Μήνας: Μάρτιος 2023

Στα πλαίσια της διδασκαλίας του μαθήματος της Γλώσσας, της Ε’ δημοτικού και συγκεκριμένα της 11ης ενότητας, με τίτλο «παιχνίδια, παιχνίδια, παιχνίδια» οι μαθητές/-τριες γνώρισαν μερικά παραδοσιακά παιχνίδια που τα έπαιζαν τα παιδιά σε παλιότερες εποχές, στην εποχή των παππούδων και των γιαγιάδων. Μερικά συνεχίζονται να παίζονται μέχρι και σήμερα..

Αναζητήσαμε και καταγράψαμε μερικά παραδοσιακά παιχνίδια και τα παίξαμε στην αυλή του σχολείου.

• Περνά περνά η μέλισσα.. 

Ομαδικό παιχνίδι που παίζεται σε ανοιχτό χώρο από πολλά παιδιά. Δύο παιδιά που είναι οι «μάνες», στέκονται αντιμέτωπες με σηκωμένα χέρια και πλεγμένα δάχτυλα σχηματίζοντας μια «καμάρα». Χτυπούν τις παλάμες τους ρυθμικά και τραγουδούν:

Περνά-περνά η μέλισσα με τα μελισσόπουλα, με τα μελισσόπουλα και με τα παιδόπουλα.

Τα άλλα παιδιά σχηματίζουν μια ουρά και περνούν κάτω από την καμάρα. Όταν το τραγούδι σταματήσει, οι «μάνες» πιάνουν το τελευταίο παιδί της σειράς ανάμεσα στα χέρια τους και το ρωτούν χαμηλόφωνα, ώστε να μην ακούσουν τα άλλα παιδιά:

«Τι θέλεις; μήλο ή πορτοκάλι;» ή «κίτρινο ή κόκκινο;» ή «Τρίκαλα ή Λάρισα;» κτλ.

Οι «μάνες», πριν ακόμα ξεκινήσει το παιχνίδι, έχουν διαλέξει μία από τις δύο επιλογές. Όποιο παιδί πει ότι θέλει μήλο, πηγαίνει πίσω από τη μάνα που έχει το μήλο και όποιο παιδί πει το πορτοκάλι πηγαίνει πίσω από τη μάνα που έχει διαλέξει το πορτοκάλι. Το παιχνίδι αρχίζει ξανά από την αρχή και η διαδικασία γίνεται μέχρι να τελειώσουν όλα τα παιδιά. Στο τέλος σχηματίζονται δύο ομάδες παιδιών καθεμιά με τη δική της μάνα. Οι ομάδες αυτές, τις περισσότερες φορές, δεν έχουν ίσο αριθμό παιδιών. Στο σημείο αυτό, τα παιδιά γίνονται δύο αλυσίδες αγκαλιάζοντας τις μάνες. Οι δύο μάνες πιάνονται από τα χέρια ή πιάνονται από ένα μικρό ραβδί και τραβιούνται από τα πίσω παιδιά. Όποια ομάδα τραβήξει την άλλη προς το μέρος της κερδίζει. Έπειτα αλλάζουν οι μάνες και το παιχνίδι αρχίζει από την αρχή.

• Δεν περνάς κυρα- Μαρία.. 

Τα παιδιά σχηματίζουν έναν κύκλο και πιάνονται από το χέρι. Με λάχνισμα επιλέγεται ένα παιδί που στέκεται στη μέση. Είναι η κυρα Μαρία! Αρχίζουν να γυρίζουν περπατώντας γύρω γύρω και να τραγουδούν ενώ η…κυρα- Μαρία προσπαθεί να περάσει ανάμεσά τους. Τότε λαμβάνει χώρα ο παρακάτω τραγουδιστός διάλογος:

ΠΑΙΔΙΑ: Δεν περνάς κυρα-Μαρία, δεν περνάς δεν περνάς,

Δεν περνάς κυρα-Μαρία, δεν περνάς, περνάς!

ΜΑΡΙΑ: Θε να πάω εις τους κήπους δεν περνώ, δεν περνώ.

Θε να πάω εις τους κήπους δεν περνώ, περνώ!

ΠΑΙΔΙΑ: Τι θα κάνεις εις τους κήπους δεν περνάς, δεν περνάς

Τι θα κάνεις εις τους κήπους δεν περνάς, περνάς!

ΜΑΡΙΑ: Θα μαζέψω 2 βιολέτες δεν περνώ, δεν περνώ

Θα μαζέψω 2 βιολέτες δεν περνώ, περνώ!

ΠΑΙΔΙΑ: Τι θα κάνεις τις βιολέτες δεν περνάς, δεν περνάς

Τι θα κάνεις τις βιολέτες δεν περνάς, περνάς!

ΜΑΡΙΑ: Θα τις δώσω στην καλή μου δεν περνώ, δεν περνώ

Θα τις δώσω στην καλή μου δεν περνώ, περνώ!

ΠΑΙΔΙΑ: Και ποια είναι η καλή σου δεν περνάς, δεν περνάς

Και ποια είναι η καλή σου δεν περνάς, περνάς!

ΜΑΡΙΑ: Η καλή μου είν’ η (π.χ.η Κάτια) , δεν περνώ, δεν περνώ

Η καλή μου είν’ η (π.χ.η Κάτια) , δεν περνώ, περνώ!

• Ο Βασιλιάς.. 

Ένα παιδί κάθεται κάπου ψηλά και κάνει το βασιλιά. Τα υπόλοιπα κάνουν μία ομάδα μπροστά του και ρωτούν:

–Βασιλιά, βασιλιά με τα δώδεκα σπαθιά, τι δουλειά;

-Τεμπελιά! Απαντά ο βασιλιάς.

Κατόπιν τα παιδιά συνεννοούνται μεταξύ τους κρυφά από το βασιλιά και παριστάνουν όλα χωρίς να μιλούν, ότι κάνουν μία δουλειά (παντομίμα) π.χ. ότι θερίζουν, ότι πατούν τα σταφύλια, ότι ζυμώνουν, ότι μαγειρεύουν…. Ταυτόχρονα ρωτούν πάλι:

–Βασιλιά με τα δώδεκα σπαθιά, τι δουλειά;

Ο βασιλιάς πρέπει να μαντέψει τι δουλειά κάνουν τα παιδιά.

Αν δεν το μαντέψει, τα παιδιά φωνάζουν:

“Όχι!” και συνεχίζουν μέχρι να το βρει. Όταν τελικά ο βασιλιάς μαντέψει, τι δουλειά κάνουν, τότε τα παιδιά φωνάζουν:

“Ναι” και σκορπίζουν τρέχοντας. Ο βασιλιάς τότε πρέπει να πιάσει ένα παιδί κυνηγώντας το, για να τα φυλάξει βασιλιάς.. Αν, πάλι, δε βρει όλες τις δουλειές, οι άλλοι τον ρωτάνε:

– Να το πάρει το ποτάμι; (δηλαδή: να σου φανερώσουμε τις δουλειές που δε βρίσκεις;) Έτσι και πει ο βασιλιάς ναι, τότε του φανερώνουν το καθένα τη δουλειά του και το παιχνίδι συνεχίζεται με τον ίδιο βασιλιά.

• Κρυφτό.. 

Το κλασσικό και παραδοσιακό παιχνίδι που όλοι αγαπήσαμε! Κάποιος γίνεται φύλακας και με κλειστά μάτια μετράει ανά 5 μέχρι να φτάσει στο 100. Τα υπόλοιπα παιδιά κρύβονται σε μια συγκεκριμένη ακτίνα. Ο φύλακας αφού τελειώσει το μέτρημα φωνάζει:

“Φτού και βγαίνω”.

Όταν δει που είναι κρυμμένο κάποιο παιδί πρέπει να πάει στη βάση και να πει:

“Φτού ο τάδε”, ανάλογα το όνομα του παιδιού. Αν κάποιο παιδί φτάσει πιο γρήγορα στη βάση από τον φύλακα είναι ασφαλές και δεν κινδυνεύει να φυλάξει αυτό την επόμενη φορά. Αν ο φύλακας δεν προλάβει τον τελευταίο και πει:

“Φτου ξελεφτερία για όλους”, φυλάει ξανά.

• Το Κουτσό.. 

1. Χαράζουμε πάνω στο τσιμέντο με μια κιμωλία ένα μεγάλο

παραλληλόγραμμο.

2. Το χωρίζουμε κατόπιν σε τέσσερα μέρη, τα τρία πρώτα ίδια σε μέγεθος και το τελευταίο μεγαλύτερο. Αυτό είναι ο «βασιλιάς».

3. Ορίζουμε τη σειρά των παιχτών με λάχνισμα.

4. Παίρνουμε μια πλακουτσή πέτρα και τη ρίχνουμε μέσα στο πρώτο σκαλάκι.

5. Τη ρίχνουμε έπειτα στο δεύτερο, στο τρίτο, και πηδάμε κουτσαίνοντας με το δεξί πόδι από σκαλί σε σκαλί.

6. Φτάνουμε στο «βασιλιά», ξεκουραζόμαστε και στρίβουμε χωρίς να

πατήσουμε και τα δυο πόδια κάτω.

7. Φτάνουμε πάλι στο πρώτο σκαλοπάτι και χτυπάμε την πετρούλα με τη μύτη του παπουτσιού μας για να τη βγάλουμε έξω.

8. Αφού τελειώνουμε όλα τα σκαλάκια, χωρίς να χάνουμε,συνεχίζουμε.

9. Τη δεύτερη φορά αρχίζουμε από το δεύτερο σκαλάκι, μετά από το τρίτο και τέλος από το «βασιλιά».

10. Μετά βάζουμε την πετρούλα στη μύτη του παπουτσιού μας, περνάμε απ’ τα σκαλάκια σιγά σιγά και επιστρέφουμε.

11. Μετά τη βάζουμε κάτω από την κλείδωση του γόνατου, επαναλαμβάνουμε το ίδιο και επιστρέφουμε.

12. Τέλος, κλείνουμε τα μάτια και επαναλαμβάνουμε τις κινήσεις με μεγάλη προσοχή για να μην πατήσουμε καμιά γραμμή.

13. Για κάθε βήμα ρωτάμε τους άλλους «πατώ» και, αν απαντήσουν «όχι», τότε συνεχίζουμε.

14. Όροι του παιχνιδιού είναι να μην πατήσουμε καμιά γραμμή ή κάτω το κουτσό πόδι, να μη βγάλουμε έξω από τα πλάγια την πετρούλα και να μην τη ρίξουμε κατά το ρίξιμο ή το χτύπημα πάνω σε μια γραμμή, γιατί τότε χάνουμε τη σειρά μας.

 

Συνέχεια ανάγνωσης “Τα παιχνίδια που έπαιζαν οι γιαγιάδες και οι παππούδες μας..” →

Η 6η Μαρτίου έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως Πανελλήνια Ημέρα κατά της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. Ο όρος «εκφοβισμός και βία στο σχολείο» (school bullying) είναι ένα φαινόμενο νεανικής παραβατικότητας που εμφανίζεται σε πολλές χώρες του κόσμου. Ο σχολικός εκφοβισμός, προέρχεται από άλλα παιδιά, συνήθως της ίδιας ηλικίας και αποτελεί μορφή επιθετικής συμπεριφοράς, που εμφανίζεται κυρίως στη σχολική πραγματικότητα, με σοβαρές επιπτώσεις για την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και του εφήβου και τη διαδικασία της μάθησης. Αναφέρεται στην εσκεμμένη, απρόκλητη, συστηματική και επαναλαμβανόμενη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομήλικων παιδιών, εντός και εκτός σχολείου, με στόχο την επιβολή, την καταδυνάστευση και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου ή αναστάτωσης. Συχνά το «ισχυρότερο» παιδί αντλεί από την πράξη του κάποιο όφελος, όπως ευχαρίστηση, κύρος ή υλικά αποκτήματα, ενώ το «αδύναμο» παιδί δεν μπορεί να υπερασπιστεί και να προστατέψει με ριζικό τρόπο τον εαυτό του.

Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά που γίνονται θύματα σχολικού εκφοβισμού, νιώθουν ανασφάλεια, φόβο, απόγνωση και παρουσιάζουν τάσεις φυγής. Αισθάνονται ότι απειλούνται, τρομάζουν, αρνούνται να πάνε σχολείο και παρουσιάζουν συμπτώματα σχολικής φοβίας. Μπορεί επίσης να γίνουν επιθετικά και νευρικά, ενώ δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου τα ίδια τα παιδιά – θύματα μπορούν να γίνουν θύτες σε άλλα παιδιά ή στα αδέρφια τους στο σπίτι.

 

Επειδή, λοιπόν, το σχολείο αποτελεί μία μικρογραφία της κοινωνίας πρέπει να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την εξάλειψη αυτού του φαινομένου από τα σχολεία αλλά και από την κοινωνία στο σύνολο της. Όσο περισσότερο μιλάμε για το bullying τόσο το εξαλείφουμε.

Η πρόληψη και η αντιμετώπιση της σχολικής βίας και του εκφοβισμού απαιτεί την ενημέρωση, ευαισθητοποίηση, αξιοποίηση και ανάπτυξη κοινών δράσεων από το σύνολο όλων των εμπλεκομένων, δηλαδή του σχολείου, της οικογένειας και της τοπικής κοινωνίας. Κάθε μέλος της σχολικής κοινότητας έχει ρόλο και ευθύνη για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού. Ο βαθμός εμπλοκής κάθε μέλους, σχετίζεται τόσο με την ιδιότητά του, όσο και με τη σοβαρότητα, τη συχνότητα και την ένταση του περιστατικού εκφοβισμού. Άλλος είναι ο ρόλος και η ευθύνη του διευθυντή του σχολείου, άλλος του εκπαιδευτικού, άλλος των συμμαθητών, άλλος των γονιών. Ωστόσο, θα πρέπει όλοι να συνεργαστούν σε ένα πλαίσιο μιας ολιστικής αντιμετώπισης.Τα παιδιά δικαιούνται να ζουν και να εργάζονται σε ένα σχολικό περιβάλλον που τους παρέχει ασφάλεια, ηρεμία και σεβασμό, γιατί η παραβίαση των δικαιωμάτων ακόμη κι όταν γίνεται από συνομηλίκους, προκαλεί μεγάλη ψυχική οδύνη. Είναι σημαντικό να στοχεύσουμε στη δημιουργία μιας κοινωνίας όπου η ποικιλομορφία και η διαφορετικότητα είναι σεβαστές και η αξιοπρέπεια του ανθρώπου εκτιμάται και ενθαρρύνεται. Να γνωρίζουμε μόνο τα θέματα δεν είναι αρκετό. Πρέπει επιπλέον να προσπαθήσουμε να είμαστε συνεπείς στις στάσεις και τις πράξεις μας.

Στο σχολείο μας λοιπόν σήμερα, μαζί με τα παιδιά, συζητήσαμε το θέμα του σχολικού εκφοβισμού. Τους εξηγήσαμε το φαινόμενο και μοιραστήκαμε εμπειρίες που μπορεί να είχαμε ζήσει ή να είχαμε ακούσει. Τα παιδιά περιέγραψαν και μοιράστηκαν μαζί μας σχετικά τους βιώματα. Κατανόησαν την σοβαρότητα του φαινομένου καθώς και των επιπτώσεων του και κατέληξαν πως τα αναγκαία συστατικά των ανθρωπίνων σχέσεων είναι ο σεβασμός, η αγάπη, η ενσυναισθηση και η αλληλεγγύη.

Κατόπιν τα παιδιά ζωγράφισαν τη δική τους αφίσα κατά του σχολικού εκφοβισμού.

Στο τέλος παρουσιάσαμε τρεις ταινίες μικρού μήκους επί του θέματος, οι οποίες άγγιξαν την ψυχή και την συνείδηση των παιδιών. Οι ταινίες που προβλήθηκαν με τη σειρά ηταν: 1. Οι τελευταίες 5μερες, 2. Το παιδί με την κοκκινη γραμμή και 3. Τα μπλε γυαλιά.

Τα παιδιά δικαιούνται να ζουν και να εργάζονται σε ένα σχολικό περιβάλλον που τους παρέχει ασφάλεια, ηρεμία και σεβασμό, γιατί η παραβίαση των δικαιωμάτων ακόμη κι όταν γίνεται από συνομηλίκους, προκαλεί μεγάλη ψυχική οδύνη. Είναι σημαντικό να στοχεύσουμε στη δημιουργία μιας κοινωνίας όπου η ποικιλομορφία και η διαφορετικότητα είναι σεβαστές και η αξιοπρέπεια του ανθρώπου εκτιμάται και ενθαρρύνεται. Να γνωρίζουμε μόνο τα θέματα δεν είναι αρκετό. Πρέπει επιπλέον να προσπαθήσουμε να είμαστε συνεπείς στις στάσεις και τις πράξεις μας.

 

Αγαπητοί γονείς,

Σας αναρτούμε, προς ενημέρωση σας, το νέο διαιτολόγιο της εβδομάδας, 6 Μαρτίου έως και 10 Μαρτίου.

Σας ευχαριστούμε πολύ.

Με εκτίμηση,

Η διεύθυνση του Δημ. Σχ. Βαλαώρας.

Λήψη αρχείου

Οι μαθητές /-τριες και οι εκπαιδευτικοί της σχολικής μας μονάδας, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον κύριο Γεώργιο Σιαπκάρα και το φαρμακείο Αγράφων, για την γενναιόδωρη προσφορά τους, να δωρίσουν ιατροφαρμακευτικά σκευάσματα για το κουτί πρώτων βοηθειών του σχολείου μας.

Σας ευχαριστούμε θερμά!

Με εκτίμηση,

Οι μαθητές /-τριες και οι εκπαιδευτικοί του Δημ. Σχ. Βαλαώρας.

Σε συνέχεια προηγούμενου άρθρου μας όπου τα παιδιά μας φύτεψαν μόνα τους τους σπόρους τους κι έγιναν κηπουροί, σας παρουσιάζουμε τα γλαστράκια τους τα οποία ήδη καρποφόρησαν και ομορφαίνουν την τάξη μας.

 Την 1η του Μάρτη οι μητέρες φορούν στον καρπό του χεριού των παιδιών τους ένα βραχιολάκι, φτιαγμένο από στριμμένη άσπρη και κόκκινη κλωστή, τον Μάρτη ή Μαρτιά, για να τα προστατεύει από τον πρώτο ήλιο της Άνοιξης, που είναι ιδιαίτερα βλαβερός, σύμφωνα με τις λαϊκές δοξασίες.

Τον φτιάχνουν την τελευταία μέρα του Φλεβάρη και τον φορούν την πρώτη μέρα του Μάρτη, πριν βγουν από το σπίτι.

Το βραχιολάκι αυτό το βγάζουν στο τέλος του μήνα, ή το αφήνουν πάνω στις τριανταφυλλιές όταν δουν το πρώτο χελιδόνι, για να τον πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τη φωλιά τους

Οι μαθητές/τριες έφτιαξαν τα δικά τους «Μαρτάκια» και τα φόρεσαν στα χεράκια τους.

 

Το έθιμο της κυρα-Σαρακοστής.

Το έθιμο της κυρα-Σαρακοστής είναι ένα έθιμο που έχει σχέση με τη γιορτή του Πάσχα. Χρησίμευε πάντα ως ημερολόγιο για να μετράμε τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι και τη Μεγάλη Εβδομάδα. Η κυρα –Σαρακοστή είναι μια χάρτινη ζωγραφιά  ,που απεικονίζει μια γυναίκα  η οποία έχει 7 πόδια ,ένα για κάθε εβδομάδα  της περιόδου της Σαρακοστής, ένα σταυρό στο κεφάλι γιατί πήγαινε στην εκκλησία, χωρίς στόμα γιατί νήστευε ,δεν έτρωγε πολύ και σταυρωμένα χέρια γιατί προσεύχεται. Ξεκινώντας από την Καθαρά Δευτέρα, κάθε Σάββατο που περνούσε, της έκοβαν και από ένα πόδι κι έτσι ήξεραν πόσες βδομάδες απέμεναν μέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο έκοβαν και το τελευταίο της πόδι και το κομμάτι αυτό χαρτί το έκρυβαν σ’ ένα ξερό σύκο από αυτά που είχαν αποξηράνει το καλοκαίρι ή στο ψωμί που έψηναν για το βράδυ της Ανάστασης. και όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός.

Την κυρα-Σαρακοστή  σε μερικά μέρη την έφτιαχναν με ζυμάρι ,με πολύ αλάτι για να μη χαλάσει,νερό και αλεύρι. Εξάλλου, δεν τρωγόταν, αφού χρησιμοποιούνταν ως ημερολόγιο.

Αλλού πάλι, την έφτιαχναν από πανί και τη γέμιζαν με πούπουλα.

Οι επτά (7) εβδομάδες (κάθε βδομάδα και γιορτή) της Μεγάλης Σαρακοστής

1η Κυριακή της Ορθοδοξίας

2η Κυριακή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά

3η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως

4η Κυριακή του Αγίου Ιωάννη της Κλίμακας

5η Κυριακή της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας

6η Κυριακή των Βαΐων

7η Κυριακή του Πάσχα

Για το έθιμο της κυρα-Σαρακοστής έχουν γραφτεί οι παρακάτω στίχοι:

Την κυρά Σαρακοστή
που ‘ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν’
με αλεύρι και νερό.

Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.

Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν’ ένα τη βδομάδα
μέχρι να ‘ρθει η Πασχαλιά.

 

Οι μαθητές/τριες  κατασκεύασαν βήμα – βήμα, με ζυμάρι την κυρα-Σαρακοστή

1. Συγκεντρώσαμε τα υλικά, αλεύρι,νερό και αλάτι.

2. Βάλαμε τα υλικά σε ένα μπωλ.

3. Ανακατέψαμε και ζυμώσαμε τα υλικά μέχρι να γίνουν ένα μαλακό ζυμάρι.

4. Πλάσαμε το ζυμάρι και φτιάξαμε το σώμα και το κεφάλι της.

5. Βάλαμε τα χέρια, το μαντήλι και το σταυρό.

6. Φτιάξαμε τα πόδια της.

7. Βάλαμε ματιά, μύτη και για τον υπόλοιπο στολισμό μπαχάρι.

8. Τέλος την ψήσαμε και είναι έτοιμη.

 

 

Συνέχεια ανάγνωσης “Το έθιμο της κυρα-Σαρακοστής” →