ΟΙ ΕΚΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (19ος ΚΑΙ 20ος ΑΙΩΝΑΣ) ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
1.Οι εκλογές του 1844
Οι εκλογές διήρκεσαν έξι μήνες, μέσα σε κλίμα βίας και νοθείας. Νικητής των εκλογών ήταν ο Ιωάννης Κωλέττης αρχηγός του Γαλλικού κόμματος, ο οποίος υπήρξε ο πρώτος κοινοβουλευτικός πρωθυπουργός της Ελλάδας. Παρόλο που το κόμμα του ήρθε τρίτο στις εκλογές σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού με το Ρωσικό κόμμα, την Κυβέρνηση Ιωάννη Κωλέττη 1844.
2.Οι εκλογές του 1847
Ο Κωλέττης είχε γίνει πρωθυπουργός μετά τις εκλογές του 1844, όταν ως αρχηγός του Γαλλικού Κόμματος είχε συνάψει προεκλογική συμμαχία με το Ρωσικό του Ανδρέα Μεταξά εναντίον του Αγγλικού του Αλ. Μαυροκορδάτου, το οποίο κατείχε την κυβέρνηση και διεξήγαγε εκείνες τις πρώτες βουλευτικές εκλογές της ελληνικής ιστορίας.
Στα τέλη Ιανουαρίου του 1847 η κυβέρνηση Κωλέττη αντιμετώπιζε πλήθος προβλημάτων, μεταξύ των οποίων η εξασθενημένη υγεία του ίδιου του Κωλέττη αλλά και η απόσχιση μελών του κόμματος το οποίο συνεχώς φυλορροούσε.
Κατόπιν πιέσεων του πρωθυπουργού, ο Όθων διέλυσε τη βουλή στις 14 Απριλίου και προκήρυξε εκλογές. Η εκλογική βία και η νοθεία βοήθησαν τον Κωλέττη να κερδίσει τις εκλογές καταλαμβάνοντας τα 5/6 του κοινοβουλίου.
3.Οι εκλογές του 1850
Οι προηγούμενες εκλογές έγιναν το 1847 και τις είχε κερδίσει ο Ιωάννης Κωλέττης, ο οποίος πέθανε δυο μήνες μετά από τις εκλογές. Από τότε μέχρι τις εκλογές του 1850, την Ελλάδα διοίκησαν η Κυβέρνηση Κίτσου Τζαβέλλα 1847, η Κυβέρνηση Γεωργίου Κουντουριώτη 1848 και η Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Κανάρη 1848 μέχρι που ανέλαβε η Κυβέρνηση Κριεζή το 1849.Στους μήνες που προηγήθηκαν των εκλογών, η κυβέρνηση Κριεζή είχε αντιμετωπίσει τα «Παρκερικά» και την υπόθεση Πατσίφικο σημαντικά διπλωματικά επεισόδια. Σημαντικοί ηγέτες της αντιπολίτευσης είχαν λάβει θέσεις πρεσβευτών που τους είχε προσφέρει ο βασιλιάς Όθων (Ανδρέας Μεταξάς στην Κωνσταντινούπολη, Σπυρίδων Τρικούπης στο Λονδίνο και Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος στο Παρίσι) και έτσι δεν υπήρχε ισχυρή διοίκηση στην αντιπολίτευση.
Προκήρυξη εκλογών
Τον Αύγουστο 1850 ο Όθων φεύγει για ταξίδι στη Γερμανία και έτσι στις 9 Σεπτεμβρίου διαλύεται η Βουλή και προκηρύσσονται εκλογές με διατάγματα που φέρουν την υπογραφή της βασίλισσας Αμαλίας η οποία τον αναπλήρωνε ασκώντας χρέη Αντιβασιλέα.
4.Οι εκλογές του 1853
Οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές του 1853 έγιναν στις 23 Σεπτεμβρίου. Οι εκλογές έγιναν από την φιλοβασιλική κυβέρνηση Κριεζή, η οποία συγκέντρωσε την απόλυτη πλειοψηφία (138 έδρες).
Οι προηγούμενες εκλογές είχαν λάβει χώρα το 1850 και πάλι από την Κυβέρνηση του ναυάρχου Αντωνίου Κριεζή. Το 1853 οι εκλογές έγιναν σε μια περίοδο έντασης των σχέσεων της Ελλάδας με την Τουρκία, στο πλαίσιο του Κριμαϊκού Πολέμου που άρχιζε εκείνες τις ημέρες. Οι Έλληνες πολιτικοί και ο Όθων ήλπιζαν σε νίκη της Ρωσίας, ενάντια στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και τους συμμάχους της Αγγλία και Γαλλία, αλλά δεν πήραν μέρος στον πόλεμο μετά από έντονες πιέσεις Αγγλίας και Γαλλίας.
5.Οι εκλογές του 1856
Η προηγούμεν
η κυβέρνηση αποκαλούμενη και υπουργείον της κατοχής είχε εξαναγκασθεί να μείνει ουδέτερη στον Κριμαϊκό Πόλεμο υπό την απειλή των όπλων, όταν Αγγλικά και Γαλλικά στρατεύματα είχαν αποβιβασθεί τον Πειραιά. Η Κυβέρνηση Βούλγαρη είχε αναλάβει το 1855, υπό το ίδιο καθεστώς κατοχής, κάτω από το οποίο έγιναν και οι εκλογές το Νοέμβριο του 1856 που διενέργησε και κέρδισε η κυβέρνηση. Οι Άγγλοι και οι Γάλλοι εμπόδιζαν έτσι την κυβέρνηση που ήθελε να εκμεταλλευτεί τον ΡωσοΤουρκικό πόλεμο και να επιτεθεί στην Τουρκία. Η κατοχή έληξε στις 15 Φεβρουαρίου 1857.Το κλίμα των εκλογών ήταν επιβαρυμένο λόγω της κατάληψης του Πειραιά και των Αθηνών από Αγγλικές και Γαλλικές δυνάμεις, καθώς επίσης και από επιδημία χολέρας. Μετά τις εκλογές του 1856 έγιναν καταγγελίες για νοθεία και σε νεώτερη βιβλιογραφία χαρακτηρίζονται ως νόθες.
6.Οι εκλογές του 1859
Τις προηγούμενες εκλογές (του 1856) είχε κερδίσει η τότε κυβέρνηση Βούλγαρη, η οποία έμεινε στην κυβέρνηση ακόμη έναν χρόνο μέχρι το 1857 για να αντικατασταθεί από την κυβέρνηση του υπασπιστή του Όθωνα Αθανασίου Μιαούλη όταν ο Βούλγαρης παραιτήθηκε εξαιτίας των παρεμβάσεων του παλατιού. Μετά τις φοιτητικές ταραχές και επεισόδια ενάντια στον Όθωνα με το όνομα τα Σκιαδικά (της αντιοθωνικής νεολαίας που φορούσε «σκιάδια», καπέλα, – η αρχή της έξωσης για τον Όθωνα) που άρχισαν στις 10 Μαΐου 1859, ο Όθων κήρυξε τη λήξη της Βουλευτικής Περιόδου (της Γ’ Συνόδου της Ε’ Βουλευτικής Περιόδου) και διέλυσε τη Βουλή.
6.Οι εκλογές του 1862
Στην Ελλάδα διεξήχθησαν Κοινοβουλευτικές εκλογές μεταξύ 24 και 27 Νοέμβριου 1862. Το εκλεγμένο κοινοβούλιο ήταν επίσης υπεύθυνο για την κατάρτιση του νέου Ελληνικού Συντάγματος του 1864. Μετά τις εκλογές ο Δημήτριος Βούλγαρης έγινε πρωθυπουργός της προσωρινής επαναστατικής κυβέρνησης στις 23 Δεκεμβρίου.
7.Οι εκλογές του 1865
Οι Ελληνικές βουλευτικές εκλογές 1865 διεξήχθησαν από την Κυβέρνηση Κουμουνδούρου του Μαρτίου 1865, στις 4 Μαΐου 1865, με βάση τον εκλογικό νόμο του 1864 που είχε ψηφίσει η εν Αθήναις Β’ Εθνική Συνέλευση, που προέβλεπε έναν βουλευτή για «κάθε 10.000 ψυχές». Απετέλεσαν τις πρώτες εκλογές με το νέο Σύνταγμα του 1864 σε ισχύ, τις πρώτες βουλευτικές μετά την περίοδο βασιλείας του Όθωνα.
8.Οι εκλογές του 1868
Στην Ελλάδα διεξήχθησαν Κοινοβουλευτικές εκλογές στις 21 Μαρτίου 1868. Οι υποστηριχτές των Αλέξανδρου Κουμουνδούρου και Δημητρίου Βούλγαρη κέρδισαν την πλειοψηφία των 184 εδρών. Ο Βούλγαρης παρέμεινε πρωθυπουργός, έχοντας αναλάβει καθήκοντα στις 6 Φεβρουαρίου.
9.Οι εκλογές του 1869
Στην Ελλάδα διεξήχθησαν Κοινοβουλευτικές εκλογές στις 16 Μαΐου 1869,το 1872,1873,1874,1875 όπου πρωθυπουργός εξελέγη ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος,1879(Οι βουλευτικές εκλογές του 1879 είναι οι πρώτες που ολοκληρώθηκαν μέσα στην ίδια ημέρα, Κυριακή από τις 05:59 το πρωί μέχρι στις 17:38 το απόγευμα, στα κατά τόπους σχολεία αρρένων, αφού μέχρι τότε η ψηφοφορία διαρκούσε 4 μέρες και γινόταν μέσα στους ιερούς ναούς).
11.Εκλογές επίσης έγιναν τα έτη:1881,1885,1887 (πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης),1890 (πρωθυπουργός Δηλιγιάννης)
12.Οι εκλογές του 1892 Οι υποστηρικτές του Χαρίλαου Τρικούπη αναδείχτηκαν ως η μεγαλύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο, με 180 από τις 207 έδρες έχοντας λάβει τα πέντε έκτα του εκλογικού σώματος και βουλευτών. Ο Χαρίλαος Τρικούπης έγινε πρωθυπουργός, για έκτη φορά, στις 22 Ιουνίου. Ο Δηλιγιάννης, αντιθέτως, γνώρισε εκλογική συντριβή, γεγονός που έδωσε την ευκαιρία στον βασιλιά, να δικαιολογήσει την αντισυνταγματική ενέργειά του. Η Βουλή των εκλογών της 3ης Μαΐου 1892 θα διανύσει δύο χρόνια και έντεκα μήνες και θα αναδείξει τέσσερις κυβερνήσεις, δύο του Τρικούπη, μία του Σωτηρόπουλου και μία του Νικόλαου Δεληγιάνη.
13.Οι εκλογές του 1895 Στην Ελλάδα διεξήχθησαν Κοινοβουλευτικές εκλογές στις 16 Απριλίου 1895, οι οποίες ανέδειξαν νικητή το «Εθνικό κόμμα» του Θεόδωρου Δηλιγιάννη.Οι εκλογές αυτές διεξήχθησαν από την υπηρεσιακή κυβέρνηση του Νικολάου Δηλιγιάννη, ενάμισι χρόνο μετά την πτώχευση της Ελλάδας, το 1893.
Οι εκλογές αυτές όχι μόνο ανέδειξαν με συντριπτική πλειοψηφία νικητή τον Θεόδωρο Δηλιγιάννη, αλλά ταυτόχρονα σχεδόν εξαφάνισαν το κόμμα του Χαριλάου Τρικούπη, αλλά και τον ίδιο προσωπικά, που δεν κατάφερε να εκλεγεί ούτε βουλευτής, στην γενέτειρά του, το Μεσολόγγι.
14.Οι εκλογές του 1899 Στην Ελλάδα διεξήχθησαν Κοινοβουλευτικές εκλογές στις 7 Φεβρουαρίου 1899. Το Νεωτεριστικό Κόμμα (του από το 1896 νεκρού Χαρίλαου Τρικούπη) αναδείχτηκε ως η μεγαλύτερη δύναμη στο κοινοβούλιο, με 110 από τις 235 έδρες και έτσι μετά τις εκλογές πρωθυπουργός έγινε ο νέος αρχηγός του Γεώργιος Θεοτόκης.
15.Οι εκλογές του 1902 Την Κυριακή 17 Νοεμβρίου 1902 πραγματοποιήθηκαν εθνικές βουλευτικές εκλογές, (οι πρώτες εκλογές του 20ου αιώνα), ωστόσο κανένας πολιτικός αρχηγός δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την νίκη. Οι δυο μεγάλες παρατάξεις – δηλιγιαννικοί και θεοτοκικοί – ήρθαν ισοδύναμες με 102 βουλευτές η κάθε μία. Την επομένη των εκλογών ο Πρωθυπουργός Αλέξανδρος Ζαΐμης έσπευσε να παραιτηθεί, και ο βασιλιάς Γεώργιος έκανε δεκτή την παραίτηση, αν και διαφαινόταν το κυβερνητικό αδιέξοδο λόγω της ισοδυναμίας των κομμάτων. Ο βασιλιάς έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον τότε Πρόεδρο του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Σημαντήρα, ο οποίος αρνήθηκε αμέσως, και ο βασιλιάς χρονοτριβούσε προσπαθώντας να βρει άλλες εναλλακτικές. Τελικά, και ύστερα από τις ταραχές που ξέσπασαν στην Αθήνα, από εξαγριωμένους υποστηρικτές του Δηλιγιάννη (που εν τω μεταξύ ερχόμενος σε συμφωνία με τον Αλέξανδρο Ζαΐμη είχε καταφέρει να κερδίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία) που έμειναν γνωστές ως «Σανιδικά», ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης ανέλαβε την Πρωθυπουργία στις 24 Νοεμβρίου 1902.
16.Οι εκλογές του 1905 Την Δευτέρα 20 Φεβρουαρίου 1905 η κυβέρνηση Θεόδωρου Δηλιγιάννη, πραγματοποίησε εθνικές βουλευτικές εκλογές, της οποίες κέρδισε με σημαντική πλειοψηφία (145 έδρες) ο ίδιος και το κόμμα του.
Πέντε κυβερνήσεις άλλαξαν μέσα σε τρία χρόνια, γεγονός που ενίσχυε το κλίμα της πολιτικής αστάθειας σε μια περίοδο έξαρσης τόσο του Κρητικού όσο και του Μακεδονικού αγώνα.)Πραγματικά, ο προεκλογικός στόχος επετεύχθη, και μάλιστα υπέρ του Δηλιγιάννη, που κατέκτησε την Πρωθυπουργία για 5η αλλά και τελευταία φορά.
17.Οι εκλογές του 1906 Την Δευτέρα 26 Μαρτίου 1906 διενεργήθηκαν εθνικές βουλευτικές εκλογές, τις οποίες κέρδισε με ισχυρή πλειοψηφία (111 έδρες) το κόμμα του Κερκυραίου πολιτικού Γεωργίου Θεοτόκη, συνεχίζοντας έτσι την πρωθυπουργική θητεία του που έχει αρχίσει ήδη από τον Δεκέμβριο του 1905.Μετά τη δολοφονία του Θεόδωρου Δηλιγιάννη στις 31 Μαΐου 1905, ο κατακερματισμός των βουλευτών σε πολλές φατρίες, οδήγησε στην αδυναμία σχηματισμού ισχυρής κυβέρνησης. Εκείνη την περίοδο ανακηρύχθηκε με 82 ψήφους ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλη ως πρόεδρος του Εθνικού κόμματος (όπως ήταν ο ανεπίσημος τίτλος του κόμματος Δηλιγιάννη). Επειδή αυτές οι ψήφοι δεν επαρκούσαν για την δημιουργία κυβέρνησης πλειοψηφίας, ύστερα από πολλές διαβουλεύσεις σχηματίστηκε τελικά κυβέρνηση συνεργασίας Μαυρομιχάλη – Ράλλη η οποία πήρε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία και διατηρήθηκε στην εξουσία μέχρι τις 5 Δεκεμβρίου του 1905.
Η συμμαχία Μαυρομιχάλη – Ράλλη, δεν κατόρθωσε να μακροημερεύσει λόγω των σφοδρών διαφωνιών που είχαν ξεσπάσει στο εσωτερικό της κοινοβουλευτικής ομάδας, και έτσι, ο βασιλιάς αμέσως μετά την παραίτηση της κυβέρνησης, έδωσε την Πρωθυπουργία, στον αρχηγό του δεύτερου σε δύναμη κόμματος του κοινοβουλίου, σε αυτό του Γεωργίου Θεοτόκη. Ο Θεοτόκης, μη θέλοντας να εξαρτάται από την ψήφο ανοχής των δηλιγιαννικών βουλευτών προκειμένου να κυβερνήσει, προκήρυξε εκλογές για τις 26 Μαρτίου 1906, τις οποίες κατάφερε να κερδίσει άνετα.
18.Οι εκλογές του 1910 Την Δευτέρα 8 Αυγούστου 1910 διενεργήθηκαν από την κυβέρνηση Στέφανου Δραγούμη, βουλευτικές εκλογές για την ανάδειξη Αναθεωρητικής Βουλής, αναγκαία ενέργεια προκειμένου να εξασφαλιστεί η ομαλή μετάβαση από την περίοδο του Κινήματος στο Γουδί, στο δημοκρατικό κοινοβουλευτικό πολίτευμα.
Ήδη στην πολιτική ζωή της χώρας είχε αρχίσει να κυριαρχεί ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο οποίος μάλιστα, με πρωτοβουλία οπαδών του είχε τεθεί υποψήφιος για βουλευτής στην περιφέρεια Αττικοβοιωτίας, στην οποία μάλιστα εκλέχτηκε πρώτος βουλευτής.Οι εκλογές αυτές εκ των πραγμάτων, είχαν το χαρακτήρα της σύγκρουσης ανάμεσα στα παλαιότερα κόμματα και στους φορείς των ιδεών του Κινήματος στο Γουδί, τους οποίους ένωνε το κοινό σύνθημα της «ανόρθωσης» της χώρας, κυριώτερος εκφραστής των οποίων ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
Οι εκλογές ωστόσο δεν ανέδειξαν ξεκάθαρο νικητή, αν και την πλειοψηφία την κατέκτησαν οι βουλευτές των παλαιότερων κομμάτων με μερίδιο 65% των εδράνων της Βουλής. Ωστόσο η ύπαρξη τόσων πολλών ανεξάρτητων βουλευτών (στη Θεσσαλία μάλιστα κυριάρχησαν) δείχνει από τη μια την ανάγκη ύπαρξης ενός νέου πολιτικού φορέα (ανάγκη που θα καλύψει η δημιουργία του κόμματος των Φιλελευθέρων, στις 22 Αυγούστου 1910), και από την άλλη την ανάγκη εκσυχρονισμού της δημόσιας ζωής και της ικανοποίησης πάγιων λαϊκών αιτημάτων (όπως η φλέγουσα τότε, επίλυση του αγροτικού ζητήματος).
Η κυβέρνηση Δραγούμη – αν και μετά τις εκλογές εξακολουθούσε να έχει την στήριξη της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας- παραιτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 1910, και ο Βασιλιάς Γεώργιος επέλεξε να ορίσει ως νέο Πρωθυπουργό, τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
19.Δεύτερες εκλογές του 1910 Οι δεύτερες βουλευτικές εκλογές του 1910 διεξήχθησαν την Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 1910 με σκοπό την ανάδειξη της Β΄ Αναθεωρητικής Βουλής. Σε σύνολο 362 εδρών, το Κόμμα των Φιλελευθέρων του Ελευθέριου Βενιζέλου κατέκτησε τις 307 κατακτώντας την απόλυτη πλειοψηφία.
Με αυτό το αποτέλεσμα των εκλογών (αποτέλεσμα της αποχής από τις εκλογές των παλαιότερων, ισχυρών πολιτικών παραγόντων της χώρας) ο Βενιζέλος μπόρεσε να κυβερνήσει απρόσκοπτα μέχρι τον Φεβρουάριο του 1915.
Ιστορικό
Νικητής των προηγούμενων εκλογών του Αυγούστου, αναδείχτηκε ο «Ηνωμένος Συνασπισμός Κομμάτων» (πολιτικός συνασπισμός των παλαιότερων ισχυρών πολιτικών παραγόντων της χώρας, Γ. Θεοτόκης Δημ. Ράλλη Αλ. Ζαΐμη), δίνοντας στον ήδη Πρωθυπουργό Στέφανο Δραγούμη τη δυνατότητα να παραμείνει στην διακυβέρνηση της χώρας, αφού εξακολουθούσε να έχει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Ο Στ. Δραγούμης όμως, παραιτήθηκε από το αξίωμα στις 12 Σεπτεμβρίου, και ο Βασιλιάς Γεώργιος Α΄ διόρισε στις 6 Οκτωβρίου 1910 στην θέση του, τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Επειδή όμως, ο Βενιζέλος θα ήταν αδύνατον να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης από ένα κοινοβουλευτικό σώμα στο οποίο κατείχε την μειοψηφία, συμφώνησε με τον Βασιλιά, να διαλύσουν την Βουλή και να προκηρύξουν και πάλι εκλογές. Τα παλαιότερα κόμματα, αντιδρώντας στις αντισυνταγματικές, όπως τις θεωρούσαν, διευθετήσεις Βασιλιά και Βενιζέλου αρνήθηκαν τη συμμετοχή τους στις εκλογές, δίνοντας έτσι στο νεοπαγές Κόμμα Φιλελευθέρων την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Η Βουλή που συγκλήθηκε μετά τις εκλογές έφερε εις πέρας την Αναθεώρηση και ψήφισε το νέο Σύνταγμα την 1η Ιουνίου 1911.
20.Οι εκλογές του 1912 Την Δευτέρα 12 Μαρτίου 1912 πραγματοποιήθηκαν από την κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου εκλογές για την ανάδειξη των βουλευτών της ΙΘ΄ κοινοβουλευτικής περιόδου. Νικητής των εκλογών αναδείχτηκε το κυβερνών κόμμα των Φιλελευθέρων καταλαμβάνοντας τις 146 από τις συνολικά 181 έδρες του Κοινοβουλίου.
Οι εκλογές προκηρύχτηκαν λόγω της περάτωσης του έργου της προηγούμενης Αναθεωρητικής Βουλής (Σύνταγμα 1910) και της επιθυμίας του Ελευθέριου Βενιζέλου να αναμετρηθεί εκλογικά με τους αντιπάλους του (οι οποίοι δεν είχαν συμμετάσχει στις προηγούμενες εκλογές.
Την ίδια ημέρα με την Ελλάδα, βουλευτικές εκλογές διεξάγονταν και στην Κρήτη, με σκοπό οι 69 βουλευτές (46 παλαιοκομματικοί, 23 φιλελεύθεροι) που εκλέχτηκαν να εκπροσωπήσουν το νησί στο ελληνικό κοινοβούλιο. Ωστόσο οι Κρήτες βουλευτές συνάντησαν την άρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου να τους δεχτεί θεωρώντας πως μόνο ένας απευκταίος (εκείνη την περίοδο) ελληνοτουρκικός πόλεμος θα μπορούσε να εξασφαλίσει την ένωση του νησιού με την Ελλάδα, και κατά συνέπεια την αποδοχή των Κρητών βουλευτών στο Κοινοβούλιο.
Ωστόσο σε μερικούς μήνες, και συγκεκριμένα την 1η Οκτωβρίου του 1912, λίγο πριν ξεσπάσει ο Α΄ Βαλκανικός πόλεμος, η ελληνική Βουλή υποδέχτηκε πανηγυρικά τους νέους βουλευτές.
21.Οι εκλογές του 1915 Οι εκλογές της Δευτέρας 31 Μαΐου 1915 πραγματοποιήθηκαν από την (διορισμένη από τον Βασιλιά Κωνσταντίνο) υπηρεσιακή κυβέρνηση του Δημητρίου Γούναρη και αρχηγού του πρωτοεμφανιζόμενου «Κόμματος των Εθνικοφρόνων», τις οποίες κέρδισε το «Κόμμα των Φιλελευθέρων» του Βενιζέλου με ευρεία πλειοψηφία, και ενώ το διακύβευμά τους, εν είδει δημοψηφίσματος, ήταν η συμπαράταξη της χώρας με τις δυνάμεις της Τριπλής Αντάντ στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε αντίθεση με τη “διαρκή ειρήνη” του Βασιλιά, που εξυπηρετούσε τις Κεντρικές Δυνάμεις. Οι εκλογές προέκυψαν πρόωρα από την παραίτηση του Βενιζέλου λόγω της άρνησης του Βασιλιά να αποσταλεί ελληνικό άγημα στην ανταντική εκστρατεία της Καλλίπολης (Δαρδανέλια), μεσούντος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, γεγονός που σηματοδότησε την έναρξη του Εθνικού Διχασμού.
Στις 4 Ιουλίου 1915 η θεωρούμενη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Τήνου, η οποία είχε μεταφερθεί από το νησί στην πρωτεύουσα, για να την προσκυνήσει ο Βασιλιάς, τέθηκε και σε δημόσιο προσκύνημα στην Μητρόπολη των Αθηνών, πριν την επιστροφή της στην Τήνο.
Με αυτήν την αφορμή, συγκεντρωμένοι Αθηναίοι γιορτάζουν την ανάρρωση του Βασιλιά.
Παρά την ξεκάθαρη νίκη του Ελευθερίου Βενιζέλου, ο σχηματισμός της κυβέρνησής του θα καθυστερήσει, επισήμως, από το Βασιλιά Κωνσταντίνο λόγω ασθένειας του, και θα πραγματοποιηθεί τελικά στις 10 Αυγούστου του 1915, παρατείνοντας έτσι τη στρατηγική του, της “διαρκούς ειρήνης”.
Ωστόσο η νέα κυβέρνηση Βενιζέλου δεν θα μακροημερεύσει. Η εμπλοκή του Πρωθυπουργού Βενιζέλου στην απόβαση αγγλο-γαλλικών στρατευμάτων της Αντάντ στη Θεσσαλονίκη για βοήθεια της Σερβίας (παρότι η χώρα επίσημα ήταν ακόμα ουδέτερη), και το 2ο βέτο του Βασιλιά Κωνσταντίνου στη μερική επιστράτευση για τη βοήθεια της συμμάχου αυτής χώρας (παρότι η κυβέρνηση είχε μόλις λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από την Βουλή για αυτό), θα οδηγήσει τον βασιλιά να τον αποπέμψει. Αργότερα ο Βασιλιάς θα διαλύσει και τη βουλή, αφού η «λύση Ζαΐμη» δεν έγινε αποδεχτή από τη βενιζελική πλειοψηφία της, και διόρισε Πρωθυπουργό τον Στέφανο Σκουλούδη, προκηρύσσοντας νέες εκλογές για τις 6 Δεκεμβρίου 1915, στις οποίες δεν συμμετείχε το «Κόμμα των Φιλελευθέρων», ως διαμαρτυρία για τις παραπάνω συνταγματικές παραβιάσεις, και τις οποίες κέρδισε το «Κόμμα Εθνικοφρόνων», εντείνοντας έτσι τον Εθνικό Διχασμό.
22.Οι εκλογές του 1915 (δεύτερες εκλογές) Οι (πρόωρες) βουλευτικές εκλογές της Τετάρτης 6 Δεκεμβρίου 1915 – οι δεύτερες εκλογές μέσα στον ίδιο χρόνο – πραγματοποιήθηκαν, από την κυβέρνηση του Στέφανου Σκουλούδη.
Οι εκλογές έγιναν χωρίς τη συμμετοχή του κόμματος των Φιλελευθέρων (- επιλογή του Ελευθέριου Βενιζέλου ως αντίδραση στις συνεχιζόμενες βασιλικές παρεμβάσεις στο κυβερνητικό έργο) αναδεικνύοντας έτσι το Κόμμα των Εθνικοφρόνων την πρώτη κοινοβουλευτική δύναμη, με 256 έδρες.
Κύριο χαρακτηριστικό αυτών των εκλογών ήταν η πολύ μικρή προσέλευση των ψηφοφόρων, εξαιτίας της επιστράτευσης -οι μισοί σχεδόν ψηφοφόροι ήταν επιστρατευμένοι και δεν μπορούσαν να προσέλθουν στα εκλογικά τμήματα. Από τους 714.000 ψηφοφόρους των εκλογών του Μαΐου, τώρα προσήλθαν μόνο οι 280.000.
Ωστόσο, δεν σημειώθηκε κυβερνητική μεταβολή, αφού η κυβέρνηση Σκουλούδη αντιπροσώπευε και εφάρμοζε ήδη την πολιτική της φιλοβασιλικής παράταξης, την οποία εκπροσωπούσε και ο Δημήτριος Γούναρης.Ο πόλεμος (που έχει μείνει στην ιστορία ο Εθνικός Διχασμός) που είχε ξεσπάσει μεταξύ Ελευθερίου Βενιζέλου και Βασιλιά Κωνσταντίνου για την είσοδο ή όχι της Ελλάδας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (και στο πλευρό τίνος), οδήγησε τον Βασιλιά, με μια πραξικοπηματική ενέργεια να καθαιρέσει τον Ελευθέριο Βενιζέλο από την Πρωθυπουργία στις 24 Σεπτεμβρίου 1915 (π.η.), και να δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στην δεύτερη σε κοινοβουλευτική δύναμη ομάδων των φιλοβασιλικών βουλευτών (αυτών που ασπάζονταν τις επιλογές του Βασιλιά), που επέλεξαν ως Πρωθυπουργό τον μετριοπαθή Αλέξανδρο Ζαΐμη. Συγκεκριμένα, ενώ ο Πρωθυπουργός Βενιζέλος υπερασπιζόταν από το βήμα της Βουλής, την άφιξη στις 21 Σεπτεμβρίου (π.η.) των αγγλογαλλικών στρατευμάτων στην Θεσσαλονίκη και την προώθησή τους μέχρι τη Σερβία, αλλά και την γενικότερη εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο, στο πλευρό των Αγγλογάλλων, ο Βασιλιάς ο οποίος επιζητούσε την ουδετερότητα της χώρας, με παράλληλη μυστική υποστήριξη των γερμανικών δυνάμεων, καθαίρεσε τελικά τον Βενιζέλο, αποφασίζοντας να διορίσει στην θέση του, του μετριοπαθή πολιτικό Αλέξανδρο Ζαΐμη, ο οποίος υποστηρίχτηκε από την μειοψηφούσα κοινοβουλευτική παράταξη, των βασιλοφρόνων.
Ωστόσο, η Κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη δεν κατάφερε, όπως ήταν αναμενόμενο, να λάβει την ψήφο εμπιστοσύνης του Σώματος που κυριαρχούνταν από βουλευτές των Φιλελευθέρων. Ο Βασιλιάς, τότε, αποφάσισε να διορίσει, τον Στέφανο Σκουλούδη, πρόσωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του, ως Πρωθυπουργό, με σκοπό να διεξαγάγει εκ νέου εκλογές τον Δεκέμβριο του 1915.
Το κόμμα των Φιλελευθέρων αρνήθηκε να πάρει μέρος στις εκλογές (θεωρώντας τις πράξεις του Βασιλιά, αντισυνταγματικές) και προέτρεψε τον λαό σε αποχή. Πράγματι, το ποσοστό της συμμετοχής ήταν ιδιαίτερα χαμηλό, κάτι που εξηγείται και από την προτροπή του Βενιζέλου αλλά κυρίως από την γενική επιστράτευση την οποία είχε διατάξει στις 17 Σεπτεμβρίου η κυβέρνηση Βενιζέλου.
23.Οι εκλογές του 1920 Οι ελληνικές βουλευτικές εκλογές του 1920 διεξήχθησαν κατά τη διάρκεια πολεμικών επιχειρήσεων. Την απόφαση της διεξαγωγής τους έλαβε ο Ελευθέριος Βενιζέλος ύστερα από συνεχή αιτήματα της αντιπολίτευσης και αφού είχε ολοκληρωθεί η διαδικασία υπογραφής της συνθήκης των Σεβρών.
Αρχικά μετά τη διάλυση της Βουλής οι εκλογές αυτές προκηρύχθηκαν για τις 25 Οκτωβρίου του 1920. Δεκατρείς όμως ημέρες πριν τη διεξαγωγή τους πέθανε αιφνίδια από δάγκωμα πιθήκου ο Βασιλιάς Αλέξανδρος. Έτσι στη θέση του ορίστηκε Αντιβασιλέας ο Ναύαρχος Κουντουριώτης. Τελικά οι εκλογές διεξήχθησαν την 1 Νοεμβρίου 1920 και ουσιαστικά ανάμεσα σε δύο παρατάξεις για πρώτη φορά στην Ελληνική κοινοβουλευτική ιστορία, ακριβώς λόγω της πόλωσης που επικρατούσε την εποχή εκείνη. Το ένα ήταν το κυβερνών Κόμμα των Φιλελευθέρων και το άλλο η Ηνωμένη Αντιπολίτευσις, η οποία ήταν η ένωση όλων των υπολοίπων κομμάτων με επικεφαλής τον Δημήτριο Γούναρη (Κόμμα Εθνικοφρόνων, Συντηρητικό Κόμμα, Μεταρρυθμιστικό Κόμμα, κ.ά. μικρότερα εκτός από το ΣΕΚΕ (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος), που κατέβηκε στις εκλογές αυτόνομο, αλλά δεν εξέλεξε βουλευτές. Άλλωστε το σύμβολό της (η ελιά) παρέπεμπε στην ειρήνη.
Από τις εκλογές αυτές νικητής αναδείχθηκε η Ηνωμένη Αντιπολίτευσις ενώ ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που πριν λίγους μήνες η Βουλή τον είχε ανακηρύξει “άξιον της Ελλάδος ευεργέτην και σωτήρα της πατρίδος”, δεν εκλέχθηκε ούτε βουλευτής.
Κυβέρνηση σχημάτισε αρχικά ο Δημήτριος Ράλλης, η οποία και διενήργησε το Ελληνικό δημοψήφισμα του 1920 για την επαναφορά του Κωνσταντίνου, και στις 24 Ιανουαρίου 1921 ο Ν. Καλογερόπουλος, ενώ στο μικρασιατικό μέτωπο φαίνονταν τα πρώτα σύννεφα. Στις 26 Μαρτίου 1921 ανέλαβε ο Δ. Γούναρης και μετά στις 22 Μαΐου 1922 ο Π. Πρωτοπαπαδάκης. Τον Αύγουστο του 1922 επήλθε η Μικρασιατική Καταστροφή. Μετά ανέλαβαν κυβερνήσεις των Ν. Τριανταφυλάκου και Στ.Γονατά.
Μετά την αποτυχία του αυτή ο Βενιζέλος κατέφυγε αυτοεξόριστος στο Παρίσι. Όπως είχε δηλώσει θα εγκατέλειπε την πολιτική αν έχανε τις εκλογές. Το ίδιο έτος έχασε τις εκλογές και ο Κλεμανσό στη Γαλλία.
Για τη διενέργεια των εκλογών αυτών πολύ χαρακτηριστική και κατηγορηματική υπήρξε η άποψη που διατύπωσε ο μετριοπαθής πολιτικός Κ. Ζαβιτσιάνος που έγραψε:
“Η ενέργεια εκλογών το 1920 ουδαμόθεν εδικαιολογείτο. Μεγαλύτερον πολιτικόν σφάλμα ήτο αδύνατον να διαπραχθή”.
24.Οι εκλογές του 1923 Η Επαναστατική κυβέρνηση των Πλαστήρα – Γονατά θα προκηρύξει εκλογές στις 16 Δεκεμβρίου 1923 για την ανάδειξη της Δ΄ Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης η οποία και θα αποφασίσει για το πολίτευμα της Ελλάδας. Οι εκλογές αυτές πραγματοποιήθηκαν με ψηφοδέλτιο και με σφαιρίδιο. Η Συντακτική Συνέλευση συνέρχεται στις 2 Ιανουαρίου 1924 και στις 4 Ιανουαρίου ο Ελευθέριος Βενιζέλος σχηματίζει κυβέρνηση. Στις 6 Φεβρουαρίου ο Βενιζέλος παραιτείται και τη θέση του παίρνει ο Γεώργιος Καφαντάρης. Στις 24 Μαρτίου 1924 ανακηρύσσεται νέα κυβέρνηση υπό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου. Οι εκλογές αυτές υπήρξαν μονόπλευρες επειδή ο κύριος σχηματισμός των αντιβενιζελικών η Ηνωμένη Αντιπολίτευσις (Λαϊκό κόμμα και σύμμαχοι) επέλεξε την αποχή δεκαπέντε ημέρες πριν η διενέργειά τους.
25.Οι εκλογές του 1926 Οι βουλευτικές εκλογές της 7 Νοεμβρίου 1926 έγιναν για πρώτη φορά με αναλογικό εκλογικό σύστημα και έντυπο κομματικό ψηφοδέλτιο.Δεν συμμετείχε ο Ελευθέριος Βενιζέλος ο οποίος βρισκόταν στο Παρίσι. Αυτοδυναμία δεν κέρδισε καμία παράταξη και έτσι προέκυψε οικουμενική κυβέρνηση υπό τον Ζαΐμη, την Κυβέρνηση Αλέξανδρου Ζαΐμη.
26.Οι εκλογές 1928
Οι βουλευτικές εκλογές στις 19 Αυγούστου 1928 έγιναν από την Κυβέρνηση Ελευθέριου Βενιζέλου (είχε αναλάβει προ 1,5 μηνός μετά την πτώση της Κυβέρνησης Αλέξανδρου Ζαΐμη) και έγιναν με ψηφοδέλτιο.
Εκλογική μάχη
Η καθιέρωση του πλειοψηφικού ανάγκασε τα μικρά δημοκρατικά κόμματα να ζητήσουν εκλογική συνεργασία με τους Φιλελευθέρους και ο Βενίζέλος δέχθηκε μετά την ήττα της 1ης Νοεμβρίου. Στις 23 Ιουλίου 1928 ξεκίνησε η προεκλογική μάχη με την ομιλία του Ελευθέριου Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη. Σε αυτήν διατύπωνε τις νέες κατευθυντήριες γραμμές της εξωτερικής του πολιτικής: συμφιλίωση με την Τουρκία, αναβάθμιση των σχέσεων της Ελλάδας με την Ιταλία. Κανένας υπαινιγμός δεν γινόταν για την Κύπρο, τα Δωδεκάννησα και Βόρρειο Ήπειρο. Στην εσωτερική πολιτική έμφαση δινόταν στην αναβάθμιση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και στην αύξηση της γεωργικής παραγωγής.
27.Οι εκλόγές του 1932 Οι εκλογές στις 25 Σεπτεμβρίου 1932 έγιναν από την κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου. Οι εκλογές έγιναν με το σύστημα της απλής αναλογικής. Κανένα κόμμα δεν κέρδισε την αυτοδυναμία και το αποτέλεσμα ήταν τέτοιο, ώστε ήταν πολύ δύσκολη η συνεργασία κομμάτων, για το σχηματισμό κυβέρνησης.
Μετά από διαβουλεύσεις, κυβέρνηση σχηματίζει ο Παναγής Τσαλδάρης από τις 3 Νοεμβρίου 1932 μέχρι τις 16 Ιανουαρίου 1933 (Κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη 1932), οπότε αναλαμβάνει ξανά την κυβέρνηση ο Ελευθέριος Βενιζέλος με την Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου 1933 για να οδηγήσει τη χώρα στις εκλογές του Μαρτίου του 1933.
28.Οι εκλογές του 1933 Στο μεταξύ ήδη οι εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1932 είχαν δείξει ότι τα πολιτικά πράγματα στην Ελλάδα είχαν αλλάξει. Έτσι στις εκλογές αυτές διαφάνηκε ότι ο Βενιζελισμός είχε πλέον παρακμάσει. Έναντι του Βενιζέλου αντιτασσόταν μια συμπαγής αντιβενιζελική παράταξη των Π. Τσαλδάρη, Ι. Μεταξά, οι Μερκουραίοι, οι Ράλληδες Πέτρος και Ιωάννης Ράλλης, κ.ά. Ακόμα και ο Γ. Κονδύλης και Α. Χατζηκυριάκος ήταν μαζί της.
Την παραμονή των εκλογών πλήθη υποστηρικτών στον Πειραιά αποθέωσαν τον Π. Τσαλδάρη. Την ίδια περίοδο οργίαζε η φημολογία ότι ο Βενιζέλος δεν θα παρέδιδε την εξουσία και ότι θα χυνόταν αίμα και θα γίνονταν νοθείες.
Ημέρα εκλογών
Κάτω από αυτές τις συνθήκες η ημέρα των εκλογών 5 Μαρτίου βρήκε την Αθήνα στρατοκρατούμενη. Συγκεκριμένα το Α΄ Σώμα Στρατού είχε απαγορεύσει το άνοιγμα καταστημάτων. Κίνηση παντός οχήματος, μοτοσυκλέτας, τραμ, κάρου, κ.λπ. είχαν απαγορευτεί Τα πάντα είχαν νεκρωθεί. Ένοπλες ομάδες στρατιωτών κινούμενες με στρατιωτικά οχήματα περιπολούσαν τους κεντρικούς δρόμους και πλατείες. Στο τότε Υπουργείο των Ναυτικών (στη πλατεία Κλαυθμώνος) οπλισμένο άγημα κάλυπτε το χώρο, στο δε Υπουργείο των Στρατιωτικών, (στη συμβολή Ακαδημίας – Β. Σοφίας, εκεί που σήμερα είναι το μεγάλο κτίριο του ΥΠ.ΕΞ) τον χώρο κάλυπταν ολόκληροι λόχοι. Ο κόσμος εν τούτοις έφθανε στις κάλπες με φανατισμό, αν και σε κάποια τμήματα σημειώθηκαν συμπλοκές και πυροβολισμοί.
Τα αποτελέσματα άρχισαν αν γίνονται γνωστά από το βράδυ και ήταν ήττα για τον βενιζελισμό. Ο κόσμος που από το εσπέρας είχε κατακλύσει τις εφημερίδες, περί τις 2 η ώρα μετά τα μεσάνυχτα όταν πείσθηκε ότι η λαϊκή ετυμηγορία είχε ανατρέψει το βενιζελικό συγκρότημα ξεκίνησε κατά ομάδες και έσμιξε σε μια τεράστια αυθόρμητη πορεία στους δρόμους της Αθήνας με συνθήματα: «Χριστός Ανέστη», «Κάτω οι κλέφτες», «Ανάσταση» κ.λπ.
Την εποχή εκείνη δεν είχε ξεκινήσει ακόμα η λειτουργία ραδιοφωνικών σταθμών. Τα αποτελέσματα των εκλογών διανέμονταν αργά αργά με επίσημα σημειώματα στις εφημερίδες απ΄ όπου και γίνονταν η δημοσιοποίησή τους. Τα δε τηλέφωνα της υπαίθρου ήταν μαγνητικά και η μετάδοση των αποτελεσμάτων ήταν ιδιαίτερα αργή.
Τελικά στις εκλογές αυτές ο Εθνικός Συνασπισμός των Βενιζέλου, Μυλωνά, Καφαντάρη, Παπαναστασίου πήρε 46,32 % και 110 έδρες ενώ η Ηνωμένη Αντιπολίτευση των Τσαλδάρη, Κονδύλη, Μεταξά πήρε 46,19% και 136 έδρες.
Επόμενη ημέρα
Την επομένη των εκλογών στις 6 Μαρτίου, εκδηλώθηκε στρατιωτικό κίνημα με πρωταγωνιστή τον Νικόλαο Πλαστήρα, που είχε σκοπό να εμποδίσει το Λαϊκό Κόμμα να σχηματίσει κυβέρνηση. Το κίνημα αυτό, το οποίο δε φαίνεται να προσπάθησε σοβαρά να το αποτρέψει ο Ελ. Βενιζέλος, απέτυχε και κατάφερε σοβαρότατο πλήγμα κατά της βενιζελικής παράταξης, της συνταγματικής νομιμότητας, του κοινοβουλευτικού θεσμού και της αβασίλευτης δημοκρατίας, για τη σωτηρία της οποίας επιχειρήθηκε. Μετά την αποτυχία του κινήματος, ο Πλαστήρας κατάφερε να διαφύγει στο εξωτερικό.
Η Νέα Κυβέρνηση
Στις 6 Μαρτίου διορίστηκε μεταβατική κυβέρνηση από τον Αλέξανδρο Οθωναίο και στις 10 Μαρτίου 1933 ορκίζεται Πρωθυπουργός ο Παναγής Τσαλδάρης, Κυβέρνηση Παναγή Τσαλδάρη 1933. Τρεις μήνες αργότερα, στις 6 Ιουνίου επιχειρήθηκε δολοφονική απόπειρα εναντίον του Βενιζέλου στη λεωφόρο Κηφισίας.
29.Οι εκλογές του 1935 Οι εκλογές για την Ε’ Εθνοσυνέλευση στην Ελλάδα έγιναν στις 9 Ιουνίου 1935. Δεν συμμετείχε το Κόμμα Φιλελευθέρων και τα συνεργαζόμενα κόμματα Αγροτικό Κόμμα, Προοδευτικό Κόμμα, Αγροτικό και Εργατικό Κόμμα και το Κόμμα Συντηρητικών Δημοκρατικών
30.Οι εκλογές 1936 Οι εκλογές της 26ης Ιανουαρίου 1936 -οι τελευταίες ελληνικές εκλογές του Mεσοπολέμου – διεξήχθησαν από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Δεμερτζή με το σύστημα της απλής αναλογικής.
Η επάνοδος του Βασιλιά Γεωργίου Β΄, μετά το αμφιλεγόμενο για πολλούς, δημοψήφισμα της 10ης Οκτωβρίου 1935- επέβαλε την αλλαγή του Συντάγματος γι΄αυτό και ο Βασιλιάς διέλυσε την Βουλή και προκήρυξε τις εκλογές για την σύσταση Αναθεωρητικής Βουλής.
Στις εκλογές συμμετείχαν 1.278.085 ψηφοφόροι που αντιπροσώπευαν το 20,86% του νόμιμου πληθυσμού της χώρας (6.127.593).Οι κάλπες ανέδειξαν ισοδυναμία των δύο μεγάλων κομμάτων της εποχής, (Λαϊκό Κόμμα και Κόμμα Φιλελευθέρων), αποτέλεσμα που οδήγησε σε κυβερνητικό αδιέξοδο. Έτσι, ο Κωνσταντίνος Δεμερτζής σχημάτισε και πάλι κυβέρνηση, η οποία όμως έμεινε στην εξουσία για έναν περίπου μήνα, μέχρι τις 13 Απριλίου 1936, οπότε ο αιφνιδιαστικός θάνατός του, την διέλυσε. Ο βασιλιάς Γεώργιος τότε διόρισε διόρισε Πρωθυπουργό τον Αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Δεμερτζή Ιωάννη Μεταξά, ο οποίος οδήγησε την χώρα στην δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936.
