Μαθητές σε δράση για το κλίμα: Από την ιδέα στην πράξη!

Καθημερινά βιώνουμε, διαβάζουμε, ακούμε και ανησυχούμε για τη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο πλανήτης και ανθρωπότητα σήμερα, την κλιματική κρίση. Με το νέο μας εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Από τη θεωρία στην πράξη: μαθητές σε δράση για την κλιματική κρίση», που απευθύνεται σε μαθητές μεγάλων τάξεων του δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου, προτείνουμε ένα πολύ συγκεκριμένο στόχο δράσης, απτό, ορατό, αισθητό στη μαθητική κοινότητα: τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος του σχολείου μέσα από την κατάθεση, σχεδιασμό και υλοποίηση από τους ίδιους τους μαθητές καινοτόμων ιδεών.

Δεν στοχεύουμε σε μεγάλες επεμβάσεις ούτε σε εντυπωσιακές μειώσεις του ανθρακικού αποτυπώματος. Μας ενδιαφέρουν μικρές επεμβάσεις που θα προκύψουν από τη δημιουργικότητα και την εφευρετικότητα των μαθητών και θα εξαρτώνται από τη βούληση της μαθητικής κοινότητας να τις εφαρμόσει αλλάζοντας συνήθειες ή απλώς χρησιμοποιώντας ένα νέο «γκάτζετ», συμμετέχοντας τελικά στην επιτυχία του εγχειρήματος, όσο απλό κι αν είναι. Ένας βασικός στόχος του προγράμματος λοιπόν είναι να καλλιεργήσουμε το περίφημο “whole school approach”, τη συνολική και συνεργατική προσπάθεια της μαθητικής και εκπαιδευτικής κοινότητας να μειώσει το ανθρακικό αποτύπωμά της.

Η μέθοδος “Design Thinking”, ένας ανθρωποκεντρικός τρόπος σύλληψης καινοτόμων ιδεών για την επίλυση ενός συγκεκριμένου προβλήματος, που προτείνεται να ακολουθηθεί για να παράγουν οι μαθητές ιδέες για τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος του σχολείου είναι μια μέθοδος που εφαρμόζουν επιχειρήσεις και οργανισμοί, ομάδες και άτομα που αντιλαμβάνονται την ανάγκη διαρκούς προσαρμογής των υπηρεσιών και προϊόντων που προσφέρουν σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία. Το Design Thinking καλλιεργεί τις δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης, την αποκλίνουσα και συγκλίνουσα σκέψη, και εισάγει την αποδοχή της αποτυχίας ως βασικής προϋπόθεσης επιτυχίας.

Το υλικό που έχουμε ετοιμάσει για εσάς ταιριάζει στις ενότητες των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων Φροντίζω το Περιβάλλον και Δημιουργώ και Καινοτομώ αλλά προσφέρεται για αξιοποίηση σε όλες τις βαθμίδες και σε όλα τα πλαίσια διεξαγωγής του προγράμματος. Εσείς θα προσαρμόσετε τις δραστηριότητες στην ηλικία των μαθητών, στο διαθέσιμο χρόνο και στους ειδικότερους εκπαιδευτικούς στόχους σας.

Με το πέρας των εργαστηρίων βοηθάτε τους μαθητές να παρουσιάσουν τα πρωτότυπά τους και τις ιδέες τους σε όλες τις τάξεις, να πάρουν ανατροφοδότηση και να καταρτίσουν, αν γίνεται, ένα σχέδιο εφαρμογής, σε μικρό έστω βαθμό, όλων των ιδεών.

To εκπαιδευτικό πρόγραμμα το πραγματοποιείτε στο σχολείο σας, χωρίς δική μας επίσκεψη. Αν έχετε κάποια απορία είμαστε όπως πάντα στη διάθεσή σας. Το υλικό περιλαμβάνει βίντεο από ειδικούς αλλά και βήμα-βήμα τη διαδικασία.

Όσοι τρέξετε το πρόγραμμα φέτος και δείτε έντονο ενδιαφέρον από τους μαθητές σας, μπορείτε στο τέλος της χρονιάς να κάνετε αίτηση για να είσαστε ανάμεσα στα πιλοτικά σχολεία στα οποία θα πραγματοποιήσουμε την επόμενη σχολική χρονιά και 1-2 ολοήμερα εργαστήρια δια ζώσης.

Το Πάντα δίνει ζωή στο δάσος!

Ξεκινάμε την αναδάσωση στον Εθνικό Δρυμό Σουνίου και σε θέλουμε μαζί μας. Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021 είναι απαραίτητη η αναδάσωση της περιοχής που βρίσκεται γύρω από τον οικισμό του Αγίου Κωνσταντίνου, στον Εθνικό Δρυμό του Σουνίου, καθώς κάηκε για δεύτερη φορά μέσα σε 10 χρόνια και δεν μπορεί πλέον να αναγεννηθεί φυσικά.

Μέσω μιας καινοτόμας προσέγγισης ξεκινάμε την αποκατάσταση της περιοχής φυτεύοντας 15.000 δέντρα.Παράλληλα θα πραγματοποιηθούν και δράσεις σποροσυλλογής, από διάφορα δέντρα και θάμνους, μέρος των οποίων θα χρησιμοποιήσουμε στις αναδασωτέες εκτάσεις.

Η περιοχή θα αναδασωθεί με μια μίξη πλατύφυλλων και κωνοφόρων ειδών, με έμφαση σε συγκεκριμένα πλατύφυλλα είδη, που προϋπήρχαν στην περιοχή. Αυτό θα συμβάλλει στη βελτίωση της βιοποικιλότητας και των αισθητικών λειτουργιών του νέου δάσους, αλλά και στην αύξηση της πυρανθεκτικότητας της περιοχής.

Σκοπός μας είναι η δημιουργία και η προώθηση ενός επιτυχημένου παραδείγματος αναδάσωσης, το οποίο θα υιοθετηθεί και σε άλλες περιπτώσεις.

Αν είσαι άνω των 18 ετών, έχεις διάθεση να συμβάλλεις και να μάθεις για τα δάση μας και να συμμετέχεις στις εργασίες φύτευσης και συντήρησης στην περιοχή του Σουνίου, που μόλις ξεκίνησαν και θα συνεχιστούν μέχρι το 2024 δήλωσε συμμετοχή στη δράση μας. Όλοι οι εθελοντές θα εκπαιδευτούν, ενώ σε κάθε στάδιο της δράσης θα γίνεται επίδειξη εργασιών. Κατά τη διάρκεια των δράσεων θα υπάρχει συνεχόμενη επίβλεψη από δασολόγο ή δασοπόνο.

Θα ήταν χαρά μας να δουλέψουμε μαζί για την αποκατάσταση του Εθνικού Δρυμού Σουνίου.

To Πάντα μαγειρεύει γιορτινά και βιώσιμα…

Γιορτές έρχονται κι υπάρχει κάτι που μπορούμε όλοι να κάνουμε αυτές τις ημέρες για τον πλανήτη. Στις γιορτές όλοι τρώμε, σωστά; Ε λοιπόν, στο πλαίσιο του προγράμματος Eat4Change για τη βιώσιμη διατροφή καλούμε όσους από εσάς ενδιαφέρονται να οργανώσουν το δικό τους γιορτινό φυτικό γεύμα (που δεν θα περιέχει δηλαδή ζωικά προϊόντα) με όσο το δυνατόν μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.

Τι ζητάμε; Να μαζέψετε τους συγγενείς, τους φίλους, τους γνωστούς σας, να ετοιμάσετε ένα υπέροχο γεύμα και να αποδείξετε ότι η βιώσιμη διατροφή μπορεί να είναι και πεντανόστιμη! Φυσικά θέλουμε να αναρτήσετε στα SoMe σας το πλήρες μενού, τις πιο πετυχημένες συνταγές και φωτογραφίες από τους ευτυχισμένους και χορτασμένους συνδαιτημόνες σας και παντα το #Eat4Change #E4Cholidaychallenge. Μάλιστα οι 3 από εσάς που θα διοργανώσουν το πιο ευφάνταστο βιώσιμο γευμα και θα μεταδώσουν το μήνυμα της βιώσιμης διατροφής σε 5-10 τουλάχιστον φίλους θα κερδίσουν δώρα από το WWF!

Μάθετε περισσότερα εδώ.

Ο πλανήτης εκπέμπει SOS

Ο πλανήτης μας τα τελευταία χρόνια εκπέμπει σήμα κινδύνου και το «φωνάζει» με όλους τους δυνατούς τρόπους: κλιματική κρίση, υποβάθμιση φυσικών οικοσυστημάτων, απώλεια βιοποικιλότητας. Την κρίσιμη αυτή κατάσταση, στην οποία βρίσκεται το φυσικό περιβάλλον, αλλά και τον άμεσο αντίκτυπο που έχει ο άνθρωπος πάνω στη φύση έρχεται να αποτυπώσει και η έκθεση του WWF Ζωντανός Πλανήτης 2022, η μεγαλύτερη επιστημονική έκδοση του WWF που εκδίδεται κάθε δύο χρόνια και αποτελεί μια περιεκτική μελέτη των τάσεων της παγκόσμιας βιοποικιλότητας και της υγείας του πλανήτη.

Τα ευρήματα της φετινής έκθεσης είναι πιο ανησυχητικά από ποτέ. Μέσα σε λιγότερο από 50 χρόνια (1970-2018), καταγράφεται σε όλο τον κόσμο μια κατακόρυφη μείωση κατά μέσο όρο 69% στους πληθυσμούς άγριας ζωής, για τους οποίους υπάρχουν δεδομένα παρακολούθησης, (θηλαστικά, πτηνά, αμφίβια, ερπετά, ψάρια), με τους πληθυσμούς των ειδών που συναντώνται σε οικοσυστήματα γλυκού νερού (λίμνες, ποτάμια), να έχουν υποστεί τη μεγαλύτερη μείωση (83%) από όλα τα είδη συνολικά. Επιπλέον, η έκθεση κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ιδιαίτερα για τις τροπικές περιοχές, όπου σημειώνεται μια ακόμα γρηγορότερη και πιο ανησυχητική μείωση των πληθυσμών των σπονδυλωτών ειδών, γεγονός με ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι συγκεκριμένες περιοχές είναι οι πιο πλούσιες σε βιοποικιλότητα στον κόσμο. Ενδεικτικά, σημειώνεται πως την περίοδο 1970-2018, οι πληθυσμοί άγριας ζωής σε Λατινική Αμερική και Καραϊβική μειώθηκαν κατά μέσο όρο 94%, γεγονός με τεράστιες επιπτώσεις στη διατήρηση της ισορροπίας στα φυσικά οικοσυστήματα παγκοσμίως.

Ορισμένα από τα είδη των οποίων οι πληθυσμοί σημείωσαν μεγάλη μείωση είναι το ροζ δελφίνι του Αμαζονίου (65% μείωση την περίοδο 1994-2016), ο ανατολικός πεδινός γορίλας (80% μείωση στο Εθνικό Πάρκο Kahuzi-Biega, στη Δημοκρατία του Κονγκό μεταξύ 1994-2019), καθώς και ο αυστραλιανός θαλάσσιος λέοντας (64% μεταξύ 1977-2019).

Οι βασικοί παράγοντες που ευθύνονται για τη μείωση των πληθυσμών άγριας ζωής σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με την έκθεση, είναι η υποβάθμιση και η απώλεια οικοσυστημάτων, η υπερεκμετάλλευση των φυσικών πόρων, η εξάπλωση των ξενικών ειδών, η ρύπανση, αλλά και η κλιματική κρίση..

«Μόνο όταν η κατάσταση της υγείας του πλανήτη μας είναι καλή και καταγράφεται μια σταθερή ανάκαμψη της βιοποικιλότητας μέσω ριζικών αλλαγών στην παραγωγή και ένα επαρκές θεσμικό πλαίσιο προστασίας, θα μπορούμε να μιλάμε για έναν βιώσιμο μέλλον και για τους ανθρώπους. Είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι με τη φύση με όλες της τις εκφάνσεις και ως εκ τούτου, κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και πολίτες, όλοι μας οφείλουμε – ο καθένας από τη μεριά του και στο μέτρο που του αναλογεί- να δρούμε προς όφελος αυτής της αλληλεξάρτησης», σχολίασε η Παναγιώτα Μαραγκού, επικεφαλής προγραμμάτων προστασίας περιβάλλοντος στο WWF Ελλάς. «Για άλλη μια φορά τα δεδομένα της φετινής έκθεσης Ζωντανός Πλανήτης αποτυπώνουν με σαφήνεια και νούμερα ανησυχητικά στοιχεία για το τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στον πλανήτη μας και σημαίνουν συναγερμό για το άμεσο μέλλον, εάν δεν ληφθούν επειγόντως και σε διαφορετικά επίπεδα, μέτρα για την αναχαίτιση της διπλής κρίσης που βιώνουμε σε βιοποικιλότητακαι κλίμα. Η επικείμενη COP15 θα καθορίσει το μέλλον του πλανήτη μας και ελπίζουμε η φετινή αυτή έκδοση του WWF να εμπνεύσει και να κινητοποιήσει τους παγκόσμιους ηγέτες να γίνουν μέρος αυτής της θετικής αλλαγής που έχει ανάγκη το περιβάλλον».

Την έκδοση για τους νέους με περιληπτικά στοιχεία και το εκπαιδευτικό υλικό (στα αγγλικά) μπορείτε να τα βρείτε εδώ.

Το Πάντα τηλε-εκπαιδεύεται

Όσοι εκπαιδευτικοί της Β’θμιας εκπαίδευσης δουλεύετε τη διατροφή στα εργαστήρια δεξιοτήτων ή τη βιώσιμη διατροφή σε περιβαλλοντικό πρόγραμμα, σας προτείνουμε να παρακολουθήσετε διαδικτυκά την επιμορφωτική ημερίδα με θέμα “#Eat4Change: Μεσογειακή Διατροφή, η υπερδύναμή μας ενάντια στην κλιματική κρίση”, την Πέμπτη 24 Νοεμβρίου, 17.00-19.00.

Η τηλεημερίδα οργανώνεται από την Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Γ’ Αθήνας και την Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Καζαντζόγλου Άννα σε συνεργασία με το WWF Ελλάς, και μπορείτε να την παρακολουθήσετε εδώ.

Σκοπός της είναι να επιμορφώσει τους εκπαιδευτικούς που θέλουν να υποστηρίξουν τους μαθητές τους να γίνουν ενεργοί πολίτες στα θέματα της κλιματικής αλλαγής και της βιοποικιλότητας, μέσα από την υιοθέτηση μιας βιώσιμης διατροφής. Στη διάρκεια της ημερίδας θα δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα όπως «γιατί ο τρόπος που παράγουμε και καταναλώνουμε τρόφιμα αυξάνουν τις εκπομπές άνθρακα ολοένα και περισσότερο» «γιατί η μεσογειακή διατροφή είναι φιλική για τον πλανήτη», και «πώς μπορεί μια παγκόσμια μετάβαση στη βιώσιμη διατροφή να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης», Θα γίνει επίσης παρουσίαση του διεθνούς εκπαιδευτικού προγράμματος του WWF Eat4Change που στοχεύει να ενδυναμώσει τους νέους ώστε να μπορούν να επιλέγουν προσεκτικά και υπεύθυνα την τροφή τους και να υιοθετήσουν έναν ισορροπημένο τρόπο διατροφής με στόχο την προστασία της υγείας τους και του περιβάλλοντος.

To πάντα διαβάζει…

Και απαντά στο υπαρξιακό του ερώτημα: πώς βρέθηκε εδώ; Σε αυτή τη γη, σε αυτό το δάσος, και γιατί έχει αυτή την όψη και όχι κάποια άλλη, κλπ κλπ;

Τα τελευταία χρόνια τα βιβλία που αναλαμβάνουν να εξηγήσουν στα παιδιά τη δημιουργία του σύμπαντος, αφενός, και την Εξέλιξη, αφετέρου πληθαίνουν. Αναδύεται ολοένα και εντονότερη η ανάγκη να δει ο άνθρωπος τον εαυτό του στο πλαίσιο του κόσμου που τον περιβάλλει, σε ισότιμη βάση με τους άλλους ζωντανούς οργανισμούς που εξελίσσονται στο πέρασμα των αιώνων.

Εδώ, σε αυτό το θαυμάσιο βιβλίο του Φ. Μπάντιγκ (μτφρ. Ρ. Μπουμπουρή) «Πώς βρέθηκα εδώ;», εκδ. Susaeta, έχουμε μια σπάνια αφήγηση της ιστορίας του σύμπαντος που καταλήγει να απαντήσει στο ερώτημα του τίτλου: Πώς βρέθηκα εδώ. Αν δεν είχε γίνει η μεγάλη Έκρηξη, αν δεν είχε γεμίσει το κενό με σωματίδια, αν αυτά τα τελευταία δεν σχημάτιζαν νέφη, κι αυτά με τη σειρά τους ήλιους, πλανήτες και ηλιακά συστήματα, αν δεν κατέβαινε η θερμοκρασία της πυρωμένης Γης, ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για να εμφανιστεί το πρώτο σωματίδιο που μπορούσε να αντιγράφει τον εαυτό του, αν, αν αν…κι έτσι φτάνουμε σε σένα αναγνώστη. Κάτι μικρό, κάτι ελάχιστο αν άλλαζε σε όλα αυτά, δε θα ήσουν εδώ εσύ σήμερα, με αυτή τη μορφή που έχεις.

Σε 29 μόνο σελίδες και 1200 περίπου λέξεις όλο το γενεαλογικό μας δέντρο ως την απαρχή της δημιουργίας του Σύμπαντος! Ο λόγος ακριβής, επιστημονικά, αλλά ανάλαφρος. Το χιούμορ σε σωστές δόσεις δίνει μια ανάσα, σηματοδοτεί έναν σταθμό ξεκούρασης πριν μεταβούμε σε έναν επόμενα σημαντικό σταθμό στην ιστορία μας. Οι εικόνες του εικονογράφου και συγγραφέα φέρουν πληροφορία, εξηγούν, αλλά ταυτόχρονα τέρπουν και καλλιεργούν την αισθητική του αναγνώστη.

Ένα βιβλίο που θα βοηθήσει όλους, μικρούς και μεγάλους, να βάλουν σε τάξη το χάος του κόσμου. Και ένα βιβλίο αυτογνωσίας!

Η φωτογραφία του μήνα