Ο νομός μας

Νομός Φλώρινας, η Γη των Λιμνών

Ένα υπέροχο φυσικό τοπίο που διατρέχεται από έξι πανέμορφες λίμνες (Βεγορίτιδα, λίμνη των Πετρών, Ζάζαρη, Χειμαδίτιδα, Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα), παραλίμνια χωριά με εικόνες και μνημεία που χάνονται στα βάθη του χρόνου, πέτρινοι διατηρητέοι οικισμοί και μια πρωτεύουσα που επίσης χαρακτηρίζεται έντονα από το υγρό στοιχείο συνθέτουν το «αγγελοπουλικό» τοπίο της περιοχής της Φλώρινας, της περιοχής που ενέπνευσε τον αξέχαστο σκηνοθέτη να υμνήσει την ομορφιά και την ζωή…

Γεωγραφική Θέση

Ο Νομός Φλώρινας βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Ελλάδος και διοικητικά ανήκει στην Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας. Συνορεύει στα δυτικά με την Αλβανία, ανατολικά με το Νομό Πέλλης, βόρεια με τη FYROM, νοτιοανατολικά με το Νομό Κοζάνης και νοτιοδυτικά με το Νομό Καστοριάς. Στα ανατολικά του νομού υπάρχουν οι οροσειρές του όρους Βόρα (Καϊμακτσαλαν), με την τρίτη ψηλότερη κορυφή της Ελλάδας – υψόμετρο 2524 μ – και η οδική διάβαση της Κέλλης προς Θεσσαλονίκη και Κοζάνη. Στα δυτικά υπάρχουν οι οροσειρές Βαρνούντα με την υψηλότερη κορυφή στον ελλαδικό χώρο την Όριζα ή Περιστέρι (2334μ), του Βέρνου με κορυφή το Βίτσι (2128μ), ενώ υπάρχει και η οδική διάβαση Βίγλας προς Πρέσπες, Γιουγκοσλαβία και Αλβανία. Μεταξύ των οροσειρών υπάρχουν λίμνες, ορισμένες από τις οποίες φιλοξενούν σπάνιους υδροβιότοπους, όπως η μικρή και η μεγάλη Πρέσπα, η Βεγορίτιδα, η λίμνη Πετρών, η Χειμαδίτιδα και η Ζάζαρη. Ο συνδυασμός βουνού, πεδιάδας και λιμνών κυριολεκτικά μαγεύει κάθε επισκέπτη. Αναμφισβήτητα, το σημαντικότερο φυσικό αξιοθέατο είναι οι λίμνες των Πρεσπών, η Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα, τις οποίες επισκέπτονται χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο. Εκτός από το μοναδικό τοπίο των λιμνών, πολλοί είναι αυτοί που φτάνουν στο Πισοδέρι για να κάνουν σκι στο χιονοδρομικό κέντρο.

Σύντομη Ιστορική Επισκόπηση

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η περιοχή κατοικείται τουλάχιστον από το 6.000 π.Χ. και γεωγραφικά ταυτίζεται σχεδόν με εκείνη που καταλάμβανε η αρχαία Λυγκηστίς, που αποτελούσε τμήμα της ευρύτερης περιοχής της Άνω Μακεδονίας. Η Λυγκηστίς, σύμφωνα με τις μυθολογικές παραδόσεις, πήρε το όνομά της είτε από τον ήρωα Λυγκέα, ο οποίος είχε συμμετάσχει στην Αργοναυτική Εκστρατεία, είτε από το σαρκοφάγο θηλαστικό λυγξ. Η Λυγκιστίς και τα υπόλοιπα τμήματα της Άνω Μακεδονίας (Ορεστίς, Εορδαία, Τυμφαία, Ελιμιώτις) προσαρτήθηκαν τον 4^ο αιώνα π.Χ. στο βασίλειο της Μακεδονίας, αυξάνοντας κατά πολύ τη δύναμή του, ύστερα από καθοριστικές ενέργειες του πατέρα του Μ. Αλεξάνδρου, Φιλίππου Β’. Ως τότε, κάθε μία από τις περιοχές αυτές λειτουργούσε υπό καθεστώς αυτονομίας, παρά το γεγονός ότι οι κάτοικοί τους ήταν συγγενείς φυλετικά με τους Μακεδόνες. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι η μητέρα του Φιλίππου, η Ευρυδίκη, καταγόταν από τη Λυγκηστίδα. Σημαντικότερες πόλεις της Λυγκιστίδος υπήρξαν η Ηράκλεια (που ιδρύθηκε το 352 π.Χ. από το Φίλιππο Β’), η Κέλλα (σημερινή Κέλλη) και η Βεύη.

Πριν από την κάθοδο των Δωριέων (1.100 π.Χ.), στις Πρέσπες κατοικούσαν οι Βρύγες, οι οποίοι, όμως, μετανάστευσαν στη Μ. Ασία, μετονομάστηκαν σε Φρύγες και έλαβαν μέρος στον Τρωικό Πόλεμο, στο πλευρό των Τρώων. Οι δύο λίμνες ονομάζονταν, αντίστοιχα, Μικρή και Μεγάλη Βρυγηίς. Στα μέσα του 2^ου αιώνα π.Χ., ο νομός Φλώρινας κυριεύεται ολοκληρωτικά από τους Ρωμαίους και χαρακτηρίζεται ρωμαϊκή επαρχία. Η οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της περιοχής δεν διακόπηκε, κυρίως εξαιτίας του γεγονότος ότι διερχόταν από αυτή η Εγνατία οδός. Το 48 π.Χ., όμως, η Ηράκλεια πυρπολείται, κατά τη διάρκεια του ρωμαϊκού εμφύλιου πολέμου. Κατά τη βυζαντινή εποχή, η Λυγκηστίδα εντάχθηκε, στα χρόνια του Αυτοκράτορα Ιουστινιανού (6^ος αιώνας), στο Θέμα (βυζαντινή διοικητική-στρατιωτική περιφέρεια) του Ιλλυρικού. Τη βυζαντινή περίοδο ιδρύεται, στη θέση της αρχαίας Ηράκλειας, η σημερινή πόλη της Φλώρινας, η ονομασία της οποίας, πιθανότατα, προήλθε από τη λέξη «χλωρό», εξαιτίας της βλάστησης της περιοχής.

Το 10^ο αιώνα, έλαβαν χώρα σφοδρότατες συγκρούσεις μεταξύ των Βυζαντινών και των Βούλγαρων, ενώ, το 1017, ο Βασίλειος Β’ κατανίκησε το βουλγαρικό στρατό του Σαμουήλ στην περιοχή της σημερινής κοινότητας Σκοπού. Το 1096, η Φλώρινα και οι Πρέσπες καταλαμβάνονται από τους Νορμανδούς, ενώ, το 13^ο αιώνα, η περιοχή εντάσσεται στο Δεσποτάτο της Ηπείρου. Τελικά, τα εδάφη θα περιέλθουν στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων το 1385. Επί τουρκοκρατίας, η πόλη της Φλώρινας υπήρξε τοπικό εμπορικό και βιοτεχνικό κέντρο. Κατά τη διάρκεια της ελληνικής επανάστασης, οι Φλωρινιώτες έλαβαν μέρος στον αγώνα, καθώς, από το 1822, μικρά ένοπλα σώματα δρούσαν εναντίον των κατακτητών στην περιοχή του Καϊμακτσαλάν και του Οστρόβου.Την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα (1904-1908), πραγματοποιήθηκαν αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των Βούλγαρων και των Ελλήνων, των οποίων ηγούντο σημαντικοί οπλαρχηγοί, όπως ο Καπετάν Κώττας και ο Παύλος Μελάς. Τελικά, η περιοχή θα απελευθερωθεί από τον τουρκικό ζυγό το Νοέμβρη του 1912, κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους.

Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου (1914-1918), σημαντική στιγμή για την πόλη της Φλώρινας υπήρξε η απελευθέρωσή της από τις δυνάμεις της Αντάντ, το 1916, καθώς είχε καταληφθεί από τα βουλγαρικά στρατεύματα για έναν, περίπου, μήνα. Κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η περιοχή δοκιμάστηκε σκληρά από την κατοχή των δυνάμεων του Άξονα, που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1941. Η απελευθέρωση επήλθε, τελικά, το 1944, αλλά η ειρήνη άργησε να βασιλέψει στην περιοχή, καθώς ο εμφύλιος έκανε αισθητή την παρουσία του, με αιματηρές και καταστροφικές συγκρούσεις.

Φυσικό περιβάλλον

Ο Nομός Φλώρινας αποτελεί περιοχή ιδιαίτερου ενδιαφέροντος ως προς το περιβάλλον. Εδώ συνυπάρχουν οικοσυστήματα (6 περιοχές NATURA) που αποτελούν βασικούς παράγοντες της ποιότητας ζωής της περιοχής.

Πλούσιο είναι το φυσικό περιβάλλον του νομού και περιλαμβάνει ορεινούς όγκους του Βαρνούντα, του Βιτσίου και του Βόρα, έξι (6) λίμνες, προστατευόμενες, τεράστιου οικολογικού ενδιαφέροντος, τον Εθνικό Δρυμό στην περιοχή των Πρεσπών και σημαντικότατη χλωρίδα και πανίδα, ενώ το τοπίο της περιοχής παρουσιάζει εναλλαγές. Η ευρύτερη περιοχή του Αμυνταίου παρουσιάζει σημαντική αμπελουργική και οινοποιητική παράδοση. Εκτός όμως από τα παραπάνω, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει τα παρακάτω χαρακτηριστικά του Νομού όπως τους αρχαιολογικούς χώρους, με πιο αξιόλογους αυτούς των Πετρών και του Αγίου Παντελεήμονα,  τις Κοινότητες Νυμφαίου & Λεχόβου καθώς και τα Δημοτικά διαμερίσματα, Αγίου Γερμανού, Ψαράδων, Ακρίτα, Κρατερού, τα οποία παρουσιάζουν ιδιαίτερη παραδοσιακή αρχιτεκτονική,  τους οικισμούς της Κοινότητας Νυμφαίου και του Δημοτικού διαμερίσματος Ψαράδων, οι οποίοι έχουν ανακηρυχθεί διατηρητέοι παραδοσιακοί οικισμοί.