Γράφει: ο Σπύρος Καρύδης, θεολόγος.
Ως εκπαιδευτικός-πρότυπο ορίζεται εκείνος που συγκεντρώνει τον ανώτατο βαθμό μορίων (δηλαδή 100) στην αξιολογική κλίμακα, σύμφωνα με τα κριτήρια που έθεσε το Υπουργείο Παιδείας για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία της χώρας.
Ο εκπαιδευτικός αυτός πρέπει να κατέχει το σύνολο των παρακάτω προσόντων:
1. Διδακτορικό δίπλωμα σπουδών στο γνωστικό του αντικείμενο ή στις επιστήμες της αγωγής.
2. Μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στο γνωστικό του αντικείμενο ή στις επιστήμες της αγωγής.
3. Δεύτερο μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης σε αντικείμενο συναφές με αυτό που θεραπεύει.
4. Δεύτερο πτυχίο σε γνωστικό αντικείμενο συναφές με την ειδικότητά του.
5. Δίπλωμα μετεκπαίδευσης σε Διδασκαλείο ή ΣΕΛΜΕ/ΣΕΛΔΕ ή diploma σε ΑΕΙ της αλλοδαπής.
6. Πιστοποιημένη γνώση μιας ξένης γλώσσας επιπέδου Γ1 ή Γ2.
7. Πιστοποιημένη γνώση μιας ξένης γλώσσας επιπέδου Β2.
8. Πιστοποίηση χρήσης και αξιοποίησης των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία (επίπεδο β΄).
9. Δύο επιστημονικά συγγράμματα από εκδοτικό οίκο της ημεδαπής ή της αλλοδαπής στη διδακτική του αντικειμένου ή στο γνωστικό αντικείμενο ή στη διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού.
10. Έξι άρθρα που αποδεδειγμένα έχουν γίνει δεκτά με το σύστημα των πολλαπλών κριτών σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά ή σε συλλογικούς τόμου.
11. Έξι εισηγήσεις που αποδεδειγμένα έχουν γίνει δεκτές για ανακοίνωση ή δημοσίευση με το σύστημα των πολλαπλών κριτών.
12. Αποδεδειγμένες τρείς συμμετοχές στον σχεδιασμό και στην εκπόνηση εκπαιδευτικού υλικού (προγράμματα σπουδών και σχολικά εγχειρίδια).
13. Βεβαιωμένη παρακολούθηση δύο προγραμμάτων επαγγελματικής ανάπτυξης.
14. Βεβαιωμένη παροχή επιμορφωτικού έργου σε τέσσερα προγράμματα παιδαγωγικής καθοδήγησης ή σε άλλα επίσημα θεσμοθετημένα προγράμματα /έργα του Υπουργείου Παιδείας.
15. Βεβαιωμένη διδασκαλία σε ΑΕΙ και ΑΣΕΙ (ΠΔ 407 ή εποπτευόμενη διδασκαλία σε σεμινάρια ΠΜΣ ή ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Πιο συγκεκριμένα, είτε 4 εξάμηνα διδασκαλίας είτε δύο έτη διδασκαλίας στο ΕΑΠ σε γνωστικό αντικείμενο της ειδικότητας του.
16. Οκτώ έτη προϋπηρεσίας σε Πρότυπο Πειραματικό Σχολείο.
17. Επιστημονική και διδακτική επάρκεια, η οποία διαπιστώνεται και αξιολογείται από τον σχολικό σύμβουλο, με βάση από τον προσωπικό φάκελο και την παρακολούθηση τουλάχιστον δύο μαθημάτων στην τάξη.
Επιπλέον ο εκπαιδευτικός θα πρέπει να οργανώνει ή να συμμετέχει:
18. σε καινοτόμες διδακτικές πρακτικές, όπως διαθεματικές δράσεις, projects, χρήση των ΤΠΕ, ομαδοσυνεργατικές δράσεις,
19. σε καινοτόμες δημιουργικές δράσεις, όπως περιβαλλοντικά προγράμματα, πολιτιστικά προγράμματα, προγράμματα υγείας, οργάνωση και λειτουργία ομίλων, δράσεις μεταξύ σχολείων και κοινωνικών ομάδων κλπ.,
20. στην έρευνα πεδίου στο επίπεδο της σχολικής μονάδας,
21. σε δράσεις ενδοσχολικής επιμόρφωσης,
22. σε προγράμματα πρακτικής άσκησης φοιτητών,
23. σε προγράμματα αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας.
Ακόμη να έχει:
24. σύγχρονες απόψεις και βιβλιογραφική ενημέρωση στο γνωστικό αντικείμενο που θεραπεύει,
25. γνώση των σύγχρονων προσεγγίσεων της διδακτικής πράξης και κυρίως της μαθησιακής διαδικασίας,
26. ικανότητες διαχείρισης της σχολικής τάξης και του ατομικού και συλλογικού έργου των μαθητών,
27. αποτελεσματικές επικοινωνιακές στρατηγικές,
28. ικανότητα αποτελεσματικής συνεργασίας με τη διεύθυνση του σχολείου, τους συναδέλφους του, τους μαθητές και τους γονείς,
29. γνώσεις των αναγκών των μαθητών του, σε επίπεδο κοινωνικό, γνωσιακό και συναισθηματικό,
30. γνώσεις και ικανότητα ανάπτυξης αναλυτικών προγραμμάτων με βάση το επίσημο πρόγραμμα σπουδών του γνωστικού του αντικειμένου, ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των μαθητών του,
31. ικανότητες οργάνωσης και αποτελεσματικής αξιοποίησης του εκπαιδευτικού χρόνου,
32. γνώσεις και ικανότητα αξιολόγησης της λειτουργίας του σχολείου, του προγράμματος σπουδών του αντικειμένου του, του διδακτικού του έργου, της μαθησιακής διαδικασίας των μαθητών του και της επίδοσής τους.
Τέλος, να χαρακτηρίζεται από:
33. συνεργατικότητα,
34. οργάνωση,
35. συνέπεια στην εκτέλεση των καθηκόντων του,
36. συμβολή στην εύρυθμη λειτουργία του σχολείου.
Η μοριοδότηση των παραπάνω έχει ως ακολούθως:
| Διδακτορικό δίπλωμα σπουδών στο γνωστικό του αντικείμενο ή στις επιστήμες της αγωγής. | 9 |
| Μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στο γνωστικό του αντικείμενο ή στις επιστήμες της αγωγής. | 4 |
| Δεύτερο μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης σε αντικείμενο συναφές με αυτό που θεραπεύει. | 1 |
| Δεύτερο πτυχίο σε γνωστικό αντικείμενο συναφές με την ειδικότητά του. | 1 |
| Δίπλωμα μετκπαίδευσης σε Διδασκαλείο ή ΣΕΛΜΕ/ΣΕΛΔΕ ή diploma σε ΑΕΙ της αλλοδαπής. | 1 |
| Πιστοποιημένη γνώση μιας ξένης γλώσσας επιπέδου Γ1 ή Γ2. | 2 |
| Πιστοποιημένη γνώση μιας ξένης γλώσσας επιπέδου Β2. | 1 |
| Πιστοποίηση χρήσης και αξιοποίησης των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία (επίπεδο β΄). | 1 |
| Δύο επιστημονικά συγγράμματα από εκδοτικό οίκο της ημεδαπής ή της αλλοδαπής στη διδακτική του αντικειμένου ή στο γνωστικό αντικείμενο ή στη διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού (2Χ1). | 2 |
| Έξι άρθρα που αποδεδειγμένα έχουν γίνει δεκτά με το σύστημα των πολλαπλών κριτών σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά ή σε συλλογικούς τόμου (6Χ0,5). | 3 |
| Έξι εισηγήσεις που αποδεδειγμένα έχουν γίνει δεκτές για ανακοίνωση ή δημοσίευση με το σύστημα των πολλαπλών κριτών (6Χ0,5). | 3 |
| Αποδεδειγμένες τρείς (3) συμμετοχές στον σχεδιασμό και στην εκπόνηση εκπαιδευτικού υλικού (προγράμματα σπουδών και σχολικά εγχειρίδια). | 3 |
| Βεβαιωμένη παρακολούθηση δύο προγραμμάτων επαγγελματικής ανάπτυξης (2Χ0,5). | 1 |
| Βεβαιωμένη παροχή επιμορφωτικού έργου σε τέσσερα (4) προγράμματα παιδαγωγικής καθοδήγησης ή σε άλλα επίσημα θεσμοθετημένα προγράμματα /έργα του Υπουργείου Παιδείας (4Χ0,5). | 2 |
| Βεβαιωμένη διδασκαλία σε ΑΕΙ και ΑΣΕΙ (ΠΔ 407 ή εποπτευόμενη διδασκαλία σε σεμινάρια ΠΜΣ ή ΣΕΠ στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Πιο συγκεκριμένα, είτε 4 εξάμηνα διδασκαλίας (4Χ0,5) είτε δύο έτη διδασκαλίας στο ΕΑΠ (2Χ1) σε γνωστικό αντικείμενο της ειδικότητας του. | 2 |
| Οκτώ έτη προϋπηρεσίας σε Πρότυπο Πειραματικό Σχολείο (8Χ0,5). | 4 |
| Επιστημονική και διδακτική επάρκεια, την οποία αξιολογεί ο σχολικός σύμβουλος, με βάση από τον προσωπικό φάκελο και την παρακολούθηση τουλάχιστον δύο μαθημάτων στην τάξη. | 20 |
| Παρουσία στο σχολείο (προσόντα αρ. 18-23 και 33-36). Αξιολογούνται από τον διευθυντή και τον σχολικό σύμβουλο (μέλος του ΕΠΕΣ). | 15 |
| Συνέντευξη, στην οποία εξετάζεται ως προς τα προσόντα αρ. 24-32. | 25 |
| ΣΥΝΟΛΟ ΜΟΡΙΩΝ | 100 |
Υπενθυμίζεται ότι απαιτείται το σύνολο των ανωτέρω προσόντων και μάλιστα αυστηρά στην οριζόμενη ποσόστωση. Έτσι, για παράδειγμα, στο επιστημονικό έργο απαιτείται αυστηρά η τήρηση της αναλογίας 2:6:6:3 στην κατηγοριοποίηση του επιστημονικού έργου. Η ύπαρξη περισσοτέρων επιστημονικών συγγραμμάτων, άρθρων ή ανακοινώσεων δεν αναπληρώνει την έλλειψη των υπολοίπων!!
Με ανάλογο τρόπο (όπως τεκμαίρεται από τη μοριοδότηση των προσόντων των εκπαιδευτικών με οργανική θέση σε ΠΠΣ, οι οποίοι τα έτη 2011-2013 ήταν αποσπασμένοι σε μη πειραματικά σχολεία) κρίνεται και η επιστημονική και εκπαιδευτική επάρκεια από τους σχολικούς συμβούλους και τον διευθυντή, για την κάλυψη μάλιστα των 35 μορίων απαιτούνται 7 πιστοποιημένες δράσεις που αφορούν το προσόν αρ. 18 (μόρια 1Χ7), 7 πιστοποιημένες δράσεις που αφορούν το προσόν αρ. 19(μόρια 1Χ7), 5 πιστοποιημένες δράσεις που αφορούν το προσόν αρ. 20(μόρια 1Χ5), 5 πιστοποιημένες δράσεις που αφορούν το προσόν αρ. 21. (μόρια 1Χ5), 5 πιστοποιημένες δράσεις που αφορούν το προσόν αρ. 22 (μόρια 1Χ5), πιστοποιημένη δράση στο προσόν αρ. 23 (μόρια 6).
Ποιον έχουν ως πρότυπο άραγε οι συντάκτες; Το ερώτημα έρχεται αβίαστα, διότι είναι ο τρόπος σύνταξης των κριτηρίων, με την ακρίβεια και την ανελαστικότητά τους, που γεννά την υποψία ότι περιγράφουν τις περγαμηνές, τα προσόντα και την εν γένει δραστηριότητα συγκεκριμένου προσώπου.
Είναι προφανές ότι οι συντάκτες των κριτηρίων έχουν όραμα, βλέπουν μακριά και πολύ ψηλά. Οραματίζονται τα πρότυπα πειραματικά σχολεία ισάξια με τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, ή γιατί όχι και ανώτερα. Αν κρίνουμε και μόνον από τα κριτήρια που αφορούν την κατάρτιση και το επιστημονικό έργο, τα απαιτούμενα προσόντα για τον εκπαιδευτικό πρότυπο δύσκολα βρίσκονται ακόμη και στους πρωτοβάθμιους καθηγητές των ελληνικών ΑΕΙ. Αναρωτήθηκε αλήθεια ποτέ κάποιος, πόσοι πρωτοβάθμιοι δεν έχουν στο όνομά τους δύο αυτοτελή επιστημονικά συγγράμματα και πόσοι άλλοι με δυσκολία θα κάλυπταν τον αριθμό των 12 άρθρων και ανακοινώσεων;
Το 60% της μοριοδότησης προέρχεται από τον σχολικό σύμβουλο, τον διευθυντή, τον σχ. σύμβουλο μέλος του ΕΠΕΣ και την επιτροπή της συνέντευξης. Πουθενά στην αξιολόγηση δεν υπάρχει η συμμετοχή των υπολοίπων μελών της σχολικής κοινότητας και ειδικά των μαθητών. Μήπως, ειδικά στο σημείο αυτό, θα έπρεπε με κάποιο τρόπο να υιοθετηθεί το σύστημα που ακολουθεί το ΕΑΠ στην αξιολόγηση των μελών ΣΕΠ, όπου η αξιολόγηση των φοιτητών λαμβάνεται υπόψη στη διαμόρφωση της τελικής βαθμολογίας;
Πηγή: Υπουργική απόφαση της 01/10/2012- Φ.361.22/116672/Δ1.