Η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας, είναι μια ψυχική διαταραχή στην οποία ένα άτομο δεν μπορεί ή δεν ενδιαφέρεται να διαχωρίσει το σωστό και το λάθος, αγνοώντας τα δικαιώματα και τα συναισθήματα των άλλων. Η αντικοινωνική συμπεριφορά εμπεριέχει την ψυχοπάθεια και την κοινωνιοπάθεια.
Τα άτομα με αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας τείνουν να ανταγωνίζονται, να χειραγωγούν και να αντιμετωπίζουν τους άλλους ψυχρά ή με σκληρή αδιαφορία. Δεν δείχνουν ενοχές ή τύψεις για τη συμπεριφορά τους. Συχνά παραβιάζουν το νόμο και γίνονται εγκληματίες. Μπορεί να λένε ψέματα, να συμπεριφέρονται βίαια ή παρορμητικά και να έχουν προβλήματα με τη χρήση ναρκωτικών και αλκοόλ. Λόγω αυτών των χαρακτηριστικών, τα άτομα με αυτή τη διαταραχή συνήθως δεν μπορούν να εκπληρώσουν ευθύνες που σχετίζονται με την οικογένεια, την εργασία ή το σχολείο.
Αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας – Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αδιαφορία για το σωστό και το λάθος
- Ψέματα ή δόλος για την εκμετάλλευση των άλλων
- Κυνική και ασεβής συμπεριφορά απέναντι στους άλλους
- Χρήση γοητείας και εξυπνάδας για την χειραγώγηση των άλλων για προσωπικό όφελος ή ευχαρίστηση
- Αλαζονεία και αίσθημα ανωτερότητας
- Προβλήματα με το νόμο, λόγω εγκληματικής συμπεριφοράς
- Παραβίαση των δικαιωμάτων των άλλων
- Παρορμητικότητα και αποτυχία προγραμματισμού
- Ευερεθιστότητα, επιθετικότητα και βία
- Έλλειψη ενσυναίσθησης και έλλειψη τύψεων όταν το άτομο με αντικοινωνική διαταραχή προξενεί κακό
- Τοξικές ή καταχρηστικές σχέσεις
- Αδυναμία κατανόησης των αρνητικών συνεπειών της τοξικής συμπεριφοράς
- Ανευθυνότητα
Οι ενήλικες με αντικοινωνική συμπεριφορά εμφανίζουν συνήθως συμπτώματα της διαταραχής πριν από την ηλικία των 15 ετών. Τα συμπτώματα της διαταραχής σε εκείνη την ηλικία περιλαμβάνουν:
- Επιθετικότητα προς ανθρώπους και ζώα
- Καταστροφή ιδιοκτησίας
- Κυνισμός
- Κλοπές
- Παραβίαση των κανόνων
Αν και η αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας δεν θεραπεύεται, σε ορισμένους ανθρώπους, ορισμένα συμπτώματα – ιδιαίτερα η καταστροφική και εγκληματική συμπεριφορά – μπορεί να περιοριστούν με την πάροδο του χρόνου. Αλλά δεν είναι σαφές εάν αυτός ο περιορισμός είναι αποτέλεσμα της γήρανσης του ατόμου ή της ευαισθητοποίησής του.
Αντικοινωνική συμπεριφορά – Αιτίες
Η προσωπικότητα είναι ο συνδυασμός σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφορών που κάνει τον καθένα μοναδικό. Είναι ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν, κατανοούν και σχετίζονται με τον έξω κόσμο, καθώς και ο τρόπος που βλέπουν τον εαυτό τους. Η προσωπικότητα σχηματίζεται κατά την παιδική ηλικία, και διαμορφώνεται μέσω της αλληλεπίδρασης κληρονομικών τάσεων και περιβαλλοντικών παραγόντων.
Η ακριβής αιτία της αντικοινωνικής συμπεριφοράς δεν είναι γνωστή, αλλά τα γονίδια μπορεί να κάνουν ευάλωτους τους πάσχοντες στην ανάπτυξη αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας – και οι εμπειρίες της ζωής μπορεί να προκαλέσουν την ανάπτυξή της
Ορισμένοι παράγοντες φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας, όπως:
- Η διαταραχή διαγωγής
- Το οικογενειακό ιστορικό αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας ή άλλων διαταραχών
- Η κακοποίηση ή παραμέληση κατά την παιδική ηλικία
- Ασταθής, βίαιη ή χαώδης οικογενειακή ζωή κατά την παιδική ηλικία
Οι άνδρες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν αντικοινωνική διαταραχή από ό, τι οι γυναίκες.
Αντικοινωνική διαταραχή προσωπικότητας – Επιπλοκές
Οι επιπλοκές, οι συνέπειες και τα προβλήματα της αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κακοποίηση συζύγου ή κακοποίηση παιδιών και παραμέληση
- Προβλήματα με τη χρήση αλκοόλ και ουσιών
- Προβλήματα με τον νόμο και φυλάκιση
- Ανθρωποκτονίες ή αυτοκτονικές συμπεριφορές
- Συνοσυρότητα με άλλες διαταραχές ψυχικής υγείας όπως κατάθλιψη και άγχος
- Χαμηλή κοινωνική και οικονομική κατάσταση
- Πρόωρος θάνατος, συνήθως ως του τρόπου ζωής
Πρόληψη
Δεν υπάρχει σίγουρος τρόπος για να αποτραπεί η ανάπτυξη αντικοινωνικής διαταραχής προσωπικότητας σε άτομα που κινδυνεύουν. Επειδή η αντικοινωνική συμπεριφορά πιστεύεται ότι έχει τις ρίζες της στην παιδική ηλικία, οι γονείς, οι δάσκαλοι και οι παιδίατροι μπορεί να είναι σε θέση να εντοπίσουν έγκαιρα προειδοποιητικά σημάδια.
Πηγή: Psychopolis – Η πρωτεύουσα της Ψυχικής Υγείας
