Εργατική Πρωτομαγιά: Ιστορική αναδρομή στην Αμερική και Ελλάδα [Βίντεο]
Μνήμη των αγώνων των ηρωϊσμών των εργατών εκείνων που η αδικία τους πνίγει. Χρονική επενδυτική τεχνική η ευρεσιτεχνία των απόντων. Δεν μπορεί να υπάρξει αγώνας δίχως μνήμη. Ο πόνος της λήθης στη λαβωματιά της μνήμης. Μπορεί, τρόπον τινά, να μην είμαστε υπεύθυνοι για τις ζωές του παρελθόντος, αλλά είμαστε υπεύθυνοι για τη μνήμη του μέλλοντος!
Είναι τόσο και τέτοιο το ελληνικό αίμα που χύθηκε την Πρωτομαγιά που είναι ιεροσυλία, θαρρώ, να θεωρούμε αυτή τη μέρα σαν μια Χίπικη «γιορτή των λουλουδιών»!!!. Τα λουλούδια σήμερα, πρέπει να θυμίζουν τους νεκρούς μας ήρωες †.
www.sophia-ntrekou.gr
Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών
Η Εργατική Πρωτομαγιά ή Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών γιορτάζεται ανά τον κόσμο με διαδηλώσεις και πορείες, με σκοπό την προβολή των κοινωνικών και οικονομικών επιτευγμάτων της διεθνούς εργατικής τάξης.
- Η πρώτη του Μάη, είναι μέρα ορόσημο για τους αγώνες του εργάτη.
Δύο χρόνια νωρίτερα, το 1884, πάρθηκε στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας η απόφαση να γίνουν την πρώτη Μάη του 1886 απεργιακές κινητοποιήσεις και διαδηλώσεις στο Σικάγο, το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Αίτημα η μείωση των ωρών εργασίας και σύνθημα «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο».
«Κάποια κόμματα των εργατών στον κόσμο, διαμαρτυρόμενα εναντίον της άδικης μοιρασιάς του πλούτου στη γη, βρίσκουν αναγκαίο να διαμαρτύρονται και εναντίον της πίστης. Τούτη η διαμαρτυρία των εργατών ενάντια στην πίστη μέχρι ενός σημείου είναι και δικαιολογημένη. Είναι δικαιολογημένη τόσο όσο αναφέρεται σε διαστρεβλωμένες μορφές της πίστης, που έβαλαν τον εαυτό τους στην ταπεινή υπηρεσία του καπιταλισμού και oι οποίες στηρίζουν μια οφθαλμοφανή οικονομική αδικία, κάτω από την οποία αναστενάζουν και πεθαίνουν χιλιάδες και εκατομμύρια ανθρώπων. (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)
Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από το Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη. Το 1893, 2.000 εργάτες διαδήλωσαν ζητώντας οκτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Το 1894, γίνεται μια μεγάλη συγκέντρωση με τα ίδια αιτήματα που λήγει με 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο ακολουθεί η σύλληψη του σοσιαλιστή Σταύρου Καλλέργη.
Το 1936 έχουμε τους καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης. Τα γεγονότα ξεκίνησαν γύρω στο Φεβρουάριο, με κατάληψη ενός εργοστασίου ύστερα από την απόρριψη των αιτημάτων των εργατών και συνεχίστηκε με συμπαράσταση καπνεργατών από άλλα εργοστάσια. Εναντίον τους χρησιμοποιήθηκε τόσο η αστυνομία όσο και ο στρατός. Δεν υπήρχε κεντρική συγκέντρωση, αλλά μικρές συγκεντρώσεις με ομιλητές σε διάφορα μέρη της πόλης.
Σε μια συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ’ αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και τις άλλες συγκεντρώσεις και συνολικά είχαμε τουλάχιστον 12 νεκρούς και 300 τραυματίες. Οι δολοφονίες των εργατών αποτέλεσαν την έμπνευση του Ρίτσου για τον «Επιτάφιο».
Σημειώνεται ότι στην Καισαριανή την 1η Μαΐου 1944, η εργατική Πρωτομαγιά συνέπεσε με την άνανδρη εκτέλεση 200 Ελλήνων κομμουνιστών και αριστερών αγωνιστών, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο σκοπευτήριο Καισαριανής από το στρατόπεδο Χαϊδαρίου από τις γερμανικές δυνάμεις Κατοχής. Η ίδια ημέρα είναι ημέρα ιστορικής τιμής και μνήμης.»
Ένα από τα έπη τής ελληνικής ποιήσεως γράφτηκε με αφορμή μια πρωτομαγιάτικη φωτογραφία. Είναι ο Επιτάφιος του Γιάννη Ρίτσου, του κομμουνιστή ποιητή της Ρωμιοσύνης, του κορυφαίου νεοέλληνα λυρικού, ο οποίος, με καταγεγραμμένα στο γονιδίωμα του τα ομηρικά μοιρολόγια της Μαλβάζιας και της Ακροταιναρίας, αποτύπωσε, συν τοις άλλοις, το μεγαλειώδες: «άρμεγες με τα μάτια σου το φώς της οικουμένης»
Τα αιματηρά γεγονότα του Μάη του 1936 στη Θεσσαλονίκη ξέσπασαν με αφορμή την απεργία των καπνεργατών του εργοστασίου «Κομέρσιας». Οι εργάτες μετά από απόρριψη αιτημάτων τους από τον εργοδότη, κατέλαβαν το εργοστάσιο, κλείστηκαν μέσα σε αυτό και με πανό και μαύρες σημαίες στα παράθυρα ζητούσαν συμπαράσταση.
Στη συνέχεια αρχίζει απεργία μαζί με άλλους εργαζόμενους και συγκεντρώσεις σε διάφορα σημεία της Θεσσαλονίκης. Σε μια τέτοια συγκέντρωση οι χωροφύλακες (στην πλατεία Αριστοτέλους), πυροβόλησαν χωρίς λόγο πάνω στους συγκεντρωμένους εργάτες και σκότωσαν 9. Κατόπιν πυροβολούν και σε άλλα σημεία, προσπαθώντας να διαλύσουν τους συγκεντρωμένους, σκοτώνοντας και άλλους, ανάμεσα σ’ αυτούς και γυναίκες. Οι σκοτωμένοι ήταν τελικά πάνω από 12 και οι τραυματίες πάνω από 300.
Ο Γιάννης Ρίτσος είδε μετά από 2-3 μέρες την φωτογραφία με το νεκρό (Τούσης) και από πάνω την απελπισμένη μάνα του να μοιρολογάει και μέσα σε μια νύχτα σχδόν, έγραψε τη συλλογή ποιημάτων «Επιτάφιος», που αργότερα μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης και πρωτοτραγούδησε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης.
Στις 9 Μαΐου του 1936 η χωροφυλακή διαλύει βίαια συγκέντρωση καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη. Έντεκα άνθρωποι σκοτώνονται ενώ πολύ μεγάλος είναι ο αριθμός των τραυματιών. Ο Γιάννης Ρίτσος γράφει το ποίημα «Επιτάφιος» εμπνευσμένος από τα τραγικά γεγονότα, το οποίο μελοποιήθηκε από το Μίκη Θεοδωράκη. Λίγους μήνες αργότερα, τον Αύγουστο του 1936 επιβάλλεται η δικτατορία Μεταξά.
Θεσσαλονίκη. Μάης τοῦ 1936. Μιὰ μάνα, καταμεσὶς τοῦ δρόμου, μοιρολογάει τὸ σκοτωμένο παιδί της. Γύρω της καὶ πάνω της, βουΐζουν καὶ σπάζουν τὰ κύματα τῶν διαδηλωτῶν – τῶν ἀπεργῶν καπνεργατῶν. Ἐκείνη συνεχίζει τὸ θρῆνο της:
Από τον Απρίλιο του 1936 την Ελλάδα σαρώνει ένα μεγαλειώδες απεργιακό κύμα με κέντρο τη Θεσσαλονίκη και τους καπνεργάτες, που αποτελούν το πιο οργανωμένο κίνημα της εποχής. Η εξέγερση των εργατών στη Θεσσαλονίκη επεκτείνεται σε πολλές άλλες ελληνικές πόλεις, αποτελώντας έναν από τους βασικότερους σταθμούς στο ελληνικό εργατικό κίνημα.
Την εποχή της εργατικής εξέγερσης, είχε προηγηθεί η οικονομική ύφεση προερχόμενη από το κραχ του 1929 στην παγκόσμια οικονομία) και η συνακόλουθη πτώχευση του 1932. Όμως δεν ήταν μόνον αυτό το οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο. Πριν από την κρίση, στην Ελλάδα είχε ήδη αποτύχει οικτρά η Μεγάλη Ιδέα του Βενιζέλου. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, δεν υπήρχε πια η Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών. Επιπλέον, οι πρόσφυγες που είχαν έρθει στη χώρα είχαν δώσει μιας πρώτης τάξεως δικαιολογία σε εργοδότες να μειώσουν τα μεροκάματα.
Άλλη μια δικαιολογία για τους εργοδότες, ώστε να μειώσουν τις αμοιβές ήταν ενδεχομένως και η παγκόσμια οικονομική κρίση της εποχής (1929-1932). Οι αμοιβές των 48.000 περίπου καπνεργατών έπεσαν από τις 135-150 δραχμές στις 75 δραχμές. Μάλιστα, πολλοί αναγκάζονταν να δουλεύουν δωρεάν μόνον για τα ένσημά τους.
Με βασικό, λοιπόν, αίτημα την αύξηση των κουρεμένων ημερομισθίων τους, στα τέλη Απριλίου του 1936 λαμβάνει χώρα στη Θεσσαλονίκη το πρώτο καπνεργατικό συνέδριο. Εκεί αποφασίζεται απεργία για τις 29 του μήνα. Αξίζει να σημειωθεί εδώ, πώς ανάμεσα στα εκατοντάδες εργατικά σωματεία που υπήρχαν στη Θεσσαλονίκη στα χρόνια αυτά -σύμφωνα με το «Παλίμψηστο του αίματος» του Γιώργου Αναστασιάδη, καθηγητή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης- υπήρχε η Εθνική Ένωσις «Ελλάς» (ΕΕΕ), με ιδιαίτερα αρνητικό ρόλο, ήταν δε και αντισημιτική.
Στις 6 Μαΐου, όπως αναφέρεται στα «Νέα», μέλη της ΕΕΕ πυροβολούν εναντίον απεργών τσαγκαράδων στην Πλατεία Βλάλη και η έφιππη αστυνομία, απ’ την άλλη, συγκρούεται με ομάδες απεργών.
Στις 8 Μαΐου η πόλη έχει μετατραπεί πλέον σε πεδίο μάχης, με 70 περίπου τραυματίες απεργούς.
Στις 9 Μαΐου η απεργία είναι κάτι παραπάνω από γενική. Συμμετέχουν σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι. Στις 10:30 το πρωί στη διασταύρωση των οδών Βενιζέλου και Εγνατίας πέφτει νεκρός ο νεαρός αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης. Είναι ο πρώτος νεκρός ενώ ακολουθούν και άλλοι στη συνέχεια. Ο θρήνος της μητέρας του πάνω στο πτώμα του γιου της, που καταγράφηκε φωτογραφικά ενέπνευσε το Γιάννη Ρίτσο στον «Επιτάφιο».
Την επόμενη ημέρα, η κηδεία των θυμάτων είναι πραγματικός λαϊκός ξεσηκωμός. Στο νεκροταφείο συγκεντρώνονται περίπου 150.000 άνθρωποι. Στις 11 Μαΐου κηρύσσονται απεργίες διαμαρτυρίας σε πολλές πόλεις της χώρας και στις 13 Μαΐου πανελλαδική απεργία. tvxs.gr
Μουσική και συζήτηση του Μίκη Θεοδωράκη με το Γιάννη Ρίτσο για την ιστορία του έργου.
Ο Μίκης και ο Ρίτσος μιλούν για τα γεγονότα της Πρωτομαγιάς το 1936 στη Θεσσαλονίκη και ο Ρίτσος διαβάζει στίχους από τον Επιτάφιο και ο Μίκης διευθύνει την ορχήστρα και η Μαρία Φαραντούρη τραγουδά τα 8 τραγούδια που μελοποίησε ο Μίκης.
Κεντρική φώτο: The Fourth Estate is a famous picture painted by Giuseppe Pellizza da Volpedo in 1901, originally entitled The Path of Workers. www.sophia-ntrekou.gr
Δείτε ακόμη:
- Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες. Ερνέστο Τσε Γκεβάρα
- Θα ‘ρθει καιρός που θ’ αλλάξουν τα πράγματα…
- «Ουκ ένι άρσεν και θήλυ» – Ημέρα της Γυναίκας: Δεν είναι γιορτή, είναι υπενθύμιση – Να με προσπερνάς
- Το «Ημερολόγιο μιας εβδομάδας» του Πολυτεχνείου – Γ. Ρίτσος
- Ο σκοπός των εραστών του χρήματος και της εξουσίας (Όταν Έρχονται Τα Σύννεφα)
- Η τάξη της κοινωνίας – Ν. Λυγερός
- Η κοινωνία της υποκρισίας – Dr. Μάνος Δανέζης
- Κάποιος νά ‘ρθει και να πει τι μας φταίει στον καιρό μας.
- Στους δύσκολους καιρούς που έρχονται…
- Νέλσον Μαντέλα (1918-2013) αφιέρωμα
- Γιατί λοιπόν μας δόθηκε αυτή η παράλογη ζωή;
Σοφία Ντρέκου: 30 Απριλίου 2014 στις 11:14 μ.μ.
Καλή Πρωτομαγιά… και θα γιορτάσουμε κι εμείς την μεγάλη ημέρα της εργατικής πρωτομαγιάς με λόγια του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς…
Νίκος Χρονόπουλος: Θα ήταν μεγάλη ημέρα αυτή της εργατικής πρωτομαγιάς εάν πραγματικά την γιόρταζαν όλοι οι Έλληνες. Δυστυχώς τη μέρα αυτή τη γιορτάζουν μόνο ορισμένοι ελάχιστοι εργαζόμενοι. Αντίθετα η εποχή μας θυμίζει άλλες εποχές όπου οι εφοπλιστές ή οι διάφοροι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων απαιτούν από τους εργαζόμενους εργασία ακόμη και αυτήν την ημέρα της πρωτομαγιάς. Έτσι λοιπόν η ημέρα της πρωτομαγιάς έχει καταντήσει πλέον αργία μόνο για τους καθηγητές …οι οποίοι κλεισμένοι στον μικρόκοσμο των σχολείων τους αδυνατούν τις περισσότερες φορές να κοιτάξουν γύρω τους και να δουν ότι το 2014 στην Ελλάδα δεν υπάρχει η μέρα της πρωτομαγιάς. 30 Απριλίου 2014 στις 11:46 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου: Έχεις δίκιο Νίκο, γυρίζουμε πίσω στον χρόνο και σε μέρες εργασιακής εκμετάλλευσης, αυτό διαπιστώνουμε μέρα με την μέρα. Ας βοηθήσει ο Θεός αφού του Το ζητήσουμε με την δικαιοσύνη Του! Χριστός Ανέστη και Καλή Πρωτομαγιά! 1 Μαΐου 2014 στις 12:11 π.μ.
Νίκος Χρονόπουλος: Αληθώς ο κύριος. Τα τελευταία χρόνια την ημέρα της πρωτομαγιάς βλέπουμε όλο και περισσότερες διώξεις πολιτών επειδή τόλμησαν και σήκωσαν ανάστημα. Υπάρχουν εργασιακοί τομείς όπου το ”αφεντικό” αποφασίζει πως δεν είναι αργία η μέρα αυτή… και αυτό είναι πλέον ο νόμος… και αυτό είναι το μέλλον και το παρόν για όλους μας. 1 Μαΐου 2014 στις 12:26 π.μ.
Θάλια Παπά: Καλή πρωτομαγιά με αγωνιστικότητα και καλή λευτεριά !!!!! 1 Μαΐου 2014 στις 12:33 π.μ.
Σοφία Ντρέκου: Νίκο, η Εργατική Πρωτομαγιά όπως όλοι μας ξέρουμε το σύνθημα, ΔΕΝ είναι Αργία, είναι ΑΠΕΡΓΙΑ! Καλή Λευτεριά! 1 Μαΐου 2014 στις 1:08 π.μ. ·
Σοφία Ντρέκου: Θάλια μου, καλή πρωτομαγιά με αγώνα και πίστη στην Δικαιοσύνη Του Θεού! 1 Μαΐου 2014 στις 1:09 π.μ.
Από την πρώτη στιγμή της γέννησης σου σε κάνουν να νιώθεις ασήμαντος
Με το να μην σου δίνουν καθόλου χρόνο αντί να σου τον δίνουν όλο.
Μέχρι ο πόνος να γίνει τόσο δυνατός που να μην νιώθεις τίποτα άλλο.
Ήρωας της εργατικής τάξης είναι κάτι που αξίζει να είσαι…
υιος ασωτος υιος ασσωτος: Πάλης ξεκίνημα νέοι αγώνες… Αυτή η εξαθλίωση του Λαού μας που είδαμε εχτές, μια συντεταγμένη επίθεση στον βωμό του χρηματιστικού κεφαλαίου, πρέπει όχι μόνον να ανησυχεί, όχι μόνο να προβληματίζει, μας καλή να πάρουμε θέση. Όχι δεν πάει άλλο. 1 Μαΐου 2014 στις 3:39 π.μ.
Σοφία Ντρέκου: Πάλης ξεκίνημα νέοι αγώνες… σωστά! Καλή κι αγωνιστική Πρωτομαγιά Σωτήρη μου! 1 Μαΐου 2014 στις 4:06 π.μ.
Αντώνης Παπαγεωργόπουλος: Καλό μήνα Σοφία! 1 Μαΐου 2014 στις 8:23 π.μ.
Maria Ioannidou: Και να μην ξεχνάμε δεν είναι αργία η σημερινή ημέρα αλλά <<απεργία>>, λέξη που φαντάζει αδιανόητο να ειπωθεί ακόμα. 1 Μαΐου 2014 στις 10:32 π.μ.
Ioanna Tsigeni: Καλό μήνα. Με τη ζωντάνια που δίνουν οι μέρες του Μαγιού να πορευόμαστε στη ζωή μας, άγρυπνοι και με διάθεση για συνεχή αγώνα. Γιατί ως γνωστό τίποτα μα τίποτα δε χαρίστηκε ποτέ. Ούτε υλικό, ούτε εργασιακό και πολύ περισσότερο πνευματικό. Καλό αγώνα 1 Μαΐου 2014 στις 10:48 π.μ.
Athanasios Moustakis: Χριστός ανέστη! Καλό μήνα! 1 Μαΐου 2014 στις 11:37 π.μ.
Σοφία Ντρέκου Χριστός Ανέστη παιδιά και με αγωνιστικό πνευματικό μα και με ψηλά το κεφάλι όπως ταιριάζει στους αγωνιστές του Χριστού! 1 Μαΐου 2014 στις 2:00 μ.μ. ·
Νίκος Χρονόπουλος: Σήμερα, βάσει νόμου, οι αργίες διακρίνονται σε αυτές που έχουν καθοριστεί ως ημέρες υποχρεωτικής αργίας, κατά τις οποίες απαγορεύεται κάθε βιομηχανική, βιοτεχνική, εμπορική εργασία και κάθε επαγγελματική εν γένει δραστηριότητα, καθώς βέβαια και η απασχόληση των μισθωτών, και ως ημέρες προαιρετικής αργίας, στις οποίες επαφίεται στην διακριτική ευχέρεια του εργοδότη η λειτουργία της επιχείρησης και η απασχόληση ή μη των μισθωτών που απασχολούνται από αυτόν.
Η 1η Μαΐου, σύμφωνα με το άρθρο 1 του Α.Ν. 380/68, αποτελεί υποχρεωτική αργία, όταν κηρύσσεται ως τέτοια με απόφαση του υπουργού Απασχόλησης, διαφορετικά εντάσσεται στις προαιρετικές αργίες. 1 Μαΐου 2014 στις 2:08 μ.μ.
Νίκος Χρονόπουλος: Βάση νόμου λοιπόν εάν η διακριτική ευχέρεια του εργοδότη σε αφήσει να είσαι αγωνιστής εκείνη τη σπουδαία ημέρα όλα καλώς….Εάν όμως δεν σε αφήσει…..μπορεί να βρεθείς στο σπίτι σου άνεργος εάν το βουλώσεις….ή στα κρατητήρια με εισαγγελική παρέμβαση εάν γίνεις ”ενοχλητικός” για τον εργοδότη. 1 Μαΐου 2014 στις 2:12 μ.μ.
Karolina Palaiologou: Αληθώς Ανέστη, Σοφούλα μου !!! Καλό μήνα και Χαρούμενη Πρωτομαγιά!!! Αγωνιστικότατο το πνεύμα και το φρόνημα !!! Αρκεί να μείνει έτσι και μετά τη σημερινή μέρα !!! Να μην ξεχνάμε, να διδασκόμαστε και να τιμάμε με τη στάση και τη ζωή μας τώρα περισσότερο από ποτέ, όλους όσους αγωνίστηκαν για τα δικαιώματά μας (αυτά που ένα-ένα έχουμε αρχίσει να χάνουμε) !!!! 1 Μαΐου 2014 στις 3:03 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου: Νίκο τα είπες όλα μας ενθαρρύνεις όλους! Εμπλούτισες την ανάρτηση με χριστιανικό αγωνιστικό πνεύμα!! Γιατί σήμερα πολλοί ξεχνούν σήμερα το πόσοι άνθρωποι σκοτώθηκαν για να δουλεύουμε εμείς σήμερα 8ωρο και πάνε να το καταργήσουν οι σημερινοί πολιτικοί. Που τί λέω; Ήδη το έχουν καταργήσει!! Ψυχή βαθειά λοιπόν παιδιά και προχωράμε με αγωνιστικό φρόνημα και με τον Σταυρό στο χέρι!! 1 Μαΐου 2014 στις 3:48 μ.μ.
Σοφία Ντρέκου: Και προ πάντων όλων καλοί μου φίλοι να μην ξεχνάμε να μνημονεύουμε τους νεκρούς της Εργατικής Πρωτομαγιάς! 1 Μαΐου 2014 στις 3:49 μ.μ.
Karolina Palaiologou: ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ: Γιάννη Ρίτσου – Μίκη Θεοδωράκη -1 Μάη 1936 Σημαντική παλιά εκπομπή-ντοκουμέντο από τα αρχεία της ΕΡΤ !!! 1 Μαΐου 2014 στις 4:37 μ.μ.
