ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΟ ΦΟΒΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΔΗΜΙΑ
Η εμφάνιση της νόσου του κορωνοϊού (COVID-19) έχει τραυματίσει σε σημαντικό βαθμό την αίσθηση ασφάλειας πολλών ανθρώπων. Είναι απολύτως φυσιολογικό και αποδεκτό να αισθανόμαστε άγχος, φόβο και ανησυχία για τον εαυτό μας και τα αγαπημένα μας πρόσωπα για την πιθανή εκδήλωση της ασθένειας και τη μετάδοσή της, καθώς και για τη βαρύτητα και την έκβασή της. Η στενοχώρια, ο φόβος ασθένειας ή θανάτου, η αβεβαιότητα για το μέλλον, η οικονομική ανασφάλεια, η αίσθηση απαισιοδοξίας και ματαιότητας, η απομόνωση και η μοναξιά είναι έντονα και αρνητικά συναισθήματα, που μπορεί να γίνουν αφόρητα και να απειλήσουν τη σωματική αλλά και την ψυχική μας υγεία. Ο αντίκτυπος αυτών των καταστάσεων δεν είναι ο ίδιος για όλους. Κάθε άνθρωπος αντιδρά με διαφορετικό τρόπο σε πιεστικές καταστάσεις ανάλογα με την προσωπικότητά του, το περιβάλλον του (οικογένεια, φίλοι, εργασιακός χώρος) και την κοινότητα μέσα στην οποία ζει.
Πρόκειται για μία καινούρια κατάσταση, με συνεχώς μεταβαλλόμενα δεδομένα, που εύλογα μας προκαλεί ανασφάλεια.
Τι είναι όμως αυτό που μας προκαλεί το αίσθημα του φόβου;
-
Έχουμε την αίσθηση ότι δεν ελέγχουμε την κατάσταση
-
Σκεφτόμαστε τι μπορεί να συμβεί στο μέλλον
-
Φοβόμαστε τη χειρότερη έκβαση των πραγμάτων
-
Σκεφτόμαστε ότι θα πραγματοποιηθούν οι φόβοι μας
ΑΛΛΑ: Ο λόγος που ανησυχούμε είναι γιατί τίποτα από αυτά δεν έχει συμβεί ακόμα…Κι όμως εμείς ανησυχούμε!
Οι σκέψεις είναι προϊόντα του μυαλού μας, δεν είναι απαραίτητα αληθινές. Για παράδειγμα λέμε: “Και μόνο που το σκέφτηκα, φοβήθηκα, τρόμαξα!”
Προσπαθούμε να διαχωρίσουμε ανάμεσα σε σκέψη και πραγματικότητα, σε πραγματικές και υποθετικές ανησυχίες.
ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΥΠΟΘΕΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Τα παιδιά μου δεν πηγαίνουν σχολείο και χρειάζομαι βοήθεια να τα φροντίσω.
Είμαι νέος και υγιής, αλλά τι θα γίνει αν καταλήξω με αναπνευστήρα;
Προσπαθήστε να αναζητήσετε και να διαχωρίσετε τις πιθανές αιτίες ανησυχίας, σε αυτές για τις οποίες υπάρχει πρακτική λύση, εκείνες που μπορεί να βελτιωθούν με το πέρασμα του χρόνου και σε αυτές για τις οποίες δεν μπορείτε πραγματικά να κάνετε κάτι. Επικεντρωθείτε στο να αποβάλλετε τις ανησυχίες σας για ζητήματα που κατατάσσονται στη δεύτερη και τρίτη κατηγορία, σκεπτόμενοι: “Σε τι με ωφελεί να ανησυχώ για κάτι που δεν μπορώ να διορθώσω ή έστω να κάνω κάτι γι’αυτό;”
Παρακάτω, παρουσιάζονται κάποιοι τρόποι διαφύλαξης της ψυχικής μας υγείας:
-
Σωστή πληροφόρηση για τον ιό από έγκυρες πηγές και περιορισμός έκθεσης στα μέσα μαζικής ενημέρωσης (τηλεόραση, διαδίκτυο, μέσα κοινωνικής δικτύωσης). Η επαναλαμβανόμενη έκθεση στην ενημέρωση αυξάνει τα επίπεδα άγχους και δυσφορίας.
-
Διατήρηση επικοινωνίας με την οικογένεια και τους φίλους μας. Πολλές φορές είναι ανακουφιστικό να εκφράζουμε τις ανησυχίες και τους φόβους μας σε αγαπημένα μας πρόσωπα.
-
Φροντίδα σωματικής υγείας για τη ρύθμιση του συναισθήματος: Ισορροπημένη διατροφή, επαρκής ύπνος, σωματική άσκηση, χαλάρωση.
-
Προγραμματισμός δραστηριοτήτων μέσα στην ημέρα για αύξηση των θετικών συναισθημάτων. Προσπάθεια δημιουργίας μίας καθημερινής ρουτίνας χωρίς απαιτητικό και αγχώδη τρόπο. Προσπαθούμε να αποσπάσουμε την προσοχή μας κάνοντας πράγματα που μας χαλαρώνουν και μας διασκεδάζουν (περίπατος, διαλογισμός, μαγειρική, ζωγραφική, ανάγνωση βιβλίων, παρακολούθηση ταινίας, κατασκευές, επισκευές, πλέξιμο κ.ά).
-
Ψυχο-εκπαίδευση για τη διαχείριση συναισθημάτων. Κάποιες φράσεις που μπορεί να μας βοηθήσουν, όταν αισθανόμαστε πιεσμένοι, είναι: “Το άγχος είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής” “Δεν είμαι μόνος/η μου”, “Πολλοί άνθρωποι νιώθουν έτσι”, “Όλοι οι άνθρωποι έχουν προβλήματα και δυσκολίες”, “Έχω τη δύναμη να διαχειριστώ το άγχος μου”. Με αυτόν τον τρόπο αναγνωρίζουμε ότι είμαστε μέρος ενός μεγαλύτερου συνόλου και ότι όλοι οι άνθρωποι βιώνουμε δύσκολες καταστάσεις.
Ρούσσου Χρύσα
MSc Αναπτυξιακής Ψυχολογίας