Η ενασχόληση μας με τη θεματική «Ανθρώπινα Δικαιώματα, Αλληλοσεβασμός και Διαφορετικότητα» έγινε μέσα από  ένα πρόγραμμα πλήρως εναρμονισμένο με την σύγχρονη εποχή και την «διαφορετικότητα» των κοινωνιών μας. Μέσα από τις ποικίλες δράσεις των εργαστηρίων μας  βοηθήσαμε τα παιδιά να κατανοήσουν έννοιες όπως η «ισότητα», οι «υποχρεώσεις», τα «δικαιώματα», να γνωρίσουν και να μάθουν να σέβονται αξίες και ιδανικά χρήσιμα σε μια κοινωνία όπου τα δικαιώματα των ανθρώπων και κυρίως των παιδιών καταπατώνται. Οι δραστηριότητες, το κλίμα, η οργάνωση της τάξης, οι σχέσεις και ο τρόπος επικοινωνίας των νηπίων έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην ανάπτυξη μιας γενικότερης κουλτούρας σεβασμού των δικαιωμάτων. 

Η εκπαίδευση στα ανθρώπινα δικαιώματα αποτελεί το πρώτο βήμα σε μία κατεύθυνση σεβασμού, προώθησης και υπεράσπισης των δικαιωμάτων που μοιραζόμαστε όλοι και όλες. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις και ποια τα δικαιώματά μας μέσα σε μια δημοκρατική κοινωνία. Μέσα από την οπτική μας ως διαφορετικοί αλλά ίσοι ο καθένας μας με τη ξεχωριστή του ταυτότητα αποτελεί κομμάτι κάθε δημοκρατικού  πολιτεύματος. Αυτές τις έννοιες (ταυτότητα, ισότητα, διαφορετικότητα) προσεγγίσαμε με τρόπο ψυχαγωγικό, παιγνιώδη αλλά και διδακτικό για να φτάσουμε στα επιθυμητά αποτελέσματα που είχαν τεθεί ως στόχοι.

1ο Εργαστήριο: Παιδί υπεύθυνο είμαι εγώ θέλω ελεύθερα να ζω

Το εργαστήριο δεξιοτήτων μας ξεκίνησε την 20η Νοεμβρίου, ημέρα κατά την οποία γιορτάζεται σε όλο τον κόσμο η «Παγκόσμια Ημέρα για τα Δικαιώματα του Παιδιού». Αυτή η μέρα καθιερώθηκε από  τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, το 1989, ως ημέρα υποστήριξης των παιδιών και ενίσχυσης των δικαιωμάτων τους. Αυτή τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού την υπέγραψαν 192 χώρες από όλο τον κόσμο, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα.

 «δικαιώματα»

Τι είναι άραγε αυτά τα δικαιώματα!!!!

Εξηγήσαμε ότι «δικαιώματα» είναι όσα χρειαζόμαστε οι άνθρωποι, όσα πρέπει να έχουμε για να ζούμε μια καλή ζωή. Παρακολουθήσαμε το παρακάτω βίντεο και οι μικροί μας  μαθητές άρχισαν να συλλογίζονται και να εκφράζουν όλα αυτά που έχουν ανάγκη για να μεγαλώνουν υγιή και ευτυχισμένα.

 

Στη συνέχεια προσπαθήσαμε όπως μπορούσε ο καθένας μας να τα απεικονίσει εικαστικά

 

Στη συνέχεια και για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε την ουσία στην έννοια δικαιώματα… παρακολουθήσαμε μια βραβευμένη ταινία μικρού μήκους με τίτλο «Το κουτί». Σε αυτήν εξιστορείται η ζωή ενός παιδιού που, ενώ αρχικά το βλέπουμε να ζει ευτυχισμένο, η κατάσταση αυτή ανατρέπεται όταν ξαφνικά ξεκινά πόλεμος (χάνεται η δημοκρατία), ο οποίος άλλαξε όχι μόνο τη ζωή του, αλλά και το ρόλο του κουτιού του. Έτσι από σπιτάκι-παιχνίδι έγινε μέρος-καταφύγιο σε ένα στρατόπεδο προσφύγων γεμάτο κινδύνους και τελικά καράβι που ξεκινά για ένα ταξίδι προς την ελπίδα.

Η ιστορία του φίλου μας προβλημάτισε τα παιδιά καθώς ένα παιχνίδι έγινε απαραίτητο αντικείμενο για να μπορέσει να ζήσει και να επιβιώσει.

Στη συνέχεια παρατηρήσαμε πως κάποιες εικόνες της ιστορίας μας αφορούσαν βασικές ανάγκες που έχει ο μικρός μας πρωταγωνιστής, όλα όσα χρειάζεται για να μεγαλώσει αρμονικά και να νιώθει ευτυχισμένος.

Τις απαντήσεις των παιδιών τις καταγράψαμε σε ένα χαρτί και είδαμε πως μπορούμε να τις αντιστοιχίσαμε με τα δικαιώματα των παιδιών που έχουμε ήδη μάθει.

Στόχος μας ήταν οι  μαθητές μας να κατανοήσουν πως οι ανάγκες που ανέφεραν είναι ίδιες για όλα τα παιδιά του κόσμου όπου κι αν ζουν, όπως κι αν ζουν, πρόκειται για τα δικαιώματά τους…..

Δημιουργήσαμε το βιβλίο των δικαιωμάτων της τάξης μας. Σε κάθε παιδί δόθηκε ένα φύλλο που απεικονίζει ένα από τα δικαιώματα τόσο των παιδιών όσο και των ενηλίκων και τους ζητήσαμε να το απεικονίσουν όπως αυτά το φαντάζονται. Στη συνέχεια φτιάξαμε το δικό μας βιβλίο το οποίο μοιράστηκε σε όλους τους μαθητές του τμήματος.

Για να μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι όλοι και να ζούμε αρμονικά , ίσοι αλλά διαφορετικοί, πρέπει να σεβόμαστε τα δικαιώματα των άλλων, μικρών και  μεγάλων. Δεν έχει σημασία αν είμαστε μικροί η μεγάλοι, ίδιοι ή διαφορετικοί όλοι έχουμε τις ίδιες ανάγκες!!! Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε τη διαφορά ανάγκης και επιθυμίας παίξαμε ένα παιχνίδι. 

«Το ταξίδι των αναγκών και των επιθυμιών»

    Με αφορμή το βίντεο το  κουτί αποφασίσαμε να μπούμε στη θέση του μικρού παιδιού αλλά λίγο διαφορετικά (χωρίς τον πόλεμο), Μπήκαμε στη βάρκα μας και το ταξίδι μας ξεκίνησε.

Χωριστήκαμε σε ομάδες και είδαμε τις κάρτες μας…Εξηγήσαμε τι μας δείχνουν και έγινε διαχωρισμός των απαραίτητων και μη αντικειμένων.. Βοήθησε πολύ το γεγονός οτι τα παιδιά ήδη γνώριζαν τα δικαιώματα ως ανάγκες!!

Στην αρχή το ταξίδι μας ήταν πολύ διασκεδαστικό. Ο ήλιος έλαμπε και η θάλασσα ήταν ήρεμη και καταγάλανη. Εμείς παίζαμε με τα παιχνίδια μας και απολαμβάναμε τις όμορφες στιγμές του ταξιδιού μας!!

Όμως κάτι απρόσμενο συνέβη… δεν ελέγξαμε το δελτίο καιρού και τώρα μια μεγάλη καταιγίδα εμφανίστηκε ξαφνικά. Η βάρκα  μας άρχισε να κουνιέται και να γέρνει. Υπήρχε μεγάλος κίνδυνος να βυθιστεί και για να μπορέσει να συνεχίσει να επιπλέει έπρεπε να ρίξουμε στη θάλασσα τρία από τα πράγματα που είχαμε πάρει μαζί μας.

Ζητήσαμε από την κάθε ομάδα να αποφασίσει τι θα ρίξει στη θάλασσα ( ένα αντικείμενο η κάθε ομάδα). Εξηγήσαμε πως ότι πέσει στη θάλασσα δε θα μπορέσουμε να το έχουμε μαζί μας ξανά όταν θα φτάσουμε στη στεριά και είμαστε ασφαλείς.

Κινούμασταν ανάλογα με τον καιρό και εκφράζαμε τα συναισθήματα μας .. είτε φόβο… είτε ανακούφιση!!

Επιτέλους η καταιγίδα άρχισε να ηρεμεί. Όλοι είμαστε ανακουφισμένοι και ασφαλείς μέσα στη βάρκα. Ωστόσο, μια μετεωρολογική πρόβλεψη αναφέρει πως ένας τυφώνας Κατηγορίας 5 κατευθύνεται προς το μέρος που βρισκόμαστε. Για να επιβιώσουμε από τον τυφώνα, έπρεπε να πετάξουμε στη θάλασσα τρία ακόμη αντικείμενα!

Να θυμάστε παιδιά: μην πετάξετε αυτά που πιθανότατα θα χρειαστείτε για να επιβιώσετε στη νέα σας χώρα.

Παραλίγο να μην γλιτώσουμε! Ωστόσο, σχεδόν είχαμε φτάσει στον προορισμό μας. Όλοι ήμασταν πολύ ενθουσιασμένοι. Όμως, τη στιγμή που είδαμε στεριά στον ορίζοντα, ένας καρχαρίας χτύπησε τη βάρκα μας δημιουργώντας μια τρύπα στο πλευρό. Έπρεπε να κάνουμε το καράβι ακόμη πιο ελαφρύ! Πετάξαμε ακόμη τρία αντικείμενα για να φτάσουμε γρήγορα στη στεριά. Και ενώ στην αρχή μας ήταν εύκολο να ρίξουμε τα περιττά αντικείμενα όταν έφτασε η ώρα με τις κάρτες των παιχνιδιών και των διακοπών προβληματιστήκαμε αρκετά… όμως και τώρα κατανοήσαμε οτι ο γιατρός το σπίτι και η οικογένεια είναι πιο σημαντικά!!

Επιτέλους φτάσαμε στον προορισμό μας και είμαστε ασφαλείς. Ζητήσαμε  από την κάθε ομάδα να παρουσιάσει τι φέρνει μαζί της.

Έχετε όλα όσα χρειάζεστε για να επιβιώσετε για να μεγαλώσετε και να αναπτυχθείτε σωστά; Υπάρχει κάτι που λείπει που θα χρειαστείτε για να επιβιώσετε; Συγκρίναμε τι πέταξε και τι κράτησε η κάθε ομάδα.

 Μέσα στη βάρκα τοποθετούμε τις ανάγκες μας και στη θάλασσα μας πετάμε τις επιθυμίες μας… Είναι και αυτές σημαντικές αλλά μπορούμε να επιβιώσουμε και χωρίς αυτές

2ο Εργαστήριο : “Ας γνωρίσουμε την Ειρήνη”

Ακολούθησε διδακτική αξιοποίηση του εκπαιδευτικού βίντεο «Η Ιστορία της Ειρήνης». (η ιστορία ενός μικρού παιδιού – πρόσφυγα).Η Ειρήνη είναι ένα μικρό κορίτσι που αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι της. Στην αρχή βιώνει την ανασφάλεια και την απόρριψη μέχρι να βρει προστασία, αγάπη και ζεστασιά στο πιο απίθανο μέρος, μέχρι δηλαδή να ξαναβρεί όσα δικαιούται στη ζωή…

Δημιουργήσαμε ένα ιστόγραμμα στηριγμένο σε ερωτήσεις όπως :

1. Πως αισθάνεται η Ειρήνη; Τι πιστεύετε ότι έχει συμβεί και έφυγε η Ειρήνη από το σπίτι της;
2. Ποιοι είναι οι ήρωες της ιστορίας και πως θα τους περιγράφατε;
3. Τι θα κάνατε εσείς αν βρίσκατε στο δρόμο την Ειρήνη

Δημιουργήσαμε καρτέλες για αναδιήγηση της ιστορίας της Ειρήνης  (βάλαμε τα μέρη, από τα οποία πέρασε στη σωστή σειρά): χωριό, Πετροφάγοι, μεταξωτές ουρές, μουντζουρωμένα κοράκια, πλούσια πόλη, φτωχή παραγκούπολη, οικογένεια Καλόκαρδου.

Με αφορμή την ιστορία της Ειρήνης μιλήσαμε για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, τους λόγους που μετακινούνται απο χώρα σε χώρα καταλήγοντας στο συμπέρασμα πως όπου και να βρισκόμαστε, για οποιοδήποτε λόγο έχουμε δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις…

Η δραστηριότητα που ακολούθησε είχε δυο μέρη.

Στο πρώτο ζητήσαμε από τα παιδιά να περπατήσουν στον χώρο και να μιμηθούν τον τρόπο, δίνοντας τους το ρυθμό με επιλογή κατάλληλης μουσικής. Περπατήσανε γρήγορα (όπως ο πρόσφυγας που εγκαταλείπει βιαία τη χώρα του), προσεκτικά (όπως ο πρόσφυγας που περνά από δύσβατα μέρη), κουρασμένα (όπως ένας πρόσφυγας μετά από ταλαιπωρία), χαρούμενα (όπως ο πρόσφυγας που βρήκε ένα ασφαλές μέρος).

 Στο δεύτερο μέρος ζητήσαμε από τα παιδιά να γίνουν «πρόσφυγας» που εγκαταλείπει την πατρίδα του και έχει τη δυνατότητα να πάρει μαζί του 5 πράγματα. Δυστυχώς, στη δύσκολη και δύσβατη διαδρομή που ακολουθεί πρέπει κάθε φορά να πετά και ένα αντικείμενο. Το κάθε παιδί- πρόσφυγας μας ανέφερε ποιο αντικείμενο πετούσε και γιατί. «Κι αν ήσουν εσύ πρόσφυγας, τι θα έπαιρνες μαζί σου στο ταξίδι της φυγής;» Τα παιδιά κλήθηκαν να διαλέξουν το πιο σημαντικό γι’ αυτά αντικείμενο που θα έπαιρναν μαζί τους αν έπρεπε να εγκαταλείψουν το σπίτι τους

3ο Εργαστήριο : « Εγώ και εσύ μαζί φτιάχνουμε το εμείς»

Στην αρχή του εργαστηρίου μας αφηγηθήκαμε στα παιδιά το παραμύθι «Σοφία, η αγελαδίτσα τραγουδίστρια» , Pennart , 2000. Στο παραμύθι μας θίγονται θέματα όπως: το ζήτημα της ταυτότητας και του αυτοπροσδιορισμού, της ένταξης σε ομάδες, το ζήτημα της αποδοχής, της απόρριψης, της διαφορετικότητας.

Θα το βρούμε στο παρακάτω λινκ:

https://anyflip.com/iyuxw/hjeq

Στη πρώτη φάση δεν ολοκληρώσαμε το παραμύθι μέχρι το τέλος. Σταματήσαμε μετά την τελευταία της απόπειρα να μπει σε μια ομάδα από μουσικούς – ορχήστρα. Ζητήσαμε από τα παιδιά να μας υποδείξουν τις ορχήστρες που προσπάθησε να πάρει μέρος η Σοφία, τις καταγράψαμε μαζί και το λόγο για τον οποίο την απέρριψε η κάθε ομάδα!!

Στο τέλος κάθε παιδί απεικόνισε το τέλος της ιστορίας όπως αυτό το φαντάζεται.

Με στόχο την καλλιέργεια της ενσυναίσθησης και της κατανόησης -αποδοχής του “άλλου” συζητήσαμε για τα συναισθήματα που μπορεί να ένιωσε  η Σοφία η αγελαδίτσα. Μπήκαμε στη θέση της και εκφράσαμε τα συναισθήματα με το σώμα μας και τις εκφράσεις του προσώπου μας.

Στο τέλος φτιάξαμε το «Θερμόμετρο συναισθημάτων». Τα παιδιά καταγράφουν ή αναπαριστούν με φατσούλες τα πιθανά συναισθήματα που βιώνει η Σοφία μέσα από την ιστορία.

4ο Εργαστήριο :  «Μαθαίνω τον εαυτό μου…. για να μπορώ να σέβομαι τους άλλους»

Παίξαμε το Ομαδικό παιχνίδι «Ο κατάσκοπος»

   «Περπατάς σαν κατάσκοπος με την εφημερίδα, κρύβοντας το πρόσωπό σου, με στόχο να μην κοιτάς κανέναν/καμία και να μη σε βλέπει και κανείς/καμία». Με συνοδεία μουσικής τα παιδιά κινούνται στην τάξη. Στο σταμάτημα του ήχου, τα παιδιά σταματούν να κινούνται και καλούνται «κατασκοπικά» να παρατηρούν το/τη διπλανό/ή τους και εντοπίζουν ομοιότητες ως προς τα εξωτερικά τους χαρακτηριστικά!

Μάθαμε ότι αφού είμαστε διαφορετικοί και ξεχωριστοί ο καθένας μας έχει τα δικά του προσωπικά στοιχεία

και υπάρχει ένα χαρτί που τα καταγράφει και μας κάνει να ξεχωρίζουμε. Λέγεται ταυτότητα και όλοι οι άνθρωποι  μεγαλώνοντας αποκτούν τη δική τους ταυτότητα. Αναζητήσαμε στο διαδίκτυο εικόνες από ταυτότητες και παρατηρήσαμε ποια στοιχεία αναγράφονται επάνω. Στη συνέχεια φτιάξαμε τις δικές μας ταυτότητες!!

Ακολούθησε διδακτική αξιοποίηση του παραμυθιού «Εγώ ο απίθανος» της Γιολάντα Τσορώνη – Γεωργιάδη.

Είναι ένα βιβλίο που ενεργοποιεί τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών (μιλάει για τη μοναδικότητα του καθενός). Με την εκπαιδευτική μας προσέγγιση επιχειρούμε να μυήσουμε τα παιδιά στο να μπορούν να βλέπουν τον κόσμο με τα μάτια του άλλου, αφού μάθουν πρώτα να αναγνωρίζουν και να διαχειρίζονται τα δικά τους συναισθήματα. Πολλές φορές τα παιδιά εκδηλώνουν χαμηλή αυτοεκτίμηση ,θέλοντας να γίνουν κάτι διαφορετικό , να μοιάσουν σε κάποιο πρότυπο ξεχωριστό .

Στην πορεία , όμως , αντιλαμβάνονται τη μοναδικότητά τους και σ’ αυτό βοηθούν και τα άτομα που είναι δίπλα τους . Έτσι κι ο Πίπης , ενώ ήθελε να γίνει νυχτερίδα , διαπίστωσε ότι είναι υπέροχα τελικά έτσι όπως είναι και δε θα ήθελε να πληρώσει το βαρύ τίμημα και  να τρέφεται ή να φέρεται , όπως μια νυχτερίδα.

Στη συνέχεια φτιάξαμε ένα ιστόγραμμα με τίτλο «Τον τίτλο μόνο θα σας πω ,πείτε μου ένα χαρακτηριστικό , που σας κάνει απίθανο και ξεχωριστό» . Στόχος μας ήταν μέσα απο τη μοναδικότητα να αντιληφθούμε τη διαφορετικότητα αλλά και το αντίθετο…

5ο Εργαστήριο : ΜΙΑ ΝΕΡΑΙΔΑ ΜΙΚΡΗ…ΜΕ ΕΝΑ ΜΑΓΙΚΟ ΠΑΝΙ…ΑΓΚΑΛΙΑΖΕΙ ΟΛΗ ΤΗ ΓΗ»

Στο κλείσιμο των εργαστηρίων μας, τη τάξη μας επισκέφθηκε μια μικρή νεράιδα… Αξιοποιήσαμε διδακτικά  το παραμύθι της Γεωργίας Κοκκινάκη «Το μαγικό πανί». Τα παιδιά μέσα από την ιστορία θυμήθηκαν όσα μάθαμε μέχρι τώρα  

ΜΑΓΙΚΟ ΠΑΝΙ  Η ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

Μία μικρή νεράιδα που παρακολουθεί τα παιδιά του κόσμου.. βλέποντας στεναχωρημένα και να στερούνται βασικά δικαιώματα αποφασίζει να τα βοηθήσει…με ένα μαγικό πανί… τη λύση στα προβλήματα τους να χαρίσει…

Σαν προστάτες και εμείς όλων των παιδιών της Γης φτιάξαμε το δικό μας μαγικό πανί!!! Σκεπάσαμε με αγάπη τη διαφορετικότητα και αποδεχθήκαμε τη μοναδικότητα του καθενός μας!!