IΩΑΝΝΙΝΑ-ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΦΙΛΟΛΟΓΩΝ Β ΕΠΙΠΕΔΟΥ

Στο πλαίσιο της Πράξης με το γενικό τίτλο «Επιμόρφωση των Εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση και Εφαρμογή των ΤΠΕ στη Διδακτική Πράξη» που είναι ενταγμένη στους άξονες 1,2 και 3 του Ε.Π. «Εκπαίδευση και δια βίου μάθηση», ΕΣΠΑ 2007-2013, η οποία υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και είναι ευρύτερα γνωστή ως έργο επιμόρφωσης β’ επιπέδου, θα ξεκινήσει σύντομα η περίοδος πιστοποίησης των εκπαιδευτικών που αποφοίτησαν από τα Κέντρα Στήριξης Επιμόρφωσης (ΚΣΕ) έχοντας παρακολουθήσει επαρκώς προγράμματα επιμόρφωσης β’ επιπέδου διάρκειας 96 ωρών, στο πλαίσιο της παραπάνω Πράξης ή του προηγούμενου σχετικού έργου.

Πατήστε εδώ για να δείτε το πλήρες σχετικό ενημερωτικό σημείωμα που περιλαμβάνει λεπτομέρειες σχετικά με την προβλεπόμενη διαδικασία και το χρονοδιάγραμμα διεξαγωγής των προγραμμάτων πιστοποίησης.

Μέσα στο κλίμα των ημερών, αλλά και για να ξεφύγουμε λίγο από τα εξεταστικά και τα επιμορφωτικά με την αυστηρή έννοια, αναδημοσιεύω το άρθρο:

ΠΩΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΣΑΝ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ

Εύποροι και πόρνες, μέτοικοι και σύμμαχοι, όλοι φορολογούνταν στην αρχαία Αθήνα. Τα τεκμήρια στο Επιγραφικό Μουσείο

Εάν οι αρχαίοι Αθηναίοι δεν ήταν μάστορες στην επιβολή και την είσπραξη φόρων, σήμερα ίσως να μην υπήρχε ο Παρθενώνας. Υπερβολή; Κι όμως, χάρη στο χαράτσι που πλήρωναν οι άλλες πόλεις κατά την Α’ Αθηναϊκή Συμμαχία -ειδικότερα από το 454 π.Χ., το ένα εξηκοστό του ετήσιου φόρου πήγαινε υπέρ της… θεάς Αθηνάς- ο Περικλής εξοικονόμησε τα χρήματα για να χτιστεί ο περίφημος ναός.

Πριν από 2.500 χρόνια τα κρατικά ταμεία της Αθήνας ήταν γεμάτα, χωρίς τη βοήθεια των οικονομολόγων του Χάρβαρντ. Η οικονομική κρίση ήταν άγνωστη λέξη και το πλεόνασμα έφτανε σε τέτοιο ύψος που αν το είχε σήμερα ο Γ. Παπακωνσταντίνου θα έκλαιγε από χαρά. Και τότε όμως, χωρίς την πίεση των ευρωπαίων εταίρων, έμπαιναν φόροι με διάφορες ονομασίες, τακτικοί και έκτακτοι, άμεσοι και έμμεσοι, για δημόσια έργα, για στρατιωτικό εξοπλισμό, κ.λπ. Ουδείς διέφευγε. Πλήρωναν οι έχοντες και κατέχοντες, πλήρωναν όμως και οι μέτοικοι, οι ξένοι δηλαδή, πλήρωναν και οι πόρνες!

Οι αρχαίοι φόροι έμπαιναν με την έγκριση της Βουλής. Οσο για τη διαφάνεια, τα ονόματα όσων πλήρωναν αναγράφονταν στους φορολογικούς καταλόγους της εποχής, που βρίσκονταν σε κοινή θέα. Πάνω σε πέτρινες πλάκες και στήλες δηλαδή, σαν αυτές που υπάρχουν στο Επιγραφικό Μουσείο, ένα γνωστό-άγνωστο αλλά πολύ ενδιαφέρον μουσείο στην οδό Τοσίτσα 1, που αναδεικνύει και τεκμηριώνει κομμάτια της Ιστορίας.

Εκεί βρήκαμε τη μνημειώδη «Στήλη της εξηκοστής», έναν λίθινο φορολογικό κατάλογο ύψους 3,5 μέτρων όπου είναι καταγεγραμμένες κατά γεωγραφικές ενότητες οι καταβολές των συμμάχων της Α’ Αθηναϊκής Συμμαχίας την περίοδο 454/3-440/39 π.Χ., προκειμένου να υπάρχει μια «καβάντζα» για να αντιμετωπιστούν οι Πέρσες. Οι εισφορές ήταν ανάλογες με την οικονομική κατάσταση των 265 συμμάχων. Βλέπουμε δηλαδή από τους Ιωνες οι Κυμαίοι να πληρώνουν 12 τάλαντα (6.000 δραχμές) και οι Νισύριοι μόλις ένα, ενώ από τη Θράκη οι Μενδαίοι έδιναν εννέα τάλαντα και οι Θάσιοι 30!

«Εκτός από αυτόν τον τακτικό φόρο, από το 440 π.Χ. η Αθήνα επέβαλλε στους συμμάχους της και έκτακτη εφάπαξ εισφορά, τη λεγόμενη επιφορά», μας πληροφορεί η διευθύντρια του Επιγραφικού Μουσείου Μαρία Λαγογιάννη. «Η δε είσπραξη είχε ανατεθεί σε ειδικούς άρχοντες, τους Ελληνοταμίες».

Οπως αποδεικνύεται, οι αρχαίοι Αθηναίοι είχαν πολλά κόλπα για την είσπραξη των φόρων. Οταν οι άλλες πόλεις άρχισαν να διαμαρτύρονται ενόψει της Β’ Αθηναϊκής Συμμαχίας, οι Αθηναίοι τους υποσχέθηκαν ότι θα καταργήσουν τον συμμαχικό φόρο. Αυτό που έκαναν τελικά ήταν να του αλλάξουν όνομα και να τον πουν «σύνταξη».

Η κυρίαρχη αθηναϊκή πολιτεία είχε διάφορες πηγές για να γεμίζει το δημόσιο ταμείο. Υπήρχαν οι καταβολές για εκμίσθωση δημόσιας περιουσίας (κτήματα, οικοδομήματα ή τα μεταλλεία του Λαυρίου), υπήρχαν και οι δικαστικές καταβολές.

Κι άλλα τακτικά τέλη γέμιζαν τον κρατικό κορβανά: για να εισαχθούν και να εξαχθούν προϊόντα από τα αττικά λιμάνια (πεντηκοστή), ή για να εισαχθούν εμπορεύματα από τις πύλες της πόλης (διαπύλιον). Καμία εξαίρεση. Οι μέτοικοι έπρεπε να ανανεώνουν επί πληρωμή μία φορά το χρόνο την άδεια παραμονής τους στην Αθήνα (μετοίκιον), ενώ κατέβαλλαν και επιπρόσθετο τέλος για να έχουν το δικαίωμα να εργασθούν (ξενικόν). Οι δε οίκοι έδιναν τον… πορνικό φόρο.

Οι αμυντικές δαπάνες

Μέρος των κρατικών εσόδων πήγαινε για δημόσια έργα. Σε μια στήλη του μουσείου (432/1 π.Χ.) σώζονται δύο τροπολογίες σε ψήφισμα που σχετίζονται πιθανότατα με τη βελτίωση του συστήματος ύδρευσης της Αθήνας ή την κατασκευή και επισκευή των κρηνών. «Το έργο είχε προγραμματιστεί να γίνει “από ολιγίστων χρημάτων”, αλλά κατά προτεραιότητα», εξηγεί η Μ. Λαγογιάννη. «Η οικογένεια του Περικλή μάλλον προσφέρθηκε να καλύψει τη δαπάνη, αλλά η πόλη αποφάσισε τα χρήματα να δοθούν από τον φόρο των συμμαχικών πόλεων».

Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι φρόντιζαν, επίσης, να εξασφαλίσουν κονδύλια για την άμυνα. «Οι πιο εύποροι ήταν υποχρεωμένοι να αναλαμβάνουν την “τριηραρχία”, την ετήσια δαπάνη για εξοπλισμό ενός πολεμικού πλοίου και τη σίτιση των ναυτών, που καθορίζονταν σε μια δραχμή ανά ναύτη ημερησίως», συνεχίζει η διευθύντρια του μουσείου, το οποίο εκθέτει μια σχετική στήλη του 481/0 π.Χ.

Χρειαζόταν τόλμη για να αρνηθεί κάποιος αυτό το σημαντικό έξοδο. Σε αυτή την περίπτωση έπρεπε να υποδείξει κάποιον άλλον, που θεωρούσε πιο πλούσιο, και να προτείνει αντίδοση. Να ανταλλάξει, δηλαδή, την περιουσία του με την περιουσία του πλουσιότερου. Αν ο άλλος πολίτης αρνιόταν, τότε η ανάθεση γινόταν από τα αρμόδια δικαστήρια.

Υποχρεωτική, αλλά ιδιαίτερα τιμητική ήταν και η χορηγία, η ανάληψη της δαπάνης για την προετοιμασία του χορού, τις θρησκευτικές εκδηλώσεις, τις παραστάσεις των δραματικών αγώνων. «Η χορηγία στοίχιζε 300-5.000 δρχ., όταν τον 5ο αιώνα ο ετήσιος μισθός της ιέρειας της Αθηνάς Νίκης ήταν 50 δρχ.», τονίζει η Μ. Λαγογιάννη, καθώς μας δείχνει μια στήλη του 313/2 π.Χ. Πρόκειται για τιμητικό ψήφισμα του Δήμου Αιξωνής (η σημερινή Γλυφάδα) για δύο χορηγούς, τον Αυτέα και τον Φιλοξενίδη, οι οποίοι «καλώς και φιλοτίμως εχορήγησαν».

Σαν να μην έφταναν και τότε τα τακτικά μέτρα, υπήρχαν και έκτακτα. Οπως η «επίδοσις» (σε χρήματα ή για την εκτέλεση συγκεκριμένου δημόσιου έργου) την οποία κατέβαλλαν οι πλούσιοι αλλά και οι μέτοικοι για την ενίσχυση της πόλης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Κι ακόμα η «εισφορά» σε περίοδο πολέμου για στρατιωτικές δαπάνες.

Κι αν κάποιος πιανόταν να φοροδιαφεύγει, ο νόμος ήταν αυστηρός, ακόμα και για τον φοροεισπράκτορα. Για του λόγου το αληθές, υπάρχει ένα ψήφισμα του 510 π.Χ. για τους αθηναίους κληρούχους στη Σαλαμίνα, οι οποίοι ήταν υποχρεωμένοι να καταβάλλουν φόρο, να εκτελούν τη στρατιωτική τους θητεία, ενώ δεν επιτρέπονταν να εκμισθώσουν τη γη που τους είχε παραχωρηθεί. Εάν τα παραβίαζαν, πλήρωναν πρόστιμο, το τριπλάσιο του μισθώματος, στο Δημόσιο.

Οχι μόνον αυτές τις επιγραφές, αλλά και πολλές άλλες, πάνω από 13.400 διαθέτει το Επιγραφικό Μουσείο, που χρονολογούνται από το 8ο αι. π.Χ. έως και τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Ανάμεσά τους ο άβαξ από τη Σαλαμίνα με αριθμητικά σύμβολα, η αρχαιότερη επιγραφή σε λίθο από την Ακρόπολη, ο Ιερός Νόμος του Εκατόμπεδου, κ.ά.

Προσιτό, στο κέντρο της Αθήνας και πάντα με δωρεάν είσοδο, το μουσείο οργάνωσε πριν από λίγες ημέρες ένα επιτυχημένο τριήμερο εκδηλώσεων με εκθέσεις δημιουργών της Σχολής Καλών Τεχνών και του Πολυτεχνείου, προβολές ταινιών, μουσική με αρχαία όργανα, αφήγηση παραμυθιών. Στόχος του να φέρει πιο κοντά όσους κατοικούν ή εργάζονται στα Εξάρχεια. Παράλληλα συνεχίζονται τα εκπαιδευτικά προγράμματά για τη γένεση της γραφής και της δημοκρατίας, ενώ κυκλοφόρησε και το ημερολόγιό του που είναι αφιερωμένο στους αττικούς μήνες.

Της ΠΑΡΗΣ ΣΠΙΝΟΥ ( αναδημοσίευση από την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία της 21/2/2010)

Η Διεύθυνση Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού διαθέτει πια στον ιστότοπό της εικονική έκθεση μέσα από την οποία μπορούμε να έχουμε πρόσβαση σε σημαντικά  εκθέματα του:

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο – Συλλογή Αγγείων

Στο εκπαιδευτικό υλικό που διατίθεται ενδιαφέρον παρουσιάζει το εκπαιδευτικό φυλλάδιο “Χάρτινες Ιστορίες” που μπορεί να αποτελέσει υλικό για την εξοικείωση των μαθητών μας με τις πρωτότυπες ιστορικές πηγές. Ρίξτε του μια ματιά!

Με την ευκαιρία χρησιμοποιείστε τους χρήσιμους συνδέσμους του ιστοτόπου για μια συγκεντρωτική λίστα ιστότοπων που δημοσιεύουν ιστορικά αρχεία στο διαδίκτυο

Τελευταία είδαμε διάφορα και διαφορετικά διαδικτυακά λογισμικά που μας επιτρέπουν να δημιουργήσουμε παρουσιάσεις που υπερβαίνουν τις δυνατότητες των απλών διαφανειών και το αποτέλεσμα της δουλειάς μας να διαθέτει εκτός από την πιο εντυπωσιακή εμφάνιση και διαδραστικότητα.

To Prezi είναι μια αντίστοιχη πλατφόρμα με εντυπωσιακά αποτελέσματα και αξίζει δοκιμάσουμε τη δημιουργικότητά μας και σ’ αυτή. Όπως συνήθως, χρειάζεται εγγραφή και έχουμε στη διάθεσή μας δωρεά χώρο και βοήθεια για να αρχίσουμε. Σας ενσωματώνω ένα βιντεάκι που έχει φτιαχτεί με την εφαρμογή και μας δίνει τα πρώτα χρήσιμα στοιχεία για αρχαρίους.

Academy: Prezi Workflow in 15 minutes on Prezi

Και για μια πιο προχωρημένη εργασία, σας παραπέμπω στην πολύ ενδιαφέρουσα  δουλειά της συναδέλφου Λ. Στάμου, όπου παρουσιάζονται τα λογοτεχνικά περιοδικά.

Λογοτεχνικά περιοδικά: τα κύτταρα της λογοτεχνίας on Prezi

Για να δείτε ένα παράδειγμα υπερλογοτεχνικού έργου και μάλιστα στα ελληνικά, μπορείτε να διαβάσετε ή να πω καλύτερα να περιηγηθείτε τον Πλανήτη Πρέσπα της Σοφίας Νικολαΐδου (το ομώνυμο μυθιστόρημα της ιδίας κυκλοφορεί από τις εκδ. Κέδρος).

Μπορείτε επίσης να διαβάσετε την εισήγηση που παρουσίασε  η ίδια μαζί με την Τ. Γιακουμάτου σχετικά με την αναγνωστική συμπεριφορά του κοινού απέναντι στα λογοτεχνικά υπερκείμενα.

Πολύ περισσότερα δείγματα υπελογοτεχνίας έχουν κυκλοφορήσει στην αγγλική : Τα έργα των M.D. Coverley (Marjorie C. Luesebrink), Califia (2000),Shelley Jackson, Patchwork Girl (1996), Michael Joyce, afternoon, a story (1986) είναι από τα πλέον γνωστά και ιδιαίτερα αυτό του Joyce  θεωρείται “κλασσικό”.

Ενα ενδιαφέρον εγχείρημα στη συγγραφή υπερλογοτεχνικού κειμένου είναι επίσης και το Δαμασκηνός- Μια ιστορία για υπολογιστή και πυξίδες, του Μίλοραντ Πάβιτς, που μέχρι πρόσφατα υπήρχε αναρτημένο στο διαδίκτυο και στα ελληνικά, όχι όμως πια. Ο Μ. Πάβιτς, ο Σέρβος συγγραφέας του Λεξικού Των Χαζάρων, που πέθανε μέσα στο 2009, ενδιαφέρεται ενεργά για μια νέα ψηφιακή προφορική παράδοση η οποία θα οδηγήσει σε έναν διαφορετικό, επαναστατικό τρόπο ανάγνωσης των επερχόμενων βιβλίων, και παρουσιάζει μια ιστορία ειδικά γραμμένη για το διαδίκτυο. Συντεχνίες χτιστών και μεταφυσικοί μάστορες χτίζουν παλάτια, γέφυρες και εκκλησίες σε Γηκαι Ουρανό, για λογαριασμό ευαίσθητων αρχόντων και παράξενων κοριτσιών. Στη δικτυακή ανάρτηση του έργου μπορείτε να χαράξετε την προσωπική σας διαδρομή επιλέγοντας σε δύο κρίσιμα σταυροδρόμια και έτσι να διαβάσετε το μύθο με τον δικό σας τρόπο. “Μια ανάγνωση κάθετη”, με τον τρόπο που πέφτει η βροχή την παρομοιάζει ο ίδιος ο Πάβιτς για να κάνει τη διάκριση με την συμβατική λογοτεχνία που μοιάζει με το ρου ενός ποταμού. Η πρόταση είναι να αρχίσουμε με τους   χτίστες (στα αγγλικά).

Στον ιστότοπο ezone.org μπορείτε εκτός από το έργο του Πάβιτς να βρείτε και 5 ακόμη υπερλογοτεχνικά έργα, κι αυτά στα αγγλικά.

Η σχέση Λογοτεχνία και διαδίκτυο εξετάζεται και στο άρθρο του Δ. Δημηρούλη στο Εnet 1/9/2006, αλλά πολύ αναλυτικότερη πληροφόρηση και θεωρητικά κείμενα για το υπερκείμενο και τη λογοτεχνία θα βρείτε στην ιστοσελίδα του A. Liu, καθηγητή στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Hyperliterature.