Βόλος, 15/11/2021

Προς τους γονείς & κηδεμόνες των μαθητών/τριών του Σχολείου

Μαθαίνοντας τα παιδιά να διαχειρίζονται τις συγκρούσεις

Η σύγκρουση αποτελεί κομμάτι της καθημερινής ζωής και αποτέλεσμα των κοινωνικών σχέσεων. Ενώ δημιουργεί αρνητικούς συνειρμούς στο μυαλό των περισσότερων ανθρώπων, θεωρείται διαδικασία ανάπτυξης και μάθησης. Οι διαφωνίες και οι συγκρούσεις είναι φαινόμενα που παρατηρούνται αρκετά συχνά στους ανθρώπους και ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία, στο σχολείο, στο σπίτι, στη γειτονιά –χώροι που αποτελούν εύφορο έδαφος για την ανάπτυξή τους– που δυστυχώς τις περισσότερες φορές εκδηλώνονται με βίαιη συμπεριφορά.

Και ενώ οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί έχουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη δεξιοτήτων των παιδιών διαχείρισης της σύγκρουσης, συχνά και πολλές φορές μη συνειδητά, αποτρέπουν αυτή τη διαδικασία στην προσπάθειά τους να βοηθήσουν τα παιδιά. Φαίνεται πως τα ενήλικα πρόσωπα που είναι παρόντα σε μια κατάσταση διαφωνίας παιδιών τείνουν οι ίδιοι να προσφέρουν στα παιδιά άμεσα τη λύση, όποια και να είναι αυτή, χωρίς να δίνουν την ευκαιρία μάθησης μέσα από αυτή τη διαδικασία. Σε τέτοιες περιπτώσεις καλούμαστε να λειτουργήσουμε προληπτικά, εκπαιδεύοντας τα παιδιά, αλλά και παρεμβατικά, προτρέποντάς τα μόνα τους να διαχειριστούν τη διαφωνία που έχουν μεταξύ τους, λαμβάνοντας θέση μόνο όταν η ένταση της σύγκρουσης το απαιτεί.

 Μέσα από σενάρια μπορούμε να δώσουμε παραδείγματα διαφωνίας στα παιδιά –προσαρμόζοντάς τα στην ηλικία τους– και να τα προτρέψουμε να εντοπίσουν μόνα τους τις λύσεις, οι οποίες προωθούν τη συζήτηση παρά τη διαχείριση της σύγκρουσης μέσα από τον θυμό. Για παράδειγμα σε μια συζήτηση με το παιδί μπορούμε να πούμε: «Ερχόμενη να σε πάρω από το σχολείο, πέρασα από το πάρκο. Είδα ένα παιδάκι να κλέβει το παιχνίδι από τον φίλο του και να μην του το δίνει πίσω. Εκείνη την ώρα ξεκίνησαν να μαλώνουν. Τι άλλο θα μπορούσαν να κάνουν; Τι θα έκανες εσύ στη θέση του; Τι αποτέλεσμα θα είχε αυτό; Τι άλλο θα μπορούσε να σε βοηθήσει;». Με αυτό τον τρόπο παρακινούμε το παιδί να ψάξει μόνο του για εναλλακτικές θεμιτές λύσεις και να εμπλουτίσει τις δεξιότητές του με αποτελεσματικούς τρόπους επίλυσης των διαφωνιών. Έπειτα, μπορούμε να παρουσιάσουμε στο παιδί άλλους χειρισμούς που ίσως να μην είχε σκεφτεί, και μαζί του να αξιολογήσουμε την αποτελεσματικότητά τους, π.χ. «Τι θα έλεγες αν προσπαθούσες να μιλήσεις με τον συμμαθητή σου και να του πεις πώς νιώθεις πριν να τον καταγγείλεις στη δασκάλα; / να προσπαθήσετε να βρείτε μια λύση μαζί, για παράδειγμα για δέκα λεπτά να παίξει αυτός με το παιγνίδι και για άλλα δέκα λεπτά εσύ / να του πεις πως θα ήθελες να είστε φίλοι και να μη μαλώνετε».

 Πέρα από τα σενάρια, φαίνεται πως το παίξιμο ρόλων βοηθά ιδιαίτερα τα παιδιά στην εξάσκηση των πιο πάνω στρατηγικών, ώστε να νιώθουν περισσότερο έτοιμοι στην εφαρμογή τους, π.χ. «Θα παίξουμε ένα παιγνίδι όπου εγώ θα κάνω πως είμαι ο συμμαθητής σου ο Χ και σε σπρώχνω το διάλειμμα, όπως μου είπες πως έγινε σήμερα. Εσύ προσπάθησε να μου δείξεις όλους τους τρόπους που θα μπορούσες να αντιμετωπίσεις κάτι τέτοιο». Ωστόσο, η επιβράβευση του παιδιού σε κάθε μικρή προσπάθεια εφαρμογής αυτών των δεξιοτήτων στο πλαίσιο του σπιτιού, μπορεί να συντελέσει σημαντικά στην ανάπτυξη και γενίκευσή τους και σε άλλα πλαίσια, π.χ. «Παρακολούθησα πως όταν θύμωσες με την αδελφή σου δεν της φώναξες και προσπάθησες να της μιλήσεις ήρεμα και να της πεις πως νιώθεις! Πολύ καλά!! Τι άλλο θα μπορούσες να κάνεις που θα σε βοηθούσε;»

Τέλος, εάν αποσκοπούμε στην ανάπτυξη δεξιοτήτων επίλυσης συγκρούσεων των παιδιών, καλούμαστε όλοι ως ενήλικα πρόσωπα να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να αποτελούμε μοντέλο συμπεριφοράς των παιδιών. Ας μην ξεχνάμε πως τα παιδιά παρατηρούν και υιοθετούν τις δικές μας καθημερινές τεχνικές διαχείρισης των διαφωνιών με άλλα άτομα, συνεπώς χρειάζεται να εφαρμόσουμε εμείς πρώτοι με τυπικότητα τις συμπεριφορές που επιθυμούμε τα παιδιά να αναπτύξουν!

Από τον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του Σχολείου

Παιδαγωγικός έλεγχος

Τα ζητήματα μη αποδεκτής συμπεριφοράς στο σχολείο αποτελούν αντικείμενο συνεργασίας των γονέων/κηδεμόνων με τον εκπαιδευτικό/την εκπαιδευτικό υπεύθυνο/η της τάξης, τον Διευθυντή της σχολικής μονάδας, τον Σύλλογο Διδασκόντων και τη Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου, προκειμένου να υπάρξει η καλύτερη δυνατή παιδαγωγική αντιμετώπιση του θέματος. Σε κάθε περίπτωση και πριν από οποιαδήποτε απόφαση, λαμβάνεται υπόψη η βασική αρχή του σεβασμού της προσωπικότητας και των δικαιωμάτων του παιδιού. Οι σωματικές ποινές δεν επιτρέπονται.

Το σχολείο, ως φορέας αγωγής, έχει καθήκον να λειτουργεί έτσι ώστε οι μαθητές και μαθήτριες να συνειδητοποιήσουν ότι κάθε πράξη τους έχει συνέπειες, να μάθουν να αναλαμβάνουν την ευθύνη των επιλογών τους και να γίνουν υπεύθυνοι πολίτες. Αν η συμπεριφορά του μαθητή και της μαθήτριας δεν εναρμονίζεται με τα αποδεκτά πρότυπα και αποκλίνει από την τήρηση του εσωτερικού κανονισμού του σχολείου, τότε αντιμετωπίζει τον παιδαγωγικό έλεγχο, σύμφωνα με τις αρχές της ψυχολογίας και παιδαγωγικής που διέπουν την ηλικία του αλλά και τις κείμενες διατάξεις.

Στην περίπτωση μη αποδεκτής συμπεριφοράς μαθητή/τριας στην σχολική μας μονάδα ακολουθείται το παρακάτω πρωτόκολλο ενεργειών:

α) Παρατηρήσεις από τον/την εκπαιδευτικό της τάξης.

β) Συστάσεις από τον/την εκπαιδευτικό της τάξης.

γ) Παραπομπή στον Διευθυντή και σύσταση από τον Διευθυντή.

δ) Ενημέρωση των γονέων-κηδεμόνων μαθητή/τριας,

ε) Ενημέρωση του Συλλόγου Διδασκόντων/σουσών,

στ) Ενημέρωση της ΕΔΥ, της  Συντονίστριας Εκπ/κού Έργου ή/και ενημέρωση του ΚΕΔΑΣΥ.

Οι γονείς/κηδεμόνες ενημερώνονται από το Σχολείο για την όποια μη αποδεκτή συμπεριφορά των παιδιών τους και των ενεργειών που θα αναληφθούν. Η στενή συνεργασία σχολείου- γονέων/κηδεμόνων είναι πάντα αναγκαία και επιβεβλημένη.

Οι γονείς δεν επιτρέπεται να επιπλήττουν (μαλώνουν) παιδιά που θεωρούν ότι έχουν «πειράξει» το δικό τους παιδί. Απευθύνονται πάντα στον/στην υπεύθυνο/η τάξης. Δε «λύνουν» τις τυχόν διαφορές τους με πρωτοβουλίες, που απαξιώνουν το παιδαγωγικό έργο του Σχολείου. 

 Ο Διευθυντής του Σχολείου

ΤΣΙΜΠΛΟΥΛΗΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ