Στα πλαίσια του προγράμματος “Φιλαναγνώστες εν δράσει” που πραγματοποιήθηκε στα δύο ολοήμερα τμήματα του νηπιαγωγείου μας, κατά την διάρκεια του σχολικού έτους 2023-2024, απώτερος σκοπός ήταν να ενισχυθεί η γλωσσική, συναισθηματική, κοινωνική και γνωστική ανάπτυξη των παιδιών, να καλλιεργηθεί παράλληλα η φαντασία και τη δημιουργικότητα τους. Μέσα από την επαφή με τα βιβλία, τα παιδιά εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο τους, αναπτύσσουν την ενσυναίσθηση, μαθαίνουν να συνεργάζονται και αποκτούν θετική στάση απέναντι στο διάβασμα. Επιπλέον στόχοι του προγράμματος ήταν η καλλιέργεια της κριτικής και της δημιουργικής σκέψης των μαθητών, η έκφραση των απόψεων, των ιδεών τους και των συναισθημάτων τους μέσω της εικονογράφησης και της δραματοποίησης ιστοριών.
Δραστηριότητες φιλαναγνωσίας
- Δανειστική βιβλιοθήκη : Από την περίοδο των Χριστουγέννων και έπειτα, ξεκίνησε η δανειστική βιβλιοθήκη, όπου τα παιδιά επέλεγαν βιβλία από τη βιβλιοθήκη του σχολείου. Η αρχική ανάγνωση και επεξεργασία γινόταν στο σπίτι. Τα παιδιά θα έπρεπε να αποτυπώσουν την αγαπημένη τους σκηνή από το βιβλίο, την οποία θα παρουσίαζαν και στην ολομέλεια στα πλαίσια της τάξης.
- Δημιουργία βιβλίων: Η καθημερινή σχεδόν επαφή και αγάπη, τελικά, των παιδιών για την ανάγνωση βιβλίων και κειμένων, μας οδήγησε στην δημιουργία βιβλίων, είτε ατομικών είτε ομαδικών. Τα παιδιά στα πλαίσια των ομαδικών ιστοριών, επέλεγαν την πλοκή και τους ήρωες. Ακόμη, γινόταν ο διαμοιρασμός των ρόλων και των αρμοδιοτήτων, έτσι ώστε όλα τα παιδιά να συμμετέχουν ενεργά στις δραστηριότητες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα των βιβλίων μας είναι Ο πράσινος δράκος και το μαγικό κουτί, Ο Θησέας και ο Μινώταυρος, Το κοριτσάκι και οι άνεμοι του χειμώνα, Τα θαύματα του Ιησού, ο Μπισκοτούλης, Μια μέρα στο μουσείο της Χαιρώνειας.
- Εκμάθηση προγραφικών εννοιών: Η καθημερινή επαφή των παιδιών με γράμματα, λέξεις και κείμενα, οδήγησαν στην αβίαστη και διασκεδαστική εκμάθηση προγραφικών εννοιών. Μέσα από αυτοσχέδια παιχνίδια αλλά και με την χρήση τεχνολογικών μέσων (π.χ. υπολογιστής), για την ενσωμάτωση πρόσθετων ασκήσεων, μουσικής ή και εκπαιδευτικών βίντεο, το ενδιαφέρον των παιδιών διατηρούνταν αμείωτο και τα ίδια τα παιδιά διασκέδαζαν ενώ παράλληλα μάθαιναν. Στα πλαίσια αυτής της δράσης τα παιδιά δημιούργησαν ατομικά και ομαδικά αλφαβητάρια και λεξικά.
- Δραματοποίηση – Θεατρικό παιχνίδι – Μουσική: Ως επακόλουθο της ανάγνωσης ιστοριών, ήταν η δραματοποίηση των αγαπημένων σκηνών των παιδιών. Το θεατρικό αυτό παιχνίδι, βασιζόταν στη θεματική του βιβλίου που επεξεργαστήκαμε και επαναλαμβανόταν μέχρι όλα τα παιδιά να δραματοποιήσουν τον αγαπημένο του ήρωα. Ακόμη, συχνή ήταν η συνοδεία της δράσης αυτής με την ανάλογη μουσική που επέλεγαν τα παιδιά.
- Εικαστικά-αισθητική αγωγή: Καθημερινά, τα παιδιά προσπαθούσαν να αποτυπώσουν τις αγαπημένες τους σκηνές από τις ιστορίες που διαβάζαμε. Πολλές φορές, η εικονογράφηση των ιστοριών αυτών, αποτελούσε το έναυσμα για την δημιουργία προσωπικών έργων. Τέλος, μιας και η ανάγνωση των βιβλίων έγινε αγαπημένη συνήθεια, δημιουργήσαμε προσωπικούς σελιδοδείκτες.
- Δημιουργία αυτοσχέδιων παιχνιδιών: Για την ενίσχυση των δραστηριοτήτων αυτών αλλά και για την ενεργή και ευχάριστη συμμετοχή όλων των παιδιών στις προσχεδιασμένες δράσεις, δημιουργήσαμε αυτοσχέδια επιτραπέζια παιχνίδια αντιστοίχισης γραμμάτων, μοτίβων και σχηματισμού λέξεων. Τα παιχνίδια αυτά, ήταν διαθέσιμα καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας, όχι μόνο στο ολοήμερο, ώστε να επιλέγουν τα παιδιά το πως και πότε θα ασχοληθούν με αυτά. Ακόμη, επιλέγοντας το παραδοσιακό παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρό, το προσαρμόσαμε στις ανάγκες των παιδιών αλλά και των στόχων μας. Το μετατρέψαμε σε παιχνίδι κρυμμένου θησαυρού με γρίφους, όπου τα παιδιά χωρισμένα σε ομάδες, προσπαθούσαν να βρουν το κρυμμένο θησαυρό μέσα από την συλλογή μιας σειράς από χαρτάκια τα οποία περιλάμβαναν σύμβολα. Κάθε ομάδα είχε έναν οδηγό για την αντιστοίχιση των συμβόλων αυτών. Όταν γινόταν η αποκωδικοποίηση τους, γινόταν η αποκάλυψη της κρυψώνας του επόμενου γρίφου. Όποια ομάδα κατόρθωνε να λύσει όλους του γρίφους, ήταν η νικήτρια. Ακόμη, μετατρέψαμε το παιχνίδι μαντηλάκι, στις ανάγκες του προγράμματος. Έτσι, εφόσον ήταν τα παιδιά σε κύκλο, οριζόταν ο κυνηγός και άφηνε την μπάλα στην πλάτη ενός παιδιού, εκείνο έπρεπε να σηκωθεί και να τον κυνηγήσει για να μην προλάβει να κάτσει στη θέση του. Όταν κατόρθωνε να πιάσει το παιδί, εκείνο θα έπρεπε να πει μια λέξη από ένα επιλεγμένο γράμμα, το οποίο υποδείκνυε ο “κυνηγός”.
- Δημιουργική γραφή: Η αγάπη των παιδιών για τα βιβλία αλλά και ο στόχος μας για την ενίσχυση και ανάπτυξη της φαντασίας τους, μας οδήγησε να τους ενθαρρύνουμε να δημιουργήσουν τις δικές τους ιστορίες. Πιο συγκεκριμένα, αρχικά δίναμε στα παιδιά μια έτοιμη φανταστική ιστορία, την οποία θα έπρεπε να εικονογραφήσουν. Έπειτα, τα παιδιά θα έπρεπε να επιλέξουν τους ήρωες, την πλοκή και την εικονογράφηση της ιστορίας τους, ώστε να το παρουσιάσουν στην ολομέλεια. Ακόμη, τα παιδιά από επιλεγμένα γνωστά παραμύθια, προσπάθησαν να δώσουν ένα δικό τους τέλος, αποτυπώνοντας το στο χαρτί.
- Προφορική έκφραση: Απώτερος σκοπός, όλων των παραπάνω δραστηριοτήτων, εκτός από την ανάπτυξη της φαντασίας των παιδιών, ήταν η καλλιέργεια της προφορικής τους έκφρασης. Έτσι, έπειτα από την ανάγνωση βιβλίων, να συζητήσουμε και να επιχειρηματολογήσουμε για την επιλογή ή απόρριψη αυτού. Ακόμη, η αφήγηση προφορικών ιστοριών αλλά και η συζήτηση για το θέμα και τα δομικά στοιχεία ενός βιβλίου, ενθάρρυναν όλα τα παιδιά να συμμετέχουν στις συζητήσεις. Τέλος, η αφήγηση αλλά και η διήγηση ιστοριών μέσα από εικόνες, αποτελούσε μια πολύ ενδιαφέρουσα και διασκεδαστική δράση την οποία απολάμβαναν πολύ τα παιδιά, καθώς όχι μόνο μπορούσαν να αφηγηθούν την πραγματική ιστορία αλλά και να δημιουργήσουν μια φανταστική ιστορία.
