ΑΠΟΚΡΙΕΣ

ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΟΥ ΧΑΡΤΑΕΤΟΥ

ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ – Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΑΡΤΑΕΤΟΥ

Την Καθαρή Δευτέρα έχουμε το έθιμο του πετάγματος του χαρταετού. Από που όμως προέρχεται το συγκεκριμένο έθιμο;

Ο χαρταετός φαίνεται να πέταξε για πρώτη φορά γύρω στο 200 π.Χ στην Κίνα και τη Μαλαισία. Εκεί κατασκευάστηκαν οι πρώτοι χαρταετοί από μετάξι και μπαμπού και μάλιστα με τη μορφή που έχουν ως επί το πλείστον μέχρι σήμερα στις χώρες αυτές, με τη μορφή του δράκου. Στη συνέχεια οι χαρταετοί πήγαν στην Κορέα και την Ιαπωνία όπου και εμπλουτίστηκαν με περισσότερα σχέδια. Στην Ευρώπη ήρθαν γύρω στο 1400 μ.Χ από ευρωπαίους εξερευνητές που ταξίδευαν στην Ασία. Κατά τους δυο Παγκόσμιους πολέμους χρησιμοποιήθηκαν ως συσκευές παρατήρησης.

Σήμερα κάθε χώρα έχει τα δικά της έθιμα  γύρω από το πέταγμα του χαρταετού. Στην Κίνα θεωρείται ιεροτελεστεία από την κατασκευή του εως και το πέταγμά του και μάλιστα διοργανώνονται διαγωνισμοί κάθε χρόνο για τον καλύτερο χαρταετό (από άποψη κατασκευής αλλά και από άποψη πετάγματος). Στην Οσάκα της Ιαπωνίας, κάθε χρόνο, την πέμπτη ημέρα του Μαίου, οι μικροί Ιάπωνες περιμένουν  το Κοντομόνο—χι ή αλλιώς τη Μέρα των Παιδιών. Εκείνη την ημέρα, οι οικογένειες που έχουν μικρούς γιους συνηθίζουν να ανεμίζουν στον κήπο πολύχρωμες κορδέλες και πελώριους χαρταετούς σε σχήμα κυπρίνου, που τους έχουν δέσει σ’ ένα μεγάλο στύλο από μπαμπού μ’ έναν ανεμόμυλο στην κορυφή του.Ωστόσο, μια από τις πιο εντυπωσιακές γιορτές  πραγματοποιείται εδώ και χιλιάδες χρόνια στη Βόρεια Ινδία στη γιορτή “Basant”. Η γιορτή γίνεται για την υποδοχή της άνοιξης κάθε Φεβρουάριο στο  Πακιστάν. Πρόκειται για ένα ξέφρενο γλέντι, το οποίο προσμένουν με μεγάλη ανυπομονησία μικροί και μεγάλοι. Σε αυτή τη γιορτή, όλοι λαχταρούν να κατακτήσουν με τον χαρταετό τους τον ουρανό, πράγμα που θα τους εξασφαλίσει η χρήση των πιο καλών υλικών, και ιδιαίτερα του ανθεκτικότερου σπάγγου, ο οποίος επικαλύπτεται με σκόνη γυαλιού. Μαζί με τα υλικά, αυτό που καθορίζει τη νίκη είναι  οι επιδέξιοι χειρισμοί που γίνονται κυρίως από τις ταράτσες των σπιτιών. Στην Ελλάδα οι χαρταετοί κατασκευάζονταν από παιδιά με ή χωρίς τη βοήθεια των μεγάλων με απλά υλικά όπως χαρτί, καλάμι ή λεπτό πηχάκι, σπάγγο και εφημερίδες και με περισσεύματα από τις αποκριάτικες κορδέλες.

Τα ονόματα των χαρταετών στις διάφορες χώρες:

Αγγλία: kite το όνομα ενός υπέροχου πουλιού

Ιαπωνία: τακο που σημαίνει χταπόδι (από τους πολλούς σπάγγους που κρέμονται από αυτόν)

Μεξικό: papalote που σημαίνει πεταλούδα

Γερμανία: Drachen που σημαίνει δράκος

Ελλάδα: χαρταετός, Θράκη: πετάκι, Επτάνησα: φύσουνα

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ  ΧΑΡΤΑΕΤΟΥ

Ο  χαρταετός  είναι  μια  κατασκευή  με  ελαφριά  υλικά  που  σκοπό  έχει  να  πετά  ψηλά  στον  ουρανό  με  τη  βοήθεια  του  αέρα.

Η  χειροποίητη  κατασκευή  του  στην  Ιαπωνία  και  την  Κίνα, είναι  μια  πραγματική  ιεροτελεστία.

Αρχικά  ο  χαρταετός  κατασκευαζόταν  με  ξύλινο  σκελετό  και  χαρτί. Στην  εποχή  μας  κατασκευάζονται  είτε  από  ξύλο, είτε  από  πλαστικό  και  ντύνονται  με  πλαστικό. Δεν  λείπουν  βέβαια  και  οι  χειροποίητοι  που  είναι  φτιαγμένοι  με  καλάμια. Στη  χώρα  μας  το  πιο  παραδοσιακό  σχήμα  που  έχουν  είναι  με  εξάγωνο  σκελετό.

Τα  βασικά  στοιχεία  ενός  χαρταετού είναι :  ο  κεντρικός  άξονας ή ραχοκοκαλιά, γύρω  από  τον  οποίο κατασκευάζεται  ο  χαρταετός, οι  βοηθητικοί  άξονες που  τοποθετούνται  σταυρωτά  πάνω  από  τον  κεντρικό  άξονα.  Το  χαρτί  (συνήθως  με  ζωηρές  αποχρώσεις)  ή  το  πλαστικό  που  ντύνουμε  τον  χαρταετό  πρέπει  να  μην  είναι  και  πολύ  λεπτό  γιατί  με  την  αντίσταση  του  στον  αέρα  θα  σχιστεί.

Για  να  πετάξει  ο  χαρταετός  πρέπει  να  τρέξει  κάποιος  λίγο  και  να  τον  αφήσει, ενώ  ο  δεύτερος  που  κρατά  την  καλούμπα  (σχοινί)  πρέπει  να  αφήνει  συνεχώς  σχοινί. Αν  ο  αέρας  είναι  καλός  σύντομα  θα  τον  δείτε  να  χορεύει  στον  ουρανό.

Κινέζικοι χαρταετοί

ΠΗΓΗ:https://www.kindykids.gr/teachers-material/winter/443-istoria-xartaetos.html

Τραγούδια για την Αποκριά

Εκτός από τα παραδοσιακά αποκριάτικα τραγούδια, υπάρχουν και κάποια άλλα που, είτε μιλάνε για το καρναβάλι, είτε συνηθίζουμε και μας αρέσει να τα ακούμε την Αποκριά.

Ας τα ξαναθυμηθούμε, μέσα στο πνεύμα των ημερών.
1) Ο Παλιάτσος
Στίχοι: Μ.Ζαρόκωστα
Μουσική: Ν.Μαυρουδής
Ένας παλιάτσος είμαι εγώ καλή σας μέρα Ξέρω να κλαίω, να γελάω, να πονώ ξέρω να λέω την αλήθεια πέρα ως πέρα γι’ αυτό κι εγώ θα σας το πω… Τραγούδι λέω δυνατά ν’ ακούσουν όλα τα παιδιά ν’ ακούσει η πολιτεία κι απ’ το τραγούδι μου αυτό παλιάτσοι άλλοι εκατό να βγουν στην κοινωνία Κι έτσι όλοι μαζί κι αντάμα να τραγουδάμε τα δίκια της ζωής να τραγουδάς κι εσύ απ’ την πλατεία να μάθεις φίλε μου σωστά να ζεις Τραγούδι λέω δυνατά ν’ ακούσουν όλα τα παιδιά ν’ ακούσει η πολιτεία κι απ’ το τραγούδι μου αυτό παλιάτσοι άλλοι εκατό να βγουν στην κοινωνία Ένας παλιάτσος είμαι εγώ καλή σας μέρα…

2) Το τρελό καρναβάλι
Στίχοι: Λ.Τεαζής
Μουσική: Γ.Σπανός
Στο τρελό καρναβάλι, η ρόδα γυρίζει
γελάει δακρύζει, ο κόσμος χαλά
Στο τρελό καρναβάλι, παλιάτσους θυμίζει
που μας ξεγελάνε με κόλπα παλιά
Στο τρελό καρναβάλι, ο κόσμος χαζεύει
στους δρόμους χορεύει κι η μπάντα χτυπά
Στο τρελό καρναβάλι ζωες μασκαρεύει
παλιάτσους γυρεύει να πιάσουν δουλειά.
Μια ζωή καρναβάλι μ’ ιππότες και μάσκες
με μάγους και κλόουν στολίζετ’ η γη
Μια ζωή φορτωμένη εφιάλτες και κράχτες
τρελοί και μεγάλοι τραβούν το σχοινί
Στο τρελό καρναβάλι, σαν κλόουν γυρίζω
γελάω δακρύζω, μαθαίνω πολλά
Στο τρελό καρναβάλι, τις νύχτες ελπίζω
πως όλα θ’ αλλάξουν στον κόσμο ξανά
Σήκω πάνω καρδιά μου και χόρεψε πάλι
οι πίκρες κι οι πόνοι να φύγουν μακριά
Σήκω πάνω καρδιά μου, μη σκύβεις και πάλι
όλα είναι ένα ψέμα, μεγάλη ψευτιά.
Σήκω πάνω μα γύρνα αλλού το κεφάλι
κορόιδο ο παλιάτσος σε πιάνει ξανά.

3) Το Γαϊτανάκι
Στίχοι: Γ.Ρίτσος
Μουσική: Λ.Κηλαηδόνης
ΠΗΓΗ:https://giroapotimousiki.blogspot.com/2021/03/blog-post_9.html#more
ΕΠΙΛΟΓΕΣ:  Αντωνιάδου Γωγώ  εκπ/κός Τμήματος Ένταξης