Μαρίτα Στεφανέλλη, Β΄ Λυκείου
Ακόμη και στην εποχή της πανδημίας, το βιβλίο 
στάθηκε άξιος σύμμαχος στον άνθρωπο. Δεν θα ήταν υπερβολικό να ειπωθεί ότι ο τίτλος του κλασικού έργου του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες «Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας» θα μπορούσε, πλέον, να τιτλοφορείται «Το βιβλίο στα χρόνια της…καραντίνας»!
Με αφορμή τη μείωση των δραστηριοτήτων εκτός σπιτιού, η ψυχαγωγία αντλήθηκε και από το βιβλίο, κυρίως σε σχέση με τη λογοτεχνία. Υπό δυσάρεστες συνθήκες, η ανάγκη για απόδραση από τη ζοφερή καθημερινότητα έγινε επιτακτική. Εξάλλου, ποιος καλύτερος τρόπος υπάρχει για αναπτέρωση του ηθικού, για εύρεση ελπίδας και φωτισμού της ψυχής από ένα βιβλίο; Η καλύτερη συμβουλή, με βάση αυτό το σκεπτικό και τη συγκυρία που βιώνουμε, ανήκει στον συγγραφέα Γκιστάβ Φλομπέρ: «Διάβαζε για να ζήσεις».
Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι, δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια η αξία της φιλαναγνωσίας υποτιμήθηκε και παραμερίστηκε, εξαιτίας της ραγδαίας επικράτησης της τεχνολογίας στη ζωή μας -εποχή εικόνας και ήχου. Όμως, τα πλεονεκτήματα που προσφέρει ένα καλό βιβλίο στην ψυχή και τον νου παραμένουν διαχρονικά και αδιαμφισβήτητα. Υπάρχουν αμέτρητα είδη κατάλληλα για κάθε εποχή του χρόνου, κάθε διάθεση του αναγνώστη, κάθε έκτασης και τύπου γραφής. Δεν θα ήταν καθόλου άτοπο να χαρακτηριστεί η ανάγνωση γενικά και της λογοτεχνίας ειδικότερα ως ψυχική αναπτέρωση του ανθρώπου. Είναι αυτή η ανεκτίμητη δυνατότητα που παρέχεται στον αναγνώστη να περιπλανηθεί σε φανταστικούς κόσμους, οι οποίοι γεννήθηκαν ως ιδέες στο μυαλό ενός συγγραφέα ή να ταξιδέψει στον χρόνο και τον πραγματικό κόσμο.
Χάρις σε μερικές σελίδες χαρτί κάθε περασμένος αιώνας δεν φαντάζει και τόσο μακρινός, ενώ οι αρχαίοι Έλληνες και άλλοι λαοί και πολιτισμοί ζωντανεύουν εκ νέου μπροστά στα πνευματικά μάτια του αναγνώστη. Ιστορίες ηρωισμού, θλίψης, χαράς, φιλίας, έρωτα, πόνου και γενικά ολόκληρη η ψυχοσύνθεση κάθε συγγραφέα αντικατοπτρίζεται μέσω των πρωταγωνιστών του, οι οποίοι καταλήγουν πάντα να είναι εγκάρδιοι φίλοι ή εχθροί, συνοδοιπόροι πάντως του αναγνώστη μέχρι την τελευταία σελίδα. Αυτή η έμμεση αλληλεπίδραση συγγραφέα και αναγνώστη είναι κάτι συγκλονιστικό και προσφέρει το ποθούμενο και στις δύο πλευρές: ο συγγραφέας κατακτά την αιωνιότητα μέσα σε ακόμη μια ψυχή και ο αναγνώστης λαμβάνει διδάγματα ζωής, διευρύνει τους ορίζοντές του και γίνεται σοφότερος. Με άλλα λόγια, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι καταπολεμάται η μοναξιά και την ανάγκη για επικοινωνία , ακόμη και στην τωρινή κατάσταση του υποχρεωτικού εγκλεισμού.
Επιπλέον, η ενασχόληση με ποιοτικά βιβλία βελτιώνει τον άνθρωπο, του μεταλαμπαδεύει αξίες και ιδανικά, τον βοηθά να αποδράσει για λίγο από τα δεσμά της θνητότητας και όλα αυτά περνώντας του βαθύτερα νοήματα, συνήθως χωρίς διδακτισμούς. Βλέποντας τους ήρωες να καταπολεμούν τους φόβους τους για ανώτερους σκοπούς, να θυσιάζονται για τα προσωπικά τους ιδανικά και να ξεπερνούν τα εμπόδια της ζωής, ο αναγνώστης αποκτά θάρρος ˙απαραίτητο χαρακτηριστικό και για την τωρινή κατάσταση της πανδημίας και για όποια άλλη δυσκολία μπορεί να προκύψει μελλοντικά στον δρόμο της ζωής του.
Με λίγα λόγια, όπως η μικρή Λίζελ στην «Κλέφτρα των βιβλίων» σώζει τα βιβλία από την πυρά των ναζί, έτσι και η λογοτεχνία σώζει τον άνθρωπο της εποχής μας από την πνευματική αποτελμάτωση και την γκρίζα καθημερινότητα. Ακόμη και μετά, λοιπόν, από την πανδημία η αξία του βιβλίου θα βρίσκεται εκεί, σε κάθε γωνιά του χώρου και του χρόνου μας, για να μας ανυψώσει πνευματικά, χαρίζοντάς μας γνώση και οδηγώντας μας στην αυτογνωσία, διότι όπως είπε και ο Ισπανός μυθιστοριογράφος Κάρλος Ρουίθ Θαφόν «τα βιβλία είναι καθρέφτες. Βλέπεις μέσα τους μόνο αυτά που ήδη έχεις μέσα σου».
