Κάνοντας μάθημα στην Έκτη τάξη για τις κινήσεις της Γης, τα παιδιά είχαν πάρα πολλές απορίες για τη Γη, τον Ήλιο και το σύμπαν. Μία από αυτές ήταν “Γιατί έχουμε νύχτα; Γιατί ο ουρανός είναι σκοτεινός; Αφού υπάρχουν τόσα αστέρια, γιατί το σύμπαν είναι σκοτεινό;”

Πρόκειται για ένα ερώτημα που δεν απασχόλησε μόνο τους μικρούς μου μαθητές, αλλά έχει αποσχολήσει πολλούς επιστήμονες εδώ και αιώνες και έχει μείνει γνωστό ως “το παράδοξο του Olbers”.

Κατ’αρχήν, το σύμπαν δεν είναι απέραντο (ενώ ο χώρος είναι). Έχει όρια χρονικά. Το σκοτάδι που βλέπουμε είναι γιατί το σύμπαν έχει συγκεκριμένη ηλικία. 13,7 δισεκατομμύρια χρόνια και κάτι λιγότερο μας χωρίζουν από το Big bang και τη στιγμή που το σύμπαν ήταν τόσο συμπυκνωμένο που οι έννοιες χρόνου και χώρου δεν ισχύουν. Έτσι το φως των γηραιότερων αστεριών δεν έχει προλάβει ακόμα να μας φτάσει: σαν να ήταν το σύμπαν μια τεράστια καταιγίδα και ακόμα περιμένουμε να ακούσουμε τα μπουμπουνητά. Ο δεύτερος λόγος είναι το γεγονός ότι το σύμπαν διαστέλλεται: το φως που έρχεται από μακρινούς γαλαξίες μετατοπίζεται προς συχνότητες που δεν μπορούμε να δούμε (οι υπέρυθρες) και η φωτεινότητα των πιο μακρινών άστρων μειώνεται καθώς αυξάνεται η απόσταση τους από μας.

Πηγή: People & Ideas. http://peopleandideas.gr/2012/10/16/why-night-sky-dark-olbers-paradox/

Η πρόσφατη έρευνα που έγινε προτείνει ότι το ορατό φως από τους μακρινούς γαλαξίες απορροφάται από τα αέρια και τη σκόνη και επανεκπέμπεται σε υπέρυθρα και υπεριώδη μήκη κύματος που δεν μπορεί να διακρίνει το ανθρώπινο μάτι.

Ενώ φαινομενικά η απάντηση στο παράδοξο αυτό φαινόμενο θα μπορούσε να είναι απλώς ότι δεν μπορούμε να διακρίνουμε το φως, είναι στην πραγματικότητα ένας συνδυασμός ερυθρής μετατόπισης, απορρόφησης και του μεγέθους του Σύμπαντος.

Στα επόμενα 10 χρόνια περιμένουμε και άλλες απαντήσεις από τα καινούρια τηλεσκόπια που θα είναι πιο ευαίσθητα και θα μπορούν να βλέπουν σε μήκη κύματος που το μάτι μας δεν μπορεί.—

Πηγή: Βιοχημικός. https://bioximikos.gr/topics/ecology/447-giati-einai-skoteinos-o-ouranos-ti-nyxta

Άρθρο σχετικό με το θέμα μπορείτε να διαβάσετε και από το Ίδρυμα Ευγενίδου εδώ.