Υλοποίηση του 1ου θεματικού κύκλου των εργαστηρίων δεξιοτήτων σχολικού έτους 2023-2024 με τίτλο : «Αλληλοσεβασμός και Διαφορετικότητα στο Νηπιαγωγείο» από την ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: «Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ: Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη»
Ο 1ος θεματικός κύκλος «Ενδιαφέρομαι και Ενεργώ: Κοινωνική Συναίσθηση και Ευθύνη» των εργαστηρίων δεξιοτήτων με τίτλο «Αλληλοσεβασμός και Διαφορετικότητα στο Νηπιαγωγείο», τελείωσε.
Το εντάξαμε στο σχέδιο δράσης της σχολικής μονάδας με βάση τον άξονα: “Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών” στα πλαίσια της “Παιδαγωγικής και Μαθησιακής λειτουργίας” ,με θέμα: ” Όλοι μαζί, όλοι μαζί, είμαστε πιο δυνατοί, φεύγοντας από το Εγώ βαδίζουμε στο δρόμο του Εμείς.” Κύριος Στόχος του σχεδίου δράσης, είναι η δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης, αλληλοκατανόησης, αλληλοσεβασμού ανάπτυξης συλλογικού πνεύματος και αλληλεγγύης μεταξύ των μαθητών/τριών και η επίλυση συγκρούσεων και κρίσεων στο σχολείο.
Σκοπός του προγράμματος ήταν να προωθήσει το σεβασμό στον Εαυτόν και στον Άλλον καθώς και στην έννοια και την αξία της διαφορετικότητας. Η καλύτερη κατανόηση του εαυτού μας και του άλλου δίπλα μας γίνεται μέσα από εμπειρίες. Όσο πιο νωρίς επεξεργαστεί ένα παιδί τις έννοιες της διαφορετικότητας και του σεβασμού και βιώσει αντίστοιχες εμπειρίες, τόσο πιο αποτελεσματικά θα καλλιεργήσει δεξιότητες που θα κάνουν το σεβασμό πράξη και τρόπο ζωής. Όπως αναφέρεται στο Πρόγραμμα Σπουδών Νηπιαγωγείου: «H αναγνώριση της σχέσης του ατόμου με το περιβάλλον και η ευαισθητοποίηση σε σχετικούς προβληματισμούς που αποτελούν αντικείμενο των κοινωνικών επιστημών, λειτουργούν συμπληρωματικά με την διαμόρφωση της προσωπικής και κοινωνικής ταυτότητας και των κοινωνικών δεξιοτήτων που εντάσσονται στα περιεχόμενα της προσωπικής και κοινωνικής ανάπτυξης. Εξάλλου η καλλιέργεια αξιών, στάσεων και συμπεριφορών […] αποτελούν κοινό στόχο των κοινωνικών επιστημών και της προσωπικής κοινωνικής ανάπτυξης». Επομένως, είναι όφελος για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να εμπλακούν σε εργαστήρια προώθησης του αλληλοσεβασμού και της διαφορετικότητας.
Οι στόχοι του προγράμματος προσδιορίστηκαν βάσει των Δεξιοτήτων του 21ου αιώνα και πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τις εξής κατηγορίες: Δεξιότητες Μάθησης, Δεξιότητες Ζωής, Δεξιότητες του Νου και Δεξιότητες της Τεχνολογίας και της Επιστήμης. Στα εργαστήρια δόθηκε κυρίως έμφαση στις δεξιότητες της κοινωνικής ζωής, στις ρουτίνες σκέψεις και αναστοχασμού και στην παραγωγική μάθηση μέσω των Τεχνών και της δημιουργικότητας. Επιδιώχθηκε τα παιδιά να κατακτήσουν γνώσεις, να καλλιεργήσουν δεξιότητες και να αναπτύξουν στάσεις σεβασμού στη διαφορετικότητα στον καθημερινό τρόπο ζωής και τη συμπεριφορά τους. Επίσης η προώθηση του αλληλοσεβασμού και της συνεργασίας , ο αναστοχασμός, η αξιολόγηση των στρατηγικών επικοινωνίας- συνεργασίας, ο εντοπισμός των συμπεριφορών που εμποδίζουν ή διευκολύνουν τη συνεργασία σε ομάδες, η πρόταση τρόπων επίλυσης των συγκρούσεων , ο προβληματισμός σε καταστάσεις διαφωνιών, η έκφραση απόψεων πάνω στο αυτό το πρόβλημα και η αξιοποίηση στρατηγικών επίλυσης συγκρούσεων, η αυτοπαρατήρηση και η έτερο παρατήρηση( να παρατηρούν δηλαδή τον εαυτό τους και τους άλλους, μέσα από μία μικρογραφία της κοινωνίας -το σχολείο, και να αποδέχονται τη διαφορετικότητα ως κάτι ξεχωριστό και πολύτιμο).
Η επιλογή του συγκεκριμένου εργαστηρίου έγινε στα πλαίσια της βελτίωσης των σχέσεων των μαθητών μεταξύ τους, καθώς:
-Η επιθετικότητα – εκφοβισμός είναι πολυδιάστατα κοινωνικά φαινόμενα με ανησυχητικές διαστάσεις και βλαβερές συνέπειες στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού και στη διαδικασία της μάθησης.
-Η άσκηση σχολικής βίας από ένα παιδί συνήθως, αποτελεί τον πρόδρομο παραβατικής συμπεριφοράς στο μέλλον και ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισής της είναι η πρόληψη.
-Είναι σημαντικό τα παιδιά να εκφράζονται σε κλίμα διαλόγου και επικοινωνίας.
– Η διαχείριση του θυμού είναι ένα σημαντικό βήμα σε μια ειρηνική κοινωνία.
-Είναι υπαρκτή η ανάγκη επαναπροσδιορισμού των σχέσεων – δεσμών των νηπίων και η εκ νέου σύναψη συμβολαίου συνεργασίας , καθώς εκλείπουν οι συνεκτικοί κοινωνικοσυναισθηματικοί δεσμοί και γίνεται προβολή του Εγώ με αποτέλεσμα τις συγκρούσεις.
– Η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, η αναγνώριση – αποδοχή του άλλου, η ενίσχυση του δεσμού της ομάδας και η εδραίωση της συνεργασίας αποτελούν τα θεμέλια για την δημιουργία υγιούς κοινωνίας. Σε συνδυασμό δε, με την καλλιέργεια του αλληλοσεβασμού, συμβάλλουν στην επιτυχή εξέλιξη στη ζωή των παιδιών και η ενασχόληση με το θέμα αυτό είναι μεγίστης σημασίας.
-Η διαμόρφωση και εφαρμογή ενός οργανωμένου πλαισίου διαχείρισης των εντάσεων και των συγκρούσεων, η διεύρυνση και ενίσχυση της κουλτούρας συνεργασίας – αλληλεγγύης – εμπιστοσύνης – αλληλοϋποστήριξης και η αναζήτηση της φωνής των παιδιών, συμβάλλουν στην δημιουργία ενός ασφαλούς και δημιουργικού περιβάλλοντος μάθησης.
-Η σωστή διαχείριση των συναισθημάτων, η αποδοχή της διαφορετικότητας, η ενθάρρυνση της συμμετοχής, η παροχή ευκαιριών για δημιουργική συνεργασία, η ανάληψη πρωτοβουλιών και η αίσθηση κοινών στόχων, η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, η αναγνώριση -αποδοχή του άλλου, η ενίσχυση του δεσμού της ομάδας και η εδραίωση της συνεργασίας, είναι σημαντικές κοινωνικές δεξιότητες για την εξέλιξη στη ζωή των παιδιών και η ενασχόληση με το θέμα αυτό είναι μεγίστης σημασίας.
Είμαστε διαφορετικοί αλλά και μοναδικοί ! Κανένας άνθρωπος δεν είναι εντελώς ίδιος με κάποιον άλλο. Βλέπουμε τα πράγματα με τον ίδιο ή διαφορετικό τρόπο, έχουμε κοινά και διαφορετικά χαρακτηριστικά. «Ευτυχώς κανείς δεν είναι ίδιος με κανέναν και για αυτό το λόγο δεν αφήνουμε κάποιον μόνο του για το λόγο μόνο ότι είναι διαφορετικός από εμάς. Όλοι μπορούμε να μάθουμε και να κερδίσουμε από τους άλλους.».
Στα επτά εργαστήρια έγιναν δραστηριότητες από τις εξής κατηγορίες: «Ας γνωριστούμε ποιοι είμαστε;», «Φτιάχνουμε τους κανόνες της ομάδας μας», «Είναι όλα γύρω μου ίδια ή διαφορετικά;», « Ομοιότητες και διαφορές στη φύση και στα ζώα», «Ο Picasso και η Margaret –Πρόσωπα και συναισθήματα», «Η ΑΞΙΑ της Διαφορετικότητας», «Δραστηριότητες Αξιολόγησης»
Επιμέρους στόχοι:
Η διαμόρφωση της προσωπικής και κοινωνικής ταυτότητας των μαθητών μέσα από την αλληλεπίδραση του με τους ενήλικες αλλά και τους συνομηλίκους του.
Η διαμόρφωση ενός ενεργού πολίτη. Να αποκτήσουν στάσεις και συμπεριφορές οι οποίες στην ενήλικη ζωή τους θα τα βοηθήσουν να γίνουν πολίτες του κόσμου μακριά από κάθε προκατάληψη και μισαλλοδοξία
Η διαμόρφωση της ικανότητας του «πολιτικού εγγραμματισμού», που αφορά στο σεβασμό των κανόνων, την κατανόηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων των πολιτών και την εμφύσηση βασικών πανανθρώπινων αξιών όπως το δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης.
Να συνειδητοποιήσουν την διαφορετικότητά τους, να μάθουν να σέβονται και να αποδέχονται την ιδιαιτερότητα του άλλου είτε αφορά διαφορές στη σωματική ή την πνευματική του κατάσταση, το φύλο, τη φυλή, το χρώμα, τη θρησκεία ή τη γλώσσα.
Να συνειδητοποιήσουν πως η διαφορετικότητα του άλλου δεν αποτελεί εμπόδιο, να διώξουν από την ψυχή τους αρνητικά συναισθήματα, όπως φόβος, επιθετικότητα και να αντιληφθούν πως όλοι οι άνθρωποι έχουν θέση σ’ αυτόν τον κόσμο, που οφείλουμε να τον κάνουμε καλύτερο ξορκίζοντας κάθε είδους ρατσισμό.
Να αναπτύξουν τα νήπια μεταξύ τους σχέσεις φιλίας και συνεργασίας. Να μάθουν να συζητούν και να σέβονται τις απόψεις και τις ανάγκες των συμμαθητών τους.
Να εξελιχθούν σε γνωστικό και γλωσσικό επίπεδο και να αναπτυχθούν ολόπλευρα, σωματικά, πνευματικά, ψυχοκινητικά, κοινωνικοσυναισθηματικά.
Να παίξουν και μέσα από το παιχνίδι να εκτονωθούν, να ψυχαγωγηθούν, να υιοθετήσουν κανόνες και να αντιληφθούν τις δυνατότητες που κρύβουν μέσα τους.
Να εκφραστούν με λεκτικό ή μη λεκτικό τρόπο για αξίες, όπως ο σεβασμός στον άλλο και η αλληλεγγύη.
Να εκφραστούν εικαστικά τόσο σε ατομικό όσο και ομαδικό επίπεδο και να νιώσουν τη χαρά της δημιουργίας.
Μεθοδολογία:
- Ανίχνευση πρότερων γνώσεων και βιωμένων εμπειριών των μαθητών
- Παρατήρηση εποπτικού υλικού, εικόνων και φωτογραφικού υλικού στον ηλεκτρονικό υπολογιστή
- Παρουσίαση βίντεο για την διαφορετικότητα.
- Παιχνίδια ρόλων
- Ομαδικές και ατομικές εικαστικές δραστηριότητες
- Εορτασμός της Παγκόσμιας ημέρας για τα δικαιώματα του παιδιού και σύνδεση με το Εργαστήριο Δεξιοτήτων. https://sway.cloud.microsoft/vr0jPhOwTULBnWN5?ref=Link https://blogs.sch.gr/5nippefkis/2023/11/20/pagkosmia-imera-gia-ta-dikaiomata-toy-paidioy/
- Παρουσίαση του βιβλίου “Ονειρεύομαι με τα μάτια ανοιχτά” από την αγαπημένη συγγραφέα Φραντζέσκα Αλεξοπούλου Πετράκη αφενός στα πλαίσια του Εργαστηρίου Δεξιοτήτων “Αλληλοσεβασμός και Διαφορετικότητα στο Νηπιαγωγείο” και αφετέρου του σχεδίου δράσης της σχολικής μας μονάδας που αφορά την Παιδαγωγική και μαθησιακή λειτουργία με τίτλο: “Όλοι μαζί, όλοι μαζί, είμαστε πιο δυνατοί, φεύγοντας από το Εγώ βαδίζουμε στο δρόμο του Εμείς” του Άξονα: “Σχέσεις μεταξύ μαθητών / μαθητριών”
Παρουσίαση βιβλίου από την συγγραφέα Φραντζέσκα Αλεξοπούλου Πετράκη.
- Με αφορμή την 3η Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία (και με σκοπό την ευαισθητοποίηση της εκπαιδευτικής μας κοινότητας επί ζητημάτων ισότιμης πρόσβασης των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση), συμμετοχή και διαβίβαση στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού υλικό δράσεων σε ψηφιακή μορφή στα πλαίσια των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων με θέμα: «Αλληλοσεβασμός ,Συμπερίληψη και Διαφορετικότητα στο Νηπιαγωγείο» από την ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΑΙ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΩ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΣΗ & ΕΥΘΥΝΗ και του σχεδίου δράσης της σχολικής μας μονάδας που αφορά την Παιδαγωγική και μαθησιακή λειτουργία με τίτλο: “Όλοι μαζί, όλοι μαζί, είμαστε πιο δυνατοί, φεύγοντας από το Εγώ βαδίζουμε στο δρόμο του Εμείς”.
«Διοργάνωση Εκδηλώσεων & Δράσεων με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία»
- Συμμετοχή στο Εκπαιδευτικό πρόγραμμα: “Τα μυστικά της βαλίτσας” του Μουσείου σχολικής Ζωής , το οποίο βασίζεται στο βιβλίο “Τι θα πάρω μαζί μου φεύγοντας”. Τα παιδιά συνάντησαν τη Νur και τη βαλίτσα της. Έγιναν ερευνητές και ανακάλυψαν το μυστικό της βαλίτσας. Μέσα από βιωματικές δραστηριότητες, αφηγήσεις, παιχνίδια ενσυναίσθησης, υπόδυση ρόλων, μουσικοκινητικά παιχνίδια και παιχνίδια θησαυρού, βίωσαν τι σημαίνει «πρόσφυγας» και συνειδητοποίησαν ότι υπάρχουν και ταξίδια που είναι διαφορετικά, δεν είναι ευχάριστα, αλλά αναγκαστικά.
- Παρακολούθηση της κουκλοθεατρικής παράστασης «Δεν γεννήθηκα για να μισώ, αλλά για να αγαπώ», όπου απολαύσαμε την αναγκαιότητα της φιλίας, της ειρήνης, της αγάπης και της αλληλεγγύης.
Κουκλοθεατρική παράσταση «Δεν γεννήθηκα για να μισώ, αλλά για να αγαπώ»
- Εφαρμογή της GPT και των Ε.Ν.Τ εικόνας, ήχου και βίντεο
- Εφαρμογή του Προγράμματος Καλλιέργειας Δεξιοτήτων , από την βιβλιοθήκη του ΙΕΠ
Συμπερασματικά:
- Μιλήσαμε και περιγράψαμε τους εαυτούς μας και τους συμμαθητές μας, καθώς και άτομα διαφορετικά από εμάς ανάλογα με το τι μας ζήταγε το ζάρι. Εντοπίσαμε ομοιότητες και διάφορες είπαμε τι μας αρέσει και τι όχι στα άτομα αυτά, τι θα αλλάζαμε κτλ…..
- Γνωρίσαμε άτομα-κούκλες από άλλες χώρες και είπαμε το τραγούδι ”Αν όλα τα παιδιά τη γης”.
- Κάναμε κινητικές δραστηριότητες με αξιοποίηση παιχνιδιών και ελεύθερης έκφρασης μέσω του σώματος .
- Διαβάσαμε τη ιστορία του ΕΛΜΕΡ και κάναμε ατομικές εργασίες.
- Μιλήσαμε για τα συναισθήματα μας, είδαμε το βίντεο “bridge”
σκεφτήκαμε τι μπορεί να λένε οι ήρωες και παίξαμε on line σχετικά παιχνίδια.
- Φτιάξαμε «Το δέντρο της ομάδας μας», το «Συμβόλαιο της ομάδας» , την «αλυσίδα της τάξης μας»,
- Ζωγραφίσαμε την διαφορετικότητα.
- Βρήκαμε Ομοιότητες και Διαφορές στο περιβάλλον (φύση και ζώα), Ομοιότητες και Διαφορές στο ανθρώπους μέσα από εικόνες αλλά και από την παρατήρηση του εαυτού τους και των συμμαθητών τους,
- Είδαμε Εικόνες από πίνακες με προσωπογραφίες από πίνακες ζωγραφικής του Picasso και από πίνακες ζωγραφικής της Μάργκαρετ Κιν. Και καλέσαμε τα παιδιά να παρατηρήσουν αυτά τα ιδιαίτερα πρόσωπα, να σκεφτούν τι τα εντυπωσιάζει στο καθένα από αυτά και να συζητήσουμε για το πόσο διαφορετικοί είμαστε μεταξύ μας οι άνθρωποι και στην πραγματικότητα.
- Αναδείξαμε την αξία της διαφορετικότητας στη ζωή μας. Συνειδητοποιήσαμε ότι είναι σημαντικό να διαφέρουμε μεταξύ μας και πως όλοι μπορούμε να μάθουμε και να κερδίσουμε από τους άλλους.
- Καλέσαμε τα παιδιά στην Ολομέλεια και τους αφηγηθήκαμε την ιστορία από το παραμύθι «Το Κάτι Άλλο». Καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι: «Ευτυχώς κανείς δεν είναι ίδιος με κανέναν και γι αυτό το λόγο δεν αφήνουμε κάποιον μόνο του για το λόγο μόνο ότι είναι διαφορετικός από εμάς. Όλοι μπορούμε να μάθουμε και να κερδίσουμε από τους άλλους».
- Αναζητήσαμε τις ιδέες των παιδιών για τη διαφορετικότητα και «Τι θα συνέβαινε σε έναν κόσμο όπου όλα θα ήταν διαφορετικά;» στα πλαίσια της Αξιολόγησης.
- Αξιοποιήσαμε από το προτεινόμενο Εκπαιδευτικό Υλικό τα εξής:
Λίστα παραμυθιών για τη διαφορετικότητα:
Βιβλία για τη διαφορετικότητα:
Δραστηριότητες για τη διαφορετικότητα:
https://www.educationworld.com/a_lesson/lesson/lesson329.shtml
https://www.educationworld.com/a_lesson/lesson/lesson329.shtml
Δραστηριότητες για τη διαφορετικότητα:
https://meaningfulmama.com/20-ways-to-teach-kids-about-respect.html
https://www.coe.int/en/web/children/gre
Διαβατήριο για τα δικαιώματά σου
https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=09000016804734f7
https://rm.coe.int/CoERMPublicCommonSearchServices/DisplayDCTMContent?documentId=0900001680473587
Συμβούλιο της Ευρώπης – Τμήμα για τα Δικαιώματα του Παιδιού:
https://www.coe.int/en/web/children/gre
Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ: https://www.unhcr.org/gr
Πρόγραμμα Και αν ήσουν Εσύ; : https://www.unhcr.org/gr/%CE%BA%CE%B9%CE%B1%CE%BD-%CE%AE%CF%83%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CE%B5%CF%83%CF%8D
Πρόγραμμα Νοιάζομαι και Δρω:
https://noiazomaikaidrw.gr/vasikes-ennoies
Το Χαμόγελο του Παιδιού: https://www.hamogelo.gr
Η Οργάνωση Α2:
Απολαύστε πλούσιο φωτογραφικό υλικό:
Σε αυτό το υπέροχο ταξίδι μάθαμε ότι όσο διαφορετικοί και εάν είμαστε οι άνθρωποι εξωτερικά, σε όποιο μέρος της γης και αν ζούμε, όποια ηλικία ή φύλο και εάν έχουμε, εσωτερικά είμαστε όλοι το ίδιο «ασπράδι και κρόκος». Όλοι έχουμε τις ίδιες ανάγκες και αξίζουμε τα ίδια δικαιώματα γιατί όλοι ζούμε «κάτω από τον ίδιο ουρανό».
Γιατί….. : Η αγάπη δεν έχει μόνο ένα χρώμα!!!!!
Μάθαμε την αξία του σεβασμού:
- Σεβασμός είναι να νιώθω καλά με τον εαυτό μου
- Σεβασμός είναι να ξέρω οτι είμαι μοναδικός και πολύτιμος
- Σεβασμός είναι να εκτιμώ τον εαυτό μου και τους άλλους
- Σεβασμός είναι να ξέρω ότι είμαι αξιαγάπητος και ικανός
- Σεβασμός είναι να ακούω τους άλλους
- Σεβασμός είναι να φέρομαι ωραία στους άλλους
- Σεβασμός είναι να ξέρω ότι και οι άλλοι είναι πολύτιμοι και μοναδικοί
- Σεβασμός είναι να φροντίζω τα ζώα και το περιβάλλον
- Ο σεβασμός είναι το θεμέλιο για μια υγιή και ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας.
https://lumen5.com/user/aspasiamavrika/untitled-video-4oem9/
