Σχέδιο δράσης του 1ου Δημοτικού σχολείου Νέας Μηχανιώνας κατά της βίας και του σχολικού εκφοβισμού
Ο σύλλογος διδασκόντων του 1ου δημοτικού σχολείου Νέας Μηχανιώνας αναδεικνύει ως βασική προτεραιότητα που τέμνει όλες τις δράσεις που δρομολογούνται, το ανθρώπινο και δημοκρατικό σχολείο. Ένα σχολείο στο οποίο τα παιδιά μπορούν να είναι χαρούμενα και ευτυχισμένα και έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν και να χαρούν την παιδική ηλικία τους και όπου κανένα παιδί δεν βιώνει προσβολές και αποτυχίες. Κύριο και ουσιαστικό μέλημά μας είναι όλα τα μέλη της εκπαιδευτικής μας κοινότητας να συνεργάζονται για την εδραίωση δημοκρατικών και συμμετοχικών διαδικασιών τόσο στη λήψη των αποφάσεων όσο και στην πραγματοποίηση των εκπαιδευτικών σχεδιασμών σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα (ενεργός δημοκρατικός πολίτης).
Το φαινόμενο της σχολικής βίας και του εκφοβισμού μάς έχει απασχολήσει επί μακρόν στο σχολείο. Οι περισσότεροι υπηρετούμε εδώ για πολλά χρόνια, αγαπάμε το σχολειό μας και αγωνιζόμαστε καθημερινά για να είναι ένα σχολείο που θα ανταποκρίνεται στις αρχές και τις αξίες της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της ισότητας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Τα φαινόμενα της επιθετικότητας και της βίας, όπως και όταν εμφανίζονται, μας προβληματίζουν ιδιαίτερα, αφού έστω και ένα παιδί να θυματοποιείται και να περιθωριοποιείται ή – αντίθετα – να πληγώνει και να εκφοβίζει είναι για μας πολύ και αποτελεί σημαντικό πλήγμα σε αυτό το ιδεώδες.
Γνωρίζουμε πως πρόκειται για ένα ιδεώδες που δεν πραγματώνεται με ευχολόγια και ρητορείες αλλά απαιτεί την ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων και παρεμβάσεων και μάλιστα από το σύνολο των τμημάτων του σχολείου και όχι αποκομμένα από κάποια μόνο τμήματα, προκειμένου να επιτευχθεί. Για το σκοπό αυτό και επί σειρά ετών αναλάβαμε και εφαρμόσαμε – συνολικά ως σχολείο και όχι μεμονωμένα – μια σειρά από καινοτόμα προγράμματα που είχαν ως στόχο την ανάπτυξη εκείνων των στάσεων και αξιών που χαρακτηρίζουν τον δημοκρατικό και ενεργό πολίτη, έχοντας την απόλυτη πεποίθηση ότι αυτό είναι το κλειδί όχι μόνο για την αντιμετώπιση αλλά και για την πρόληψη της σχολικής βίας. Θα εφαρμόσουμε έτσι σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης «Ελπίδα» τα προγράμματα:
- Νιώθω ασφαλής στο σχολείο μου
- Αξίες ζωής στην εκπαίδευση
- Ψυχική υγεία: ενίσχυση της αυτοεκτίμηση
Θα εφαρμόσουμε επίσης το πρόγραμμα «Σέβομαι τη διαφορετικότητα – Γίνομαι ενεργός πολίτης» του Διεθνούς Κέντρου Ολυμπιακής Εκεχειρίας , ενώ επί σειρά ετών είμαστε «Σχολείο Υπερασπιστής των Παιδιών», συμμετέχοντας ενεργά στις δράσεις της UNICEF, όπως επίσης γινόμαστε σχεδόν κάθε χρόνο έμπρακτοι αρωγοί του «Χαμόγελου του Παιδιού» και των «Παιδικών Χωριών SOS». Κάθε χρόνο στο σχολείο οργανώνουμε ένα παζάρι παιχνιδιών και ένα παζάρι βιβλίων και τα έσοδα διατίθενται γι’ αυτούς τους σκοπούς.
Από την πολύχρονη αυτή δράση σκοπεύουμε να αποκομίσουμε ποικίλα οφέλη κυρίως σε ό,τι αφορά την τεχνογνωσία σε εναλλακτικές διδακτικές πρακτικές και την ευαισθητοποίηση των παιδιών στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και στις στάσεις και αξίες ζωής που πιστεύουμε ότι πρέπει να χαρακτηρίζουν τον σύγχρονο δημοκρατικό πολίτη.
Ωστόσο θεωρήσαμε ότι αυτό δεν ήταν αρκετό καθώς στην καθημερινή μας σχολική ζωή διαπιστώναμε ότι παρέμεναν – σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό – εντάσεις και συγκρούσεις και επίμονα ανθεκτικές επιθετικές συμπεριφορές σε κάποιες περιπτώσεις. Γνωρίζουμε πολύ καλά πως στις περισσότερες των περιπτώσεων οι αιτίες αυτών των συμπεριφορών βρίσκονται έξω από το σχολείο, εδράζονται στα μεγάλα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που χαρακτηρίζουν τις σημερινές μας κοινωνίες. Τη μετανάστευση, το ρατσισμό και την ξενοφοβία, την οικονομική κρίση, την ανεργία, τη φτώχεια και την ανέχεια, τις δύσκολες οικογενειακές σχέσεις. Και παρ’ όλο που ξέρουμε πως το σχολείο δεν μπορεί να θεραπεύσει και να εξαφανίσει αυτά τα επείγοντα κοινωνικά ζητήματα, είμαστε απολύτως πεπεισμένοι πως μπορεί να κάνει τη διαφορά στη ζωή των μαθητών και μαθητριών μας που περνάνε μεγάλο μέρος της ζωής τους μέσα σ’ αυτό.
Εξακολουθούμε να είμαστε απολύτως αφοσιωμένοι στο στόχο του δημοκρατικού και ανθρώπινου σχολείου, του δημοκρατικού και ενεργού πολίτη και θεωρούμε πως αυτός είναι το κλειδί για να διαχειριστούμε με επιτυχία και αποτελεσματικότητα τα φαινόμενα της σχολικής βίας και του εκφοβισμού. Από την περσινή χρονιά , καθώς χρειάστηκε να διαχειριστούμε κάποια δύσκολα ζητήματα, είμαστε πλέον απόλυτα βέβαιοι πως αυτό απαιτεί έναν καθημερινό αγώνα, ο οποίος δεν μπορεί να περιορίζεται απλά σε κάποια καινοτόμα προγράμματα και σε παρεμβάσεις με περιορισμένη χρονική διάρκεια έστω κι αν αυτές γίνονται συχνά. Απαιτεί ένα καθολικό και συντονισμένο σχέδιο όπου θα εντάσσονται όλες οι παρεμβάσεις με απώτερο σκοπό την εξασφάλιση όλων εκείνων των παραγόντων που ευνοούν την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων σε ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά αισθάνονται ελεύθερα και ασφαλή και όπου οι ιδιαιτερότητες όχι μόνο γίνονται αποδεκτές αλλά εκλαμβάνονται ως πλούτος. Και παρ’ όλο που αυτό θεωρητικά το είχαμε πάντα στο μυαλό μας, αφού μας το έχουν αποδείξει με το λόγο και το έργο τους πολλοί μεγάλοι παιδαγωγοί τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό (αρκεί να κάνουμε μια απλή αναφορά στον Γληνό, τον Κάστανο και τη Ρόζα Ιμβριώτη, όπως και στον Dewey, τον Kilpatrick, τον Σελεστέν Φρενέ και τον μεγάλο Paulo Freire, τον Ira Shor ή τον Donaldo Macedo, τον Giroux, τον Apple και τον McLaren) δεν είχαμε επιχειρήσει ως τα τώρα παρά μόνο μέσα από κάποιες μεμονωμένες ενέργειες να το εφαρμόσουμε και έξω από τις τάξεις μας ο καθένας και η καθεμιά μας στο σύνολο της σχολικής μας ζωής. Μέσα από τις καθημερινές μας συζητήσεις και τους προβληματισμούς αυτό που ουσιαστικά αποφασίσαμε είναι πως η δημοκρατικοποίηση της σχολικής μας ζωής δεν μπορεί να είναι μόνο ο στόχος αλλά είναι και το μέσο για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Η πραγμάτωση αυτού του σχεδίου ξεκίνησε από τη στιγμή που μπορέσαμε να οραματιστούμε μια εναλλακτική πραγματικότητα για τη σχολική μας καθημερινότητα και επιχειρήσαμε να την πραγματοποιήσουμε μέσα από την ίδια την εκπαιδευτική πράξη με τρόπο που οι δημοκρατικές αξίες να γίνουν η συνεκτική βάση στην οποία πραγματικά θα στηρίζεται η σχολική μας ζωή. Με άλλα λόγια θέσαμε σε κίνηση μια διαρκή δημοκρατική εμπειρία που χτίζεται μέσα από συνεχείς προσπάθειες, αντιθέσεις και συγκρούσεις, οι οποίες όμως είναι γόνιμες και δημιουργικές και αποτελούν την πεμπτουσία της δημοκρατικοποίησης της σχολικής μας ζωής.
Γνωρίζουμε πια, έχοντας πίσω μας μια τεράστια κληρονομιά πολλών μεγάλων παιδαγωγών, αλλά και τη δική μας εμπειρία, πως η εναλλακτική αυτή πραγματικότητα είναι απολύτως εφικτή. Η προοδευτική παιδαγωγική, η κριτική και ριζοσπαστική παιδαγωγική, η παιδαγωγική της ειρήνης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μας παρέχουν τόσο το φιλοσοφικό υπόβαθρο και τη θεωρητική στήριξη όσο και την τεχνογνωσία για να κάνουμε πράξη το ιδεώδες ενός δημοκρατικού και ανθρώπινου σχολείου. Όπως έχει επισημάνει ο Freire, για να καταστεί ένα σχολείο δημοκρατικό μαθησιακό κέντρο είναι ανάγκη να υπερνικηθεί η διχοτομία μεταξύ πρακτικής και θεωρίας.
Και αυτό ακριβώς θα επιχειρήσουμε να κάνουμε. Αυτό που επιχειρούμε να επιτύχουμε είναι μια συλλογική δημοκρατική συνείδηση μέσα από τη συνεργατική μάθηση και την προώθηση και επίλυση καθημερινών και πραγματικών προβλημάτων όλων των εμπλεκόμενων στην εκπαιδευτική διαδικασία μελών
Στην πράξη το σχέδιό μας αναπτύσσεται σε τέσσερα διακριτά αλλά απολύτως αλληλένδετα επίπεδα.
ΕΠΙΠΕΔΟ 1ο
ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ (στο σχολείο)
Στόχος: Όλα τα παιδιά του σχολείου να είναι ενεργοί εγγυητές τους και υπερασπιστές τους
Μέσα επίτευξης:
Α. Ο ρόλος του παρατηρητή
Επιχειρούμε να επέμβουμε και να αλλάξουμε αυτόν τον ρόλο καθιστώντας τον πιο ενεργητικό. Αυτό γίνεται μέσα από την αξιοποίηση των συγκρούσεων που διαχειρίζεται καθημερινά ο εκπαιδευτικός υπηρεσίας στα διαλείμματα αλλά και οι εκπαιδευτικοί των τάξεων, καθώς όλοι γνωρίζουμε πως οι συγκρούσεις αυτές μεταφέρονται μέσα στην τάξη αμέσως μετά το διάλειμμα. Δίνοντας την προσοχή μας στις συγκρούσεις αυτές αλλάζουμε το κέντρο της προσοχής από τον θύτη/θύτες και το θύμα/θύματα στον παρατηρητή/παρατηρητές. Όχι για να μας πει ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο, ποιος έφταιγε και ποιος όχι, ποιος το ξεκίνησε κτλ. Κάνοντάς το αυτό μετατρέπουμε τον παρατηρητή σε «μαρτυριάρη» με δυνητικό αποτέλεσμα να γίνει ο μελλοντικός στόχος, διατηρώντας έτσι και εντείνοντας τον κύκλο της βίας. Αντίθετα δίνουμε στον παρατηρητή έναν ενεργό και πολύ υπεύθυνο ρόλο: από τη μια να κατευνάσει και να ηρεμήσει το θύτη ακριβώς στη στιγμή της εκδήλωσης της βίαιης συμπεριφοράς και από την άλλη να σταθεί σθεναρά και αποφασιστικά δίπλα στο θύμα.
Φράση κλειδί – Αφόρμηση – Μότο: «Ο κόσμος δεν κινδυνεύει απ’ αυτούς που κάνουν το κακό, αλλά απ’ αυτούς που το βλέπουν να γίνεται χωρίς να κάνουν τίποτε.» Άλμπερτ Αϊνστάιν
Τα τρία πράγματα που μπορεί να κάνει ο παρατηρητής:
α) Να ζητήσει απ’ αυτόν που εκδηλώνει τη βίαιη συμπεριφορά, με ευγενικό αλλά αποφασιστικό τρόπο, να σταματήσει.
β) Να ζητήσει βοήθεια
γ) Να σταθεί δίπλα στο παιδί – θύμα και να δείξει με σαφήνεια ότι είναι φίλος και συμπαραστάτης του
Στο πλαίσιο αυτό τα παιδιά στηρίζουν το ένα το άλλο στις αδυναμίες τους και αντίστοιχα χαίρονται για τις επιτυχίες τους
Σημαντικό εργαλείο: Τα παιχνίδια ρόλων – εναλλαγή ρόλων – ενσυναίσθηση
Σχετικά με το ρόλο του παρατηρητή βλ. τα δύο βιβλία που μπορούμε να βρούμε στη σελίδα του «Μικρού Αναγνώστη».
(http://www.mikrosanagnostis.gr/library/pageflip_ekfovismos/Default.html)
α) Τα μπαλόνια της φιλίας
β) Η Μόνα σε καινούριο σχολείο.
Σχετικά βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=jRiAchoVm9E#t=147
https://axtipititaxi.wordpress.com/%CF%83%CF%87%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B2%CE%AF%CE%B1/
Ένα πολύ καλό βίντεο για την ενσυναίσθηση:
https://www.youtube.com/watch?v=1SETRABZNtQ
Β. Παιδιά με ιδιαιτερότητες
Στο σχολείο μας λειτουργούν εδώ και πολλά χρόνια δύο τμήματα ένταξης καθώς και τμήμα υποδοχής γιατί στο μαθητικό μας πληθυσμό συμπεριλαμβάνονται παιδιά άλλων εθνικοτήτων, κυρίως οικονομικών μεταναστών. Αυτό σημαίνει ότι αποτελεί αυτονόητη δέσμευσή μας η εξασφάλιση όχι απλά της αποδοχής της διαφορετικότητας, όχι απλά της συνύπαρξης, αλλά της εξασφάλισης όλων εκείνων των παραγόντων από όλους – και από τα παιδιά – για την ελεύθερη άσκηση των δικαιωμάτων τους. Αγωνιζόμαστε για την καθημερινή σφυρηλάτηση ενός ζωντανού περιβάλλοντος όπου κάθε μαθητής και κάθε μαθήτρια, όλα τα παιδιά μας μπορούν να είναι χαρούμενα και ευτυχισμένα και έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν και να χαρούν την παιδική ηλικία τους και όπου κανένα παιδί δεν βιώνει προσβολές και αποτυχίες. Ταυτόχρονα όλα τα παιδιά είναι εγγυητές και υπερασπιστές αυτών των δικαιωμάτων.
Πώς το κάνουμε αυτό πράξη;
Παραδείγματα:
Αν έχουμε μαθητή/τρια που δε γνωρίζει καλά ελληνικά (στη φετινή μας πρώτη τάξη υπάρχει τέτοιος μαθητής) δεν επαφιόμαστε στην υποχρέωση της πολιτείας να κινητοποιήσει τις σχετικές δομές ή στις καθαρά διδακτικές παρεμβάσεις τις δικές μας παρ’ όλα που φροντίζουμε γι’ αυτά στο ακέραιο. Εμπλέκουμε τα παιδιά, δίνοντάς τους τον πολύ υπεύθυνο και σοβαρό ρόλο να βοηθήσουν το συμμαθητή τους ή τη συμμαθήτριά τους να μάθει να μιλάει και να γράφει καλά ελληνικά. Αν υπάρχουν συμμαθητές/τριες που γνωρίζουν τη μητρική του γλώσσα είναι αυτονόητο ότι αναλαμβάνουν έναν πολύ ενεργό ρόλο. Τα υπόλοιπα παιδιά είναι απολύτως ενεργά επίσης μέσα από όλες τις καθημερινές δραστηριότητες και – κυρίως βέβαια – μέσα από το παιχνίδι στα διαλείμματα. Νιώθουν απίστευτη χαρά παρακολουθώντας καθημερινά τις προόδους του συμμαθητή/τριάς τους και τα αποτελέσματα είναι κάτι παραπάνω από καλά.
Αν έχουμε παιδιά με κινητικά προβλήματα ασκούμε τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές τους στο να μεριμνούν ώστε να εξασφαλίζονται όλες εκείνες οι προϋποθέσεις ώστε το κινητικό του/της πρόβλημα να μη στέκεται εμπόδιο στην άσκηση των δικαιωμάτων του. Όταν παίζουν, φροντίζουν ώστε το παιχνίδι τους να προσαρμόζεται στις ανάγκες του ή του δίνουν κάποιον ουσιαστικό και υπεύθυνο ρόλο (π.χ. διαιτησία ή καταμέτρηση των επιτυχών προσπαθειών).
Γ. Στρατηγικές ειρηνικής επίλυσης των διαφορών
Σε τακτά διαστήματα τα ζητήματα που αφορούν τις διαπροσωπικές σχέσεις και ειδικά τη βίαιη συμπεριφορά επανεξετάζονται με παιχνίδια ρόλων: α) γίνεται εναλλαγή «θύματος-θύτη» και , β) εφόσον ακουστούν οι προβληματισμοί προτείνονται εναλλακτικοί τρόποι δράσης-αντίδρασης οι οποίοι και δραματοποιούνται.
Παράγωγο της παραπάνω διαδικασίας είναι η σύνταξη κι η ανάρτηση στην τάξη ενός «Οδηγού επίλυσης διαφορών» τον οποίο συμβουλεύονται τα παιδιά και έχουν δεσμευτεί να εφαρμόζουν σε στιγμές…έκρυθμες.
Εκδίκηση ή συγχώρεση; Πώς αντιδρά ο αποδέκτης μιας βίαιης συμπεριφοράς;
Φράση κλειδί – Αφόρμηση – Μότο: «Όταν κρατάς μέσα σου αισθήματα εχθρότητας και εκδίκησης είναι σαν να πίνεις δηλητήριο και να ελπίζεις ότι αυτό θα σκοτώσει τους εχθρούς σου». (Νέλσον Μαντέλα)
Η ιστορία με τον λύκο
Ένας γέρος ινδιάνος Cherokee διδάσκει τον εγγονό του στα θέματα της ζωής
”Μια μάχη μαίνεται μέσα μου”, λέει στο αγόρι. ”Είναι μια σκληρή μάχη ανάμεσα σε δύο λύκους.
Ο ένας είναι κακός….είναι κακία, μοχθηρία, μνησικακία, ζήλια, λύπη, τύψεις, αυτολύπηση, πικρία, δουλικότητα, ψέμα, ψεύτικη υπερηφάνεια, υπεροψία και εγωισμός.”
Ο άλλος είναι καλός….είναι ευτυχία, ειρήνη, αγάπη, ελπίδα, ηρεμία, ταπεινοφροσύνη, φιλία, καλή θέληση, συμπάθεια, συμπόνια, ευσπλαχνία, γενναιοδωρία, αλήθεια, κατανόηση και πίστη.
Η ίδια μάχη μαίνεται και μέσα σε εσένα και μέσα σε όλους τους άλλους ανθρώπους”.
Το αγόρι σκέφτηκε για λίγη ώρα και μετά ρώτησε τον παππού του :
”Ποιός λύκος θα νικήσει τελικά;”
”Αυτός που τρέφεις…”, απάντησε ο γέρος…!!
Σχετικά βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=K0t2cVY5zsQ&noredirect=1
https://www.youtube.com/watch?v=9aBdQJLO8YE
1) Χαρτογράφηση. Μοιράζουμε στα παιδιά ένα χάρτη του σχολείο και τους ζητούμε να σημειώσουν τα σημεία όπου έχουν δει να λαμβάνουν χώρα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού.
2) Το βαρόμετρο (φτιάχνουμε σε χαρτί του μέτρο μια γραμμή στο ένα άκρο της οποίας είναι η απόλυτα αποδεκτή συμπεριφορά για το σχολείο και στο άλλο η συμπεριφορά που δε γίνεται δεκτή σε καμία περίπτωση. Σε όλο το μήκος του συνεχούς τα παιδιά τοποθετούν συγκεκριμένες συμπεριφορές που τους έρχονται στο μυαλό ή που έχουν δει να επιδεικνύονται στο σχολείο. Ανάρτηση σε εμφανές σημείο του σχολείου και κοινοποίηση σε όλες τις τάξεις ώστε όλοι να είμαστε ενωμένοι και σύμφωνοι στο ποιες είναι οι αποδεκτές και ποιες οι μη αποδεκτές συμπεριφορές στο σχολείο. Ένας καλός τρόπος να ξεκινήσουμε τη δραστηριότητα αυτή είναι ο ιδεοκαταιγισμός. Μοιράζουμε από δύο χαρτάκια post-it στους μαθητές και τους ζητάμε να γράψουν στο ένα μια συμπεριφορά που θεωρούν προβληματική, ενοχλητική, προσβλητική κτλ. Και στο άλλο μια συμπεριφορά αγάπης, συνεργασίας, αλληλεγγύης, αλληλοβοήθειας, σεβασμού κτλ. Στη συνέχεια τοποθετούμε τα χαρτάκια με συλλογική απόφαση πάνω στο συνεχές. Αυτή η δραστηριότητα βοηθά τα παιδιά να οριοθετήσουν και να ορίσουν την έννοια της σχολικής βίας και κατ’ επέκταση τα όρια που όλοι μαζί βάζουμε και στα οποία όλοι μαζί συμφωνούμε για το σχολείο μας. Η δράση μπορεί να ολοκληρωθεί με δραματοποιήσεις και επισημάνσεις των συμπεριφορών που είναι αποδεκτές και αυτών που δεν είναι ΣΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ.
ΕΠΙΠΕΔΟ 2ο
ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ – ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ (παντού στον κόσμο)
Η γνώση – συνείδηση για την προάσπιση και προστασία των δικαιωμάτων που αποκτιέται και γίνεται πράξη στο σχολείο απλώνεται με επάλληλους κύκλους στα προβλήματα της κοινότητας και στους αγώνες διαφόρων καταπιεσμένων ομάδων που επιζητούν την κοινωνική δικαιοσύνη παντού στον κόσμο. Μέσα από τη σχολική γνώση και τα διάφορα καινοτόμα προγράμματα τα παιδιά εκφράζουν την αλληλεγγύη τους και προβαίνουν στην ανάληψη ενεργού δράσης για την καταπάτηση των δικαιωμάτων παντού στον κόσμο.
Α. Με αξιοποίηση των γνωστικών αντικειμένων, της ευέλικτης ζώνης, των καινοτόμων προγραμμάτων, αλλά και της επικαιρότητας
Μέσα επίτευξης:
Επικέντρωση στις πράξεις συνεργασίας, αλτρουισμού και αλληλεγγύης κυρίως σε αυτές με πρωταγωνιστές παιδιά
Παραδείγματα:
- Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας που στη Μηχανιώνα βρίσκονται δίπλα σχεδόν σε σχολεία και οι κινητοποιήσεις των μαθητών
- Ο Αργύρης Κουμτζής, ο τυφλός μαθητής της Γ΄ Λυκείου που έδωσε αγώνα για να γίνει δεκτός στο τμήμα Φυσικής του ΑΠΘ.
- http://www.koutipandoras.gr/article/106546/ellinikos-mesaionas-apth-den-dehetai-aristoyho-foititi-epeidi-einai-tyflos
http://www.tovima.gr/society/article/?aid=643545
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=262691
http://www.topontiki.gr/article/26176/
http://metinprotimatia.blogspot.gr/2015/01/e-twinning-critical-chocolate.html
Β. Με αξιοποίηση της φιλαναγνωσίας, της λογοτεχνίας, της τέχνης, όπως επίσης και των παγκόσμιων ημερών για την ανάδειξη θετικών προτύπων, την ανάπτυξη στάσεων και αξιών ζωής και πρακτικές ειρηνικής επίλυσης των διαφορών
Παραδείγματα φιλαναγνωσίας
Πολλά παραδείγματα υπάρχουν στην ιστοσελίδα του σχολείου μας και στον αντίστοιχο σύνδεσμο για τη φιλαναγνωσία. Επίσης στα πρακτικά του τέταρτου Διεθνούς Συνεδρίου για την Κριτική Εκπαίδευση, όπου παρουσιάζεται πρόγραμμα φιλαναγνωσίας του σχολείου με ακριβώς αυτούς τους στόχους υπό τον τίτλο: «Γλώσσες δυνατότητας στο ελληνικό σχολείο: η περίπτωση της φιλαναγνωσίας» (σ. 1142 – 1164) . http://www.eled.auth.gr/documents/praktika_iv_icce_volume_1_gr.pdf
Γ. Με αξιοποίηση των σχολικών εκδηλώσεων και των επετείων
Παραδείγματα από τη φετινή χρονιά
- Η γιορτή του Πολυτεχνείου
«Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία» : Χθες και σήμερα στην Ελλάδα και στον κόσμο
Πόσο επίκαιρο είναι αυτό το σύνθημα σήμερα; Η πείνα, η παιδεία και η ελευθερία είναι αγαθά εξασφαλισμένα πλέον στην Ελλάδα και τον κόσμο; Τι κάνουμε εμείς γι’ αυτό; Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς γι’ αυτό;
ΕΠΙΠΕΔΟ 3ο
ΤΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΜΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Το Μαθητικό Συμβούλιο είναι η πεμπτουσία της δημοκρατικοποίησης της σχολικής μας ζωής. Συνεδριάζει μια φορά το μήνα και σε αυτό συμμετέχει με έναν αντιπρόσωπό του κάθε τμήμα του σχολείου. Το κάθε τμήμα συνεδριάζει αρχικά μέσα στην τάξη ώστε ο αντιπρόσωπός του να μεταφέρει στο Συμβούλιο προβληματισμούς, θέματα προς συζήτηση και προτάσεις. Επομένως ο κάθε αντιπρόσωπος μεταφέρει στο Συμβούλιο πρωτίστως τις απόψεις και τις προτάσεις των παιδιών του τμήματος που εκπροσωπεί και δευτερευόντως τα δικά του. Στη συνέχεια οι αποφάσεις του Συμβουλίου επιστρέφουν σε κάθε τάξη για ανατροφοδότηση και για την προετοιμασία του επόμενου Συμβουλίου.
Μέσα από το Μαθητικό Συμβούλιο τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να ακούγεται η φωνή τους, να συμμετέχουν στη λήψη αποφάσεων, να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους όσον αφορά τη μαθητική ζωή. Στις συνεδριάσεις συζητούνται θέματα που περιλαμβάνουν το τρίπτυχο τάξη – αυλή – κοινότητα. Το Συμβούλιο επιτελεί ακόμη έναν σημαντικό ρόλο καθώς σε κάποιες περιπτώσεις τα παιδιά που επιλέγονται να συμμετέχουν είναι παιδιά με χαμηλή αυτοεικόνα ή παιδιά που έχουν επιδείξει βίαιες συμπεριφορές ή παιδιά που έχουν την τάση να επιβάλλουν την άποψή τους και δυσκολεύονται να παρακολουθήσουν τις δημοκρατικές διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Παρ’ όλο που παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες στην εφαρμογή του και κάποιες φορές «βαλτώνει» ως διαδικασία, η παρέμβαση αυτή έχει συμβάλει με πολύ σημαντικό τρόπο στην οριστική και μόνιμη επίλυση πολλών διαφορών που προέκυπταν κυρίως κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων και που γίνονταν η αφορμή για βίαιες συμπεριφορές. Η μέχρι τώρα λειτουργία του αποτιμάται απολύτως θετικά.
ΕΠΙΠΕΔΟ 4ο
Ο ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΩΝ
Είμαστε πολύ περήφανοι για το σύλλογό μας γιατί εδώ και χρόνια αποτελεί συστηματικό μας μέλημα να νοιαζόμαστε και να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον. Οι συνάδελφοί μας είναι το στήριγμά μας σε κάθε δυσκολία που συναντάμε. Οι αποφάσεις μας στηρίζονται σε διεξοδικό διάλογο. Είναι απόλυτη πεποίθησή μας ότι οι αρχές της δημοκρατίας πρέπει να γίνονται πράξη πρωτίστως από τον Σύλλογο των Διδασκόντων. Σε δύσκολες αποφάσεις υπήρξαμε πάντα ενωμένοι και δε διστάσαμε να διαφωνήσουμε ακόμη και με άνωθεν επιταγές, εάν κρίναμε ότι παραβιάζεται ο δημοκρατικός τρόπος λειτουργίας του σχολείου. Έχουμε δώσει κοινούς αγώνες για να περιφρουρήσουμε και να διατηρήσουμε ζωντανό το όραμά μας για ένα δημοκρατικό σχολείο. Θεωρούμε ότι αυτό αποτελεί το πιο ζωντανό παράδειγμα που μπορούμε να δίνουμε καθημερινά στους μαθητές μας.