Την Πέμπτη 29 Φεβρουαρίου, το Πολιτιστικό Πρόγραμμα του 1ου Γυμνασίου Μαλακοπής (“Μια μέρα στο μουσείο”), επισκέφθηκετ το Εβραϊκό μουσείο Θεσσαλονίκης και το μουσείο αρχαίας αγοράς.

Στην οδό Αγίου Μηνά, σε ένα διώροφο κτήριο, στεγάζεται το εβραϊκό μουσείο. Στην είσοδο υπήρχαν δυο αστυνομικοί και μέτρα ασφαλείας λόγω του πολέμου στο Ισραήλ. Μας υποδέχθηκαν πολύ φιλικά και μας ξενάγησαν δωρεάν. Το μουσείο βέβαια διαθέτει και QR Guide που μπορεί κάποιος να κατεβάσει με το κινητό του. Η ξεναγός μας ήταν εβραϊκής καταγωγής και μοιράστηκε μαζί μας και προσωπικές ιστορίες της οικογένειάς της, απαντώντας σε όλες τις ερωτήσεις μας. Είχε σπουδές στην ιστορία και έκανε το διδακτορικό της.

Το κτήριο του μουσείου ανεγέρθηκε το 1904 από την εβραϊκή κοινότητα Θεσσαλονίκης. Ονομάστηκε τότε «Τζεντίντ Χάνι» (Νέο Κτήριο). Ήταν  μία από τις τυπικές  εμπορικές στοές που χτίστηκαν από το 1880 ως το 1910 στο κέντρο της Θεσσαλονίκης για να στεγάσουν νέες επιχειρηματικές λειτουργίες. Στο κτήριο αυτό,  στεγάστηκαν κατά καιρούς σημαντικές επιχειρήσεις.  Ως μουσείο λειτουργεί από το 2001.

Τα εκθέματα στο ισόγειο ήταν κυρίως ταφικά μνημεία. Ανεβαίνοντας στον όροφο είδαμε σε προστατευμένες με τζάμι προθήκες, κειμήλια και προσωπικά αντικείμενα που δώρισαν τα μέλη της εβραϊκής κοινότητας Θεσσαλονίκης στο μουσείο, ακόμα φωτογραφίες και γράμματα, στοιχεία που δείχνουν τη δυναμική, πλούσια και σημαντική παρουσία της κοινότητας στη ζωή της Θεσσαλονίκης, αλλά και την πορεία των ανθρώπων αυτών που αποφάσισαν να εγκατασταθούν στη Θεσσαλονίκη πριν από αιώνες. Σε ειδική αίθουσα υπήρχαν αντικείμενα που σχετίζονταν με τη θρησκευτική τους ζωή. Φυσικά, σε άλλη αίθουσα υπήρχε ο τεράστιος κατάλογος, με τα 27.000 ονόματα των μελών της κοινότητας που βρήκαν φρικτό θάνατο στα στρατόπεδα συγκεντρώσεων.

Το κτήριο ήταν ανακαινισμένο, υπήρχε ράμπα στην είσοδο και εσωτερικά ασανσέρ για τα άτομα με κινητικό πρόβλημα, οι τουαλέτες ήταν πολύ περιποιημένες και υπήρχε πωλητήριο αναμνηστικών. Το μουσείο διαθέτει επίσης βιβλιοθήκη και αίθουσα συνεδριάσεων.

Μετά από την γεμάτη σε πληροφορίες, εικόνες και συναισθήματα επίσκεψή μας, χρειαστήκαμε ένα μεγάλο διάλειμμα στην Αριστοτέλους, για να ανασυντάξουμε τις δυνάμεις μας. Κάποιοι επέλεξαν γύρο, στις 11.30 το πρωί!!! Άλλοι πιο  «παραδοσιακά» εδέσματα όπως τσούρος και βάφλες!

Αφού γεμίσαμε τις μπαταρίες μας και τα στομάχια μας, ανηφορίσαμε πιο πάνω από το άγαλμα του Βενιζέλου και βρήκαμε το χώρο της αρχαίας αγοράς, στον οποίο γίνονται έργα. Το μουσείο όμως είναι ανοιχτό, δυστυχώς, όχι κάθε μέρα. Είναι ένα μικρό, σχετικά, μουσείο που δεν προβάλλεται σχεδόν καθόλου και λειτουργεί συνδυαστικά με τους εξωτερικούς  χώρους.

Υπήρχε μια φύλακας στην είσοδο και μια μέσα, που δεν παρείχαν, όμως, ξενάγηση.  Τα εκθέματα αφορούσαν την ανασκαφή του χώρου, αλλά και την πόλη. Δίνονταν στοιχεία για την καθημερινή, εμπορική και θρησκευτική ζωή στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια. Μερικά, μας τράβηξαν ιδιαίτερα την προσοχή. Μας έκανε εντύπωση πως υπήρχαν πληροφορίες σε σύστημα ανάγνωσης για άτομα με προβλήματα όρασης (μπρέιγ) καθώς και ράμπες για τα άτομα με κινητικό πρόβλημα. Ο επισκέπτης μπορούσε να καθίσει, για να ξεκουραστεί. Το μουσείο διέθετε χώρο για συνέδριο ή παρουσίαση εκδήλωσης. Στα αρνητικά μπορούμε να σημειώσουμε τον ελλιπή φωτισμό και την αίσθηση ότι δεν ανανεώνεται δεν συντηρείται, ψάξε-ρώτα για να μας βρεις. Υπήρχαν τουαλέτες όχι σε πολύ καλή κατάσταση, ούτε κατά διάνοια κυλικείο ή να αγοράσεις αναμνηστικά, κάποιο φυλλάδιο-οδηγό κτλ. Είναι σημαντικό κομμάτι του παζλ, όμως, για να συνθέσει κανείς την ιστορία της Θεσσαλονίκης. Αυτό θα δώσει τη σκυτάλη στο μουσείο βυζαντινού πολιτισμού.