ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ (Τ.Π.Ε)

Safer video

Τι είναι η Τεχνητή Νοημοσύνη;

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι η ικανότητα ενός υπολογιστή ή ρομπότ να «σκέφτεται» και να μαθαίνει όπως ο άνθρωπος.
Μπορεί να καταλαβαίνει το περιβάλλον του, να λύνει προβλήματα, να παίρνει αποφάσεις και να προσαρμόζεται από τα λάθη του.

Πού τη συναντάμε στην καθημερινότητα;

Η ΤΝ υπάρχει παντού γύρω μας! Μερικά παραδείγματα:

• Chatbots και εικονικοί βοηθοί (όπως η Siri, η Alexa ή το ChatGPT)

• Μηχανές αναζήτησης (όπως η Google)

• Online αγορές που προτείνουν προϊόντα που ίσως σου αρέσουν

• Αυτόματες μεταφράσεις (π.χ. Google Translate)

• Έξυπνα αυτοκίνητα με συστήματα ασφάλειας

• Έξυπνα σπίτια με θερμοστάτες και φώτα που λειτουργούν αυτόματα

• Έξυπνες πόλεις με φανάρια και συστήματα που μειώνουν την κυκλοφορία

Οφέλη της Τεχνητής Νοημοσύνης

Η ΤΝ μπορεί να κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη, ασφαλή και αποτελεσματική:

• Καλύτερη υγεία – βοηθά γιατρους να κάνουν διαγνώσεις

• Ασφαλέστερες μεταφορές

• Πιο «έξυπνα» εργοστάσια και πιο καθαρή ενέργεια

• Καλύτερη εκπαίδευση και πρόσβαση στη γνώση

• Νέες δουλειές και ευκαιρίες

• Λιγότερη σπατάλη ενέργειας και πιο καθαρό περιβάλλον

Κίνδυνοι και προκλήσεις

Η ΤΝ φέρνει και δυσκολίες που πρέπει να προσέξουμε:

• Κατάχρηση – όταν χρησιμοποιείται με λάθος τρόπο, π.χ. για να παρακολουθεί ανθρώπους

• Ευθύνη – ποιος φταίει αν χαλάσει ένα αυτόνομο αυτοκίνητο;

• Ιδιωτικότητα – συλλογή και χρήση προσωπικών δεδομένων

• Παραπληροφόρηση – ψεύτικες ειδήσεις και βίντεο (deepfakes)

• Ανισότητες – μπορεί να γίνει μεροληπτική (bias) και να αδικεί ανθρώπους

• Δημοκρατία – επηρεάζει την ενημέρωση και τις απόψεις μας στο διαδίκτυο

Συμπέρασμα

Η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζει τον κόσμο μας με γρήγορους ρυθμούς.
Αν τη χρησιμοποιήσουμε με υπευθυνότητα και ηθική, μπορεί να κάνει τη ζωή μας πολύ καλύτερη.
Όμως χρειάζεται προσοχή, κανόνες και εκπαίδευση, για να εξασφαλίσουμε ότι θα υπηρετεί το κοινό καλό.

Πηγή: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο What is Artificial Intelligence and how is it used?

Safer video 2

Τεχνητή Νοημοσύνη με Ασφάλεια

Μαθαίνουμε – Προστατευόμαστε – Αποφεύγουμε Παγίδες

Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) υπάρχει παντού γύρω μας: στα κινητά, στους υπολογιστές, στα παιχνίδια, στα social media.
Μπορεί να μας βοηθήσει, αλλά χρειάζεται προσοχή για να τη χρησιμοποιούμε σωστά!

Τα Οφέλη

Η ΤΝ μπορεί να κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη και δημιουργική:

• Μας βοηθά να μάθουμε νέα πράγματα και δεξιότητες

• Μπορεί να προτείνει ιδέες, να οργανώσει εργασίες ή να μας βοηθήσει στα μαθήματα

• Κάνει τη μάθηση πιο διασκεδαστική με βίντεο, παιχνίδια και έξυπνες εφαρμογές

Όμως: Η ΤΝ δεν είναι άνθρωπος! Δεν έχει συναισθήματα ή κατανόηση — είναι ένα πρόγραμμα που απαντά με βάση δεδομένα.

Οι Κίνδυνοι

Η χρήση εργαλείων ΤΝ έχει και ρίσκα. Χρειάζεται προσοχή γιατί:

• Μπορεί να συλλέγει προσωπικά δεδομένα (όνομα, φωτογραφίες, τοποθεσία)

• Μπορεί να δώσει λάθος ή μεροληπτικές πληροφορίες

• Μπορεί να δημιουργήσει παραπλανητικό περιεχόμενο (όπως fake news ή deepfakes)

• Μπορεί να οδηγήσει σε λογοκλοπή, αν αντιγράψουμε απλώς έτοιμο υλικό χωρίς να σκεφτούμε

Πώς Προστατευόμαστε

1. Δεν μοιραζόμαστε προσωπικά στοιχεία (όνομα, φωτογραφίες, διεύθυνση)

2. Ρωτάμε πάντα έναν ενήλικο ή δάσκαλο πριν χρησιμοποιήσουμε νέο πρόγραμμα

3. Σκεφτόμαστε κριτικά – δεν πιστεύουμε ό,τι διαβάζουμε

4. Χρησιμοποιούμε την ΤΝ για να μαθαίνουμε, όχι για να εξαπατούμε

5. Δοκιμάζουμε εφαρμογές μαζί με ενηλίκους – είναι πιο ασφαλές και πιο διασκεδαστικό!

 Θυμήσου:

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι ένα εργαλείο, όχι φίλος.
Όπως μαθαίνουμε να χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο με ασφάλεια, έτσι πρέπει να μάθουμε και να χρησιμοποιούμε υπεύθυνα την ΤΝ.

Μπορεί να μας βοηθήσει να δημιουργούμε, να μαθαίνουμε και να προστατευόμαστε, αρκεί να τη χρησιμοποιούμε με σύνεση!

Πηγή: https://saferinternet4kids.gr/nea/helping_kids_with_ai/

Δραστηριότητα:

Τίτλος: Ρομπότ μαγειρεύει για όλους τους μαθητές του σχολείου!

Στο 12ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης, ένα ρομπότ που φτιάχτηκε μέσα σε δύο μέρες από μαθητές, ετοιμάζει κάθε πρωί πρωινό για 300 παιδιά! Το ρομπότ μαγειρεύει μόνο του, διαλέγει φρέσκα υλικά από το κυλικείο και σερβίρει μέσα σε λίγα λεπτά. Οι δάσκαλοι λένε ότι το ρομπότ δεν κάνει ποτέ λάθη και μπορεί να φτιάξει ακόμα και μπουγάτσα ή πίτσα σε 5 δευτερόλεπτα! Το υπουργείο σχεδιάζει να στείλει το ίδιο ρομπότ σε όλα τα σχολεία της Ελλάδας ως τα Χριστούγεννα.

💡 Οδηγίες για τους μαθητές

1. Διαβάστε προσεκτικά την είδηση.

2. Συζητήστε σε ομάδες:

   • Ποιες πληροφορίες σάς φαίνονται ύποπτες ή υπερβολικές;

   • Τι αποδείξεις ή πηγές λείπουν;

   • Τι θα μπορούσε να είναι πιο ρεαλιστικό;

3. Ξαναγράψτε την είδηση έτσι ώστε να είναι πιο πιστευτή και σωστή.

   • Π.χ. «Οι μαθητές έφτιαξαν ένα μικρό ρομπότ που βοηθά στη μεταφορά φαγητού στο κυλικείο».

4. Παρουσιάστε τη νέα, “διορθωμένη” εκδοχή στην τάξη.

💬 Συζήτηση – Αναστοχασμός

• Πώς μπορούμε να καταλάβουμε αν μια είδηση είναι αληθινή;

• Ποιος θα μπορούσε να ελέγξει τις πληροφορίες;

• Πώς μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να βοηθήσει ή να μπερδέψει τους ανθρώπους με ψεύτικες ειδήσεις;