Παιδική Επιθετικότητα: Αιτίες και συμβουλές προς γονείς
Ο όρος παιδική επιθετικότητα είναι αλήθεια οτι αρχικά ξενίζει και ξαφνιάζει. Η παιδική ηλικία είναι στο υποσυνείδητό μας ταυτισμένη με την αθωότητα. Δυστυχώς όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Η παιδική επιθετικότητα υπάρχει και για το λόγο αυτό πρέπει να αναλυθεί και να κατανοηθεί.
Η πλειοψηφία των μικρών τρίχρονων και τετράχρονων παιδιών δεν έχει πλήρη συνείδηση για τις συνέπειες των πράξεών τους.
Σε ένα υπερπροστατευτικό οικογενειακό περιβάλλον όπου τους υποδεικνύεται συνέχεια τι να κάνουν, τι να πουν, που να πάνε και γενικά πως να συμπεριφερθούν είναι απολύτως αναμενόμενο οτι αυτά θα αναζητήσουν κάποιο τρόπο για να εκφράσουν, ασυνείδητα βέβαια, την ανεξαρτησία τους και να κάνουν εμφανή την παρουσία τους.
Μόλις το παιδί αρχίσει να περπατάει, ένας ολόκληρος κόσμος ανοίγεται μπροστά του για εξερεύνηση. Οι περισσότερες από τις ανακαλύψεις του θα είναι ευχάριστες. Κάποιες όμως θα το απογοητεύσουν και τότε εμφανίζονται τα πρώτα δείγματα της παιδικής επιθετικότητας.
Τότε η απογοήτευση μετατρέπεται σε επιθετική συμπεριφορά. Χτυπώντας, δαγκώνοντας και με διάφορα άλλα συναισθηματικά ξεσπάσματα εκτονώνει αυτή την απογοήτευση. Ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση αυτής της συμπεριφοράς είναι η ήρεμη αντίδραση. Ποτέ μα ποτέ μη χτυπήσετε ένα επιθετικό παιδί για τιμωρία. Το μήνυμα που θα λάβει από μια τέτοια αντίδραση θα ενισχύσει ακόμη περισσότερο τη βίαια συμπεριφορά του. Αντίθετα καθίστε ήρεμα δίπλα του και εξηγήστε του γιατί δεν έπρεπε να κάνει αυτό που έκανε. Μην το κλειδώσετε για τιμωρία στο δωμάτιό του. Ασυνείδητα θα αρχίσει να το θεωρεί σαν χώρο κολασμού. Αντίθετα πάρτε το κοντά σας και ζητήστε του να σας βοηθήσει σε κάποια εργασία που κάνετε χωρίς να ξεχάσετε στο τέλος να το ευχαριστήσετε για τη βοήθειά του και να το επαινέσετε για την αξιοσύνη του.
Αναζητήστε τα αίτια της επιθετικής συμπεριφοράς. Μήπως υπάρχει κάποιο μικρότερο παιδί που μονοπωλεί την προσοχή σας; Μήπως του αναθέτετε καθήκοντα δυσανάλογα με την ηλικία του; Μήπως αναρωτιέστε γιατί διέλυσε με θυμό το παζλ που προσπαθούσε να συναρμολογήσει όταν σε όλη τη διάρκεια της προσπάθειάς του δεν σταθήκατε ούτε μια φορά κοντά του επαινώντας το για την προσπάθεια και την πρόοδό του; Μήπως η επιθετική του συμπεριφορά αποβλέπει απλά στην προσέλκυση του ενδιαφέροντός σας; Μήπως είστε πολύ αυταρχικοί μαζί του;
Για παράδειγμα το να απαιτούμε από το παιδί να τρώει ακριβώς την ώρα που θέλουμε εμείς, να καταναλώνει την ποσότητα και το είδος του φαγητού που επιλέγουμε εμείς και να πηγαίνει για ύπνο ακριβώς την ώρα που καθορίζουμε εμείς είναι σίγουρο οτι πολύ σύντομα θα προκαλέσει αντίδραση.
Κανείς δεν ισχυρίζεται οτι το μεγάλωμα ενός παιδιού είναι εύκολη υπόθεση. Κάθε άλλο. Για το λόγο αυτό και η φύση δίνει τη δυνατότητα της μητρότητας μέχρι εκέινη την ηλικία που υπάρχουν τα σωματικά και ψυχολογικά αποθέματα για την αίσια εκπλήρωση αυτού του προορισμού. Πρέπει οι γονείς να αποκτήσουν μια σειρά από δεξιότητες για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν με επιτυχία.
Το βασικό είναι να καταλάβουν οι γονείς οτι όσο πιο υπομονετικοί είναι οι ίδιοι και όσο περισσότερο κυριαρχούν στα συναισθήματά τους τόσο πιο ήρεμο θα είναι και το παιδί τους.
Πρέπει να διευκρινιστεί οτι στην ηλικία των 3 και 4 χρονών κάποιου βαθμού επιθετικότητα είναι φυσιολογική. Στην περίπτωση αυτή θα μπορούσε να θεωρηθεί και σαν επίδειξη της ιδιοσυγκρασίας του και επιβεβαίωση του εγώ του.
Εκείνο που θα πρέπει να αναζητήσετε είναι εαν ο στόχος αυτής της συμπεριφοράς είναι συνειδητά (όσο συνείδηση μπορεί να έχει ένα παιδί αυτής της ηλικίας) να βλάψει ανθρώπους ή να καταστρέψει πράγματα. Αυτό θα μπορούσε να είναι μια ένδειξη συναισθηματικής διαταραχής, οπότε χρειάζεται προσοχή και παρακολούθηση. Επίσης πρέπει να ελεγχθεί η ένταση, η διάρκεια αλλά και η συχνότητα αυτών των ξεσπασμάτων. Εαν αυτά οδηγούν το παιδί σε ολική απώλεια του ελέγχου τότε οι γονείς πρέπει να ζητήσουν τη βοήθεια ειδικού παιδοψυχολόγου. Η παιδική επιθετικότητα μπορεί να εμφανίζεται και με μορφή συνεχούς ανυπακοής, άρνησης και παράλογης επιμονής στην ικανοποίηση των απαιτήσεών του. Στην περίπτωση αυτή καλό είναι να εξετασθεί μήπως πραγματικά υπάρχει κάποιος λόγος και αιτία που με κατάλληλη διευθέτηση θα αμβλύνει τις αντιδράσεις του. Η έρευνα δείχνει οτι η παιδική επιθετικότητα είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα και πρέπει να αντιμετωπισθεί με ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία γιατί διαφορετικά το επιθετικό παιδί, εαν αφεθεί αβοήθητο είναι πολύ πιθανόν οτι θα μεγαλώσει σαν προβληματικός έφηβος και θα καταλήξει ένας προβληματικός ενήλικος.
Ο καλύτερος χειρισμός του επιθετικού παιδιού, τουλάχιστον στα πρώτα στάδια, είναι η επιβράβευση και της παραμικρής θετικής πράξης του, η αγνόηση ή τουλάχιστον η χλιαρή αντίδρασή μας στις αρνητικές και το κυριότερο συνεχής και έμπρακτη απόδειξη της στοργής, της προσοχής και της αγάπης μας γι’ αυτό.
