ΚΕΙΜΕΝΟ 1
Συμμετέχοντας ως γονιός σε ένα διαδικτυακό μάθημα του παιδιού μου, εν μέσω πανδημίας.
Posted on 22/02/2021 by Βασίλης Οικονόμου [Vasilis Economou]
Είναι πολύ καινούργιο για όλους μας αυτό που συμβαίνει τις μέρες του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας, στα διαδικτυακά θρανία.
Είναι η ένταση της εφαρμογής, είναι ότι το ανακαλύπτουμε πρόσφατα (ενώ υπάρχει από το 1840 ως μεθοδολογία μάθησης μέσω αλληλογραφίας, και το 1858 ως πανεπιστημιακή «τηλεμάθηση»), είναι η ισχυρή άποψη που έχουμε για τα πράγματα, είναι το έλλειμα έγκυρης ενημέρωσης, είναι οι μεμονωμένες κακές ίσως εμπειρίες των πρώτων ημερών, είναι η έλλειψη ετοιμότητας προσαρμογής;
Φαντάζομαι πολλές φορές, μεταφέροντας την αντίστοιχη διαδικτυακή εικόνα στις πραγματικές αίθουσες διδασκαλίας… στο κάδρο που φτιάχνει το μυαλό μου υπάρχουν τα ατομικά πλέον θρανία όπου κάθεται ο μαθητής και οι γονείς δίπλα – δίπλα, όλοι μαζί στριμωγμένοι στο ίδιο αυτό μικρό θρανίο με τα πόδια των μεγάλων να προεξέχουν. Φαντάζομαι μερικούς από εμάς “κρυμμένους” πίσω από ένα χαρτόνι τεράστιο γύρω από το θρανίο, με ορισμένα από αυτά τα παραβάν περίτεχνα διακοσμημένα, στην καλύτερη περίπτωση.
Η θέα της εικόνας, που ο νους δημιουργεί, μου προκαλεί ευθυμία… στην αρχή τουλάχιστον…
Τώρα που είμαστε στο σπίτι, είτε έχουμε χρόνο είτε όχι, μπορούμε να ακούμε στο περιθώριο της ακοής μας ή/και να βλέπουμε το διαδικτυακό μάθημα στο οποίο συμμετέχει το παιδί μας.
Δεν είμαστε λίγοι αυτοί που συγχρονίζουμε τα ημερολόγια της δουλειάς μας με τα μαθήματα του παιδιού μας, ώστε να δεχόμαστε και μηνύματα συγκεκριμένα που θα μας βοηθήσουν να μην χάσουμε απολύτως κανένα… Όταν δε, υπάρχει χρόνος, ορισμένοι από εμάς συμμετέχουμε στο μάθημα κιόλας. Έχουμε άποψη για τους διαλόγους που διαμείβονται, θέτουμε τα δικά μας ερωτήματα στο δάσκαλο (διακριτικά στο chat που νομίζουμε ότι μόνο εμείς και ο δάσκαλος βλέπουμε), έχουμε άποψη την οποία επικοινωνούμε με τους φίλους μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βιντεοσκοπούμε το μάθημα για να το στείλουμε σε φίλους ή/και συγγενείς που θα πρέπει να θαυμάσουν την επίδοση ή την τοποθέτηση του παιδιού μας.
Το καλύτερο συμβαίνει όταν όπως διατεινόμαστε, «έχουμε τεστ». Εκεί αρχίζουν πολύ πριν οι πυρετώδεις διαδικασίες προετοιμασίας. Τι βιβλία που κατεβαίνουν από τα ράφια της βιβλιοθήκης, τι τετράδια με τις σημειώσεις του μαθητή/τριας, τι το διαδίκτυο στο κινητό τηλέφωνο, τι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τη «βοήθεια του κοινού». Όλα σε πλήρη εγρήγορση και σπάνια ετοιμότητα… Και στο τέλος, να τα μηνύματα (ειδικά αν κάτι δεν πήγε καλά) «…Μα δεν προλάβαμε να καταθέσουμε», «…κόπηκε η σύνδεση», «…εμείς πατήσαμε την υποβολή αλλά αυτό κόλλησε…», «μας πέταξε έξω την πιο ακατάλληλη στιγμή» …όλα στον πληθυντικό.
Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να εστιάζουν στη οθόνη του υπολογιστή τους ολοένα και περισσότερο. Αψηφούμε γνώση, κανόνες, συνήθειες …μέτρο.
Προσθέτοντας σε ένα παλαιότερο άρθρο, μία ακόμη «αλήθεια ή ψέμα»: «Τα διαδικτυακά μαθήματα είναι μόνο για τους Μαθητές;», θα έλεγα ότι στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση έχουμε όλοι άποψη γιατί βλέπουμε πράγματα που δεν είχαμε πριν τη δυνατότητα να δούμε. Γινόμαστε και Δάσκαλοι και Μαθητές και Επιθεωρητές και Σύμβουλοι Εκπαίδευσης, ίσως και υπουργοί Παιδείας ταυτόχρονα… Είναι άραγε αλήθεια ή ψέμα;
Μέτρον Άριστον (Κλεόβουλος 6ος αι π.Χ) λοιπόν και σ’ αυτή την λειτουργία.
Είναι ίσως μια ακόμη ευκαιρία, τηρώντας το μέτρο, να αναπτύξουμε διαγενεακή αλληλεγγύη. Ας μην την αφήσουμε να πάει χαμένη. Ας γίνουμε για λίγο «αόρατοι» γονείς με την έννοια που η Μοντεσόρι χρησιμοποιούσε για το Δάσκαλο. Σύμφωνα με την παιδαγωγό, ο καλύτερος δάσκαλος είναι ο «αόρατος» δάσκαλος. Και εξηγούμαι… Δεν πρόκειται για ταχυδακτυλουργία. Η Μαρία Μοντεσόρι φανταζόταν ένα δάσκαλο που να μπορεί να πει: «Τα παιδιά τώρα δουλεύουν σαν να μην υπάρχω». Τότε με την πλασματική του απουσία, που στην ουσία είναι η πιο αποτελεσματική παρουσία, έχει καθορίσει τους μαθητές του…
Με τα χρόνια πιστεύω, ολοένα και περισσότερο, ότι μία από τις κυρίαρχες ικανότητες του γονιού είναι να μένει «αόρατος» στη σχέση του με τα παιδιά, …με την ερμηνεία που δίνει η μεγάλη αυτή παιδαγωγός…
Ας βοηθήσουμε τα παιδιά σε πράγματα που δεν μπορούν να κάνουν (…και μόνο σ’ αυτά) και ας βοηθηθούμε κι εμείς από αυτά, σε πράγματα που δεν γνωρίζουμε.
Κι όταν όλα αυτά τελειώσουν;
Ποιο είναι το ίζημα και κυρίως ποιος ο ρόλος του;
Μήπως έχουμε ανοίξει το κουτί της Πανδώρας;
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Οι εικονικές διαδικτυακές «αίθουσες» διδασκαλίας επαναπροσδιορίζουν την οπτική μας για την εκπαίδευση;
Posted on 11/04/2020 by Βασίλης Οικονόμου [Vasilis Economou]
«Μου αρέσει πολύ. Οι καθηγητές μου, στα διαδικτυακά μαθήματα, με κάνουν να νιώθω σαν να είναι οι προσωπικοί μου δάσκαλοι», παραδέχεται μια μαθήτρια. «Οι μαθητές συζητούμε με τον δάσκαλό μας, ανταλλάσσουμε υλικό, ολοκληρώνουμε και παρουσιάζουμε τις εργασίες μας και συναντιόμαστε σε εικονικές αίθουσες συνεδριάσεων».
Η αμεσότητα, παρά τον φυσικό διαχωρισμό που θέτει η απόσταση ενός διαδικτυακού περιβάλλοντος, δίνει στους μαθητές μια αίσθηση ελευθερίας και «διευρυμένου ορίζοντα» που δεν υπάρχει πάντα σε μια τυπική παραδοσιακή αίθουσα διδασκαλίας.
Η ελευθερία της έκφρασης που μερικοί μαθητές βρίσκουν στη «σύγχρονη» διαδικτυακή σύνδεση, μπορεί να φανερώσει ταλέντα που περνάνε απαρατήρητα στην τυπική αίθουσα.
«Έχουμε εντοπίσει προικισμένους μαθητές στην ψηφιακή μας τάξη», εξηγεί η Linda Pittenger, διευθύντρια Εικονικής Μάθησης στα Κεντρικά Εικονικά Σχολεία του Κεντάκυ. «Μεγάλος αριθμός μαθητών ανταποκρίνονται σε αυτό το μαθησιακό περιβάλλον με έναν τρόπο που απέχει πολύ από τη συμμετοχή τους σε μια αίθουσα διδασκαλίας».
Ας δούμε κάποιους από τους ΜΥΘΟΥΣ για τη μάθηση μέσω διαδικτύου:
ΜΥΘΟΣ #1:
Δεν έχουμε καμία αλληλεπίδραση με τους μαθητές μας.
Η αλληλεπίδραση είναι θεμελιώδες στοιχείο της προσέγγισης αυτής. Οι θέσεις που εκφράζονται στο φόρουμ κατά τη διάρκεια ενός διαδικτυακού μαθήματος, μπορούν να αποδειχτούν πολύ πιο ενδιαφέρουσες από τις συνομιλίες στην αίθουσα διδασκαλίας. Όταν γράφουμε, ο καθένας από εμάς μπορεί ευκολότερα να συγκεντρώσει και να μορφοποιήσει τις σκέψεις που τον εκφράζουν στο δικό του χρόνο, απ’ ό,τι στην αλληλεπίδραση σε πραγματικό χρόνο. Σε ένα συντονισμένο και σε απευθείας σύνδεση χώρο ανταλλαγής τεκμηριωμένων απόψεων όπου ο καθένας πρέπει να συμμετάσχει, αποκομίζουμε καλύτερη αίσθηση για το σύνολο των μαθητών μας από ό, τι σε μια αίθουσα διδασκαλίας, όπου λίγοι μαθητές μιλούν και ορισμένοι από αυτούς διαρκώς.
ΜΥΘΟΣ #2:
Οι εκπαιδευτική διαδικασία είναι απρόσωπη.
Τα ψηφιακά εξ αποστάσεως «σύγχρονα» μαθήματα δημιουργούν μια σημαντική αλλαγή στην αντίληψη για την εμπλοκή της τάξης. Νέες λέξεις εισάγονται στη διαδικασία: «Δημοσίευση», «επανεξέταση», «ανάθεση», «κοινή χρήση», «υποβολή», «είσοδος». Η ικανότητα της διαδικτυακής δραστηριότητας να αναπτύσσει αυτονομία και αυτοπειθαρχία συζητείται συχνά, αλλά τα οφέλη, όσον αφορά στη στάση των συμμετεχόντων, υπερβαίνουν κατά πολύ την αρχική προσδοκία. Η παραδοσιακή σχέση με τον εκπαιδευτικό στο επίκεντρο της διαδικασίας (σχέση πολλών προς έναν) μετατοπίζεται στην ομάδα (πολλοί προς πολλούς), προσθέτοντας αξία στις απόψεις των συμμετεχόντων και δημιουργώντας μια γενικότερη μαθησιακή δυναμική. Ταυτόχρονα δημιουργείται μια βαθύτερη αίσθηση ιδιοκτησίας της μάθησης στους μαθητές. Η αξιολόγηση από ομότιμους με την καθοδήγηση του ειδικού, είναι ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία που πρέπει να αξιοποιούνται. Η εξ αποστάσεως μάθηση συμβιβάζει συχνά τους συμμετέχοντες με την αξιολόγηση των επιδόσεων, αλλά προκαλεί επίσης αίσθημα ευθύνης και ιδιοκτησίας ακόμα και στους μικρότερους μαθητές..
ΜΥΘΟΣ #3:
Ο ωφέλιμος χρόνος είναι δυσανάλογα λιγότερος από αυτόν του μαθήματος στην αίθουσα διδασκαλίας.
Αυτοί που έχουν διδάξει στα «σύγχρονα» εξ αποστάσεως μαθήματα αρκετές φορές, καταγράφουν ότι: Το μάθημα (από την πλευρά του διδακτικού αντικειμένου) είναι ή πρέπει να είναι απόλυτα σχεδιασμένο και στην παραμικρή του λεπτομέρεια. Οι μαθητές εστιάζουν την προσοχή τους ευκολότερα, το εκπαιδευτικό υλικό και η ποιότητά του (προϊόν ιδιαίτερης προετοιμασίας) καθηλώνουν τους συμμετέχοντες σε όποιο γνωσιακό επίπεδο κι αν βρίσκονται. Οι μαθητές δεν αφιερώνουν χρόνο σε ανούσια σχόλια απόψεων και δεν ενοχλούν τους άλλους, αν πραγματικά το ενδιαφέρον τους δεν έχει κινητοποιηθεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Μια ψηφιακά δομημένη τάξη απαιτεί πειθαρχία και κίνητρα. Δεν είναι όλοι οι μαθητές σε θέση να το κάνουν σωστά, ακόμα κι αν υπερέχουν σε ένα παραδοσιακό περιβάλλον. Η διαχείριση της τάξης βασίζεται σε κανόνες που το μέσο επικοινωνίας θέτει αρχικά και που ακολουθούν όλοι ισότιμα (απενεργοποίηση μικροφώνων, περιοδικός διαμοιρασμός της οθόνης κ.λπ).
ΜΥΘΟΣ #4:
Τα διαδικτυακά μαθήματα είναι μικρότερα σε διάρκεια και συνεπώς και η αποτελεσματικότητά τους.
Ένα λεπτό στην αίθουσα διδασκαλίας δεν ισούται (σε πραγματικό χρόνο) …με ένα λεπτό ενός διαδικτυακού μαθήματος. Ένα μάθημα εξ αποστάσεως μπορεί να διαρκέσει από 40 έως 75% λιγότερο από ένα παραδοσιακό μάθημα. Ωστόσο, (αντλώντας επιχειρήματα και από την κατάριψη του προηγούμενο μύθου) παρόλο που η διάρκεια μπορεί να είναι μικρότερη, το ίδιο το μάθημα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο. Οι μαθητές προσλαμβάνουν ευκολότερα γνώσεις όταν αυτές προσφέρονται μεταξύ των άλλων δραστηριοτήτων τους. Οι πληροφορίες παρέχονται μέσω δυνατών οπτικών και ακουστικών ερεθισμάτων και λόγω και της αυξημένης ετοιμότητας των μαθητών, ο χρόνος αφομοίωσης είναι σημαντικά μικρότερος από το παραδοσιακό μάθημα. Ακόμα κι αν η πραγματική διάρκεια της διδασκαλίας είναι 30-50% λιγότερη, η εξοικονόμηση του χρόνου σε σχέση με την κατανόηση των εννοιών οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
ΜΥΘΟΣ #5:
Τα διαδικτυακά μαθήματα είναι ευκολότερα για τον εκπαιδευτικό από τα μαθήματα στην αίθουσα διδασκαλίαςΗ εξ αποστάσεως εκπαίδευση δεν είναι μια απλή επιλογή μεθοδολογίας εκπαίδευσης. Οι μαθητές απαιτούν περισσότερα από τους εκπαιδευτικούς τους. «Ποτέ δεν συνειδητοποίησα σε πόσα ερωτήματα μαθητών μου είχα απαντήσει, μέχρι να διδάξω σε εξ αποστάσεως μαθήματα», δηλώνει νέος στο χώρο της εξ αποστάσεως διδασκαλίας εκπαιδευτικός. Ο μαθητές προσδοκούν τα μαθήματα να είναι εξίσου σύνθετα με αυτά που γίνονται στις αίθουσες διδασκαλίας ή ακόμα και στα εργαστήρια. Ο εκπαιδευτικός οφείλει να προετοιμαστεί επαρκώς για μεγαλύτερης διάρκειας μάθημα. Καλείται να διαχειριστεί αρχικά το δικό χρόνο και στη συνέχεια των μαθητών του ισοκατανέμοντάς τον κατάλληλα σε όλους. Το να πείσουμε και να κινητοποιήσουμε τους μαθητές μας από απόσταση, είτε σύγχρονα είτε ασύγχρονα, δεν είναι εύκολη υπόθεση και απαιτεί ιδιαίτερες ικανότητες, οι οποίες αποκτώνται με εκπαίδευση και εμπειρία.
Συνοψίζοντας…
Ένα σημαντικό ζήτημα είναι η ποιότητα των μαθημάτων. Όπως και στις παραδοσιακές αίθουσες διδασκαλίας, το μέγεθος των εικονικών τάξεων μπορεί να ποικίλει σημαντικά. Η εκπόνηση αυστηρών προτύπων προετοιμασίας, ανάπτυξης περιεχομένου, δημιουργίας προγραμμάτων σπουδών και η καθιέρωση υψηλού επίπεδου αλληλεπίδρασης στα μαθήματα είναι οι βασικοί πυλώνες επιτυχίας του όλου εγχειρήματος.
Για να εξισορροπήσουμε τις διακυμάνσεις της ποιότητας των διαδικτυακών μαθημάτων, χρειάζεται να εφαρμόζουμε τον ίδιο βαθμό αυστηρότητας και αξιολόγησης που ισχύουν στο συμβατικό πρόγραμμα σπουδών.
Σίγουρα λοιπόν, τίθενται και θέματα ισορροπίας. Αν και η εικονική τάξη προσφέρει στους ντροπαλούς μαθητές ένα κάθισμα μπροστινής σειράς και εύκολη πρόσβαση στους εκπαιδευτικούς, αυτοί πρέπει να βρουν το χρόνο για να δώσουν αυτή την προσοχή, συνήθως χωρίς πρόσθετους πόρους.
Αν στο παραπάνω προσθέσουμε τη σχολαστική και ολοκληρωμένη προετοιμασία που είναι απαραίτητη για να διδάξουμε ψηφιακά… έχουμε μια συνταγή για την αποστράγγιση του εκπαιδευτικού… ή μια σημαντική ευκαιρία βελτίωσης μέσα από δεξιότητες που δεν υπήρχε η ανάγκη να αναπτύξουμε πριν…
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
«Αόρατος» γονιός
Posted on 19/12/2012 by Βασίλης Οικονόμου [Vasilis Economou]
Θα ξεκινήσω ξετυλίγοντας το νήμα του θέματος, με κάποιες πολυσυζητημένες παραδοχές. Όχι κάτι καινοτόμο. Πράγματα που συζητούμε ή σκεφτόμαστε καθημερινά…
Π α ρ α δ ο χ ή π ρ ώ τ η. Ως γονείς πλέον δεν έχουμε… Δεν έχουμε αρκετό χρόνο, δεν έχουμε μία μόνο πηγή γνώσης, δεν έχουμε τις ειδικευμένες γνώσεις που απαιτούνται για να προσεγγίσουμε τους νέους, τις περισσότερες φορές δεν έχουμε διάθεση… Δεν είχαμε τηλεόραση όταν γεννηθήκαμε.
Π α ρ α δ ο χ ή δ ε ύ τ ε ρ η. Τα παιδιά μας αλλάζουν γρήγορα συνήθειες… Διαθέτουν πολλαπλές πηγές ενημέρωσης, διαθέτουν πολλαπλά μέσα επικοινωνίας, μαθαίνουν γρηγορότερα. Γεννήθηκαν με το τηλεκοντρόλ στο κομοδίνο του μπαμπά ή της μαμάς, και ως κυρίαρχη παιδική ανάμνηση έχουν την εικόνα ενός από τους δύο (στην καλύτερη περίπτωση), να δουλεύει ή και να ξεκουράζεται πίσω από την οθόνη του υπολογιστή…
Π α ρ α δ ο χ ή τ ρ ί τ η. Ο ρόλος του σχολείου αλλάζει… Δε υφίστανται πλέον τα όρια της αίθουσας. Μέσα από μαθητοκεντρικά εκπαιδευτικά μοντέλα, αναπτύσσεται μια «κουλτούρα» πειραματισμού και καινοτομίας, που μετατοπίζει την εκπαιδευτική διαδικασία από την παθητική καλλιέργεια της γνώσης στη συνεργατική μάθηση, την κοινωνική ενσωμάτωση και την ανάπτυξη ανώτερων ικανοτήτων (αυτορρύθμιση, κριτική ικανότητα, ανάπτυξη της σκέψης).
Π α ρ α δ ο χ ή Τ έ τ α ρ τ η. Οι ρυθμοί της ζωής είναι γρηγορότεροι για όλους… Η ανασφάλεια και το άγχος που πηγάζει από αυτή αγγίζει τους υψηλότερους δείκτες, κάθε τρία χρόνια η γνώση ανανεώνεται, ζούμε στην ψηφιακή εποχή, οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών «ήρθαν για να μείνουν» βρίσκοντας εφαρμογή σχεδόν σε κάθε τομέα της ζωής μας…
Με βάση τις παραπάνω παραδοχές ο γονιός καλείται να προσαρμοστεί ώστε να συνεχίσει να είναι κοντά στο παιδί του, να συνεχίσει να το εμπνέει, να συνεχίσει να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις που πηγάζουν από το συνθετότερο ίσως ρόλο του, ως ανθρώπινη ύπαρξη.
Κάποτε διάβασα ότι ο καλύτερος δάσκαλος είναι ο «αόρατος» δάσκαλος. Και εξηγούμαι… Δεν πρόκειται για ταχυδακτυλουργία. Η Μαρία Μοντεσόρι φανταζόταν ένα δάσκαλο που να μπορεί να πει: «Τα παιδιά τώρα δουλεύουν σαν να μην υπάρχω». Τότε με την πλασματική του απουσία, που στην ουσία είναι η πιο αποτελεσματική παρουσία, έχει καθορίσει τους μαθητές του.
Με τα χρόνια πιστεύω, ολοένα και περισσότερο, ότι μία από τις κυρίαρχες ικανότητες του γονιού είναι να μένει «αόρατος» στη σχέση του με τα παιδιά, …με την ερμηνεία που δίνει η μεγάλη αυτή παιδαγωγός…
«Α ό ρ α τ ο ς» γονιός λοιπόν…
…μια ι κ α ν ό τ η τ α με την οποία θα πρέπει να είναι εφοδιασμένος ο σύγχρονος γονιός και δεν αποκτάται καθόλου εύκολα… είναι αποτέλεσμα γνώσεων, δεξιοτήτων, στάσεων και αξιών.
Να αποκτήσουμε γ ν ώ σ ε ι ς που μας λείπουν…
Να μάθουμε καλά τους κανόνες του παιχνιδιού στις σύγχρονες «αλάνες». Για να γίνει αυτό, πρέπει πριν απ’ όλα να κατανοήσουμε αυτούς τους κανόνες. Να ανακαλέσουμε δικές μας μνήμες και εμπειρίες, να αναλύσουμε τα σύγχρονα δεδομένα. Να διερευνήσουμε τα νέα μέσα και να ανακαλύψουμε νέους τρόπους προσέγγισης προσαρμόζοντάς τους στις ανάγκες μας. Πάνω απ’ όλα να αξιολογήσουμε τη νέα κατάσταση και τις συμπεριφορές. Να μάθουμε πότε, τι και πως να τους μαθαίνουμε, πότε να παρεμβαίνουμε, πότε να επεμβαίνουμε, έχοντας πάντα κατά νου ότι: «…όλα όσα μαθαίνουμε στο παιδί το εμποδίζουν να εφευρίσκει και να ανακαλύπτει…», όπως έγραψε ο J. Piaget.
Να καλλιεργήσουμε δ ε ξ ι ό τ η τ ε ς που μας λείπουν…
Να επικοινωνήσουμε αξιοποιώντας τα νέα μέσα. Ψηφιακά εργαλεία, που πρέπει να τα καταλαβαίνουμε όλοι. Να εργαστούμε ομαδικά με τα παιδιά μας αποδεχόμενοι τους διαφορετικούς μας ρόλους. Να διαπραγματευτούμε τρόπους προσέγγισης των θεμάτων που απασχολούν τα μέλη της ομάδας και να σκεφτούμε από κοινού λύσεις. Να συνδιαλαγούμε…
Να αναπτύξουμε σ τ ά σ ε ι ς και α ξ ί ε ς που μας λείπουν…
Να αναλάβουμε πρωτοβουλίες δοκιμάζοντας μόνοι μας, αλλά ακόμη καλύτερα μαζί με τα παιδιά μας. Να συνεργαστούμε, να κουβεντιάσουμε. «Μαθαίνουμε καλύτερα κάνοντας… αλλά μαθαίνουμε ακόμα καλύτερα αν συνδυάσουμε τη δράση με την ομιλία και το στοχασμό πάνω σ΄ αυτά που κάνουμε», είχε πει πριν πολλά χρόνια ο Seymour Papert.
Έτσι προετοιμασμένοι…
…Να κάνουμε τα παιδιά μας να ενδιαφερθούν, …να αναδείξουν τα ενδιαφέροντά τους, να κινητοποιηθούν και συμμετέχοντας ενεργά σε κατάλληλα «σχεδιασμένες δραστηριότητες», να καλλιεργήσουν τις ικανότητες του 21ου αιώνα με ευχάριστο και εποικοδομητικό τρόπο. Να «συναντηθούμε» εκεί που συχνάζουν… στις ψηφιακές «αλάνες»… και να προσπαθήσουμε να δώσουμε αξία στη μέθοδο με την οποία χρησιμοποιούν τα σύγχρονα εργαλεία.
Υπάρχουν τρόποι…
Να διαβάσουμε μαζί με τα παιδιά μας, στα νέου τύπου ψηφιακά διαδραστικά βιβλία, στα οποία ενσωματώνονται τρισδιάστατα μοντέλα, βίντεο, συστήματα αυτοαξιολόγησης και πολυμεσικοί μικρόκοσμοι. Πρόκειται για μια εντελώς νέα εμπειρία, αξιοποιώντας τις λειτουργίες του σύγχρονου υπολογιστή, που αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο ο μαθητής αλληλεπιδρά με το περιεχόμενο του βιβλίου και τον καθιστά χρήσιμο, ευχάριστο, δημιουργικό και αποτελεσματικό «εργαλείο».
Να παίξουμε μαζί με τα παιδιά μας. Δεν υπάρχει τίποτα πιο μαγικό από το παιχνίδι. Ο Friedrich Fröbel από τον περασμένο αιώνα, είχε πει πως «το παιχνίδι είναι η πιο αγνή και εμπνευσμένη δραστηριότητα του ανθρώπου». Μια από τις πιο υπεύθυνες στάσεις μας, είναι να αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα το παιχνίδι των παιδιών μας. …Ένα παιχνίδι, που υποστηρίζει τη μάθηση και που σκοπό έχει να καλλιεργήσει ένα μυαλό που ερευνά, έτσι ώστε να κατανοήσει τον κόσμο και τον εαυτό του. Να συμμετέχουμε ευχάριστα, χωρίς να παρεμβαίνουμε, να ενθαρρύνουμε τη χρήση της φαντασίας, να τους παρέχουμε τον απαραίτητο χρόνο και χώρο. Να τους μάθουμε να διαχειρίζονται την επιτυχία, αλλά και το σημαντικότερο: την αποτυχία.
Είναι πολύ καλή ευκαιρία ώστε να αναπτύξουμε μια διαγενεακή αλληλεγγύη.
Να βοηθηθούμε από τις γνώσεις των παιδιών μας, για να μπορέσουμε να τα βοηθήσουμε με τις εμπειρίες μας…
Βασίλης Οικονόμου
ΘΕΜΑΤΑ
1.Να συνοψίσετε τις απόψεις του συντάκτη στο κείμενο 2 για την τηλεκπαίδευση σε 80 λέξεις.Μ.15
Β1.1.Να εντοπίσετε τις γλωσσικές επιλογές του συντάκτη στην παράγραφο που ακολουθεί και σχολιάσετε το επικοινωνιακό τους αποτέλεσµα.
“Να παίξουμε μαζί με τα παιδιά μας. Δεν υπάρχει τίποτα πιο μαγικό από το παιχνίδι. Ο Friedrich Fröbel από τον περασμένο αιώνα, είχε πει πως «το παιχνίδι είναι η πιο αγνή και εμπνευσμένη δραστηριότητα του ανθρώπου». Μια από τις πιο υπεύθυνες στάσεις μας, είναι να αντιμετωπίζουμε με σοβαρότητα το παιχνίδι των παιδιών μας. …Ένα παιχνίδι, που υποστηρίζει τη μάθηση και που σκοπό έχει να καλλιεργήσει ένα μυαλό που ερευνά, έτσι ώστε να κατανοήσει τον κόσμο και τον εαυτό του. Να συμμετέχουμε ευχάριστα, χωρίς να παρεμβαίνουμε, να ενθαρρύνουμε τη χρήση της φαντασίας, να τους παρέχουμε τον απαραίτητο χρόνο και χώρο. Να τους μάθουμε να διαχειρίζονται την επιτυχία, αλλά και το σημαντικότερο: την αποτυχία.”
Οι γλωσσικές επιλογές αφορούν:
α)το λεξιλόγιο (κοινό-καθηµερινό,τεχνικό,σκοτεινό,υψηλό)
β)τους γραµµατικούς χρόνους, τις εγκλίσεις,τα ρηµατικά πρόσωπα και τις τροπικότητες
γ)τα σημεία στίξεως
δ)τα σχήµατα λόγου
ε)τη σύνδεση των προτάσεων (παρατακτική-υποτακτική)
στ)την αναφορική και ποιητική χρηση της γλώσσας
ζ)τη χρήση προσωπικής και απρόσωπης σύνταξης
η)τη χρήση ευθέος και πλάγιου λόγου.
θ)τη χρήση ενεργητικής ή παθητικής σύνταξης
ι)τον μακροπερίοδο ή μικροπερίοδο λόγο
Β2.Να σχολιάσετε το ύφος του συγγραφέα στο κείµενο Β:Είναι γλαφυρό;Λιτό;Πολύπλοκο;Να παραθέσετε στη συνέχεια δύο αποσπάσµατα από το κείµενο που επιβεβαιώνουν την απάντησή σας.Να εξηγήσετε ποιες γλωσσικές επιλογές χρησιµοποιούνται κάθε φορά,για να πετύχει ο συντάκτης του κειμένου το επιδιωκόμενο υφολογικό αποτέλεσμα.
Για να απαντηθεί µια τέτοια ερώτηση πρέπει να έχουµε κατά νου κάποιους πιθανούς χαρακτηρισµούς:
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΥΦΟΥΣ (Από τον ιστότοπο filologika.gr )
Απλό, λιτό, οικείο: Λεξιλόγιο καθηµερινό και κατανοητό, α’ και β’ ρηµατικό πρόσωπο, παρατακτική σύνδεση ή ασύνδετο σχήµα, χρήση υποτακτικής έγκλισης
Ζωντανό, γλαφυρό, παραστατικό, λογοτεχνικό: Ευθύς λόγος, διάλογος, ερωτήσεις, ενεργητική σύνταξη, χρήση παραδειγµάτων και σχηµάτων λόγου (µεταφορές, εικόνες, παροµοιώσεις κτλ.)
Επίσηµο/ τυπικό/ σοβαρό: Λεξιλόγιο που χρησιµοποιείται στη διοίκηση, στις δηµόσιες υπηρεσίες, στο στρατό, στην πολιτική, γ’ ρηµατικό πρόσωπο, παθητική σύνταξη Επιστηµονικό: Ειδικό λεξιλόγιο (ορολογία).
Σύνθετο ή πολύπλοκο: Εξεζητηµένο λεξιλόγιο, ειδική ορολογία, µακροπερίοδος λόγος, υποτακτική σύνδεση.
Χιουµοριστικό: Το κείµενο περιέχει στοιχεία που προκαλούν το γέλιο. Ειρωνικό: Λέξεις ή φράσεις που κοροϊδεύουν πρόσωπα και καταστάσεις, χρήση εισαγωγικών ή θαυµαστικών, υπαινιγµοί.
Εξοµολογητικό: Χρήση α’ προσώπου, παρελθοντικών χρόνων.
Διδακτικό, προτρεπτικό: Χρήση υποτακτικής ή προστακτικής.
Λαϊκό: Λέξεις ή φράσεις που ανήκουν στην αργκό, στη γλώσσα του περιθωρίου ή σε διαλέκτους.
Λόγιο: Λέξεις που προέρχονται από την καθαρεύουσα ή την αρχαία ελληνική.
Προφορικό: Λέξεις ή φράσεις που χρησιµοποιούνται συνήθως στον καθηµερινό προφορικό λόγο.
Β3. Τι πετυχαίνει ο συγγραφέας µε τη χρήση των ερωτηµάτων στην παράγραφο 1 του κειµένου 1; Οι ερωτήσεις χρησιµοποιούνται για: (Filologika.gr)
α. διέγερση προβληµατισµού, αφύπνιση
β. πρόκληση ανησυχίας, προτροπή
γ. να προσδώσει ειρωνικό τόνο στον λόγο του.
δ. να δηµιουργήσει κλίµα αµεσότητας και την αίσθηση του διαλόγου στον αναγνώστη (θεατρικότητα).
ε. όταν είναι ρητορικές, να δώσει έµφαση στη θέση του.
στ. να συνδέσει δύο διαφορετικές νοηµατικές ενότητες ή να εισάγει ένα νέο θέµα.
ζ. Όταν το ερωτηµατικό βρίσκεται εντός παρενθέσεων στο εσωτερικό της πρότασης, δηλώνει αµφιβολία/αµφισβήτηση σε σχέση µε ένα από τα στοιχεία του µηνύµατος.
Β4. “Με βάση τις παραπάνω παραδοχές ο γονιός καλείται να προσαρμοστεί ώστε να συνεχίσει να είναι κοντά στο παιδί του, να συνεχίσει να το εμπνέει, να συνεχίσει να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις που πηγάζουν από το συνθετότερο ίσως ρόλο του, ως ανθρώπινη ύπαρξη”.
Στην παραπάνω παράγραφο να αντικαταστήσετε τις τονισμένες λέξεις με αντώνυμες και να κάνετε τις απαιτούμενες γλωσσικές αλλαγές στο κείμενο.
Γ.α. Ποιο είναι το ερώτημα και το θέμα του παρακάτω ποιήματος;(Μ.4)
β.Με ποιους τέσσερις εκφραστικούς τρόπους της σύγχρονης ποίησης μορφοποιείται;(Μ.4)
γ.Το τελικό μήνυμα του ποιήματος είναι αισιόδοξο ή όχι;(Μ.4)
δ.Η δική σας τοποθέτηση απέναντι στο θέμα του ποιήματος ποια θα ήταν; (Μ.3)
ΙΣΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
ΘΑ ΕΠΙΣΤΡΕΨΩ ΦΩΤΕΙΝΟΣ
Έφτιαξα μια ζωή από πηλό
Που ράγισε στα χέρια μου
Λερώθηκε στα χέρια αλλωνών
Μέχρι που κομματιάστηκε
Ζωγράφισα τη μοναξιά
Με βλέμμα τρομαγμένο ταξίδεψα
Σε έρημα νησιά χωρίς φωνή.
Αγάπησα φαντάσματα που σύρθηκαν
Μαζί μου σε κρεβάτια ηδονικά
Κι έπειτα πέταξαν από κοντά μου κρώζοντας.
Αρρώστησα σε κάτασπρα δωμάτια
Κρατώντας το κορμί να μη σκορπίσει
Έκλαψα από πόνο κι από στέρηση.
Πύργους ονειρεμένους έχτισα
Μα η αρχιτεκτονική λειψή και χάλασαν
Στο δεύτερο σεισμό δεν άντεξαν
Κρίθηκαν κατεδαφιστέοι.
Με βλέμμα άτονο την παγωνιά προσμένω
Νοέμβριος και στο μυαλό μου βρέχει καλοκαίρια.
Μα είμαι σίγουρος πως κάποτε
Μέσα απο του χωραφιού την πρωινή δροσιά
Μέσα από τη λίμνη την ακύμαντη θα βγω
Και θα επιστρέψω φωτεινός.
Αλέξανδρος ‘Ισαρης Ημ/νία δημοσίευσης: 23 Μαρτίου 2007 (Από το Διαδίκτυο)
Δ. Σε μια διαδικτυακή σας ανάρτηση καταγράφετε τις οικογενειακές σχέσεις την περίοδο εγκλεισμού στο σπίτι, την ατμόσφαιρα, τα προβλήματα ή και την απουσία αυτών, τις ευκαιρίες που δίνονται για σιωπή ή συζήτηση, για γνωριμία με τον άλλον ή για διάρρηξη των υπαρχουσών σχέσεων.
Καταλήγετε σε ένα συμπέρασμα για το αν οι εξωτερικές ανατροπές της ζωής μπορούν να γίνουν αφορμή για κάτι καλύτερο ή για να ξεκαθαρίσουν κάποιες νοσηρές καταστάσεις που βρίσκονταν σε λανθάνουσα μορφή κατά την περίοδο της κανονικότητας.Μ.30
