Το Κέντρο του Κόσμου

to kentro toy kosmoy

Από το Γεωκεντρικό σύστημα στη διαστολή του Σύμπαντος.

Υπάρχει άραγε το κέντρο του Σύμπαντος και αν ναι, πού θα μπορούσε να βρίσκεται; Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα αναζήτησαν οι μαθητές της Ε’ τάξης με την επίσκεψή τους στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου, παρακολουθώντας την παράσταση σχετικά με το κέντρο του κόσμου.

Η προσπάθεια να απαντηθεί αυτό το ερώτημα χάνεται στα βάθη των αιώνων. Χιλιάδες χρόνια πριν, οι αρχαίοι λαοί θεωρούσαν ότι το κέντρο του κόσμου βρίσκεται στην Γη και ότι όλα τα ουράνια σώματα περιφέρονται γύρω της. Αυτή η Γεωκεντρική θεώρηση του κόσμου, που επικράτησε για τουλάχιστον δύο χιλιετίες, αποδείχτηκε ωστόσο εσφαλμένη.

Κύριο θέμα της παράστασης λοιπόν, είναι η συναρπαστική εξέλιξη των ιδεών μας για την θέση της Γης και κατά συνέπεια του ανθρώπου στο Σύμπαν. Βασισμένοι στην καθημερινή τους εμπειρία, οι αρχαίοι λαοί θεωρούσαν ότι ο Ήλιος, οι πλανήτες και τα άστρα περιφέρονται γύρω της. Η γεωκεντρική αυτή θεώρηση επικράτησε για δύο χιλιετίες περίπου, μέχρι δηλαδή την καθιέρωση του Ηλιοκεντρικού συστήματος, χάρη στον Κοπέρνικο, τον Κέπλερ και τον Γαλιλαίο. Έκτοτε, όσα ανακαλύπταμε απομάκρυναν όλο και πιο πολύ την Γη από το κέντρο του κόσμου. Στο πρώτο τέταρτο του 20ού αιώνα διαπιστώσαμε ότι ούτε ο Γαλαξίας μας κατέχει προνομιακή θέση, καθώς είναι ένας μόνο από τους αναρίθμητους γαλαξίες του Σύμπαντος. Λίγο αργότερα, μάθαμε ότι το ίδιο το Σύμπαν δεν είναι στατικό, αιώνιο και αμετάβλητο, όπως θεωρούσαμε προηγουμένως, αλλά αντιθέτως διαστέλλεται, καθώς ο χώρος μεταξύ των γαλαξιών του «ξεχειλώνει» διαρκώς. Έτσι, λοιπόν, όχι μόνο δεν κατέχουμε προνομιακή θέση στο Σύμπαν, αλλά το Σύμπαν δεν έχει καν κέντρο!