ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΚΛΕΜΜΕΝΗ ΖΩΗ (ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ)

 

( Ο Ανέστης και η Διονυσία μαζί με μια ομάδα ανταρτών ανεβαίνουν ψηλά στο βουνό,ψάχνοντας μια σπηλιά για να κρύψουν αρχαία ευρήματα που τα αναζητούν οι Γερμανοί.Βρισκόμαστε στα 1943 στην περίοδο της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα).

 

Η συνοδεία έκανε στάση σε μια μικρή πλατωσιά.Μετέωροι ανάμεσα σε γη και ουρανό,στριμωγμένοι σαν τα πρόβατα που περιμένουν στη στάνη να τους ανοίξει ο βοσκός την πόρτα,κοιτούσαν όλοι γύρω τους αμίλητοι,με την καρδιά σφιγμένη.Κρώζοντας άγρια,σμάρια ολάκερα,τα όρνια έκοβαν από πάνω τους κύκλους καραδοκώντας μήπως κανείς γλιστρούσε και γκρεμοτσακιζόταν για να ριχτούν στο κουφάρι του και να γευτούν φρέσκια,ζεστή ακόμα σάρκα.Τρία χρόνια στο βουνό ο Ανέστης,αλλά ποτέ του δεν είχε ξαναδεί τόσο απειλητικό και κακοτράχαλο μέρος.Ποιος Γερμανός θα ανέβαινε εδώ πάνω για να αναζητήσει τη σπηλιά με τα αρχαία;είπε σε μια στιγμή στη Διονυσία.

-Πολλοί,του αποκρίθηκε.Μάθε ότι έχουν έρθει από τη Γερμανία δεκάδες συνεργεία που κάνουν ανασκαφές σε όλη την Ελλάδα,σε πόλεις,σε χωριά,σε ορεινές περιοχές,στα νησιά.Και σαν να μην τους αρκούσε η ξηρά,άρχισαν τώρα τελευταία να κάνουν έρευνες και στη θάλασσα,τα ευρήματα φορτώνονται αμέσως σε τρένα και φεύγουν για τη Γερμανία.

-Άκουσα ότι μετά τον πόλεμο θα μας τα γυρίσουν πίσω,παρατήρησε ο Ανέστης.

Η Διονυσία γέλασε:

-Ποιος σου τα’πε αυτά τα παραμύθια;

-Κάτι Εγγλέζοι αξιωματικοί που ήρθαν από το Λονδίνο για σύνδεσμοι.

-Εγγλέζοι….Αυτοί είναι που’χουν αρπάξει από την Ελλάδα τα περισσότερα.Ποιος καταλήστεψε την Ακρόπολη;Ποιος ξήλωσε και πήρε τις μετόπες του Παρθενώνα;Όλα τα μουσεία της Ευρώπης είναι γεμάτα ελληνικά έργα.Άλλα κλεμμένα,άλλα παρμένα με τη βία.Είδες να μας επιστρέψει κανείς ποτέ τίποτα;

Αυτοί που κάνουν τις μεγαλύτερες καταστροφές δεν είναι οι απολίτιστοι αλλά αυτοί που φαντάζονται πως είναι πολιτισμένοι,πρόσθεσε.

Μπήκαν στη σπηλιά.Η Διονυσία έμεινε εκεί μόνη με τα αρχαία.Ο Ανέστης την επισκεπτόταν για να της φέρνει εφόδια,φαγητό και πυρομαχικά.Πού και πού άνοιγαν τα κιβώτια κι έκαναν συντήρηση στα αρχαία,τα εξέταζαν για να δουν μήπως τα είχε πειράξει η υγρασία.Όταν είχαν καιρό,η Διονυσία εξηγούσε στον Ανέστη την ιστορία τους,του μιλούσε για τους μεγάλους τεχνίτες που τα δημιούργησαν,του περιέγραφε τον κόσμο τους,την εποχή τους.Αυτά τα έργα,έλεγε,είχαν ζήσει  επί αιώνες κι αιώνες βαθιά μέσα στη γη,θαμμένα μέσα σε χωράφια,σκεπασμένα με τόνους χώματα.Όποιος ήξερε τη γλώσσα τους μπορούσε να πιάσει μαζί τους κουβέντα,να τα ακούσει να του ξεκκουκίζουν τις αναμνήσεις τους,να του διηγούνται την πολυχιλιόχρονη ζωή τους.Κανείς άνθρωπος δεν θα αποκτούσε ποτέ τη δική τους σοφία,κανείς δεν θα γνώριζε τόσους πολιτισμούς και κόσμους,μεγάλους κι ένδοξους αιώνες αλλά και εποχές παρακατιανές,τιποτένιες.Πόσες πανίσχυρες αυτοκρατορίες δεν είχαν καταρρεύσει γύρω τους,πόσους ξεσηκωμούς κι επαναστάσεις δεν είχαν παρακολουθήσει,πόσες θεομηνίες και καταστροφές δεν είχαν έρθει να ταράξουν τη μοναξιά και τη γαλήνη τους….Είχαν δει χιλιάδες,αμέτρητες φορές τους ανθρώπους ν’αγωνίζονται,να χύνουν το αίμα τους και να θυσιάζονται για μια ελπίδα,για μια ιδέα,να ελπίζουν σε καλύτερα χρόνια,αλλά στο τέλος να εγκαταλείπουν τον αγώνα,να υποκύπτουν στη μαύρη τους μοίρα και να μην πιστεύουν πια σε τίποτα,να μην κάνουν όνειρα.Πόση θλίψη κι απόγνωση,θα ‘χαν νιώσει εκείνες τις στιγμές ,έλεγε η Διονυσία,πόσο θα’χαν θελήσει να χωθούν ακόμα πιο βαθιά μέσα στη γη,να σκεπαστούν και μ’άλλο χώμα,για να πάψουν να βλέπουν των ανθρώπων το κατάντημα….

Άρης Φακίνος,Κλεμμένη ζωή,Εκδόσεις Καστανιώτη,Αθήνα 1995.

 

ΘΕΜΑΤΑ

 

1.Α.Στις ακόλουθες φράσεις να γράψετε δίπλα την ένδειξη Σ/Λ ανάλογα με το αν αποδίδουν το νόημα του κειμένου ή όχι.

α.Η Διονυσία και ο Ανέστης βρίσκονται μόνοι στο απάτητο βουνό.

β.Στα μέρη που βρίσκονται οι πρωταγωνιστές πιθανόν να γίνονται μάχες με τους κατακτητές.

γ.Ανάμεσα στους κατακτητές υπήρχαν Γερμανοί που ήρθαν στην Ελλάδα για αρχαιοκαπηλία.

δ.Μόνο οι Γερμανοί επιδίδονταν στην αρχαιοκαπηλία στην Ελλάδα

ε.Η αρχαιοκαπηλία είναι παλιό φαινόμενο στη χώρα μας και δεν συνέβη μόνο κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής.Μ.5

 

Β.α.Ποιος είναι ο βασικός προβληματισμός των προσώπων του έργου και ποια αξία προβάλλεται μέσα από τα λόγια τους;Να καταγράψετε τις ιδέες σας σε ένα κείμενο 60 λέξεων.Μ.5

ή β.Σε τι αποσκοπεί η εκτενής προσωποποίηση των αγαλμάτων που επιχειρεί η Διονυσία;Τι θέλει να αποδείξει στον Ανέστη με αυτό;Μ.5

ή γ.Να παρουσιάσετε με συντομία τρία στοιχεία της προσωπικότητας της Διονυσίας έτσι όπως προκύπτουν από το κείμενο.Μ.5

 

2.α.Στο κείμενο υπάρχει περιγραφή και διάλογος.Σε τι αποσκοπεί ο κάθε αφηγηματικός τρόπος;Μ.2

ή β.Να εντοπίσετε πέντε λέξεις του κειμένου που αφορούν τις ιστορικές περιπέτειες των ανθρώπων και να σχολιάσετε το ύφος του αφηγητή σε αυτά τα σημεία.Μ.2

ή γ.Να εντοπίσετε το είδος του αφηγητή σύμφωνα με τη συμμετοχή του στην ιστορία και να δηλώσετε την εστίασή του.Μ.2

 

3.α.Η Διονυσία προβάλλει μέσα από τα λόγια της τον σεβασμό στην παράδοση και την αξία της γνώσης του αρχαίου πολιτισμού.Για εσάς που φεύγετε από το σχολείο και ανοίγεστε σε μια καινούργια ζωή,έχει κάποια σημασία η στάση αυτή;Έχει κάποια αξία,πιστεύετε,η απόδοση τιμής στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό για έναν νέο της τεχνολογικής εποχής και της παγκοσμιοποίησης;Να καταγράψετε τις απόψεις σας σε ένα κείμενο περίπου 150 λέξεων.Μ.3