‘’Συναισθηματοβροχή’’
Σχέδιο Εργασίας Αγωγής Υγείας
Δεκέμβριος 2013-Μάιος 2014
24ο Νηπιαγωγείο Νίκαιας
Αφόρμηση
Τα συναισθήματα μας υπάρχουν παντού και πάντα και εκδηλώνονται καθημερινά. Οι αφορμές μπορεί να είναι πολλές. Μια διαμάχη ανάμεσα στα παιδιά, μια έντονη εκδήλωση συναισθημάτων από κάποιο παιδί, καθημερινά γεγονότα που συζητάμε στην παρεούλα ,οι κανόνες της τάξης που όταν δεν τηρούνται υπάρχουν συνέπειες , οι οποίες μας προκαλούν ποικίλα συναισθήματα . Ευκαιρίες υπάρχουν πολλές από την αρχή της χρονιάς ,χρειάζεται όμως θετικό κλίμα στην τάξη για να μπορούν τα παιδιά να εκφράζουν και να καλλιεργούν ελεύθερα τα συναισθήματα τους . Αυτό ευνοείται μέσα σε ένα κλίμα καλών διαπροσωπικών σχέσεων ανάμεσα στα παιδιά και τη νηπιαγωγό και φυσικά ανάμεσα στα παιδιά.
Α φάση
Πριν τις δραστηριότητες
Η πρώτη φάση περιλαμβάνει τον προβληματισμό, τον ορισμό του θέματος, συζητήσεις και ερωτήσεις από τα παιδιά και τη νηπιαγωγό που βοηθούν τον τρόπο επεξεργασίας του θέματος. Γίνεται η καταγραφή των προβληματισμό των παιδιών αλλά και των προτάσεών τους για το τι θέλουν να μάθουν για τα συναισθήματα. Στη συνέχεια τα παιδιά με ιδεοθύελλα προτείνουν μαζί και με τη νηπιαγωγό (που είναι ισότιμο μέλος της ομάδας ) πιθανές δραστηριότητες που θα βοηθήσουν την απάντηση των ερωτημάτων τους και την επίτευξη των στόχων μας. Έτσι δημιουργούνται δυο ιστογράμματα, το ένα με τους προβληματισμούς και το δεύτερο με πρωτότυπους τρόπους επίλυσης αυτών όπως προκύπτουν από τα παιδιά. Στη συνέχεια ενημερώνουμε τους γονείς και ζητάμε τη συνεργασία τους καθόλη τη διάρκεια του σχεδίου εργασίας. Έπειτα τα παιδιά χωρίζονται σε ομάδες και συλλέγουν στοιχεία που αποφασίζουν μόνα τους. Τέλος αποφασίζεται η από κοινού διεξαγωγή των δραστηριοτήτων από τα δυο τμήματα μια φορά την εβδομάδα και για όσο το ενδιαφέρον των παιδιών είναι ενεργό.
Συναισθήματα και συμπεριφορές που επεξεργαστήκαμε:
Χαρά, λύπη φόβος ,θυμός, αγάπη, ενσυναίσθηση, φιλία.
Στόχοι:
Να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα τους ,να τα κατανοούν και να τα ελέγχουν.
Να αναγνωρίζουν και να αποδέχονται τα συναισθήματα των γύρω τους.
Να επικοινωνούν, να συνεργάζονται μεταξύ τους και να βρίσκουν τρόπους επίλυσης συγκρούσεων.
Να ακούν με προσοχή τους άλλους όταν εκφράζουν τα συναισθήματά τους.
Να αντιληφθούν πως όλα τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά .
Να αντιληφθούν ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι αντίδρασης σε κάποιο συναίσθημα ,αλλά κάποιοι πρέπει να αποφεύγονται.
Να συνειδητοποιήσουν τις συνέπειες της συμπεριφοράς τους στους άλλους.
Να έχουν αυτοεπίγνωση και εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.
Να χρησιμοποιούν ποικίλους τρόπους για να επιλύουν τις διαφωνίες τους.
Μεθοδολογία
Στηριχθήκαμε στην ομαδοσυνεργατική και βιωματική μάθηση, στην ολιστική προσέγγιση της γνώσης, το παιχνίδι, την ανακάλυψη, την παρατήρηση και τη συζήτηση. Για την επίτευξη των παρακάτω στόχων ακολουθήσαμε ‘’’γνωστούς δρόμους’’ για τα παιδιά ,όπως η δραματοποίηση παραμυθιών, η μουσική έκφραση, το θεατρικό παιχνίδι και τα εικαστικά.
Β φάση
Υλοποίηση σχεδίου εργασίας-Ενδεικτικές δραστηριότητες
Γλώσσα
Ανάγνωση και επεξεργασία παραμυθιών ‘’Η παλέτα των συναισθημάτων’’ , ‘’Χαρά/Λύπη/Θυμός/Φόβος’’ (σειρά βιβλίων εκδόσεων Μεταίχμιο) ,‘’Τι νιώθεις’’ (σειρά βιβλίων εκδόσεων Φλουδας).
Φτιάχνουμε πίνακα αναφοράς με τα συναισθήματα τον οποίο συμβουλευόμαστε κατά τη διάρκεια της χρονιάς, στον οποίο κάνουμε με καρτέλες ταύτιση των λέξεων .
Κάνουμε έναν κατάλογο με συναισθήματα και τα παιδιά ενθαρρύνονται να βρουν το αντίθετο (χαρά-λύπη, θυμός-ηρεμία, φόβος-γενναιότητα ,αγάπη -μίσος)
Ερχόμαστε σε επαφή με το Α της Αγάπης, το Χ της Χαράς, το Λ της Λύπης, το Φ του Φόβου, το Θ του Θυμού ,Μ της Μελαγχολίας, Υ της Υγείας, Ξ της Ξεκούρασης, Δ της Δυστυχίας ,Ν της Ντροπής παίζουμε , συζητάμε για τα γράμματα αυτά ,βρίσκουμε και άλλες που αρχίζουν από το ίδιο γράμμα.
Μαθαίνουμε παροιμιώδης φράσεις και αινίγματα για τα συναισθήματα.
Βρίσκουμε ευγενικές λέξεις που όταν τις χρησιμοποιούμε προκαλούν χαρά στους γύρω μας, τις καταγράφουμε και τις βάζουμε στο ‘’Βάζο με τα γλυκά λογάκια’’ ,από όπου μπορούμε να τις χρησιμοποιούμε προφορικά και γραπτά στις ζωγραφιές μας.
Μαθηματικά
Δημιουργούμε ένα βιβλίο με τίτλο ‘’Με τα Angry birds μαθαίνω να μετρώ’’, όπου δίνουμε στα παιδιά εικόνες με τα προσωπάκια από το αγαπημένο παιδικό τους και πρέπει να κολλήσουν ένα προσωπάκι στο νούμερο 1,δυο στο 2 κλπ. έως το νούμερο 10. Η επιλογή των εικόνων με angry birds έγινε επειδή παρουσιάζουν βασικά συναισθήματα.
Έκφραση και Δημιουργία
Φουσκώνουμε 4 μπαλόνια και ζωγραφίζουμε από ένα συναίσθημα στο κάθε ένα(χαρά, λύπη, θυμός, φόβος) .Κάθε πρωί ακουμπάμε το μπαλόνι που δείχνει το συναίσθημα που νιώθουμε και συζητάμε για αυτό. Στο τέλος της ημέρας παίζουμε βόλεϊ με τα συναισθηματομπαλόνια μας.
Ζωγραφίζουμε σε κόκκινες καρδιές τι σημαίνει αγάπη για μας ,με αφορμή την γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου .
Με αφορμή την ιστορία του Αρλεκίνου τα παιδιά δραματοποιούν την ιστορία δίνοντας έμφαση στα συναισθήματα που ένιωθαν κάθε φορά οι ήρωες.
Παρακολουθούμε στην παράσταση ”Το δώρο της παπλωματούς ”και παίζουμε με το δικό μας πάπλωμα αγάπης .
Χρησιμοποιούμε ένα πειρατικό καράβι το οποίο κλείνει μέσα του ζωγραφιές με αρνητικά συναισθήματα και τα απομακρύνει από εμάς.
Φτιάχνουμε τον δράκο που τρώει τους φόβους.
Παίρνουμε ένα καλάθι που το ονομάζουμε ‘’Το καλάθι της ηρεμίας ‘’, στο οποίο τα παιδιά διαλέγουν και τοποθετούν μέσα πράγματα με τα οποία κάποιο παιδί που νιώθει θυμό μπορεί να ασχοληθεί ,μέχρι να αποφορτιστεί και να ηρεμήσει(ένα μουσικό όργανο, αρκουδάκι, μπάλα, παιχνίδια, μαρκαδόρους και χαρτιά) . Επίσης το καλάθι της ηρεμίας περιέχει και καρτέλες με προτάσεις-δραστηριότητες που προτείνουν τα παιδιά και που μπορεί ένας φίλος τους να κάνει όταν θυμώνει όπως :‘’μέτρα μέχρι το 10‘’, ‘’χτύπησε δυνατά παλαμάκια‘’, ‘’πήγαινε στη γωνιά της κουζίνας‘’, ‘’φτιάξε μαγική νεραιδόσκονη και ψεκάσου με αυτήν’’ κα.
Φτιάχνουμε μια συναισθηματοβροχή με 4 σύννεφα όπου το καθένα αντιπροσωπεύει ένα από τα 4 βασικά συναισθήματα και στις σταγόνες τους τα παιδιά βάζουν από μια ζωγραφιά στην οποία περιγράφουν πότε νιώθουν αυτό το συναίσθημα.
Δημιουργούμε το Δέντρο των συναισθημάτων όπου το κάθε παιδί μπορεί να ζωγραφίσει και να κολλήσει στα κλαδιά του όταν το χρειάζεται το συναίσθημα που νιώθει εκείνη τη στιγμή .
Κατασκευάζουμε τα λουλούδια της φιλίας και στα πέταλα του λουλουδιού ο καθένας ζωγραφίζει τους αγαπημένους φίλους του
Φτιάχνουμε το ουράνιο τόξο των συναισθημάτων μας και με βέλος μπορούμε να δείχνουμε το συναίσθημα που νιώθουμε.
Μαθαίνουμε τα τραγούδια ‘’Ένα φιλάκι είναι λίγο‘’, ‘’Μια αγκαλιά-δύο φιλιά‘’.
Με αφορμή την 6η Μαρτίου, Παγκόσμια ημέρα κατά της σχολικής βίας ,διαβάζουμε το παραμύθι ‘’Η Μόνα σε καινούριο σχολείο‘’, και αφού συζητήσουμε για τα συναισθήματα που ένιωθε η Μόνα , τα παιδιά παίρνουν τις δακτυλόκουκλες της τάξης και αποφασίζουν να δραματοποιήσουν την ιστορία. Εμείς φωτογραφίζουμε τα παιδιά και φτιάχνουμε σε βιντεάκι την δραματοποίηση των παιδιών (είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα του νηπιαγωγείου μας).
Με αφορμή την γιορτή της μητέρας τα παιδιά δημιουργούν κάρτα, λεύκωμα και μπρελόκ για να εκφράσουν την αγάπη τους .
Ζωγραφίζουμε σε χαρτί του μέτρου τους θυμούς μας .
Γ Φάση
Αξιολόγηση-Παρουσίαση
α)Αξιολόγηση από τα παιδιά
Ο απολογισμός και η αξιολόγηση του σχεδίου εργασίας από τα παιδιά ήταν πολύ ενθαρρυντική. Εξέφραζαν τα συναισθήματα τους πολλές φορές κατά τη διάρκεια της μέρας, προσπαθούσαν να διαχειριστούν τη λύπη των φίλων τους , να βρουν λύσεις και να τους κάνουν να νιώσουν καλύτερα, έστελναν τους φίλους τους στο καλάθι της ηρεμίας όποτε αυτοί ήταν θυμωμένοι.
Η συμπεριφορά των παιδιών ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητική δείχνοντας πως έχουν αποκομίσει πολλές εμπειρίες από το σχέδιο εργασίας και μπορούν να διαχειρίζονται αρκετά καλά τόσο τα δικά τους όσο και τα συναισθήματα των συμμαθητών τους.
Στο τέλος του σχεδίου εργασίας δημιουργήθηκε ένας φάκελος που περιελάμβανε όλες τις δραστηριότητες των παιδιών.
β)Αξιολόγηση από τους εκπαιδευτικούς
Πιστεύουμε ότι τα παιδιά κατά την υλοποίηση του σχεδίου κατάφεραν πολύ σημαντικά πράγματα όπως:
Να αναγνωρίζουν τα συναισθήματα τους και να τα εκφράζουν με αποδεκτούς τρόπους.
Έμαθαν να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και να λειτουργούν ως μέλη μιας ομάδας.
Βοηθήθηκαν στο να εκφράζονται μέσα από τη δραματοποίηση ,το τραγούδι, τα εικαστικά και τη λογοτεχνία.
Συνειδητοποίησαν πως εκφράζοντας τα συναισθήματα τους αποκτούν καλύτερη επικοινωνία με τους γύρω τους.
Έμαθαν να διαχειρίζονται και να λύνουν τις μεταξύ τους συγκρούσεις με καλύτερους τρόπους από αυτούς που χρησιμοποιούσαν στην αρχή της χρονιάς.
Αντιλήφθηκαν την αξία της διαφορετικότητας και της συνεργασίας μέσα από παιχνίδια, παραμύθια και κατασκευές.
Παρουσίαση
Τα παιδιά δίνοντας έμφαση στο συναίσθημα της αγάπης παρουσίασαν στου γονείς τους την καλοκαιρινή γιορτή με τίτλο ‘’Ένα ταξίδι στον κόσμο’’ το νόημα της οποίας είναι η αγάπη που , σαν το υπέρτατο και δυνατότερο συναίσθημα όλων ,πρέπει να έχουμε στην καρδιά μας για τους γύρω μας ανεξάρτητα από χρώματα, εθνικότητες και χώρες.
Βιβλιογραφία
Ο κήπος των συναισθημάτων(εκδ. Δίπτυχο)
’Η παλέτα των συναισθημάτων’(εκδ. Κέδρος)
’Χαρά/Λύπη/Θυμός/Φόβος’’ (σειρά βιβλίων εκδόσεων Μεταίχμιο)
’Τι νιώθεις’’ (σειρά βιβλίων εκδόσεων Φλουδας).
Τόμυ ο γενναίος φοβητσιάρης(εκδ. Ανεμόμυλος)
Διαθεματικές δραστηριότητες-φύλλα εργασίας για τα συναισθήματα(Παπαδόπουλος)
Μουσικοκινητικά παιχνίδια με άξονα τα συναισθήματα(εκδ. Διάπλαση)
Διαδίκτυο
http://dreamskindergarten.blogspot.gr/
http://taniamanesi-kourou.blogspot.gr/
