Η ΠΑΡΑΛΙΑΚΗ ΖΩΝΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΡΩΝ

Στις 6 Ιουνίου 2010, η  Δ΄2  τάξη του Σχολείου μας παρουσίασε την εργασία που έκανε στο μάθημα της Ευέλικτης Ζώνης με θέμα: «Η παραλιακή ζώνη των Μεγάρων». Παραθέτουμε την εισαγωγική ομιλία του δασκάλου και το οδοιπορικό της εκπαιδευτικής επίσκεψης που πραγματοποίησε η τάξη στις 3 Μαρτίου 2010. Επίσης στις διπλανές σελίδες του Blog μπορείτε να βρείτε τα δυο θεατρικά και το παραμύθι που έπαιξαν τα παιδιά (1. Εξερεύνηση στο μεγάλο νησί της Πάχης, 2. Οι φτερωτοί μας φίλοι τα πουλιά και 3. Οβασιλιάς και τ’ αηδόνι). 

Εισαγωγική ομιλία δ/λου

Ευέλικτη Ζώνη

Θέμα: «Η ΠΑΡΑΛΙΑΚΗ ΖΩΝΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΡΩΝ»

Στόχοι, τρόπος εργασίας και δραστηριότητες των μαθητών

Ένα από τα θέματα που μας απασχόλησε στο μάθημα της Ευέλικτης ζώνης, τη χρονιά που πέρασε, ήταν η παραλιακή περιοχή του τόπου μας. Προσεγγίσαμε το θέμα διαθεματικά με μια σειρά από εργασίες και βιωματικές δραστηριότητες με ποικίλους και διαφορετικούς στόχους που όλοι όμως συνέκλιναν στο να γνωρίσουν και να αγαπήσουν οι μαθητές την παραλιακή ζώνη της περιοχής που γεννήθηκαν, ζουν και  μεγαλώνουν. Αυτή που θα παραλάβουν από μας τους μεγαλύτερους και που θα πρέπει να αγαπήσουν, να φροντίσουν και να παραδώσουν κι αυτοί με τη σειρά τους στις μελλοντικές γενιές.
Οι εργασίες που έγιναν είναι οι εξής:
1) Οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και χρησιμοποιώντας τις γνώσεις τους από το μάθημα της Μελέτης Περιβάλλοντος έφτιαξαν το χάρτη της παραλιακής ζώνης των Μεγάρων με το σχετικό υπόμνημα για να γνωρίσουν τη μορφολογία του εδάφους και τον πλούσιο οριζόντιο και κάθετο διαμελισμό της περιοχής μας καθώς σ’ αυτήν συνδυάζονται αρμονικά το βουνό, η πεδιάδα, η θάλασσα με τους κόλπους, τα λιμανάκια και τα νησάκια της δίνοντάς της έτσι μια ξεχωριστή, μαγευτική ομορφιά.
2) Ζωγράφισαν και τοποθέτησαν σε χαρτί μήκους τεσσάρων μέτρων, στο οποίο είχε προσχεδιαστεί ο χάρτης της περιοχής, ό,τι υπάρχει σ’ αυτήν. Δηλαδή σπίτια, εκκλησίες κι εξωκλήσια, σχολεία, μαγαζιά, δάσος με δένδρα, αυτοκίνητα στην εθνική οδό,  τον προαστιακό σιδηρόδρομο, ανθρώπους, βάρκες, καΐκια, πλοία, ψάρια, πουλιά, ζώα, ονομασίες και τοπωνύμια στις επιμέρους περιοχές κλπ.
3) Εργαζόμενοι σε ομάδες, ανέλαβαν να συγκεντρώσουν πληροφορίες για τις περιοχές: Κινέττα, Οικισμός «Πανόραμα», Βαρέα – Βαρδάρης, Πάχη, Αγία τριάδα και Υδροβιότοπος «Βουρκάρι» καθώς και μερικές γενικές πληροφορίες για τα Μέγαρα. Τις πληροφορίες αυτές συνέλεξαν από επισκέψεις στη δημοτική βιβλιοθήκη, βιβλία, internet, περιοδικά, τοπικές εφημερίδες, εγκυκλοπαίδειες και από συνεντεύξεις που πήρανε από το Μεγαρίτη καθηγητή των ΤΕΙ κ. Στέλιο Γκίνη, από τον επί πολλά έτη πρόεδρο του οικισμού «Πανόραμα Μεγάρων» και μόνιμο κάτοικο κ. Κώστα Μπεκιράκη και από τον εκπαιδευτικό του 9^ου Δημοτικού Σχολείου Μεγάρων κ. Λάμπρο Μπακαούκα και κάτοικο της Αγίας Τριάδας. Οι πληροφορίες αφορούν τον αριθμό των κατοίκων, τις ασχολίες τους, την ιστορία, τα αξιοθέατα και τον τουρισμό,  τη χλωρίδα και την πανίδα, τη σημερινή κατάσταση, τα προβλήματα και τις προοπτικές για το μέλλον. Κάθε ομάδα παρουσίασε την εργασία της στην τάξη και ακολούθησε σχετική συζήτηση με διαφάνειες και video.
4) Στις 3 Μαρτίου 2010 έκαναν εκπαιδευτική επίσκεψη στις προαναφερθείσες περιοχές για να τις γνωρίσουν από κοντά και συνέλεξαν χλωρίδα και πανίδα την οποία, αφού πρώτα μελέτησαν στην τάξη με ειδικό μικροσκόπιο, τοποθέτησαν σε ειδικά ταμπλό. Επίσης στην Πάχη έκαναν καταγραφή ονομάτων στα μαγαζιά, τις βάρκες και τα καΐκια που υπάρχουν στο λιμάνι.
5) Ετοίμασαν και θα σας παρουσιάσουν τα εξής:
α) Το μικρό θεατρικό σκετς «Εξερεύνηση στο μεγάλο νησί της Πάχης», μέσα από το οποίο παρουσιάζεται η χλωρίδα και η πανίδα της περιοχής, καθώς και  οι κίνδυνοι που τις απειλούν εξ αιτίας της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Επίσης προβάλλονται σχετικά οικολογικά μηνύματα για την απορρύπανση και προστασία του.
β) Διασκευή του παραμυθιού της Ζωής Βαλάση «Ο βασιλιάς και τ’ αηδόνι» που εκτός από την ψυχαγωγική του διάσταση, έχει σαν στόχο τη γνωριμία μας με τους φτερωτούς μας φίλους, τα πουλιά, που ζουν εδώ γύρω και δίπλα μας και που ο σύγχρονος τρόπος της ζωής μας μας έχει κάνει να αγνοούμε την ύπαρξή τους, να μην τα γνωρίζουμε γιατί έχουμε αποκοπεί από τη φύση και να αδιαφορούμε γι’ αυτά, αν και είναι της πλάσης ομορφιά και ένας από τους πιο σημαντικούς κρίκους της αλυσίδας του οικοσυστήματος της περιοχής μας και
γ) Το θεατρικό σκετς: 2^ος  ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΤΡΟΧΑΙΑΣ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ «Όλες οι λέξεις πρέπει να κρατούν μεταξύ τους τις κανονικές αποστάσεις για να αποφεύγονται τα τρακαρίσματα και το μποτιλιάρισμα» (Κρατάτε τις αποστάσεις, μην κολλάτε τις λέξεις) με υπότιτλο «Οι φτερωτοί μας φίλοι τα πουλιά». Το θεατρικό αυτό  έχει διπλό στόχο: Πρώτον τη συνειδητοποίηση από τους μαθητές ενός συχνού και κοινόχρηστου λάθους που κάνουν στα γραπτά κείμενά τους κολλώντας τις λέξεις μεταξύ τους και μην αφήνοντας σωστές αποστάσεις ώστε το γραπτό να είναι δυσανάγνωστο ακόμη και από αυτούς τους ίδιους και δεύτερον την ευαισθητοποίησή τους στη φροντίδα και αγάπη των φτερωτών μας φίλων των πουλιών που στις μέρες μας απειλούνται από χίλιους δυο κινδύνους.

Τα παιδιά ζωγράφισαν όλα τα σκηνικά των θεατρικών κι έκαναν πολλές πρόβες ακόμα κι εκτός σχολικού ωραρίου για να σας παρουσιάσουν όλα αυτά που θα δείτε απόψε. Γι’ αυτό τους αξίζουν πολλά συγχαρητήρια.

Τέλος δε θα πρέπει να παραλείψω να πω ότι όλα τα κείμενα για την παρουσίαση της παραλιακής ζώνης της περιοχής μας, τα δυο θεατρικά και το παραμύθι μπορείτε να τα βρείτε στο blog της τάξης μας στο internet, αν μπείτε σε μια μηχανή αναζήτησης π.χ. Google και γράψετε της φράση: 3^ο Δημοτικό Σχολείο Μεγάρων.

Απόψε θα δείτε, θ’ ακούσετε και θα μάθετε πολλά ωραία κι ενδιαφέροντα πράγματα: Θα γνωρίσουμε την παραλιακή περιοχή μας με τα ζώα και τα φυτά της. Θα μεταφερθούμε στη μαγική χώρα των πουλιών, θα γνωρίσουμε πολλά από αυτά και  θα δούμε τι έπαθε ο κουτοβασιλιάς της που δεν είχε καθόλου μυαλό. Θα πάμε ακόμη στη Βιβλιούπολη, μια πόλη στη χώρα της Ελληνικής Γλώσσας, που εκεί ζουν μόνο αναγνώστες, ποιητές, συγγραφείς, γράμματα, λέξεις και προτάσεις και που την τάξη επιβάλλει η «Τροχαία Γραμμάτων».

Επειδή αυτά που θα δείτε σας αφορούν άμεσα, δε θέλουμε να είστε παθητικοί θεατές αλλά να συμμετέχετε ενεργά στα θεατρικά δρώμενα. Τα παιδιά που παίζουν στα θεατρικά και το παραμύθι, πολλές φορές θα ζητήσουν τη γνώμη σας και θα σας ρωτήσουν διάφορα πράγματα. Έχετε λοιπόν εδώ την προσοχή σας και φροντίστε να απαντήσετε σωστά στις ερωτήσεις που θα σας γίνουν. Έτσι θα δούμε κι εμείς πόσο αγαπάτε τον τόπο σας κι αν συνειδητά φροντίζετε για την προστασία του περιβάλλοντος, της χλωρίδας, της πανίδας και της ιχθυοπανίδας.

Αν είστε έτοιμοι, αρχίζουμε. Σωπάστε και ακούστε. Ανοίξτε μάτια και αυτιά, καθόλου μην κινείστε…

Ευχαριστώ

ΠΑΡΑΛΙΑΚΗ ΖΩΝΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΡΩΝ

Οδοιπορικό εκπαιδευτικής επίσκεψης – Παρουσίαση της περιοχής

1. Η ΠΑΡΑΛΙΑΚΗ ΖΩΝΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΡΩΝ   (γενικά)

Τα Μέγαρα είναι αρχαία και ιστορική πόλη. Βρίσκεται στο νομό Αττικής, 42 χλμ. δυτικά της Αθήνας και στη μέση περίπου της απόστασης Αθηνών – Κορίνθου. Η νέα πόλη απέχει 2 χλμ. από τη θάλασσα. Είναι χτισμένη πάνω στην παλιά στους δυο γραφικούς λόφους της Αλκάθους και Καρία. Σήμερα όμως με την αύξηση του πληθυσμού έχει απλωθεί και στο γύρω πεδινό μέρος και νότια έχει φθάσει σχεδόν μέχρι τη θάλασσα.
Η παραλιακή ζώνη των Μεγάρων εκτείνεται από την περιοχή της Αγίας Τριάδας ως την Κινέττα. Περιλαμβάνει με τη σειρά: την Αγία Τριάδα και τον υδροβιότοπο «Βουρκάρι», την Πάχη, τη Βαρέα, το Βαρδάρη, τον οικισμό «Πανόραμα», την Κακιά Σκάλα ή Σκιρωνίδες Πέτρες και την Κινέττα. Έχει μεγάλη ποικιλομορφία εδάφους στην οποία συνδυάζεται βουνό και θάλασσα. Πλούσια χλωρίδα, πανίδα και ιχθυοπανίδα, μαγευτικές τοποθεσίες, γραφικά δρομάκια, λοφάκια, εξωκλήσια του 16^ου και 17^ου αιώνος, όμορφες παραλίες με βραχάκια, βοτσαλάκια, αμμουδιές και καθαρή θάλασσα. Βρέχεται από το Σαρωνικό κόλπο ενώ το δυτικό μέρος της αποτελεί την κατάληξη των Γερανείων ορέων.
Η τάξη μας τη χρονιά αυτή ασχολήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος της Ευέλικτης ζώνης με την παραλιακή ζώνη των Μεγάρων την οποία και θα σας παρουσιάσουμε σήμερα. Σκοπός της εργασίας αυτής ήταν να γνωρίσουμε την παραλιακή ζώνη της περιοχής μας. Ξεκινάμε την παρουσίαση ακολουθώντας το οδοιπορικό της εκπαιδευτικής επίσκεψης που κάναμε στις 3 Μαρτίου 2010.

2. ΚΙΝΕΤΤΑ – ΚΑΚΙΑ ΣΚΑΛΑ (Σκιρωνίδες πέτρες)

Ξεκινήσαμε πρωί από το σχολείο, μπήκαμε στην Εθνική Οδό Αθηνών – Κορίνθου παίρνοντας το δρόμο προς Κόρινθο. Σε λίγα λεπτά περνούσαμε από τις σήραγγες της Κακιάς Σκάλας. Εκεί θυμηθήκαμε τον αρχαίο πρόγονό μας τον αρχιτέκτονα Ευπαλίνο και το Ευπαλίνειο όρυγμα που έκανε στη Σάμο. Στη συνέχεια μπήκαμε στην παλαιά Εθνική Οδό Αθηνών – Κορίνθου και πήγαμε κατ’ ευθείαν στο παλαιό εξωκλήσι του αγίου Χαραλάμπους 17^ου αι. το οποίο θαυμάσαμε απ’ έξω γιατί ήταν κλειστό.
Μιλήσαμε για την Κινέττα. Αναφέρουμε μερικά από αυτά που είπαμε:
Η Κινέττα είναι σημαντικός παραθεριστικός οικισμός δυτικά της πόλης των Μεγάρων. Ανήκει στο δήμο Μεγαρέων και έχει πάνω από 1.000 μόνιμους κατοίκους ενώ την καλοκαιρινή περίοδο ο πληθυσμός της ανέρχεται σε πολλές χιλιάδες. Βρέχεται από το Σαρωνικό κόλπο και είναι η κατάληξη των Γερανείων προς τη θάλασσα. Το μεγαλύτερο μέρος της καλύπτεται από πευκοδάσος που φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Τα τελευταία χρόνια έχουν χτιστεί πολλές εξοχικές κατοικίες, ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Έχει όμορφες, καθαρές παραλίες, μαγαζιά, ψαροταβέρνες και γι’ αυτό την προτιμούν πολύ οι παραθεριστές του καλοκαιριού. Μέχρι τις αρχές του 20^ου αιώνα ήταν σχεδόν ακατοίκητη. Λίγοι ηρωικοί Μεγαρίτες πήγαιναν εκεί με τα κάρα τους και όργωναν τα χωράφια τους. Η περιοχή ήταν γεμάτη από έλη, δηλαδή λιμνάζοντα νερά, γι’ αυτό και τα κουνούπια έσπερναν την ελονοσία. Η Κινέττα λοιπόν ήταν ελώδης τόπος και αυτό ακριβώς σημαίνει και το όνομά της.
Επόμενη στάση μας η παραλία της Κινέττας. Είδαμε την παραλία την καθαρή θάλασσα και το κυματάκι να σκάει στα πόδια μας. Στο βάθος απέναντι φαίνονταν αχνά τα βουνά της Πελοποννήσου. Μαζέψαμε στα κουβαδάκια μας πολύτιμη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής και πήραμε το δρόμο για τα Μέγαρα από την Παλαιά Εθνική Οδό.
Σταματήσαμε για λίγο σ’ ένα σημείο που τα Γεράνεια όρη φθάνουν απότομα και κοφτά μέχρι τη θάλασσα. Είναι η Κακιά Σκάλα ή Σκιρωνίδες Πέτρες όπως ονομαζόταν στην αρχαιότητα και χωρίζει την πεδιάδα των Μεγάρων από την Κινέττα. Από τα αρχαία χρόνια αποτελούσε ένα φυσικό εμπόδιο στη χερσαία συγκοινωνία μεταξύ Αθηνών και Πελοποννήσου κι εκεί, σύμφωνα με τη μυθολογία, έμενε ο Σκίρωνας, ένας μεγαλόσωμος άνδρας που κρατούσε ένα τσεκούρι. Όταν περνούσε κάποιος ξένος, ο Σκίρωνας τον έβαζε να του πλύνει τα πόδια κι όταν ο ξένος έσκυβε τον κλωτσούσε κι έπεφτε στα βράχια και κατόπιν στη θάλασσα όπου μια χελώνα τέρας τον καταβρόχθιζε. Βέβαια υπάρχει και η αντίθετη άποψη για το Σκίρωνα που λέει ότι όχι μόνο δεν ήταν ληστής αλλά αντίθετα ήταν ευεργέτης και ήρωας της περιοχής, γιος του βασιλιά  των Μεγάρων Πύλαντα. Η περιοχή οφείλει την ονομασία «Σκιρωνίδες Πέτρες» στο Σκίρωνα.
Σήμερα στην Κακιά Σκάλα έχουν κατασκευασθεί πέντε σήραγγες για να διευκολύνεται η κυκλοφορία των οχημάτων και να μειωθούν στο ελάχιστο τα ατυχήματα που συνέβαιναν στο παρελθόν λόγω της στενότητας του παλαιού δρόμου. Οι τρεις είναι στο ρεύμα προς Κόρινθο: Γεράνεια 930 μ., Ευπαλίνος 1700 μ. και Αίθρα 1160 μ. Οι άλλες δυο είναι στο ρεύμα προς Μέγαρα: Σκίρων 360 μ. και Θησέας 319 μ.
Συνεχίσαμε το δρόμο μας προς Μέγαρα περνώντας και από το Σκιρώνειο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, το Μουσείο Πολυχρονοπούλου. Επόμενη στάση μας ο οικισμός «Πανόραμα»

3. ΟΙΚΙΣΜΟΣ «ΠΑΝΟΡΑΜΑ» – ΒΑΡΔΑΡΗΣ – ΒΑΡΕΑ

Σταματήσαμε δίπλα από το πανέμορφο εξωκλήσι της Αγίας Μαρκέλλας. Μας υποδέχτηκε ο παλαιός μόνιμος κάτοικος του οικισμού και επί σειράν ετών πρόεδρος κ. Κ.  ο οποίος μας ξενάγησε στο ναό, μας κέρασε γλυκό και μας μίλησε για τον οικισμό, την ιστορία του, τους κατοίκους και τον τρόπο που χτίστηκε το εξωκλήσι της Αγίας Μαρκέλλας. Φάγαμε το κολατσιό μας, παίξαμε στην παιδική χαρά που υπάρχει στον περίβολο της εκκλησίας ενώ απολαύσαμε την υπέροχη θέα του Σαρωνικού κόλπου που απλώνεται μπροστά μας, τα βουνά της Πελοποννήσου, την Αίγινα, το αγκίστρι, την επίδαυρο και τη Σαλαμίνα διότι ο οικισμός είναι χτισμένος σε μια αμφιθεατρική πλαγιά των Γερανείων σε υψηλό σημείο από τη θάλασσα, εξ ου και το όνομα «Πανόραμα» που έχουν δώσει οι κάτοικοι.
Σύμφωνα με τον κ. Μπεκιράκη, τα πρώτα σπίτια στον οικισμό άρχισαν να χτίζονται το 1962 ενώ ο σύλλογος δημιουργήθηκε το 1972. Το χειμώνα ζουν εκεί 15 μόνιμοι κάτοικοι ενώ την καλοκαιρινή περίοδο μένουν κάτοικοι και στα 106 σπίτια του οικισμού. Είναι ένα ήσυχο μέρος με πλούσια φύση, καθαρό αέρα και υπέροχη θέα προς το Σαρωνικό. Τα καλοκαιρινά βράδια οι κάτοικοι βγαίνουν στην πλατεία και τα παιδιά παίζουν στην παιδική χαρά χωρίς να κινδυνεύουν από αυτοκίνητα. Το 1975 οι κάτοικοι του οικισμού αποφάσισαν να χτίσουν το εκκλησάκι της Αγίας Μαρκέλλας. Προσέφεραν όλοι προσωπική εργασία στον καθαρισμό της περιοχής και το χτίσιμο. Ύστερα από πολλές δυσκολίες και εμπόδια τελείωσε η εκκλησία και το 1981 έγινε η πρώτη θεία λειτουργία. Στη συνέχεια με τη συνεισφορά των κατοίκων το εκκλησάκι αγιογραφήθηκε εσωτερικά με πανέμορφες βυζαντινές αγιογραφίες και σήμερα αποτελεί κόσμημα του οικισμού.
Μετά τον οικισμό «Πανόραμα» κατεβήκαμε στις ωραίες παραλίες των Μεγάρων το Βαρδάρη και τη Βαρέα. Εκεί υπάρχουν βραχάκια, βότσαλα και αμμουδιά. Μπορείς να κάνεις μπάνιο, ψάρεμα, βόλτα και κατασκήνωση κάτω από τα πεύκα που φθάνουν μέχρι τη θάλασσα και να δεις  ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα με τον ήλιο να δύει πίσω από τα βουνά της Πελοποννήσου σχηματίζοντας με τις ακτίνες του πάνω στο νερό της θάλασσας μια πορτοκαλόχρυση γραμμή.
Σταματήσαμε στο εξωκκλήσι του Αϊ-Νικόλα (17^ου αι.), παρατηρήσαμε το λοφάκι του Αγίου Γεωργίου Πάχης και την Πάχη που απλώνεται ανατολικά. Μαζέψαμε πλούσια χλωρίδα και πανίδα και συνεχίσαμε για την Πάχη.

4. ΠΑΧΗ

Εκεί συναντήσαμε το Μεγαρίτη καθηγητή των ΤΕΙ κ. Σ, ο οποίος μας είπε πολλά πράγματα για την Πάχη και την ιστορία της. Τον ευχαριστούμε πολύ.
Η Πάχη είναι το επίνειο των Μεγάρων. Βρίσκεται 3 χλμ. Ν της πόλης και 1 χλμ. αριστερά στην έξοδο της εθνικής οδού στον κόμβο των Μεγάρων. Απέχει 41 χλμ. από την Αθήνα.
Έχει μεγάλη ιστορία. Στα αρχαία χρόνια ονομαζόταν Νισαία και ήταν το ένα από τα δυο λιμάνια των Μεγάρων στο Σαρωνικό κόλπο.
Σήμερα αποτελεί έναν πολύ όμορφο παραθαλάσσιο οικισμό, με μικρό λιμανάκι, παραδοσιακές ψαροταβέρνες. Ανήκει στο δήμο Μεγαρέων κι έχει περίπου 250 μόνιμους κατοίκους οι οποίοι είναι ψαράδες ή έχουν ψαροταβέρνες και καφετέριες.
Έχει πολλά αξιοθέατα για τους επισκέπτες: Το πανέμορφο λοφάκι του Αγίου Γεωργίου  που μπορείς ν’ ανέβεις με αυτοκίνητο ή με τα πόδια και να θαυμάσεις το κάτασπρο εξωκλήσι του Αγίου (17^ος αι.), την Πάχη με τα σπιτάκια, το λιμανάκι με τις βαρκούλες και τα καΐκια των ψαράδων, τη μαγευτική θέα του Σαρωνικού κόλπου με τη Σαλαμίνα, την Αίγινα και τα βουνά της Πελοποννήσου απέναντι, τα τέσσερα νησάκια: μικρό νησί (Παχοπούλα), μεγάλο νησί (Πάχη) Ρεβυθούσα και Μακρονήσι που βρίσκονται ανάμεσα στην Πάχη και τη Σαλαμίνα και οι αρχαίοι τα έλεγαν «Μεθουρίδες» (Υπάρχει στα Μέγαρα και οδός Μεθουρίδων δίπλα από το παλιό ταχυδρομείο), το καταπληκτικό ηλιοβασίλεμα, την πόλη των Μεγάρων, τον κάμπο με τον ελαιώνα, και τα βουνά Γεράνεια (Δ) και Πατέρας (Β). Το Παλαιόκαστρο ή Φραγκονέρι όπου η ανθρώπινη παρουσία χρονολογείται από το 3000 π.Χ. Η λέξη Φραγκονέρι έχει σχέση με το Δούκα των Αθηνών Φράγκο Νέριο που κατείχε το Παλαιόκαστρο και τη γύρω περιοχή στα χρόνια της Φραγκοκρατίας στην Ελλάδα (1204 μ.Χ. – 16^ος αι.). Το εξωκλήσι του Αγίου Νικολάου (17^ος αι.) κ.α.
Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση των επισκεπτών (Μεγαριτών και μη) στην Πάχη καθ’ όλη σχεδόν τη διάρκεια του έτους.
Κάναμε καταγραφή των ονομάτων των μαγαζιών και των σκαφών που ήταν αραγμένα στο λιμανάκι. Αναφέρουμε μερικά από αυτά: Μαγαζιά και Ψαροταβέρνες: ΠΑΧΑΚΙ, ΝΟΣΤΟΣ, ΠΑΡΑ ΘΙΝ’ ΑΛΟΣ, ΑΚΡΟΓΙΑΛΙ, Η ΠΑΧΗ, ΘΑΛΑΜΙ, ΠΟΣΕΙΔΩΝ κ.α. Βάρκες και σκάφη: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΔΙΠΛΑΡΑΣ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ, ΑΡΗΣ, ΧΑΡΑ, ΠΑΝΑΓΙΑ, ΟΡΣΙΠΠΟΣ, ΒΑΣΙΛΙΚΗ, ΚΑΤΕΡΙΝΑ, ΝΙΚΟΣ, ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, ΛΕΝΑ, ΜΑΡΙΑ, ΚΟΡΑΛΛΙ, ΕΥΤΥΧΙΑ, ΛΑΛΟΥΣΗΣ, ΒΑΓΓΕΛΗΣ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ κ.α. Δεν μπορέσαμε όμως ν’ ανεβούμε στο λόφο του αγίου Γεωργίου, λόγω αδυναμίας του λεωφορείου που μας μετέφερε, αλλά τον θαυμάσαμε από την Πάχη και θα δούμε τώρα σε video όλα αυτά που μπορεί να θαυμάσει κανείς ανεβαίνοντας εκεί πάνω. Επόμενος σταθμός μας η περιοχή της αγίας Τριάδας και ο υδροβιότοπος «Βουρκάρι».

5. ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ – ΥΔΡΟΒΙΟΤΟΠΟΣ «ΒΟΥΡΚΑΡΙ»

Τελευταίος σταθμός της εκπαιδευτικής μας επίσκεψης ήταν το Βουρκάρι Μεγάρων. Βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του δήμου Μεγαρέων και είναι μια περιοχή με ιδιαίτερη σημασία.
Από ιστορικής πλευράς εκεί στη χερσόνησο της Μινώας ή χερσόνησο του τείχους όπως λεγόταν βρισκόταν το δεύτερο αρχαίο λιμάνι των Μεγάρων στο Σαρωνικό κόλπο, η Μινώα. Ακόμη υπάρχουν λείψανα αρχαίου τείχους, που έχτισαν οι Αθηναίοι την εποχή του Πελοποννησιακού πολέμου, για να ελέγχουν τα στενά της Σαλαμίνας. Επίσης εκεί βρίσκεται και το τείχος της Αγίας Τριάδας, που αποτελεί το μοναδικό ολοκληρωμένο σωζόμενο τείχος της περιόδου της επανάστασης του 1821 κι έχει κηρυχτεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Το τείχος χτίστηκε από τους Μεγαρίτες για να τους προσφέρει καταφύγιο στις τουρκικές επιθέσεις ενώ τους έδινε και τη δυνατότητα να περάσουν με ασφάλεια και στην απέναντι Σαλαμίνα αν τα πράγματα δυσκόλευαν πολύ στις μάχες με τους Τούρκους. Θαυμάσαμε το μήκος, το πλάτος και τις πολλές πολεμίστρες του τείχους.
Ο αβαθής όρμος του Βουρκαριού είναι πολύ σημαντικός υδροβιότοπος με ιδιαιτέρας σημασίας χλωρίδα και πανίδα. Ως προς τη χλωρίδα, η δυτική του ακτή αποτελεί ένα εκτεταμένο αλίπεδο («Αλμύρα») που καλύπτεται με αλοφυτική βλάστηση. Στις υπόλοιπες ακτές συναντάμε ασφόδελους, ασφάκες, πικραγγουριά, αρμυρίκια, σχίνο, κάπαρη, φλώμο κ.α. Ως προς την πανίδα έχουν καταγραφεί 104 είδη πουλιών: αλκυόνες, λευκοτσικνιάδες, σταχτοτσικνιάδες, φλαμίνγκο, ασημόγλαροι, καστανοκέφαλοι και μαυροκέφαλοι γλάροι, γλαρόνια, χαλκόκοτες, βουτηχτάρια, ποταμότρυγγες, σπίνοι, κατσουλιέρηδες, νεροχελίδονα, γεράκια, σπουργίτια, καρδερίνες κ.α. Όσο για την ιχθυοπανίδα το Βουρκάρι λειτουργεί ως λιμνοθάλασσα. Παλιά οι ψαράδες το χρησιμοποιούσαν σαν φυσικό ιχθυοτροφείο. Μέχρι πριν είκοσι χρόνια ψάρευαν μεγάλες ποσότητες από σάλπες, αθερίνα, κεφαλόπουλα, σαργούς, τσιπούρες, μελανούρια, κοτσομούρες, χταπόδια, μύδια. Σήμερα λόγω της υποβάθμισης η ιχθυοπανίδα έχει μειωθεί αρκετά.
Στο Βουρκάρι συναντήσαμε το δάσκαλο του 9^ου δημοτικού σχολείου Μεγάρων κ. Λ. ο  οποίος μας ξενάγησε στον οικισμό της Αγίας Τριάδας. Μας μίλησε για τους  κατοίκους, το εξωκλήσι της Αγίας Τριάδας (16^ου αι.) το τείχος και τη σκοπιά των αρχαίων Αθηναίων, το πηγάδι με το πόσιμο νερό που υπάρχει λίγο πιο πίσω από το εξωκλήσι. Τον ευχαριστούμε πολύ. Συγκεντρώσαμε κι εδώ με τα κουβαδάκια μας μέρος από τη χλωρίδα και πανίδα της περιοχής και πήραμε το δρόμο του γυρισμού για το σχολείο.
Η εκπαιδευτική μας επίσκεψη έφθασε στο τέλος. Γνωρίσαμε από κοντά την παραλιακή περιοχή μας κι αυτή η εμπειρία θα μας μείνει αξέχαστη…

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΣΚΕΤΣ

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΝΗΣΙ ΤΗΣ ΠΑΧΗΣ

Διασκευή από το βιβλίο της Δ΄ δημοτικού: Sotirios

Κάντε κλικ για ν’ ακούσετε το θεατρικό: spilia

Αφηγητής: Μια παρέα παιδιών, με αρχηγό τον Μάριο, ζει στην Πάχη Μεγάρων και μαζί σκαρώνουν ένα σωρό τρέλες. Αυτή τη φορά ξεκίνησαν να εξερευνήσουν το μεγάλο νησί που βρίσκεται απέναντι από την Πάχη. Αφού εξερεύνησαν για αρκετή ώρα το νησί, έφτασαν και στη μεγάλη σπηλιά που υπάρχει στο βόρειο μέρος του.

Έντουαρντ: Έχεις μπει ποτέ σου μέσα Μάριε;
Μάριος: Φυσικά κι έχω μπει. Γιατί, εσύ φοβάσαι να μπεις;
Έντουαρντ: Για να πω την αλήθεια, φοβάμαι.
Μάριος: Κοιτάτε, μωρέ, έναν φοβητσιάρη που τον έχουμε και στην ομάδα μας…
Δήμητρα:Έχω ακούσει πως κάποτε σ’ αυτήν εδώ τη σπηλιά έκρυβαν οι πειρατές τους θησαυρούς τους.
Μάριος:Δεν ξέρω τι γινόταν παλιά. Εγώ δε βρήκα κανένα θησαυρό. Λοιπόν για να δούμε ποιος από σας έχει ψυχή μέσα του. Όποιο παλικάρι μπει στη σπηλιά, θα του δώσω τη σφυρίχτρα μου. Μωρέ κάτι παλικάρια που έχω στην ομάδα μου! Κανένας θαρραλέος!
Χρήστος: Γιατί δεν πηγαίνεις εσύ Μάριε;
Μάριος:  Εγώ…Εγώ έχω ξαναπάει. Αν θέλει, ας μπει κάποιος άλλος.
Παναγιώτης: Τότε να πάμε όλοι μαζί.
Μάριος: Καλή ιδέα.
Σωτηρία:Να μην προχωρήσουμε πολύ μέσα στη σπηλιά γιατί δε θα βλέπουμε. Έφυγε και ο ήλιος και σε λίγο θα σκοτεινιάσει περισσότερο.
Γιώργος: Τι λέτε να προχωρήσουμε ακόμα λίγο;
Άντζελα: Έχω μαζί μου ένα φακό.
Γιώργος: Πάμε λίγο πιο μέσα να δούμε τι έχει…
Σοφία: Αν πάμε, θα πάμε όλοι μαζί και θα κρατάμε ο ένας το χέρι του άλλου.

Αφηγητής:   Τα παιδιά προχώρησαν αργά και φοβισμένα. Στάθηκαν λίγο για να συνηθίσουν τα μάτια τους στο μισοσκόταδο. Τα πόδια τους βούλιαζαν στη μαλακή άμμο και η υγρασία της ατμόσφαιρας τους πάγωνε ακόμα περισσότερο. Το ξαφνικό πέταγμα ενός θηλυκού περιστεριού, που πύρωνε υπομονετικά τα αβγά του, έκανε το αίμα τους να κυλήσει γρηγορότερα στις φλέβες τους. Κοίταζαν γύρω τους φοβισμένα. Όσο μπορούσαν να δουν, διέκριναν έναν πελώριο θόλο να υψώνεται από πάνω τους. Από την οροφή του κρέμονταν  σταλαχτίτες, που από τις άκρες τους έπεφτε, σαν το δάκρυ της μαστίχας, το νερό.

(Μπαίνουν όλοι μέσα στη σκηνή. Ακούγονται επιφωνήματα θαυμασμού. Τα παιδιά φωνάζουν τα διάφορα πράγματα που βρήκαν: Κοχύλια, αστερίες, καβουράκια, παράξενα φύκια, μικρά ψαράκια, τσούχτρες, μια φωλιά περιστεριού, … πλαστικά μπουκαλάκια, ξύλα, σίδερα, σακούλες με σκουπίδια, πετονιές και δίχτυα. Δείχνουν τα ευρήματά τους στο κοινό. Είναι χαρούμενα για τα όστρακα κλπ. ενώ προβληματίζονται για το πώς βρέθηκαν εκεί  τα πλαστικά και τα άλλα αντικείμενα που ρυπαίνουν το περιβάλλον. Αποφασίζουν να μαζέψουν τα όστρακα για τη συλλογή τους και τα σκουπίδια για να τα ρίξουν στον κάδο των αχρήστων)

Γιάννης Τσ: Παιδιά βρήκα ένα μεγάλο κοχύλι.
Μάριος: Κι ένας αστερίας εδώ.
Αιμιλία: Προσοχή! Έχει αχινούς. Μην πατήσουμε κανέναν.
Παρασκευή: Βλέπω ένα κοπάδι αθερίνες. Έχουν τρυπώσει εδώ για να γλυτώσουν από τα κοκάλια και τα ορτσίνια που κολυμπούν τριγύρω, έξω από τη σπηλιά.
Γιάννης Μ.: Ένα μικρό χταπόδι παιδιά. Μου ‘πιασε το πόδι. Να το, φεύγει πάει να κρυφτεί στο θαλάμι του.
Γιάννης Τ.:  Σ’ αυτό το βραχάκι έχουν κολλήσει μύδια και στρείδια. Κι εδώ είναι ένας πετροκάβουρας.
Δήμητρα: Στο βάθος κάτι γυαλίζει. Τι να είναι;
Ελιντιάν: Είναι πλαστικά μπουκάλια του νερού. Έχει και κάτι χαλασμένα δίχτυα, κομμένες πετονιές και μια πλαστική σημαδούρα απ’ αυτές που ρίχνουν οι ψαράδες τα παραγάδια.
Χρήστος: Κοιτάξτε εκεί. Πλαστικές σακούλες με σκουπίδια. Πώς βρέθηκαν εδώ;
Ραφαήλ: Κάποιοι θα έκαναν πικ νικ στο νησί και τις παράτησαν.
Σωτηρία: Μολύνεται το περιβάλλον και τα ψαράκια καταπίνουν τα πλαστικά και ψοφάνε. Να μαζέψουμε όλα αυτά τα σκουπίδια και να τα ρίξουμε στους κάδους  μόλις περάσουμε απέναντι στην Πάχη.
Γιώργος: Παιδιά κοιτάξτε τι βρήκα. Κομμένα βατραχοπέδιλα κι ένα μπουκαλάκι από αντηλιακό.
Άντζελα: Έχει ξύλα και σκουριασμένα σίδερα. Κάποιοι είχαν ανάψει φωτιά.
Σοφία: Να κρατήσουμε τα όστρακα και τα κοχύλια για τη συλλογή μας.
Μάριος: Αυτοί θα είναι οι θησαυροί του καλοκαιριού.
Έντουαρντ: Να φύγουμε γιατί νυχτώνει. Άλλη μέρα θα ξανάρθουμε να μαζέψουμε κι άλλους τέτοιους θησαυρούς.

(Οι μαθητές αποχωρούν από τη σκηνή αφού δείξουν στο κοινό τα ταμπλό με την πανίδα της περιοχής και πετάξουν στους κάδους των σκουπιδιών τα σκουπίδια που βρήκαν στη σπηλιά)

Τέλος