Αρχεία για Γλώσσα ΣΤ
Τσάρλι Τσάπλιν
Φρουτοπία: Η ιπτάμενη σκάφη
Πάρτε μια γεύση από ένα επεισόδιο της σειράς Φρουτοπία
Το κόμικ μέχρι τη στιγμή που φεύγει ο Πίκος Απίκος.
Και τώρα η συνέχεια:
Επίθετα σε -ων,-ουσα, -ον και -υς, -ουσα, -εια
Γλώσσες και θρησκείες του κόσμου
Πολύ ενδιαφέρουσα σελίδα με πληροφορίες για τις γλώσσες και τις θρησκείες του κόσμου.
Γλώσσες και θρησκείες του κόσμου
Για τη πρώτη δραστηριότητα του βιβλίου μπορούμε να εκτυπώσουμε τις σελίδες που μας χρειάζονται, από το παρακάτω αρχείο .pdf που προσφέρεται ελεύθερα από το kindykids.gr
Στη συνέχεια κάποιες πληροφορίες που μπορούν να αξιοποιήσουν τα παιδιά με τις παραπάνω φωτογραφίες για τη κατασκευή κάποιου ταξιδιωτικού οδηγού ή κολάζ.
Στη συνέχεια παραθέτω 2 σελίδες με πληροφορίες για τον Βουδισμό και τον Ινδουισμό που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην άσκηση του βιβλίου για την παρουσίαση των θρησκειών από τους μαθητές
Είδη σύνδεσης προτάσεων και είδη εξαρτημένων προτάσεων
ΑΣΥΝΔΕΤΟ ΣΧΗΜΑ
Πολλές φορές, όταν μιλάμε και θέλουμε να μεταδώσουμε μια πληροφορία γρήγορα, λέμε τις προτάσεις τη μια αμέσως μετά την άλλη, π.χ.
[Ο Γιώργος πλύθηκε], [ντύθηκε].
Στο παράδειγμα υπάρχουν δύο προτάσεις, αφού υπάρχουν δύο ρήματα. Η κάθε πρόταση μπαίνει δίπλα στην άλλη. Δεν υπάρχει κάποια λέξη που να τις ενώνει. Χωρίζονται μεταξύ τους με κόμμα.
Αυτός ο τρόπος σύνδεσης λέγεται ασύνδετο σχήμα.
Στο ασύνδετο σχήμα οι προτάσεις δε συνδέονται μεταξύ τους· απλώς μπαίνει η μία δίπλα στην άλλη και χωρίζονται με κόμμα.
Έχουμε συνεπώς το σχήμα: πρόταση , πρόταση , πρόταση , πρόταση
ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ
Το προηγούμενο παράδειγμα [Ο Γιώργος πλύθηκε], [ντύθηκε] μπορούμε να το πούμε και με άλλο τρόπο, π.χ.
[Ο Γιώργος πλύθηκε] και [ντύθηκε].
Στο παράδειγμα υπάρχουν πάλι δύο προτάσεις. Η πρώτη όμως και η δεύτερη τώρα ενώνονται με το και. Συνδέονται δηλαδή με μια λέξη που λέγεται σύνδεσμος.
Στην παρατακτική σύνδεση ενώνονται ισοδύναμες προτάσεις, δηλαδή:
κύριες με κύριες ή δευτερεύουσες με δευτερεύουσες
Στην παρατακτική σύνδεση οι προτάσεις παρατάσσονται, δηλ. μπαίνουν η μία δίπλα στην άλλη, και συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους, τους παρατακτικούς συνδέσμους.
Παρατακτικοί σύνδεσμοι είναι οι: α) συμπλεκτικοί, β) διαζευκτικοί ή διαχωριστικοί, γ) αντιθετικοί ή εναντιωματικοί, δ) αιτιολογικοί, ε) συμπερασματικοί.
ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
1. Συμπλεκτικοί: και, ούτε, μήτε.
2. Διαζευκτικοί: ή, ή-ή, είτε, είτε-είτε, είτε-ή.
3. Αντιθετικοί: αλλά, παρά, όμως, ωστόσο, ενώ, μόνο (που), μα (χρησιμοποιείται κυρίως στον προφορικό λόγο), εντούτοις, μολαταύτα, εκεί που, (κι) έπειτα, εξάλλου, μάλιστα.
4. Συμπερασματικοί: λοιπόν, ώστε, άρα, έτσι, που, έπειτα, τότε, ύστερα, επομένως.
5. Επεξηγηματικός: δηλαδή.
Έχουμε συνεπώς το σχήμα: πρόταση παρατακτικός σύνδεσμος πρόταση παρατακτικός σύνδεσμοςπρόταση
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ
Τα προηγούμενα παραδείγματα:
[Ο Γιώργος πλύθηκε], [ντύθηκε] ασύνδετο
[Ο Γιώργος πλύθηκε] και [ντύθηκε] παρατακτική σύνδεση
μπορούμε να τα πούμε και με τρίτο τρόπο, πιο σύνθετο, πιο ποικίλο, π.χ.
[Ο Γιώργος ντύθηκε], [αφού είχε πλυθεί.]
1η πρόταση 2η πρόταση
Στο παράδειγμα υπάρχουν πάλι οι δύο προτάσεις. Τώρα όμως τα πράγματα αλλάζουν. Οι δύο προτάσεις δεν είναι ισοδύναμες. Η πρόταση που “κουβαλάει” το κυρίως νόημα είναι η πρώτη, η κύρια.
Ας δούμε άλλο ένα παράδειγμα:
[Θέλω] [να φάω], [γιατί πεινάω]
1η πρ. 2η πρ. 3η πρ.
Στο παράδειγμα υπάρχουν τρεις προτάσεις. Η πρώτη (Θέλω) είναι η κύρια, η πρόταση που “κουβαλάει” το κυρίως νόημα. Η δεύτερη πρόταση (να φάω) υποτάσσεται στην πρώτη και είναι δευτερεύουσα. Η τρίτη πρόταση (γιατί πεινάω) είναι κι αυτή δευτερεύουσα, υποτάσσεται όμως στην προηγούμενη δευτερεύουσα (να φάω).
Στην υποτακτική σύνδεση μια δευτερεύουσα πρόταση (δπ) υποτάσσεται σε μια κύρια πρόταση (κπ) ή σε μια άλλη δευτερεύουσα πρόταση (δπ) και συνδέονται με τους υποτακτικούς συνδέσμους.
Υποτακτικοί σύνδεσμοι είναι οι: α) παραχωρητικοί ή ενδοτικοί, β) χρονικοί, γ) τελικοί, δ) ειδικοί, ε) υποθετικοί, στ) ενδοιαστικοί ή διστακτικοί.
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
1. Ειδικοί: ότι, πως, που.
2. Χρονικοί: όταν, σαν, ενώ, καθώς, κάθε που, αφού, αφότου, πριν (να), μόλις, προτού, προτού, ώσπου, ωσότου, όσο που, εφόσον, άμα, εκεί που (= μόλις), ευθύς ως.
3. Αιτιολογικοί: επειδή, αφού, καθώς, διότι, μια και, μια που.
4. Υποθετικοί: αν, εάν, (άμα, σαν).
5. Τελικοί: να, για να.
6. Αποτελεσματικοί: ώστε, ώστε να, έτσι που, που, (για να).
7. Διστακτικοί ή ενδοιαστικοί: μη(ν), μήπως.
8. Εναντιωματικοί / παραχωρητικοί: αν και, μολονότι, μόλο που, παρ’ όλο που, και που, και ας, και αν, και αν ακόμη, ακόμη και αν, έστω και αν, παρ’ ότι, ενώ, και που, και ας.
Έχουμε συνεπώς το σχήμα: κπ υποτακτικός σύνδεσμος δπ υποτακτικός σύνδεσμος δπ
[slideboom id=729947&w=425&h=370]
Αν δε λειτουργεί ο παραπάνω σύνδεσμος κάντε κλικ εδώ.
Στη συνέχεια μια συνοπτική παρουσίαση των ειδών εξαρτημένων/δευτερευουσών προτάσεων σε έγγραφο word.
Εξαρτημενες δευτερευουσες προτασεις
Στη συνέχεια επιπλέον υλικό για το διαχωρισμό υποτακτικής-παρατακτικής σύνδεσης:
Η σύνδεση των προτάσεων
Υπάρχουν τρεις τρόποι για να ενώσουμε τις προτάσεις μεταξύ τους
1. Με ασύνδετο σχήμα
Σ’ αυτό το είδος σύνδεσης δεν χρησιμοποιούμε συνδέσμους
- Το καλοκαίρι τέλειωσε, τα πουλιά έφυγαν, οι δρόμοιερήμωσαν
2. Με παρατακτική σύνδεση ή παράταξη
Παρατακτικά ενώνονται μόνο όμοιες προτάσεις, κύριες ή δευτερεύουσες
- Με κοίταξε με απολογητικό ύφος και μου ζήτησεσυγνώμη
- Ήθελα να κλάψω και να γελάσω ταυτόχρονα
3. Με υποτακτική σύνδεση ή υπόταξη
Σ’ αυτό το είδος σύνδεσης οι δευτερεύουσες προτάσεις υποτάσσονται σε μιαν άλλη κύρια ή δευτερεύουσα πρόταση
- Του μιλούσε χαμηλόφωνα, γιατί ο αδελφός του κοιμόταν
- Μας ρώτησαν πόσο σημαντικό ήταν για μας
- Θέλω να μου αποδείξεις ότι δεν ήσουν εσύ ο δράστης*
* Στο παράδειγμα αυτό:
στην κύρια πρόταση Θέλω
υποτάσσεται η πρόταση να μου αποδείξεις
ενώ σ’ αυτήν υποτάσσεται η ότι δεν ήσουν εσύ ο δράστης
ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ
Οι προτάσεις στη σύνδεση αυτή, ενώνονται με τους παρατακτικούς συνδέσμους. Αυτοί είναι:
1. Συμπλεκτικοί
και
- Διαβάζω και ακούω μουσική
ούτε
- Ούτε μπορώ ούτε θέλω
μήτε
- Μήτε σε γάμο πήγαινε μήτε σε πανηγύρι
2. Αντιθετικοί
όμως
- Είχα απογοητευθεί, όμως το ξεπέρασα
ωστόσο
- Δεν ήθελε να την ξαναδεί ˙ ωστόσο δεν κατάφερε ποτέ να την ξεπεράσει
αλλά
- Θέλω, αλλά δεν μπορώ να σε βοηθήσω
παρά
- Δεν ήθελε τίποτα άλλο να σπουδάσει παρά μόνο να ασχοληθεί με την γλυπτική
μα
- Αυτά λέγονται μα δε γίνονται
Σημείωση: Ένα ιδιαίτερο είδος αντιθετικής σύνδεσης είναι η επιδοτική
|
3. Διαχωριστικοί
ή
- Θα ακούσουμε τις ειδήσεις ή θα διαβάσουμε εφημερίδα;
είτε
- Είτε σπουδάσεις στην Ελλάδα είτε φύγεις στο εξωτερικό, χρειάζεσαι στήριξη
4. Συμπερασματικοί
άρα
- Δεν είμαι από εδώ, άρα δεν ξέρω τους δρόμους
επομένως
- Δεν τέλειωσα το πανεπιστήμιο, επομένως δεν έχω τα προσόντα γι’ αυτή τη θέση εργασίας
ώστε
- Σε πήρε τηλέφωνο χτες; Ώστε σε συγχώρεσε;
λοιπόν
- Πήρα το πτυχίο μου. Έτσι, λοιπόν, θα είμαστε συνάδελφοι.
Υποτακτική σύνδεση
Οι δευτερεύουσες προτάσεις διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, σεονοματικές και επιρρηματικές.
Ονοματικές λέγονται οι προτάσεις που χρησιμοποιούνται όπως συνήθως τα (ουσιαστικά) ονόματα δηλαδή σαν υποκείμενα, αντικείμενα, ονοματικοί προσδιορισμοί ( κυρίως επεξήγηση).
Επιρρηματικές λέγονται οι προτάσεις που προσδιορίζουν κυρίως το ρήμα μιας πρότασης ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί .
Ονοματικές προτάσεις είναι
ü Οι ειδικές
ü Οι βουλητικές
ü Οι ενδοιαστικές
ü Οι πλάγιες ερωτηματικές
ü Οι αναφορικές-ονοματικές
Επιρρηματικές προτάσεις είναι
ü Οι χρονικές
ü Οι αιτιολογικές
ü Οι τελικές
ü Οι υποθετικές
ü Οι εναντιωματικές
ü Οι αποτελεσματικές ή συμπερασματικές
ü Οι αναφορικές- επιρρηματικές
Σημείωση
Οι ονοματικές προτάσεις δεν χωρίζονται με κόμμα από την κύρια πρόταση, παρά μόνο σε μία περίπτωση που παίζουν ρόλο επεξήγησης
Ονοματικές προτάσεις
1. Ειδικές προτάσεις
Εισάγονται με τους ειδικούς συνδέσμους ότι, πως, που, έχουν άρνηση δεν
- Νομίζω ότι έχεις δίκιο ( αντ.)
- Φαίνεται πώς έχασε το λεωφορείο ( υποκ. )
- Είναι κρίμα που δεν τον προσέλαβαν ( υποκ.)
- Κανείς δεν το ήξερε αυτό, ότι ο πατέρας της ήταν στα καράβια ( επεξ.)
2. Βουλητικές προτάσεις
Εισάγονται με τον σύνδεσμο να, έχουν άρνηση μη(ν)
- Θέλω να με ακούσεις προσεκτικά ( αντ.)
- Μπορεί να τον κράτησε για φαγητό ( υποκ. )
- Είναι ανάγκη να γυρίσετε αμέσως( υποκ. )
- Το εύχομαι αυτό, να μην αποτύχουν οι προσπάθειες σου( επεξ.)
3. Ενδοιαστικές προτάσεις
Εισάγονται με τους διστακτικούς συνδέσμους μη(ν) , μήπως,έχουν άρνηση δεν
- Φοβάται μήπως δεν πραγματοποιήσει τα όνειρά του( αντ.)
- Πρόσεξε μη σε γελάσει ( αντ.)
- Ανησυχεί και για αυτό, μήπως τον διώξουν από τη δουλειά του ( επεξ.)
- Υπάρχει διάχυτη η αγωνία μήπως έπεσε θύμα αυτοκινητιστικού δυστυχήματος ( υποκ. )
4. Οι πλάγιες ερωτηματικές προτάσεις
Λέγονται και πλάγιες ερωτήσεις, γιατί περιέχουν ερώτηση.
Εισάγονται με
Ø ερωτηματικές αντωνυμίες ( ποιος, πόσος, τι …),
Ø ερωτηματικά επιρρήματα ( που, πότε πώς ……),
Ø συνδέσμους ( αν, μήπως….)
Έχουν άρνηση δεν, εκτός αν στην πλάγια ερώτηση υπάρχει να, οπότε η άρνηση είναι μη(ν)
- Με ρώτησε πόσο μακριά είναι το σπίτι μου( αντ.)
- Δεν ξέρω πότε θα επιστρέψει ( αντ.)
- Δεν υπάρχει καμιά είδηση αν τελικά έφτασε στον προορισμό του( υποκ.)
- Απορώ γιατί να μην έχει πάρει ένα τηλέφωνο ( αντ.)
- Αυτό δεν καταλαβαίνω, ποια είναι η διαφορά μας( επεξ.)
Απρόσωπα ρήματα
Θυμάστε που μιλήσαμε για τα απρόσωπα ρήματα;
Μάλλον θα χρειαστεί να τα μελετήσετε καλά, γιατί είναι σημαντικά όπως είδατε
Τα απρόσωπα ρήματα συναντώνται σε τρίτο πρόσωπο. Γι’ αυτό ονομάζονται και τριτοπρόσωπα. Το υποκείμενο τους μπορεί να είναι μια ολόκληρη πρόταση.
Εκτός από τα απρόσωπα ρήματα υπάρχουν και οι απρόσωπες εκφράσεις. Αυτές σχηματίζονται με το τρίτο πρόσωπο τουείμαι και ένα επίθετο ή ουσιαστικό ή το τρίτο πρόσωπο τουέχω και ένα ουσιαστικό
|
Επιρρηματικές προτάσεις
Οι επιρρηματικές προτάσεις χρησιμοποιούνται ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί
1. Χρονικές προτάσεις: εισάγονται με τους χρονικούς συνδέσμουςόταν, μόλις, πριν.
- Όταν τα έμαθε όλα, άλλαξε γνώμη
- Πριν να φύγει, συμφιλιώθηκε με τον αδελφό του
- Όταν δουλεύω, είμαι συγκεντρωμένος
2. Αιτιολογικές προτάσεις: εισάγονται με τους αιτιολογικούς συνδέσμους γιατί, επειδή, διότι.
- Δεν έφαγε όλο του το φαγητό, γιατί δεν πεινούσε
- Έλειψα από το σχολείο την Πέμπτη, επειδή ήμουν άρρωστη
3. Τελικές προτάσεις: εισάγονται με τους τελικούς συνδέσμους να, για να.
- Έτρεχε, για να μη χάσει το λεωφορείο
- Ήρθαμε, να σας πούμε τα νέα
Σημείωση
Προσοχή: Για να ξεχωρίζουμε τις τελικές από τις βουλητικές προτάσεις,
πρέπει να βλέπουμε τη σημασία του να. Στις τελικές προτάσεις το να μπορεί
να αντικατασταθεί με το για να.
- Θέλω να δουλέψω ( βουλητική)
- Ήρθα να δουλέψω ή ήρθα για να δουλέψω ( τελική)
4. Υποθετικές προτάσεις: η υποθετική πρόταση (εξαρτημένη) εισάγεται με τον υποθετικό σύνδεσμο αν (εάν) και δείχνει αυτό που πρέπει να ισχύει για να γίνει αυτό που λέει η ανεξάρτητη πρόταση. Η ανεξάρτητη πρόταση δείχνει κάτι που είναι πιθανό να γίνει.
Η υποθετική πρόταση λέγεται υπόθεση και η ανεξάρτητη πρόταση απόδοση. Η υπόθεση και η απόδοση μαζί αποτελούν τον υποθετικό λόγο.
- Αν έχεις χρόνο, πάρε τηλέφωνο
Αν έχεις χρόνο υπόθεση
πάρε τηλέφωνο απόδοση
5. Εναντιωματικές και Παραχωρητικές προτάσεις: εισάγονται με τους αντιθετικούς συνδέσμους ενώ, αν και, κι αν.
Αν και προσπάθησα πολύ, δεν τα κατάφερα
Κι αν ακόμα το μετανιώσεις, δεν θα δεχτώ τη βοήθειά σου
6. Αποτελεσματικές προτάσεις: εισάγονται με τους αποτελεσματικούς συνδέσμους ώστε, που.
Έβρεξε τόσο πολύ, ώστε πλημμύρισαν οι δρόμοι
Μιλάει τόσο σιγά, που μόλις ακούγεται
7. Αναφορικές επιρρηματικές προτάσεις: Θα τις εξετάσουμε σε ιδιαίτερο μάθημα
Αναφορικές προτάσεις
Αναφορικές λέγονται οι δευτερεύουσες προτάσεις που εισάγονται μεαναφορικές αντωνυμίες ( ο οποίος, όποιος, όσος, ό,τι, που ) καιαναφορικά επιρρήματα ( όπου, που, όπως, πως, όσο, καθώς, σαν, ωσάν) και προσδιορίζουν κάποιον όρο μιας άλλης πρότασης, ο οποίος είτε υπάρχει είτε παραλείπεται, ως ευκόλως εννοούμενος.
- Ανταμείβονται οι κόποι όποιου αγωνίζεται σκληρά
- Ανταμείβονται οι κόποι εκείνου που αγωνίζεται σκληρά
Οι προτάσεις αυτές έχουν άρνηση δεν, εκτός αν στην πρόταση υπάρχει ο σύνδεσμος να, οπότε η άρνηση είναι μη(ν)
- Σε εκτιμώ όσο δεν φαντάζεσαι
- Υπάρχει τυφλός που να μην θέλει το φως του;
Οι αναφορικές προτάσεις χωρίζονται σε ονοματικές καιεπιρρηματικές
Ονοματικές λέγονται οι αναφορικές προτάσεις που εισάγονται με αναφορικές αντωνυμίες και προσδιορίζουν κάποιον όρο μιας άλλης πρότασης. ‘Έτσι χρησιμοποιούνται ως
1. Υποκείμενα
- Όποιος θέλει να γευματίσει ας έρθει
2. Κατηγορούμενα
- Στην Ελλάδα είσαι ό, τι δηλώσεις
3. Αντικείμενα
- Κάνε ό,τι καταλαβαίνεις
4. Ομοιόπτωτοι επιθετικοί προσδιορισμοί
- Σημείωσες το τηλέφωνο που σου έδωσα;
5. Ετερόπτωτοι προσδιορισμοί ( γενική υποκειμενική ή κτητική)
- Μετράει η γνώμη μόνο όσων με αγαπούν ( γενική κτητική)
- Ήταν συγκλονιστική η περιγραφή όσων επέζησαν από το αυτοκινητιστικό δυστύχημα ( γενική υποκειμενική)
Επιρρηματικές ονομάζονται οι αναφορικές προτάσεις που εισάγονται με αναφορικά επιρρήματα ή άλλους αναφορικούς επιρρηματικούς προσδιορισμούς και προσδιορίζουν έναν επιρρηματικό προσδιορισμό που βρίσκεται σε άλλη πρόταση. Συμβαίνει συχνά το επίρρημα που προσδιορίζεται να παραλείπεται και η αναφορική πρόταση να παίρνει τη θέση του.
Οι αναφορικές επιρρηματικές προτάσεις εκφράζουν, όπως και οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί :
1. Τόπο
- Μείνε εκεί (ό)που βρίσκεσαι
- Μείνε (ό)που βρίσκεσαι
2. Χρόνο
- Τηλεφώνησε μου όποτε με χρειαστείς
- Τηλεφώνησε μου την στιγμή που θα με χρειαστείς
3. Τρόπο
- Μίλα όπως αισθάνεσαι
- Μίλα έτσι όπως αισθάνεσαι
4. Ποσό
- Το πούλησα, όσο το αγόρασα
- Το πούλησα τόσο όσο το αγόρασα
5. Συμφωνία
- Θα αγοράσουμε την επιχείρηση, όπως συμφωνήσαμε
- Θα αγοράσουμε την επιχείρηση, με τους όρους που συμφωνήσαμε
6. Εναντίωση
- Δεν μπόρεσα να τον βοηθήσω, όσο κι αν το ήθελα
7. Παρομοίωση
- Σ΄ αγάπησα, όπως αγάπησε η Πηνελόπη τον Οδυσσέα
Αντωνυμίες
ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
Προσωπικές: δηλώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου (εγώ, εσύ, αυτός, εμείς, εσείς, αυτοί, μου, μας, σου, σας…)
Κτητικές: δείχνουν σε ποιον ανήκει κάτι (δικό -μου, σου, του, της)
Αυτοπαθείς: δείχνουν πως το πρόσωπο που ενεργεί δέχεται το ίδιο την ενέργεια (τον εαυτό μου, τον εαυτό σου, τον εαυτό του…)
Οριστικές: ξεχωρίζουν κάποιον ή κάτι από άλλα του ίδιου είδους (ίδιος, ίδια,ίδιο καθώς και μόνος, μόνη, μόνο)
Δεικτικές: δείχνουν πρόσωπα, ζώα ή πράγματα (αυτός, αυτή, αυτό, τούτος, τούτη, τούτο, εκείνος, εκείνη, εκείνο)
Αναφορικές: αναφέρονται σε λέξεις που προηγούνται ή παραλείπονται που, ό,τι δηλ. το οτιδήποτε, ο οποίος , η οποία, το οποίο, όσος, όση, όσο)
Ερωτηματικές: όταν ρωτάμε τι, ποιος, ποια, ποιο, πόσος, πόση, πόσο
Αόριστες: όταν δεν ξέρουμε κάτι ή κάποιον (κάποιος, κάποια, κάποιο, ένας, μια, ένα, κάθε, κάτι, κανένας, μερικοί, κάμποσοι)
Φύλλο εργασίας με πιθανές ασκήσεις
Εδώ υπάρχει και μια σελίδα με ασκήσεις.
Σε αυτή τη σελίδα, μπορούμε να βρούμε ένα φυλλάδιο με όλες τις αντωνυμίες.
Επιπλέον ασκήσεις υπάρχουν εδώ, εδώ και εδώ.
Εκτυπώσιμες ασκήσεις εδώ.
Μεταβατικά-αμετάβατα ρήματα, κατηγορούμενο-αντικείμενο, αιτιολογικές προτάσεις
Φύλλο εργασίας με μεταβατικά-αμετάβατα ρήματα, κατηγορούμενο-αντικείμενο, αιτιολογικές προτάσεις.
Μεταβατικα, αμεταβατα, κατηγορουμενο, αντικειμενο, αιτιολογικες
Μεταβατικά-αμετάβατα ρήματα
Μεταβατικά, αμετάβατα και απρόσωπα ρήματα
π.χ. Έπιασα ψάρια το πρωί.
Δίπτωτα ονομάζονται τα μεταβατικά ρήματα που δέχονται δυο αντικείμενα (σε γενική και αιτιατική).
π.χ. Τους χάρισα έπιπλα. Ο Αντώνης της έδωσε φάρμακα.
- τα ρήματα: πρέπει, πρόκειται, συμβαίνει, ενδέχεται, φαίνεται
- τα ρήματα που φανερώνουν φυσικά πρόσωπα: βρέχει,χιονίζει, ξημερώνει, βραδιάζει, χειμωνιάζει κτλ
- το γ΄ενικό πρόσωπο των ρημάτων: είμαι, έχω, κάνω, περνώ
π.χ. Είναι ώρα για ύπνο. Δεν κάνει να μαλώνετε.
Πχ. Ο Γιάννης είναι μαθητής.
Ο Γιάννης είναι το υποκείμενο. Η λέξη μαθητής είναι το κατηγορούμενο, αφού φανερώνει την ιδιότητα του Γιάννη.Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι ουσιαστικό (όπως στο προηγούμενο παράδειγμα), επίθετο (πχ. Ο Γιάννης είναι έξυπνος), μετοχή (πχ. Ο Γιάννης είναι κουρασμένος).Το ρήμα της πρότασης χρησιμεύει στο να συνδέει το υποκείμενο με το κατηγορούμενο, για αυτό λέγεται συνδετικό ρήμα.
Συνδετικά ρήματα συνήθως είναι το είμαι (όπως στο παραπάνω παράδειγμα), το γίνομαι (πχ. Ο Γιάννης έγινε γιατρός), το φαίνομαι(πχ. Ο Γιάννης φαίνεται έξυπνος), το θεωρούμαι (πχ. Ο Γιάννης θεωρείται έξυπνος), το εκλέγομαι (πχ. Ο Γιάννης εκλέχτηκε πρόεδρος), το λέγομαι (πχ. Αυτό το ζώο λέγεται χαμαιλέοντας) κ.ά.
Το κατηγορούμενο βρίσκεται σε πτώση ονομαστική, όπως και το υποκείμενο. Έτσι το ξεχωρίζουμε εύκολα από το αντικείμενο, που βρίσκεται σε πτώση αιτιατική.
Από το σιτάρι στο ψωμί
Σύντομη εξήγηση του τρόπου παραγωγής ψωμιού ξεκινώντας από το σιτάρι. Θέλει μετάφραση όμως καθώς το βίντεο είναι στα αγγλικά.
Όλη η διαδικασία όπως γινόταν παλιά:
Στο επόμενο βίντεο, μπορούμε να δούμε παραδοσιακό αλώνισμα από το 5ο περίπου λεπτό και μετά.