«Κοινότητα πρακτικής- Παιδαγωγική τεκμηρίωση στο νηπιαγωγείο»

ΣΚΟΠΟΣ  

Η συμμετοχή των εκπαιδευτικών σε μια κοινότητα μάθησης έχει ως  σκοπό  να ενδυναμωθούν οι νηπιαγωγοί που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα να εφαρμόσουν την Παιδαγωγική Τεκμηρίωση στο νηπιαγωγείο, η οποία αποτελεί σημαντική φιλοσοφία και παιδαγωγική προσέγγιση στο πλαίσιο της Αξιολόγησης για τη Μάθηση.

ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ

Σύμφωνα με το νέο πρόγραμμα σπουδών είναι σημαντικό η αξιολόγηση να  ενσωματώνεται στη μαθησιακή διαδικασία ως αναπόσπαστο κομμάτι της αλλά και ως βασικός μοχλός για την κατάκτηση της βαθύτερης μάθησης.

Η προσέγγιση αυτής  της αξιολόγησης για τη μάθηση  έχει ως βασικό σκοπό την παροχή πληροφοριών για κάθε παιδί σχετικά με την ατομική του πορεία, στο πλαίσιο των μαθησιακών καταστάσεων και των αλληλεπιδράσεων που διαμορφώνουν αυτή την πορεία και χαρακτηρίζουν το μοναδικό μαθησιακό του προφίλ.

Στην ουσία οι εκπαιδευτικοί μέσα από μια διερευνητική διαδικασία  αποκτούν  βαθύτερη κατανόηση για τα παιδιά και τον τρόπο που μαθαίνουν αλλά και σχετικά με την παιδαγωγική πρακτική που εφαρμόζουν. Η αξιολόγηση δεν αποτελεί το «φωτογραφικό στιγμιότυπο» ενός τελικού προϊόντος ή μιας ανεξάρτητης δραστηριότητας.

Στόχοι μας είναι :

α. Να ενισχυθούν οι γνώσεις και οι δεξιότητες των νηπιαγωγών σε σχέση με την καινοτόμα προσέγγιση της Αξιολόγησης για τη Μάθηση,

β. Να εξοικειωθούν με τη μεθοδολογία της διερευνητικής και συνεργατικής προσέγγισης της αξιολόγησης μέσα από τη συλλογή και τεκμηρίωση για την πρόοδο των παιδιών εφαρμόζοντας τον Ατομικό Φάκελο Προόδου

γ. Να έρθουν σε επαφή με τη φιλοσοφία της Παιδαγωγικής Τεκμηρίωσης και τη εφαρμογή της στην πράξη μέσα από διαδικασίες  αναστοχασμού

δ. Να κατανοήσουν τη σημασία της ανάπτυξης αξιολογικής και συνεργατικής κουλτούρας στο νηπιαγωγείο για να υποστηρίξουν την κοινωνικοπαιδαγωγική αποστολή του.

ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

•  10/10//2024-  Ορισμός συντονιστή και σύσταση ομάδας εργασίας της δράσης 
• 10/10/2024-  Δημιουργία συνεργατικών εργαλείων επικοινωνίας και καταγραφής –
• 16/11/2024- Αρχική διερεύνηση  των απόψεων και πρακτικών των εκπαιδευτικών σε σχέση με τις βασικές έννοιες και μεθόδους που εστιάζει το πρόγραμμα  με ερωτηματολόγιο

(1) στοιχεία εκπαιδευτικών: https://docs.google.com/forms/d/1RK1b8sEKX–0kGwJvlSgdb2P9MIvUzWeT8ys13T6a_k/edit

(2) ερωτήσεις: https://docs.google.com/forms/d/1TT7bQWK_7Ocw4VjJUxpuv5ljb6KbCBM-rwMge5oZxqo/edit

• 26/11/2024-  Ενημέρωση γονέων για την διαδικασία του Ατομικού Φακέλου  Προόδου (pοrtfolio) και τη συμμετοχή τους σε αυτήν

• Κύκλος επιμορφωτικών συναντήσεων ώστε να αναδειχθούν οι πρότερες γνώσεις των εκπαιδευτικών, να συζητηθούν βασικές παράμετροι θεωρητικές, εμπειρικές και πρακτικές που αφορούν το περιεχόμενο της παρέμβασης
•  2/12//2024   –Πεντέρη: Αξιολόγηση για τη Μάθηση, μια κοινωνική διαδικασία& Ατομικός Φάκελος Προόδου (ΑΦΠ/ΗΦΠ) – 3 ώρες
• (στόχος α. )-Δημιουργία κοινής αντίληψης και  κοινού οράματος σε σχέση με τους στόχους και την πορεία του προγράμματος. Βασικές παράμετροι θεωρητικές, εμπειρικές και πρακτικές

• 9/12/2024 – Ρεκαλίδου: Παιδαγωγική Τεκμηρίωση & Παρατήρηση- 3 ώρες
•  (στόχος γ.) Να έρθουν σε επαφή με τη φιλοσοφία της Παιδαγωγικής Τεκμηρίωσης

16/12/2024- Πεντέρη &Ρεκαλίδου: Εφαρμογές Παιδαγωγικής Τεκμηρίωσης και Εργαλεία Οδηγού Νηπιαγωγού, Συνεργασία εκπαιδευτικών, ατομικός και συλλογικός αναστοχασμός, σύνδεση Παιδαγωγικής Τεκμηρίωσης και ΑΦΠ/ΗΦΠ- 3 ώρες

(  στόχος γ )-Εφαρμογή  στην πράξη μέσα από διαδικασίες  αναστοχασμού

20/12/2024- Εφαρμογή ΑΦΠ

“Ο φάκελος αποκτά προσωπική ταυτότητα” (στόχος β)

Ο φάκελος που θα φιλοξενήσει το portfolio των μαθητών δίνεται στο σπίτι ώστε τα παιδιά να αποτυπώσουν πάνω του την προσωπικότητά τους!

Τα νήπια συνεχίζουν με τον περσινό φάκελο, όποιος επιθυμεί συμπληρώνει, αλλάζει, βάζει νέα στοιχεία!

•  8/1/2025 – Ο φάκελος εξατομικεύεται και επιστρέφει στο σχολείο! (στόχος β)

• Παρουσίαση του φακέλου – κριτήρια εξατομίκευσης (στόχος β)

• Κινητικό παιχνίδι- αναγνωρίζω το φάκελο του φίλου μου- Τί με βοήθησε;(στόχος β)

8/1/2025 – Οργάνωση υλικού στο συρτάρι και στον ψηφιακό φάκελο για να γίνουν οι επιλογές (στόχος β)

• 9/1/2025 – Δημιουργία περιοχής portfolio και  προγράμματος εφαρμογής
• ( 2 εβδομάδες την πρώτη φορά , από 13/1/25- 24/1/25, με σειρά από τις ομάδες υπηρεσίας με συμφωνία παιδιών και γονέων) (Στόχος β)

• 10/1 25- Σύλλογος διδασκόντων – Αποφάσεις για την εφαρμογή εργαλείων  στο σχέδιο δράσης, ατομικές και σε επίπεδο σχολείου (στόχος β)
• 13/1/2025 – Οργάνωση ΑΦΠ- portfolio (στόχος β)
  • Εισαγωγή-
  • Τί είναι και σε ποιον ανήκει-Ποιος είναι ο σκοπός του- Τι περιλαμβάνει-Πως θα αξιοποιηθεί
  • Περιεχόμενα
  • Ενότητες

Τελική Έκθεση

• 0213-17/1/25- Ατομικές συνεντεύξεις (στόχος β)
• 20/1/2025 -Συνεδρία με μαθητή(νήπιο)

 

• Εφαρμογή ΑΦΠ (ηλεκτρονικός)
• 31/1/2025- Τα παιδιά παρουσιάζουν το portfolio στους γονείς τους! Ανατροφοδότηση από τους γονείς! (στόχος δ)
• – Μελέτη και εφαρμογή κατά την οποία οι εκπαιδευτικοί  αλληλοεπιδρούν στον ψηφιακό χώρο της κοινότητας πρακτικής, αναρτούν σχόλια και υλικό από την πορεία της εφαρμογής και να αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους και με τους πανεπιστημιακούς δασκάλους.(στόχος β) https://www.facebook.com/groups/959572642686605/permalink/101856892678697
  • Δημιουργία τράπεζας επιμορφωτικού υλικού Δημιουργείται ενδοσχολικά ηλεκτρονική «τράπεζα» επιμορφωτικού υλικού σε ψηφιακή μορφή. (στόχος α)
  • Μελέτη  επιμορφωτικού υλικού και εφαρμογή κατά την οποία οι εκπαιδευτικοί  αλληλοεπιδρούν στον ψηφιακό χώρο της κοινότητας πρακτικής, αναρτούν σχόλια και υλικό από την πορεία της εφαρμογής και να αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους και με τους πανεπιστημιακούς δασκάλους και αναστοχάζονται για τη διαδικασία.(στόχος γ)
  • Παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής των νέων μεθόδων και πρακτικών. Ημερολόγιο κρίσιμων συμβάντων και αναστοχασμού (στόχος α)
  • 10/2/2025- Εφαρμογή Παιδαγωγικής τεκμηρίωσης (στόχος γ) 
  • Μέσα από παρατήρηση νηπίων- καταγραφή συμπεριφορών- χρήση φύλλου παρατήρησης, αξιολόγησης-βιντεοσκόπηση,  αναστοχασμό- παιδαγωγική τεκμηρίωση με αναφορές στις νέες γνώσεις https://www.facebook.com/groups/959572642686605/permalink/1019027216741147
    Παρατήρηση νηπίου, αγοριού, στις ελεύθερες δραστηριότητες.
    Ο στόχος είναι να αναδειχθούν οι συνθήκες της ίδιας καθημερινής επιλογής παιχνιδιού και τα κριτήρια του Χ!

    
    10/2/2025 – Ελεύθερες δραστηριότητες
    Μετά τις πρωινές ρουτίνες στην παρεούλα, τα παιδιά με κλήρωση επιλέγουν αυθόρμητα την περιοχή των δραστηριοτήτων που θέλουν να ασχοληθούν.
    Μόλις κληρώνεται, ο Χ κατευθύνεται αμέσως στην περιοχή του οικοδομικού υλικού και παίρνει ένα παιχνίδι με συναρμολογούμενα κομμάτια για δημιουργικές κατασκευές.
    Παίρνει το κουτί και παράλληλα η ματιά του είναι προσηλωμένη στην κλήρωση. Τη στιγμή που κληρώνεται ο Ζ, ο Χ χαμογελάει και λέει « Μπράβο, Ζ, έλα να φτιάξουμε ρομπότ» και αρχίζουν να παίζουν. Ο Χ και ο Ζ παίζουν χαμηλόφωνα. « Φίλε, θα χρειαστώ ένα μεγάλο για να πολεμήσουμε τους, κακούς!» « Θα σου κάνω ότι θέλεις, φίλε!». …
    Στην παρέα προστίθεται και ο Ψ, φτιάχνει και αυτός τα δικά του ρομπότ! “Αυτά είναι κοριτσίστικα”, λέει ο Χ! Ο Ψ δεν το δέχεται “δεν είναι”. Τα παρατάει και φεύγει. “Ζ, κοριτσίστικα δεν ήταν, φίλε; ” “Ναι, ναι” και συνεχίζουν το παιχνίδι τους!
    11/2/2025- Ελεύθερες δραστηριότητες
    Ο Γιώργος σήμερα δεν κληρώνεται γρήγορα και τρεις φίλοι του επιλέγουν το κουτί με τις συναρμολογήσεις. Μόλις κληρώνεται, κατευθύνεται προς τα εκεί και διαπιστώνει ότι δεν μπορεί να παίξει. Φαίνεται στο πρόσωπό του ότι δεν του αρέσει αυτή η εξέλιξη, παίρνει ένα καρεκλάκι και το βάζει στην περιοχή του Η/Υ όπου παίζουν δύο παιδιά. Η κυρία της παράλληλης του απευθύνεται λέγοντας « Χ, σε αυτήν την περιοχή παίζουν δύο παιδιά, εκτός από την περίπτωση που δουλεύουμε με την ομάδα μας». «Γιατίιιιιιιι !!!!» . Μεταφέρει το καρεκλάκι στη θέση του και δείχνει σαν να μην έχει επιλογές. Εκείνη τη στιγμή ένα παιδί από την ομάδα των κατασκευών απομακρύνεται μόνος του. Ο Χ το βλέπει και πηγαίνει εκεί αμέσως να παίξει, με χαμόγελο!
    Μια παρόμοια καθημερινότητα συνεχίζεται αρκετές μέρες, με την ίδια επιλογή και συχνά και με τους ίδιους φίλους. Δεν παρεμβαίνω, παρατηρώ και καταγράφω. (2 εβδομάδες περίπου)
    Ανάλυση- ερμηνεία μέσα από αναστοχασμό
    Ο Χ, από την αρχή της χρονιάς, πριν ακόμα εισάγω στο οικοδομικό υλικό το συγκεκριμένο παιχνίδι, έπαιζε πάλι με τέτοιου είδους υλικό! Αν δεν καθοδηγηθεί να επιλέξει και κάτι διαφορετικό, αυτή είναι η πρώτη του επιλογή! Σίγουρα είναι ένα υλικό που τον γοητεύει, δείχνει ωστόσο από τη γενική σχολική του παρουσία στην τάξη ότι τα κριτήρια επιλογής του στις αυθόρμητες δραστηριότητες είναι: 1) το ενδιαφέρον του (τα τουβλάκια), 2) η ευκολία της δράσης, ώστε να μην απαιτείται συγκέντρωση και κόπος (αποφεύγει τα παζλ και άλλα επιτραπέζια), 3) η επαφή του με συγκεκριμένα παιδιά  ,  ο Χ παίζει δημιουργικά, έχει κοινούς κώδικες συμπεριφοράς με τους συνομηλίκους του, είναι ευρηματικός!
    Τι είναι όμως αυτό που τον κρατά συνέχεια σε αυτήν την επιλογή;
    · Είναι η δική του στάση να κάνει κάτι που τον κάνει χαρούμενο χωρίς να «κουράζεται»;
    · Είναι ο τρόπος με τον οποίο είναι οργανωμένες οι άλλες περιοχές που δεν τον προσελκύουν;
    · Ισχύει μόνο για τον Χ ή και για άλλα παιδιά της τάξης ;
    Εντοπίζοντας το θέμα, την επαναλαμβανόμενη επιλογή του Χ σε ένα παιχνίδι, αποφασίζω να κάνω μια παιδαγωγική παρέμβαση, κρατώντας σταθερές τις παραμέτρους που αφορούν την παιδαγωγική διάσταση, την ελεύθερη επιλογή παιχνιδιού, την ελεύθερη επιλογή συνεργάτη και την παραμονή του αγαπημένου παιχνιδιού στην τάξη.
    Εισάγω ένα φύλο καταγραφής, με πίνακα διπλής εισόδου, όπου τα παιδιά καταγράφουν την επιλογή των δραστηριοτήτων τους σε καθημερινή βάση, στο χρόνο των ελεύθερων δραστηριοτήτων. Απευθύνομαι σε όλη την τάξη και αξιοποιώ την περίπτωση του Χ για να ελέγξω:
    1) Ποιες είναι οι επιθυμίες και επιλογές των παιδιών
    2) Ποια είναι η συχνότητα αυτών των επιλογών
    3) Είναι σημαντικό να επιλέγουμε διαφορετικές περιοχές μάθησης και γιατί
    Εφαρμόζουμε την καταγραφή στο φύλλο παρατήρησης (ο πίνακας διπλής εισόδου έχει δουλευθεί σε προηγούμενο χρόνο). Τα παιδιά καταγράφουν τις επιλογές τους χωρίς να ξέρουν το στόχο αυτής της δράσης με κριτήριο απλά να βρούμε τι μας αρέσει! Μετά από 2 εβδομάδες εφαρμογής βρισκόμαστε μπροστά σε κάποια δεδομένα και προσπαθούμε να τα αποκωδικοποιήσουμε!
    « Μπορούμε να πάρουμε πληροφορίες για το παιχνίδι στις διάφορες περιοχές μάθησης από αυτό το χαρτί και ποιες πιστεύετε ;»
    «Ναι, μπορούμε να δούμε που παίζουμε»
    «Πόσες φορές παίζουμε κάπου»
    « Αν κάπου πάμε ή δεν πάμε καθόλου».
    Αναλύουμε και οδηγούμαστε σε συμπεράσματα για τον καθένα!
    «Είναι σημαντικό να πηγαίνουμε σε όλες τις περιοχές και γιατί ;»
    Σας παραθέτω φωτογραφικό υλικό. Πατήστε στις φωτογραφίες και θα πάρετε πληροφορίες! Η δουλειά συνεχίζεται …
    Μοιράζομαι μαζί σας…
    Κα Ρεκαλίδου, είναι τόσο γοητευτικό να διερευνείς, να καταγράφεις, να εντοπίζεις, να στηρίζεται και να ανασύρεις το παιδαγωγικό σου υπόβαθρο για να βοηθήσεις ένα παιδί!!!!
    Έγιναν συζητήσεις με τη μητέρα (για τις οικογενειακές ασχολίες) και με τη συνάδερφο του ολοήμερου για μια άλλη ματιά!
    Κα Πεντέρη ευχαριστούμε θερμά για τα υπέροχα παιδαγωγικά ταξίδια !!

    Φύλλο Καταγραφής

    
  • 17/2/2025- Αξιοποίηση του εργαλείου “Ιστορία μάθησης ” (στόχος γ)
  • 24/2/2025- Αξιοποίηση  του εργαλείου “Ρουτίνας σκέψης ”   (στόχος γ)   

Τότε νόμιζα

Τώρα ξέρω

• 7/4/2025 -4η επιμορφωτική συνάντηση – 3 ώρες 
• ( Προβληματισμοί , ερωτήματα, ζητήματα που απασχολούν τους εκπαιδευτικούς  στην υλοποίηση των portfolio, αλληλεπίδραση, θετική ενίσχυση)  Ανάρτηση σχολίων  και υλικού από την πορεία της εφαρμογής.  Αλληλοεπίδραση  μεταξύ τους και με τους πανεπιστημιακούς δασκάλους και αναστοχασμός για τη διαδικασία. Παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής των νέων μεθόδων και πρακτικών(στόχος α,  γ, δ)
• 7-11/4/2025-2η συνεδρία- Επιλογές από παιδιά και εκπαιδευτικούς

Τα παιδιά παρουσιάζουν τις επιλογές τους. Τεκμηριώνουν τις αποφάσεις τους (στόχος β) 

•  Ανακαλύπτουν την πρόοδο και το χαίρονται!
•  Και με τους εκπαιδευτικούς, μετά τις επιμορφώσεις, να μπορούν πιο αποτελεσματικά και εύστοχα να τεκμηριώνουν την επιλογή τους!

11/4/2025 – Ο φάκελος πηγαίνει στο σπίτι (στόχος δ)

• Με τους γονείς περισσότερο υποψιασμένους για το τί κάνουμε και πως το κάνουμε!
• Ανάπτυξη συνεργασίας με γονείς- Συμμετέχω στο φάκελο του παιδιού μου – ¨Η ζωή εκτός σχολείου-Φύλλο εργασίας προς τους γονείς “ Βρίσκω τους  θησαυρούς  του παιδιού μου”. Τεκμηριώνω την επιλογή μου.
• φύλλο αξιολόγησης 1

11/4/2025- Εφαρμογή ηλεκτρονικού portfolio _Παρουσίαση στην τάξη- Συνεργασία εκπαιδευτικών πρωινού, παράλληλης, ολοήμερου στο portfolio του παιδιού ! (στόχος β,δ)

• Ανάρτηση σχολίων  και υλικού από την πορεία της εφαρμογής.  Αλληλοεπίδραση  μεταξύ των εκπαιδευτικών  και με τους πανεπιστημιακούς δασκάλους και αναστοχασμός για τη διαδικασία. Παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής των νέων μεθόδων και πρακτικών.(στόχος γ) 
•  Τελικό ερωτηματολόγιο –  Καταγραφή των απόψεων και πρακτικών των εκπαιδευτικών σε σχέση με τις βασικές έννοιες και μεθόδους που εστιάζει το πρόγραμμα  με ερωτηματολόγιο https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScghnv8O1Lw2bBPqVY2unZLnvSIkamSeeghfI7S9teX7sVsRw/viewform
• 19/5/2025 -5η επιμορφωτική συνάντηση – 3 ώρες
• 3η επιλογή από μαθητές και εκπαιδευτικούς
• Συνάντηση- ενημέρωση γονέα- Ο φάκελος στο σπίτι
• Φύλλο γονέα για το portfolio
• Επιλογή μιας εργασίας από όλο τον φάκελο και παρουσίαση στον αποχαιρετισμό