• Αποστολή: Άμεσα εκλεγμένο σώμα της ΕΕ με νομοθετική, εποπτική και δημοσιονομική αρμοδιότητα
• Μέλη: 720 ευρωβουλευτές (Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου)
• Πρόεδρος: Roberta Metsola
• Έτος σύστασης: 1952, ως Κοινή Συνέλευση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, 1962 ως Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρώτες άμεσες εκλογές το 1979
• Τοποθεσία: Στρασβούργο (Γαλλία), Βρυξέλλες (Βέλγιο), Λουξεμβούργο
• Ιστότοπος: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι το νομοθετικό σώμα της ΕΕ. Εκλέγεται άμεσα από τους πολίτες της ΕΕ κάθε 5 χρόνια.

Οι τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές διεξήχθησαν στις 6-9 Ιουνίου 2024.

Τι κάνει το Κοινοβούλιο

Το Κοινοβούλιο έχει 3 κύριες αρμοδιότητες:

Νομοθετικές

• Εγκρίνει νομοθετικές πράξεις της ΕΕ, μαζί με το Συμβούλιο της ΕΕ, με βάση προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
• Αποφασίζει για διεθνείς συμφωνίες
• Αποφασίζει για θέματα διεύρυνσης
• Εξετάζει το πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής και της ζητά να υποβάλλει νομοθετικές προτάσεις

Εποπτικές

• Ασκεί δημοκρατικό έλεγχο σε όλα τα όργανα της ΕΕ
• Εκλέγει τον/την πρόεδρο της Επιτροπής και εγκρίνει την Επιτροπή ως σώμα. Έχει τη δυνατότητα να καταθέσει «πρόταση μομφής», υποχρεώνοντας την Επιτροπή σε παραίτηση
• Χορηγεί απαλλαγή, δηλαδή τελική έγκριση για τον τρόπο με τον οποίο εκτελέστηκε ο προϋπολογισμός της ΕΕ
• Εξετάζει αναφορές πολιτών και συγκροτεί εξεταστικές επιτροπές
• Συζητά τη νομισματική πολιτική με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα
• Υποβάλει ερωτήσεις στην Επιτροπή και το Συμβούλιο
• Εκτελεί χρέη παρατηρητή σε εκλογικές διαδικασίες

Δημοσιονομικές

• Καταρτίζει τον προϋπολογισμό της ΕΕ, μαζί με το Συμβούλιο
• Εγκρίνει τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, δηλαδή το «Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο»

Σύνθεση

Ο αριθμός των ευρωβουλευτών για κάθε χώρα είναι γενικά ανάλογος του πληθυσμού της, αλλά ισχύει η αρχή της φθίνουσας αναλογικότητας: καμία χώρα δεν μπορεί να έχει λιγότερους από 6 ή περισσότερους από 96 βουλευτές, ενώ ο συνολικός αριθμός τους δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 750 (συν τον/την πρόεδρο). Οι βουλευτές συγκροτούν ομάδες με βάση την πολιτική τους τοποθέτηση, και όχι την εθνικότητά τους.

Ο/Η πρόεδρος εκπροσωπεί το Κοινοβούλιο στα άλλα όργανα της ΕΕ και στον έξω κόσμο και έχει τον τελευταίο λόγο στην έγκριση του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Πώς λειτουργεί το Κοινοβούλιο

Οι εργασίες του Κοινοβουλίου διεξάγονται σε δύο στάδια:

• Επιτροπές — για την προετοιμασία της νομοθεσίας.
  Το Κοινοβούλιο αριθμεί 20 επιτροπές και τρεις υποεπιτροπές, καθεμία από τις οποίες ασχολείται με συγκεκριμένο τομέα πολιτικής. Οι επιτροπές εξετάζουν νομοθετικές προτάσεις, ενώ οι βουλευτές και οι πολιτικές ομάδες μπορούν να προτείνουν τροποποιήσεις ή να απορρίψουν το νομοσχέδιο. Τα θέματα αυτά συζητούνται επίσης στο πλαίσιο των πολιτικών ομάδων.
• Σύνοδοι ολομέλειας — για την έγκριση της νομοθεσίας.
  Πρόκειται για συνεδρίαση του συνόλου των βουλευτών με σκοπό την τελική ψηφοφορία για το προταθέν νομοσχέδιο και τις προταθείσες τροποποιήσεις. Συνήθως η σύνοδος ολομέλειας πραγματοποιείται στο Στρασβούργο για τέσσερις ημέρες κάθε μήνα, αλλά μερικές φορές πραγματοποιούνται συμπληρωματικές σύνοδοι στις Βρυξέλλες.

Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε ΕΔΩ

© European Union, European Parliament

Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ)

• Ρόλος: μεριμνά για την ομοιόμορφη ερμηνεία και εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ σε κάθε χώρα της ΕΕ· εξασφαλίζει ότι τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ συμμορφώνονται με το δίκαιο της ΕΕ.
• Μέλη:
  • Δικαστήριο: 1 δικαστής από κάθε χώρα της ΕΕ, συν 11 γενικοί εισαγγελείς
  • Γενικό Δικαστήριο: 2 δικαστές από κάθε χώρα της ΕΕ
• Έτος σύστασης: 1952
• Τοποθεσία: Λουξεμβούργο
• Ιστότοπος: Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ)

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) ερμηνεύει το δίκαιο της ΕΕ, ώστε να διασφαλίζεται η ομοιόμορφη εφαρμογή του σε όλες τις χώρες της ΕΕ, και διευθετεί νομικές διαφορές ανάμεσα στις εθνικές κυβερνήσεις και τα όργανα της ΕΕ.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορούν επίσης να προσφεύγουν στο Δικαστήριο ιδιώτες, επιχειρήσεις ή οργανισμοί κατά οργάνου της ΕΕ, εάν θεωρούν ότι το όργανο αυτό έχει με κάποιο τρόπο παραβιάσει τα δικαιώματά τους.

Τι κάνει το ΔΕΕ;

Το ΔΕΕ εκδίδει αποφάσεις για υποθέσεις που του υποβάλλονται. Οι συνηθέστεροι τύποι υποθέσεων αφορούν:

• ερμηνεία του δικαίου (προδικαστικές αποφάσεις): τα εθνικά δικαστήρια των χωρών της ΕΕ οφείλουν να μεριμνούν για τη σωστή εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου, το οποίο όμως μπορεί να ερμηνεύουν με διαφορετικό τρόπο. Αν ένα εθνικό δικαστήριο έχει αμφιβολίες σχετικά με την ερμηνεία ή την ισχύ μιας νομοθετικής πράξης της ΕΕ, μπορεί να ζητήσει διευκρινίσεις από το Δικαστήριο. Ο ίδιος μηχανισμός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προσδιοριστεί κατά πόσον μια εθνική νομοθεσία ή πρακτική είναι συμβατή με το δίκαιο της ΕΕ.
• επιβολή του δικαίου (διαδικασίες επί παραβάσει): πρόκειται για διαδικασίες κατά των κρατών μελών για μη συμμόρφωση με το ενωσιακό δίκαιο. Τις διαδικασίες αυτές μπορεί να κινεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή άλλο κράτος μέλος της ΕΕ. Το κράτος μέλος το οποίο διαπιστώνεται ότι έχει παραβεί τις υποχρεώσεις του, οφείλει να προβεί αμέσως σε διορθωτικές ενέργειες, ειδάλλως κινδυνεύει να ασκηθεί εναντίον του δεύτερη προσφυγή, που μπορεί να οδηγήσει στην επιβολή προστίμου.
• ακύρωση νομικών πράξεων της ΕΕ (προσφυγές ακύρωσης): εάν μια νομική πράξη της ΕΕ θεωρείται ότι παραβιάζει τις Συνθήκες της ΕΕ ή τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών, τα κράτη μέλη, το Συμβούλιο της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή (σε ορισμένες περιπτώσεις) το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορούν να ζητήσουν από το Δικαστήριο να την ακυρώσει.
  Οι ιδιώτες μπορούν επίσης να ζητήσουν από το Δικαστήριο να ακυρώσει μια πράξη της ΕΕ που τους αφορά άμεσα.
• διασφάλιση της ανάληψης δράσης από την ΕΕ (προσφυγή λόγω παράλειψης): το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλουν υπό ορισμένες συνθήκες να λαμβάνουν ορισμένες αποφάσεις. Αν δεν το πράξουν, τα κράτη μέλη της ΕΕ, άλλα όργανα της ΕΕ και (υπό ορισμένες προϋποθέσεις) ιδιώτες ή επιχειρήσεις μπορούν να υποβάλουν καταγγελία στο Δικαστήριο.
• επιβολή κυρώσεων σε όργανα της ΕΕ (αγωγές αποζημίωσης): κάθε πρόσωπο ή επιχείρηση που υπέστη ζημία εξαιτίας δράσης ή παράλειψης της ΕΕ ή του προσωπικού της μπορεί να προσφύγει στο Δικαστήριο.

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ)

• Ρόλος: Διαχείριση του ευρώ, διατήρηση της σταθερότητας των τιμών και άσκηση της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής της ΕΕ
• Πρόεδρος: Christine Lagarde
• Μέλη: ο/η πρόεδρος και ο/η αντιπρόεδρος της ΕΚΤ και οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών όλων των κρατών μελών της ΕΕ
• Έτος σύστασης: 1998
• Τοποθεσία: Φρανκφούρτη (Γερμανία)
• Ιστότοπος: Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) είναι αρμόδια για τη διαχείριση του ευρώ και για τη χάραξη και εφαρμογή της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής της ΕΕ. Βασικός της στόχος είναι να διατηρεί σταθερές τις τιμές, στηρίζοντας έτσι την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

Τι κάνει η ΕΚΤ;

• Καθορίζει τα επιτόκια με τα οποία δανείζει τις εμπορικές τράπεζες στην ευρωζώνη (γνωστή επίσης ως ζώνη του ευρώ), ελέγχοντας έτσι την προσφορά χρήματος και τον πληθωρισμό
• Διαχειρίζεται τα συναλλαγματικά αποθέματα της ευρωζώνης και την αγορά ή πώληση νομισμάτων, ώστε να διατηρείται η ισορροπία των συναλλαγματικών ισοτιμιών
• Διασφαλίζει την κατάλληλη εποπτεία των χρηματοπιστωτικών αγορών και ιδρυμάτων από τις εθνικές αρχές, καθώς και την ομαλή λειτουργία των συστημάτων πληρωμών
• Μεριμνά για την ασφάλεια και την ευρωστία του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος
• Εξουσιοδοτεί τις χώρες της ευρωζώνης να εκδίδουν χαρτονομίσματα ευρώ
• Παρακολουθεί τις τάσεις των τιμών και αξιολογεί τους κινδύνους που προκύπτουν για τη σταθερότητα των τιμών.

Πλήρης κατάλογος των καθηκόντων της ΕΚΤ

Σύνθεση

Ο/Η πρόεδρος της ΕΚΤ την εκπροσωπεί σε υψηλού επιπέδου ευρωπαϊκές και διεθνείς συνεδριάσεις. Η ΕΚΤ διαθέτει τα ακόλουθα τρία όργανα λήψης αποφάσεων:

• το Διοικητικό Συμβούλιο — το κύριο όργανο λήψης αποφάσεων.
  Απαρτίζεται από την Εκτελεστική Επιτροπή (βλ. κατωτέρω) και από τους διοικητές των κεντρικών τραπεζών των χωρών της ευρωζώνης.
• την Εκτελεστική Επιτροπή — ασχολείται με την καθημερινή λειτουργία της ΕΚΤ.
  Απαρτίζεται από τον/την πρόεδρο και τον/την αντιπρόεδρο της ΕΚΤ και τέσσερα άλλα μέλη που διορίζονται για 8 χρόνια από τους ηγέτες των χωρών της ευρωζώνης.
• το Γενικό Συμβούλιο — έχει περισσότερο έναν συμβουλευτικό και συντονιστικό ρόλο.
  Απαρτίζεται από τον/την πρόεδρο και τον/την αντιπρόεδρο της ΕΚΤ και τους διοικητές των κεντρικών τραπεζών όλων των χωρών της ΕΕ.

Πώς λειτουργεί η ΕΚΤ;

Η ΕΚΤ συνεργάζεται με τις κεντρικές τράπεζες όλων των χωρών της ΕΕ. Μαζί αποτελούν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών.

Ηγείται της συνεργασίας μεταξύ των κεντρικών τραπεζών στην ευρωζώνη. Η συνεργασία αυτή αποκαλείται Ευρωσύστημα.

Οι αρμοδιότητες των διοικητικών οργάνων

• Διοικητικό Συμβούλιο: αξιολογεί τις οικονομικές και νομισματικές εξελίξεις, διαμορφώνει τη νομισματική πολιτική της ευρωζώνης και καθορίζει τα επιτόκια δανεισμού που επιβάλλει η Κεντρική Τράπεζα στις εμπορικές τράπεζες.

• Εκτελεστική Επιτροπή: εφαρμόζει τη νομισματική πολιτική, διαχειρίζεται τις τρέχουσες υποθέσεις, προετοιμάζει τις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και ασκεί εξουσίες που της έχει αναθέσει το Διοικητικό Συμβούλιο.

• Γενικό Συμβούλιο — συμμετέχει στο συμβουλευτικό και συντονιστικό έργο και βοηθά στην προετοιμασία της προσχώρησης νέων χωρών στην ευρωζώνη.

 

Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ)

• Ρόλος: να ελέγχει αν τα κονδύλια της ΕΕ συλλέγονται και χρησιμοποιούνται σωστά, και να συμβάλλει στη βελτίωση της δημοσιονομικής διαχείρισης της ΕΕ.
• Πρόεδρος: Tony Murphy
• Μέλη: 1 από κάθε χώρα της ΕΕ
• Έτος σύστασης: 1977
• Τοποθεσία: Λουξεμβούργο
• Ιστότοπος: Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο

Ως ανεξάρτητη εξωτερική ελεγκτική αρχή της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) μεριμνά για τα συμφέροντα των Ευρωπαίων φορολογουμένων. Παρόλο που δεν διαθέτει νομικές εξουσίες, έχει ως αποστολή τη βελτίωση της διαχείρισης του προϋπολογισμού της ΕΕ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την κατάρτιση εκθέσεων για τα οικονομικά της ΕΕ.

Τι κάνει το ΕΕΣ;

• Ελέγχει τα έσοδα και τις δαπάνες της ΕΕ για να εξακριβώσει αν τα κονδύλια της ΕΕ συλλέγονται και δαπανώνται σωστά, και αν αξιοποιούνται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και με την απαιτούμενη λογοδοσία
• Ελέγχει κάθε πρόσωπο ή φορέα που διαχειρίζεται ευρωπαϊκά κονδύλια — π.χ. με επιτόπιους ελέγχους στα όργανα της ΕΕ (ιδίως στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή), στις χώρες της ΕΕ και τις χώρες που λαμβάνουν βοήθεια από την ΕΕ
• Στο πλαίσιο των εκθέσεων ελέγχου, διατυπώνει πορίσματα και συστάσεις που απευθύνονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις κυβερνήσεις των κρατών μελών
• Αναφέρει κάθε υπόνοια σχετική με απάτη, διαφθορά ή άλλη παράνομη δραστηριότητα στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF)
• Συντάσσει ετήσια έκθεση για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ, την οποία το ΕΚ εξετάζει προτού αποφασίσει αν θα εγκρίνει τη διαχείριση του προϋπολογισμού της ΕΕ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή
• Διαβιβάζει τις γνώμες των εμπειρογνωμόνων του στους υπευθύνους χάραξης πολιτικής της ΕΕ, ώστε να τους βοηθά να διαχειρίζονται καλύτερα τα κονδύλια της ΕΕ και να λογοδοτούν στους πολίτες

Δημοσιεύει επίσης γνώμες για προπαρασκευαστικές νομοθετικές πράξεις που θα έχουν αντίκτυπο στη δημοσιονομική διαχείριση της ΕΕ, καθώς και έγγραφα θέσεων, επισκοπήσεις και άλλες ειδικές δημοσιεύσεις για ζητήματα δημόσιων οικονομικών της ΕΕ.

Για να είναι αποτελεσματικό, το Ελεγκτικό Συνέδριο πρέπει να είναι ανεξάρτητο από τα όργανα και τους οργανισμούς που ελέγχει. Συνεπώς, είναι ελεύθερο να αποφασίζει:

• τι θα ελέγξει
• πώς θα το ελέγξει
• πώς και πότε θα υποβάλει τα πορίσματά του

Οι έλεγχοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου στοχεύουν κυρίως την Ευρωπαϊκή Επιτροπή — το κύριο όργανο που είναι αρμόδιο για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ. Παράλληλα όμως συνεργάζεται στενά με τις εθνικές αρχές, δεδομένου ότι η Επιτροπή διαχειρίζεται τα περισσότερα κονδύλια της ΕΕ (περίπου το 80 %) από κοινού με τις αρχές αυτές.

Σύνθεση

Τα μέλη του Ελεγκτικού Συνεδρίου διορίζονται από το Συμβούλιο, μετά από διαβούλευση με το Κοινοβούλιο, για ανανεώσιμη εξαετή θητεία. Από τα μέλη αυτά επιλέγεται πρόεδρος για τριετή θητεία, επίσης ανανεώσιμη.

Πώς λειτουργεί το ΕΕΣ;

Το ΕΕΣ διενεργεί 3 είδη ελέγχου:

• Δημοσιονομικό έλεγχο — ελέγχει κατά πόσον οι λογαριασμοί δείχνουν επακριβώς τη χρηματοοικονομική κατάσταση, τα αποτελέσματα και την ταμειακή ροή του οικονομικού έτους.
• Έλεγχο συμμόρφωσης -— ελέγχει κατά πόσον οι οικονομικές συναλλαγές γίνονται σύμφωνα με τους κανόνες.
• Έλεγχο απόδοσης — ελέγχει κατά πόσον τα ευρωπαϊκά ταμεία επιτυγχάνουν τους στόχους τους με τους λιγότερους δυνατούς πόρους και τον πιο οικονομικό τρόπο.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο περιλαμβάνει ομάδες ελέγχου, τα λεγόμενα «τμήματα». Οι ομάδες αυτές προετοιμάζουν εκθέσεις και γνώμες τις οποίες εγκρίνουν τα μέλη του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ώστε να γίνουν επίσημες.

© European Union, European Parliament

• Ρόλος: προάγει το γενικό συμφέρον της ΕΕ προτείνοντας και επιβάλλοντας νομοθεσία, καθώς και εφαρμόζοντας πολιτικές και τον προϋπολογισμό της ΕΕ
• Μέλη: ομάδα ή «Σώμα» επιτρόπων, 1 από κάθε κράτος μέλος της ΕΕ
• Πρόεδρος: Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
• Έτος ίδρυσης: 1958
• Τοποθεσία: Βρυξέλλες (Βέλγιο)
• Ιστοσελίδα: Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι το πολιτικά ανεξάρτητο εκτελεστικό όργανο της ΕΕ. Είναι η μόνη αρμόδια για να προτείνει νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία και υλοποιεί τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ΕΕ.

Τι κάνει η Επιτροπή

Προτείνει νέους νόμους

Η Επιτροπή είναι το μόνο όργανο της ΕΕ το οποίο υποβάλλει νομοθετικές προτάσεις για έγκριση από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, και το οποίο:

• προστατεύει τα συμφέροντα της ΕΕ και των πολιτών της σε ζητήματα που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά σε εθνικό επίπεδο
• αποσαφηνίζει τεχνικές λεπτομέρειες, αφού συμβουλευτεί εμπειρογνώμονες και το κοινό

Διαχειρίζεται τις πολιτικές της ΕΕ και κατανέμει τους χρηματοδοτικούς πόρους της ΕΕ

• καθορίζει τις προτεραιότητες δαπανών της ΕΕ, από κοινού με το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο
• καταρτίζει τους ετήσιους προϋπολογισμούς και τους υποβάλλει προς έγκριση στο Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο
• εποπτεύει το πώς δαπανώνται τα χρήματα της ΕΕ, μέσω εξονυχιστικού ελέγχου που πραγματοποιεί το Ελεγκτικό Συνέδριο

Επιβάλλει την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ

• μαζί με το Δικαστήριο, διασφαλίζει ότι το δίκαιο της ΕΕ εφαρμόζεται ορθά σε όλες τις χώρες της ΕΕ

Εκπροσωπεί την ΕΕ στη διεθνή σκηνή

• ομιλεί εξ ονόματος όλων των χωρών της ΕΕ σε διεθνείς οργανισμούς, ειδικότερα στους τομείς της εμπορικής πολιτικής και της ανθρωπιστικής βοήθειας
• διαπραγματεύεται διεθνείς συμφωνίες εξ ονόματος της ΕΕ

Σύνθεση

Η πολιτική ηγεσία ασκείται από το Σώμα των 27 επιτρόπων (ένας/μία από κάθε χώρα της ΕΕ) – υπό την ηγεσία του/της προέδρου της Επιτροπής, που αποφασίζει ποιος/-α είναι αρμόδιος/-α για κάθε τομέα πολιτικής.

Το Σώμα των επιτρόπων αποτελείται από τον/την πρόεδρο της Επιτροπής, πέντε εκτελεστικούς/-ές αντιπροέδρους, τον/την ύπατο/-η εκπρόσωπο της Ένωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας / αντιπρόεδρο, καθώς και 20 επιτρόπους αρμόδιους/-ες για αντίστοιχα χαρτοφυλάκια.

Η καθημερινή λειτουργία της Επιτροπής εξασφαλίζεται από το προσωπικό της (νομικοί, οικονομολόγοι, εμπειρογνώμονες κ.λπ.), το οποίο οργανώνεται σε υπηρεσίες γνωστές ως Γενικές Διευθύνσεις (ΓΔ), η κάθε μία από τις οποίες είναι αρμόδια για έναν συγκεκριμένο τομέα πολιτικής.

Εκλογή προέδρου της Επιτροπής

Ο/Η υποψήφιος/-α πρόεδρος της Επιτροπής προτείνεται από τους αρχηγούς των κρατών μελών στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αφού ληφθεί υπόψη το αποτέλεσμα των εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο πρόεδρος, για να εκλεγεί, πρέπει να λάβει τη στήριξη από την πλειοψηφία των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Επιλογή των επιτρόπων

Ο/η υποψήφιος/-α για τη θέση του/της προέδρου επιλέγει τους/τις εν δυνάμει εκτελεστικούς/-ές αντιπροέδρους, αντιπροέδρους και επιτρόπους με βάση τις προτάσεις των κρατών μελών. Ο κατάλογος των υποψηφίων πρέπει να εγκριθεί από τους εθνικούς ηγέτες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Κάθε υποψήφιος/-α εμφανίζεται ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για να παρουσιάσει τις θέσεις του/της και να απαντήσει σε ερωτήσεις. Στη συνέχεια, το Κοινοβούλιο ψηφίζει για την έγκριση ή όχι των υποψηφίων ως σύνολο. Τέλος, οι επίτροποι ορίζονται από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με ειδική πλειοψηφία.

Η θητεία της παρούσας Επιτροπής λήγει στις 30 Νοεμβρίου 2029.

Πώς λειτουργεί η Επιτροπή

Στρατηγικός σχεδιασμός

Ο/Η πρόεδρος χαράσσει τις πολιτικές κατευθύνσεις της Επιτροπής, γεγονός που επιτρέπει στους επιτρόπους να αποφασίζουν από κοινού τους στρατηγικούς στόχους και να εκπονούν το ετήσιο πρόγραμμα εργασίας.

Συλλογική λήψη αποφάσεων

Οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάση τη συλλογική ευθύνη. Όλοι οι επίτροποι είναι ισότιμοι κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και εξίσου υπόλογοι για τις αποφάσεις τους. Δεν διαθέτουν ατομικές εξουσίες λήψης αποφάσεων, εκτός εάν λάβουν σχετική εξουσιοδότηση σε ορισμένες περιπτώσεις.

Οι εκτελεστικοί/-ές αντιπρόεδροι και ο/η ύπατος εκπρόσωπος / αντιπρόεδρος ενεργούν εξ ονόματος του/της προέδρου και συντονίζουν τις εργασίες στον τομέα αρμοδιότητάς τους, μαζί με άλλους επιτρόπους. Για να διασφαλιστεί η στενή συνεργασία και η ευελιξία του Σώματος των επιτρόπων, καθορίζονται έργα προτεραιότητας.

Οι επίτροποι υποστηρίζουν τους/τις εκτελεστικούς/-ές αντιπροέδρους και τον/την Ύπατο Εκπρόσωπο / Αντιπρόεδρο στην υποβολή προτάσεων στο Σώμα των επιτρόπων. Σε γενικές γραμμές, οι αποφάσεις λαμβάνονται με συναίνεση, αλλά είναι δυνατό να διεξαχθεί και ψηφοφορία. Στην περίπτωση αυτή, οι αποφάσεις λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία, και κάθε επίτροπος διαθέτει μία μόνο ψήφο.

Στη συνέχεια, η αρμόδια Γενική Διεύθυνση (υπό τον/ γενικό διευθυντή που λογοδοτεί στον αρμόδιο επίτροπο) αναλαμβάνει την υπόθεση. Αυτό συνήθως γίνεται με την εκπόνηση σχεδίου νομοθετικής πρότασης.

Τα νομοσχέδια αυτά υποβάλλονται ξανά στους επιτρόπους για έγκριση στην εβδομαδιαία συνεδρίασή τους, και στη συνέχεια λαμβάνουν καθεστώς επίσημης πρότασης που υποβάλλεται στο Συμβούλιο της ΕΕ και το Κοινοβούλιο για το επόμενο στάδιο της νομοθετικής διαδικασίας της ΕΕ.

Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε ΕΔΩ

© European Union, European Parliament

• Ρόλος: η φωνή των κρατών μελών της ΕΕ· θεσπίζει τη νομοθεσία της ΕΕ και συντονίζει τις πολιτικές της
• Μέλη: υπουργοί από κάθε χώρα της ΕΕ, ανάλογα με τον προς συζήτηση τομέα πολιτικής
• Πρόεδρος: κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ασκεί εκ περιτροπής την προεδρία για έξι μήνες
• Έτος σύστασης: το 1958 (ως Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας)
• Τοποθεσία: Βρυξέλλες (Βέλγιο)
• Ιστότοπος: Συμβούλιο της ΕΕ

Στο Συμβούλιο της ΕΕ, ανεπίσημα γνωστό και ως Συμβούλιο, οι υπουργοί από κάθε χώρα της ΕΕ συναντώνται για να συζητήσουν, να τροποποιήσουν και να θεσπίσουν νομοθετικές πράξεις καθώς και για να συντονίσουν τις πολιτικές τους. Οι υπουργοί έχουν την εξουσία να δεσμεύουν τις κυβερνήσεις τους για την ανάληψη των δράσεων που συμφωνούνται στις συνεδριάσεις. Οι σύνοδοι του Συμβουλίου πραγματοποιούνται στις Βρυξέλλες, εκτός από τρεις μήνες (Απρίλιος, Ιούνιος και Οκτώβριος) που πραγματοποιούνται στο Λουξεμβούργο.

Tο Συμβούλιο, μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι το κύριο όργανο λήψης αποφάσεων της ΕΕ.

Το Συμβούλιο της ΕΕ δεν πρέπει να συγχέεται με:

• το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – όπου οι ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ συνεδριάζουν τέσσερις φορές τον χρόνο για να καθορίσουν τις γενικές κατευθύνσεις της χάραξης των πολιτικών της ΕΕ
• Συμβούλιο της Ευρώπης —το οποίο δεν αποτελεί όργανο της ΕΕ.

Τι κάνει το Συμβούλιο

• Διαπραγματεύεται και θεσπίζει τη νομοθεσία της ΕΕ, από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με βάση τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
• Συντονίζει τις πολιτικές των χωρών της ΕΕ
• Χαράσσει την εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας της ΕΕ, με βάση τις κατευθυντήριες γραμμές του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου
• Συνάπτει συμφωνίες μεταξύ της ΕΕ και άλλων χωρών ή διεθνών οργανισμών
• Εγκρίνει τον ετήσιο προϋπολογισμό της ΕΕ – από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Σύνθεση

Το Συμβούλιο της ΕΕ δεν έχει μόνιμα μέλη. Συνέρχεται σε 10 διαφορετικές συνθέσεις, καθεμία από τις οποίες αντιστοιχεί στον υπό συζήτηση τομέα πολιτικής. Ανάλογα με τη σύνθεση, κάθε χώρα εκπροσωπείται από τον υπουργό που είναι αρμόδιος για τον αντίστοιχο τομέα πολιτικής.

Για παράδειγμα, στο Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων (ECOFIN) συμμετέχουν οι υπουργοί Οικονομικών των κρατών μελών.

Ποιος προεδρεύει στις συνόδους

Το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων έχει μόνιμο πρόεδρο, τον ύπατο εκπρόσωπο για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας της ΕΕ. Σε όλες τις άλλες συνόδους του Συμβουλίου προεδρεύει ο αρμόδιος υπουργός της χώρας που ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ.

Για παράδειγμα, όταν την προεδρία ασκεί η Εσθονία, σε όλα τα Συμβούλια Περιβάλλοντος προεδρεύει ο Εσθονός υπουργός Περιβάλλοντος.

Η γενικότερη συνοχή διασφαλίζεται από το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων —το οποίο επικουρείται από την Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων. Η επιτροπή αυτή απαρτίζεται από τους Μόνιμους Αντιπροσώπους των κρατών μελών στην ΕΕ, οι οποίοι είναι στην ουσία οι εθνικοί πρέσβεις στην ΕΕ.

Χώρες της Ευρωζώνης

Οι χώρες της Ευρωζώνης συντονίζουν τις οικονομικές πολιτικές τους μέσω της Ευρωομάδας, που απαρτίζεται από τους υπουργούς Οικονομίας και Οικονομικών. Η Ευρωομάδα συνεδριάζει την παραμονή του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων. Οι συμφωνίες που επιτυγχάνονται στις συνεδριάσεις της Ευρωομάδας εγκρίνονται επίσημα από το Συμβούλιο την επόμενη ημέρα. Δικαίωμα ψήφου γι΄αυτά τα θέματα έχουν μόνον οι υπουργοί των χωρών της Ευρωζώνης.

Πώς λειτουργεί το Συμβούλιο

• Οι υπουργοί της ΕΕ συνεδριάζουν δημόσια όταν συζητούν ή ψηφίζουν επί σχεδίων νομοθετικών πράξεων.
• Για τη λήψη αποφάσεων απαιτείται συνήθως ειδική πλειοψηφία:
  • το 55% των χωρών (δηλαδή, με τα 27 σημερινά κράτη μέλη, 15 χώρες)
  • που αντιστοιχούν τουλάχιστον στο 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.
• Μπορείτε να παρακολουθήσετε τις δημόσιες συνεδριάσεις του Συμβουλίου ζωντανά σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ. Όσον αφορά τις δημόσιες συνεδριάσεις του Συμβουλίου, είναι επίσης δημόσια τα αντίστοιχα πρακτικά και τα αποτελέσματα ψηφοφοριών.

Για να αποτραπεί η λήψη μιας απόφασης, απαιτούνται τουλάχιστον 4 χώρες (που να αντιπροσωπεύουν το 35% τουλάχιστον του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ).

• Εξαίρεση —ευαίσθητα θέματα, όπως η εξωτερική πολιτική και η φορολογία, απαιτούν ομοφωνία (όλες οι χώρες να ψηφίζουν υπέρ).
• Απλή πλειοψηφία απαιτείται για όλα τα διαδικαστικά και διοικητικά θέματα

Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε ΕΔΩ

© European Union, European Parliament

• Ρόλος: Καθορίζει τους γενικούς πολιτικούς προσανατολισμούς και προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης
• Μέλη: οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων των χωρών της ΕΕ, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
• Πρόεδρος: Αντόνιο Κόστα
• Έτος σύστασης: 1974 (ανεπίσημο φόρουμ), 1992 (επίσημο καθεστώς), 2009 (επίσημο θεσμικό όργανο της ΕΕ)
• Τοποθεσία: Βρυξέλλες (Βέλγιο)
• Ιστότοπος: Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συνέρχονται οι ηγέτες των χωρών της ΕΕ για να καθορίσουν την πολιτική ατζέντα της ΕΕ. Αποτελεί το υψηλότερο επίπεδο πολιτικής συνεργασίας μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είναι ένα από τα 7 επίσημα θεσμικά όργανα της ΕΕ και οι συνεδριάσεις του (συνήθως τριμηνιαίες) λαμβάνουν τη μορφή συνόδων κορυφής μεταξύ των ηγετών της ΕΕ, υπό την προεδρία μόνιμου προέδρου.

Τι κάνει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

• Καθορίζει τους γενικούς προσανατολισμούς και τις πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ – δεν θεσπίζει όμως νομοθεσία.
• Ασχολείται με σύνθετα ή ευαίσθητα θέματα που δεν μπορούν να επιλυθούν σε χαμηλότερο επίπεδο διακυβερνητικής συνεργασίας.
• Καθορίζει την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα στρατηγικά συμφέροντα της ΕΕ καθώς και θέματα άμυνας.
• Επιλέγει και ορίζει τους υποψήφιους για ορισμένα υψηλά αξιώματα της ΕΕ, όπως του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Για κάθε ζήτημα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπορεί:

• να ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλει πρόταση για την αντιμετώπισή του
• να παραπέμψει το ζήτημα στο Συμβούλιο της ΕΕ

Σύνθεση

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απαρτίζεται από τους αρχηγούς κρατών ή κυβερνήσεων όλων των χωρών της ΕΕ, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Συνέρχεται κατόπιν πρωτοβουλίας του προέδρου του, ο οποίος εκλέγεται από το ίδιο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για μια θητεία δυόμισι ετών, ανανεώσιμη μόνο μία φορά. Μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος εκπροσωπεί την ΕΕ στον έξω κόσμο.

Πώς λειτουργεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο

Συνήθως συνεδριάζει 4 φορές τον χρόνο – όμως ο πρόεδρος μπορεί να συγκαλεί έκτακτες συνεδριάσεις για την επίλυση επειγόντων θεμάτων.

Οι αποφάσεις του λαμβάνονται γενικώς με συναίνεση – σε ορισμένες περιπτώσεις όμως λαμβάνονται με ομοφωνία ή με ειδική πλειοψηφία. Δικαίωμα ψήφου έχουν μόνον οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων.

Για περισσότερες πληροφορίες πατήστε ΕΔΩ

© European Union, European Parliament

Εικονική περιήγηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε 360°

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσφέρει τη δυνατότητα της εικονικής περιήγησης στους χώρους του στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο, καθώς και της γνωριμίας με τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ώστε να γίνει καλύτερα  κατανοητό το έργο που επιτελείται στην καρδιά της ευρωπαϊκής δημοκρατίας.