Εργαστήριο δεξιοτήτων: Δημιουργώ και Καινοτομώ – Δημιουργική Σκέψη και Πρωτοβουλία
Θεματικός κύκλος: Αλληλοσεβασμός και διαφορετικότητα
Τίτλος: “Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Αλληλοσεβασμού και της Διαφορετικότητας σε παιδιά Προσχολικής και πρώτης Σχολικής Ηλικίας”
Τίτλος 1ου εργαστηρίου: Αυτοσεβασμός
Δραστηριότητες:
- Εγώ και οι άλλοι
- Ποιον βλέπεις μέσα στον καθρέφτη; Τα παιδιά παρουσίασαν τον εαυτό τους κοιτώντας μέσα στον καθρέφτη και ανέφεραν σε τι νομίζουν ότι είναι καλοί και σε τι όχι. Μας ενδιαφέρει η γνώμη των άλλων; Πως μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μια κακή κριτική;
- Ψυχοκινητικό παιχνίδι σε κυκλική διάταξη: Όποιου ακουμπούσαμε το κεφάλι έλεγε κάτι ωραίο για τον εαυτό του.
- Τα χέρια μου και τί μπορούν να κάνουν: Καταγράψαμε σε ένα χαρτί τι μπορούμε να κάνουμε με τα χέρια μας. Είδαμε το παραμύθι «Τα χέρια δεν είναι για να δέρνουνε». https://www.youtube.com/watch?v=UeKrAf9HXTo .Ομαδική εργασία: “Τα χεράκια δε χτυπάνε τα χεράκια αγαπάνε”
- Συμμετοχή του νηπιαγωγείου μας στην εκστρατεία «Του Χαμόγελου του Παιδιού» εν όψει της 6ης Μαρτίου Σχολικής Ημέρας Ενάντια στην Ενδοσχολική Βία και Εκφοβισμό. Με βασικό μήνυμα το «ΜΙΛΑ ΤΩΡΑ» τα παιδιά του Νηπιαγωγείου μας δημιούργησαν με τις παλάμες τους τη δική τους αφίσα και έστειλαν το δικό τους μήνυμα ενάντια στο σχολικό εκφοβισμό!
- Το πορτραίτο του εαυτού μου: Τα παιδιά ζωγράφισαν το πορτρέτο του εαυτού τους, καθώς και του καλύτερού τους φίλου και αιτιολόγησαν γιατί τον επέλεξαν
- Το βιβλίο του εαυτού μου: Τα παιδιά έφτιαξαν το σημαιάκι του εαυτού τους , καθώς και το δικό τους λεύκωμα με πληροφορίες σχετικά με τον εαυτό τους
- Και αν δεν τα καταφέρνω καλά;: Συζήτηση για το αν πρέπει να είμαστε πάντα καλοί σε ότι κάνουμε και πως μπορούμε να διαχειριστούμε μία αποτυχία μας
- Ασπίδα εαυτού: Τα παιδιά κατασκεύασαν μια ασπίδα, την διακόσμησαν όπως ήθελαν και πάνω έγραψαν ότι δεν τους αρέσει να τους κάνουν, έτσι ώστε να μάθουν να αμύνονται.
- Μαθαίνουμε λέξεις άμυνας όταν μας κάνουν κάτι που δεν μας αρέσει: Αντί να θυμώσουμε, να τσακωθούμε ή να μαλώσουμε με τους άλλους μάθαμε να χρησιμοποιούμε λέξεις και εκφράσεις που δείχνουν ότι κάποιος δε σέβεται τον εαυτό μας. Για παράδειγμα «Στοπ», «Σταμάτα να…», «Δεν μου αρέσει να…», «Θυμώνω όταν…».
- Πετάω τον κακό μου εαυτό στο καλάθι των αχρήστων: Τα παιδιά έγραψαν σε ένα χαρτί ό,τι δεν τους αρέσει να κάνουν αλλά κάποιες φορές το κάνουν π.χ. κοροϊδεύουν, κάνουν φασαρία, χτυπάνε άλλους κ.λπ. Τσαλάκωσαν το χαρτί και το πέταξαν σε ένα καλάθι. Πετάμε τον εαυτό που δε μας αρέσει και γινόμαστε καλύτεροι!
- Το βάζο με τις ευγενικές λέξεις: Ζητήσαμε από τα παιδιά να σκεφτούν λέξεις ή φράσεις σεβασμού και ευγένειας που τους αρέσει να ακούν και να λένε στους άλλους. Τις γράψαμε σε χαρτονάκια σε σχήμα καραμέλας και δημιουργήσαμε το βάζο με τις ευγενικές λέξεις!
- Τι είναι αυτό που με κάνει να είμαι εγώ;
Ερωτήσεις που μας προβλημάτισαν:
• Τι με κάνει διαφορετικό: Είναι το όνομά μου; Το πρόσωπό μου; Τα ρούχα μου;
Οι σκέψεις μου;
• Όταν μεγαλώσoυμε θα συνεχίσουμε να είμαστε οι ίδιοι;
• Είμαστε ίδιοι με όταν ήμασταν μωρά;
• Τι μένει ίδιο και τι αλλάζει καθώς μεγαλώνουμε;
- Μαθαίνω να αναγνωρίζω τα συναισθήματά μου και να τα μοιράζομαι με τους άλλους.
- Μαθαίνω τα συναισθήματά μου: Τι νιώθω τώρα; Πώς το ξέρω; Πώς το
καταλαβαίνουν οι άλλοι;
- Ζωγραφίσαμε καταστάσεις που μας κάνουν χαρούμενους, που μας στενοχωρούν και που μας φοβίζουν
- Δείξαμε διαφορετικά συναισθήματα με το πρόσωπό μας και με τη στάση του σώματός μας
- Είπαμε “καλημέρα” με διάφορους τρόπους (χαρούμενα, θυμωμένα, λυπημένα κ.τ.λ)
- Μάθαμε το “τραγούδι των συναισθημάτων” του Χάρη Λουφόπουλου https://www.youtube.com/watch?v=fob20nSX7Mk
- Διαβάσαμε το παραμύθι “Η παλέτα των συναισθημάτων”
- Χορέψαμε τα τραγούδια “Χαρούμενος αν είσαι” https://www.youtube.com/watch?v=jU-a79E8_cg&t=43s και “Γίνε μαζί μου παιδί” https://www.youtube.com/watch?v=swtEbcb65K8
- Πως μπορούμε να διαχειριστούμε τα αρνητικά μας συναισθήματα; Αποφασίσαμε να χρησιμοποιούμε το “μαξιλάρι της εκτόνωσης”, διότι α) το μαξιλάρι δεν πονάει, β) το μαξιλάρι δεν μπορεί να μας θυμώσει και να μας χτυπήσει
Τίτλος 2ου εργαστηρίου: Σεβασμός προς τους άλλους_ Γενικές δραστηριότητες – Δραστηριότητες συνεργασίας και αλληλεγγύης.
Δραστηριότητες:
- Συζητήσαμε για το τι σημαίνει σεβασμός και πως τον δείχνουμε στους άλλους. Αναφέραμε τρόπους επιθυμητής συμπεριφοράς που δείχνουν σεβασμό στο σπίτι, στο σχολείο, στο τηλέφωνο, στα Μ.Μ.Μ, κάναμε υποθετικά σενάρια και τα δραματοποιήσαμε
- Είδαμε εικόνες στο διαδίκτυο με συμπεριφορές που δείχνουν ή όχι σεβασμό
- Σεβασμός και ψέματα: Τι θα συνέβαινε αν λέγαμε όλοι ψέματα;
α) θα μπορούσαμε να παίξουμε ένα παιχνίδι με κανόνες; β) θα
μπορούσαμε να έχουμε φίλους, γ) θα πιστεύαμε τους γονείς μας και αυτά που
μας λένε; δ)θα ήμασταν χαρούμενοι; ε) θα μπορούσαμε να ξεχωρίσουμε αν κάτι
είναι αλήθεια ή ψέματα; Πότε είναι αποδεκτό ένα ψέμα; Ανάγνωση του παραμυθιού “Ο ψεύτης βοσκός” και συζήτηση https://www.youtube.com/watch?v=prJFhM95i6k. - Ανάγνωση του παραμυθιού “Οι λέξεις δεν είναι για να πληγώνουμε” https://www.youtube.com/watch?v=gEc268H3lI0
- Συζητήσαμε για τη σημασία των κανόνων και αποφασίσαμε και καταγράψαμε με τα παιδιά τους κανόνες της τάξης, καθώς και τις συνέπειες που θα έχει κάποιος που δε θα τους σέβεται. Τους φωτογραφίσαμε και τους τοποθετήσαμε σε εμφανή σημείο σε τοίχο της τάξης
- Ποιος θα βοηθήσει την κυρία; Η νηπιαγωγός ζητούσε τη βοήθεια των παιδιών σε διάφορες εργασίες με αποτέλεσμα να τονώνεται η αυτενέργεια, το αυτοσυναίσθημα των παιδιών και η ανάληψη πρωτοβουλιών
- Σεβασμός στην ιδιοκτησία του άλλου: Τα παιδιά μάθανε μέσα από την καθημερινή αλληλεπίδραση συμπεριφορές σεβασμού προς την ιδιοκτησία του άλλου όπως: α) δεν τρώμε το φαγητό του άλλου, β) δεν παίρνουμε τα πράγματα των κυριών από τα γραφεία τους ή τις τσάντες τους, γ) δεν παίρνουμε τα
προσωπικά αντικείμενα που βρίσκονται στις τσάντες των συμμαθητών μας. - Συζήτηση ως προς το πως δείχνουμε το σεβασμό μας την ώρα του φαγητού, την ώρα που καθόμαστε στην παρεούλα, την ώρα της χαλάρωσης. Χρήση της τουαλέτας ως προσωπικού χώρου
Τίτλος 3ου εργαστηρίου: Σεβασμός προς τους άλλους και αναγνώριση της διαφορετικότητας μας – Ίδιοι και διαφορετικοί.
Δραστηριότητες:
- Συζήτηση με τα παιδιά για διαφορές μεταξύ των ανθρώπων. Είναι ίδια τα αγόρια με τα κορίτσια; Τι ίδιο έχουν και τι διαφορετικό; Είναι οι άνθρωποι ίδιοι μεταξύ τους ή διαφορετικοί; Ανάγνωση του παραμυθιού “Οι άνθρωποι του κόσμου”. Τι διαφορές έχουν οι μεγάλοι από τους μικρούς; Τι ομοιότητες;
- Διαφορές στο σώμα μου:
Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ…
• …των δυο παπουτσιών σου;
• …των δυο ματιών σου;
• …των ματιών των δικών σου και ενός φίλους σου
• …των αυτιών και των ματιών σου;
• …εσένα και ενός φίλου σου - Μάθαμε να λέμε γεια σε διαφορετικές γλώσσες
- Διαβάσαμε το παραμύθι “Η μαύρη και η λευκή σοκολάτα” της Λένας Χρηστίδη και μάθαμε ότι δε ντρεπόμαστε για αυτό που είμαστε, αλλά για αυτό που κάνουμε https://www.youtube.com/watch?v=P4b_kf4q8Yo
- Παίξαμε το παιχνίδι μάντεψε τι λένε τα χείλη μου (χειλανάγνωση). Πρόκειται για άσκηση που απαιτεί προσοχή και συγκέντρωση από τα παιδιά να μαντέψουν ποιες λέξεις σχηματίζουμε με τα χείλη μας και να τις πουν δυνατά.
- Προσπαθήσαμε να ζωγραφίσουμε με τα πόδια και σχολιάσαμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε
Τίτλος 4ου εργαστηρίου: Σεβασμός προς τους άλλους: Συνεργασία – Αλληλοβοήθεια.
- Διαβάσαμε το παραμύθι “Ο εγωιστής γίγαντας” και αναφέραμε ποιες είναι οι εγωιστικές συμπεριφορές https://www.youtube.com/watch?v=sUyhcu4ZTnI
- Μαθαίνω να μοιράζομαι με τους άλλους. Μπορούμε να μοιραστούμε τα πάντα με τους άλλους; Υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούμε να μοιραστούμε μεταξύ μας; Ποια είναι αυτά; Γιατί δε μπορούμε να τα μοιραστούμε; Είναι καλό να μοιραζόμαστε πράγματα με τους άλλους; Τι μοιράζεσαι στο σπίτι και με ποιους;
Είναι κακό αν δε θέλουμε να μοιραστούμε κάτι με κάποιον άλλο; - Μαθαίνω να συνεργάζομαι με τους άλλους. Είναι σημαντικό να συνεργαζόμαστε με τους άλλους; Τι θα συνέβαινε αν δε συνεργάζονταν τα διάφορα μέλη του σώματός μας μεταξύ τους; (π.χ. πόδια, χέρια κ.λπ.)
Υπάρχει κάποιο μέλος του σώματός σου που είναι πιο σημαντικό από τα άλλα; Ποιο; Γιατί; Είναι σημαντικό σε μια τάξη να δουλεύουν μαζί όλα τα παιδιά; Είναι σημαντικό σε μια οικογένεια να συνεργαζόμαστε με τους γονείς μας; Τι σημαίνει ομάδα; Τι κάνει μια ομάδα να λειτουργεί καλά; Τι χαλάει μια
ομάδα; - Οργάνωση από κοινού με τα παιδιά της γιορτής της 25ης Μαρτίου και στολισμός της τάξης
- Ομάδες υπηρεσίας: Τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες και κάθε μέρα μια συγκεκριμένη ομάδα παιδιών είχε αυξημένα δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις
- Παίξαμε με μπαλόνια ψυχοκινητικά ομαδικά παιχνίδια συνεργασίας
- Παίξαμε το παιχνίδι του τυφλού και του οδηγού. Ένα παιδί είναι ο τυφλός και φοράει ένα μαντήλι που του
καλύπτει τα μάτια ενώ ο άλλος είναι ο οδηγός. Ο οδηγός θα πρέπει με τις σωστές οδηγίες να κατευθύνει τον τυφλό μέσα στο χώρο ώστε να αποφύγει πιθανά εμπόδια και να μην χτυπήσει. Ο δε «τυφλός» πρέπει να εμπιστευτεί τον εαυτό του στις οδηγίες κάποιου άλλου.
Τίτλος 5ου εργαστηρίου: Σεβασμός προς τους άλλους και διάλογος.
Δραστηριότητες:
- Τι είναι ένας κανόνας; Γιατί υπάρχει; Σε τι χρησιμεύει; Μπορεί να αλλάξει; Υπάρχουν κανόνες: α) στο σχολείο; β) στο σπίτι, γ) όταν πας επίσκεψη σε κάποιο φίλο; Οι μεγάλοι έχουν κανόνες; Σε ποιους κανόνες
υπακούν ο μπαμπάς και η μαμά σου; Ένα παιχνίδι έχει κανόνες; Γιατί;
Τι θα συνέβαινε αν…: α)δε φορούσαμε ζώνη μέσα στο αμάξι, β) δεν υπακούμε στον κ.ο.κ. π.χ. παραβίαση φωτεινών σηματοδοτών, γ) αν κλέψουμε χρήματα από κάποιον, δ) αν μιλάμε χωρίς να ακούμε κανένα
και χωρίς να μας ακούει κανείς - Κανόνες διαλόγου: Στην παρεούλα και στην ολομέλεια αποφασίσαμε τους κανόνες διαλόγου, π.χ. «σηκώνουμε χέρι για να μιλήσουμε», «ακούμε προσεκτικά ο ένας τον άλλο», «δεν διακόπτουμε τον άλλο όταν μιλάει», «περιμένουμε τη σειρά μας», «μιλάμε όμορφα χωρίς να λέμε άσχημες κουβέντες» κ.λπ.
- Τι είναι ο διάλογος; Σε τι μας βοηθάει; Είναι πάντα καλός; Υπάρχουν περιπτώσεις που δεν πρέπει να κάνουμε διάλογο; (π.χ. όταν κινδυνεύει η σωματική μας ακεραιότητα και πρέπει να το βάλουμε στα πόδια).
- Οι σκέψεις μας τι είναι; Με τι μοιάζουν; Μοιραζόμαστε όλες τις σκέψεις μας με τους άλλους;
Τίτλος 6ου εργαστηρίου: Σεβασμός προς το φυσικό περιβάλλον, τα άβια και τα έμβια όντα.
- Χρειάζεται σεβασμό το περιβάλλον; Πώς δείχνουμε το σεβασμό μας στις θάλασσες, στις πόλεις, στα βουνά; Υπάρχουν πράξεις που είναι κακές για το περιβάλλον; Ποιες είναι; Πώς τις αποφεύγουμε; Τι κάνουμε σε περίπτωση κινδύνου;
- Χειροποίητο επιτραπέζιο παιχνίδι. Κατασκευάσαμε με τα παιδιά από κουτί δημητριακών επιτραπέζιο παιχνίδι, έτσι ώστε να κατανοήσουν την αξία της ανακύκλωσης
- Είναι όλα στην θέση τους; Τα παιδιά μάθανε να παίζουν ένα παιχνίδι και να το τακτοποιούν πριν ασχοληθούν με άλλο
- Η γωνιά των σκισμένων βιβλίων και των χαλασμένων παιχνιδιών: Συχνά η χρήση των πραγμάτων από τα παιδιά μπορεί να τα φθείρει. Με τα παιδιά ορίσαμε ένα χώρο στον οποίο θα τοποθετούμε αντικείμενα που
χρειάζονται επιδιόρθωση π.χ. βιβλία που τους έχουν φύγει ή σκιστεί κάποιες σελίδες, κουτιά με πάζλ που τα κουτιά τους έχουν σκιστεί ή ταλαιπωρηθεί - Ταΐστρες για τα πουλιά και σπιτάκια με φαγητό και νερό για τα αδέσποτα
ζώα: Φτιάξαμε με τα παιδιά ταΐστρες για τα πουλιά που τις κρύες μέρες του χειμώνα δυσκολεύονται να βρουν τροφή. Επίσης για τα αδέσποτα ζώα (σκύλοι και γάτες) σπιτάκια από χαρτόκουτες με πιατάκια ώστε να υπάρχει πάντα τροφή και νερό.