Ακόμη και ο πιο αισιόδοξος από εμάς θα παραδεχτεί πως τόσο σε εθνικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο η αβεβαιότητα στην πολιτική, στην οικονομία και στις επιχειρήσεις ήρθε για να μείνει. Είναι σχεδόν απίθανο να προβλέψει ακριβώς τις μελλοντικές εξελίξεις και τις αλλαγές που μπορεί να προκαλέσει η τεχνολογική εξέλιξη.
Αν οι εταιρείες θέλουν πραγματικά να είναι έτοιμες να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των καιρών, θα πρέπει η στρατηγική τους να κινείται σε 5 βασικούς άξονες:
1. Καθορίστε τη στρατηγική ανάλογα με το περιβάλλον σας.
Σχεδιάστε την κατάλληλη στρατηγική και υλοποιήστε την ανάλογα με το πόσο προβλέψιμο είναι το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείστε και σε ποιο βαθμό μπορείτε να το επηρεάσετε. Οταν το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον είναι τόσο ρευστά όπως σήμερα, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να είναι έτοιμες να καινοτομήσουν και να χρησιμοποιήσουν νέα μοντέλα διοίκησης. Συχνά, όταν η επιβίωση μιας επιχείρησης απειλείται, δεν υπάρχει άλλη επιλογή από την αποφασιστική μεταβολή του επιχειρηματικού μοντέλου. Καμία τράπεζα παγκοσμίως δεν θα μπορέσει σήμερα να επιβιώσει εάν δεν επαναπροσδιορίσει το λειτουργικό μοντέλο σε χαμηλότερο επίπεδο κόστους την εποχή χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης και χαμηλών επιτοκίων.
2. Βελτιώστε τις ικανότητες που απαιτούνται σε περιβάλλοντα με υψηλή αβεβαιότητα.
Είναι πράγματι δύσκολο για μια μεγάλη επιχείρηση να είναι προσαρμοστική και να μπορεί να αναπτύσσει και να εφαρμόζει σε διαφορετικούς τομείς των δραστηριοτήτων της ξεχωριστές και συχνά αντικρουόμενες στρατηγικές. Η αντιμετώπιση της αβεβαιότητας, όμως, δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική χρησιμοποιώντας αποκλειστικά αμυντικές τακτικές. Χρειάζεται υλοποίηση σχεδίων τα οποία θα είναι ικανά να επανεφεύρουν την επιχείρηση. Η Google για να αυξάνει την κερδοφορία συνεχώς εστιάζει μεν στους τομείς όπου έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, γύρω από τη μηχανή αναζήτησης, την προώθηση και τη διαφήμιση, αλλά παράλληλα βάζει και κάποια μεγάλα (υπολογίσιμα) επιθετικά στοιχήματα για το μέλλον όπως το αυτοκίνητο άνευ χειριστή.
3. Αναπτύξτε το οικονομικό και πολιτικό IQ σας.
Στην εποχή μας, οι μακροοικονομικές εξελίξεις μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τα όποια επιχειρησιακά ή ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα μιας επιχείρησης. Για παράδειγμα, μια μείωση επιτοκίων μπορεί να επηρεάσει πολύ περισσότερο μια επιχείρηση από τη μείωση των λειτουργικών εξόδων ή την αύξηση των εξόδων marketing. Θα πρέπει κανείς να μπορεί να εντοπίσει, να περιγράψει και να αξιολογήσει τις συνέπειες που θα έχουν για την επιχείρησή του κάποιες μακροοικονομικές τάσεις και πολιτικές εξελίξεις.
4. Επενδύστε στην ανθεκτικότητα.
Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για το αναπάντεχο και προετοιμασμένοι να εκμεταλλευτούμε απροσδόκητες ευκαιρίες. Σε πρόσφατη έρευνα για τη βιολογία της εταιρικής επιβίωσης που πραγματοποιήσαμε με τον Simon Levin από το Πανεπιστήμιο του Princeton είδαμε πως ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά που συναντά κανείς σε περίπλοκα, δυναμικά συστήματα –για παράδειγμα βιολογικά συστήματα, οικονομίες ή εταιρείες– που επιβιώνουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα είναι η σπονδυλωτή δομή. Μια τέτοια δομή και οργάνωση μπορεί εύκολα και γρήγορα να δημιουργήσει αναχώματα που θα εμποδίσουν την εξάπλωση κάποιας κρίσης σε ολόκληρο τον οργανισμό. Η σπονδυλωτή κατασκευή βοηθά την καινοτομία να αναδυθεί διαμέσου κάποιου συνδυασμού, ενώ παράλληλα καθιστά τον οργανισμό πολύ ευκίνητο.
5. Επανεκτιμήστε το γιατί.
Γεγονότα όπως το Brexit ή η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ μας οδηγούν στο συμπέρασμα πως σημαντικά τμήματα του πληθυσμού βλέπουν τις ηγετικές φυσιογνωμίες στις επιχειρήσεις ως μέλη μιας ελίτ που είναι υπεύθυνη για τα περισσότερα από τα προβλήματά τους. Αυτές οι αντιλήψεις περιορίζουν τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να διαμορφώσουν το μέλλον. Ηρθε η στιγμή που οι ηγέτες των επιχειρήσεων πρέπει να προσπαθήσουν ακόμη περισσότερο για να κερδίσουν την κοινωνική αποδοχή και την εμπιστοσύνη του κόσμου.
Συχνά δυσκολευόμαστε να εφαρμόσουμε τα παραπάνω γιατί μπορεί να είναι αντίθετα με τις καθημερινές πρακτικές διοίκησης και λειτουργίας. Ομως, πολλές φορές τα οφέλη μιας βραχυπρόθεσμης οπτικής μπορεί μακροπρόθεσμα να κοστίσουν ακριβά. Η ευημερία και η επιβίωση μιας επιχείρησης απαιτεί συστηματικούς και σύνθετους τρόπους σκέψης.
Δεδομένης της αβεβαιότητας, θα πρέπει τα στελέχη που έχουν συνηθίσει να διοικούν σε ηπιότερους καιρούς να προσαρμόσουν τη στρατηγική τους στις σημερινές συνθήκες διαρκούς αβεβαιότητας Αυτοί που θα το επιτύχουν θα είναι εκείνοι που μακροπρόθεσμα θα καταφέρουν να αναπτυχθούν ανεξαρτήτως καιρού.
Πηγή: “Η Καθημερινή“, άρθρο του κ. Martin Reeves, senior partner της The Boston Consulting Group, πρόεδρος του Strategy Institute της εταιρείας στη Νέα Υόρκη.
