Αφηγείται η Δήμητρα Δημητριάδου, B3 Γυμνασίου
Ξεναγός μας ήταν ο κ. Βασίλης, βοηθός του Γιάννη Παππά. Ξεκινήσαμε με μια συζήτηση για τη σχέση της Ελλάδας με την Τέχνη και καταλήξαμε ότι χωρίς την Τέχνη σβήνεται ουσιαστικά ένα μεγάλο μέρος της Ελλάδας.
Αρχικά μιλήσαμε για την Τέχνη…
Η Τέχνη όμως θέλει κόπο: ο κ. Βασίλης ανέφερε το παράδειγμα της Ακρόπολης, η οποία είναι το ποιο ανταποδοτικό έργο στην οικονομία της χώρας. Η Ακρόπολη μπορεί να είναι αισθητικά ωραία, αλλά για να επιτευχθεί αυτό το αποτέλεσμα θέλει πολύ κόπο. Ήταν πολύ κουραστικό να βγάλουν το μάρμαρο (και βέβαια έπρεπε να έχουν και τα κατάλληλα εργαλεία) και στη συνέχεια να το μεταφέρουν και να το τοποθετήσουν σε τόσο μεγάλο ύψος. Μετά έπρεπε με λεπτομέρεια να το σκαλίσουν, ώστε να του δώσουν σχήμα και ύστερα να το βάψουν. Μα το ποιο κουραστικό από όλα ήταν η προσπάθεια να συνεργαστούν. Αυτό το έργο απαιτούσε τεράστια ευφυΐα.
Με αυτό το παράδειγμα καταλάβαμε πόσο κόπιασαν οι πρόγονοί μας για να φτιάξουν καθετί στη Ελλάδα και πόσο λάθος κάνουμε να νομίζουμε ότι η Ελλάδα μας ανήκει ως κληρονομιά χωρίς να κοπιάζουμε και εμείς για αυτήν.
Λίγα λόγια για τον καλλιτέχνη…
Ο Γιάννης Παππάς γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Αναγκάστηκε να φύγει από εκεί το 1922, γιατί η οικογένειά του κινδύνευε πολύ. Έτσι πέρασε στη Χίο, στην Κέρκυρα και τελικά στην Αθήνα. Ο ίδιος πήγε τελικά στο Παρίσι να σπουδάσει νομικά.
Αφού ο πατέρας του ήταν γιατρός, έγινε υπουργός και είχε δικιά του κλινική, πιστευόταν ότι και ο γιος του θα γινόταν κάτι αντίστοιχο. Όμως ο ίδιος διάλεξε να γίνει ΓΛΥΠΤΗΣ, σπουδάζοντας γι’ αυτό. ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΑΝ Σ’ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΟΥ! Όταν τελείωσε με τις σπουδές του, δεν ξεκίνησε κατευθείαν τα γλυπτά του έργα γιατί δεν ένοιωθε ακόμη έτοιμος. Πήγαινε στο Λούβρο και ζωγράφιζε έργα του μουσείου για να μάθει την τέχνη καλύτερα. ‘Έκανε πολλούς πίνακες και αγάλματα που πολλά από αυτά δεν τα τελείωσε ποτέ.
Ο Γιάννης Παππάς μόλις είχε απολυθεί από το στρατό όταν ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Το 1953 ο Γιάννης Παππάς έγινε καθηγητής και ύστερα διευθυντής της Σχολής Καλών Τεχνών. Κατά το διάστημα που ήταν διευθυντής εισήγαγε στη Σχολή πολλά καινούρια μαθήματα.
Ο Γιάννης Παππάς πέθανε 93 ετών το 2005, μα άφησε πίσω του 1900 περίπου έργα.
Τέλος μάθαμε ότι πολλά από τα αγάλματα που είναι τοποθετημένα σε διάφορα μέρη της Αθήνας τα έχει φτιάξει ο Γιάννης Παππάς.
Είδαμε κάποια έργα του…
- Αυτοπροσωπογραφία του καλλιτέχνη: Για να την πετύχει καθόταν μπροστά στον καθρέφτη.
- Αντίγραφο του αγάλματος του Αδαμάντιου Κοραή: Ο Γιάννης Παππάς έφτιαξε άγαλμα από μάρμαρο μας τιμήν του Κοραή, ζητώντας από έναν φίλο στο Παρίσι να τον βοηθήσει, με άλλα λόγια να γίνει το μοντέλο του Γιάννη Παππά. Έψαξαν μαζί και βρήκαν πληροφορίες για τον Κοραή, αγόρασαν ρούχα παρόμοια με τα ρούχα του Κοραή και ύστερα ο φίλος του έγινε «ο Κοραής» για να τον ζωγραφίσει ο Γιάννης Παππάς.
- Ζωγραφιές με παιδιά από τη γειτονιά, που είναι ημιτελείς.
- Ζωγραφιά με θέα του μπαλκονιού του εργαστηρίου του.
- Απλές ζωγραφιές με αντικείμενα πάνω σε τραπέζι.
Μιλήσαμε για κάποιους καλλιτεχνικούς όρους…
Τελάρο: η ξύλινη κατασκευή που κρατάει τεντωμένο το πανί στο οποίο ζωγραφίζουμε.
Προσωπογραφία: η αποτύπωση μας ανθρώπου πάνω σε χαρτί.
Αυτοπροσωπογραφία: Ζωγραφιά που απεικονίζει τον ίδιο τον καλλιτέχνη.
Γλυπτική: είναι πλαστική τέχνη, τρισδιάστατη.
Άγαλμα: ένα γλυπτό που έχει φτιαχτεί για να δίνει χαρά (αγάλλομαι) και αποτυπώνει ζώα ή πρόσωπα.
Ανάγλυφο: είναι γλυπτό έργο.
Απομίμηση : θεωρείται και αυτή έργο τέχνης.
Νεκρή φύση: Η απεικόνιση άψυχων πραγμάτων.
Παρατηρήσαμε το εργαστήρι του γλύπτη…
Στο τρίτο πάτωμα του εργαστηρίου υπήρχε ένα γυάλινο υπερυψωμένο πάτωμα. Βλέποντας μέσα από το πάτωμα μπορούσε κανείς να διακρίνει το εργαστήρι του ίδιου του Γιάννη Παππά, γεμάτο με αγάλματά του. Συζητήσαμε για μερικά από αυτά, κυρίως για το άγαλμα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Ο κ. Βασίλης μας εξήγησε πώς ο γλύπτης ξεκινώντας από ένα γλυπτό μικρών διαστάσεων φτάνει σταδιακά στη δημιουργία μεγάλων έργων.
Μάθαμε πως φτιάχνονται τα γλυπτά…
- Φτιάχνουμε έναν σκελετό από σύρμα, που έχει το σχήμα του ανθρώπου και στο οποίο μπορεί να δώσουμε εύκολα οποιαδήποτε κίνηση. Καλύπτουμε τον σκελετό με πλαστελίνη. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι μπορούμε εύκολα να φτιάξουμε ένα άγαλμα, αλλά το μειονέκτημα είναι ότι αυτό μπορεί εύκολα να παραμορφωθεί.
- Φτιάχνουμε με τη βοήθεια ενός καλουπιού ένα γλυπτό από πηλό. Ο πηλός είναι ένα υλικό που δουλεύεται εύκολα. Σκληραίνει από μόνος του, όμως αν πέσει σπάει και εύκολα. Όταν είναι στην υγρή φάση μπορείς να του δώσεις ό,τι σχήμα θέλεις, χωρίς να κινδυνεύει να παραμορφωθεί όταν στεγνώσει.
- Έτσι καταλήξαμε ότι το μάρμαρο είναι το καλύτερο υλικό για τη δημιουργία γλυπτού.
Τέλος περπατήσαμε στον κήπο του μουσείου, όπου έχουν τοποθετήσει ορισμένα αγάλματα του Γιάννη Παππά.
