Πουπουλένια σύννεφα

Οι μαθητές βρίσκονται στις θέσεις τους. Ανοίγουν τα βιβλία τους στη σελίδα με το μάθημα Πουπουλένια σύννεφα. Προβάλλουμε την αντίστοιχη σελίδα του βιβλίου στον πίνακα.

Εκεί τους δίνουμε λίγο χρόνο να διαβάσουν όσες λέξεις μπορούν και ξεκινάμε με την περιγραφή των εικόνων πάνω από το κείμενο και για τι νομίζουμε ότι θα μιλάει το κείμενο. Στη συνέχεια ανοίγουμε την ιστοσελίδα του Youtube και προβάλλουμε το τραγούδι-βίντεο που έχει φτιαχτεί για το μάθημα, μελοποιημένο από τη Μαρία Φαραντούρη.

Στη συνέχεια θα διαβάσουμε το κείμενο μαζί με τους μαθητές, κάποια σημεία του οποίου ήδη θα θυμούνται από το τραγούδι και θα αναλύσουμε τη κάθε λέξη ξεχωριστά. όπου δυσκολευτούν τα παιδιά θα ξεκινήσουμε από γράμμα σε συλλαβή, συλλαβή σε λέξη και λέξη σε πρόταση. Δίνουμε βάρος και στα σημεία στίξης, διαβάζοντας το κείμενο με και χωρίς αυτά.

Στο σημείο αυτό, μπορούμε να ξαναθυμίσουμε τη σημασία των σημείων στίξης και το πότε τα χρησιμοποιούμε μέσα από την παρουσίαση slideboom με συνοπτικές και σύντομες πληροφορίες για το καθένα. Σε περίπτωση που έχουμε λογαριασμό στο slideboom μπορούμε να το παρουσιάσουμε με MS Powerpoint.

Εάν δε τα έχουμε ξαναδεί και σε προηγούμενες ενότητες το Jele μας προσφέρει αρκετά παιχνίδια με τα σημεία στίξης. Αρκεί να πάμε στη σελίδα με τις ασκήσεις για τη γλώσσα και θα τα βρούμε. Για παράδειγμα βάζουμε το ερωτηματικό.

Αφού κατανοήσουν το κείμενο και την ανασκόπηση που κάναμε στα σημεία στίξης μπορούμε να περάσουμε στο κύριο ζητούμενο αυτής της ενότητας που είναι η εκμάθηση της σειράς του αλφάβητου. Για το λόγο αυτό ανοίγουμε το παιχνίδι Μαθαίνω την Αλφαβήτα που υπάρχει στο διαδίκτυο. Σηκώνουμε ένα παιδί και μας δείχνει ποιο γράμμα θα μπαίνει σε ποια θέση.

Σκοπός και στόχος του παιχνιδιού είναι να σύρουν οι μαθητές το κάθε γράμμα στη σωστή θέση που έχει στο αλφάβητο.

Αφού δούμε τη σειρά που παίρνει το κάθε γράμμα, ακολουθεί το τραγούδι Μια τρελή τρελή Αλφαβήτα, το οποίο έχει και οπτικά ερεθίσματα με το κάθε γράμμα και δίνει και ένα παιχνιδιάρικο τόνο στην εκμάθηση της άλφαβήτας.

Χρήσιμη μπορεί να είναι και η εφαρμογή Μαθαίνω το Αλφάβητο για τη σωστή φωνημική απόδοση και σχεδιασμό του κάθε γράμματος. Να κάνουν δηλαδή τα παιδιά τη σωστή αντιστοίχηση φθόγγου και γραφής.

Αφού λοιπόν κατανοήσουμε σε κάποιο βαθμό την άλφαβήτα, μπορούμε να ανοίξουμε την εφαρμογή Wordle. Στην εφαρμογή αυτή οι μαθητές θα επιλέγουν ένα γράμμα και θα ψάχνουν να βρουν λέξεις που να το περιέχουν ή να αρχίζουν από αυτό. Εμείς θα τις καταγράφουμε εκεί και όταν όλοι πουν από μια θα σχηματιστεί ένα σύννεφο λέξεων, στο οποίο οι λέξεις που ακούστηκαν πιο συχνά θα έχουν μεγαλύτερο μέγεθος, ενώ οι πιο σπάνιες, μικρότερο. Ακολουθεί παράδειγμα για το γράμμα Αα. Σκοπός μας είναι τα παιδιά να αναγνωρίζουν γράμματα μέσα στις λέξεις και να διαβάζουν τουλάχιστον τις εύκολες λέξεις που εκείνα δημιούργησαν.

Με τη βοήθεια του προγράμματος προβολής κειμένων και εικόνων Scribd, μπορούμε να βρούμε επίσης πολλές εικόνες οι οποίες μπορούν στη συνέχεια με τη καθοδήγησή μας να χρωματιστούν από τα παιδιά, είτε από τη ζωγραφική των Windows είτε από το πρόγραμμα Tuxpaint. H παρακάτω παρουσίαση έχει για κάθε γράμμα και μια εικόνα και λέγεται Ζωγραφίζουμε την Άλφαβητα. Παίρνουμε όποια εικόνα θέλουμε και τη ζωγραφίζουμε μαζί με τους μαθητές μέσα από το αντίστοιχο πρόγραμμα. Σκοπός εδώ είναι να ‘ελαφρύνουμε’ το μάθημα, συνδέοντάς το με τα εικαστικά, χωρίς όμως τα παιδιά να φεύγουν από το μάθημα της γλώσσας.

Ενδιαφέρουσα δραστηριότητα σε αυτή την ενότητα είναι και το να βρούμε καρτέλες με τα γράμματα της Άλφαβητα και να τα τυπώσουμε σε μια κόλλα Α4. Στη συνέχεια θα τα δώσουμε στα παιδιά και εκείνα θα πρέπει αφού τα κόψουν, να τα τοποθετήσουν στη σειρά. Όποιος τελειώνει θα πρέπει και να τα διαβάζει φωναχτά. Μια ιδέα υπάρχει παρακάτω.

Ανοίγουμε στη συνέχεια το Εικονογραφημένο Λεξικό Α-Β-Γ και υποδεικνύουμε τη σειρά των γραμμάτων εκεί ξεκινώντας από το Αα. Βάζουμε τα παιδιά να ψάχνουν στις σελίδες με το κάθε γράμμα και να διαβάζουν μια λέξη που αρχίζει με το κάθε γράμμα. Προβάλλουμε τη κάθε σελίδα που βρισκόμαστε στο πίνακα έχοντας κατεβάσει το αντίστοιχο αρχείο pdf του βιβλίου.

Μοιράζουμε στη συνέχεια λευκές κόλλες στα παιδιά και τους ζητάμε να επιλέξουν ένα γράμμα ο καθένας. Εκεί θα γράψουν ευδιάκριτα το κεφαλαίο και το μικρό γράμμα που επέλεξαν και στη συνέχεια ζωγραφιές με λέξεις που αρχίζουν από το γράμμα αυτό. Όποιος δυσκολεύεται θα τον βοηθήσουμε εμείς. Εάν κάποιος τελειώσει γρήγορα και έχουμε λιγότερους από 24 μαθητές θα του δώσουμε και δεύτερο γράμμα. Φτιάχνουμε έτσι το αλφαβητάρι της γλώσσας. Όταν τελειώσουν όλοι μπορούμε να το συράψουμε και να το έχουμε στη τάξη μας.

Άλλη δραστηριότητα είναι να έχουμε ετοιμάσει σε ένα χαρτόνι το αλφάβητο και στη συνέχεια να ζητήσουμε από κάθε παιδί να έρχεται να γράφει το όνομά του, δίπλα από το γράμμα που αρχίζει.

Στη συνέχεια μπορούμε να ακολουθήσουμε το ταξίδι της μαγικής Γραμμούλας μέσα από το λογισμικό Γλώσσα Α-Β. Η μαγική Γραμμούλα βρίσκεται σε έναν κήπο όπου υπάρχουν κάποια γράμματα. Κάθε παιδί θα σηκώνεται θα μας δείχνει ένα γράμμα και θα το διαβάζει. Στη συνέχεια θα βλέπουμε πως το γράμμα αυτό σχηματίζεται και μπορούμε να παίζουμε και τα αντίστοιχα παιχνίδια που υπάρχουν σε κάθε γράμμα για επιπλέον εξάσκηση. Έτσι τα παιδιά εξασκούνται στην αναγνώριση του κάθε γράμματος και τη φωνημική επίγνωση, αφού θα πρέπει να διαλέξουν τη λέξη που το περιέχει κάθε φορά.

Ένα παράδειγμα άσκησης με το γράμμα Λλ. Επιλέγουμε τα γράμματα που κρίνουμε ότι οι μαθητές συνάντησαν τη μεγαλύτερη δυσκολία και εξασκούμαστε σε αυτά κατά προτίμηση. Το μαγικό κουτί είναι ένα σύνηθες παιχνίδι στα γράμμα όπου πρέπει οι μαθητές να επιλέγουν τη λέξη που το περιέχει. Αντίστοιχη άλλη άσκηση είναι να βρουν το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσει η Γραμμούλα, πάλι σε λέξεις που περιέχουν το αντίστοιχο γράμμα. Σκοπός είναι οι μαθητές να εξοικειωθούν και να αναγνωρίζουν με ευκολία το κάθε γράμμα και λέξεις που το περιέχουν.

Αντίστοιχα και τα λογισμικά του Jele, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κάθε γράμμα που αντιμετωπίζουμε κάποια δυσκολία. Απλά κάνουμε κλικ στο αντίστοιχο γράμμα.

Πχ το γράμμα Ζζ με το παιχνίδι Με τι φτιάχνουμε τα γλυκά;

Τέλος μια ακόμη διαδραστική εφαρμογή που μπορεί να αξιοποιηθεί για κάθε γράμμα προέρχεται από την ιστοσελίδα Στην Τάξη. Εκεί οι ήρωες της Disney μας παρουσιάζουν ασκήσεις για το κάθε γράμμα ξεχωριστά. Και εδώ οι ασκήσεις μπορούν να αξιοποιηθούν με τον τρόπο που εμείς επιθυμούμε προκειμένου να διασαφηνίσουν τα παιδιά την γραφή του κάθε γράμματος και τον ήχο που το συνοδεύει. Δείχνουμε στη συνέχεια τη γκάμα των ασκήσεων που μπορούμε να κάνουμε για κάθε γράμμα. Εδώ υπάρχει παράδειγμα για το γράμμα Ββ.

Na αναφέρουμε σε αυτό το σημείο ότι αρκετά από τα γράμματα συνοδεύονται και από βίντεο της σειράς “Ένα γράμμα, μια ιστορία” που και αυτά λογικά έχουν ήδη αξιοποιηθεί σε προηγούμενες ενότητες που βλέπαμε το κάθε γράμμα ξεχωριστά.

Προχωράμε τώρα σε μια άλλη διαδικτυακή πύλη εκπαιδευτικών ασκήσεων, το Αερόστατο. Εδώ θα βρούμε αρκετά παιχνίδια, ειδικά στην ενότητα Διαβάζω. Έχοντας λοιπόν γνωρίσει όλα τα γράμματα πλέον είμαστε σε θέση να τα μεταφέρουμε από κεφαλαία σε μικρά και το αντίστροφο. Η εφαρμογή εδώ μας δίνει αυτή τη δυνατότητα με το επόμενο παιχνίδι που μπορείτε να το βρείτε και από κεφαλαία σε μικρά και το ανάποδο.

Μετατρέψτε τις λέξεις από μικρά σε κεφαλαία γράμματα.

Αντίστοιχα να μετατρέψουμε τις λέξεις σε μικρά γράμματα.

Στόχος φυσικά είναι η αντιστοίχηση κεφαλαίου-με πεζό (μικρό) γράμμα.

Άλλα ενδιαφέροντα παιχνίδια από αυτή την εφαρμογή είναι Κρυπτόλεξα που υπάρχουν και πρέπει να βρουν οι μαθητές τη λέξη που δείχνει η εικόνα. Εδώ μπορεί να υπάρχουν και κάποιες πιο δύσκολες λέξεις γι’αυτό επιλέγουμε επίπεδο δυσκολίας από τις ασκήσεις σε αυτή τη καρτέλα.

Κλείνοντας την ενότητα αυτή, αφήσαμε τη διάκριση συμφώνων-φωνηέντων, μιας και στο κεφάλαιο αυτό βλέπουμε όλη την άλφαβήτα. Άρα μπορούμε να παίξουμε αντίστοιχα καθένα από τα επόμενα παιχνίδια όπου πρέπει να επιλέξουμε το όνομα από το σύμφωνο, είτε το φωνήεν που αρχίζει η κάθε λέξη.

Παιχνίδι για τα φωνήεντα

Αντίστοιχα στην επόμενη εικόνα φαίνεται το παιχνίδι για τα ονόματα των συμφώνων. Το παιχνίδι υπάρχει και για τις φωνούλες φωνηέντων και συμφώνων, εάν το θέλουμε.

Επιπλέον δραστηριότητες για την κατανόηση της σειράς της Αλφαβήτας υπάρχουν από το TeachingTherapy.

Τελειώνοντας να αναφέρουμε ότι οι ασκήσεις που παρουσιάστηκαν είναι ενδεικτικές και φυσικά και δεν υπάρχει περίπτωση να προλάβει κανείς να τις κάνει όλες. Ο καθένας, ανάλογα με τις ανάγκες του τμήματος και το που θέλει να εστιάσει, επιλέγει όσες από αυτές πιστεύει ότι ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες του. Να πούμε επίσης ότι όπως γίνεται κατανοητό η πλειοψηφία των ασκήσεων, χρειάζεται έναν υπολογιστή μονίμως συνδεμένο στο διαδίκτυο (ίντερνετ). Ωστόσο υπάρχει τρόπος κάποια από τα λογισμικά και κάποιες από τις εφαρμογές να τις δουλεύουμε και offline. Εάν έχετε εγκατεστημένο το mozilla μπορείτε να κάνετε σε κάθε εφαρμογή δεξί κλικ στην εικόνα και να επιλέγετε Εμφάνιση πληροφοριών σελίδας. Στη συνέχεια επιλέγετε τη καρτέλα πολυμέσα και εκεί εντοπίζεται το σύνδεσμο που καταλήγει σε .swf Εκεί επιλέγετε Αποθήκευση ως… και έχετε την εφαρμογή αποθηκευμένη και έτοιμη να τρέξει από τον υπολογιστή σας. Δοκιμάστε το όμως να είστε σίγουροι, καθώς κάποιες φορές, αυτό δεν είναι σίγουρο, καθώς για να ‘τρέξει’ η εφαρμογή χρειάζεται και άλλα δεδομένα και πρέπει ο υπολογιστής να είναι απαραίτητα συνδεμένος στο διαδίκτυο.