Έκθεση της ΕΕ για την εκπαίδευση: ικανοποιητική πρόοδος, χρειάζονται όμως περισσότερες προσπάθειες για να επιτευχθούν οι στόχοι
Την τελευταία δεκαετία οι χώρες της ΕΕ βελτίωσαν τα εκπαιδευτικά τους συστήματα σε βασικούς τομείς, πέτυχαν όμως μόνο έναν από τους πέντε στόχους αναφοράς που έθεσαν το 2010, όπως αποκαλύπτει σήμερα η νέα έκθεση προόδου της Επιτροπής για την εκπαίδευση και την κατάρτιση. Η ΕΕ πέτυχε το στόχο της να αυξηθεί ο αριθμός των αποφοίτων στους τομείς των μαθηματικών, των θετικών επιστημών και της τεχνολογίας. Η αύξηση από το 2000 είναι 37% και υπερβαίνει κατά πολύ τον στόχο που ήταν 15%. Σημαντική αλλά ανεπαρκής πρόοδος σημειώθηκε όσον αφορά τη μείωση του ποσοστού των μαθητών που εγκαταλείπουν το σχολείο, την αύξηση του αριθμού των μαθητών που ολοκληρώνουν τον κύκλο της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τη βελτίωση των δεξιοτήτων ανάγνωσης και την αύξηση του ποσοστού των ενηλίκων που συμμετέχουν στην εκπαίδευση ή κατάρτιση. Για αναλυτικά αριθμητικά στοιχεία σχετικά με κάθε χώρα, βλ. το παράρτημα παρακάτω. Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την απασχόληση και την ανάπτυξη θέτει ως στόχο να μειωθεί το ποσοστό των μαθητών που εγκαταλείπουν το σχολείο σε λιγότερο από 10%, και να αυξηθεί το ποσοστό των πτυχιούχων σε τουλάχιστον 40%.
Η Ανδρούλλα Βασιλείου, η επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα εκπαίδευσης, πολιτισμού, πολυγλωσσίας και νεολαίας, δήλωσε: «Τα καλά νέα είναι ότι τα επίπεδα εκπαίδευσης στην Ευρώπη αυξήθηκαν σημαντικά. Περισσότεροι νέοι ολοκληρώνουν τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και αποφοιτούν από ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία Ωστόσο, η πρόωρη αποχώρηση από το σχολείο εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα που επηρεάζει έναν στους επτά νέους στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ένας στους πέντε μαθητές εξακολουθεί να έχει ανεπαρκή ικανότητα ανάγνωσης στην ηλικία των 15 ετών. Για το λόγο αυτό η εκπαίδευση και η κατάρτιση περιλαμβάνονται στους κεντρικούς στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Τα κράτη μέλη πρέπει να καταβάλουν περαιτέρω προσπάθειες ώστε να επιτευχθούν οι κοινοί ευρωπαϊκοί μας στόχοι.»
Η Επιτροπή συνιστά στα κράτη μέλη να μην επιβάλουν περικοπές στον προϋπολογισμό της εκπαίδευσης παρά τους περιορισμούς που αντιμετωπίζουν λόγω της οικονομικής κρίσης. «Οι δαπάνες για την εκπαίδευση αποτελούν καλή επένδυση για την απασχόληση και την οικονομική ανάπτυξη και μακροπρόθεσμα αποδίδουν όφελος. Ωστόσο, σε περιόδους δημοσιονομικών πιέσεων πρέπει επίσης να εξασφαλίσουμε ότι οι πόροι χρησιμοποιούνται με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο,» πρόσθεσε.
Πέντε στόχοι αναφοράς για την εκπαίδευση για το 2020
Το 2009 οι υπουργοί Παιδείας της ΕΕ συμφώνησαν να επιτευχθούν έως το 2020 πέντε στόχοι αναφοράς σχετικά μα την εκπαίδευση και την κατάρτιση:
- το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση και κατάρτιση θα πρέπει να είναι χαμηλότερο του 10% (με βάση το σημερινό ποσοστό του 14,4% αυτό σημαίνει τουλάχιστον 1,7 εκατομμύρια λιγότεροι μαθητές που εγκαταλείπουν το σχολείο)·
- το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης πρέπει να είναι τουλάχιστον 40% (με το σημερινό ποσοστό που είναι 32,3%, αυτό σημαίνει επιπλέον 2,6 εκατομμύρια πτυχιούχους)·
- το 95% τουλάχιστον των παιδιών ηλικίας μεταξύ τεσσάρων ετών και ηλικίας έναρξης της υποχρεωτικής πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης θα πρέπει να συμμετέχει σε προσχολική εκπαίδευση (σήμερα το ποσοστό αυτό είναι 92% και η επίτευξη του στόχου σημαίνει 250 000 περισσότερα παιδιά στην εκπαίδευση)·,
- το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 15 ετών με ανεπάρκειες όσον αφορά την ανάγνωση, τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες, πρέπει να είναι λιγότερο από 15% (από περίπου 20% σήμερα για τα τρία. Η επίτευξη του στόχου συνεπάγεται 250 000 λιγότερα άτομα με χαμηλές επιδόσεις)·
- κατά μέσο όρο, τουλάχιστον 15% των ενηλίκων (ηλικίας 25-64 ετών) θα πρέπει να συμμετέχουν σε δια βίου μάθηση (σήμερα το ποσοστό αυτό είναι 9,3%. Η επίτευξη αυτού του στόχου σημαίνει 15 εκατομμύρια περισσότερους ενήλικες στην εκπαίδευση και την κατάρτιση).
Ετήσια έκθεση προόδου όσον αφορά τους στόχους αναφοράς
Στην ετήσια έκθεσή της για τους δείκτες και τους στόχους αναφοράς, η Επιτροπή αναλύει τις επιδόσεις των κρατών μελών όσον αφορά την επίτευξη αυτών των στόχων, ενώ εξετάζει, επίσης, την επίδοση των χωρών σε σχέση με το προηγούμενο σύνολο στόχων αναφοράς που συμφωνήθηκε για το 2010.
Κύρια αποτελέσματα:
- Στόχοι αναφοράς 2020: αν και είναι πολύ νωρίς για ακριβείς προβολές, οι προηγούμενες τάσεις δείχνουν ότι η πλειονότητα των στόχων αναφοράς είναι εφικτοί αν τα κράτη μέλη συνεχίσουν να τους αποδίδουν άμεση προτεραιότητα και προβούν σε αποτελεσματικές επενδύσεις στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Αυτό ισχύει, ιδίως, για τους δύο πρωταρχικούς εκαιδευτικούς στόχους για την πρόωρη αποχώρηση από το σχολείο και τους αποφοίτους.
- Στόχοι αναφοράς 2010: Οι χώρες της ΕΕ έχουν σημειώσει πρόοδο αλλά έχουν επιτύχει μόνο το στόχο του αριθμού των αποφοίτων στα μαθηματικά, τις θετικές επιστήμες και την τεχνολογία. (Πλήρη στοιχεία για το 2010 θα υπάρχουν διαθέσιμα στις αρχές του επόμενου έτους).
- Συμμετοχή και φοίτηση: από το 2000 και μετά, η συνολική συμμετοχή στην εκπαίδευση αυξήθηκε, όπως επίσης και το επίπεδο δεξιοτήτων των ενηλίκων. Το μερίδιο των παιδιών στην προσχολική εκπαίδευση αυξήθηκε επίσης.
- Οι διαφορές ανάμεσα στα φύλα παραμένουν σημαντικές, τόσο ως προς την επίδοση όσο και ως προς τη θεματική επιλογή. Για παράδειγμα, τα κορίτσια υπερτερούν των αγοριών στην ανάγνωση, ενώ ο αριθμός των αγοριών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο είναι μεγαλύτερος. Οι άνδρες είναι περισσότεροι από τις γυναίκες στους αποφοίτους μαθηματικών, θετικών επιστημών και τεχνολογικών σχολών.
Η έκθεση, η οποία καλύπτει όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, την Κροατία, την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, την Ισλανδία, την Τουρκία, τη Νορβηγία και το Λίχτενσταϊν, περιέχει επισκοπήσεις και αναλυτικές στατιστικές που δείχνουν ποιες χώρες παρουσιάζουν επιδόσεις πάνω ή κάτω από το μέσο όρο της ΕΕ και ποιες χώρες καλύπτουν τη διαφορά ή υστερούν σε σύγκριση με τις άλλες.
Επόμενα βήματα
Τις επόμενες εβδομάδες τα κράτη μέλη θα υποβάλουν τα εθνικά μεταρρυθμιστικά προγράμματά τους στην Επιτροπή, όπου θα θέτουν εθνικούς στόχους για την πρόωρη αποχώρηση από το σχολείο και τους αποφοίτους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, προσδιορίζοντας τον τρόπο επίτευξης των στόχων τους. Η Επιτροπή θα προτείνει σύντομα νέους στόχους αναφοράς για την απασχολησιμότητα και τη μαθησιακή κινητικότητα.
Περισσότερες πληροφορίες:
Πλήρης έκθεση της Επιτροπής
Φυλλάδιο: Education benchmarks for Europe [με στοιχεία ανά χώρα]
Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
European strategy and co-operation in education and training
