Στις εγκαταστάσεις του 2ου Γενικού Λυκείου Γέρακα πραγματοποιήθηκε φέτος (16 και 14 Φεβρουαρίου 2017) το 17ο Μαθητικό Συμπόσιο του Δικτύου Λυκείων Αττικής του Προγράμματος Συνεργαζομένων Σχολείων της UNESCO (ASPnet).
Το θέμα του φετινού συμποσίου ήταν “Συνυπάρχω-Συνανήκω-Συμπορεύομαι: Θεσμικό και αξιακό πλαίσιο: κατακτήσεις και αρχές”.
Στις διήμερες εργασίες του συμποσίου, το οποίο περιελάμβανε δύο μέρη (το καλλιτεχνικό και τις συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης από μαθητικές ομάδες εργασίας) συμμετείχαν 10 μαθήτριες και μαθητές του σχολείου μας:
- Μεγαλοκονόμος Μιχάλης
- Δάρας Θανάσης
- Ζαχαρόπουλος Σάββας
- Μαλεζά Γεωργία (Γραμματέας)
- Παλίλη Ναυσικά Δήμητρα
- Μούλιος Νικόλαος Νικήτας (πρόεδρος)
- Μουστάκα Δήμητρα
- Στεφανή Κατερίνα
- Ρηνάκης Γιάννης
- Ιερομνήμων Μαρία Χαρείλια
Την ευθύνη εκτέλεσης του προγράμματος στο σχολείο μας έχει ο Πόλκας Λάμπρος (ΠΕ 02) σε συνεργασία με την Ευσταθία Αργυρού (ΠΕ 02).
Ι. Στο πρωινό της πρώτης ημέρας του Μαθητικού Συμποσίου το σχολείο μας συμμετείχε στο Καλλιτεχνικό μέρος με πενταμελές συγκρότημα (Δάρας, Ζαχαρόπουλος, Παλίλη, Μουστάκα, Ρηνάκης), το οποίο, υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας κας. Μαρίας Βλάσση, εκτέλεσε δύο ελληνικά τραγούδια:
- “Διόδια” (Μουσική/Στίχοι: Σιόλας Σταύρος/Κυριακού Πόλυς)
- “Κάνε το χειμώνα καλοκαίρι” (Μουσική/Στίχοι: Κωνσταντινίδης Γιάννης/Μωραΐτης Νίκος).
ΙΙ. Το μεσημέρι της πρώτης ημέρας του Συμποσίου οι μαθήτριες και μαθητές του σχολείου μας γευμάτισαν, μαζί με τα άλλα 220 παιδιά στις εγκαταστάσεις του 2ου ΓΕΛ Γέρακα.
ΙΙΙ. Μετά το γεύμα, και μέχρι τις 7:00 μμ., έγιναν οι συζητήσεις στρογυλής τραπέζης, στις οποίες συμμετείχαν όλες και όλοι οι μαθήτριες και οι μαθητές του σχολείου μας.
Στο πλαίσιο των συζητήσεων στις μαθητικές ομάδες, οι μαθήτριες και οι μαθητές μας είχαν προετοιμαστεί για να επεξεργαστούν τα επόμενα ζητήματα σχετικά με το θέμα του συμποσίου.
1. Τη διάσπαση της οικογενειακής συνοχής, που ανακλάται στη σχολική εκπαίδευση των παιδιών με ποικίλα φαινόμενα όπως: η σχολική διαρροή, τα αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης, η περιθωριοποίηση και η αποκλίνουσα συμπεριφορά, το bulling, καθώς και η έκθεση σε κινδύνους υγείας και ψυχολογικής ανασφάλειας.
2. Την απουσία από τα περισσότερα δημόσια σχολεία δομών και μηχανισμών προστασίας και υποστήριξης (κοινωνικών και ψυχολογικών) για τα παιδιά που προέρχονται από οικογένειες με κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα. Οι μηχανισμοί αυτοί και οι υπηρεσίες υποστήριξης θα μπορούσαν, αν υπήρχαν, να επεμβαίνουν υποστηρικτικά είτε άμεσα, στην ίδια την οικογένεια, είτε έμμεσα, στο σχολείο.
3. Τα δύο κεντρικά προβλήματα που επηρεάζουν τη «συνύπαρξη» στο σχολείο: α) όσα αναφέρονται στις σχέσεις μαθητών και καθηγητών, και β) εκείνα που αναφέρονται στις σχέσεις μεταξύ των ίδιων των μαθητών. Σήμερα, εξάλλου, στα παραδοσιακά σχολικά προβλήματα (έλλειψη γενικής παιδείας, βαθμοθηρία, προβληματική συνεργασία μεταξύ μαθητών και καθηγητών, απουσία δημοκρατικής εκπροσώπησης των μαθητών στα ζητήματα του σχολείου) έχουν προστεθεί νέα, τα οποία οφείλονται στη μετανάστευση και στο προσφυγικό. Έτσι, σε μεγάλο βαθμό πλέον τα σχολεία είναι έντονα πολυπολιτισμικά, γεγονός το οποίο προκαλεί νέες μορφές ανισοτήτων ανάμεσα στους μαθητές αλλά και κρούσματα ξενοφοβίας και ρατσισμού.
4. Εξάλλου, συχνό είναι το φαινόμενο της περιθωριοποίησης μαθητριών/ών που διαθέτουν κάποιο, επίκτητο ή εξ γενετής, πρόβλημα. Το σχολείο, ειδικότερα, αδυνατεί να δείξει έμπρακτο ενδιαφέρον για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, χωρίς μέχρι σήμερα να εξασφαλίζει τις αναγκαίες υποδομές ισότιμης πρόσβασης και συμπερίληψής τους στο σχολείο. Έτσι πολλοί μαθητές αυτής της ειδικής κατηγορίας αποκλείονται από τη σχολική διαδικασία, ενώ συχνά γίνονται αντικείμενο κρυφού χλευασμού από τους συμμαθητές τους.
5. Η έννοια του «συνανήκειν» γίνεται ιδιαίτερα προβληματική σήμερα, καθώς οι άνθρωποι, και φυσικά οι νέοι, αναζητούν και επιδιώκουν τον δικό τους «χώρο» ύπαρξης, δίχως να υπολογίζουν τον χώρο των άλλων. Η ιδιοκτησιακή / ατομικιστική αυτή συμπεριφορά συνεπάγεται αποκλεισμούς και διακρίσεις, εφόσον ο ορισμός το πού ανήκω «εγώ» ορίζεται με βάση το πού ανήκουν οι «άλλοι». Όμως, το πρόβλημα δεν είναι η απλή διαφορά στον χώρο, αλλά η επένδυση αυτής της διαφοράς με αξιολογικά κριτήρια (ανωτερότητας “δικής μας” και κατωτερότητας “των άλλων”, με βάση την καταγωγή, την ιθαγένεια, το χρώμα, τα φύλα, τις ικανότητες, τα προσόντα, κτλ). Αναπόφευκτα, έτσι, προκύπτουν συγκρούσεις, στον βαθμό που ο κάθε άνθρωπος είναι δυνατόν να θεωρεί ότι ο δικός του ζωτικός του χώρος δεν του είναι αρκετός και, κατ΄ επέκταση, πρέπει να τον διεκδικήσει από τους άλλους, που θεωρούνται μειονεκτικοί, ξένοι, μετανάστες, πρόσφυγες, κτλ.
6. Οι συγκρούσεις αυτές είναι ορατές σήμερα σε όλους τους χώρους της κοινωνικής μας ζωής, είτε τους φυσικούς (από την πολιτική μέχρι το σχολείο) είτε τους εικονικούς (διαδίκτυο), και εκδηλώνονται με ποικίλες μορφές εκτοπισμού και απόρριψης των “άλλων” καθώς επίσης τη χρήση βίας εναντίον τους. Τα περιστατικά αυτά ενισχύονται από την, παγκόσμια και τοπική, κοινωνικο-οικονομική κρίση, η οποία συμβάλλει στη διάδοση ιδεοληπτικών διακρίσεων ανάμεσα στους ανθρώπους. Η διάχυση αυτών των ιδεοληπτικών διακρίσεων οδηγεί τους ανθρώπους στη λήθη της ιστορίας, με αποτέλεσμα ο πλανήτης να κινδυνεύει σήμερα να οπισθοχωρήσει σε καταστάσεις που εξέθρεψαν κάποτε τον ρατσισμό και ναζισμό.
7. Επιβάλλεται, επομένως, η επαγρύπνηση και η δραστηριοποίηση όλων των θεσμών (οικογένειας, Πολιτείας, εκπαίδευσης), που θα βοηθήσουν τους, νέους ειδικά, ανθρώπους να αντιστρατεύονται ιδεολογίες που στρέφονται εναντίον της αξίας του ανθρώπου και των κατακτήσεών του: της ισότητας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Ωστόσο, χρειάζεται και η προσωπική εγρήγορση όλων μας: θα πρέπει να δραστηριοποιούμαστε κοινωνικά και πολιτικά, μεταδίδοντας το αίσθημα της συλλογικότητας και της ανοχής στη διαφορά.
8. Τα προβλήματα της συνύπαρξης με τον διπλανό μας, τον ξένο και τον “άλλον” λειτουργούν ανασταλτικά για τη λειτουργία της «συμπόρευσης» των ανθρώπων σε κόσμους πιο ανθρώπινους, συλλογικούς και ειρηνικούς. Και το ερώτημα είναι μέσα σε ποιο πλαίσιο θα πρέπει να γαλουχηθούν σήμερα οι νέοι άνθρωποι, ώστε να δημιουργηθούν οι προοπτικές για ένα πιο αισιόδοξο μέλλον. Το πλαίσιο αυτό είναι, καταρχήν, «θεσμικό» (οικογένεια, σχολείο, δικαιοσύνη, κρατική εξουσία, ΜΜΕ, κτλ) και συνάμα «αξιακό». Το δεύτερο, ειδικότερα, το αξιακό πλαίσιο δεν μπορεί παρά να προωθεί την ανοχή και τον σεβασμό της προσωπικότητας του άλλου, την ανθρωπιά, τη συλλογικότητα, την ειρήνη, και τη συμφιλίωση γενικότερα των ανθρώπων.
ΙV. Μετά το πέρας των εργασιών των ομάδων, οι μαθήτριες και μαθητές μας συμμετείχαν σε μουσικοχορευτική βραδιά.
V. Το πρωί της δεύτερης ημέρας, οι προέδροι των ομάδων εργασίας ανακοίνωσαν στην Ολομέλεια τα πορίσματα στα οποία κατέληξε η ομάδα τους όσον αφορά το θέμα του Συμποσίου.
VI. Το πόρισμα κάθε ομάδας ψηφιζόταν από την Ολομέλεια.
Η συμμετοχή των μαθητριών και μαθητών στις εργασίες του 17ου μαθητικού Συμποσίου συνδύαζε την τέρψη με τη γνώση.
Ο υπεύθυνος του προγράμματος της Unesco
Λ. Πόλκας
