“Η εκπαιδευτική πολιτική για τα Ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία και η επίδρασή της στη λειτουργία τους σύμφωνα με τις απόψεις δασκάλων (1976 – σήμερα). Η περίπτωση της εκπαιδευτικής περιφέρειας Πελοποννήσου”
Με λίγα λόγια
Η καταγραφή της εκπαιδευτική πολιτικής για τα μικρά ολιγοθέσια σχολεία μέσα από νομοθετικά κείμενα, από απόψεις και θέσεις κομμάτων, βουλευτών και συνδικαλιστικών οργανώσεων και η επίδρασή της στη λειτουργία τους σύμφωνα με τις απόψεις των ίδιων των δασκάλων, που έχουν υπηρετήσει ή όχι σε αυτά τα σχολεία, αποτελούν το διττό στόχο αυτής της εργασίας. Μια εργασία που φιλοδοξεί να αποκαλύψει, στο μέτρο του δυνατού, όλο το πλέγμα των θέσεων και ενεργειών που συνθέτουν την εκπαιδευτική πολιτική για τα ολιγοθέσια σχολεία, από τη μεταπολίτευση και εντεύθεν, έτσι ώστε να σχεδιαστεί το μέλλον, για αυτά τα μικρά σχολεία, γνωρίζοντας την αντικειμενική αλήθεια, όπως αυτή θα προκύψει μέσα από την επιστημονική έρευνα και όχι με βάση την υποκειμενική αλήθεια που κατά καιρούς πρεσβεύουν οι υπεύθυνοι της ελληνικής πολιτείας.
Τα κεφάλαια που συναποτελούν και συνθέτουν αυτό το πόνημα είναι έξι.
Στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται να γίνει μια παρουσίαση του ολιγοθέσιου σχολείου και της θέσης που έχει τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς. Επίσης, γίνεται μια συνοπτική περιγραφή ορισμένων από τα προγράμματα, κυρίως αυτών που υποστηρίχθηκαν από τη Ευρωπαϊκή Ένωση, που εφαρμόστηκαν σε κάποια ολιγοθέσια σχολεία. Ακόμη καταγράφεται η πορεία αυτού του τύπου σχολείου σε ότι αφορά τον αριθμό των σχολικών μονάδων, δασκάλων και μαθητών τόσο για ολόκληρη την Ελλάδα όσο και ειδικότερα για την περιφέρεια Πελοποννήσου.
Η εκπαιδευτική πολιτική είναι το αντικείμενο μελέτης του δευτέρου κεφαλαίου. Εδώ δίνονται ή επιχειρείται να παρουσιαστούν οι πτυχές της εκπαιδευτικής πολιτικής σε συνάρτηση με τα ολιγοθέσια σχολεία στην Ελλάδα όπως προκύπτουν από το, κατά καιρούς, εφαρμοζόμενο νομοθετικό πλαίσιο. Επίσης, καταγράφονται οι απόψεις των βουλευτών όπως αποτυπώθηκαν στα Πρακτικά της Βουλής, κατά τη συζήτηση των δύο κύριων νομοθετημάτων (νόμοι 309/1976 & 1566/1985) που διέπουν την πρωτοβάθμια εκπαίδευση από το 1976 έως σήμερα. Επιπλέον, παρατίθενται οι απόψεις και οι θέσεις της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος (Δ.Ο.Ε.) τόσο για καθένα από τα παραπάνω νομοθετήματα όσο και όπως διαμορφώθηκαν από το 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο που διοργάνωσε στην Κύπρο η Δ.Ο.Ε. σε συνεργασία με την αντίστοιχη κυπριακή ομοσπονδία με θέμα τα μικρά ολιγοθέσια σχολεία. Το κεφάλαιο κλείνει με την παράθεση των ερευνών, τόσο διεθνών όσο και ελληνικών, για τη σχέση της οργανικότητας του σχολείου με τις επιδόσεις και τις στάσεις των φοιτούντων μαθητών.
Η ερμηνευτική προσέγγιση των δύο προαναφερόμενων νόμων και των απόψεων της Δ.Ο.Ε αποτελεί το αντικείμενο του τρίτου κεφαλαίου. Στο κεφάλαιο αυτό γίνεται προσπάθεια να ερμηνευτούν οι θέσεις, για τα ολιγοθέσια σχολεία, τόσο των πολιτικών όσο και των δασκάλων μέσα στο χρονικό, συγκυριακό και τοπικό πλαίσιο, που έχει διαμορφωθεί, κατά τη συζήτησή τους.
Το τέταρτο κεφάλαιο καταγράφει τους λειτουργικούς ορισμούς που είναι απαραίτητοι για την παραπέρα εξέλιξη της έρευνας, τα ερευνητικά ερωτήματα και υποθέσεις που καλείται να υπηρετήσει η εργασία, τα στοιχεία πρωτοτυπίας που περιέχει όπως επίσης και την επιλογή του κατάλληλου ερευνητικού υποδείγματος. Το κεφάλαιο αυτό κλείνει με την αναλυτική παρουσίαση της δειγματοληψίας που διεξήχθη η οποία, ούσα επιτυχής, συνηγορεί υπέρ της εξωτερικής εγκυρότητας της έρευνας.
Το πέμπτο κεφάλαιο περιέχει, αναλυτικά, τα αποτελέσματα της έρευνας με την ανάλυση των δεδομένων. Παράμετροι που εξετάζονται και αναλύονται είναι η άποψη για τη διατήρηση ή όχι των ολιγοθέσιων σχολείων, η παροχή χαμηλής ποιότητας εκπαίδευσης από τα ολιγοθέσια σε σχέση με τα πολυθέσια σχολεία, οι λόγοι ύπαρξης των μικρών σχολείων, η αντιμετώπιση προβλημάτων που αναφύονται σε σχέση με τη λειτουργία του μικρού σχολείου, οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι δάσκαλοι που υπηρετούν σε ολιγοθέσια σχολεία και τέλος η υποστήριξη που πρέπει να έχουν από την πολιτεία για να μπορέσουν να παράσχουν υψηλής ποιότητας εκπαίδευση.
Η εργασία κλείνει με το έκτο κεφάλαιο που περιλαμβάνει την ανακεφαλαίωση των ευρημάτων της έρευνας σε σχέση με τα ερευνητικά ερωτήματα και υποθέσεις που διατυπώθηκαν στο τέταρτο κεφάλαιο. Επιπλέον, αφενός επιχειρείται η ερμηνεία των αποτελεσμάτων όπως αυτά έχουν διατυπωθεί στα προηγούμενα κεφάλαια λαμβάνοντας υπόψη το γενικότερο πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργούν τα ολιγοθέσια σχολεία και αφετέρου κατατίθενται προτάσεις, για καλύτερη λειτουργία των ολιγοθέσιων σχολείων, όπως προκύπτουν από τα ευρήματα της διατριβής.
