ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ: “Τα φυτά του τόπου μου”
Στα πλαίσια του τρίτου Εργαστηρίου Δεξιοτήτων «Φροντίζω το Περιβάλλον» για φέτος ασχοληθήκαμε με την Οικολογία -Παγκόσμια και Τοπική Φυσική Κληρονομιά, και συγκεκριμένα με «Τα φυτά του τόπου μου».
Στόχος μας ήταν τα νήπια να ευαισθητοποιηθούν και να αναλάβουν δράση σε ζητήματα άμεσης εμπειρίας τους σε σχέση με περιβαλλοντικά θέματα που αφορούν την αειφόρο ανάπτυξη. Ειδικότερα, να αντιληφθούν τη συνολική προσφορά των φυτών του τόπου τους αλλά και την πολιτιστική αξία τους και να αναλάβουν πρωτοβουλίες για τη διάσωση και τη διατήρηση της.
• Ορίζουμε τη μουσική του εργαστηρίου που θα οριοθετεί την έναρξη και τη λήξη του.
• Τα φυτά του σχολείου μου
Αρχικά δείχνουμε εικόνες φυτών από το Ψηφιακό Εκπαιδευτικό Υλικό
(Φωτόδεντρο)
και ακολουθεί συζήτηση κάνοντας ερωτήσεις και εφαρμόζοντας την ρουτίνα σκέψης (Βλέπω – Σκέφτομαι – Αναρωτιέμαι): (Περιγράψτε τι είδατε στο βίντεο; Τι ακριβώς τράβηξε την προσοχή σας; Σκεφτείτε πόσα διαφορετικά είδη φυτών υπάρχουν).
Στη συνέχεια χωρίζουμε τους/τις μαθητές/τριες σε ομάδες των 3-4 ατόμων, βγαίνουμε στην αυλή του σχολείου μας παρατηρούμε και καταγράφουμε σε φύλλο παρατήρησης τις απαντήσεις στις ακόλουθες ερωτήσεις που τους έχουν τεθεί: Πόσα διαφορετικά είδη φυτών υπάρχουν στην αυλή του σχολείου;
Τι είδους φυτά υπάρχουν στην αυλή; Ποιος τα φροντίζει;
Τι προσφέρουν τα φυτά αυτά στην καθημερινότητα σας;
Πώς νιώθετε όταν τα βλέπετε;
Ως εμπέδωση δίνεται σχετικό ατομικό φύλλο εργασίας.
• Τα φυτά της γειτονιάς του σχολείου μου
Παρουσιάζουμε στην ολομέλεια με χρήση του προγράμματος γραφικής απεικόνισης της Γης, Google Earth https://www.google.com/earth
το νηπιαγωγείο και τη περιοχή γύρω από αυτό. Στη συνέχεια ακολουθεί συζήτηση βασισμένη στις παρακάτω ερωτήσεις (ρουτίνα σκέψης Βλέπω – Αναρωτιέμαι – Συνδέω):(Παρατηρήστε προσεκτικά. Τι βλέπετε; Πού εντοπίζετε ότι υπάρχουν πράσινοι χώροι/φυτά στην περιοχή γύρω από το σχολείο;)
Στη συνέχεια, οργανώνουμε έναν περίπατο προσεκτικής παρατήρησης στη γειτονιά του σχολείου με στόχο να ανακαλύψουμε όλους τους χώρους που υπάρχουν φυτά.
• Όλοι μαζί φτιάχνουμε το χάρτη της γειτονιάς του σχολείου μας.
Δημιουργούμε τον χάρτη της γειτονιάς του σχολείου σε χαρτόνι, στον οποίο αποτυπώνονται οι πράσινοι χώροι που υπάρχουν στην περιοχή γύρω από το σχολείο.
Οι μαθητές εργάζονται ομαδικά και δημιουργούν τον χάρτη της γειτονιάς του σχολείου σε χαρτόνι , στον οποίο αποτυπώνονται οι πράσινοι χώροι που υπάρχουν στην περιοχή γύρω από το σχολείο. Εκτυπώνουμε φωτογραφίες της γειτονιάς του νηπιαγωγείου και μία ομάδα τις κολλάει στις αντίστοιχες θέσεις τους στο χαρτόνι. Τέλος, άλλη ομάδα δημιουργεί καρτέλες με τα ονόματα των τοπόσημων στο χάρτη.
• Γίνομαι μικρός δημοσιογράφος και μαθαίνω για τα φυτά του τόπου μου.
Συζητάμε για τη σημαντικότητα και χρησιμότητα των φυτών και δημιουργούμε με τις απαντήσεις των παιδιών ιστόγραμμα.
Προσκαλούμε γεωπόνο στο νηπιαγωγείο μας και πραγματοποιούμε ομαδική συνέντευξη με στόχο να αντλήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες για τα φυτά του τόπου μας, κυρίως για τα αρωματικά φυτά και βότανα, τον τρόπο ανάπτυξης και φροντίδας τους καθώς και πώς αξιοποιούνται για τις ανάγκες των κατοίκων.
• Γνωρίζω την πολιτιστική αξία των φυτών του τόπου μου
Φέρνουμε τους/τις μαθητές/τριες σε επαφή με μύθους που αναφέρονται σε φυτά. Παρουσιάζουμε τον μύθο της αμυγδαλιάς, https://www.youtube.com/watch?v=zo8zn3ODW94&t=12s
παρατηρούμε πίνακες αναφοράς με τα προϊόντα που μας προσφέρει.
Τα νήπια αναγνωρίζουν την αξία της και αποφασίζουν να φυτέψουν ένα δέντρο αμυγδαλιάς στην αυλή και αναλαμβάνουν την φροντίδα του.
Ακούμε τα τραγούδια «το δέντρο» https://www.youtube.com/watch?v=6QlZYsmGGfg
και «το δεντράκι» https://www.youtube.com/watch?v=-j6z1C4sog8
και παρακολουθούμε τα διαδικτυακά παραμύθια «το δέντρο που έδινε» https://www.youtube.com/watch?v=UmZulvbllPU
και «το περήφανο δέντρο» https://www.youtube.com/watch?v=oYGp8gZvprI
ακολουθεί συζήτηση.
Στην συνέχεια παρουσιάζουμε τον μύθο της ελιάς https://www.youtube.com/watch?v=O7U61C8gvjg
και του Έρωτα του Απόλλωνα για τη Δάφνη
Τα παιδιά αναφέρουν ότι υπάρχουν στην αυλή του νηπιαγωγείου μας τα δέντρα ελιά και δάφνη, αναλαμβάνουν την φροντίδα τους πότισμα, ( κλάδεμα ελιάς από πατέρα μαθήτριάς μας)
και τους δείχνουμε εικόνες αγγείων, σκευών στα οποία αποτυπώνονται διάφορα φυτά.
Ακολουθεί συζήτηση για το που συναντάμε τα φυτά στην καθημερινότητα μας (π.χ. αγιασμός με βασιλικό, στεφάνι ελιάς ή δάφνης για νικητές αγώνων, βότανα για θεραπεία ή παραδοσιακές συνταγές). Θέτουμε τα ακόλουθα ερωτήματα:
Θεραπεία: Ποια φυτά του τόπου χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς; Με ποιον τρόπο;
Μαγειρική: Ποια φυτά του τόπου χρησιμοποιούνται στη μαγειρική; Με ποιον τρόπο;
Τέχνη: Ποια φυτά του τόπου χρησιμοποιούνται στη λαϊκή τέχνη; Με ποιον τρόπο; (π.χ. πίνακες ζωγραφικής, εξώφυλλα ή περιγράμματα σελίδων παλιών βιβλίων, κεντήματα και φορεσιές κτλ)
Λογοτεχνία: Αναφέρονται φυτά σε διάφορα κείμενα, ποιήματα ή τραγούδια του τόπου σας; Σε ποια;
Χωρίζουμε τους μαθητές σε τέσσερις ομάδες όσες και τα ερωτήματα και τους ζητάμε με την βοήθεια των γονιών τους να αναζητήσουν απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.
Στην συνέχεια, με τις πληροφορίες που μας φέρνουν οι ομάδες, δημιουργούμε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο με την εφαρμογή Storyjumper, όπου παρουσιάζει την αξιοποίηση των φυτών ως σύστημα πολιτισμού
και το προωθούμε στους γονείς τους, στους μαθητές του Δημοτικού σχολείου, όμορων νηπιαγωγείων, προτρέποντάς τους να συμμετέχουν σε αντίστοιχες δράσεις. Το αναρτούμε και στο ιστολόγιο του σχολείου.
• Προστατεύω όπως μπορώ τα φυτά του τόπου μου
Αποφασίζουν την δημιουργία παρτεριού με αρωματικά φυτά και βότανα στην αυλή του σχολείου με την συνέργεια των γονιών τους αλλά τα ίδια τα παιδιά θα αναλάβουν την φροντίδα του βοτανόκηπου (πότισμα, σκάλισμα κλπ.).
Δημιουργούν εικονόλεξο, παίζουν επιτραπέζιο εκπαιδευτικό παιχνίδι με καρτέλες βοτάνων καθώς και εκπαιδευτικά παιχνίδια σχετικά με χρήση βοτάνων στον διαδραστικό πίνακα και κάνουν ρομποτική.
• Βάζω στόχους για την προστασία των φυτών του τόπου μου.
Αποφασίζουμε να ενημερώσουμε τους γονείς και την κοινότητα για τη δράση μας(δημιουργία ηλεκτρονικού βιβλίου και παρτεριού στο σχολείο μας) μέσω του ιστολογίου, όπου επισημαίνουμε την σημασία της ανάδειξης της πολιτιστικής αξίας των φυτών και τις προσπάθειες μας για την διάσωση της φυσικής κληρονομιάς του τόπου μας.