Το βιντεο που έσωσε χιλίάδες παιδάκια σε όλο το κόσμο !!! Εδώ παρουσιάζεται η ταινία ” Σιωπηλή Κραυγή ” σε βίντεο, στα ελληνικά και χαρακτηριστικές εικόνες του Γιατρού Bernard Nathanson κλασσική ταινία που σόκαρε όλο τον κόσμο . Θα δείτε μια πραγματική άμβλωση 1ου τριμήνου . Θα δείτε πως το παιδί προσπαθεί να αποφύγει το φόνο και τις κινήσεις απόγνωσης που κάνει ! Την ταινία “ Σιωπηλή Κραυγή – video για την έκτρωση ” μπορείτε να την κατεβάσετε .

πηγή: http://www.dailygreece.com/2007/04/_video_2.php

31 08 2009

…την ώρα που οι Τούρκοι μάς έσφαζαν, εβίαζαν τις γυναίκες και έκαιγαν την πόλη, στο αγγλικό θωρηκτό, που ήταν αγκυροβολημένο στον κόλπο της Σμύρνης, επαιάνιζε το απόγευμα η μουσική για να πάρουν οι Εγγλέζοι το τσάι. Αυτοί ήσαν οι χριστιανοί, οι οποίοι ελπίζαμε ότι θα μας γλίτωναν. Αλλά μια που μιλούμε για καλούς χριστιανούς, γιατί να μη θυμηθούμε τους χειρότερους χριστιανούς, τους Γερμανούς, και προπαντός να πάμε πίσω πάρα πολλά χρόνια, πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο, όταν ήρθε ως διοργανωτής του τουρκικού στρατού ένας Γερμανός στρατηγός, ένας φανατικός σκύλος, ο Λίμαν φον Σάντερς, ο οποίος η πρώτη δουλειά που υπέδειξε στους Τούρκους ήταν να διώξουν από όλα τα παράλια της Μικράς Ασίας τους Έλληνες, διότι τους είπε ότι είναι επιζήμιο γι’ αυτούς στα παράλια της Μικράς Ασίας που έβλεπαν στο Αιγαίο και στα καινουργιοελευθερωθέντα νησιά μας του Αιγαίου να κατοικούν Έλληνες. Από τότε άρχισε ο διωγμός, καθ’ υπόδειξη αυτής της απαίσιας φυλής των χριστιανών Γερμανών, οι οποίοι αν κέρδιζαν τον πόλεμο, θα είχαν τον Χίτλερ ήρωα και τώρα παρουσιάζονται ως Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες. Πού ήσαν αυτοί όταν οι χιτλερικοί έκαιγαν ζωντανούς τους δυστυχισμένους Εβραίους, οι οποίοι ποτέ δεν τους πείραξαν, αλλά απεναντίας βοηθούσαν οικονομικώς την ανάπτυξη της Γερμανίας;

Και άρχισε από τότε ο διωγμός των Ελλήνων. Οι Τούρκοι εδημιούργησαν τα Τάγματα Εργασίας, τα οποία έλεγαν Αμελέτ Ταμπουρού, και ήθελαν τους Έλληνες, τους δυστυχισμένους ραγιάδες, δηλαδή Οθωμανούς υπηκόους, να σπάζουν πέτρες γυμνοί και ξεσκούφωτοι μέσα στο λιοπύρι ή στα χιόνια.

Πραγματικός όλεθρος και καταστροφή από τους Τούρκους. Αλλά μήπως και οι δικοί μας, οι τότε κυβερνώντες, μας εφέρθησαν καλύτερα;

Νομίζω ότι έχω πει ότι ο ένας από τα αδέλφια μου, που υπηρετούσαν όλοι στο στρατό και ας λέγανε ότι δεν στρατεύτηκαν οι Μικρασιάτες, ήταν στο στρατό από την πρώτη μέρα, είχε τοποθετηθεί στους κώδικες και γι’ αυτό έμεινε σε όλη τη διάρκεια του πολέμου μέσα στη Σμύρνη. Μία εβδομάδα πριν μπουν οι Τούρκοι στη Σμύρνη, διετάχθη να καταστρέψει τους κώδικες. Από αυτό καταλάβαμε ότι δεν υπήρχε πλέον ελπίδα σωτηρίας και συνεννοήθηκε με τον θείο μου, ο οποίος ήταν ο αρχηγός της οικογένειας, και μαζεύτηκαν τριάντα πέντε τόσοι συγγενείς και βγάλαμε εισιτήρια, τα οποία καλοπληρώθησαν, διότι επρόκειτο να περάσει από τη Σμύρνη ένα αγγλικό πλοίο, για να μπορέσουμε να διαφύγουμε. Αλλά, κατά διαταγή της τότε κυβερνήσεώς μας, ζητούσαν διαβατήριο, πράγμα το οποίο ήταν αδύνατο να μας δώσουν. Και αυτό διότι οι τότε κυβερνώντες φοβόντουσαν ότι θα άλλαζε το εκλογικό σώμα με την άφιξη των Ελλήνων της Σμύρνης, οι οποίοι ήσαν όλοι Βενιζελικοί.

Γι’ αυτό λέω τι να πρωτοδεί κανείς. Τους Εγγλέζους να πίνουν το τσάι τους με μουσική την ώρα που μας σφάζανε, τους Γερμανούς που υπέδειξαν την καταστροφή του ελληνισμού της Μικράς Ασίας, ή τους δικούς μας συμπατριώτες που άφησαν να μας σφάξουν μην τυχόν και αλλοιωθεί το εκλογικό σώμα; Και μια που μιλάμε για τους καλούς χριστιανούς —εκ των υστέρων φυσικά το έμαθα αυτό— ο αδελφός της κατόπιν γυναίκας μου, ο Νίκος, καλός κολυμβητής, έπεσε στη θάλασσα και κολυμπώντας έφτασε σε ένα αγγλικό πολεμικό παρακαλώντας ν’ ανεβεί επάνω για να σωθεί από τους Τούρκους. Διότι ήταν τότε δεκαεπτά ετών και εκινδύνευε να αιχμαλωτισθεί. Αντί απαντήσεως, του έριξαν ζεματιστό νερό…

Έπειτα πήγε σε ένα ιταλικό πολεμικό. Οι Ιταλοί ήσαν ανέκαθεν εχθροί προς εμάς, αντίθετοι στην κατοχή Μικρασιατικών εδαφών από την Ελλάδα. Παρ’ όλα αυτά έδειξαν ανθρωπισμό την ώρα της καταστροφής. Εν αντιθέσει με τους κυρίους Εγγλέζους, οι οποίοι την ώρα που οι Τούρκοι εβίαζαν τις γυναίκες και έσφαζαν τους άντρες και μας έκαιγαν, έπιναν το τσάι τους συνοδεία μουσικής. Εν πάση περιπτώσει, τον βοηθήσανε τον Νίκο οι Ιταλοί, τον σκουπίσανε, τον στεγνώσανε, του έδωσαν καινούργια ρούχα στεγνά και τον βοήθησαν και επιβιβάστηκε σε ένα πλοίο που είχε Ιταλούς υπηκόους και έτσι σώθηκε από την αιχμαλωσία, εν αντιθέσει με τον μεγαλύτερο αδελφό του, τον Ηλία, ο οποίος τρεις μήνες προ της καταστροφής εστρατεύθη και με όλους τους Σμυρνιούς της ηλικίας του, μετά από μία πρόχειρη εκγύμναση, τον έστειλαν στο μέτωπο —απροετοίμαστα παιδιά δεκαοκτώ και δεκαεννιά ετών— και έκτοτε εχάθηκε το παλικάρι και δεν ξαναέδωσε σημεία ζωής, θύμα και αυτό της τουρκικής θηριωδίας και της ελληνικής αδιαφορίας προς τον πληθυσμό της Μικράς Ασίας.

Και μια και μιλάμε για στρατιωτικά θέματα, ας πάμε λίγο πίσω. Μετά την αποτυχία της εκστρατείας του Σαγγαρίου, όπου αρχιστράτηγος ήταν ο Παπούλας αλλά εμπνευστής της ήταν ο τότε βασιλεύς Κωνσταντίνος και το περί αυτόν επιτελείο, έριξαν όλο το βάρος της αποτυχίας εις τον Παπούλα και τον αντικατέστησαν με ένα νέο αρχιστράτηγο, τον Χατζανέστη, έναν άνθρωπο ο οποίος με τις πράξεις του απέδειξε ότι δεν ήταν και πολύ γνωστικός.

Η πρώτη διαταγή που έβγαλε ο Χατζανέστης μόλις ήρθε στη Σμύρνη ήτανε να απαγορευθεί ο περίπατος των στρατιωτών εις την προκυμαία. Απηγόρευσε να περνούν από την προκυμαία απλοί στρατιώτες. Και νομίζω πως, όταν επήρχετο μάλλον η καταστροφή, και για να ανακόψουν το κύμα της φυγής των Μικρασιατών προς τον ελλαδικό χώρο, έβγαλαν ανακοινωθέν και έλεγαν ότι το τρίτο σώμα στρατού σώζει την τιμήν της Πατρίδος, ότι δηλαδή ανεκόπη η προέλαση του Κεμάλ, πράγμα ψευδέστατο, διότι δύο μέρες πριν ολόκληρο αυτό το σώμα είχε παραδοθεί εις τον Κεμάλ.

Από το βιβλίο ΠΩΣ ΝΑ ΣΕ ΞΕΧΑΣΩ ΣΜΥΡΝΗ ΑΓΑΠΗΜΕΝΗ

του Γιώργου Θεοφάνους Κατραμόπουλου

Εκδόσεις ΩΚΕΑΝΙΔΑ ΑΘΗΝΑ 1996

πηγή: http://egolpio.wordpress.com/2009/08/31/smyrne-agaphmenh/#more-2941

“Πριν δύο περίπου μήνες, η θεία της φίλης μας Μ. πήγε για προσκύνημα στον Άγιο Νεκτάριο στην Αίγινα. Όταν έφτασαν διαπίστωσαν ότι υπήρχε πάρα πολύς κόσμος και ότι όλοι ήταν Ρουμάνοι. Παραξενεύτηκαν από το πλήθος των Ρουμάνων και μία Ελληνίδα που ήξερε λίγα Ρουμανικά και κάποια Αγγλικά μπόρεσε να συνεννοηθεί και ρώτησε μία κυρία από τους ξένους προσκυνητές πως γίνεται και ήρθε όλος αυτός ο κόσμος από τη Ρουμανία στην μικρή Αίγινα. Η απάντηση ήταν η εξής: «Εμείς», της είπε η κυρία, «είμαστε από ένα χωριό της Ρουμανίας στο οποίο δεν είχαμε ιερέα. Παρακαλούσαμε τον Μητροπολίτη να μας στείλει κάποιον…
ιερέα για να βαφτίσουμε τα παιδιά μας, να λειτουργηθούμε, να κοινωνήσουμε ακόμα και να παντρευτούν τα παιδιά μας και η απάντηση ήταν ότι δεν είχε κανέναν για να στείλει. Κάποια μέρα ήρθε επιτέλους ένας ιερέας και από εκείνη την ημέρα εξομολογούμασταν, κοινωνούσαμε, μας βάφτισε τα παιδιά μας, παντρεύτηκαν κάποια ζευγάρια και όλα κυλούσαν καλά μέχρι που μετά ένα μήνα εκείνος ο ιερέας έφυγε. Μένοντας και πάλι χωρίς παπά αρχίσαμε να στέλνουμε επιστολές στο Μητροπολίτη μας για νέο ιερέα. Η απάντηση ήταν και πάλι πως δεν είχε. Κάποια στιγμή πήγαν κάποιοι από το χωριό στη Μητρόπολη για να διαμαρτυρηθούν στο Μητροπολίτη. Όταν πήγαν εκείνος άρχισε να τους λέει πως δεν έχει ιερείς. Τότε του είπαν εκείνοι ότι αφού δεν έχει ιερέα ας τους έστελνε και πάλι αυτόν που τους είχε στείλει. Όταν άκουσε αυτό ο Μητροπολίτης έκπληκτος τους απάντησε ότι δεν είχε στείλει κανέναν ιερέα. Μα πως δεν είχατε στείλει! Απάντησαν εκείνοι. Ήρθε ένας ιερέας και έμεινε μαζί μας ένα μήνα. Μας εξομολογούσε, μας κοινωνούσε, πάντρευε, τελούσε γάμους…! Ο Μητροπολίτης επέμενε τότε ακόμα περισσότερο ότι όλα αυτά του ήταν άγνωστα. Τους συμβούλεψε τότε να πάνε σο χωριό και να δουν πως υπέγραφε στα βιβλία των μυστηρίων για να δουν ποιος ήταν. Όταν γύρισαν στο χωριό και άνοιξαν το βιβλίο η υπογραφή ήταν η εξής: Νεκτάριος Επίσκοπος Πενταπόλεως!!! Γι ‘αυτό το λόγο ερχόμαστε κάθε τόσο για προσκύνημα στον Άγιο Νεκτάριο για να τον ευχαριστήσουμε για το καλό και την τιμή που μας έκανε», απάντησε τελειώνοντας εκείνη η κυρία.

Αυτό είναι ένα από τα τόσα πολλά και απίστευτα γεγονότα (και πιστέψτε με είναι πάρα πολλά), που ζουν πολλοί συμπολίτες μας και συνάνθρωποί μας καθημερινά, αλλά όμως, τίποτε από αυτά δεν ακούγεται και ούτε βγαίνει παρά έξω. Ότι έχει σχέση με την πίστη μας, την πίστη των Ρωμιών, την πίστη του Χριστού, δεν πρέπει να μαθεύεται. Είναι ενάντια σε κάποια συμφέροντα. Εάν γίνει κάτι κακό από έναν ιερέα, τότε όχι μόνο θα ακουστεί αλλά θα το πάρουν οι άξιοι, φιλόπατροι και φιλόθρησκοι δημοσιογράφοι μας, θα το μεγαλώσουν, θα το γενικεύσουν και θα μιλούν γι’ αυτό όσο καιρό πρέπει ώστε να είναι σίγουροι ότι ο Ελληνορθόδοξος λαός μας το εμπέδωσε και ότι όταν βλέπει ιερέα και εκκλησία του έρχεται αναγούλα. Θα προσπαθήσω όλα αυτά που ακούω από ανθρώπους γνωστούς που υπάρχει εμπιστοσύνη και που τα γεγονότα είναι διασταυρωμένα να σας τα στέλνω. Ίσως έτσι καταλάβουμε ότι η πίστη μας δεν έχει πεθάνει, ούτε είναι μία σειρά από γραφικές και εθιμοτυπικές τελετές. Ο Θεός είναι ανάμεσά μας, αρκεί να βάλουμε το κλειδάκι που ΟΛΟΙ ΜΑΣ κρατάμε και που λέγεται πίστη, στην πόρτα και να του ανοίξουμε για να μας ξεκουράσει και να ειρηνεύσει την τόσο ταραγμένη και πελαγωμένη ψυχή μας. Τι στην ευχή, Ορθόδοξοι είμαστε!”

πηγή:troktiko –ΕΔΩ ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΓΡΑΦΕΤΑΙ ΤΥΧΑΙΑ – ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΜΕ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ ΚΑΙ ΣΑΤΙΡΑ

Κυριακή, 24 Ιανουάριος 2010

Συντάχθηκε απο τον/την Romfea.gr – 00:27

Πριν από λίγα λεπτά, λάβαμε στο ηλεκτρονικό μας ταχυδρομείο, ένα βίντεο το οποίο πραγματικά μας έκανε μεγάλη εντύπωση.

Το εν λόγω ερασιτεχνικό βίντεο, τραβήχτηκε στη ρωσική περιφέρεια της Κοστρομά της Ρωσίας, όπου φαίνεται εμφανώς ένας μεγάλος και φωτεινός σταυρός.

Εμείς απλά το δημοσιεύουμε, τα συμπεράσματα τα αφήνουμε σε εσάς…

Εμφανίστηκε σταυρός στην Ρωσία

πηγή:  Romfea.gr

Δευτέρα, 18 Ιανουάριος 2010

Συντάχθηκε απο τον/την Αιμίλιος Πολυγένης – 18:00

Σύμφωνα με όσα μας ανακοίνωσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φιλαδελφείας κ. Βενέδικτος, ένα αγοράκι τριών μηνών αρρώστησε πολύ βαριά με τρύπα στον πνεύμονα και μπήκε στην εντατική υποστηριζόμενο με οξυγόνο.

Οι γονείς του μικρού αγοριού ήταν πολύ απελπισμένοι, όταν οι γιατροί τους ανακοίνωσαν ότι το παιδί τους δεν είχε καμία ελπίδα σωτηρίας.

Μόλις πληροφορήθηκε το θλιβερό γεγονός ο Μητροπολίτης Βενέδικτος, έδωσε αμέσως εντολή στον π. Νεκτάριο που μαζί με τη νεολαία επισκέπτονται κάθε Σάββατο τα νοσοκομεία για να δώσουν παρηγοριά στους αρρώστους.

Σε κάθε έναν ασθενή πηγαίνουν από ένα Ιερό Ευαγγέλιο, τον βίο του Αγίου Νεκταρίου και λαδάκι από το καντήλι του Αγίου.

Σύμφωνα με εντολή του κ. Βενέδικτου, ο π. Νεκτάριος άλειψε με λάδι το παιδάκι από το καντήλι του Αγίου, και Ω του θαύματος! το τριών μόνο μηνών αγοράκι την άλλη ημέρα ήταν υγιέστατο και οι γονείς του το πήραν σπίτι τους.

Να σημειωθεί, ότι οι γονείς του αγοριού ήταν άγνωστοι στη Μητρόπολη, παρόλα αυτά τηλεφώνησαν αμέσως στον π. Νεκτάριο και ήρθαν στην εκκλησία του Αγίου που βρίσκεται στη Μητρόπολη για να προσκυνήσουν.

Με δάκρυα στα μάτια, ευχαρίστησαν τον Άγιο και δήλωσαν ότι θα βαπτίσουν το παιδί, και θα του δώσουν το όνομα του Αγίου Νεκταρίου του Θαυματουργού.

Ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείας κ. Βενέδικτος, επισκέφθηκε την οικογένεια και το αγοράκι και έδωσε την ευλογία του.

Αξίζει να αναφερθεί, ότι ο Άγιος Νεκτάριος ευλαβείται ιδιαιτέρως στην Ιορδανία, ύστερα από την πρωτοβουλία του Σεβασμιωτάτου μητροπολίτου να τον κάνει γνωστόν στη χώρα αυτή, επίσης έχει κάνει άλλα επτά θαύματα που είναι καταγεγραμμένα από αυτούς που έλαβαν τη χάρη του.

Τέλος, να σημειωθεί, ότι το γεγονός αυτό είχε μεγάλη απήχηση στον κόσμο και μαρτυρεί την αλήθεια και τη δύναμη της χριστιανικής πίστης.

Φωτογραφία: Η Εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου στην Ιορδανία

Οι νέοι που βρέθηκαν στο χώρο του Σατανισμού έφθασαν, σύμφωνα με τις μαρτυρίες τους, χωρίς να το καταλάβουν. Καθημερινά άλλωστε υφίστανται, όπως ολόκληρη η κοινωνία, έναν ανελέητο βομβαρδισμό δαιμονικής εισβολής που μέρα με τη μέρα χαλαρώνει τη συνείδηση και εξοικειώνει τον άνθρωπο με την αποκρουστική εικόνα του διαβόλου.

Τα εξώφυλλα των album της heavy metal μουσικής (και στα παρακλάδια της power-speed-epic-gothic-thrash death-black… metal) ιδίως στη δεκαετία του ’70 άρχισαν να φλερτάρουν όλο και πιο προκλητικά με ότι πιο διεστραμμένο, ότι πιο τρομακτικό, ότι πιο αντι­κοινωνικό, ότι πιο βλάσφημο και υπερβολικό για να δείξουν ότι είναι «ελεύθεροι» από κάθε ηθική αξία που τους «δεσμεύει» δήθεν την ελευθερία. Είχαν ήδη προσεγγίσει επικίνδυνα και άρχισαν να εφαρμόζουν στην πράξη το «Ευαγγέλιο του όφεως», την οδό της αυτοδικαιώσεως και αυτοθεώσεως, τον Νόμο του Νεοσατανισμού του Al. Crowley «κάνε ό,τι θέλεις, αυτός είναι ο Νόμος» (δηλ. η απολυτοποίηση και η θεοποίηση της αυτονομημένης από το Θεό θελήσεως του ανθρώπου).

Η heavy metal μουσική, ενώ στις προηγούμε­νες δεκαετίες άρχιζε να αποκτάει οπαδούς σε παιδιά που πήγαιναν στις τελευταίες τάξεις του Γυμνασίου και ιδίως στο Λύκειο, σήμερα έχουμε φτάσει σε σημείο παιδιά δημοτικού  χωρίς να καταλαβαίνουν καλά καλά τι κάνουν  να αισθάνονται περήφανα που διαφημίζουν (ως άλλα μοντέλα) τις φρικτές μπλούζες των συγκροτημάτων όταν τις φορούν.

Αν κανείς αναζητήσει τους σημερινούς «ήρω­ες» των εφηβικών δωματίων, θα βρεθεί έκθαμβος μπροστά σε δαιμονιώδεις μορφές και σε μαυρο­ντυμένους ως επί το πλείστον «ήρωες» των συγκροτημάτων (οι πιο διάσημοι από αυτούς στον κόσμο και στην Ελλάδα ιδίως είναι οι IRON MAIDEN με το αποκρουστικό σαπισμένο σώμα-μασκότ, τον Eddie, οι Megadeth (με ανάλογη τρομακτική μασκότ σκελετό), οι Running Wild (με νεκροκεφαλή μασκότ, αποκαλούμενοι πειρα­τές του Metal), οι Motorhead (με σύμβολό τους μια σιδερένια αποτρόπαιη άγρια λυσσασμένη ανθρωπο-σκυλοκεφαλή), οι Slayer (οι αποκαλού­μενοι βασιλιάδες του thrash metal με σύμβολο ενίοτε την πεντάλφα και με πολλούς ανάποδους σταυρούς και βλασφημίες στα εξώφυλλά τους, και ο δίσκος τους «Show no mercy» (1983), εικονίζει τον σατανά-baphomet κρατώντας ένα σπαθί και με ένα μήνυμα πάνω στο βινύλιο στην πρώτη πλευρά: «Ο ΣΑΤΑΝΑΣ ΘΑ ΓΕΛΑ ΕΝΩ ΕΣΎ ΣΑΠΙΖΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΙΩΝΙΣΤΗΤΑ».

Υπάρχουν και πολλά άλλα χειρότερα από αυτά. Αν περάσουμε στο χώρο του thrash-death-black και gothic metal εκεί η διατροφή, η μαυ­ρίλα, η σκοτεινή επιθετική και απαισιόδοξη ατμόσφαιρα των συγκροτημάτων δεν είναι η εξαίρεση αλλά το ζητούμενο και το προβαλλόμενο.

«Οι κινήσεις, οι σκέψεις, ακόμη και ο λόγος των παιδιών προσαρμόζονται στα άγρια αυτά και αφύσικα δεδομένα. Ακόμη και όταν μεγαλώνουν τα παιδιά και σταματήσουν αυτά τα ακούσματα πολλές φορές τα παλιά άρρωστα απωθη­μένα ζητούν την εκδίκησή τους.

Αργότερα η ίδια η ζωή δημιουργεί κενά και ερωτήματα. Η ανάγκη του νέου να ανήκει κά­που, αλλά και πουθενά. Η άρνησή του για τα πάντα. Αύτη την ανάγκη εκμεταλλεύεται και η μουσική ρόκ  heavy metal που κυριολεκτικά επιδίδεται μέσω των εκπροσώπων της σε μια συστηματική πλύση εγκεφάλου και σε μία σταδιακή ύπουλη και καλά σχεδιασμένη μύηση στο χώρο του Σατανισμού (όχι στο να κάνουν όλοι ανθρωποθυσίες και εγκλήματα  αν και δεν θα τους ενοχλούσε και αυτό αν το κατάφερναν αλλά να αρνηθούν την αγάπη του Χριστού και να αφεθούν ολοκληρωτικά στη απατηλή φαινο­μενική παντοδυναμία του Σατανά). Και οι πλέ­ον δύσπιστοι κατανοούν πως ο διάβολος χρησιμοποιεί ποικίλους τρόπους για να αιχμαλωτίσει και να καταδυναστεύσει τους ανθρώπους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ομολογία πρώην σατανιστή στον μακαριστό π. Αντώνιο Αλεβιζόπουλο. Με τον τρόπο που προσηλυτίστηκε ο ίδιος, προσηλύτισε και άλλους. Ιδού πως περιγράφει ο ίδιος την πρώτη του επαφή: «Η αρχή έγινε σε κάποιο δισκάδικο που είχα πάει να αγοράσω ένα δίσκο heavy metal. Και εκεί γνώρισα κάποιο άτομο, που μου είπε: Αν θέλεις να κάνεις πράξη όλους αυτούς τους υπέροχους στίχους για εξουσία, να δεις τέλος ότι η μαγεία υπάρχει, ότι εμείς είμαστε το αύριο, η νέα εποχή, έλα μαζί μου. Αύτη ήταν η αρχή.

-Θεωρείς ότι αυτά τα στέκια θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως επικίνδυνα με αυτήν την έννοια;

-Ναι, γιατί και εμείς, αργότερα πηγαίναμε να προσηλυτίσουμε άτομα σε τέτοια στέκια.

-Θα μπορούσες να πεις ότι ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής είναι επικίνδυνο και οδηγεί στο χώρο του νεοσατανισμού;

–Νομίζω ότι το heavy metal αντιπροσωπεύει απόλυτα το σατανισμό.

Οι ίδιοι οι σατανιστές λένε ότι το heavy metal είναι δημιούργημα του σα­τανά και ότι γι’ αυτό πρέπει να το τιμούμε. Δεν είναι παράξενο ότι οι τελετές περιλαμβάνουν, εκτός από ορισμένα κομμάτια της κλασικής μουσικής που θεωρούνται σατανικά, ακόμα και heavymetal ειδικά τα παρακλάδια του, το thrash και το death metal» (π. Αντων. Αλεβιζόπουλος εφημερ. «ΑΔΕΣΜΕΥΤΟΣ ΤΎΠΟΣ» φ. 166 20/6/1995 βλ. επίσης στο βιβλίο «Εγκληματικό Δόγμα», 3η μαρτυρία, σελ. 6578, Αθ. 1995).

Και τέλος ένα άλλο χαρακτηριστικό παρά­δειγμα στο περιοδικό Metal Hammer (τ. 196 Α­ΠΡΙΛΙΟΣ 2001 σ. 92) σε διαφήμιση death met­al albums. Υπάρχει τεράστιος τίτλος που λέγει «Η ΚΟΛΑΣH ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΚΑΚΟ ΜΕ­ΡΟΣ». Μία επιγραφή στο τέλος της σελίδας λέ­ει Unholy Black/Death (Ανίερο μαύρο/θανάτου) metal from the Austrian sickheads, παρουσιάζοντας ένα album που το εξώφυλλό του δείχνει την πεντάλφα σε κύκλο με εμφανή τη μορφή του τράγου (σατανά) από όπου βγαίνει φως που ακτινοβολεί προς τα κάτω στο θρυμματιζόμενο σύμβολο του Χριστιανισμού.

Όταν τέτοια περιοδικά πουλιούνται ελεύθερα και ανεξέλεγκτα στα περίπτερα όλης της χώρας και των επαρχιών και έχουν πρόσβαση σ’ αυτά και παιδιά δημοτικού (που γεμίζουν την άπλαστη, ευαίσθητη και αθώα ψυχούλα τους με τέ­τοιες παραστασεις και βιώματα), πως η πολιτεί­α αδρανεί τόσο προκλητικά και εγκληματικά πε­ριμένοντας χωρίς να κάνει τίποτα να εκκολαφτούν οι αυριανοί εγκληματίες και αδιαφορεί για τα τωρινά ψυχικά ερείπια που βρίσκονται κάτω από την τυραννία τέτοιων «γλυκών» ως προς τη μελωδία (ορισμένων), αλλά φρικτών ως προς τις συνέπειες ακουσμάτων;

ΔΙΑΛΟΓΟΣ 24

(πηγή: Αντιαιρετικό Εγκόλπιο)

Τω Ιεράρχη του Χριστού Νεκταρίω, τω δοξασθέντι δωρεαίς ουρανίαις, προσπέσωμεν!

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ 

3 Σεπτεμβρίου η ανακομιδή του λειψάνου του αγίου.

[…] Αυθόρμητα μαζεύτηκε ολόγυρα στο πεζοδρόμιο κόσμος. Από λαλιά σε λαλιά, ακούστηκε, μαθεύτηκε στην εργατική πόλη, η κοίμηση του γέροντα της Ριζαρείου. Κι ένας λαός περικύκλωσε το φέρετρο.

Καθώς το έφεραν σιμά στα σκαλοπάτια του ναού για να πάρουν τουλάχιστον μια φωτογραφία στην πόλη και στο χώρο που τόσο είχε κηρύξει κι αγαπήσει κι άνοιξαν το καπάκι, μούδιασαν, τάχασαν… Παρατήρησαν κάτι το ασυνήθιστο, το καταπληκτικό. Από την ήρεμη και γαλήνια μορφή έσταζε κάτι σαν ιδρώτας που μοσκομύριζε… Θεέ και Κύριε !

Ο Κώστας ο Σακκόπουλος σαστισμένος έτρεξε κι αγόρασε από το περίπτερο ένα πακέτο μπαμπάκι και σκούπισε σιγά – σιγά και απαλά από το πρόσωπο τον μοσκομύριστο ιδρώτα. Μερικοί τότε έπεσαν επάνω του, του άρπαξαν τις τούφφες το μπαμπάκι, τόφερναν ευλαβικά στο μέτωπό τους, άλλοι τόκρυβαν στις τσέπες τους, άλλοι το παράχωναν στο στήθος.

“Δεν έχει βάρος, δεν έχει βάρος, είναι λαφρύς σαν πούπουλο”, φώναξαν και oι άνδρες που σήκωναν το φέρετρο, έτοιμοι να το ξαναφέρουν στη νεκροφόρα.
Το βαποράκι της γραμμής η “Πτερωτή” έφθασε στις τέσσερις παρά κάτι, απόγευμα στην Αίγινα με τη σημαία “μετζάστρα” στο πλωριό κατάρτι.  Προτού αράξει στο μώλο, ο καπετάνιος σφύριξε τρεις φορές πένθιμα και συνθηματικά.
Στα γαλανά νερά του Σαρωνικού ταξίδευε το ιερό λείψανο ενός ανθρώπου του Θεού. Ενός κληρικού που δεν καυχήθηκε ποτέ για κάτι δικό του. Ενός ιερομόναχου που ευαρέστησε τον άγιο Θρόνο με την υπακοή, το ταπεινό φρόνημα, την υπομονή, την πίστη, την αγάπη.
Αμέτρητος λαός πλημμύρισε κάτω την παραλία. Όλος σχεδόν ο κλήρος, όλοι oι ιερομόναχοι, όλες oι καλόγρηες από τα ντόπια μοναστήρια.

Οι γυναίκες έκλαιγαν σιωπηλά, μερικές στέναζαν, μερικές μοιρολογούσαν.
“Παππούλη μας, προστάτη της φτωχολογιάς, τι θ’ απογίνουμε τώρα που μας άφησες ορφανές και μόνες;”
Διακόσιοι τόσοι άντρες τσακώθηκαν ποιος θα σηκώσει το φέρετρο. Ήταν oι φίλοι του, oι ψαράδες του γυαλού, οι σφουγγαράδες που ταξίδευαν και βουτούσαν πέρα στην Τζιμπεράλτα και στο Τούνεζι κι έφερναν σφουγγάρια της ευλογίας με χαραγμένο στη μέση τον τίμιο σταυρό, εργάτες που δούλεψαν στη μονή κι έφαγαν ψωμί από τα χέρια του, oικοδόμοι, αγρότες αμπελουργοί, επαγγελματίες και πλανόδιοι.  Ο δήμαρχος με τον αστυνόμο για να τους φέρουν σε λογαριασμό, τους χώρισαν σε τετράδες και υπολόγισαν το δρόμο κάπου δυο ώρες και κάτι, ώσαμε το μοναστήρι.  Σε λίγο τα πάντα τακτοποιήθηκαν και η πομπή ξεκίνησε.
Ήταν κάτι το ριγηλό και συγκινητικό. Ποτέ η Αίγινα δε θυμόταν ένα τέτοιο ξόδι.
Αυθόρμητα η λαϊκή ψυχή αγκάλιασε το λείψανο – θησαυρό του διαλεκτού παιδιού της και τόφερνε με σφιχτή ανασεμιά στη θέση Ξάντος.

Πένθιμη διακόσμηση γυρόφερνε την πόλη και την παραλία. Οι καμπάνες στους ναούς σιγοχτυπούσαν όπως τη μεγάλη Παρασκευή. Θυμίαμα καιγόταν σ’ όλες τις πόρτες και δροσερά λουλούδια έπεφταν από γρηές και νιες και δροσερές παρθένες. Ένα πλήθος νέοι ρασοφόροι Ριζαρείτες ακολουθούσαν σιωπηλοί.

“Δεν έχει βάρος, δεν έχει βάρος, είναι λαφρύς σαν πούπουλο”, φώναζαν κατάπληκτοι κάθε τόσο οι άνδρες από τα σταυροδρόμια και τις λαγκαδιές, καθώς σήκωναν το φέρετρο κι ετοιμάζονταν ν’ αλλάξουν βάρδια.  Το μοναστήρι γέμισε κόσμο. Ατελείωτη μυρμηγκιά, κάθε λογίς άνθρωποι, γνωστοί, άγνωστοι, καταλαχάρηδες του βουνού, του λόγγου, της ακρογυαλιάς. Όλοι τους είχαν διάθεση να παρασταθούν, να προσευχηθούν, να ξενυκτίσουν, να κλάψουν.

Σ’ όλο τούτο το πλήθος και στις καλόγρηες της αδελφότητας που έκλαιγαν σαν μικρές νεαρές κοπέλλες, ξεχώριζε η φυσιογνωμία της ηγουμένης, της οσίας Ξένης, της τυφλής.

Στάθηκε κάποια στιγμή καταμπροστά στο φέρετρο, πάνω στη γαλήνια κι ευγενική μορφή, που θαρρούσες ότι λαφροκοιμόταν, τη μορφή του πνευματικού πατέρα και οδηγού, του ευεργέτη και προστάτη της και μη μπορώντας με τα τυφλά μάτια να δει, να προσέξει τον ιδρώτα – μύρο που κυλούσε από το μέτωπο, τό’νοιωσε σαν όσφρηση, σαν ευωδιά και μένοντας ακίνητη και κάνοντας τρεις φορές το σημείο του σταυρού, είπε:

“Ο πατέρας μας δεν πέθανε. Ζει, μας βλέπει και προσεύχεται απόψε για μας. Το μοναστήρι μας θα προκόψει δεν θα το αφήσει ο Κύριος. Όταν ζούσε και τον απολαμβάναμε δίπλα μας, κοντά μας, φάρο και οδηγό, αυτό πάντα μας έλεγε. Αυτή την προφητεία: Από δω, μας έλεγε, κόρες μου, απ’ αυτές τις ερημιές, σε μερικά χρόνια θα διαβαίνουν άμαξες, θα περνά πλήθος ο κόσμος με αφιερώματα, χρυσάφια και λαμπάδες. Kαι μεις οι άπραγες στεκόμασταν δίβουλες, ξαφνιασμένες. Μήπως τάχα παραλογίζεται ο σεβασμιώτατος, αναρωτιόμασταν με ανησυχία. Αδελφές μου, μη κλαίτε, αδέλφια μου μη θρηνείτε. Η Αίγινα και η Ελλάδα απόκτησε έναν όσιο, ένα σημερινό ικέτη εμπρός εις τον Εσταυρωμένο”.

(Από το βιβλίο του Σώτου Χονδρόπουλου: Ο άγιος του αιώνα μας -Ο όσιος Νεκτάριος Κεφαλάς- Αφηγηματική Βιογραφία. Έκδοσις Ιεράς Κοινοβιακής Μονής Αγίας Τριάδος Αιγίνης.)

πηγή: (http://egolpio.wordpress.com/2010/08/31/nektarios-8/)

Ο ΑΓΙΟΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ ΜΑΣ

Στο θάλαμο 2 του δεύτερου ορόφου, εκεί στο Αρεταίειο, όπου ο Άγιος Νεκτάριος άφησε την τελευταία του πνοή, καίει σήμερα διαρκώς ένα καντήλι μπρος στην πάνσεπτη εικόνα του. Καθημερινά περνούν από κει πλήθος πιστών, κυρίως αρρώστων, οι οποίοι στέκονται για λίγο και νοερά αφήνουν τους στεναγμούς της καρδιάς τους, σαν μια θερμή ικεσία προς τον φιλάνθρωπο άγιο.

Και κείνος φαίνεται να συγκατανεύει. Τους δίνει κουράγιο με το ιλαρό του βλέμμα και ενισχύει την πίστη τους. Τους θυμίζει ότι και ο ίδιος πόνεσε ψυχικά Και σωματικά αλλά ενισχυόταν πάντα από την αδιάκοπη επαφή του με το Θεό.
Τα Θαύματα του Αγίου μας είναι πολλά. Τόμοι ολόκληροι έχουν γραφτεί για αυτά. Θα αναφέρω μια ιστορία γεμάτη με την «παρουσία» και παρέμβαση του αγίου Νεκταρίου, αρκετά πρόσφατη, που έγινε αφορμή πολλοί συνάνθρωποί μας να δουν και να ζήσουν την ευεργεσία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού προσφερομένη διαμέσω των θείων δοχείων χάριτος, των Αγίων μας.

Ήταν ανήμερα του Αγίου Πνεύματος (Ιούνιος 2006) όταν η μικρή Βαρβάρα στην ηλικία των 10 ετών χτυπήθηκε από εγκεφαλική αιμορραγία. Η μεταφορά στο νοσοκομείο Παίδων ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ, έγινε σχετικά γρήγορα και σε διάστημα 2 ωρών το κοριτσάκι χειρουργήθηκε από τον Διευθυντή Νευροχειρουργικής Μονάδος κ. Προδρόμου. Στο μετεγχειρητικό διάστημα και μετά από 3 ώρες η μικρή παρουσίασε και νέα αιμορραγία. Χειρουργήθηκε ξανά, αλλά οι γιατροί ήταν απαγορευτικοί σε αισιόδοξες προβλέψεις.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης χειρουργικής επέμβασης οι γονείς παρακάλεσαν τον άγιο Νεκτάριο να τους βοηθήσει. Και πράγματι και οι δύο ένιωθαν την παρουσία του μέσα στους διαδρόμους του νοσοκομείου και είχαν την εντύπωση πως είναι παρών στο χειρουργικό τραπέζι! Η εγχειρήσεις ολοκληρώθηκαν αλλά οι γιατροί δεν άφηναν περιθώρια αισιοδοξίας στους γονείς.

Ο Διευθυντής της Νευροχειρουργικής Μονάδας κος Προδρόμου ήταν κατηγορηματικός: Παιδιά με τέτοιο χτύπημα σε ποσοστό 80% πεθαίνουν κατά τη μεταφορά στο νοσοκομείο[!!!]…αν επιζήσουν της επέμβασης πεθαίνουν σε διάστημα 10-20 ημερών μετά από αυτή…. και φυσικά ούτε λόγος για φυσική αποκατάσταση αν παρόλα αυτά καταφέρουν να επιζήσουν!!!! Οι γονείς σε καμία περίπτωση δεν έχασαν το κουράγιο τους και την πίστη τους.

….έχουν περάσει 3 μήνες από τότε. Η μικρή Βαρβάρα, σύμφωνα με τα λεγόμενα της ιατρικής ομάδας, θα έμενε τουλάχιστον 3 μήνες στο νοσοκομείο και φυσικά δεν μπορούσε να καθορίσει ούτε κατά προσέγγιση τον απαιτούμενο χρόνο φυσικοθεραπείας για την ΜΕΡΙΚΗ αποκατάσταση.

Η Βαρβαρούλα ήδη ολοκλήρωσε την φυσιοθεραπευτική αγωγή επιτυχώς και ακολουθεί μαθήματα ε’ δημοτικού με δάσκαλο κατ’ οίκον, για ψυχολογικούς λόγους. Ο άγιος Νεκτάριος έκανε άλλο ένα θαύμα.

Τελειώνοντας την μικρή αυτή ευχαριστία προς δόξαν Θεού θα αναφέρω τα λεγόμενα Ιατρού της εντατικής μονάδας του ΠΑΙΔΩΝ, σε ερώτηση αν πιστεύει στο Θεό.

– Πιστεύω στο Θεό γιατί τον βλέπω εδώ μέσα καθημερινά!

Σηλυβρίας τον γόνον και Αιγίνης τον έφορον,
τον εσχάτοις χρόνοις φανέντα, αρετής φίλον γνήσιον,
Νεκτάριον τιμήσωμεν πιστοί,ως ένθεον θεράποντα Χριστού·
αναβλύζει γαρ ιάσεις παντοδαπάς, τοις ευλαβώς κραυγάζουσι·
δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε θαυμαστώσαντι,
δόξα τω ενεργούντι διά σου πάσιν ιάματα

Ο ΑΓΙΟΣ ΤΗΣ ΣΤΟΡΓΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΓΝΩΜΗΣ Δεν θα παύση η Αγία του Χριστού Ορθόδοξος Εκκλησία, να αναδεικνύη αγίους έως της συντελείας του αιώνος. Χαίρει η Εκκλησία δια τους νεοφανείς αγίους, εξαιρέτως δε, δια το νέκταρ το γλυκύτατον της εναρέτου ζωής, το πολύτιμον σκεύος των δωρεών του Παναγίου Πνεύματος, τον Θεοφόρον Ιεράρχη, τον Άγιον Νεκτάριον επίσκοπον, Πενταπόλεως. Ο Άγιος του Θεού, γεννήθηκε την 1 Οκτωβρίου του 1846 στην Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης κι έλαβε το όνομα Αναστάσιος. Οι γονείς του ήταν ο Δημοσθένης Κεφάλας κι η Μαρία Κεφαλά. Η μητέρα του ήταν πολύ ευσεβής και όταν ο Άγιος ήταν πέντε ετών του δίδαξε τον ν’ ψαλμό του Δαβίδ. Όταν ο Αναστάσιος έφθανε στον στίχο ” διδάξω ανόμους τας οδούς σου” τον επαναλάμβανε πολλές φορές, σαν να ήξερε πόσο καθοριστικός θα ήταν ο ρόλος του αργότερα. Για λόγους οικονομικούς αφού τελείωσε το Δημοτικό και το Σχολαρχείο στην πατρίδα του, έφυγε σε ηλικία δεκατεσσάρων χρονών για την Κωνσταντινούπολη, και προσελήφθη ως υπάλληλος σε συγγενικό κατάστημα με μόνη αμοιβή στέγη και τροφή. Παρά τις δύσκολες συνθήκες βρίσκει καταφύγιο στη μελέτη, τη μόνιμη στη ζωή του συντροφιά και, μάλιστα, όσα από τα ρητά τα θεωρούσε ωφέλιμα για τους αγοραστές του, τα σημείωνε στα περιτυλίγματα του καπνού. Αργότερα εργάστηκε ως παιδονόμος στο Αγιοταφικό Μετόχι της Πόλης, όπου διευθυντής ήταν ο θείος του. Αγαπούσε και συμμετείχε σχεδόν κάθε ημέρα στις εκκλησιαστικές ακολουθίες. Ο πόθος δια την Μοναχική Πολιτεία ήταν διακαής. Το 1868 σε ηλικία είκοσι ετών φεύγει από την Πόλη και μεταβαίνει στην Χίο και υπηρετεί ως γραμματοδιδάσκαλος στο Λιθί, έως το 1873, όπου προσέρχεται στην Νέα Μονή και μετά από τριετή δοκιμασία λαμβάνει στις 7 Νοεμβρίου 1876 το αγγελικό σχήμα με το όνομα Λάζαρος. Στις 15 Ιανουαρίου (ημέρα της βαπτίσεώς του) το 1877 χειροτονείται διάκονος από τον μητροπολίτη Χίου, Γρηγόριο και μετονομάζεται σε Νεκτάριο. Στην Χίο φοιτά στο Γυμνάσιο, αλλά ο σεισμός του 1881 τον αναγκάζει να έρθει στην Αθήνα, όπου στο Βαρβάκειο δίνει τις απολυτήριες εξετάσεις, ως κατ’ οίκον διδαχθείς και παίρνει το απολυτήριο Το 1881 ταξιδεύει στην Αλεξάνδεια, όπου συναντά τον πατριάρχη Σωφρόνιο, ο οποίος τον παροτρύνει να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο, κάτι που γίνεται εφικτό με την οικονομική υποστήριξη των αδελφών Χωρέμη. Το 1882 πήρε την υποτροφία του κληροδοτήματος Α.Γ. Παπαδάκη. Πήρε το πτυχίο του τον Οκτώβριο του 1885 με βαθμό “καλώς”. Στις 23 Μαρτίου του 1886 χειροτονείται πρεσβύτερος από τον Αλεξανδρείας Σωφρόνιο. Στις 6 Αυγούστου του ιδίου έτους χειροθετείται Μέγας Αρχιμανδρίτης και Πνευματικός και τοποθετείται στην Πατριαρχική Αντιπροσωπεία Καΐρου. Εργάζεται συνεχώς με ζήλο και αυταπάρνηση. Η Εκκλησία της Αλεξανδρείας τον αμείβει με το ύπατο αξίωμα. Στις 15 Ιανουαρίου του 1889 χειροτονείται μητροπολίτης Πενταπόλεως, στον Άγιο Νικόλαο Καΐρου (ο οποίος ανακαινίστηκε ριζικώς υπό του Αγίου), από τον Πατριάρχη Σωφρόνιο, τον πρώην Κερκύρας Αντώνιο και τον Σιναίου Πορφύριο. Ως μητροπολίτης συνέχισε να ασκεί τα ίδια καθήκοντα, χωρίς μάλιστα να πληρώνεται, λόγω της δεινής οικονομικής κατάστασης του Πατριαρχείου. Έλαβε ενεργό μέρος για τις εκδηλώσεις της 50ετηρίδος της αρχιερατείας του ευεργέτη και προστάτη του Πατριάρχη, που έμελλε να γίνει διώκτης του. Με μεγάλη ταπείνωση δέχτηκε το αξίωμα της αρχιερωσύνης και είναι αξιοσημείωτο να αναφέρωμεν τι έλεγε προς τον Κύριο: “Κύριε διατί με ανύψωσες εις τοσούτον μέγα αξίωμα; Εγώ σου εζήτησα να γίνω μόνον Θεολόγος κι όχι Μητροπολίτης. Εκ νεαράς ηλικίας Σου εζήτησα να γίνω ένας απλός εργάτης του Θείου Λόγου Σου, και Συ, Κύριε, τώρα με δοκιμάζεις με τόσα πράγματα. Αλλ’ υποτάσσομαι, Κύριε, εις το θέλημα Σου, και δέομαι: καλλιέργησε εντός μου την ταπεινοφροσύνην και τον σπόρον των λοιπών αγίων αρετών, δι’ ων τρόπων γνωρίζεις, και αξίωσόν με να ζήσω πάσας τας επί γης ημέρας μου συμφώνως προς τους λόγους του μακαρίου Παύλου, όστις λέγει: “Ζω Δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός”. Και ο Κύριος εισάκουσε τη δέηση του ταπεινού Ιεράρχου. Οι αρετές του Αγίου διεδόθηκαν παντού και όλοι μιλούσαν με θαυμασμό για το θησαυρό που τους χάρισε ο Θεός. Όμως ο δημιουργός της κακίας, ο διάβολος, δεν άργησε να κάνει την εμφάνισή του. Πράγματι κάποιοι φιλόδοξοι κληρικοί που είχαν εισχωρήσει στο περιβάλλον του ενενηντάχρονου Πατριάρχη διέβαλαν τον Άγιο ότι δήθεν ξεσηκώνει το λαό και επιδιώκει να αναλάβει τον Θρόνο της Αλεξανδρείας. Μάλιστα υπαινίχθησαν και ηθικές παρεκτροπές του δικαίου Νεκταρίου. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την παύση του Αγίου από τη Διεύθυνση του Πατριαρχικού Γραφείου και … του επέτρεπαν να λαμβάνει μέρος τροφής εν τη κοινή τραπέζη μετά των ιερέων και να διαμένει στο οίκημα της Πατριαρχικής Επιτροπείας. Μετ’ ολίγον αποπέμπεται από την Αίγυπτο με την αιτιολογία “μη δυνειθείς να εξοικειωθή προς το κλίμα της Αιγύπτου“. Μάταια ζήτησε να συναντήσει τον Πατριάρχη. Οι πιστοί εθλίβησαν που στερήθησαν τον “συμπαθέστατον των Αρχιερέων και τον αγαθώτατον και δραστηριώτατον των κληρικών“. Εδέχθη ο θείος πατήρ την αδικίαν ταύτην και πικρή δοκιμασία εν πολλή ευχαριστία προς τον Κύριον και ανεχώρησε από την Αίγυπτο κι ήλθε στην Αθήνα το 1889, χωρίς χρήματα και απογοητευμένος αναζητώντας εργασία, αδυνατώντας να πληρώσει ακόμη και τα ενοίκια στην Νεάπολη (Εξάρχεια). Μετά από αγώνες καταφέρνει να πάρει μία θέση ιεροκήρυκος στην Εύβοια. Τον Ιούλιο του 1893 μετατίθεται στην νομό Φθιωτοφωκίδος όπου εργάζεται ακάματα για μόλις έξι μήνες, αφήνοντας άριστες εντυπώσεις. Τον Μάρτιο του 1894 αναλαμβάνει τη διεύθυνση της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής. Εργάζεται με ζήλο Θεού για την εμφύτευση του ιερού ζήλου της ιεροσύνης στους ιεροσπουδαστές του, αλλά και την επαγγελματική τους αποκατάσταση, την αναμόρφωση του αναλυτικού προγράμματος της σχολής, ακόμη και για την καλυτέρευση του φαγητού και την άθληση. Κατάφερε να χορηγούνται τέσσερις υποτροφίες κάθε χρόνο για μαθητές προερχόμενους από τη Μικρά Ασία. Το κυριότερο είναι ότι αποτελεί για αυτούς ένα ζωντανό παράδειγμα. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στη λατρευτική ζωή και ανέδειξε ως λατρευτικό κέντρο το ναό του Αγίου Γεωργίου της Ριζαρείου και τη σχολή πνευματικό ίδρυμα προσκαλώντας επιστήμονες να δίνουν διαλέξεις. Η προσευχή του ήταν το σημαντικότερο λίπασμα για την άνθηση της σχολής. Παράλληλα ασκούσε και λειτουργικό, κηρυκτικό, εξομολογητικό και φιλανθρωπικό έργο. Σχετίζεται με τον παπα-Πλανά και παίρνει μέρος στις αγρυπνίες στο εκκλησάκι του Αγίου Ελισαίου όπου έψαλαν οι Παπαδιαμάντης και Μωραϊτίδης. Τον Ιούλιο του 1898 επισκέπτεται για πρώτη φορά το Άγιο Όρος. Διέμεινε για ένα μήνα και επισκέφτηκε τα κυριότερα μοναστήρια και σκήτες. Συνδέθηκε ιδιαίτερα με τον Γέροντα Δανιήλ με τον οποίο διατήρησε μία πολύχρονη φιλία. Επίσης συνεδέθη με τον π. Ιερώνυμο Σιμωνοπετρίτη ο οποίος αργότερα διαδέχθηκε τον Άγιο Σάββα της Καλύμνου στην πνευματική καθοδήγηση της μονής στην Αίγινα. Το επόμενο καλοκαίρι (Αύγουστος 1898) ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη και την γενέτειρά του Σηλυβρία. Είχε την ευκαιρία να προσκυνήσει την εικόνα της Παναγίας της Σηλυβριανής και τους τάφους των γονέων του. Το 1904 έγινε πραγματικότητα η επιθυμία του για ίδρυση γυναικείας μοναστικής αδελφότητος, αρχικά αποτελουμένης από τέσσερις αδελφές. Ο Άγιος δεν έπαυε να τις κατευθύνει πνευματικά, να τις στηρίζει ηθικά και οικονομικά. Στις 7 Φεβρουαρίου του 1908 υπέβαλε την παραίτησή του από τη διεύθυνση της Ριζαρείου λόγω ασθενείας. Αφοσιώνεται στην καθοδήγηση των μοναχών, στην ανοικοδόμηση της μονής, στη συγγραφή και στην πνευματική και οικονομική στήριξη των αδυνάτων κατοίκων του. Οι δοκιμασίες όμως δεν σταμάτησαν. Για ποικίλους λόγους η επίσημη αναγνώριση της μονής δεν ήλθε παρά μόνο όταν ο Άγιος είχε κοιμηθεί. Επιπλέον, κατηγορήθηκε για ανηθικότητα από τη μητέρα μίας κοπέλας που κατέφυγε στη μονή να μονάσει. Όλες αυτές τις δοκιμασίες τις βίωνε με απόλυτη εμπιστοσύνη στο Θεό και είναι χαρακτηριστικό πως μία από τις προσφιλείς ασχολίες του ήταν η φιλοτέχνηση σταυρών στους οποίους έγραφε “Σταυρός μερίς του βίου μου“. Η υγεία του Αγίου ήταν πάντα εύθραυστη. Από τις αρχές του 1919 η πάθηση του προστάτη άρχισε να επιδεινώνεται. Μετά από παράκληση των μοναχών εισάγεται στις 20 Σεπτεμβρίου στο Αρεταίειο νοσοκομείο των Αθηνών, όπου νοσηλεύτηκε για πενήντα ημέρες. Την Κυριακή 8 Νοεμβρίου του 1920, προς το μεσονύκτιο παρέδωσε πλήρης ουρανίου γαλήνης την μακαρία ψυχή του εις χείρας Θεού ζώντος, τον οποίο αγάπησε εκ νεότητος και δι’ όλου του βίου εδόξασεν, σε ηλικία 74 ετών. Το τίμιο λείψανο του Αγίου ευωδίαζε και ευώδες μύρον έκβλυζε από το πρόσωπό του. Αυθημερόν μεταφέρθηκε στην Αίγινα, στο Μοναστηράκι του κι εψάλη η εξόδιος ακολουθία και ετάφη εν συρροή κλήρου και λαού. Ο τάφος του ανοίχτηκε επανειλημμένα κατά τα επόμενα χρόνια και για είκοσι και πλέον έτη το σώμα του ήταν σώον και αδιάφθορον, εκχέον την άρρητον ευωδίαν της αγιότητος ως μυροθήκη του Αγίου Πνεύματος. Αλλ’ ύστερον διελύθη, κρίμασιν οις οίδεν ο Θεός, ως διελύθησαν πολλά αδιάφθορα λείψανα αγίων. Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1953 έγινε η ανακομιδή των χαριτόβρυτων λειψάνων του, υπό του Μητροπολίτη Ύδρας Προκοπίου, παρισταμένων και άλλων κληρικών, μοναχών και πλήθους λαού. Μια άρρητη ευωδία πλημμύρισε την περιοχή. Το 1961 έγινε η επίσημος αναγνώρισις του Αγίου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. “Μέγας ο Κύριος ημών και της μεγαλοσύνης Αυτού ουκ έσται πέρας, ο δοξάζων τους δοξάσαντας αυτού” ως αψευδώς επηγγήλατο. Όντως ο Άγιος Νεκτάριος είναι ο Άγιος του αιώνος μας, ο γλυκύς, ο πράος, ο ανεξίκακος, ο ταπεινός και δια τούτο έλαβε και λαμβάνει τόση χάρη από τον Κύριος της Δόξης. Ο συμπαθής Άγιος να παρέχει ενί εκάστω, εν παντί και πάντοτε την πατρική και σωστική αντίληψίν του και βοήθειαν. αμήν (Από τον φοιτητή Θεολογίας κ. Σοφό Μιχάλη)

Η διακονία στη Ριζάρειο Ο Άγιος Νεκτάριος παρά τις ποικίλες αντιξοότητες, που προερχόταν τόσο από την φύση του παιδαγωγικού έργου και την ποικιλία προέλευσης των μαθητών (στη Σχολή φοιτούσαν και παιδιά πολλών ευπόρων αθηναϊκών οικογενειών κλπ., που δεν ενδιαφέρονταν για να ιερωθούν, αλλά μαθήτευαν σε αυτή επειδή το ποιοτικό της επίπεδο ήταν πολύ υψηλό), όσο και από την απιστία των καιρών, αλλά και από επεμβάσεις του Συμβουλίου της Σχολής, διηύθυνε- το σημαντικότερο μετά τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών- εκκλησιαστικό αυτό εκπαιδευτήριο για δεκατέσσερα συνεχή χρόνια, χωρίς ποτέ ν’ απουσιάζει από τη θέση του, με αισθήματα ανθρωπιστικά, όπως αυτά τα γνώριζε από τη δαψιλή μελέτη των αρχαίων συγγραφέων, με αγάπη Χριστού, με πατρική στοργή, πολλή φρόνηση και ενδιαφέρον ανύστακτο, με προσευχή διαρκή, προκειμένου να επιτύχει την αποστολή του. Αναφέρεται πως όταν ένας μαθητής έκανε κάποιο σοβαρό παράπτωμα, ο Άγιος θεωρούσε τον εαυτό του υπεύθυνο, προσευχόταν εκτενώς και υποβαλλόταν σε αυστηρή νηστεία. Το μέτρο αυτό είχε επίδραση στους ευαίσθητους μαθητές, οι οποίοι συνήθως μεταμελούνταν και απέφευγαν να επαναλάβουν τις αταξίες τους. Αλλά και όταν, σπάνια, ήταν αναγκασμένος, να επιβάλει κάποια ποινή, στεναχωρούνταν πολύ, ιδίως μάλιστα όταν έβλεπε πολλοί σημαίνοντες να παρεμβαίνουν υπέρ αυτών. Έγραφε στις μοναχές της Αίγινας: “Πλην της στενοχωρίας ταύτης (έλλειψη χρημάτων να στείλει στο μοναστήρι) είχον και ετέρα πολύ σπουδαίαν, ήτις και αύτη σήμερον έπαυσε. Εδίωξα εκ της Σχολής τέσσερας μαθητάς, δύο της τετάρτης τάξεως και δύο της πέμπτης, οίτινες μετά ένα μήνα ακριβώς θα ελάμβανον το δίπλωμά των. Οι υπέρ αυτών ενδιαφερόμενοι ήσαν ισχυροί, αλλ’ επί τέλους σήμερον απεβλήθησαν, αλλ’ άνευ πράξεως αποβολής”, η οποία αποβολή, ας σημειωθεί, θα τους στιγμάτιζε και θα τους ακολουθούσε στη σταδιοδρομία τους. Ο Πενταπόλεως δεν υπήρξε ποτέ εκδικητικός ούτε ήθελε την εξόντωση εκείνων που παρεκτρέπονταν, παράλληλα όμως ήταν και ανυποχώρητος στην διαφύλαξη της ηθικής και του κύρους της Ριζαρείου, ως Εκκλησιαστικής Σχολής.

Η Κοίμηση και ο ενταφιασμός του Αγίου

Στο απόμακρο για κείνο τον καιρό νοσοκομείο της Αθήνας, το Αρεταίειο, η γραμματεία έπαιρνε απ’ έξω εντολή και έδινε μέσα εντολή να κρατήσουν κάποιο κρεββάτι στον μικρό παθολογικό θάλαμο για έναν γέροντα καλόγερο, από την Αίγινα.
Τον έφεραν κάποιο μεσημέρι δυο καλόγρηες κι ένας μέτριος στο ανάστημα σαραντάρης που από την πρώτη στιγμή που μπήκαν ανησυχούσε και κρυφόκλαιγε. Έκαναν τις διατυπώσεις της εισόδου και παραμονής του στο θεραπευτήριο και η μια από τις δυο καλόγρηες, έφυγε.

Στον θάλαμο που τον τοποθέτησαν ήταν άλλα τέσσερα κρεββάτια ωστόσο μόνο τα δύο ήταν πιασμένα. Στο διπλανό του γέροντα της Αίγινας αναπαυόταν ένας άντρας περίπου σαραντάρης που έπασχε από παράλυση των κάτω άκρων. Ήταν επαρχιώτης οικογενειάρχης, είχε πέσει σ’ ένα γκρεμό από το ζώο του, χτύπησε κι από τότε τον έσερναν με τα φορεία. Στο παρακάτω, έμενε κάποιος γέροντας συνταξιούχος δάσκαλος, με ουρολογική κι αυτός πάθηση.

“Τι νομίζεις γερόντισσα Ευφημία, έκανε κάπου στον προθάλαμο σιγανασαίνοντας και σκουπίζοντας τα δάκρυά του ο άντρας, θα κάνει την εγχείρηση, θ’ αντέξει στο μαχαίρι;”
Εκείνη απόμεινε συλλογισμένη.
“Τι θ’ απογίνουμε δίχως την ευλογημένη του καθοδήγηση, πώς θα ζήσουμε χωρίς την προσευχή του;” συνέχισε ο άντρας.
“Ελπίζω, κύριε Σακκόπουλε, αποκρίθηκε τέλος η καλόγρηα, μισοταραγμένη. Ο καλός θεός θα λυπηθεί την αδελφότητα, δεν θα επιτρέψει ν’ απομείνουμε είκοσι οκτώ ψυχές ορφανές.”
“Ω αδελφή Ευφημία, σ’ αυτόν οφείλω τα πάντα. Και κυρίως τον θησαυρό της ψυχής μου. Αυτός με εισήγαγε εις το εύρος, το ύψος και το κάλλος που έχει ο Κύριος. Από νωρίς έχασα την μητέρα μου και το ξεπέρασα, πρόπερσι αναπαύθηκε κι ο πατέρας μου, άνθρωπος όλο αυταπάρνηση κι ευγένεια και το κατάπια. Αν μας εγκαταλείψει κι ο άγιος γέροντας, ο πνευματικός πατέρας και οδηγός και μεσίτης εις τον Θεόν, θα καταντήσω δυστυχής, θα παραμείνω δεντρί στην έρημο…”.

Η καλόγρηα τον ανακύτταξε με κάποια στοργή και κούνησε το κεφάλι.
Πέρασε ο πρώτος μήνας, πέρασε κι ο δεύτερος.
Δεν πρόλαβε να κάνει εγχείρηση, δεν πρόλαβε να περάσει από μαχαίρι.
Η Αθήνα συγκλονιζόταν από ιαχές και αλλαλαγμούς για την εκλογική ήττα του Βενιζέλου, για τις αλλαγές στην Κυβέρνηση, για την επαναφορά του εξόριστου Βασιληά Κωνσταντίνου, οι εκκλησιαστικοί κύκλοι συζητούσαν, σχολίαζαν την έκπτωση του Μελετίου και την επανανθρόνιση του Θεοκλήτου, όταν ο χλωμός ασκητικός εκείνος γέροντας, ο καλόγερος της Αίγινας, έβλεπε ξαφνικά καταμπροστά του ανοιγμένους τους ουρανούς και τους αγγέλους κατά χιλιάδες να τον υποδέχονται.
Στάθηκε λίγο προτού ξεψυχίσει κι αφουγκράστηκε. Από ψηλά κάποια γνώριμη φωνή, κάποια ολόγλυκια φωνή σε ξένη χώρα, τον καλούσε.
“Είσελθε τέκνον, είσελθε εις την χαράν του Κυρίου σου. Σε αναμένει ο της δικαιοσύνης στέφανος.”
” Εις εμέ, εις εμέ το λέγεις Κύριε;” πρόλαβαν να ψιθυρίσουν για στερνή φορά τα χείλη του.
Κι ανοίγοντας το στόμα να πάρει ανασεμιά, είδε πως μεταφέρεται. Παρέδωσε την άγια του υπομονετική ψυχή στον αγαπημένο του Αφέντη. Στον Αφέντη των ουρανίων, των επιγείων και καταχθονίων.

Η γερόντισσα Ευφημία αναστατώθηκε.
“Σεβασμιώτατε, σεβασμιώτατε, ανάκραξε με λυγμούς. Κύριε Σακκόπουλε, που είναι ο κύριος Σακκόπουλος;… Το τηλέφωνο παρακαλώ, το τηλέφωνο…
Ήρθε μια σαβανώτρα από το προσωπικό του νοσοκομείου να βοηθήσει τη γερόντισσα. Το νεκρό σώμα, μοσκομύριζε… Θεέ και Κύριε ! … Κάτι πήγε να πει η γερόντισσα δεν το μπόρεσε. Για μια στιγμή έβγαλαν τη μάλλινη φανέλλα και την πέταξαν πρόχειρα στο διπλανό κρεββάτι. Κι ώσπου να προχωρήσουν να τελειώσουν με τα σάβανα, ο διπλανός άρρωστος, ο άνθρωπος που έπασχε από παράλυση των κάτω άκρων κινήθηκε, ξεπετάχθηκε όρθιος, αμφιταλαντεύθηκε, στάθηκε στα πόδια του κι έκανε το σταυρό του.
“Σηκώθηκα, περπατάω! ανάκραξε δυνατά, Θεέ μου, έγινα καλά! Τι έχει αυτή η φανέλλα;”
Για δες, ήταν στ’ αλήθεια όρθιος, περπατούσε !

Δεν καλοκατάλαβαν, απόμειναν να χάσκουν. Το νεκρό σώμα μοσκομύριζε… Η γερόντισσα πήρε τη φανέλλα την έβαλε ένα κουβάρι στο ράσο της. Τα χέρια της έτρεμαν.
Απόρησαν oι γιατροί, απόρησε και το προσωπικό του νοσοκομείου όταν έμαθαν πως ο φτωχός ρασοφόρος από την Aίγινα, ήταν άλλοτε γενικός διευθυντής στη Ριζάρειο και ήταν λέει… δεσπότης!

Μια νύχτα θρήνου πέρασε η γερόντισσα Ευφημία.
Αργά το πρωί έφθασε ένας φίλος Αρχιμανδρίτης, ιεροκήρυκας, ο Παντελεήμων Φωστίνης και λίγο πιο έπειτα ο πρωτοπρεσβύτερος Άγγελος Νησιώτης, διαλεκτός μαθητής του στη Ριζάρειο και δημιουργός αργότερα κατηχητικών σχολείων. Έφθασε σωστό ανθρώπινο ράκος κι ο Κωστής Σακκόπουλος. Παράγγειλαν το φέρετρο παράγγειλαν τη νεκροφόρα και λίγo αργότερα ξεκίνησαν για τον Πειραιά.

Το βαποράκι της γραμμής η “Πτερωτή”, θα σήκωνε άγκυρα για την Αίγινα ακριβώς στις δυο το μεσημέρι. Η νεκροφόρα με λογίς – λογίς διατυπώσεις που έπρεπε να γίνουν, έφθασε εμπρός στον καθεδρικό ναό της Αγίας Τριάδος στον Πειραιά, λίγo μετά τις δώδεκα. Ο ναός βρέθηκε κλειστός, όλοι oι αρμόδιοι κι ο νεωκόρος, έλειπαν για μεσημεριάτικη διακοπή.

Αυθόρμητα μαζεύτηκε ολόγυρα στο πεζοδρόμι κόσμος. Από λαλιά σε λαλιά, ακούστηκε, μαθεύτηκε στην εργατική πόλη, η κοίμηση του γέροντα της Ριζαρείου. Κι ένας λαός περικύκλωσε το φέρετρο.
Καθώς το έφεραν σιμά στα σκαλοπάτια του ναού για να πάρουν τουλάχιστον μια φωτογραφία στην πόλη και στο χώρο που τόσο είχε κηρύξει κι αγαπήσει κι άνοιξαν το καπάκι, μούδιασαν, τάχασαν… Παρατήρησαν κάτι το ασυνήθιστο, το καταπληκτικό. Από την ήρεμη και γαλήνια μορφή έσταζε κάτι σαν ιδρώτας που μοσκομύριζε… Θεέ και Κύριε !

Ο Κώστας ο Σακκόπουλος σαστισμένος έτρεξε κι αγόρασε από το περίπτερο ένα πακέτο μπαμπάκι και σκούπισε σιγά – σιγά και απαλά από το πρόσωπο τον μοσκομύριστο ιδρώτα. Μερικοί τότε έπεσαν επάνω του, του άρπαξαν τις τούφφες το μπαμπάκι, τόφερναν ευλαβικά στο μέτωπό τους, άλλοι τόκρυβαν στις τσέπες τους, άλλοι το παράχωναν στο στήθος.
“Δεν έχει βάρος, δεν έχει βάρος, είναι λαφρύς σαν πούπουλο”, φώναξαν και oι άνδρες που σήκωναν το φέρετρο, έτοιμοι να το ξαναφέρουν στη νεκροφόρα.
Το βαποράκι της γραμμής η “Πτερωτή” έφθασε στις τέσσερις παρά κάτι, απόγευμα στην Αίγινα με τη σημαία “μετζάστρα” στο πλωριό κατάρτι.
Προτού αράξει στο μώλο, ο καπετάνιος σφύριξε τρεις φορές πένθιμα και συνθηματικά.
Στα γαλανά νερά του Σαρωνικού ταξίδευε το ιερό λείψανο ενός ανθρώπου του Θεού. Ενός κληρικού που δεν καυχήθηκε ποτέ για κάτι δικό του. Ενός ιερομόναχου που ευαρέστησε τον άγιο Θρόνο με την υπακοή, το ταπεινό φρόνημα, την υπομονή, την πίστη, την αγάπη.
Αμέτρητος λαός πλημμύρισε κάτω την παραλία. Όλος σχεδόν ο κλήρος, όλοι oι ιερομόναχοι, όλες oι καλόγρηες από τα ντόπια μοναστήρια.
Οι γυναίκες έκλαιγαν σιωπηλά, μερικές στέναζαν, μερικές μοιρολογούσαν.
“Παππούλη μας, προστάτη της φτωχολογιάς, τι θ’ απογίνουμε τώρα που μας άφησες ορφανές και μόνες;”
Διακόσιοι τόσοι άντρες τσακώθηκαν ποιος θα σηκώσει το φέρετρο. Ήταν oι φίλοι του, oι ψαράδες του γυαλού, οι σφουγγαράδες που ταξίδευαν και βουτούσαν πέρα στην Τζιμπεράλτα και στο Τούνεζι κι έφερναν σφουγγάρια της ευλογίας με χαραγμένο στη μέση τον τίμιο σταυρό, εργάτες που δούλεψαν στη μονή κι έφαγαν ψωμί από τα χέρια του, oικοδόμοι, αγρότες αμπελουργοί, επαγγελματίες και πλανόδιοι.
Ο δήμαρχος με τον αστυνόμο για να τους φέρουν σε λογαριασμό, τους χώρισαν σε τετράδες και υπολόγισαν το δρόμο κάπου δυο ώρες και κάτι, ώσαμε το μοναστήρι.
Σε λίγο τα πάντα τακτοποιήθηκαν και η πομπή ξεκίνησε.
Ήταν κάτι το ριγηλό και συγκινητικό. Ποτέ η Αίγινα δε θυμόταν ένα τέτοιο ξόδι.
Αυθόρμητα η λαϊκή ψυχή αγκάλιασε το λείψανο – θησαυρό του διαλεκτού παιδιού της και τόφερνε με σφιχτή ανασεμιά στη θέση Ξάντος.

Πένθιμη διακόσμηση γυρόφερνε την πόλη και την παραλία. Οι καμπάνες στους ναούς σιγοχτυπούσαν όπως τη μεγάλη Παρασκευή. Θυμίαμα καιγόταν σ’ όλες τις πόρτες και δροσερά λουλούδια έπεφταν από γρηές και νιες και δροσερές παρθένες. Ένα πλήθος νέοι ρασοφόροι Ριζαρείτες ακολουθούσαν σιωπηλοί.
“Δεν έχει βάρος, δεν έχει βάρος, είναι λαφρύς σαν πούπουλο”, φώναζαν κατάπληκτοι κάθε τόσο οι άνδρες από τα σταυροδρόμια και τις λαγκαδιές, καθώς σήκωναν το φέρετρο κι ετοιμάζονταν ν’ αλλάξουν βάρδια.
Το μοναστήρι γέμισε κόσμο. Ατελείωτη μυρμηγκιά, κάθε λογίς άνθρωποι, γνωστοί, άγνωστοι, καταλαχάρηδες του βουνού, του λόγγου, της ακρογυαλιάς. Όλοι τους είχαν διάθεση να παρασταθούν, να προσευχηθούν, να ξενυκτίσουν, να κλάψουν.

Σ’ όλο τούτο το πλήθος και στις καλόγρηες της αδελφότητας που έκλαιγαν σαν μικρές νεαρές κοπέλλες, ξεχώριζε η φυσιογνωμία της ηγουμένης, της οσίας Ξένης, της τυφλής.
Στάθηκε κάποια στιγμή καταμπροστά στο φέρετρο, πάνω στη γαλήνια κι ευγενική μορφή, που θαρρούσες ότι λαφροκοιμόταν, τη μορφή του πνευματικού πατέρα και οδηγού, του ευεργέτη και προστάτη της και μη μπορώντας με τα τυφλά μάτια να δει, να προσέξει τον ιδρώτα – μύρο που κυλούσε από το μέτωπο, τό’νοιωσε σαν όσφρηση, σαν ευωδιά και μένοντας ακίνητη και κάνοντας τρεις φορές το σημείο του σταυρού, είπε:
“Ο πατέρας μας δεν πέθανε. Ζει, μας βλέπει και προσεύχεται απόψε για μας. Το μοναστήρι μας θα προκόψει δεν θα το αφήσει ο Κύριος. Όταν ζούσε και τον απολαμβάναμε δίπλα μας, κοντά μας, φάρο και οδηγό, αυτό πάντα μας έλεγε. Αυτή την προφητεία: Από δω, μας έλεγε, κόρες μου, απ’ αυτές τις ερημιές, σε μερικά χρόνια θα διαβαίνουν άμαξες, θα περνά πλήθος ο κόσμος με αφιερώματα, χρυσάφια και λαμπάδες. Kαι μεις οι άπραγες στεκόμασταν δίβουλες, ξαφνιασμένες. Μήπως τάχα παραλογίζεται ο σεβασμιώτατος, αναρωτιόμασταν με ανησυχία. Αδελφές μου, μη κλαίτε, αδέλφια μου μη θρηνείτε. Η Αίγινα και η Ελλάδα απόκτησε έναν όσιο, ένα σημερινό ικέτη εμπρός εις τον Εσταυρωμένο”.

Τα λόγια της σκέπαζαν τους κρυφούς λυγμούς της από μια θεϊκή δύναμη και χάρη. Τα λόγια της έπεσαν στο πλήθος με τέτοια αρμονία που γλύκαναν ευθύς όλες τις καρδιές και για κάμποσο χρονικό διάστημα της νύχτας απόδιωξαν τις μελαγχολικές σκέψεις του θανάτου.
Τρεις μέρες και τρεις νύχτες κράτησε το λαϊκό τούτο προσκύνημα. Και το λείψανο αδιάκοπα έσταζε ιδρώτα μύρο και σκορπούσε ολοτρόγυρα ευωδία!
Mια από τις τρόφιμες της αδελφότητας ανησύχησε.
“Θα πρέπει να επισπεύσουμε τον ενταφιασμό, πέταξε με σπουδή στην οσία Ξένη. Δεν μπορεί, γερόντισσά μου, σώμα είναι, θα βρωμίσει”.
Το βράδυ που κοιμήθηκε, είδε ολοζώντανο σιμά της τον γέροντα ντυμένο στα αρχιερατικά του άμφια.
” Σεβασμιώτατε”, ανάκραξε. Kαι γονάτισε να του ασπασθεί το χέρι.
“Βρωμά παιδί μου, το χέρι μου;” τη ρώτησε επιτιμητικά.
” Μοσκομυρίζει σεβασμιώτατε”, ψιθύρισε.
“Τι μυρίζει;”
“Λιβάνι και αλόη.”
“Τότε μη φοβείσαι και δια το λείψανον.”
Ξύπνησε καταφοβισμένη. Έτρεξε στο φέρετρο, ασπάσθηκε τρεις φορές τα κρινοδάχτυλα των χεριών. Kαι ξαναπρόσεξε που έτρεχε συνέχεια στη μορφή ιδρώτας – μύρο.
Φυσικά φρόντισαν και για τον ενταφιασμό. Θα τον τοποθετούσαν εκεί πλάγια στο ναό, χαμηλά στο πεύκο. Στο καταπράσινο και φουντωτό βελονόφυλλο δεντρί που τόσο αυτός καμάρωνε κι αγαπούσε. Εκεί, που κάποτε η πρώτη εκείνη γερόντισσα κάτοικος, σαν έσκαβε για να το φυτέψει, τοσοδούλι και μικράκι, άκουσε την παράδοξη φωνή : “άφισε τόπο για ένα τάφο”. Ναι, τώρα όλα ξεκαθάριζαν. Ο καλός Θεός είχε προδιαλέξει τόπο για το σκήνωμα του διαλεκτού παιδιού του.

Προτού σκεπάσουν το φέρετρο για τον ενταφιασμό, όλες σχεδόν oι μαθήτριες και υποτακτικές έφεραν κι έρριξαν λεμονανθούς από τις λεμονίτσες που είχε φυτέψει ο ίδιος ο γέροντας με το χέρι του, σε διάφορες πρασιές ολόγυρα από το ναό και παράπλευρα έξω.

(Από το βιβλίο του Σώτου Χονδρόπουλου: Ο άγιος του αιώνα μας -Ο όσιος Νεκτάριος Κεφαλάς- Αφηγηματική Βιογραφία. Έκδοσις Ιεράς Κοινοβιακής Μονής Αγίας Τριάδος Αιγίνης. Δεύτερη Έκδοση- Διορθωμένη. Σελ. 269-274)

( εμφανίσεις… ) Ταπεινός και  συκοφαντημένος όσο ελάχιστοι στην εποχή μας… Ο π. Νεκτάριος Βιτάλης, γνωστότατος στο Λαύριο για την δράση του και για την συμπαράστασή του στον φτωχό και ξεγραμμένο κόσμο της υποβαθμισμένης αυτής περιοχής, διηγείται το παρακάτω περιστατικό όπως του συνέβη, όταν ετοιμοθάνατος από καρκίνο, περίμενε απλώς την ώρα του θανάτου του… Τα όσα ειπωθούν παρακάτω έχουν παρουσιαστεί επανειλημμένως από τα δίκτυα Ενημέρωσης, και είναι καταχωρημένα και στο βιβλίο ” ΜΙΛΗΣΑ ΜΕ ΤΟΝ  ΑΓΙΟ  ΝΕΚΤΑΡΙΟ ” — Αθήνα 1997, του γνωστού συγγραφέα κ. Μανώλη Μελινού. Διηγείται ο π. Νεκτάριος Βιτάλης,— Είχα προσβληθεί από σοβαρή μορφή καρκίνου. Το στήθος μου ήταν μια πληγή ανοικτή που έτρεχε αδιάκοπα αίμα και πύον. Από τους πόνους έσκιζα τις φανέλες μου. Κατάσταση τραγική, πήγαινα κατ΄ ευθείαν στον θάνατο. Να φαντασθείτε, είχα ετοιμάσει ακόμη και τα σάβανά μου… Στις 26  Μαρτίου 1980  το πρωί, συζητώντας στο γραφείο μου στο υπόγειο του Ναού,  μαζί με την νεωκόρο Σοφία Μπούρδου και την αγιογράφο Ελένη Κιτράκη άνοιξε ξαφνικά ή πόρτα και μπήκε ένα άγνωστό μου γεροντάκι. Είχε τα γένια του κατάλευκα, κοντός και με ελαφριά φαλάκρα. Ίδιος ακριβώς όπως ο Άγιος Νεκτάριος στις φωτογραφίες που βλέπουμε. Πήρε τρία κεριά χωρίς να ρίξει χρήματα κι΄ άναψε μόνο τα δύο. Προσκύνησε όλες τις εικόνες του τέμπλου, προσπερνώντας την εικόνα του Αγίου Νεκταρίου χωρίς να την προσκυνήσει. Εμένα δεν μ΄ έβλεπε στο σημείο που βρισκόμουνα. Είχα φοβερούς πόνους όταν τράβηξα την κουρτίνα του γραφείου και προχώρησα προς το μέρος του.  Μπροστά στην Ωραία Πύλη σταύρωσε τις παλάμες του και χωρίς να κοιτάξει πουθενά, ρώτησε, –Ο γέροντας είν΄ εδώ; Η νεωκόρος ξέροντας την αρρώστια μου θέλησε να με ” προστατεύσει “… –Όχι, όχι…είναι με γρίπη στο σπίτι του… –Δεν πειράζει. Εύχεσθε, και καλή Ανάσταση, είπε εκείνος και έφυγε.Ήρθε η νεωκόρος τρέχοντας και μου λέει, –πάτερ Νεκτάριε, ο γέροντας που μόλις έφυγε έμοιαζε ίδιος με τον Άγιο Νεκτάριο! Τα μάτια του πετούσαν φλόγες. Μου φαίνεται ότι ήταν ο Άγιος Νεκτάριος κι΄ ήλθε να σάς βοηθήσει… Την ευχαρίστησα νομίζοντας ότι μου έλεγε αυτά για να με παρηγορήσει. Όμως κατά βάθος “κάτι” δεν πήγαινε καλά. Την έστειλα μαζί με την αγιογράφο να βρούνε γρήγορα  τον άγνωστο και να τον φέρουν πίσω. Μπήκα στο Ιερό και προσκυνώντας τον Εσταυρωμένο κλαίγοντας, για μια ακόμη φορά παρακαλούσα τον Χριστό να με θεραπεύσει. Τα βήματά τους με διέκοψαν, –πάτερ, ο Γέροντας ήρθε ! Πλησίασα να του φιλήσω το χέρι, αλλά με ταπείνωση δεν μ΄ άφησε. Έσκυψε και φίλησε αυτός το δικό μου ! Τον ρώτησα, –Πώς λέγεσθε γέροντα; –Αναστάσιος παιδί μου, είπε, λέγοντας το βαπτιστικό όνομα που είχε πριν γίνει μοναχός… Τού υπέδειξα να προσκυνήσει τα άγια λείψανα. Έβγαλε ένα ζευγάρι συρμάτινα γυαλάκια, μ΄ ένα μόνο μπρατσάκι. Μόλις τα είδαμε, όλοι   α ν α τ ρ ι χ ι ά σ α μ ε ! Ήταν τα ίδια γυαλιά του Αγίου Νεκταρίου που είχαμε στην προθήκη με τα άγια λείψανα. Μου τα είχε δωρήση η παλιά γερόντισσα του μοναστηριού του, στην Αίγινα, μοναχή Νεκταρία. —Η πίστη είναι το πάν !..., είπε ο άγνωστος, καθώς φορούσε τα γυαλιά του. ΟΙ  ΑΓΙΟΙ ΤΟΥ  ΧΡΙΣΤΟΥ ΖΟΥΝ ΑΙΩΝΙΑ… Άρχισε να ασπάζεται με ευλάβεια όλα τα άγια λείψανα καθώς τον ξεναγούσε ή νεωκόρος. Στα  λείψανα του Αγίου Νεκταρίου  α δ ι α φ ό ρ η σ ε  , προσπερνώντας τα… –Γέροντα, με συγχωρείτε του είπα. Κι΄ ο Άγιος Νεκτάριος θαυματουργός είναι. Γιατί δεν τον ασπάζεστε ; Γύρισε και με κοίταξε χαμογελώντας. Τον ρώτησα, –Πού μένετε Γέροντα ; Μού έδειξε το ταβάνι, εκεί που κτίζαμε την καινούργια εκκλησία, λέγοντας, –Το σπίτι μου δεν είναι ακόμη έτοιμο και στενοχωρούμαι. Ή θέση μου δεν μου το επιτρέπει να μένω εδώ κι΄ εκεί… –Γέροντα, του εξομολογήθηκα, σάς είπαν ψέμματα ότι έχω γρίπη. Έχω  κ α ρ κ ί ν ο ! Θέλω όμως να γίνω καλά, να φτιάξω την Αγία Τράπεζα, να τελειώσω την Εκκλησία πρώτα, και μετά ας πεθάνω… –Μη στενοχωρείσαι, μου είπε. Εγώ τώρα αναχωρώ. Πηγαίνω στην Πάρο να προσκυνήσω τον Άγιο Αρσένιο και να επισκεφτώ και τον παπά-Φιλόθεο, πρόσθεσε, ξεκινώντας να φύγει. Προσπέρασε την μεγάλη εικόνα του χωρίς να δώσει σημασία… Τον σταμάτησα και ακούμπησα τα χέρια μου στο πρόσωπό του. —Γεροντάκο μου, γεροντάκο μου, του είπα, το προσωπάκι σου μοιάζει ίδιο με του αγίου Νεκταρίου που τιμάει αυτή εδώ η Εκκλησία μας… Τότε, κύλησαν δ ά κ ρ υ α   από τα μάτια του…Με σταύρωσε, και με αγκάλιασε με τα χέρια του.. Παίρνοντας θάρρος κι΄ εγώ άνοιξα τα χέρια μου να τον αγκαλιάσω. Μόλις τα άπλωσα όμως, κι΄  ενώ τον έβλεπα μπροστά μου, τα χέρια μου έκλεισαν στο  κ ε ν ό !… Ανατρίχιασα και σταυροκοπήθηκα. Τού λέω πάλι, –Γέροντά μου, σε παρακαλώ, θέλω να ζήσω, να κάνω την πρώτη μου λειτουργία. Βοήθησέ με να ζήσω… Έφυγε από κοντά μου και αφού στάθηκε πέρα, στην εικόνα του μπροστά, μου είπε, –Ω, παιδί μου Νεκτάριε, μη στενοχωριέσαι. Δοκιμασία περαστική είναι, και θα γίνεις καλά! Θα γίνει το θαύμα που ζητάς και θ΄ ακουστεί σε όλο τον κόσμο. Μη φοβάσαι… Αμέσως  χ ά θ η κ ε   α π ό   μ π ρ ο σ τ ά   μ α ς   μέσα από την  κ λ ε ι σ τ ή   π ό ρ τ α… Έτρεξαν οι γυναίκες να τον προφθάσουν. Τον πρόλαβαν στην στάση του λεωφορείου. Μπήκε μέσα και από εκεί   ε ξ α φ α ν ί σ θ η κ ε ,   πριν ξεκινήσει το λεωφορείο !… Αυτά αναφέρει ο π. Νεκτάριος Βιτάλης, ένα σεβαστό και κατά πάντα αξιόπιστο πρόσωπο, παρουσία μαρτύρων, που τελικά έγινε καλά, διαψεύδοντας γιατρούς, ακτινογραφίες, και προβλέψεις θανάτου. Γιατί επάνω όλων βρίσκεται ο Χριστός, ο ζωντανός Θεός μας και οί μεσίτες Άγιοί του, συν την Παναγία Μητέρα του ! Γιατί  ” όπου Θεός βούλεται, νικάται φύσεως τάξη…“

Από πολύ μικρός η ευσεβής μητέρα του του έμαθε τον 50ο Ψαλμό, το «Ελέησόν με ο Θεός». Και όπως λέει χαρακτηριστικά ο Συναξαριστής του βίου του, όταν έφθανε στο σημείο του Ψαλμού «διδάξω ανόμους τας οδούς Σου» το επαναλάμβανε πολλές φορές. Δείχνοντας το τι επρόκειτο να γίνει όταν μεγαλώσει. Το πόσο μεγάλος κήρυκας του λόγου του Θεού θα γινόταν και πόσο πολύ κόσμο θα έφερνε δια μετανοίας στην Εκκλησία.

Τα παιχνίδια του αγίου ποια ήταν; Έκανε τεχνητούς άμβωνες και μιλούσε για το Χριστό στα παιδιά της ηλικίας του. Θέλοντας με τον τρόπο αυτό να δείξει στους νέους της εποχής μας και κάθε άλλης εποχής ότι η Εκκλησία είναι η Μάνα μας όπου πρέπει να καταφεύγουμε για να βρίσκουμε ανάπαυση της ψυχής μας. Μόνον δια των Μυστηρίων, ιδία δε με το Μυστήριο των μυστηρίων, τη Θεία Ευχαριστία, όπου μεταλαμβάνουμε το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας, παίρνουμε τη Χάρη του Χριστού μέσα μας.
Όλα αυτά τα έκανε ο άγιος όταν ήταν μικρό παιδί. Μετά όμως όταν μεγάλωσε και έγινε κληρικός της Εκκλησίας μας και Διευθυντής της Ριζαρείου Σχολής Αθηνών, έδειξε όχι μόνο πόσο καλός κληρικός ήτο αλλά και το πόσο μεγάλες οργανωτικές δυνατότητες διέθετε. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, πριν αναλάβει δηλ. την Διεύθυνση της Σχολής ο άγιος Νεκτάριος, η Σχολή κινδύνευε να διαλυθεί. Όταν όμως έγινε Σχολάρχης της ο επίσκοπος Πενταπόλεως, άγιος Νεκτάριος, αναβαθμίστηκε.

Το έργο του όμως δεν φάνηκε μόνο στη Σχολή αυτή. Ήταν και κηρυκτικό. Κήρυττε τόσο στις ενορίες των Αθηνών, αλλά και στο Πειραιά. Και όπου πήγαινε πλήθη λαού προσέτρεχαν στο Ναό που λειτουργούσε και ομιλούσε για να τον ακούσουν και να ωφεληθούν ψυχικά.
Κι όλα αυτά γίνονταν επειδή η ζωή του αγίου ήταν σύμφωνη με τα λόγια του. Δεν έλεγε άλλα και έπραττε άλλα.

Ανέκαθεν οι Άγιοί μας, γιατί και σήμερα υπάρχουν Άγιοι, αποτελούν τις ξεχωριστές εκείνες μορφές που ελκύουν την Χάριν του Θεού και την εκπέμπουν σε ολόκληρον την κτίσιν, αγιάζοντάς την. Ανάμεσά τους και ο Άγιος Νεκτάριος, που η συμβολή του στο οικολογικό πρόβλημα – παρότι μας ξενίζει στο άκουσμα – είναι, όπως και όλων των Αγίων, αυθεντική, γνήσια και ολοκληρωμένη. Προβάλλει έναν νέον τρόπον ζωής, διαπνεόμενον από το πνεύμα της μετανοίας, της αγάπης και της ασκήσεως. Αν και δεν συνέγραψε ειδική μελέτη για το περιβάλλον μας αφήνει, κυριολεκτικά, έκθαμβους η φωτισμένη και σωστή βιοτή του απέναντι στο συγκεκριμένο θέμα. Ο Άγιος σε όλη του τη ζωή στάθηκε με σεβασμό μπροστά στο δημιούργημα του Θεού, την κτίσιν. Δεχόταν τα αγαθά της φύσεως ως δώρα του Θεού και τα χρησιμοποιούσε «μετά φόβου Θεού», αδελφικής αγάπης και ευχαριστίας. Φυσική συνέπεια του πνεύματος αυτού ήταν η δοξολογική, σωστή χρήσις της κτίσεως. Η οσιακή μορφή του εχαρακτηρίζετο από απόλυτον συμμετρίαν. Η ζωή του, άκρως ασκητική σ’ όλες τις εκδηλώσεις της, περιοριζόταν στις απολύτως απαραίτητες ανάγκες. Η τροφή του λιτότατη. Η ενδυμασία του πτωχική και ευτελής, η σπατάλη και η πολυτέλεια άγνωστα σ’ αυτόν. Πως, λοιπόν, ήταν δυνατόν ο χαριτωμένος αυτός άνθρωπος να διανοηθή να προξενήση το παραμικρό κακό στο ωραίο δημιούργημα του Θεού και πως ήταν δυνατόν να κάνη εγωιστικήν χρήσιν του κόσμου; Τα περιστατικά της ζωής του που δείχνουν αυτήν την ευλογημένην στάσιν του είναι πάρα πολλά. Είναι γνωστή σε όλους η μεγάλη αγάπη που είχε για τα δέντρα και τα λουλούδια. Στην Ριζάρειο Σχολή, κατά την διάρκεια που την διηύθυνε, υπήρξε εισηγητής του μαθήματος της Γεωπονικής, καθώς μαρτυρείται στο βιβλίο Πρακτικών του Συμβουλίου της Σχολής, έτσι ώστε οι ιεροσπουδαστές, οι προερχόμενοι από την ύπαιθρο, να εκπαιδεύωνται καταλλήλως αποβαίνοντες χρήσιμοι στις πρακτικές εργασίες της ιδιαιτέρας πατρίδος τους. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες των μαθητών της Σχολής της εποχής εκείνης, ο Άγιος Νεκτάριος περιποιείτο προσωπικώς τον κήπον της Σχολής. Λέγεται ότι κάθε πρωί, πριν την Ακολουθία του Όρθρου, ο Άγιος έσκαβε τον κήπο και εμπλουτίζοντάς τον με νέα λουλούδια και δέντρα και παρακολουθώντας την αύξησιν των ήδη υπαρχόντων απεδείκνυε εμπράκτως την αγάπη του προς την φύσιν. Κατά το έτος 1906, ενώ ακόμη ήταν στην Ριζάρειο, στέλνει ως δωρεά στον Δήμο της Αιγίνης πέντε χιλιάδες μωρεόδεντρα για την μωρεοφυτεία της νήσου, όπως γίνεται φανερόν από το υπ’ αριθμ. 294/12.3.1906 έγγραφον του Δημάρχου στο οποίο εκφράζονται οι ευχαριστίες και η ευγνωμοσύνη αυτού και ομολογούνται οι πολλές ευεργεσίες του Αγίου προς την νήσον της Αιγίνης. Κατ’ εξοχήν φίλος του πρασίνου επιθυμούσε να πληρωθούν όλες οι γωνιές της νήσου με φυτείες δένδρων χρησίμων. Αλλά και κατόπιν, στο Μοναστήρι της Αγίας Τριάδος, στον Ιερό Παρθενώνα του, στην Αίγινα ησχολείτο και «εις χειρωνακτικάς εργασίας και μάλιστα βαρείας μορφής, καλλιεργών κήπους και αγρούς, ποτίζων αυτούς δι’ ύδατος, μεταφερομένου υπ’ Αυτού εκ μακρινής αποστάσεως, ανοίγων αύλακας και οχετούς…», όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται. Κάποτε ένα μικρό κοριτσάκι, που επισκεπτόταν συχνά τη Μονή έκοβε τα λουλούδια της αυλής. Ο Άγιος που το είδε, του είπε: «Γιατί παιδί μου κόβεις τα λουλουδάκια της Παναγίας;». Είναι χαρακτηριστική η αγάπη του Αγίου για την Παναγία στην οποία αφιέρωνε κάθε τι ωραίο. Κατά προφορική μαρτυρία της μακαριστής Γερόντισσας της Ιεράς Μονής Αγίου Μηνά Νεκταρίας, ανήμερα το Πάσχα έστελνε ο Άγιος μία Μοναχή μαζί με τα παιδιά, που εφιλοξενούντο στο Μοναστήρι του, να ψάλλουν στο βουνό το «Χριστός Ανέστη», για να το ακούση όλη η φύσις… (Απόσπασμα Ομιλίας Μοναχής της Ιεράς Μονής Αγίου Μηνά Αιγίνης, με θέμα : «Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΦΥΣΙΝ – ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΥΓΙΟΥΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ»).

ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΠΗΛΙΟΥ

Οι Άγιοι, σχολιάζει ο λόγιος μοναχός Θεόκλητος Διονυσιάτης, είναι αυτοί που διήνυσαν το μακρύτερο δρόμο, από τη γη στον ουρανό. Αυτοί που πάλεψαν με τους αόρατους εχθρούς και τους νίκησαν, αυτοί που αντέστρεψαν μέσα τους τον εμπαθή ρυθμό της ψυχής, έγιναν ταπεινοί και πράοι, σκηνώματα του Αγίου Πνεύματος, θεοί κατά χάριν. Θεός κατά χάριν είναι και ο παγκόσμιος Άγιος και Διδάσκαλος της Εκκλησίας, ο άγιος Νεκτάριος, ο θαυματουργός Επίσκοπος Πενταπόλεως.

Ιδιαίτερα σήμερα, σε μια εποχή έντονα υλιστική, ανθρωποκεντρική, αντιπνευματική, ο θεόσοφος Ιεράρχης, έχοντας ως πρότυπο το Χριστό, νηστεύοντας, αγρυπνώντας και θέτοντας το θέλημά του κάτω από το θείο Θέλημα, δίδει τον αληθινό προσανατολισμό του ανθρώπου- «Μόνον το αγαθόν εμελέτησα καθ’ όλην την ζωήν μου και αυτού εραστής και εργάτης εγενόμην».

Έκθαμβο αφήνει το μελετητή του βίου του η αμνησικακία του ανεξίκακου Αγίου- δέχεται τον άδικο διωγμό του από την Αλεξάνδρεια με μακροθυμία, συνεχίζοντας να επικοινωνεί με το διώκτη του Πατριάρχη Σωφρόνιο, αποστέλλοντάς του τα βιβλία του και γράφοντας για όσους τον πίκραναν- «Εγώ ήδη αφήκα πάντα και δέομαι υπέρ των αμαρτησάντων εις εμέ», διδάσκοντάς μας πρακτικά πως να σηκώνουμε το σταυρό των θλίψεων. Σώζεται δε και μία θαυμάσια επιστολή του για την παιδαγωγική και πνευματική αξία των θλίψεων προς τον ενάρετο Γέροντα Δανιήλ Κατουνακιώτη.

Για τους απανταχού της γης εραστές του πλούτου και της δόξας, η ακτημοσύνη και η κατά Χριστόν πενία του Αγίου αποτελούν σκάνδαλο. Άνθρωπος του «είναι» και όχι του «έχειν», πάντοτε ευχαριστεί το Θεό για την πτωχεία του, η δε ελεημοσύνη του είναι παροιμιώδης. Τίποτε δεν κρατά για τον εαυτό του. Όλα τα μοιράζει, τα λίγα χρήματά του, τα ράσα του, τα παπούτσια του. Η δε εργασία του στο μοναστήρι της Αίγινας (κατασκευή λάσπης για το χτίσιμο της Μονής) γίνεται κάποτε αιτία να δεχθεί την παρατήρηση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών ότι τάχα υποβιβάζει το αξίωμα της αρχιερωσύνης. Ο αγιώτατος Πατέρας ούτε για τα γεράματά του δεν αγωνιά και πεθαίνει φτωχότατος στο θάλαμο ενός νοσοκομείου για απόρους.

Ένα μικρό «δείγμα γραφής» αξίζει να προσεγγίσουμε από τα πάμπολλα ιστορικά, ηθικά, δογματικά, ερμηνευτικά, υμνολογικά, κηρυκτικά κ.α. συγγράματά του. Ως υποστηρικτής της γνήσιας ορθοδόξου ελληνικής παιδείας, τονίζει στους συγχρόνους του- «Θρησκεία χωρίς παιδεία οδηγεί στη δεισιδαιμονία, ενώ παιδεία χωρίς θρησκεία οδηγεί στην ασέβεια και την αθεΐα».

Υπεραγαπώντας τους μαθητές του στη Ριζάρειο Σχολή, όπου υπηρέτησε επί αρκετά έτη ως Διευθυντής, είναι ένα διαχρονικό πρότυπο ορθοδόξου χριστιανικού ήθους, που διδάσκει τους εφήβους κάθε εποχής. « Η αρετή είναι κόσμος (στολίδι) της νεότητος».

Τέλος, ο βαρύτατα πληγωμένος από τη βαυαρική προτεσταντική λαίλαπα ορθόδοξος Μοναχισμός βρίσκει στο πρόσωπο του θεοσόφου Ιεράρχου τον ανανεωτή και Πατέρα του. Οι επιστολές του προς τη γυναικεία αδελφότητα της Ι. Μονής Αγίας Τριάδος Αιγίνης αποκαλύπτουν ένα γνήσιο οδηγό του μοναχικού βίου, που διατηρεί και συγκρατεί και σήμερα το Μοναχισμό στο ύψος της ορθοδόξου ησυχαστικής παραδόσεως.

Τον μεγάλο τούτο διακριτικό, νηπτικό και θαυματουργό Πατέρα της Εκκλησίας μας ευγνωμόνως για όλα ευχαριστούμε και τον παρακαλούμε, ως έμπειρος ιατρός και διδάσκαλος, ως κανών αρετής και πίστεως, ως πρεσβευτής με παρρησία προς το Θεό, να μεσιτεύει υπέρ του σύμπαντος κόσμου και της σωτηρίας κάθε χριστιανού.

Από ομιλία του π. Σαράντη Σαράντου στους Ιεροσπουδαστές της Ριζαρείου Πραγματικά ο Άγιος Νεκτάριος εβίωσε σε όλα και με όλα τα μέρη της υπάρξεώς του την Ορθοδοξία μας ,την οποία και ερμήνευσε και εξέφρασε προσωπικά και δυναμικά στο καθολικό πλήρωμα των Ορθοδόξων αδελφών και γενικότερα στην Οικουμένη. Είναι τόσο πλούσια η προσωπικότητά του , τόσο βαθειά , τόσο μεγαλειώδης, συνδυασμένη με θεϊκή πραγματικά απλότητα , που θα ‘πρεπε ο φτωχός δικός μας ανθρώπινος λόγος να αργήσει. Και μάλιστα λόγος που προέρχεται από χείλη αδέξια, ισχνόφωνα και κακόηχα σαν τα δικά μου. Συγχωρήστε μου λοιπόν την θρασύτητα και επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω τον συμβατικό λόγο για ωφέλεια όλων μας και για την κατά δύναμιν τιμή  προς τον Άγιο του αιώνα μας. Θεμέλιο σ’ αυτήν την προσλαλιά ας είναι το παρακάτω υπαρκτό περιστατικό από τη ζωή του Αγίου. Μετά από κάποιες περιπέτειες που μεθόδευσε στη ζωή του ο μισόκαλλος, βρίσκεται ο Άγιος ,σαν ιεροκήρυκας Χαλκίδος ,επίσκοπος όντας, στο μικρό νησί της Σκιάθου, για να λειτουργήσει και να κηρύξει. Φιλοξενείται από βραδύς σ’ ένα απλό δωματιάκι του νησιού. Περνάνε οι ώρες της νύχτας και το φως του δωματίου του δεν σβήνει. Κάποιοι περίεργοι βρίσκουν τον τρόπο να κρυφοκοιτάξουν. Βλέπουν τον Άγιο Επίσκοπο να κάνει εδαφιαίες μετάνοιες και κάτι να ψελίζει. Το φως έσβησε , όταν ξεκίνησε για την πρωϊνή ακολουθία και την Θεία Λειτουργία. Το γεγονός αυτό αδελφοί ,λέει πάρα πολλά. Βάση στη ζωή του ο Άγιος από τα νεανικά του χρόνια είχε αυτό που όλοι οι πατέρες και άγιοι είχαν ,τη νηπτική εργασία , την προσεκτική φροντίδα του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου, της αθανάτου και θεοεικέλου ψυχής. Μολονότι επίσκοπος , πεπειραμένος στα πνευματικά , κάποιας ηλικίας ,όμως δεν αντικαθιστά με τίποτα την αγαπημένη του πνευματική εργασία για την προσωπική του ένωση με τον εν Τριάδι Θεό. Δόξα τω εν Τριάδι Θεώ για τέτοιους ανθρώπους που αναδεικνύει σε όλες τις εποχές και τους έχει μαζί ίσως και με άλλους αφανεστέρους , δείγματα της Ορθοδόξου πνευματικότητος , που αληθινά όζει (μυρίζει) αγάπη Χριστού. Ο Άγ. Νεκτάριος γεννήθηκε την 1η Οκτωβρίου του 1846 στη Συληβρία της Θράκης. Σαν παιδί και σα νέος ήταν πολύ φιλομαθής και ιδιαίτερα όπως οι Τρείς Ιεράρχες , αγάπησε την αρχαία ελληνική γλώσσα και τα Πατερικά κείμενα. Το βιβλίο που ο ίδιος εξέδωσε «Λογίων θησαύρισμα» είναι ακριβές απόσταγμα των Πατερικών Μελετών στις οποίες από μικρός αφιερωνόταν. Απ’ αυτό το ανθολόγιο των πολυτίμων μελετών του φαίνεται η νηπτική εργασία και η δυνατή έφεση που είχε στα βάθη του για τον Θεό και η δίψα του για την τελειότητα της εν Χριστώ ζωής. Από πολύ νωρίς συγκεκριμενοποίησε τον ουράνιο πόθο του και τον ταύτισε με τη μοναχική ζωή. Το 1876 εκάρη μοναχός στη Νέα Μονή της Χίου με το όνομα Λάζαρος από Αναστάσιος Κεφαλάς. Από τα στοιχεία της Ιεράς Μονής φαίνεται καθαρά ότι έμεινε τρία χρόνια πραγματικά, ασκούμενος στη μοναχική και μοναδική ,όπως αναφέρεται από τους Αγίους Πατέρες μας ,πολιτεία. Η άσκηση του παρθενικού βίου τον έκανε προσηνή επειδή συνδύασε την τραχύτητα της ασκήσεως με την άκρα ταπείνωση. Γι’αυτό έγινε αγαπητός από τη λοιπή μοναστική αδελφότητα , προτάθηκε για χειροτονία και προχειρίσθηκε διάκονος το 1877 σε ηλικία ώριμη και σύμφωνη με τους Θεοπνεύστους ιερούς κανόνες,τριάντα ενός δηλαδή ετών, με το όνομα Νεκτάριος. Με άδεια και ευλογία της Ιεράς Μονής της μετανοίας του συμπληρώνει τις γυμνασιακές του σπουδές στην Αθήνα , κατόπιν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου , κοντά στον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Σωφρόνιο και πάλι στην Αθήνα, όπου μετά από ευδόκιμες θεολογικές σπουδές το 1885 εκατατάχθηκε στους πτυχιούχους της Θεολογικής Σχολής της «οποίας υπήρξε και υπότροφος . Το επόμενο έτος 1886 χειροτονείται πρεσβύτερος και Αρχιμανδρίτης στην Αλεξάνδρεια από τον ίδιο Πατριάρχη Σωφρόνιο , κοντά στον οποίο υπηρέτησε σαν ιεροκήρυκας και γραμματέας του Πατριαρχείου και Πατριαρχικός επίτροπος στο Κάϊρο. Ένα χρόνο αργότερα το 1889 χειροτονείται Μητροπολίτης της πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Μητροπόλεως Πενταπόλεως από τον ίδιο Πατριάρχη Σωφρόνιο. Αυτή την επέτειο των εκατό χρόνων από της χειροτονίας του σε επίσκοπο τιμάμε και γιορτάζουμε σήμερα. Γιατί ιδιαίτερα αυτήν την επέτειο εξαίρουμε; Γιατί και ο άγ. Ιγνάτιος ο Θεοφόρος και ο μεγάλος Θεολόγος Νικόλαος Καβάσιλας υποστηρίζουν ότι ο επίσκοπος είναι ζωντανή εικόνα του Σωτήρος Χριστού και ζωντανός φορέας όλης της Χριστιανικής Παραδόσεως. Ίσως σε μερικές περιπτώσεις αμφιβάλλουμε για τα υποστηριζόμενα από τους αγίους , γιατί δεν βλέπουμε πάντοτε σαρκωμένες αυτές τις αρετές στα Επισκοπικά πρόσωπα. Στην περίπτωση όμως του Αγίου Νεκταρίου ταυτίσθηκε η αληθινή χριστιανική ζωή και το ποιμαντικό αρχέτυπο με το πρόσωπό του. Οι λειτουργίες του , τα κηρύγματά του , η φροντίδα του για την ευπρέπεια και διακόσμηση των Ιερών Ναών , το προσωπικό , ποιμαντικό και ανθρωπιστικό ενδιαφέρον , η συμπάθεια στους καχεκτικούς στην πίστη και στην ηθική , οι διοικητικές του ικανότητες και ιδιαίτατα ο άμεμπτος βίος κατάφερναν να συγκρατούν το θεσμό της Εκκλησίας και τα λογικά πρόβατα στη μάνδρα του Χριστού. Η ποιότητα της Χριστιανικής ψυχής του και η Χριστιανική διαύγεια των φρονημάτων του φαίνεται ολοκάθαρα στους άδικους διωγμούς του. «Ει εμέ εδίωξαν και υμάς διώξουσιν» δεν είπε ο Κύριος; Αφανείς αντίχριστες δυνάμεις κατάφεραν να μεθοδεύσουν έτσι κάποιες συκοφαντίες , ώστε να απολυθεί από τις Εκκλησιαστικές αρχές της Αλεξανδρείας και να παυθεί από τη θέση του. Καμιά σαφής κατηγορία αλλά και καμιά ακύρωση των συκοφαντιών. Σαν ελεύθερος άνθρωπος και αθώος διαμαρτύρεται για την αδικία αλλά και οι επιστολές -διαμαρτυρίες προς τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Σωφρόνιο, λίγο αργότερα προς τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Φώτιο και προς τον Πατριάρχη Ιωακείμ τον Γ` είναι γεμάτες εκκλησιαστικό ήθος που σπάνια συναντάμε. Άνθρωπος ψημένος στη μοναχική άσκηση και στους κανόνες ταπεινοφροσύνης , δεν μπορούσε παρά αυτό το ήθος να αποκτήσει των Μεγάλων Πατέρων, που είτε τους έβριζαν είτε τους εγκωμίαζαν, το ίδιο αισθάνονταν και ανεξίκακα αντιδρούσαν. Ουδείς αδοκίμαστος ευδόκιμος. Αξίζει κανείς να διαβάσει και μόνο αυτές τις επιστολές για να προσεγγίσει αυτόν τον πολύτιμο αδάμαντα της Ορθοδοξίας. Μικρές επιστολές γραμμένες με σαφήνεια , γλωσσική αρτιότητα , τέλεια νοήματα , λέξεις ιεροπρεπείς και κατάμεστες από σεβασμό στο πρόσωπο που απευθύνεται και το οποίο τον αδίκησε. Δεν βρίσκεις ίχνος δηκτικότητας να υπολανθάνει. Κρατά τον πόνο του σε καθαρά πνευματικό επίπεδο. Αυτές οι επιστολές αποπνέουν το άρωμα της απαθούς και χαριτωμένης ψυχής του , που προετοιμάζεται έκδηλα από τον Εσταυρωμένο Κύριο για τη μέλλουσα τιμή και παγκόσμια δόξα που του χάρισε. Η ποιότητα της ψυχικής καλλιεργείας του επιβεβαιώνεται και από το  ποιμαντικό έργο του στις ψυχές των ανθρώπων και την ανάλογη ποιμαντική εν Χριστώ αγωγή, που τους προσέφερε. Πάνω από εννιακόσιοι πιστοί της Ορθοδόξου Εκκλησίας του Καίρου συνέταξαν μια διαμαρτυρία και συνάμα αποχαιρετιστήριο γράμμα προς τον Άγιο Πενταπόλεως που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Μεταρρύθμισις» της Αλεξάνδρειας. Μέσα σ’ αυτό το γράμμα φαίνεται για άλλη μια φορά από άλλη σκοπιά , από τη σκοπιά των λαϊκών, ο πραότατος και ειρηνικός χαρακτήρας του Αγίου. Στο δημοσίευμα αυτό δεν υποφώσκει ίχνος εμπαθείας ή φανατισμού κατά των αδικησάντων εκκλησιαστικών ανδρών τον Άγιο Πενταπόλεως. Πόσο ταπεινά και χριστοκεντρικά θα είχε εργασθεί ο Άγιος στην Άμπελο του Κυρίου ,ώστε να μεταφυτεύει και στους άλλους τον αληθινό τρόπο Χριστιανικής ζωής , της Θεανθρώπινης ζωής που ο ίδιος βίωνε. Από την επιστολή αυτή των λαϊκών του Καίρου φαίνεται η μεγάλη εν Χριστώ αγάπη που του είχαν, φαίνεται διάφανα η εν Χριστώ ηγετική φυσιογνωμία του Αγίου , αλλά τελικά η υπακοή (αυτό είναι το γνήσιο εκκλησιαστικό χριστιανικό φρόνημα) και του Αγίου και των πνευματικών του τέκνων στις αποφάσεις της Μητέρας Εκκλησίας. Ήταν βαθύς και όχι επιπόλαιος και υποπτευόταν ότι πίσω από την ανθρώπινη αδικία κρύβονται μεγαλεπίβολα, μα ανεξιχνίαστα θεϊκά σχέδια. Και κατάφερε αυτήν του τη νοοτροπία να μεταβιβάσει ζωντανά στο λαό του Καίρου, πράγμα που διακρίνεται με ενάργεια προς το τέλος της επιστολής-διαμαρτυρίας. Ίσως οι βουλές του Θεού έχουν διαφορετικές προοπτικές. Επιτρέψτε μου να επιμείνω λίγο ακόμη σ’ αυτήν την κρίσιμη καμπή της ζωής του. Αν ο Άγιος έπαιρνε κάποια άλλη διαφορετική στάση, καταλάβαινε με τον σώφρονα λογισμό που του είχε χαρίσει η Ορθόδοξη μοναχική νηπτική άσκηση , καταλάβαινε ότι κατάστρεφε ό, τι ωραιότερο,  ό, τι πιο θεανθρώπινο είχε μεταγγίσει στις ψυχές των πνευματικών του τέκνων. Σαν αληθινός Λειτουργός του ‘Υψίστου προτιμά να αδικείται παρά να καταστρέψει στα μάτια και στις ψυχές των πιστών την εικόνα της Αρχιερωσύνης, χτυπώντας τους άλλους αρχιερείς που τον αδίκησαν. Παρακαλώ πολύ όλους μας να εγκύψουμε με πολλή ευλάβεια σ’αυτήν την πτυχή της ζωής του Αγίου Πενταπόλεως και στην θεανδρική στάση του γιατί καθένας μας έχει ή ενδέχεται να έχει πικρίες συκοφαντικές στο μετερίζι από το οποίο μάχεται. Στη συνέχεια για ένα έτος ταλαιπωρήθηκε «φυτοζωών», λέει ο βιογράφος του άγιος πρ. Παραμυθίας Τίτος Ματθαιάκης, ζητώντας στην Αθήνα εργασία και μη βρίσκοντας. Επί τέλους στις 15 Φεβρουαρίου 1891 διορίσθηκε ιεροκήρυκας του Νομού Ευβοίας , σπάνιο φαινόμενο στα χρονικά της Εκκλησίας. Δηλ. Επίσκοπος να διορίζεται απλός ιεροκήρυκας. Όμως δέχθηκε και εργάσθηκε διόμιση χρόνια ακάματα πνευματικά , αγάπησε το λαό του Θεού και αγαπήθηκε. Πάλι δυσκολίες και μετάθεση στο Νομό Φθιώτιδος και Φωκίδος. Αξίζει και πάλι να τονισθεί η κρυστάλλινη ποιότητα του ποιμαντικού του λειτουργήματος που εκφράζει το αποχαιρετιστήριο γράμμα του Δημάρχου Κυμαίων Καρυστίας προς τον Άγιο. Ο Κύριος όμως αφού τον προετοίμασε με την θλίψη και τον διωγμό , αφού του έκλεισε τις άλλες πόρτες , του άνοιξε την υψηλή και μεγάλη προοπτική του Διευθυντή της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής. Μέ Β. Διάταγμα διορίσθηκε την 1η Μαρτίου του 1894 και έμεινε σ’αυτήν την περίοπτη θέση μέχρι το 1908 , από την οποία παραιτήθηκε , όπως ο ίδιος γράφει στην αίτησή του προς το Δ. Σ. για λόγους υγείας. Δεκατέσσερα ολόκληρα χρόνια εργάσθηκε συστηματικά ο Άγιος στο θερμοκήπιο των Ιερατικών κλήσεων. Ό, τι ιερότερο, ό, τι θεανθρωπινότερο , ό, τι χριστοευγενέστερο , ό, τι ουράνιο είχε κατακτήσει με την άσκησή του και με τη χάρη του Θεού , με πολύ ζήλο το αποτύπωσε στις ψυχές των Ιεροσπουδαστών του. Πίστευε ότι το νεοσύστατο μετά τον τουρκικό ζυγό έθνος θα μπορέσει να ορθοποδήσει και πνευματικά να μεγαλουργήσει , αν οι ποιμένες αυτού του τόπου τραφούν με τον επιούσιο Άρτο της Ορθοδόξου Θεολογίας και ποτισθούν με τα αστείρευτα νάματα της Ορθοδόξου Ευσεβείας. Πετύχαινε πραγματικά να μεταλαμπαδεύσει στις ψυχές των Ιεροσπουδαστών όλη την χριστοφλόγα της ψυχής του ,με τον πιο εκλεκτό τρόπο , την εν Χριστώ αγάπη, που είναι το πιο δυνατό φίλτρο. Αυτό μπορεί να συγκινήσει το νέο και να βάλει σε συναγερμό και κινητοποίηση όλα τα ψυχοδυναμικά του για εγκόσμια και υπερκόσμια δημιουργία. Ο πρωτοπρεσβύτερος παπαΝικόλας Μυλωνάς και ο Οικονόμος Θεμιστοκλής Παπακωνσταντίνου που τον είχαν δάσκαλο επαληθεύουν την άριστα παιδαγωγική συμπεριφορά του προς τα νεαρά βλαστάρια. Ποτέ δεν είχαμε δει το ειρηνικό και χαρίεν πρόσωπό του να αλλοιώνεται από τις νεανικές αταξίες. Είχε μια απεριόριστη εσωτερική ανεκτικότητα και μεγαλοψυχιά λέγουν, με την οποία κατόρθωσε να διορθώσει τις ανωριμότητες των νέων χωρίς να τραυματίσει το ψυχολογικό πεδίο. Και κάποιος άλλος μαθητής του έλεγε με θαυμασμό για τον Άγιο , ότι ανεχόταν ακόμη και να κοροϊδεύεταιμερικές φορές και μολονότι διαισθανόταν πώς του λένε ψέμματα δεν επενέβαινε βίαια, αυταρχικά, πιεστικά, για να διορθώσει τον αμαρτάνοντα. Αυτή η αγάπη και η εκτίμηση προς τα ανώριμα ακόμα παιδιά , τα έφερνε λίγο αργότερα σε αυτοσυναίσθηση του σφάλματος , σε μετάνοια και οριστική και ειλικρινή διόρθωση. Ήδη από τον καιρό της τριετούς μοναστικής ασκήσεώς του στην Ιερά Μονή της χώρας της Χίου , αλλά και από την περισσή εμπειρία του από την διακονία του στο λεπτό και ευαίσθητο έργο του πνευματικού είχε διαπιστώσει πόσο εύθραυστος είναι ο ψυχολογικός παράγοντας σε κάθε άνθρωπο και πόσο αποφασιστικό ρόλο παίζει στην ολοκλήρωση της προσωπικότητας και στον αγιασμό της. Είχε κατέβει , όπως λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Σιναίτης , ο συγγραφέας της Κλίμακος , είχε κατέβει στα βάθη της ψυχής , γνώριζε πολύ καλά τις αντιδράσεις της και ιδιαίτερα την καταστροφή που προξενούν τα πάθη και οι κακίες των μεγαλυτέρων στην ανέλιξη και ανάπτυξη των νεωτέρων.Και ήθελε αυτός ο μακάριος άνδρας , να μην πληγώσει ,να μην τσαλαπατήσει, να μην σταυρώσει με τιμωρίες τα παιδιά του αλλά να τα ανυψώσει, να τα αναπτερώσει , να τα εμψυχώσει με τη μέθη της δικής του εν Χριστώ αγάπης. Είχε βιώσει βέβαια αυτό που  λέγει ο πρύτανις των ασκητών πατέρων άγιος Ισαάκ ο Σύρος , ότι η αγάπη είναι μέθη ψυχής και έχει την δύναμη να μεθύσει και τους γύρω. Κάποιος άλλος μαθητής του, ο Ν. Λούβαρης ,θυμάται ότι προτιμούσε ο ίδιος να υποβάλλεται σε ασκήσεις, για παράδειγμα σε νηστεία ,για να μην τιμωρήσει το ανώριμο εύθραυστο βλαστάρι, τον ιερό σπουδαστή του , όταν η διάκριση, που άφθονη είχε , τον πληροφορούσε, ότι η τιμωρία θα δημιουργήσει απωθημένη εμπάθεια ή ψυχολογικά τραύματα. Και δεν πρέπει ένας ποιμένας, ένας ταγός να κατατρύχεται από ψυχολογικά προβλήματα, που μπερδεύουν τους γύρω του , και εξουθενώνουν τις ψυχές και δεν τις οδηγούν στην ελευθερία «ή Χριστός ημάς ηλευθέρωσε». Αναλάμβανε ο άγιος του Θεού ,ο θεόπνευστος αυτός παιδαγωγός πάνω του το βάρος της αμαρτίας των παιδιών του , για να ανοίγει μπροστά τους ο δρόμος της προκοπής και της δημιουργίας και όχι της μιζέριας και της μικροψυχίας. Πιθανώς να υπήρξαν και περιπτώσεις που ο άγιος να μεταχειρίσθηκε και την παιδαγωγική μέθοδο της αυστηρότητας , όταν οι περιστάσεις το απαιτούσαν. Κυριαρχούσε πάνω από όλα η Ποιμαντική της αγάπης , της καλωσύνης και της πατρικής επισκοπής , θα λέγαμε γενναιοψυχίας. Ο Ι. Φ. Κωνστανταράκης , μαθητής του αγίου Νεκταρίου ,αναφέρει ότι οι ιεροσπουδαστές είχαν νύχτα και μέρα ενώπιόν τους ένα αρχέτυπο τελείου και ολοκληρωμένου ανθρώπου. Ήταν φίλεργος και πολυγραφότατος . Έγραφε θεολογικές μελέτες. Συνέθετε ύμνους στην Κυρία Θεοτόκο που όταν τους έψαλε, μεταρσιωνόταν και μετέφερε πνευματικό ενθουσιασμό στους μαθητές του. Το κήρυγμά του ήταν πολύ εποικοδομητικό και στο ναό της Σχολής και σε πολλούς άλλους που τον καλούσαν. Η Λειτουργία του ήταν μυσταγωγία και συναγερμός όλου του εκκλησιάσματος προς τον εν Τριάδι Κύριο . Προς τους ετερόδοξους συμπεριφερόταν με ευγένεια και καλωσύνη χωρίς να κρύβει κανένα σημείο της Ορθοδόξου ομολογίας του. Παράλληλα σημειώνει ο Χρυσόστομος Παπαδόπουλος «ο μετέπειτα αρχιεπίσκοπος Αθηνών» που τον δέχθηκε στην Διεύθυνση της Σχολής, ενδιαφέρθηκε ο άγιος Νεκτάριος για τον κήπο της Σχολής , για την εύρυθμη λειτουργία όλων των συνεργείων της, για την απρόσκοπτη Διεύθυνση και το όλο πολιτιστικό κλίμα της. Δεν ήταν δυνατό ο άνθρωπος που είχε ταξινομήσει παραδεισιακά τα εσωτερικά πνευματικά του ζητήματα , δεν ήταν δυνατόν να μην εκφράσει αυτήν του την εσωτερική του χριστοαρμονία και να μην  την απεικονίσει ταπεινά από όλα του τα αγαπημένα πρόσωπα , σ’όλα τα πράγματα γύρω του και σ’ό,τι άγγιζε. Αποκορύφωμα και αποκρυστάλλωμα της όλης του ποιμαντικής δραστηριότητας υπήρξε η ανασύσταση της Γυναικείας Ι. Μονής της Αγίας Τριάδος, στην Αίγινα. Όλο του τον μισθό που έπαιρνε από την Ριζάρειο τον διέθετε για να κτισθεί η ερειπωμένη Ιερά Μονή και για να συντηρούνται οι μοναχές της αδελφότητας. Ενδιαφερόταν να γίνει ένα ωραίο εκκλησιαστικό οικοδόμημα , όπως και έγινε, για να στεγάσει ένα ιερό ησυχαστήριο και φροντιστήριο Ορθοδόξου μοναστικής ευσεβείας . Είχε αγαπήσει με πάθος απαθές , όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Σιναίτης ,την φιλανθρωπία και χαιρόταν να ξοδεύει τον μισθό του τόσο γι’αυτό τον σκοπό όσο και για περιπτώσεις φτωχών ανθρώπων ,που του ζητούσαν βοήθεια. .Ήταν αχόρταγος στο  να δίνει ,τόσο που μερικές φορές δεν είχε τα ναύλα του ,για να επισκεφθεί τη μοναστική αδελφότητα της Αγίας Τριάδος που παρακολουθούσε πνευματικά και την καθοδηγούσε , ενώ παράλληλα ήταν διευθυντής στη Ριζάρειο. Τις ημέρες των διακοπών του Πάσχα ,των Χριστουγέννων και του καλοκαιριού έμενε στην ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος και προσπαθούσε εφαρμόζοντας τους αυστηρούς ασκητικούς όρους του Μ. Βασιλείου , να οργανώσει φιλόθεα και φιλάνθρωπα την εσωτερική ζωή της αδελφότητας. Ευτυχώς που μας έχουν διασωθεί 136 επιστολές του Αγίου ,που έστελνε από την Ριζάρειο στη μοναστική αδελφότητα της Αγίας Τριάδος. Μέσα σε αυτή διακρίνεται η λαμπρότητα και η ωραιότητα του παρθενικού του χαρίσματος που αύξησε ο Χριστός εκατονταπλάσια μέσα του με σύμφωνη την αγαθή προαίρεσή του. Επίσης διακρίνεται η πνευματική ,η εν Χριστώ αγάπη του αγίου προς τα πνευματικά του τέκνα , τις μοναχές , μέσα στις ψυχές των οποίων , όπως ο θείος Παύλος , θέλησε να μορφώσει τον Χριστό και τη ζωή του Χριστού. Πρότυπό του στη φιλανθρωπία είχε τον άγιο Νικόλαο που από μικρός είχε αγαπήσει και τον είχε προστάτη του. Ο π. Θεόκλητος Διονυσιάτης τονίζει στο «ωραιότατο βιβλίο του «ο άγιος Νεκτάριος ο θαυματουργός» ότι μέσα στις επιστολές αυτές φαίνεται η μεγάλη διάκριση που είχε ο άγιος. Σε κάθε μια μοναχή δίνει τις κατάλληλες γι’αυτήν οδηγίες , σεβόμενος τα προσωπικά όρια αντοχής της και ανοίγοντάς της τον κατάλληλο δρόμο που θα οδηγήσει αυτήν προς τον Σωτήρα Χριστό , χωρίς να ισοπεδώνει το πρόσωπο. Ήξερε πολύ καλά αυτός ο βαθυνούστατος επίσκοπος πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της γυναίκας μέσα στη ζωή της Εκκλησίας . Γι’αυτό χωρίς να υποτιμά το Μέγα Μυστήριο του γάμου, λέγει ο π. Θεόκλητος , όμως προσπαθεί να καταρτίσει άριστα τη  γυναικεία προσωπικότητα στην ευσέβεια και στην εν Χριστώ ζωή , για να έχει η κοινωνία , τα δείγματα έστω , της αληθινής χριστιανικής ζωής ,σαρκωμένης στα πρόσωπα των μοναζουσών. Μέσα σε αυτές τις επιστολές μπορούν και οι σημερινές Χριστιανές να σπουδάσουν το γνήσιο χριστιανικό φεμινιστικό κίνημα , που συνοψίζεται στην εν Χριστώ υπακοή ,στο υπάκουο κλίμα της και στην ατμόσφαιρά της. Και στ’αλήθεια πέτυχε ο άγιος του Θεού να φυτεύσει και μετά την παραίτησή του από την Ριζάρειο, μένοντας κοντά τους , να καταρτίσει τη μοναστική αυτή άμπελο της ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδος, που η ζωή και η ακτινοβολία της συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Το καλοκαίρι το 1898 έκανε περιοδεία προσκυνηματική στο Άγιο Όρος. Πήρε ευλογίες από το Περιβόλι της Παναγίας , έδωσε όμως και από το ταμείο των δικών του θησαυρών στους μοναχούς που με πολλή χαρά τον καλοδέχθηκαν και ξεχωριστά τίμησαν επίσημα τον ταπεινόφρονα ιεράρχη. Η επικοινωνία του με αγίους μοναχούς , όπως τον π. Δανιήλ Κατουνακιώτη , τον συνέδεσε πνευματικά με το Άγιο Όρος, έτσι ώστε επιστρέφοντας στον κόσμο , να είναι ένας αγιορείτης εκτός Αγίου Όρους και μέσα στην υπακοή της δικής του , ας πούμε δικής του , μονής. Αφήσαμε μια πτυχή της ζωής του τελευταία . Σκόπιμα. Για να την τονίσουμε. Βέβαια από όσα μέχρι τώρα έχουμε αναφέρει διαφαίνεται ολοκάθαρα. Ο Άγιος Νεκτάριος ήταν ένας χαρισματούχος πνευματικός. Αυτόπτης μάρτυς μου ανέφερε ότι τον είδε να εισέρχεται στο ιερό βήμα , να φορά το πετραχήλι του και να πηγαίνει να κατασπάζεται τον εσταυρωμένο και να κλαίει. Μετά από αυτήν τη μυσταγωγική και κατανυκτική προετοιμασία προσφερόταν να βοηθήσει στο Μυστήριο της ι. εξομολογήσεως όχι μόνο τις μοναχές που πρωτύτερα αναφέραμε , όχι μόνο τους ιεροσπουδαστές του , αλλά και τον κοσμάκι που συνέρρεε για να αποθέσει τον βαρύ κλοιό και φόρτο της αμαρτίας. Ικανότατος στον ποιμαντικό διάλογο , αμέσως αποσπούσε την εμπιστοσύνη του εξομολογουμένου. Πρόσωπο με πρόσωπο ο πνευματικός πατέρας με τον πνευματικό υιό /την πνευματική θυγατέρα, μπορούσε με την δύναμη του Τελεταρχικού και ζωοποιού Πνεύματος και με την απάθεια της άσπιλης και αμόλυντης ψυχής του , να ανασπά από την άβυσσο το ναυαγημένο καράβι, όπως σοφότατα περιγράφει ό άγιος Ιωάννης ο Σιναίτης. Μέσα στο κλίμα της εν Χριστώ θερμής και απλής αγάπης , μπορούσε μοναδικά να εκφρασθεί και ειλικρινά να εξαγορευθεί ο αμαρτωλός και φιλόστοργα να εμφυσήσει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος και την άφεση ο χαρισματούχος πνευματικός Πατήρ. Τέλος η αγαθή Πρόνοια του Θεού οικονόμησε έτσι τη ζωή του Αγίου Νεκταρίου , ώστε παραιτούμενος από την Ριζάρειο να αποσυρθεί στην Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος, να βοηθήσει αποφασιστικά στην οργάνωση του Κοινοβίου της μέχρι το 1920 οπότε και παρέδωσε νικηφόρα την αγία ψυχή του στον Κύριο. Μέ μία τόσο πλούσια και εκλεκτή ποιμαντική προσφορά μάνιασε ο δαίμονας της συκοφαντίας . Άνθρωποι μικρόψυχοι , εξ ιδίων κρίνοντες τα αλλότρια , κολλημένοι σά στρείδια στα πάθη της ανηθικότητας , πρόβαλαν τον αβυσσαλέο ψυχικό ρύπο τους στο πρόσωπο του αγίου .Τούς ήταν αδιανόητος ο παρθενικός τρόπος ζωής, ο τρόπος που ο νέος Αδάμ, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός, εγκαινίασε με το παρθενικό πρόσωπό του στη νέα δική του δημιουργία, στην Εκκλησία του. Έπλασαν λοιπόν μύθους , από το βορβορώδες υλικό που τους χορήγησε ο μισόκαλλος και προσπάθησαν να σπιλώσουν , τον άσπιλο. Μαζί τους μπλέχθηκαν και κάποιοι άλλοι «εκκλησιαστικοί ταγοί» που σαν αφελείς και αδόκιμοι στην κατά Χριστό ζωή , παρασύρθηκαν στις δεινές συκοφαντίες . Αρνητικό ήταν και το κοινωνικό-πολιτικό κλίμα της εποχής που μισούσε τα μοναστήρια, επηρεασμένο από βαυαρικό επιτελείο που είχε εγκατασταθεί στην Ελλάδα και προσπαθούσε να την εκπολιτίσει. Δεν μπορούσαν με κανένα τρόπο να χωνέψουν πώς ο Διευθυντής της Ριζαρείου καταντά στον καλογερικό τρόπο ζωής. Εβδομήντα δύο χρονών άνθρωπος πλέον ο Άγιος και συκοφαντείται άσχημα.  «Ούτος τας αμαρτίας ημών φέρει και περί ημών οδυνάται», λέγει ο προφήτης Ησαίας.,για τον Κύριό μας. Τά ίδια συμβαίνουν και στον Άγιο. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μας , υποστηρίζουν ότι το αφορητότερο μαρτύριο για έναν αθώο είναι η συκοφαντία. Και την επιτρέπει ο Κύριος στους δικούς του για μείζονα τελείωση και ουράνια δόξα. «Ωστόσο η χάρη πληθαίνει πάνω του και επαληθεύεται με τα ποικίλα θαύματα που τελούνται με τα αγιασμένα χέρια του και τις διάπυρες ευχές του . Ο ίδιος όμως σωματικά κάμπτεται. Μία χρόνια προστατίτιδα που είχε, επιδεινώνεται , για λίγο θεραπεύεται από την Παναγία την Χρυσολεόντισσα στην Αίγινα που προσκύνησε, αλλά και πάλι βάρυνε. Μεταφέρθηκε στην Αθήνα, στο νοσοκομείο Αρεταίειο , σαν απλός ιερομόναχος , έμεινε δυό μήνες και ενώ τον ετοίμαζαν οι γιατροί για εγχείρηση , παρέδωσε το πνεύμα του τη νύχτα στις 8 Νοεμβρίου 1920. Ο Άγιος του αιώνα μας όπως πετυχημένα τον απεκάλεσε ο λογοτέχνης Σώτος Χονδρόπουλος, στα τελευταία του, ρίζωσε στην Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος σαν  Ελαία κατάκαρπος και σαν το δένδρο το πεφυτευμένον παρά τας διεξόδους των υδάτων ο τον καρπόν αυτού δώσει. Και έδωσε αναρρίθμητους καρπούς στην Εκκλησία και στο έθνος μας. Και από εκεί μεταπήδησε στη ζωή της Αγίας Τριάδος που τόσο είχε λαχταρήσει. Κάποιοι ονομάζουν τον Άγιο Νεκτάριο, Χρυσόστομο του αιώνα μας, τόσο για την πολυσχιδή προσωπικότητά του, όσο και για το πλούσιο και πολύμορφο έργο του. Δεν είναι καθόλου υπερβολικό να συμφωνήσουμε με αυτόν τον υψηλό χαρακτηρισμό και την εκλεκτή παρομοίωση, γιατί πράγματι ο Άγιος Νεκτάριος ολοκληρώθηκε σε μια καθολική προσωπικότητα. Μολονότι μοναχός αρχικά και ασκητής , με αυστηρούς περιορισμούς και μοναστικούς κανόνες, όμως τόσο πολύ διευθύνθηκε η προσωπικότητά του, ώστε να φθάσει στα μέτρα των Μεγάλων Αγίων και μάλιστα τα Χρυσοστομικά. Ο Άγιος αφού έλυσε οριστικά το υπαρξιακό του πρόβλημα ανοίχθηκε με την σώζουσα χάρη του εν Τριάδι Θεού στον μεγάλο γάμο της Εκκλησίας. Ξεκινώντας από τον Μοναχισμό έφθασε στον τελικό προορισμό, Θεανθρώπινο προορισμό που είναι η ένωση με τον Θεό και την εν Χριστώ αδελφότητα. Κατάκτησε χαρακτηριστικά και βίωσε τον μυστικό Γάμο της ψυχής του  με την Εκκλησία του Χριστού, στην οποία και ολόψυχα και αφιερώθηκε. Λειτουργός με φλόγα πύρινη, φιλοστοργικότατος και διακριτικότατος πνευματικός Πατήρ, υψιπέτης Θεολόγος, συγγραφέας όχι κοινός, Θεόπνευστος, ιεροκήρυκας , παιδαγωγός άριστος, θαυματουργός και εν ζωή και μετά θάνατον , κοινωνικός εργάτης και βαθύς και ακαταπόνητος . Καλλιεργητής ιερατικών κλήσεων και το κυριώτερο, θεόπτης του ακτίστου θαβωρίου φωτός, προσέφερε άπειρες ευεργεσίες στο Ορθόδοξο Νεοελληνικό έθνος μας. Δυνατό πρότυπο για όλους μας, κληρικούς και λαϊκούς καθηγητές και ιεροσπουδαστές , τον τιμάμε , Αυτόν τον ένθεο θεράποντα του Χριστού και εξαιτούμεθα τις διάπυρες ευχές του προς τον Κύριο. Για να δώσει προφητική και Τριαδική Ιερωσύνη κατ’ εικόνα και ομοίωσιν του Αγίου Ιεράρχου, Λαό με φωτόμορφα και θεοφώτιστα τέκνα της ζωντανής Ελληνορθοδόξου Εκκλησίας. Και το κυριώτερο, τη νέα γενιά παραλαμβάνουσα μετά φόβου Θεού και αγάπης ,την ολοζώντανή μας Θεανθρώπινη παράδοση, με τις πανάγιες ευχές του εν αγίοις ενδόξου πατρός ημών Νεκταρίου επισκόπου Πενταπόλεως του θαυματουργού.

Μεγάλο υπήρξε επίσης και το συγγραφικό του έργο, το οποίο ξεκίνησε από τη νεαρά του ηλικία. Έγραψε σπουδαιότατες θεολογικές μελέτες, δογματικά, ηθικά, κατηχητικά, διδακτικά και ποιητικά έργα. Μόνο για την Παναγία αφιέρωσε 5000 στίχους στην ποιητική του συλλογή “Θεοτοκάριον“.

Κοιμήθηκε στο Αρεταίειον Νοσοκομείο Αθηνών βαριά ασθενής ως άπορος, αλλά με γαλήνια συνείδηση και πλούτο θείων χαρισμάτων. Αμέσως φάνηκαν τα σημεία της Αγιότητος του, αφού το δωμάτιο ευωδίασε και άρχισε το ιερό του σκήνωμα να μυροβλύζει και να θαυματουργεί. Το ιερό του σκήνωμα έμεινε επίσης άφθαρτο για 30 χρόνια. Αργότερα διαλύθηκε, κατά παραχώρηση του θεού, μετά από παράκληση του ίδιου του Αγίου για να δοθούν τεμάχια σε όλο τον κόσμο, επειδή και εν ζωή εξάλλου η αγκαλιά του πάντοτε ήταν τόσο πλατιά, που όντως χωρούσε όλο τον κόσμο.

Στις 20 Απριλίου του 1961 έγινε η επίσημη Αγιοποίηση του, αφού ούτως ή άλλως ο λαός τον τιμούσε ήδη ως μεγάλο Άγιο. Συνεχώς θαυματουργεί, θεραπεύει και διακονεί ποικιλοτρόπως τη στρατευόμενη Εκκλησία. Ιδιαίτερα συμπαρίσταται στους καρκινοπαθείς και στους οχλούμενους υπό πνευμάτων ακαθάρτων. Χτίζονται αναρίθμητοι ναοί και βαπτίζονται συνεχώς παιδιά στο όνομά του. Η μνήμη του τέλος τιμάται την 3η Σεπτεμβρίου (ανάμνηση ανακομιδής των Αγίων Λειψάνων του) και ιδιαιτέρως την 9η Νοεμβρίου (ανάμνηση της κοιμήσεώς του). Τα ιερά του λείψανα βρίσκονται στην ιερά Μονή της Αγίας Τριάδας στην Αίγινα, η οποία είναι παγκόσμιο πλέον προσκύνημα.

Ο Άγιος Νεκτάριος, πρότυπο συγχωρήσεως των συκοφαντών του.

Αρχιμ. Καλλίνικου Μαυρολέων

Σήμερα γιορτάζει η Εκκλησία μας τη μνήμη του μεγάλου Αγίου του αιώνα μας, του Μητροπολίτου Πενταπόλεως Νεκταρίου του θαυματουργού, του εν Αιγίνη. Ένα δώρο του Θεού στις πενιχρές ημέρες του αιώνα που φεύγει, είναι ο Άγιος Νεκτάριος. Στο πρόσωπό του ανακαλύπτει κανείς ένα μεγάλο σύγχρονο Πατέρα της Εκκλησίας μας. Βλέπει να συνδυάζεται στη ζωή του η αγιότητα με την ορθόδοξη διδασκαλία, αλλά και τη χάρη της θαυματουργίας. Κι ίσως κάποιος ν’ αναρωτιόταν; Τι έκανε όσο ζούσε ο άγιος Νεκτάριος, πως περνούσε τη ζωή του, σε τι ασκητικά αγωνίσματα διακρίθηκε και του έδωσε ο Θεός τέτοιο χάρισμα, να θαυματουργεί, να θεραπεύει τις αρρώστιες, σε τέτοιο μάλιστα βαθμό ώστε δικαίως να γραφτεί “ουδέν ανίατον δια τον άγιον Νεκτάριον”; Τα 74 χρόνια που έζησε στη γη είναι γεμάτα με καρπούς του Αγίου Πνεύματος. Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Την ολόθερμη αγάπη του προς την Αγία Τριάδα και την Κυρία Θεοτόκο; Τις νηστείες, τις αγρυπνίες, τις προσευχές; Τα θεόπνευστα συγγράματά του και τα κηρύγματα; Τις άπειρες ελεημοσύνες; Τις ατέλειωτες ώρες που διέθετε για να εξομολογεί, για να νουθετεί, για να υπηρετεί τον πλησίον; Όλ’ αυτά μαζί τον ανέδειξαν πραγματικό “άνθρωπο του Θεού”! Αληθινά μεγάλον Άγιο! Γι’αυτό και είναι ανεξάντλητα τα θαύματά του! Γι’αυτό και η παρουσία του σκορπίζει τη γαλήνη, την ειρήνη στους πάντες! Κι επειδή είναι αληθινά μεγάλος, είναι και αληθινά ταπεινός! Είναι αρχιερέας του Υψίστου, αλλά δε διστάζει να είναι και καθαριστής, και κηπουρός, και τσαγκάρης και χτίστης, μέχρι, μάλιστα, τα γεράματά του! Κι όταν ήρθε η ώρα, έδειξε το πραγματικό του ύψος! Βρισκόταν στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, προστατευόμενος του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Σωφρονίου, ο οποίος εκτιμώντας τα πολλά του χαρίσματα τον διόρισε Πατριαρχικό ‘Επίτροπο Καΐρου. Το πολυδιάστατο έργο που ανέπτυξε εκεί, προκάλεσε το φθόνο! Η αγιότητα του βίου του, η νυχθημερόν αφοσίωσή του στο ποίμνιό του και τα προβλήματά τους, ενόχλησε πολλούς στο Πατριαρχείο! Και δεν άργησαν να συκοφαντήσουν τον Άγιο Νεκτάριο, ότι δήθεν επιβουλεύεται τη θέση του υπέργηρου Πατριάρχη Αλεξανδρείας, ότι είναι ανήθικος, κλέφτης κι ό,τι άλλο αισχρό και πονηρό τους υπαγόρευε ο αρχέκακος! Δυστυχώς, ο Πατριάρχης Σωφρόνιος πίστεψε τους συκοφάντες και -αναπολόγητον, χωρίς καν μία φορά να τον δεχτεί και να τον ακούσει- τον ανάγκασε να παραιτηθεί από τη θέση του και στη συνέχεια ν’ απομακρυνθεί και από την Αλεξάνδρεια. Η ραδιουργία και ο φθόνος τον ακολουθούν μέχρι και την Αθήνα, απ’όπου και στέλνει μνημειώδη επιστολή: “Τόσο, Παναγιώτατε, έγινα κακός απέναντί σας, ώστε μετά από τέσσερα έτη από την άδικη αναχώρησή μου από την Αλεξάνδρεια, να δίνουν τέτοιες ψεύτικες πληροφορίες οι κατήγοροί μου προς την Ελληνική Κυβέρνηση; Πότε, Παναγιώτατε, κατανοήσετε τις αντιπειθαρχικές μου διαθέσεις; Με ποια έργα φάνηκαν; Ποιές είναι οι ενδείξεις, ώστε να χαρακτηρισθώ ασεβής και επαναστάτης; Ποιο εκκλησιασιαστικό δικαστήριο με δίκασε και αποφάσισε την ανηθικότητά μου και την καταδίκη μου; Που βρίσκονται τα πρακτικά; Ποιοί είναι οι κατήγοροί μου; Που είναι οι μάρτυρες; Που στηρίχθηκαν οι κατηγορίες; Ποιο μεγάλο κακό έκανα προς εσάς Παναγιώτατε η προς οποιονδήποτε άλλο συνεργάτη σας και με δολοφονείτε; Γιατί τόσο πολύ μεγάλη η έχθρα σας απέναντί μου, η οποία μάλιστα με ακολουθεί τόσο μακρυά και ζητά τον εξολοθρεμό μου; Σε τι σάς παρενόχλησα; Ποιο είναι το μεγάλο αμάρτημά μου; Ποια η πονηρία και η κακία μου; Επικαλούμαι μάρτυρα τον Θεό, ότι ουδέποτε κανένα κακό δεν μελέτησα για κανένα! Μόνο το αγαθό, το αρεστό στο Θεό αγάπησα και αυτό σ’όλη μου τη ζωή εργαζόμουν! Ο Θεός ας είναι μάρτυράς μου και κριτής”! Περνούσε ο καιρός και οι πολλές ταλαιπωρίες του Αγίου στην Ελλάδα συνεχίζονταν! Εκείνος υπέμεινε ειρηνικά τη μεγάλη αυτή δοκιμασία, προσευχόμενος, συγχωρώντας τους συκοφάντες του, ευχαριστώντας το Θεό για όλα! Ταυτοχρόνως, όμως, όλα τούτα, σμίλευαν την αγία του ψυχή και πριν ακόμη πεθάνει, είχε κερδίσει την καλύτερη θέση στη συνείδηση του λαού, που τον τιμούσε κιόλας ως Άγιο! Κι ο Θεός, που όλα βεβαίως τα γνωρίζει, βράβευσε τον άγιο με το καλύτερο στεφάνι για τη στάση του αυτή στις ψεύτικες κατηγορίες και τις συκοφαντίες. Κι ο πράος και ταπεινός Ιησούς, προσέφερε στον πιστό Του μιμητή το χάρισμα της θαυματουργίας! Πέρασαν 88 χρόνια από την κοίμησή του Αγίου και ήρθε το 1998 τον Ιανουάριο, η ιστορική απόφαση της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, να ακυρώσει και να εξαφανίσει την άδικη ποινή, που επιβλήθηκε εκείνα τα χρόνια, μα να ζητήσει “συγγνώμη” από τον Άγιο Νεκτάριο, για τις συκοφαντίες και τις ταλαιπωρίες, που υπέστη από τους πατριαρχικούς. Ο σημερινός Πατριάρχης Αλεξανδρείας Πέτρος τέλεσε στο πατριαρχικό παρεκκλήσιο “συγχωρητική επίκληση αφέσεως των αμαρτιών” των συκοφαντών του Αγίου, ενώ στην περσινή εορτή του Αγίου, στην Αίγινα, έγινε μετά την πατριαρχική Θεία Λειτουργία, λαμπρή τελετή “αποκαταστάσεως της κανονικής τάξεως” για τον άδικο διωγμό που υπέστη ο Άγιος. Η Χάρη του Αγίου μας, ας είναι πάντοτε μαζί μας! Κι αν τύχει να σηκώσουμε κάποτε κι εμείς το βαρύ σταυρό της συκοφαντίας, ας έχουμε πάντοτε μπροστά μας το παράδειγμα της ζωής του μεγάλου μας Αγίου! Με χαρά να προσευχόμαστε για τους συκοφάντες μας, να τους αγαπούμε και να τους συγχωρούμε, για να γίνουμε κι εμείς μιμητές του Αγίου Νεκταρίου, όπως κι εκείνος έγινε μιμητής του Χριστού!

Προσευχή εις την επέτειον του Αγίου Νεκταρίου Με την ευκαιρίαν της παρελεύσεως 108 ετών από τον άδικον διωγμόν και την αποπομπήν του Αγίου εκ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Κύριε ημών Ιησού Χριστέ, Σε προσκυνούμεν και Σ’ ευχαριστούμεν εκ βάθους καρδίας, διότι διά της θεϊκής αγάπης Σου, μας εχάρισες πλήθος μορφών Αγίων, διά να αποτελούν τα ιδανικά πρότυπά μας, διά να μεσιτεύουν και ικετεύουν για μας και διά να δοξάζουν το πάντιμον και μεγαλοπρεπές Όνομά Σου, με τα θαυμαστά έργα, τη ζωή και τα θαύματά των. Ευλόγησον Κύριε, την πανήγυριν αυτήν, που επιτελούμεν σήμερον προς τιμήν του αγίου ενδόξου Πατρός ημών, Νεκταρίου Επισκόπου Πενταπόλεως του Θαυματουργού. Συ Κύριε, ο επαναπαυόμενος εις τους Αγίους Σου, αξίωσον όπως ο εορταζόμενος Άγιος Νεκτάριος, γίνει η κλίμακά μας, για να Σε προσεγγίσωμεν και λάβωμεν την επουράνιον Χάριν Σου, το μέγα έλεός Σου και θείαν Σου ευλογίαν. Δέξου Δέσποτα Πανάγιε, τας μεσιτείας και ικεσίας του Αγίου Πατρός ημών Νεκταρίου, διότι, επειδή ημείς είμεθα ανάξιοι, να απευθυνώμεθα απ’ ευθείας προς Εσένα, τον αιώνιον Βασιλέα της δόξης, καταφεύγομεν εις τον Προστάτην Άγιόν μας Νεκτάριον λέγοντας του: Άγιε του Θεού Νεκτάριε, δυνατέ στην πίστιν και υπόδειγμα της υπομονής και καρτερίας, της ταπεινοφροσύνης και ανεξικακίας, ευλαβώς τιμώμεν την ιεράν σου μνήμην και παρακαλούμεν εσέ, που αδίκως εσυκοφαντήθης και δεινώς εδοκιμάσθης από τους διωγμούς και την αποπομπήν σου εκ του κλίματος Αλεξανδρείας, όπως συγχωρήσης τους προαπελθόντας διώκτας σου, ημάς δε πάντας, να περιφρουρήσης και διαφυλάξης, από παντός κακού και ολισθήματος. Μεσίτευσον, Άγιε Νεκτάριε, προς Κύριον τον Θεόν, διά την ενίσχυσιν και ευόδωσιν του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, του Σεπτού Προκαθημένου αυτού, του ποιμνίου και του κλήρου του. Πρέσβευε, Άγιε του Θεού, όπως Κύριος ο Σωτήρ και Λυτρωτής ημών στηρίζει διά της θείας Του δυνάμεως και χάριτος, μικρούς και μεγάλους, εις την Ορθόδοξον πίστιν. Να χειραγωγή δε την νεολαίαν μας και να χαρίζη πλούσια τα αγαθά Του στον Ελληνικόν λαόν. Άγιε του Θεού Νεκτάριε, Συ που τόσον ευλαβώς ελάτρευσες την Παρθένον Μαρίαν, την Μητέρα του Κυρίου μας, γενού ταπεινός ικέτης Της, διά να σκέπη και περιφρουρεί το Έθνος ημών και φέρει σ’ όλο τον κόσμον ειρήνην, ομόνοιαν και αγάπην, προς δόξαν του Ονόματος της Παναγίας Τριάδος. Αμήν. (Εκ της συλλογής των διαφόρων περιστασιακών Προσευχών του Μητροπολίτου Λεοντοπόλεως κ. Διονυσίου Χατζηβασιλείου)

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΑ

Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης

Σηλυβρίας τον γόνον και Εώας το καύχημα, της Ορθοδοξίας τον Στύλον και Αιγίνης το έρεισμα. Νεκτάριον υμνήσωμεν πιστοί, ως νέκταρ γαρ ανέβλυσεν ημίν, εκ πηγών του σωτηρίου αρτιφανώς αρδεύον τους κραυγάζοντας. Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα τω εν εσχάτοις τοις καιροίς, λαμπρώς Σε αγιάσαντι.

Ήχος ο αυτός
Σηλυβρίας τον γόνον και Αιγίνης τον έφορον, τον εσχάτοις χρόνοις φανέντα, αρετής φίλον γνήσιον, Νεκτάριον τιμήσωμεν πιστοί, ως ένθεον θεράποντα Χριστού· αναβλύζει γαρ ιάσεις παντοδαπάς, τοις ευλαβώς κραυγάζουσι· δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ, δόξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα τω ενεργούντι διά σου πάσιν ιάματα.

Ήχος Γ’
Χαίροις έχουσα πιστών χορεία το υπόδειγμα Ορθοδοξίας και της Αιγίνης η πόλις αδάμαντα. Η Εκκλησία τον φάρον τον πάμφωτον τον ανεξικακία και ταπεινοφροσύνη διαλάμψαντα. Πάτερ Άγιε, Ιεράρχα Νεκτάριε, πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.

Ήχος Δ’. Ταχύ προκατάλαβε
Οσίως εβίωσας ως Ιεράρχης σοφός, δοξάσας τον Κύριον δι’ εναρέτου ζωής, Νεκτάριε Όσιε, Όθεν του Παρακλήτου δοξασθείς τη δυνάμει, δαίμονας απελαύνεις και νοσούντας ιάσαι, τους πίστει προσιόντας, τοις θείοις λειψάνοις σου.

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ

Από το βιβλίο  «Ο ΑΓΙΟΣ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ ΜΑΣ- ΟΣΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΕΦΑΛΑΣ»

Σώτου Χονδρόπουλου

Τα δυο χρόνια που ακολούθησαν, ο νους και η ψυχή του ήταν ολοκληρωτικά πάνω σ’ αυτό το έργο. Μια πεταλού­δα ήταν, λέει, η ψυχή του, μια ολόχρυση πεταλούδα που φτερουγούσε αδιάκοπα στο Σαρωνικό, στην Αίγινα, στη θέση Ξάντος. Και σαν το μεγάλο και μοναδικό Απόστολο των ε­θνών, όταν τύχαινε ν’ αρρωσταίνουν οι γυναίκες εκεί, αρρώ­σταινε κι έπασχε κι ανησυχούσε από μακριά. Φρόντιζε να τους στέλνει κάθε πνευματική και υλική βοήθεια. Φάρμακα δυναμωτικά, οινόπνευμα κι αυτή ακόμα την τελευταία του δεκάρα. Έβαλε μπρος ολάκαιρο σύστημα αλληλογραφίας μα­ζί τους. Τις παρακαλούσε να τού γράφουν κάθε τι που τις απασχολούσε, ή τις έφερνε σε παραζάλη κι αδιέξοδο. Και σηκωνόταν χαράματα κι απαντούσε με μακριές επιστολές καταγεμάτες πατρότητα. Μια πατρότητα καθαρό χρυσάφι, ό­που κοντά στην απαραίτητη παιδευτική αυστηρότητα, έκρυ­βε άσπιλη κι ανομολόγητη αγάπη. Αγάπη της «άνωθεν Βασι­λείας», αγάπη της αιωνιότητας.

Αξίζει να αναφέρουμε μερικές του φράσεις άπ’ αυτές τις επιστολές. Μερικές άπ’ αυτές τις επιστολές, νομίζουμε, θα παραμείνουν μνημεία ορθοδόξου διδαχής.

Λόγου χάρη στην τρίτη επιστολή του γύρω από την αγα­θή συνείδηση έγραψε: «. . . Η εκτός της καρδίας οικοδομουμένη ύλη προς ανέγερσιν πύργου ευτυχίας, οικοδομείται επί σαλευομένου υπό διηνε­κών σεισμών εδάφους, εφ’ ου ουδέ λίθος επί λίθου δυνατόν να μείνη επί μακρόν χρόνον, ώστε μάταιοι και δείλαιοι οι τοιούτοι δομήτορες. . . Ερευνήσατε μη κακίαι και πάθη επλήρωσαν τας καρδίας υμών, μη επιποθώσι τοις κακοίς, μη δουλεύουσι τοις κακοίς συγκατατιθέμεναι. Ίδωμεν μη αποκλίνει η καρδία υμών τού αγαθού, ετράπη δε εις οδούς σκόλιας, εις τρίβους άβα­τους, εν οίς ελλοχεύουσιν οι φίλοι της απώλειας».

Στην έβδομη επιστολή έγραψε: «. . . Εύχομαι πάσαις τα άρι­στα και παρακαλώ να εύχησθε προς τον Θεόν υπέρ εμού, όπως μη αποτρέψη το πρόσωπον Του άπ’ εμού δια την αμέλειάν μου την πολλήν, αλλά μοι δίδει γρήγορον νουν, σώφρονα λογισμόν, καρδίαν νήφουσαν».

Στην ένατη επιστολή έγραψε: «Πέμπω Υμίν εγκλείστως τεσσάρας ωδάς, ας συνέταξα προς την Υπεραγίαν Θεοτόκον, ίνα πληρωθή χαράς η καρδία υμών και ανυμνήσητε την Κυρίαν Θεοτόκον με νέους ύμνους. Εύχομαι δ’ η χαρά η της χάριτος τού Παναγίου Πνεύματος ζωογονεί αίδίως την ψυχήν σας και ευφραίνει μυστικώς και καθιστή υμάς μακάριας. Φροντίζετε να περιφρουρήτε εν τη καρδία σας την χαράν ταύτην και μη επι­τρέπετε τω αλλοτρίω να εγχέη εν αύτη πικρίαν. Προσέχετε! Προσέχετε, ίνα μη ο παράδεισος ο εν υμίν μεταποιείται εις κόλασιν».

Στην ενδέκατη έγραψε: «. . . Δια χρόνου μακρού θα φθάσε­τε εις την τελειότητα. Μη εντείνετε πλέον τού μέτρου την χορδήν. Το θείον δεν εκβιάζεται εις τας δωρεάς του. Δίδει, όπου αυτό θέλει, και χαρίζηται πάντοτε τα θεία Αυτού δώρα. Ό,τι λαμβάνομεν, λαμβάνομεν δωρεάν δια θείου ελέους. Μη εντείνετε την χορδήν υπερμέτρως μήποτε διαρραγή προ τού καιρού αυτής».

Στην δωδέκατη, έγραψε: «Σας στέλνω εσωκλείστως έναν ύμνον. Πιστεύω να σας ευχαριστήση, μοι φαίνεται ότι δεν σας μένει καιρός να τους διαβάζετε, ότι τέρπεσθε εις υψηλότερα αναγνώσματα και δια τούτο δεν με πληροφορεί η καρδία μου να σας στείλω ωδάς. Άλλως τε έχετε και τόσας άλλας. Ήδη αι χειρόγραφοι έφθασαν τον αριθμόν εκατόν. Όταν το ερχόμενον συν Θεώ τας τυπώσω, θα τας ίδητε και τότε θα τας ανα­γνώσετε όλας ομού. Τους βράχους θα τους αποκόψωμεν και τον δρόμον και τον τοίχον θα τον κάμωμεν, αλλά ήδη δεν έχω χρήματα. Όταν θα έχω, θα σας στείλω προς εκτέλεσιν αυτών».

Στη δεκάτη τρίτη, που απευθύνεται στην οσία πλέον Κασσιανή και όχι στην παλιά Αικατερίνα, έγραψε σχετικά με κάποια διαφωνία της και αντίθεση της με την πνευματική της φίλη και αδελφή οσία Ξένη, την παλιά Χρυσάνθη, την τυφλή: «. . . Ο πειρασμός, όστις σε κατέλαβε με θλίβει, είναι όντως εκ τού πονηρού, δια τούτο μη οκνήσεις να το εκμυστηρευθής εις την ιδίαν και να την παρακάλεσης να ευχηθή υπέρ σου, να κατάπαυση ο πειρασμός. Όταν λάβης την παρούσα μου, να μεταβής εις τον ναόν και να παρακάλεσης την Κυρίαν Θεοτόκον και ν’ αναγνώσης την παράκλησιν. Επίσης και εγώ θα επικαλεσθώ το θείον έλεος επί σε δια πρεσβειών της υπεραγίας Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας, της μόνης ακαταισχύντου ελπίδος και προστασίας ημών, και πέποιθα ότι θέλεις απαλ­λαγή τού πειρασμού. Σε παρακαλώ να μη επιτρέπης να σε κατα­κυριεύσουν οι λογισμοί της αντιπάθειας. Ο πονηρός εμ­βάλλει μίσος κατά της φιλτάτης σου Ξένης (Χρυσάνθης), της αδελφής σου και μητρός σου, ίνα εξουδετερώση την προς αυ­τήν ευγνωμοσύνην σου δια την σωτηρίαν της ψυχής σου, ειργάσατο και μετατρέψη αυτήν εις μίσος. Μάθε ότι η καρδία σου εις το βάθος της έχει ερριζωμένην την αγάπην της αγαθής Ξένης, ην ο πονηρός εκ φθόνου προς σε και προς εκδίκησιν της Ξένης ζητεί να εκρίζωση. Η θλίψις σου μάθε καλώς ότι είναι αποτέλεσμα της διαμαρτυρόμενης καρδίας σου, η οποία θέλει ν’ απαλλαγή το ξένον αύτη τού μίσους συναίσθημα και μη δυναμένη θλίβεται. Ο πονηρός σε επετέθη, ίνα σοι αφαιρέση και την χαράν και την αγάπην και διαταράξη την ειρήνην ημών. Άλλ’ έχε θάρρος και μη απελπίζου. Ο Θεός δεν θέλει επιτρέψη και ηττηθής».

Στην δεκάτη πέμπτη έγραψε: «. . . Ήδη προτίθεμαι να συν­τάξω όσους δυνηθώ ύμνους και ωδάς εις τον εν Τριάδι Θεόν, τον Πατέρα, τον Υιόν και το Άγιον Πνεύμα. Επιθυμώ να παρα­καλέσετε την Κυρίαν Θεοτόκον να μεσιτεύση προς τον Κύριον, ίνα μοι αποστείλη ακτίνα τού θείου φωτός και φωτισθώ και δυνηθώ ν’ αναλάβω και φέρω εις αγαθόν πέρας το οποίον προ­τίθεμαι σπουδαιότατον έργον. Τα έργα μοι ταύτα θα ώσιν η περιουσία μου και η περιουσία σας. Εις τον πατέρα Ανδρόνικον είπον να φροντίση να κοπώσιν οι βράχοι και να διορθωθή και ο δρόμος και να υψωθή και ο τοίχος έως τον δρόμον και ν’ ανοίξη και την καταβόθρα έξω από τον δρόμον και μοι γράφη πόσα θα δαπανηθώσιν χρήματα, ίνα τω τα στείλω, διότι φρονώ ότι πρέπει πλέον να τελειώση εκείνη η οδός δια να διευκολύνεσθε και δια το νερόν».

Στη δέκατη έβδομη έγραψε: «. . . Έτερον τι συναίσθημα δυσάρεστον ανεπτύχθη εν εμοί, αγνοώ πόθεν, και με έβαλεν εις δυσθυμίαν. Φαίνεται αι αδελφαί δεν απηλλάγησαν εντελώς κο­σμικών τίνων ελλείψεων και ψυχικών τινών παθών. Εγώ, αγαπη­τή Ξένη και αγαπητά εν Κυρίω τέκνα, σας φαντάζομαι ως παρ­θένους φρόνιμους, σπευδούσας εις την τελειότητα, έχουσας αεί τας λαμπάδας ανημμένας και φέρουσας πάντοτε μεθ’ εαυ­τός έλαιον. . . Η περί τας προσευχάς και τας νηστείας περιορι­σμένη ενόχλησις άνευ της μελέτης υμών αυτών δεν είναι επιμέλεια ψυχής, ουδέ επιφέρει η εργασία αύτη μόνη τους ποθούμενους καρπούς. Η νηστεία, η αγρυπνία και η προσευχή εισί τα μέσα προς επίτευξιν τού σκοπού και ουχί ο σκοπός δι’ ον εξήλθατε εις την έρημον. Τούτο επιθυμώ να το ενθυμήσθε διηνεκώς, ίνα μη εκπέσητε της αποστολής σας και αποτύχητε τού σκοπού σας. . . Άλλ’ ίνα εύρετε τον Κύριον ταπεινωθήτε μέχρις εδάφους ενώπιον τού Κυρίου, διότι ο Κύριος βδε-λύσσεται τους υψηλοκαρδίους, αγαπά δε και επισκέπτεται τους ταπεινούς την καρδίαν, διο και λέγει «Προς τίνα επιβλέψω, η επί τον πράον και ταπεινόν την καρδίαν;». Έργον υμών έστω η έρευνα της καρδίας υμών, μη εν αύτη εμφωλεύει ως όφις ιοβό­λος η υπερηφάνεια, η πολύτοκος αυτή κακία, ή τω ίφ αυτής πάσαν αρετήν δηλητηρίαζουσα και απονέκρουσα. . . Διότι α­φού η ταπείνωσις είναι υψοποιός, έπεται ότι φέρει μεθ’ εαυτής άπαντα τον χορόν των αρετών. Διότι εάν εν τη ταπει­νώσει μη είποντο άπασαι αι αρεταί, ουκ αν ην η ταπείνωσις υψοποιός, διότι ο όλος χορός των αρετών υψοί και ουχί τίνες εξ αυτών. Άλλωστε αι αρεταί ως ούσαι ακτίνες από τού ηλίου εκπεμπόμενοι, ή ως ούσαι τα χρώματα της μιας ακτίνος ηλιακής διαθλασθείσης επί του καθαρού της ψυχής μας κατό­πτρου, δεν δύνανται τα μεν να υπάρχωσι, τα δε να μη υφί­στανται. Δια ταύτα, όπου η αληθής κατά Χριστόν ταπείνωσις, εκεί και άπασαι αι αρεταί. Δια τούτο και υψοποιός η ταπείνωσις. Θέλω να μανθάνω ότι καθ’ εκάστην υψούσθε, διότι εν τούτω χαίρω και η υπέρ υμών φροντίς αυξάνει και μέλη­μα μου σταθερόν αποβαίνει η της μονής πρόοδος και τελείωσις. Θλιβερά τις και παρά προσδοκίαν είδησις δια την ψυχικήν μου αδυναμίαν δύναται να επιδράση επί των διαθέσεων μου ψυχρώς. Ταύτα εκ πατρικού ενδιαφέρον­τος».

Στην εικοστή πρώτη, αγγίζει μια βαθύτερη αλήθεια, μια ανθρώπινη αδυναμία. Έγραψε: «. . . Προσέχετε εις την ανάπτυξιν τού αισθήματος της αγάπης. Διότι κινδυνεύει αύ­τη, όταν η καρδία δεν ενισχύεται υπό της καθαράς προσευ­χής, της διαθερμαινομένης εις αυτήν, να αποβή σαρκική, α­φύσικος, και να σκότιση την διάνοιαν και να εκκαύση και την καρδίαν, όπερ απεύχομαι. . . Αγαπάτε αλλήλας ως αγίας αδελ­φάς και μόνη η κοινή προς Κύριον αγάπη ας συνδέη υμάς. Απέχετε και των χειραψιών και των ασπασμών, διότι μάχεσθε προς τον πονηρότατον πτερνιστήν».

Στην εικοστή τρίτη έγραψε: «. . . Η ειρήνη (ύψιστον αγαθόν) δεν αποβάλλεται υπό των παθών άλλ’ υπό τού χαρακτήρος αυτών, τον οποίον θα λάβωσιν εκ της ήττης ή εκ της πάλης. Εάν εν τη πάλη νικήσης, η των παθών εξέγερσις εγένετο α­φορμή νέας χαράς και ειρήνης, εάν ηττηθής, ο μη γένοιτο, τότε γεννάται θλίψις και ταραχή, άλλ’ εάν μετά αγώνα κρατερόν πάθη τι ανθρώπινον, επικρατήση δε προς ώραν ο νόμος της αμαρτίας, επανέλθη δε εν τω αγώνι και επιμείνη εν αυτώ, νικά ο αγωνιζόμενος και η ειρήνη επανέρχεται».

Στην εικοστή τέταρτη, έγραψε: «. . . Επόθησα το έαρ όπως έλθω και παράσχω υμίν τινά παρηγορίαν και ευχαριστήσω τας τοσούτον δοκιμασθείσας καρδίας κατά τον επελθόντα βαρύν χειμώνα, τον παντοίας προξενήσαντα θλίψεις εις πάσας τας αδελφάς. . . Αληθώς πάσα θλίψις μετά καρτερίας φερομένη, βαθμός τις γίνεται, προβιβάζουσα εις την τελειότητα».

Στην εικοστή έκτη, προς την οσία Ξένη (Χρυσάνθη), έ­γραψε: «. . . Σε συμβουλεύω να μη παραδίδεσαι εις ρέμβην θλίψεως (μελαγχολίαν), διότι τούτο πλήττει μεγάλως τας καρδίας των αδελφών. Ο μισθός σου θα είναι μέγας, εάν γίνεσαι ταις αδελφαίς ευφροσύνης πρόξενος. Τούτο σοι το συμβουλεύω, διότι και εγώ τούτο έχω ως αρχήν εν τω βίω μου. Τούτο θέλω να έχωσιν ως αρχήν και αι μαθήτριαί μου. Όταν ευφραίνης την καρδίαν τού πλησίον σου, πολλώ μάλλον της αδελφής, της στερηθείσης των πάντων και απεκδεχομένης παρά σού μόνης πνευματικήν ευφροσύνην, τότε έσο βεβαία ότι ευαρεσκείς τω Θεώ πολλώ μάλλον ή εάν μακράς ποιείς προσευχάς και μεγά­λος νηστείας. . . Εύχομαι πάσαι να κατισχύσετε εν τω κατά τού εγωισμού αγώνι, ο οποίος είναι κρατερός. Διότι ομοιάζει την πολυκέφαλον Ύδραν, της οποίας, όταν κόψης μίαν κεφαλήν, φύεται έτερα υπό άλλην μορφήν και άλλον χαρακτήρα. Δια τούτο, ενώ κατορθούμεν και αφίνομεν τον κόσμον και τα τού κόσμου και αρνούμεθα τω σώματι πάσαν απόλαυσιν και ταλαι-πωρούμεν αυτό, ίνα μη ποιήσωμεν το θέλημα αυτού, βλέπομεν εξαίφνης να παρουσιάζεται ως ψυχική νόσος και συνηθέστα­τα μεν ως απείθεια, παρακοή, ως σύνεσις, ως γνώσις, ως φρόνησις, ως αυταρέσκεια, ως μεμψιμοιρία και τι πρώτον να αριθ­μήσω. . . Υφ’ όλας ταύτας τας μορφάς υποκρύπτεται η ασχημία τού εγωισμού».

Στην εικοστή έβδομη, μέσα σε διάφορα νέα και συμβου­λές αναγγέλλει την εκτύπωση του Θεοτοκαρίου: «Το Θεοτοκάριον τυπούται, ήδη τυπούται το δεύτερον τυπογραφικόν φύλλον (δεκαεξασέλιδον). Σήμερον πέμπω Υμίν ένα νέον έργον μου, εκτυπωθέν ήδη, επιγραφόμενον Ιερατικών Εγκώλπιον. . . Να ίδωμεν, θα σάς αρέση το ύφος. . . ».

Ακριβώς την ίδια εκείνη εποχή χήρεψε ο θρόνος της Χαλκίδας και οι κάτοικοι της περιφέρειας μέσα σε τόσα χρό­νια που έλειψε από κοντά τους, δεν κατάφεραν να λησμονή­σουν το πέρασμα του από κει. Συσπειρώθηκαν πάλι σαν λαός κι έκαναν διάφορες ενέργειες, για να τον αποκτήσουν Επί­σκοπο. Συνέταξαν λογής-λογής αναφορές στους αρμοδίους, σκάρωσαν δημοψηφίσματα συλλέγοντας υπογραφές κι έπια­σαν να δημοσιεύουν σχετικά στην τοπική τους εφημερίδα. Ο ίδιος έλαβε αρκετές επιστολές από μέρος τους. Και βρέ­θηκε πάλι στα καλά καθούμενα σε μια καινούρια εκκρεμότη­τα και αναμονή. Προσευχήθηκε εκ βαθέων και νύχτα-μέρα συλλογιόταν αυτές εκεί τις φτωχές μαθήτριες. Τι θα γίνοταν αν. . . Αλλά πάλι, αν κάτι τέτοιο το ήθελε ο Θεός; Ω, ποτέ δεν επιχειρούσε ερωτήματα στη θέληση τού πανευεργέτη Θεού. Γιατί Εκείνος με την πρόνοια Του ήξερε να τακτο­ποιήσει και να βολέψει τα πάντα.

Πήρε λοιπόν την απόφαση κι έγραψε στις 27 Μαρτίου 1907 την παρακάτω επιστολή: «. . . Οι Χαλκιδείς ενεργούσι δι’ αναφορών και δημοσιευμάτων, τα οποία και θα δημοσιεύσωσιν εις την εν Χαλκίδι εφημερίδα, όπως με αποκτήσωσιν Επίσκοπον της επαρχίας αυτών, αγνοών ποία έσεται η έκβασις των ενερ­γειών αυτών. Πιστεύω ότι ο Θεός θ’ αποκαλύψη εις καμίαν εξ υμών τι, εάν ευδοκήση να διορισθώ Επίσκοπος Χαλκίδος. Εάν είναι θέλημα Θεού, γενηθήτω το θέλημα Αυτού».

Ακολούθησε μεταξύ λαού και αρμοδίων μια κατακραυγή, μια πάλη. Αυτός ήρεμος και γαλήνιος, αμέτοχος από κάθε ενέργεια, προσκαρτερούσε. Αλλά ο λαός ανάμεσα στους Εκκλησιαστικούς που κρατάνε τα κλειδιά είναι τις περισσό­τερες φορές ακίνδυνο ποτάμι. Το αφήνουν και ξεχύνεται και κυλά και ξεθυμαίνει, για να το στρέψουν τελικά στο δρόμο που αυτοί επιθυμούν. Ο πανάγιος όμως Θεός σε τέτοιες περιπτώσεις πάντα σκεπάζει τους εκλεκτούς Του και κάνει το θέλημα Του με άλλους τρόπους. Οι ισχυροί που κρατού­σαν τα κλειδιά δεν τον ήθελαν, όχι, δεν τον ήθελαν. Δεν επιθυμούσαν σαν «ευθύς και καθαρός την καρδίαν» ν’ ανα­λάβει ένα γερό εκκλησιαστικό πόστο εδώ, στη μικρή πατρί­δα.

Έτσι ύστερα από τρεις μήνες, στις αρχές του καλοκαι­ριού, έγραψε: «. . . Χάριτι Θείας ειμί καλά. Αι εξετάσεις ετελείωσαν, εγώ θα έλθω ακριβώς μετά μίαν εβδομάδα, εκτός εάν η της Χαλκίδος υπόθεσις με εμποδίση δι’ ολίγας ακόμη ημέρας. Άλλα σας αναγγέλλω ότι οι άγιοι Συνοδικοί δεν θέλουσιν, ώστε φαίνεται δεν είναι θέλημα Θεού».

Προτού διηγηθούμε τα γεγονότα που ακολούθησαν, θα α­ναφερθούμε ακόμη σε δύο χαρακτηριστικές επιστολές του. Η μια περιλαμβάνει κάποιο του όνειρο και η άλλη πα­ρουσιάζει κατά μοναδικό οδηγητικό τρόπο την παραπλανητι­κή ανθρώπινη αγάπη. Την αγάπη που στρέφεται απευθείας σ’ ένα πρόσωπο, δίχως να διαπερνά από την καρδιά τού Θεού.

Την πρώτη την έστειλε στις 21 τού Οκτώβρη του ίδιου χρόνου, του 1907, κι έγραψε: «Την παρούσαν μου γράφω υμίν, άμα εγερθείς της κλίνης, όπως ανακοινώσω υμίν όνειρόν τι, το οποίον μοι ενεποίησε πολλήν εντύπωσιν. Το όνειρον είναι το εξής: Είδον, ότι ιστάμην προς τους πόδας της λάρνακος τού αγίου λειψάνου τού αγίου Νικολάου και παρετήρουν αυτό και μοι εφαίνετο κοιμώμενον. Εν τω μεταξύ όμως μοι εφάνη κινούμενον και μετ’ ολίγον ήνοιξε τους οφθαλμούς αυτού, ύστερον ηγέρθη και ανεκάθησε και υψώσας τας χείρας αυτού έτεινε προς εμέ. Εγώ έκυψα εκ σεβασμού, ίνα ασπασθώ αυτόν. Ο δε με ενηγκαλίσθη και με ησπάσθη τρις εις το στόμα και τον ησπάσθην και εγώ. Μετά τον ασπασμόν ατενίσας με, μοι είπεν: Εγώ θα σε υψώσω υψηλά, υψηλά. Άλλα θέλω και εγώ παρά σού να μοι κάμης ένα θρόνον αργυρούν. Ταύτα μοι είπε και αύθις ανέπεσε και εκοιμήθη, εγώ δεν αφυπνίσθην. Αφυπνισθείς ενεθυμούμην εκείνην την στιγμήν ότι το όνειρον τούτο και προ τίνων ημερών το είδον και το ελησμόνησα. Τότε ενεθυμήθην ότι την πρώτην φοράν ο Άγιος μόνον με ησπάσθη εγερ­θείς, αλλά δεν μοι είπεν ουδέν. Είς την δευτέραν φοράν εγένετο η αναγγελία και η αίτησις. Τούτο είδον και σας το γράφω ως όνειρον, το οποίον μοι έκαμεν εντύπωσιν δια τον αποκα­λυπτικόν αυτού χαρακτήρα και την διαβεβαίωσιν και την αίτησιν. Ίδωμεν ει αληθές το όνειρον. Φαίνεται αληθοφανές, άλλ’ ημείς απαθείς διακείμεθα, ο Θεός να ποδηγετήση ημάς εις εργασίαν τού αγαθού. Ο ναός του Καΐρου, τον οποίον διεκόσμησα και ελάμπρυνα και από πενιχρόν ανέδειξα έκπαγλον, τιμάται έπ’ ονόματι τού αγίου Νικολάου. Πρώτην φοράν βλέπω τον άγιον Νικόλαον καθ’ ύπνους και ασπαζόμενον και διαλεγόμενον. Είη ευλογημένον το όνομα Κυρίου. . . ».

Την άλλη επιστολή την έστειλε στις 5 Δεκεμβρίου 1907 κι έγραψε εξ αφορμής μιας πολύ κολακευτικής προς το πρόσωπον του επιστολής της ρασοφόρος Συγκλητικής, κατά κόσμον Μα­ρίας Χασιώτου, τα παρακάτω: «. . . Προς την Συγκλητικήν εψυχράνθη η ψυχή μου τοσούτον, ώστε να διατελέσω προς αυτήν αδιάφορος, ο δε λόγος η ψυχική αυτής κατάστασις. Εγώ αγα­πητοί, αγαπώ υμάς, ουχί διότι με αγαπάτε, αλλά διότι αγα­πάτε τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν. Η αγάπη προς τον Κύριον, ως αγάπη κοινή θερμαίνει και προς υμάς την καρδίαν μου. Όταν μία εξ υμών αποσπάση την καρδίαν της από τον Κύριον και παραδώση αυτήν εις την ματαιότητα τού κόσμου και εις τα πάθη της ψυχής της, τότε η προς αυτήν αγάπη μου καταπαύει, διότι η αδελφή αύτη αφαιρέσασα την καρδίαν της από τού Χριστού, απέκοψε τον μεταξύ ημών της αγάπης σύνδεσμον, διότι ο κρίκος ο συνδέων ημάς ήτο η κοινή προς τον Χριστόν αγάπη. Ώστε η προς αυτήν ψυχρότης μου ήτο επακόλουθον της από τού Χριστού απομακρύνσεώς της. Η προς εμέ αυτής αγάπη ως ανθρωπινή δεν θερμαί­νει την καρδίαν μου, διότι είναι αλλότρια της αγάπης τού Χριστού και αδυνατώ να έχω εις την καρδίαν μου δύο αγάπες, μίαν θείαν και μίαν ανθρωπίνην. . . Η τοιαύτη αγάπη, όταν εν μόνω τω ενί προσώπω αναπτύσσεται, γεννά εν τω ετέρω, τω αγαπημένω, μίσος. Οταν εν αμφοτέροις αναπτύσσεται, γεννά τον έρωτα. Δια τούτο εν τη προς αλλήλους αγάπη, είτε τη προς ομοφύλους, είτε τη ετερόφυλους, μάλιστα προς πρόσωπα δεκτικά έρωτος, οφείλομεν καθ’ έκαστην να εξετάζωμεν μήπως η αγάπη ημών δεν απορρέη από τον σύνδεσμον της αγάπης, ήτοι τού Χριστού, ή δεν εκπηγάζει από τού πληρώμα­τος της αγάπης. . . Εξ αυτών δύνασθε να εννοήσετε τον σκοπόν δια τον οποίον σάς έγραψα τόσον αυστηρά εις την Συγκλητικήν. Ηθέλησα να την φέρω εις συναίσθησιν, διότι ησθάνθην ότι η καρδία της εψυχράνθη προς τον Κύριον, ότι ήρχισε ν’ αναπτύσσεται εν τη καρδία της αγάπη τις ανθρωπινή, ήτις ηδύνατο ν’ αποβή έρως, εάν ηνεχόμην αυτής ή ηρεσκόμην εις αυτήν. Ο πονηρός ήρχισε να πλανά αυτήν εις τους ύπνους της. . . ».

ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ

Ο άγιος Νεκτάριος και οι αιρέσεις Η στάση του αγίου Νεκταρίου έναντι των αιρέσεων και των αιρετικών…		Η αγωγή των παίδων και αι μητέρες Η των παίδων αγωγή από της βρεφικής ηλικίας ανάγκη να άρχηται, όπως αι ψυχικαί του παιδός δυνάμεις απ’ αυτής της εκδηλώσεως αυτών…
Περί της δημιουργίας του κόσμου Κόσμος καλείται το σύνολον της δημιουργίας, ένεκα της τάξεως και αρμονίας της επικρατούσης εν αύτη. Διαιρείται δε η δημιουργία εις τον ορατόν …		Περί των αγίων του Θεού Περί της δόξης των δικαίων εν τη γη υπό του Θεού και περί της τιμής της αποδιδομένης αυτοίς υπό της Εκκλησίας…
η ολοκλήρωση στον μοναχισμό (Μνήμη Αγίου Νεκταρίου) Εκείνο το οποίο, όπως είπα, τον εχαρακτήριζε ήταν η αγάπη προς τον πλησίον. Αυτή τον παρακινούσε, ούτος ώστε εάν κάτι εμάνθανε από…		Περί θείου έρωτος Ο θείος έρως είναι αγάπη του θείου τελεία, εκδηλουμένη ως πόθος του θείου άπαυστος. Ο θείος έρως γεννάται εν τη κεκαθαρμένη καρδία …
Περί πρωτείου του Πάπα Πώς ην δυνατόν να εξαρτώνται οι απόστολοι από του Πέτρου, όστις εξ ίσου προς τους άλλους απεστέλλετο εις το κήρυγμα…		Ο άγιος Νεκτάριος έναντι της παπικής εκκλησίας η Εκκλησία διατρέχει κίνδυνον να αποβή εκ Μιας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, Εκκλησία Ρωμαϊκή η μάλλον παπική, κηρύττουσα ουχί πλέον τα των Αγίων…[7/2/2010]
Η πρώτη Οικουμενική Σύνοδος Ο Άρειος εγεννήθη εν Λιβύη περί τα μέσα της γ’ μ.Χ. εκατονταετηρίδος, εσπούδασε δε εν Αλεξανδρεία και εγένετο οπαδός του Ωριγένους…		ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ-ΙΕΡΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ Περί δημιουργίας Κόσμου – Περί δημιουργίας των Αγγέλων – Περί της πλάσεως του Ανθρώπου…[5/9/2010]

(πηγή: http://www.egolpion.com/agios_aiwna.el.aspx)

Για να ακούσετε την ομιλία σε μορφή mp3 πατήστε εδώ

Καλοκαίρι προ των πυλών και σε λίγο αρχίζουν οι διακοπές, οι οποίες, όπως προβλέπεται φέτος, λόγω της οικονομικής κρίσης, θα περιοριστούν μεταξύ μπαλκονιού και κήπου – πιλοτής του σπιτιού μας. Ένα είδος καλοκαιρινής διασκέδασης και μάλιστα ανέξοδης είναι και η τηλεόραση, η οποία αυτό το καλοκαίρι αναμένεται να πάρει το βραβείο entertainer.  Γι αυτούς τους λόγους παραθέτω κάποιες ενδιαφέρουσες, αλλά και χρήσιμες πληροφορίες προς ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου.

Η τηλεόραση, ως γνωστό, αποτελεί μία από τις κυριότερες πηγές κοινωνικής μάθησης. Η σημασία της επιτείνεται ακόμη περισσότερο, αν λάβουμε υπόψη μας το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων στον σύγχρονο κόσμο προσλαμβάνει τον κύριο όγκο της πληροφόρησης μέσα από το οπτικό αισθητηριακό σύστημα. Σχετικά με την επιθετικότητα είναι γνωστό από έρευνες ότι την μαθαίνουμε κυρίως με την παρατήρηση επιθετικών πράξεων και πολύ λιγότερο μέσω των περιγραφών. Και επειδή η τηλεόραση απευθύνεται και συναντά τις πλατιές μάζες σε όλον τον κόσμο, η εξάπλωση της επιθετικότητας παίρνει επιδημικό χαρακτήρα.

Είναι γνωστή η σχέση των παιδιών κυρίως με την τηλεόραση. Έρευνες υποστηρίζουν ότι παιδιά ακόμα και δύο ετών παρακολουθούν τηλεόραση περισσότερο από δύο ώρες την ημέρα. Υπολογίζεται ότι παιδιά ηλικίας 2 έως 4 ετών στην Αμερική παρακολουθούν τηλεόραση πάνω από 4 ώρες ημερήσια και το ¼ αυτών έχει την τηλεόραση στην κρεβατοκάμαρα του. Η Nielsen Media Research (1998)  στην Αμερική  έδειξε ότι το μέσο παιδί παρακολουθεί 21 ώρες τηλεόραση την εβδομάδα.  Είναι λοιπόν αναμενόμενη η ανησυχία και ο προβληματισμός των ειδικών σχετικά με την επίδραση του μέσου αυτού. Ακόμα και διεθνείς οργανισμοί όπως ο ΟΗΕ έχουν επισημάνει την δυνητικά αρνητική επίδραση της τηλεόρασης στους ανηλίκους. Η σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού στο άρθρο 17 αναγνωρίζει την σημασία των ΜΜΕ στην ενημέρωση, όμως προτρέπει τα συμβαλλόμενα κράτη να «ευνοούν την επεξεργασία κατάλληλων κατευθυντήριων αρχών που να προστατεύουν το παιδί από την ενημέρωση και το υλικό που βλάπτει την ευημερία του». Η σύμβαση αυτή έχει ψηφιστεί και στην Ελλάδα.

Όπως γνωρίζουμε η παιδική ηλικία είναι μια ιδιαίτερα ευαίσθητη περίοδος, κατά την οποία ωριμάζουν λειτουργίες τόσο σε επίπεδο κεντρικού νευρικού συστήματος όσο και σε ψυχοσυναισθηματικό επίπεδο .Έως την ηλικία των 8-9 ετών τα παιδιά δυσκολεύονται να διαχωρίσουν την φαντασία από την πραγματικότητα. Αυτή η  ειδικότερη ευαισθησία καθιστά τη συγκεκριμένη ηλικιακή περίοδο ιδιαίτερα ευάλωτη στις επιδράσεις, θετικές ή αρνητικές , και επομένως η επαγρύπνηση για την προστασία των παιδιών από πιθανές αρνητικές επιδράσεις, όπως αυτές της άκριτης παρακολούθησης τηλεοπτικών προγραμμάτων, καθίσταται αναγκαία.

Σε ποιους τομείς επιδρά η τηλεόραση ;

Τις τελευταίες δεκαετίες είμαστε μάρτυρες περιστατικών βίας στα οποία ολοένα και συχνότερα ενέχονται  ανήλικοι. Οι βίαιες αυτές εκδηλώσεις ανηλίκων αυξάνουν τον προβληματισμό ως προς τους παράγοντες που πιθανόν συμβάλλουν στην συμπεριφορά αυτή. Ένας από τους παράγοντες που μελετώνται τα τελευταία χρόνια είναι και η τηλεόραση. Δυστυχώς τα παιδιά, τα οποία μεγαλώνουν στην κυριολεξία μπροστά στην τηλεόραση, βομβαρδίζονται από τις εικόνες ενός βίαιου κόσμου.  Είναι γεγονός ότι οι ανήλικοι εκτίθενται σε ένα απίστευτο κοκτέιλ βίας και επιθετικότητας μέσω της τηλεόρασης. Υπολογίζεται ότι το μέσο παιδί στην Αμερική θα εκτεθεί σε 100.000 σκηνές βίας πριν αποφοιτήσει από το δημοτικό, ενώ έχει εκτιμηθεί ότι το μέσο παιδί έχει δει 8.000 φόνους στην τηλεόραση μέχρι να αποφοιτήσει από το δημοτικό. Επίσης υπολογίζεται ότι 62% των εκπομπών που παρακολουθούν οι νέοι περιέχει κάποιας μορφής βία, το 26% περιλαμβάνει χρήση όπλων, το 38% επιθετικές συμπεριφορές από ελκυστικούς ήρωες, ενώ σχεδόν το 75% των βίαιων πράξεων δεν συνοδεύεται από κριτική, από τιμωρία, από ενοχή. Η συνεχόμενη έκθεση στη βία, μέσω της τηλεόρασης, συμβάλλει στην αύξηση της βίας, της επιθετικότητας και των φόβων του παιδιού, ενώ από την άλλη το απευαισθητοποιεί και μειώνει τη συμπόνια του για τον πόνο των άλλων.

Γενικά η βία της τηλεόρασης δημιουργεί μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τον κόσμο, παρουσιάζει ένα κόσμο σκοτεινό και βίαιο και έτσι καλλιεργεί  αίσθημα ανασφάλειας και φόβου. Οπωσδήποτε η τηλεοπτική βία δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας που ευθύνεται για την εκδήλωση βίαιης και επιθετικής συμπεριφοράς από ανηλίκους. Η  συμπεριφορά αυτή είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης  πολλών παραγόντων (βιολογικών, νευρολογικών, ορμονολογικών, κοινωνικών).  Όμως η τηλεοπτική βία είναι ένας από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση της και δεν πρέπει να το αγνοούμε.

Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς

Πολλοί γονείς ρωτούν εάν η παντελής απαγόρευση της τηλεόρασης είναι ένα καλό προληπτικό μέτρο. Η απάντηση στην ερώτηση αυτή είναι όχι, γιατί οι γονείς έχουν περιορισμένο έλεγχο, καθώς το παιδί μεγαλώνει και δεν μπορούν να επιβάλλουν το μέτρο αυτό σε φιλικά και συγγενικά σπίτια τα οποία επισκέπτεται το παιδί τους. Παράλληλα, η απαγόρευση δημιουργεί μια εντονότερη επιθυμία για το απαγορευμένο προϊόν και συντελεί στη δημιουργία ενός μύθου και συχνά μιας ιδιαίτερα έντονης προσκόλλησης στην τηλεόραση. Υπάρχουν όμως συγκεκριμένοι τρόποι γονεϊκής παρέμβασης, οι οποίοι μπορούν να κάνουν τη διαφορά, ώστε η τηλεθέαση να μην επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα. Οι γονείς θα πρέπει να συζητούν με τα παιδιά τους τα προγράμματα που περιέχουν σκηνές βίας ή εγκλήματα. Η συζήτηση και οι εξηγήσεις θα πρέπει να είναι στο επίπεδο του παιδιού, με απλή και ξεκάθαρη γλώσσα. Ξεκινώντας από το απλούστερο που γνωρίζουν όλοι οι ενήλικοι, θα πρέπει οι γονείς να εξηγήσουν στα παιδιά τους ότι όλα αυτά που βλέπουν στην τηλεόραση είναι ψεύτικα και σκηνοθετημένα. Ακόμα, θα πρέπει να τονίζουν ποιες είναι οι συνέπειες αυτών των πράξεων στην πραγματικότητα.

Επιπλέον αξίζει να τονίσουμε και το συμπέρασμα, το οποίο προκύπτει από τις έρευνες, ότι δηλαδή οι αρνητικές συνέπειες της τηλεθέασης μετριάζονται σε μεγάλο βαθμό, όταν οι γονείς βλέπουν τηλεόραση μαζί με τα παιδιά τους και συζητούν το περιεχόμενο των εκπομπών, μια διαδικασία η οποία ονομάζεται γονεϊκή διαμεσολάβηση. Η τηλεόραση, βέβαια, είναι ένα μέσο τρομερό σε δύναμη. Κανένα μέσον όμως δεν είναι καθαυτό ούτε καλό ούτε κακό. Καλός ή κακός είναι ο τρόπος με τον οποίο το χρησιμοποιούμε. Και το μαχαίρι είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο, μπορούμε όμως να το χρησιμοποιήσουμε και για τη διάπραξη ενός εγκλήματος. Δεν μπορούμε λοιπόν να καταδικάσουμε την τηλεόραση, επειδή εμείς δεν τη χρησιμοποιούμε επωφελώς.

Προτάσεις – Συμβουλές

Κλείνοντας θα μπορούσαμε να δώσουμε μερικές βασικές συμβουλές στους γονείς σχετικά με την ωφέλιμη και αποτελεσματική χρήση της τηλεόρασης και την απόκτηση καλών τηλεοπτικών συνηθειών από τα παιδιά τους:

1. Οι γονείς και η οικογένεια πρέπει να περιορίσουν γενικώς την τηλεθέαση. Τον χρόνο τον οποίο κερδίζουν κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορούν να τον αξιοποιήσουν επωφελέστερα με την ανάγνωση βιβλίων, με παιχνίδια και δραστηριότητες από κοινού με τα παιδιά, με επισκέψεις και περιπάτους, με συζητήσεις κ.ά.

2. Οι γονείς πρέπει από κοινού με τα παιδιά να θεσπίσουν κανόνες τηλεθέασης, οι οποίοι θα ισχύουν για όλη την οικογένεια και όχι μόνον για τα παιδιά.

3. Γονείς και παιδιά δεν πρέπει ποτέ να ανοίγουν την τηλεόραση στην τύχη, επειδή δεν έχουν τίποτε καλύτερο να κάνουν. Θα πρέπει μάλλον σε συνεργασία να προγραμματίζουν τις εκπομπές που θα δουν κατά την διάρκεια της εβδομάδας και να ανοίγουν την τηλεόραση στις προκαθορισμένες μόνον ώρες.

4. Οι γονείς πρέπει να αποφεύγουν να χρησιμοποιούν την τηλεόραση ως επιβράβευση ή τιμωρία, διότι αυτό την κάνει ακόμη πιο ελκυστική στα μάτια των παιδιών.

5. Είναι αυτονόητο ότι οι γονείς πρέπει να βλέπουν με τα παιδιά τους ενημερωτικές εκπομπές και προγράμματα τα οποία προβάλλουν θετικές μορφές συμπεριφοράς.

6. Οι γονείς πρέπει να δίνουν οι ίδιοι στα παιδιά τους το παράδειγμα της σωστής τηλεθέασης. Θα πρέπει να τους καλλιεργήσουν την ιδέα ότι βλέπουμε τηλεόραση για να ψυχαγωγηθούμε ή να ενημερωθούμε και επομένως κάνουμε επιλογές και δεν την ανοίγουμε απλώς για να χαζέψουμε κάτι αδιάφορο.

7. Αν είναι δυνατόν οι γονείς πρέπει να βλέπουν τηλεόραση μαζί με τα παιδιά τους, να συζητούν μαζί τους αυτά τα οποία βλέπουν και να σχολιάζουν γενικώς το περιεχόμενο των εκπομπών.

8. Γονείς οι οποίοι βάζουν τα παιδιά τους μπροστά στην τηλεόραση, «για να μάθουν πολλά πράγματα», μάλλον τα αποβλακώνουν. Τις περισσότερες φορές βέβαια το κάνουν αυτό, για να απασχολήσουν τα παιδιά τους και να κάνουν με ησυχία τις διάφορες εργασίες τους. Πρέπει όμως να ξέρουν ότι, μακροπρόθεσμα ιδωμένη, η τηλεόραση είναι ένας πολύ κακός baby-sitter.

Η τηλεόραση έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές επιδράσεις στα παιδιά, ανάλογα με τη χρήση της. Η ενεργός ανάμειξη των γονιών στο πόσο, πότε και τι είδους τηλεοπτικά προγράμματα παρακολουθούν τα παιδιά τους είναι αυτή που τελικά έχει καθοριστικό ρόλο και μπορεί να προωθήσει τις θετικές επιδράσεις της τηλεθέασης.

Ο καθηγητής Στυλιανός Παπαδόπουλος στο βιβλίο του “Μέγας Βασίλειος- Βίος και Θεολογία”, Αθήνα, περιγράφει με γλαφυρό και συγκινητικό τρόπο τις τελευταίες στιγμές του μεγάλου αγίου.

Επειδή ο χρόνος της διδακτικής ώρας στο αντίστοιχο μάθημα της Γ΄ Γυμνασίου δεν επαρκεί για να διαβάσουμε το κείμενο, όσοι μαθητές (και όχι μόνο) επιθυμούν να νοιώσουν την ατμόσφαιρα που υπήρχε στην Καισάρεια τις ώρες του τέλους του αγίου, ακούγοντας το κείμενο, ας πατήσουν τους δύο επόμενους συνδέσμους:

END01 END02

18 02 2008

Για σένα που πρώτη φορά αναρωτιέσαι την ύπαρξη ή όχι υποσυνείδητων μηνυμάτων στον κόσμο που μας περιβάλλει, οφείλω να σε προειδοποιήσω ότι αυτά που θα διαβάσεις σε αυτή την εργασία, όπως και σε άλλα βιβλία που έχουν κατά καιρούς γραφτεί, θα σε κάνουν να δεις την κοινωνία της διαφήμισης, της μουσικής, της πολιτικής ακόμα και της γλώσσας με διαφορετικό μάτι!

Τα υποσυνείδητα μηνύματα υπάρχουν και είναι τόσο επιμελώς κρυμμένα που πολλές φορές είναι πρακτικά αδύνατον να τα αντιληφθεί κανείς.

Κι εγώ όπως κι εσύ, ήμουν πεπεισμένη ότι όλα αυτά ήταν απλώς λόγια ανθρώπων με περιορισμένη αντίληψη, κολλημένων σε στερεότυπα και απαρχαιωμένες ιδέες. Τελικά όμως αναρωτήθηκα μήπως ήμουνα κι εγώ σε αυτή την κατηγορία χωρίς καν να το έχω καταλάβει!

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η σκέψη και η επικοινωνία μας απαρτίζονται από κανόνες και αυτοπεριορισμούς που αν μη τι άλλο μας αναγκάζουν να λειτουργούμε, τόσο ως άτομα όσο και ως σύνολο, με μία λογική που δεν αφήνει πολλά περιθώρια για εξερεύνηση άλλων διαστάσεων της ύπαρξής μας. Ίσως, μελλοντικά, όταν ο άνθρωπος θα εξελιχθεί ακόμα περισσότερο και θα μάθει να εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες του εγκεφάλου του που προς το παρόν βρίσκονται σε λήθαργο, να υπερβεί τα σημερινά εμπόδια και να εξελιχθεί σε ένα πραγματικά “σκεπτόμενο” όν.

Έτσι αποφάσισα να ασχοληθώ με τα υποσυνείδητα μηνύματα, που αν και σαν θέμα ξεφεύγει από τα όρια της γραφιστικής δημιουργίας, βρίσκεται σίγουρα μέσα στον ορισμό της οπτικής επικοινωνίας και της διαφήμισης τόσο από την δημιουργική όσο και από τη ρεαλιστική (χειραγωγική) πλευρά της.

Σε πολλές περιπτώσεις ίσως να θεωρήσεις τα παραδείγματα ακραία αλλά τελικά, ακόμα και αν όλα είναι αποκύημα της φαντασίας των ερευνητών, αυτό που θα σου μείνει θα είναι η αίσθηση της καχυποψίας και της εντονότερης κριτικής για όλα όσα, προς όφελος ορισμένων, προσπαθούν να σε πείσουν ότι είναι έτσι…

….και στις καταναλωτικές μέρες που ζούμε αυτό είναι ένα ιδιαίτερο χάρισμα…

Καλή ανάγνωση και μη μείνεις εδώ! Συνέχισε την έρευνα, ή αν αυτό σε ενδιαφέρει περισσότερο, φτιάξε τα δικά σου μηνύματα και πειραματίσου με το μαγικό κόσμο τον ανθρωπίνων δυνατοτήτων!

IntroSEduXion

Σκεφτείτε το εξής:

Είστε καθισμένοι στο μετρό και διαβάζετε την εφημερίδα σας. Τα μάτια σας ακολουθούν τις αράδες και ο εγκέφαλος σας τις αναλύει σε γράμματα, σε λέξεις, σε συμβολισμούς, σε συναισθήματα και κάνει τους απαραίτητους συσχετισμούς ώστε όλα αυτά να μορφοποιούνται σε αποδεκτές έννοιες.

Αυτά σε συνειδητό επίπεδο! Διότι σκεφτείτε πόσα άλλα πράγματα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή τα οποία καταγράφονται κατευθείαν στο υποσυνείδητο:

Κάθεστε πάνω σε μία σκληρή καρέκλα, τα πόδια σας δεν χωράνε καλά κι αυτό σας ενοχλεί, η μπλούζα που φοράτε σας στενεύει, η θερμοκρασία του χώρου σας ενοχλεί, ο φωτισμός του βαγονιού δημιουργεί σκιές στο χώρο, ο διπλανός σας που άλλαξε μόλις θέση, το φως που εναλλάσσεται στο τούνελ, ο ήχος από τους από πίσω που μιλάνε και η φασαρία από το συρμό, η πόρτα που ανοιγοκλείνει, το άρωμα της κολόνιας σας και του δίπλα, γαστρικοί ήχοι από το στομάχι σας και μία αίσθηση πείνας, η πίεση της τσίχλας που μασάτε και η αίσθηση του πόνου από τη μελανιά που έχετε στο πόδι ενώ παράλληλα σκέφτεστε τα βραδινά σας σχέδια…

Με αυτό το απλό παράδειγμα είναι φανερή η απίστευτη ικανότητα του εγκεφάλου μας αλλά και οι δυνατότητες εκμετάλλευσής του από αυτούς που έχουν τα ανάλογα συμφέροντα.

Ας επεκταθούμε όμως…

Ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα θέματα της στο χώρο της διαφήμισης είναι η χρήση των υποσυνείδητων μηνυμάτων και το κατά πόσο αυτή μπορεί πραγματικά να επηρεάσει το θεατή.
Τι εννοούμε όμως με τον όρο “υποσυνείδητη διαφήμιση” και “συνειδητή” αντίληψη;

Μπορεί πραγματικά το συνειδητό να διαχωριστεί από το σύνολο του αντιληπτού;

Κατά πόσο η διαφήμιση όταν χρησιμοποιεί πλάγιες -υποσυνείδητες- μεθόδους επηρεάζει περισσότερο το θεατή και σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται;

Αυτά είναι ορισμένα από τα ερωτήματα που θα μας απασχολήσουν σε αυτή την έρευνα.

Subliminal = υποσυνείδητο. Αυτό που βρίσκεται κάτω από τη μικρότερη αντιληπτή αίσθηση. Βέβαια, οτιδήποτε πραγματικά κάτω της χειροπιαστής αίσθησης δεν μπορεί, κατ’ ορισμό, να γίνει αντιληπτό. Έτσι, υποσυνείδητο γενικά θεωρείται οτιδήποτε βρίσκεται εκτός της συνειδητής αντίληψης.

[Διαφήμιση: Η συναισθηματική ή λογική επικοινωνία που μεθοδικά διαμορφώνει μία συγκεκριμένη θέση σ’ ένα συγκεκριμένο κοινό για ένα προϊόν ή μία υπηρεσία. Τελικός σκοπός είναι να πείσει και να παρακινήσει το συγκεκριμένο κοινό στην επιθυμητή δράση, δηλαδή στην αγορά του προϊόντος ή της υπηρεσίας και στη συνέχεια στην υιοθέτηση του συγκεκριμένου brand/μάρκας προϊόντος. ] [Η Διαφήμιση Όπως Θα Θέλατε Να Την Ξέρετε, Σ. Καλαϊτζής]

What’s Up With All The Sex’s?

Πριν αναλύσουμε όμως την έννοια του υποσυνείδητου πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τον τρόπο που ο εγκέφαλος συλλαμβάνει αναλύει και ταξινομεί μια εικόνα.

Εάν παρατηρήσουμε τα μάτια ενός θεατή καθώς κοιτάζει μια εικόνα θα προσέξουμε ότι τα μάτια του αναπηδούν, ξεκουράζονται στιγμιαία και στη συνέχεια επεξεργάζονται νέους χώρους που παρουσιάζουν ενδιαφέρον., αποφεύγοντας τις περιοχές που έχουν έλλειψη σε έντονες αντιθέσεις φωτός.

[Στη συνέχεια, η εικόνα περνάει στον εγκέφαλο όπου ανάλογα με το τι βλέπει κάθε μάτι ο εγκέφαλος αναλύει το μήνυμα. Είναι γνωστό ότι το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου επεξεργάζεται εντολές που έχουν σχέση με τη γλώσσα, το λόγο, τη γραφή, τους υπολογισμούς, την αίσθηση του χρόνου και του ρυθμού και των εντολών για σύνθετες κινήσεις. Αντίθετα το αριστερό ημισφαίριο αναλύει την αίσθηση του χώρου, οπτικοποιεί τα ερεθίσματα, αναγνωρίζει σχήματα, πρόσωπα και μελωδίες, κατανοεί και εκφράζει τα συναισθήματα και έχει μικρή ικανότητα στην κατανόηση του λόγου.

Έτσι, αν θέλετε να εκτιμήσετε έναν πίνακα ζωγραφικής τοποθετήστε τον στην αριστερή πλευρά του οπτικού σας πεδίου ή για να απολαύσετε ένα τραγούδι ακούστε το με το αριστερό σας αυτί.

Μία από τις χρήσιμες διαφορές ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια έχει σχέση με τη λήψη των αποφάσεων. Ψυχολόγοι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι παίρνουν πιο εύκολα ριψοκίνδυνες αποφάσεις όταν το αριστερό τους ημισφαίριο είναι πιο ενεργό από το δεξί, ενώ αυτοί οι οποίοι χρησιμοποιούν περισσότερο το δεξί τείνουν να είναι πιο προσεκτικοί και συγκαταβατικοί.] [Introduction To Psychology. Exploration &Application]

Τα πράγματα όμως περιπλέκονται από τη στιγμή που ο εγκέφαλος πρέπει να καταγράψει και να ταξινομήσει το ερέθισμα που έχει λάβει. Και αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο διότι ο τρόπος που ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται τα μηνύματα είναι πολύπλοκος. Η αντίληψη επηρεάζει ολοκληρωτικά το μυαλό και το σώμα και εξαρτάται τόσο από τα κοινωνικοπολιτικά συστήματα της εκάστοτε εποχής όσο και από τον ίδιο τον άνθρωπο, δηλαδή τα συναισθήματα και τις γενετικές προδιαθέσεις του. Έτσι για να αναλύσουμε τον άνθρωπο και να μπορέσουμε να εκμεταλλευθούμε τις “αδυναμίες” του πρέπει να τον βλέπουμε πάντα μέσα στο ευρύτερο χώρο που ζει.

Υπάρχουν δύο ειδών μνήμες οι οποίες ακολουθούν την αρχική εισαγωγή των δεδομένων που αναλύουμε συναισθητικά. Η μικρής διάρκειας και η μεγάλης διάρκειας μνήμη. Στην πρώτη χρησιμοποιούμε την ικανότητα της επιλεκτικής παρακολούθησης των γεγονότων που μας ενδιαφέρουν άμεσα και αποφασίζουμε αν και πόση πληροφορία θα αποθηκευτεί στη βραχέα μνήμη ενώ σημαντικά γεγονότα στα οποία δώσαμε βάρος παραμένουν για μεγάλες χρονικές περιόδους ή και για πάντα στη μνήμη μας.

Η αντίληψη του ανθρώπου έχει άμεση σχέση με το αναμενόμενο. Πολλές φορές για παράδειγμα σε μια ταμπέλα βλέπουμε αυτό που θέλουμε να δούμε και όχι αυτό που γράφει. Ιδιαίτερα όταν καλούμαστε να “ψυχολογήσουμε” κάποιον άλλο άνθρωπο, τότε τείνουμε στο να τον χαρακτηρίσουμε ανάλογα με την περιγραφή που μας εξυπηρετεί είτε λόγω του “εγώ” μας είτε επειδή ο φίλος μας, μας είπε ότι το άτομο αυτό είναι για παράδειγμα “ψυχρό, ανειλικρινές και κακόβουλο”.

Το ενδιαφέρον στοιχείο όμως είναι ότι τα απόλυτα αισθητικά όρια διαφέροου τόσο από άτομα σε άτομο όσο και από στιγμή σε στιγμή. Μάλιστα έχει παρατηρηθεί ότι τα δυσάρεστα ή ανησυχητικά ερεθίσματα αργούν να καταγραφούν, ως μια αντιληπτική άμυνα. Η έννοια της αντιληπτικής άμυνας είχε απορριφθεί από πολλούς ψυχολόγους μέχρι που επικυρώθηκε από την ανακάλυψη της εμπεδωμένης τέχνης.

Σε πείραμα που διεξήχθη το 1949 παρατηρήθηκε ότι λέξεις όπως: “whore, rape, bitch, penis” οι οποίες προβλήθηκαν υπό μορφή flash αργούσαν να αναγνωριστούν σε σχέση με παρόμοιες αλλά πιο “καθαρές” λέξεις όπως: “wharf, rope, batch, pencil”.

Σε πείραμα του 1992 ανατέθηκε σε φοιτητές να δουν φωτογραφίες ενός ατόμου που περνούσαν πολύ γρήγορα από την οθόνη. Πριν από κάθε φωτογραφία προβαλλόταν μία υποσυνείδητη εικόνα. Κάποιες εικόνες (όπως γλυκά γατάκια) χρησιμοποιήθηκαν για να κάνουν τους θεατές να αισθανθούν όμορφα ενώ κάποιες άλλες (όπως φωτιά) για το αντίθετο. Το αποτέλεσμα ήταν να αλλάξουν την εντύπωση για το άτομο της φωτογραφίας.

Τι είναι όμως αυτό που κινεί τον άνθρωπο; Και πως μπορούμε να υποκινήσουμε κάποιον να αναλάβει δράση, δηλαδή να αγοράσει για παράδειγμα το προϊόν μας; Τα κίνητρα ενεργοποιούν, διατηρούν και κατευθύνουν τη δραστηριότητα μας. Και τα κίνητρα προέρχονται από τη αλληλουχία της ανάγκης, της ορμής, του στόχου και της επίτευξης αυτού. Οι τρεις κυριότεροι τύποι κινήτρων είναι τα πρωταρχικά, τα διεγερτικά και τα δευτερεύοντα κίνητρα τα οποία έχουν εξελιχθεί στο να περιλαμβάνουν και κοινωνικά συστήματα όπως ασφάλεια, κοινωνική αποδοχή, απληστία, και επιθετικότητα. Από τη στιγμή που κάποιος έχει κατανοήσει αυτή την απλή λειτουργία της ανθρώπινης υπόστασης είναι σε θέση να χειραγωγήσει σε ικανοποιητικό βαθμό τόσο το άτομο όσο και τη μάζα.

Οι Επικεφαλίνες και οι Βήτα-Ενδορφίνες είναι δυο από τα ναρκωτικά που παράγει και χρησιμοποιεί ο εγκέφαλός μας και χημικά είναι σχεδόν όμοια με το όπιο. Όταν ο εγκέφαλος μπαίνει σε καταληψία (trance) αυτές οι ουσίες εκκρίνονται και δημιουργούν μια αίσθηση ευφορίας στο άτομο. Σε πειράματα υπό τον ερευνητή Herbert Krugman παρατηρήθηκε ότι καθώς οι θεατές έβλεπαν τηλεόραση, το δεξί ημισφαίριο δούλευε με τη διπλάσια ταχύτητα από το αριστερό, δηλαδή οι θεατές βρισκόντουσαν σε καταληψία και συνεπώς έπαιρναν τη “δόση” τους!

Σε σχετικό πείραμα παρατηρήθηκε ότι με την τοποθέτηση σε φιλμ ενός λευκού καρέ κάθε 32 δημιουργούνται 45 παλμοί/ sec. οι οποίοι συλλαμβάνονται μόνο από το υποσυνείδητο και οι οποίοι είναι οι ιδανικοί για βαθιά ύπνωση!

[ Είναι aξιοσημείωτο ότι αν αυξήσουμε τα στάνταρ 24 fps (καρέ ανά δευτερόλεπτο) σε 60 fps τότε έχουμε και φυσιολογικό ερεθισμό]. [Eldon Taylor, Subliminal Communication].

Αναλογιστείτε τώρα ότι μέχρι την ηλικία των 16 το παιδί έχει περάσει γύρω στις 10.000 – 15.000 ώρες μπροστά στην τηλεόραση. (περισσότερες ώρες απ’ ότι στο σχολείο)!

Now U Hear Me – Now U Don’t!

Ας περάσουμε όμως στον ήχο, ένα ακόμα μέσο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη μετάδοση υποσυνείδητων -και σ’ αυτή την περίπτωση υπό-ακουστικών- μηνυμάτων…

Η ένταση του ήχου μετριέται σε Ντεσιμπέλ. Η ακοή μας ξεκινάει από το μηδέν και όταν φτάσει τα 180 προκαλεί άμεση κώφωση. Η καταλληλότερη ένταση κυμαίνεται στα 60-80 ντεσιμπέλ.

Τι γίνεται όμως όταν ηχογραφήσουμε ένα μήνυμα σε πιο χαμηλή ένταση; Το “ακούμε” ή όχι;

Ο ήχος μετριέται σε κύκλους ανά δευτερόλεπτο (Hz). Κάθε κύκλος ενός κύματος είναι στην πραγματικότητα ένας παλμός ήχου. Ο άνθρωπος ακούει από τα 16Hz έως τα 20.000Hz. Δεν μπορούμε να ακούσουμε εξαιρετικά χαμηλές συχνότητες αλλά τις αντιλαμβανόμαστε ως ρυθμό. Έχει παρατηρηθεί ότι τέμπο από 48-70 bpms μειώνει τον καρδιακό και αναπνευστικό ρυθμό, αλλάζοντας έτσι τις κυρίαρχες εγκεφαλικές λειτουργίες.

Σε πειράματα έχει αποδειχθεί η ικανότητα του εγκεφάλου να διακρίνει ήχους και λέξεις υποσυνείδητα ακόμα και όταν αυτές λέγονται ανάποδα ή είναι ηχογραφημένες σε υπό-ακουστικά επίπεδα.

Η παλαιότερη τεχνική ηχογράφησης χρησιμοποιεί ένα κανάλι που ακολουθεί την ένταση του ήχου (του τραγουδιού), είναι αδύνατον να ανιχνευθεί χωρίς τη χρήση παραμετρικού ισοσταθμητή (equalizer) και είναι πατενταρισμένη.

Στην ουσία υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις τρόποι για υπό-ακουστική προβολή:

Το λεγόμενο «μαύρο κουτί» το οποίο αναφέραμε, η ψυχοακουστική απόκρυψη, το μασκάρισμα λευκού ήχου και το ανάποδο μασκάρισμα. Η πιο συνηθισμένη μορφή τέτοιων μηνυμάτων είναι η τελευταία λόγω της ευκολίας της παραγωγής και “κατανάλωσής” της.

Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι αντίθετα με την κοινή γνώμη, η ύπαρξη οποιασδήποτε μορφής υποαακουστικού μηνύματος προϋποθέτει τη δυνατότητα ηλεκτρονικής ανάλυσής του. Εάν μετά από ανάλυση δεν βρεθεί κάποιο μήνυμα, τότε πολύ απλά το μήνυμα δεν υπάρχει. Παράλληλα, για να υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα θα πρέπει το άτομα να βρίσκεται σε αρκετά κοντινή απόσταση από το αναπαραγωγικό μέσο.

{[…]Ο Philip Merikle, ψυχολόγος στο University of Waterloo του Ontario, ανέλυσε ακουστικά κασέτες από τρεις εταιρίες που πουλούν “self-help tapes” και δεν βρήκε κανένα ίχνος από υπό-ακουστικές φωνές στις εγγραφές. Ανέφερε ότι η έλλειψη ομιλίας σημαίνει έλλειψη ερεθίσματος και συνεπώς κανένα υποσυνείδητο αποτέλεσμα.} [Article by Doug Stewart in the New Scientist, June 15, 1991]

Man Is The Measure Of All Things…or Is It Backwards?

Ο Πρωταγόρας (485-410π.Χ.), ένας από τους πιο γνωστούς Σοφιστές είπε ότι “Εν αρχή ην ο άνθρωπος” “Man Is The Measure Of All Things”

Οι Σοφιστές δέχτηκαν επίθεση από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη επειδή δεν αναζητούσαν την “αντικειμενική αλήθεια” αλλά “χρησιμοποιούσαν οποιοδήποτε διαθέσιμο μέσο πειθούς” για να πετύχουν το σκοπό στους.

Ο Πλάτωνας, αν και αντίθετος με τους σοφιστές, δέχτηκε την άποψη ότι όλη η αντίληψη του ανθρώπου είναι σχετική του χρόνου, του τόπου και της κατάστασης του ατόμου. Αντίθετα ο Αριστοτέλης αναζητούσε να εξακριβώσει την αντικειμενική αλήθεια.

Με το πέρασμα του χρόνου η Αριστοτέλεια λογική έγινε η βάση του Δυτικού τρόπου σκέψης, της θρησκείας, της πολιτικής, της οικονομίας και γενικότερα της ζωής των ανθρώπων.

Οι Σοφιστές ξεχάστηκαν και μαζί με αυτούς ξεχάστηκαν και τα διδάγματά τους για τις ανάγκες του ανθρώπου και της αγωνίας του για την αναζήτηση της ευτυχίας.

Στις μέρες μας, η Σοφιστική ανθεί μέσα από τη διαφήμιση, με τέτοιο τρόπο που όμως να περνάει ως κοινωνικοονομική εκλογίκευση. Γιατί σε έναν Αριστοτέλειο κόσμο ο μόνος τρόπος για να πετύχει η Σοφιστική είναι να μην εκλαμβάνεται ως Σοφιστική.

Η επιστήμη της επικοινωνίας λειτουργεί πάνω στη Σοφιστική βάση ότι όλα τα πράγματα είναι σχετικά, ότι οι πωλήσεις είναι το κριτήριο της αποτελεσματικότητας και ότι η αλήθεια είναι εύπλαστη, προσαρμόσιμη ή ακόμα και αναλώσιμη.

Η αλήθεια μπορεί να δημιουργηθεί, να τροποποιηθεί, να αναποδογυριστεί και να μεταμορφωθεί σε αξιοπιστία, από τη στιγμή που εξαρτάται από την άποψη του θεατή και όχι από μια δομή αποδεδειγμένων γεγονότων.

Σλόγκαν όπως “Truth in Advertising” (Αλήθεια στη διαφήμιση), φαντάζουν αστεία από τη στιγμή που ακόμα και ο ίδιος ο ορισμός της Διαφήμισης μιλάει για “διαμόρφωση της άποψης του κοινού” και οι ίδιες οι διαφημίσεις καθημερινά βομβαρδίζουν τον καταναλωτή με εξωπραγματικές εικόνες μιας ζωής που “θα θέλατε να έχετε…και μπορείτε να έχετε αν αγοράσετε το Χ προϊόν”.

Αυτή η σχετική προοπτική λειτουργεί μόνο με την προϋπόθεση να μπορεί να αναδυθεί συνειδητά ανάμεσα στο κοινό.

Τελικά η αλήθεια είναι ένα προϊόν της ανθρώπινης αντίληψης και από τη στιγμή που κάποιος μπορεί να “κατασκευάσει” αλήθειες και να τις περάσει κατευθείαν στο υποσυνείδητο, τότε μπορεί να ελέγξει τις αποφάσεις που το άτομο νομίζει ότι λαμβάνει συνειδητά.

[ Ο τροχός είναι η προέκταση του ποδιού, το βιβλίο είναι η προέκταση του ματιού, τα ρούχα η προέκταση του δέρματος και το ηλεκτρονικό κύκλωμα η προέκταση του κεντρικού νευρικού συστήματος. Τα μέσα με το που αλλάζουν το περιβάλλον, μας προκαλούν μοναδικές αναλογίες στην αισθητική αντίληψή μας. Η έκταση αυτών των αλλαγών τροποποιοεί τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Όταν αυτές οι αναλογίες αλλάζουν, ο άνθρωπος αλλάζει] [Marshall McLuhan, The Medium Is The Massage].

[Εξάλλου, αν η αλήθεια ήταν πραγματικά αλήθεια παντού και πάντοτε και για όλους τους ανθρώπους, τότε δε θα υπήρχε η ανάγκη να πιστεύουμε σε αυτή, να την προπαγανδίζουμε, να παλεύουμε για εκείνη και να δολοφονούμε εις το όνομά της.] [Dr. Bruce R. Ledford].

Έτσι, όταν μπορούμε να αλλάξουμε και την παραμικρή αντίληψη του ανθρώπου μπορούμε να αλλάξουμε τον ίδιο και συνεπώς να καθοδηγήσουμε τον τρόπο σκέψης του.

Η κρίσιμη ερώτηση όμως είναι σε ποιο βαθμό είναι δυνατόν να χειραγωγήσουμε το άτομο και κατά πόσο η πλάγια (γκρίζα ή υποσυνείδητη) διαφήμιση είναι περισσότερο αποτελεσματική από την κλασσική διαφήμιση…

SIX Ways To DO IT!

Σύμφωνα με τους καθηγητές Key και Taylor:

Υπάρχουν έξι βασικές οπτικοακουστικές τεχνικές μέσω των οποίων μπορεί κανείς να μεταφέρει υποσυνείδητα μηνύματα, οι οποίες βέβαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε μόνες τους είτε σε συνδυασμούς.

1.Συγκριτιστικές απάτες (Figure-Ground Reversals)

2.Εμπέδωση (Embedding)

3.Διπλή σημασία (Double Entendre)

4.Ταχιστοσκοπικές προβολές (Tachistoscopic Displays)

5. Χαμηλής έντασης φωτισμός και ήχος (Low Intensity Light and Low Volume Control)

6.Φωτισμός και ήχος φόντου (Lighting and Background Sound).

Συγκριτιστικές απάτες (Figure-Ground Reversals)
Η οπτική και ακουστική αντίληψη μπορεί να χωριστεί σε μορφή (figure) -περιεχόμενο, αντικείμενο, πρώτο πλάνο- και σε βάση (ground) – δεύτερο πλάνο, το περιβάλλον το οποίο υποστηρίζει τη μορφή. Οι περιοχές γύρω από τη μορφή συνήθως λαμβάνονται ως δεδομένες, θεωρούνται άσχετες και περνούν απαρατήρητες. Ασυνείδητα όμως ο άνθρωπος διακρίνει και ξεχωρίζει και τις δύο. Το συνειδητό μέρος επεξεργάζεται το πρώτο πλάνο ενώ το υποσυνείδητο λαμβάνει τα ερεθίσματα του δευτέρου πλάνου. Αν όμως στο δεύτερο επίπεδο παρουσιαστεί μία δυνατή εικόνα, τότε τα επίπεδα αντίληψης αντιστρέφονται και η βάση γίνεται μορφή.

Εδώ να αναφέρουμε ότι μόνο το 1% των ενηλίκων έχει την ικανότητα της συγκριτιστικής αντίληψης, δηλαδή του να μπορεί να διακρίνει ταυτόχρονα και τις δύο εικόνες, ενώ υπό ύπνωση κάτι τέτοιο γίνεται με ευκολία από όλους.

Παρόμοια λειτουργεί αυτή η τεχνική και με τον ήχο. Συνήθως σε μία σύνθεση υπάρχουν τέσσερις φωνές για τη δημιουργία αρμονίας και η κάθε φωνή παίζει στο δικό της ρυθμό. Ένας απλός άνθρωπος συνήθως αναγνωρίζει το σύνολο των τεσσάρων φωνών ως μία μελωδία, ένας μουσικός όμως για παράδειγμα, είναι σε θέση να ξεχωρίσει δύο ή και σπανιότερα περισσότερες φωνές.

Στην πραγματικότητα, όλοι οι άνθρωποι ξεχωρίζουν και τις τέσσερις φωνές αλλά μόνο υποσυνείδητα, διότι ο εγκέφαλος έχει την ικανότητα να λαμβάνει κάθε ερέθισμα ξεχωριστά.

Εμπέδωση (Embedding)

Στην οπτική αντίληψη υπολογίζεται ότι μόνο το 1/1000 της ολικής εικόνας που καταγράφει ο εγκέφαλος περνάει στο συνειδητό. Το υπόλοιπο παραμένει σε λανθάνουσα μορφή στη μνήμη.

Η εμπέδωση μοιάζει σαν ο καλλιτέχνης να έχει κρύψει κάποια πρόστυχη ή ταμπού εικόνα μέσα στην εικόνα (ή ήχο μέσα σε μουσική).

Στην πραγματικότητα τίποτα δεν είναι κρυμμένο. Αν ο θεατής εκπαιδευτεί στην αντιληπτική ελαστικότητα τότε η εμπέδωση γίνεται άμεσα διαθέσιμη στο συνειδητό. Το μόνο πράγμα που είναι κρυμμένο στην εμπέδωση μίας εικόνας είναι αυτό που ο θεατής ή ακροατής κρύβει από τον εαυτό του. Η απώθηση στο υποσυνείδητο είναι μία ασυνείδητη εργασία έτσι ώστε το άτομο να προστατεύει τον εαυτό του από αισθήματα και πληροφορίες που θα του προκαλούσαν σύγχυση και άγχος.

Διπλή σημασία (Double Entendre)

Η διπλή σημασία μίας λέξης ή εικόνας χρησιμοποιείται συχνά στη διαφήμιση (αλλά και στη καθημερινή ζωή) διότι μπορεί να περάσει το επιθυμητό μήνυμα με τρόπο που η μία έννοια της λέξης να μην προκαλεί αλλά στο υποσυνείδητο να καταγράφονται όλες οι πιθανές προεκτάσεις αυτής της λέξης.

[Περίπου 300 φοιτητές πανεπιστημίου ρωτήθηκαν πόσες φορές είχαν ακούσει το τραγούδι “Beat It!”.

Από το 97% που το είχαν ακούσει:

28% το είχαν ακούσει από 1-25 φορές

21% 26-50

26% 51-100

25% πάνω από 100 φορές

Το 51% των φοιτητών που το είχαν ακούσει πάνω από 50 θεωρήθηκαν οπαδοί και χρησιμοποιήθηκαν για περαιτέρω έρευνα. Σε ανώνυμα ερωτηματολόγια οι μισοί παραδέχτηκαν ότι δεν είχαν ιδέα για το τι σημαίνει ο τίτλος “Beat It!”. Οι υπόλοιποι προσπάθησαν να το λογικοποιήσουν προσφέροντας λύσεις όπως: “beat the system”, “beat up or fight with someone” etc. Όταν τους έγινε γνωστή η έννοια της ομαδικής ομοφυλοφιλικής αυτοϊκανοποίησης οι φοιτητές σχεδόν αυτόματα και ομόφωνα δήλωσαν την απέχθεια τους για το τραγούδι. Πολλοί δήλωσαν ότι ένιωθαν ναυτία κάθε φορά που το σκεφτόντουσαν.] [W. B Key]

Ταχιστοσκοπικές προβολές (Tachistoscopic Displays)

Το ταχιστοσκόπιο εφευρέθηκε το 1962 από τον Dr. Hal Becker of Tulane University και είναι ένας προβολέας που σε συνδυασμό με μία οθόνη κινηματογράφου αναβοσβήνει λέξεις και εικόνες με πολύ μεγάλες ταχύτητες. Σύμφωνα με μελέτες η πιο κατάλληλη ταχύτητα για να υπάρξουν αποτελέσματα είναι 1/3000 second. Οι περισσότεροι άνθρωποι σε αυτή την ταχύτητα λαμβάνουν τα δεδομένα μόνο υποσυνείδητα, αν και ένα μικρό ποσοστό ατόμων είναι σε θέση να τα δει συνειδητά.

Στη διαφήμιση και στον κιινηματογράφο χρησιμοποιούνται πιο αργά ταχιστοκόπια της τάξης 1/10 έως 1/5 sec. διότι μεγαλύτερες ταχύτητες δεν μπορούν να ενσωματωθούν σε φιλμ ή βιντεοκασέτα. Αυτά τα γρήγορα εναλλασσόμενα πλάνα (γνωστά ως quick cuts) χρησιμοποιούνται ευρέως σε ταινίες, σε διαφημίσεις, σε video clips και οπουδήποτε υπάρχει η ανάγκη να αυξηθεί το συναίσθημα.

Αυτά τα πλάνα είναι υποσυνείδητα διότι αν και κανείς δεν είναι σε θέση να τα ανακαλέσει ένα προς ένα, η επίδρασή τους παραμένει αργοσβήνοντας στο μυαλό και δημιουργεί το ανάλογο συναίσθημα Αυτή η αίσθηση μπορεί να παρομοιαστεί με μετά-υπνωτική υποβολή. (post-hypnotic suggestion).

Εδώ αξίζει να αναφερθεί ότι η συνειδητή αναγνώριση περιεχομένου εξαρτάται από το ίδιο το περιεχόμενο. Για παράδειγμα, συναισθηματικές λέξεις αργούν μα καταγραφούν πολύ περισσότερο σε σχέση με ουδέτερες λέξεις.

Χαμηλής έντασης φωτισμός και ήχος (Low Intensity Light and Low Volume Control)

Ακόμα πιο αποτελεσματική και από τις ταχιστοσκοπικές προβολές είναι η χρήση της χαμηλής έντασης φωτισμού και ήχου. Οι περισσότερες φωτογραφίες που κυκλοφορούν στα περιοδικά έχουν υποστεί κάποιου είδους επεξεργασία (retouch). Έτσι, είναι πολύ εύκολο ο καλλιτέχνης, με έναν αερογράφο ή έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, να γράψει διάφορα μηνύματα όπως sex, kill, drink, eat, κτλ τα οποία να είναι τόσο διακριτικά γραμμένα στο φόντο ώστε να περνούν συνειδητά απαρατήρητα. Με μία όμως πιο χαλαρή ματιά ο θεατής είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα μπορέσει να τα διακρίνει.

Το ενδιαφέρον είναι ότι πολλοί συνδυασμοί γραμμάτων μπορούν να μεταφέρουν την έννοια του sex όπως se, zx, xe, ex, κι έτσι είναι ακόμα πιο εύκολο να περαστεί το μήνυμα χωρίς να γίνει αντιληπτό.

Παρόμοια, εάν ένα μήνυμα καταγραφεί σε κασέτα σε φάσμα ήχου που το ανθρώπινο αυτί δεν συλλαμβάνει και σε παράλληλο επίπεδο (stream) καταγραφεί μια απλή μουσική, τότε ο ακροατής λαμβάνει και τα δύο ερεθίσματα, τη μουσική συνειδητά και το μήνυμα ασυνείδητα.

Φωτισμός και ήχος φόντου (Lighting and Background Sound)

Δύο βασικά στοιχεία του κινηματογράφου και της τηλεόρασης είναι ο ήχος και ο φωτισμός του δεύτερου επιπέδου (background).

Και τα δύο έχουν ως σκοπό να υποστηρίζουν το πρώτο πλάνο, να δημιουργούν εντάσεις συναισθημάτων και να περνούν συνειδητά απαρατήρητα.

Αν αναλύσουμε μία οποιαδήποτε σκηνή από μια οποιαδήποτε ταινία θα παρατηρήσουμε ήχους όπως βήματα, φωνές, αέρα, θρόισμα φύλλων κτλ και φωτισμούς όπως σκιές, αντανακλάσεις, φώτα κ.α. Όλα αυτά καταγράφονται απευθείας στο υποσυνείδητο ενώ ο θεατής προσέχει μόνο τους δύο πρωταγωνιστές που μιλούν.

Βέβαια αυτά τα στοιχεία δεν περιορίζονται στον κινηματογράφο αλλά επεκτείνονται και στον τύπο:

Inside Your Brain, Undetected…

[Τα αποτελέσματα των υποσυνείδητων ερεθισμάτων έχουν εξακριβωθεί σε τουλάχιστον δέκα περιοχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Ο Βρετανός ψυχολόγος Norman Dixon, μελετώντας πάνω από 500 επιστημονικές έρευνες κατέληξε στο ότι: “η συμπεριφορά εξαρτάται από εξωτερικά γεγονότα πάνω στα οποία δεν έχουμε κανένα [συνειδητό] έλεγχο”. [Dixon, Subliminal Perception]

[Οι περιοχές αυτές είναι:

1.Όνειρα (Dreams)

2.Μνήμη (Memory)

3.Συνειδητή Αντίληψη (Conscious Perception)

4.Συναισθηματική Απάντηση (Emotional Response)

5.Ορμώμενη συμπεριφορά (Drive-Related Behavior)

6.Αντιληπτικό Όριο (Perceptual Threshold)

7.Λεκτική Συμπεριφορά (Verbal Behavior)

8.Επίπεδα Προσαρμογής ή Κριτικές Αξίες (Adaptation Levels or Judgmental Values)

9.Αγοραστική Συμπεριφορά (Purchasing Behavior)

10.Ψυχοπαθολογία (Psychopathology)

Αυτή η λίστα των υποσυνείδητων περιοχών εύγλωττα δείχνει ότι ο άνθρωπος μπορεί να προγραμματιστεί πολύ εύκολα από αυτούς που ελέγχουν τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Η συμπεριφορά του συνόλου είναι μετρήσιμη και θεωρείται προβλέψιμη σε σχέση με τις στατιστικές πιθανότητες. Tα μέσα μας παρέχουν το σύστημα μέσα από το οποίο ελέγχεται η οικονομική αγορά. Οι άνθρωποι γίνονται πιο ευάλωτοι όταν η μάχη των πιστεύω υποστηρίζει βασικές πολιτιστικές κατηχήσεις]. [W.B. Key, The Age Of Manipulation, p.36].

Ας δούμε κάποια παραδείγματα:

Περιοχή του Ονείρου:

Ο άνθρωπος προγραμματίζεται από την βρεφική ηλικία με κάποιες βασικές υποθέσεις και ιδέες οι οποίες είναι τόσο βαθιά ριζωμένες στο υποσυνείδητό του που όταν έρχεται η στιγμή να λάβει, για παράδειγμα, μία απόφαση δεν μπορεί ούτε ο ίδιος να αιτιολογήσει την επιλογή του αλλά εμμένει σε αυτή και την υπερασπίζεται σθεναρά. Μία έρευνα που ξεκίνησε το 1917 από το Βιεννέζο νευροχειρούργο Otto Poetzle απέδειξε ότι όλες οι πληροφορίες που εισάγονται υποσυνείδητα εμφανίζονται στα όνειρα, πολλές φορές με συμβολική μορφή. Παράλληλα, πιστεύεται ότι όσο πιο ευαίσθητο είναι το άτομο σε κάποιο θέμα τόσο πιο ευάλωτο σε υποσυνείδητα μηνύματα καθίσταται. Έτσι, στην υποσυνείδητη διαφήμιση, ο σκοπός είναι το μήνυμα να μη γίνεται αντιληπτό ώστε να έχει και το μεγαλύτερο δυνατό αντίκτυπο στο θεατή. Το δυνατό σημείο του υποσυνείδητου ερεθίσματος είναι ότι μπορεί να προκαλέσει ενέργεια μετά από μία χρονική περίοδο, παρόμοια με αυτή της μετά-υπνωτικής υποβολής.

Περιοχή της Μνήμης:

Μαθητές που συμμετείχαν σε υποσυνείδητα διαφημιστικά πειράματα για πάνω από 15 χρόνια ανακάλυψαν εκπληκτικές μνημονικές ικανότητες. Ακόμα και μετά από δέκα χρόνια, θυμόντουσαν όχι μόνο συγκεκριμένες διαφημίσεις που είχαν μελετήσει αλλά και τον τρόπο με τον οποίο είχαν ερευνηθεί καθώς και μία σειρά λεπτομερειών που αφορούσαν τους συμμαθητές τους όπως τα ρούχα που φορούσαν, τα ονόματά τους και άλλες μικρολεπτομέρειες Πολύ σημαντικό κατόρθωμα για μαθητές του χώρου της διαφήμισης αλλά και λόγω του ότι κατά μέσο όρο περνάνε στην αντίληψή μας γύρω στις 1.000 διαφημίσεις καθημερινά!

Συνειδητή Αντίληψη:

Η συνειδητή μνήμη και αντίληψη μοιάζουν να περιορίζονται από την αυτόματη αντίδραση του ατόμου να αποκλείσει οτιδήποτε θεωρεί ότι τον ενοχλεί. Αυτό έχει ως συνέπεια πολλές φορές να οδηγείται σε αντιδράσεις που απέχουν από τη φαινομενική λογική. Για παράδειγμα, όσο περισσότερο οι γονείς επιμένουν ότι η τηλεόραση κάνει κακό, τόσο το παιδί θα καθηλώνεται μπροστά της.

Συναισθηματική Απάντηση:

Πολλές φορές αυτό που αντιλαμβανόμαστε υποσυνείδητα είναι πολύ πιο δυνατό από αυτό που συνειδητά βλέπουμε. Για παράδειγμα σε αυτή την καταχώρηση για το συγκεκριμένο κέικ δεν υπάρχει κάτι ουσιαστικά κρυμμένο. Απλά ο θεατής δεν το αντιλαμβάνεται άμεσα συνειδητά διότι απλά δε θέλει, γιατί βάζει σε λειτουργία έναν ψυχολογικό μηχανισμό που λέγεται κατάπνιξη, απώθηση στο ασυνείδητο (repression). Στην πραγματικότητα, οποιοσδήποτε κοιτάξει λίγο χαλαρά αυτή την εικονογράφηση θα αντιληφθεί το προφανές. Και για να ενταθεί το νόημα το κείμενο γράφει: “Mmmm…extra moist”. Στην ουσία η καταχώρηση υπόσχεται περισσότερο και καλύτερο σεξ, αλλά στην πραγματικότητα οποιοσδήποτε καταναλώνει υπερβολικά μεγάλες ποσότητες λιπαρών προϊόντων στο τέλος θα είναι τόσο παχύς που το σεξ θα είναι πρακτικά ανέφικτο!

[Στο περιοδικό Playboy σε μια χριστουγεννιάτικη έκδοση παρουσιαζόταν μια γυμνή ξανθιά τυλιγμένη με μια γιρλάντα η οποία έμοιαζε φτιαγμένη από καρύδια και το κείμενο έγραφε: “Give him ideas for Christmas”. Αν η γιρλάντα παρατηρηθεί από κοντά είναι φανερό ότι απεικονίζει κόλπους και πέη! Το τεύχος μοιράστηκε σε φυλακισμένους στις Κρατικές Φυλακές της Γιούτα. Κανείς από τους φυλακισμένους δεν πρόσεξε αυτή τη λεπτομέρεια ακόμα και όταν προσκλήθηκαν να ψάξουν για τέτοιο περιεχόμενο!] [E. Taylor].

Ορμώμενη Συμπεριφορά:

Η καταχώρηση των McDonald’s για το Chicken McNugget είναι ένα ολοφάνερο και χαρακτηριστικό παράδειγμα:

“Buy One, Get One Free!”, (αγόρασε ένα, πάρε ένα δωρεάν). Αυτή η καταχώρηση εμφανίστηκε σε εφημερίδες σε όλη την Αμερική. Όσο για το ποιο ακριβώς κομμάτι του κοτόπουλου είναι αυτό…;

Αντιληπτικό Όριο:

Ο Dr. Bruce Ledford στο Alabama’s Auburn University χρησιμοποίησε υπό-ορατά εμπλουτισμένο χαρτί σε μία έρευνα πάνω στην αυτοεκτίμηση. Η Κλίμακα Αυτοεκτίμησης του Rosenberg, η οποία χρησιμοποιείται σε στάνταρτ τεστ τυπώθηκε σε δύο εκδόσεις:

Η μία πάνω σε απλό χαρτί και η άλλη πάνω σε χαρτί που έγραφε σε οριακά ορατό επίπεδο “I Love You!” και είχε μεγάλες καρδιές. Τα αποτελέσματα του τεστ αυτοεκτίμησης στην εμπλουτισμένη έκδοση έδειξαν αύξηση της αυτοεκτίμησης τουγκρουπ με κάτω του μετρίου μαθητές κατά 34.7%. Οι άνω του μετρίου μαθητές παρουσίασαν αύξηση κατά 13.1%.

Λεκτική Συμπεριφορά:

Οι λέξεις που ακούμε, μιλάμε και γράφουμε προσφέρουν ερεθίσματα για τις σκέψεις και τις πράξεις μας. Όσον αφορά τα υποσυνείδητα μηνύματα θα πρέπει να την χωρίσουμε σε τρεις τουλάχιστον κατηγορίες:

Πολλαπλές αντιμεταθέσεις νοήματος: Αναφέρεται σε λέξεις που εμπεριέχουν άλλες λέξεις που αλλάζουν δραστικά το νόημα τους. Για παράδειγμα: Con in Confidence, Sin in Sincere καθώς και σε συσχετισμούς που προκύπτουν όπως: pea και pee.

Υπονοούμενες / Ρητές έννοιες: Εδώ εντάσσονται φράσεις όπως: «Είμαι έντιμος». Το είμαι έντιμος σημαίνει ότι δεν έχω ανέντιμη συμπεριφορά. Άρα, ο ορισμός του έντιμου προκύπτει από το τι συμπεριλαμβάνουμε και τι αποκλείουμε κατά το συλλογισμό μας.

Συναφείς αναφορές: Λέξεις όπως ελευθερία, αγάπη κτλ δεν σημαίνουν το ίδιο και σίγουρα δεν εκφράζονται όμοια από όλους τους ανθρώπους.

Επίπεδα Προσαρμογής:

Ζητήθηκε από εθελοντές να συμπληρώσουν μία λίστα κάνοντας συνειδητές εκτιμήσεις σε αριθμητική κλίμακα. Στη συνέχεια εκτέθηκαν σε υποσυνείδητα μηνύματα που παρουσίαζαν τις αξίες ως λιγότερο ή περισσότερο, ελαφρύτερο ή βαρύτερο, πιο δυνατό ή πιο αδύνατο στην αντίθετη κατεύθυνση από την πρώτη εκτίμηση. Σημαντικές αλλαγές παρατηρήθηκαν στην αρχική εκτίμηση σε όλα τα πειράματα.

Αγοραστική Συμπεριφορά:

Η αγοραστική συμπεριφορά είναι ένας τομέας που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στο χώρο της διαφήμισης και σπαταλούνται τεράστια ποσά στην ανάλυση και εκμετάλλευσή της. Σκοπός είναι να αναλυθεί η τάση του καταναλωτή να αγοράζει αλλά και να τον οδηγήσει στην αγορά του το Χ προϊόντος.

Ψυχοπαθολογία:

Στην ταινία Εξορκιστής φλασάρεται μία μάσκα θανάτου (death mask) για να δώσει ένα έξτρα τρόμαγμα στους θεατές. Η Warner Bros. μηνύθηκε από έναν πολίτη της Ινδιάνας ο οποίος λιποθύμησε κατά τη διάρκεια της ταινίας με αποτέλεσμα να σπάσει το σαγόνι του και μερικά δόντια.]

[Secret Voices: messages that manipulate. Time, Sept. 10, 1979:]

Κάτι ανάλογο έχει αναφερθεί και για την ταινία “The Chainsaw Massacre” για την οποία οι παραγωγοί παραδέχτηκαν δημοσίως ότι η ταινία περιείχε βίαια και τρομακτικά υποσυνείδητα ερεθίσματα.

[Ένα τηλεοπτικό σποτ για παιδικά παιχνίδια περιείχε το υποσυνείδητο μήνυμα: “Get It” μέχρι που η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνίας ανακοίνωσε μία προειδοποίηση ενάντια σε περαιτέρω υποσυνείδητα μηνύματα στο ράδιο και στην τηλεόραση.] [Secret Voices: Messages that Manipulate, Time, Sept 10, 1979

Grey Or Not, Here I Come!

Μια άλλη μορφή υποσυνείδητης διαφήμισης είναι η λεγόμενη “γκρίζα”. Ίσως να έχετε παρατηρήσει σε ταινίες (ειδικά σε ακριβές παραγωγές) στιγμές όπου ο πρωταγωνιστής θέλοντας για παράδειγμα να ξεδιψάσει ανοίγει το ψυγείο και παίρνει τη Χ μάρκα. Δε σας θυμίζει τίποτα; Τότε δείτε την ταινία “Swordfish”:

Φυσικά αυτή δεν είναι και η μοναδική ταινία…

Το ενδιαφέρον είναι ότι από συζητήσεις με πολλούς σινεφίλ βγήκε το συμπέρασμα ότι για τους περισσότερους κάτι τέτοιο περνάει απαρατήρητο. Και η καίρια ερώτηση είναι εφόσον οι θεατές δεν τη βλέπουν γιατί οι εταιρίες δαπανούν εκατομμύρια σε αυτού του είδους τη διαφήμιση; Μήπως όμως όταν θα πάνε την επόμενη φορά στο σουπέρ μάρκετ θα αγοράσουν το συγκεκριμένο προϊόν χωρίς να σκεφτούν το γιατί; www.buythisnow.com

Στις μέρες μας έχει αναπτυχθεί άλλο ένα ηλεκτρονικό μέσο επικοινωνίας και διαφήμισης, το διαδίκτυο, το οποίο φυσικά δεν μπορεί να μείνει έξω από τη φιλολογία των υποσυνείδητων μηνυμάτων. Ιδιαίτερα από τη στιγμή που είναι μια συνεχώς αναπτυσσόμενη αγορά με πολλές μελλοντικές προοπτικές.

Σερφάροντας στο διαδίκτυο, ψάχνοντας για πληροφορίες γι’ αυτή την εργασία, αναρωτήθηκα αν υπάρχουν κόμβοι που να ασχολούνται με το θέμα σε τεχνικό επίπεδο, δηλαδή να μεταδίδουν υποσυνείδητα μηνύματα.

Ανακάλυψα μόνο εφτά:

Στο site www.subliminalstuff.com υπάρχει ένα πείραμα σχετικά με το κατά πόσο “βλέπουμε” τα υποσυνείδητα καρέ και το τι συναισθήματα μας προκαλούν, στο οποίο η συγγραφέας πήρε μέρος και δυστυχώς ακόμα περιμένει το e-mail με τα αποτελέσματα. Ανεξάρτητα από αυτό πάντως, το site είναι πραγματικά ενδιαφέρον και σας συνιστώ να το επισκεφθείτε.

Στο www.pages2send.com υπάρχει ένα υποσυνείδητο μήνυμα “αγάπης” το οποίο έχει και μουσική.

Στο www.angelfire.com/ab/subliminalm υπάρχει ένα υποσυνείδητο κείμενο.

Στο http://home.att.net/~scorh3/subliminal.html υπάρχει μία υποσυνείδητη αλληλογραφία.

Στο www.gelb.com υπάρχει μια εταιρία κατασκευής υποσυνείδητων διαφημίσεων με ένα ειδικό πρόγραμμα Flash.

Στο www.gimmeabuck.com υπάρχει το μήνυμα “do it”. Αν υπάρχει και κάποιο άλλο κρυμμένο, είναι άγνωστο.

Και τέλος, το www.069fucking.com είναι ένα site με πορνό περιεχόμενο!

Το κατά πόσο αυτά τα site παρέχουν πραγματικά υποσυνείδητα μηνύματα και το ποια είναι αυτά παραμένει άγνωστο.

Count Me In!

[Η μέθοδος των υποσυνείδητων μηνυμάτων έχει ήδη δοκιμαστεί με κάποια επιτυχία στον κινηματογράφο για σύντομα -όχι διαφημιστικά- μηνύματα με ταχύτητα 3/3000th sec.

Αντίστοιχα, στην τηλεόραση, η υποσυνείδητη διαφήμιση τοποθετείται σε ένα frame κάθε 250 του φιλμ και μεταδίδεται μία φορά κάθε 11sec.

Τα αποτελέσματα δεν είναι σαφή]. (Radio and Television News, February 1948).

Στο Λονδίνο γύρω στο 1970 έγινε το εξής πείραμα:

Ζητήθηκε από ένα γκρουπ ανθρώπων να διαλέξουν μεταξύ 3 μαρκών μπύρας, Χ, Υ, Ζ. Έπειτα τους χώρισαν σε 3 γκρουπ. Στο πρώτο γκρουπ τους έδειξαν τις λέξεις “DRINK BRAND Χ” σε μια οθόνη πάνω από αυτή που παρακολουθούσαν. Στο δεύτερο γκρουπ έδειξαν τις ίδιες λέξεις στην τηλεόραση αλλά υποσυνείδητα και στο τρίτο γκρουπ δεν έδειξαν τίποτα. Μία εβδομάδα αργότερα τους ζητήθηκε να διαλέξουν και πάλι μία από τις τρεις μάρκες. Αυτοί που δεν είχαν δει το μήνυμα δεν άλλαξαν προτιμήσεις. Αυτοί που το είδαν συνειδητά είχαν μια μικρή αύξηση της προτίμησης της μπύρας Χ και αυτοί που το είδαν υποσυνείδητα είχαν μια μείωση της προτίμησης για την μπύρα Χ. Τα αποτελέσματα κατέληξαν στο ότι τα υποσυνείδητα μηνύματα δεν έχουν καμία επίδραση στις προτιμήσεις του ανθρώπου.

[Πολλοί πιστεύουν ότι οι διαφημίσεις περιέχουν υποσυνείδητα μηνύματα, κρυμμένες εικόνες σεξουαλικού περιεχομένου και λέξεις που μπορούν να αυξήσουν την δεκτικότητα του ατόμου σε μία καταχώρηση. Αυτή η θεωρία είναι αρκετά διαδεδομένη παρόλο που δεν υπάρχουν αποδείξεις τόσο για την ύπαρξη αυτών των μηνυμάτων όσο και για την υποτιθέμενη αποτελεσματικότητα τους και είναι μάλλον αποκυήματα της φαντασίας ενός και μόνο ατόμου, του W. B. Key. ] [Timothy E. Moore]

{[…] Καθησυχάσθηκα από τον τεχνικό της εταιρίας ότι λόγω του χρόνου που χρειάζεται ένα ηλεκτρόνιο να σαρώσει την οθόνη και την παραμονή του φωσφόρου σε αυτή, είναι τεχνολογικά αδύνατον να προβάλλουμε μία εικόνα πιο γρήγορα απ’ ότι το μάτι βλέπει. Σε μία βραδινή σκηνή στην τηλεόραση, μπορείτε να δείτε ότι τα φώτα των προβολέων ενός αμαξιού παραμένουν για λίγα δευτερόλεπτα παραπάνω σε σχέση με την υπόλοιπη εικόνα. Αυτό το φαινόμενο λέγεται “ ουρά κομήτη”. Είναι φανερό ότι είναι αδύνατον ακόμα και για το πιο αργό ταχιστοσκόπιο ταχύτητας 1/3.000 του δευτερολέπτου, για το οποίο ο Vicary είχε αρχίσει να μιλάει στις αρχές του 1958 να μπορεί να λειτουργήσει στη σημερινή τηλεόραση.} {Article by Arthur Rogers in the Public Relations Quarterly, Winter 1992}

[Ισχυρισμοί του Merikle του 1988, σχετικοί με τα ακουστικά υποσυνείδητα μηνύματα δοκιμάστηκαν στο παρακάτω τεστ. Σε 17 συμμετέχοντες παρουσιάστηκαν υποσυνείδητα μηνύματα εμπεδωμένα σε λευκό ήχο και εξετάστηκαν τρία signal-to-noise (S/N) ποσοστά. Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν να μαντέψουν το κατά πόσο υπήρχε μήνυμα και τι έλεγε. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες δεν μπόρεσαν να βρουν τι έλεγαν τα μηνύματα, εκτός από κάποια τυχαία ποσοστά.] [Article by J. L. Harris, D. Salus, R. Rerecich, D. Larsen in The Journal of General Psychology, Jan 1996]

[18 άντρες και 18 γυναίκες υποβλήθηκαν σε ταχιστοσκοπική προβολή των φράσεων: MOMMY AND I ARE ONE, DADDY AND I ARE ONE and MYMMO NAD REA ENO τόσο σε υποσυνείδητο όσο και σε υπερσυνείδητο επίπεδο. Η ανάλυση έδειξε ότι τα υποκείμενα δεν αντέδρασαν σε καμία περίπτωση πιο θετικά στις δύο πρώτες φράσεις από ότι στην αναγραμματισμένη. Η αξιοπιστία της υποσυνείδητης ψυχοδυναμικής ενεργοποίησης ως μέθοδος είναι υπό αμφισβήτηση.] [Perceptual and Motor Skills, Dec. 1997]

[Αντικείμενα παρακολούθησαν διαφημίσεις ψάχνοντας να βρουν ένα μήνυμα (τη φράση CHOOSE THIS) η οποία εμφανιζόταν σε διαφορετικά στάδια αντιθέσεων με το φόντο. Μετά πάω κάθε διαφημιστικό, τα υποκείμενα βαθμολογούσαν την τάση τους να ανταποκριθούν θετικά.

Στο πρώτο πείραμα, κανένα μήνυμα (συνειδητό ή υποσυνείδητο) δεν επηρέασε τη βαθμολογία τους σε σχέση με την ανυπαρξία μηνύματος.

Στο δεύτερο πείραμα, τα ποσοστά θετικής απόκρισης ήταν μεγαλύτερα στα εμφανή μηνύματα. Σε αυτά που πέρασαν απαρατήρητα τα αποτελέσματα ήταν αμφιλεγόμενα και μόνο 1/10 σε μέγεθος. Παραδόξως, και στα δύο πειράματα, τα διαφημιστικά που περιείχαν υποσυνείδητα μηνύματα δεν παρέμεναν στη μνήμη των υποκειμένων. Τα μηδαμινά αποτελέσματα των υποσυνείδητων μηνυμάτων σε σχέση με τα συνειδητά βρίσκονται υπό συζήτηση όσον αφορά τους κινδύνους και τις δυσκολίες στην τοποθέτησή τους.] [Article by Kirk H. Smith and Martha Rogers in the Journal of Applied Psychology, Dec 1994]

Στο πέρασμα των χρόνων έχουν γίνει πολλά πειράματα τα οποία υποστηρίζουν ότι τα υποσυνείδητα μηνύματα σε οποιαδήποτε μορφή δεν αποφέρουν κανένα αποτέλεσμα. Θα μπορούσαμε να γεμίσουμε σελίδες στην προσπάθεια να αναφέρουμε μερικά, όπως θα μπορούσαμε να κάνουμε και το αντίθετο για να υποστηρίξουμε την ύπαρξή τους.

Στο παράρτημα του βιβλίου παρατίθενται τρεις συνεντεύξεις από άτομα του χώρου οι οποίες προσφέρουν μία ακόμα άποψη για τη διαφήμιση γενικότερα καθώς και για τα υποσυνείδητα μηνύματα.

U CANnot Do That!

Για το τέλος αφήσαμε την πιο γνωστή περίπτωση υποσυνείδητου μηνύματος, η οποία ήταν ουσιαστικά και η πρώτη εμφάνιση αυτού του φαινομένου και της «χιονοστιβάδας» που ακολούθησε:

Το καλοκαίρι του 1957, και για έξι εβδομάδες, σε ένα drive-in κινηματογράφο στο New Jersey, των Ηνωμένων Πολιτειών, διεξάχθηκε το εξής πείραμα, υπό τον ερευνητή James Vicary:

Κάθε 5” και καθ’ όλη τη διάρκεια του φιλμ “Picnic” παρεμβαλλόντουσαν οι λέξεις: “THIRSTY? DRINK COKE” “HUNGRY? EAT POPCORN” με τέτοια ταχύτητα που δεν ήταν συνειδητά αναγνώσιμες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα αύξηση των πωλήσεων της Κόκα Κόλα κατά 18% και του Ποπ κορν κατά 58%.

Η αντίπαλη θέση είναι ότι το όλο θέμα ήταν μία φάρσα και ότι κανείς έκτοτε δεν κατάφερε να επιφέρει παρόμοια αποτελέσματα. Λέγεται ότι ο Vicary τελικά παραδέχτηκε ότι είχε παραποιήσει τα αρχικά αποτελέσματα του τεστ και πολλοί κριτικοί πιστεύουν ότι το πείραμα δεν διεξήχθη ποτέ!

Το γεγονός πάντως παραμένει ότι η Federal Communication Committee, το 1974, απαγόρεψε την υποσυνείδητη διαφήμιση στο ράδιο και την τηλεόραση.

Στην Αμερική τουλάχιστον μέχρι το 1990 δεν υπήρχε κανένας νόμος που να απαγορεύει τα υποσυνείδητα μηνύματα. Όπως αναφέρθηκε, υπήρχε μία απαγόρευση από το αντίστοιχο Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο αλλά ασφαλώς δεν είχε την ισχύ ενός νόμου.

Πλέον, σύμφωνα με τον William Gillespie (www.wordwork.org/table/sublimin.html), υπάρχει πληθώρα νόμων από την FTC (Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου), το US Treasury Department (Υπουργείο Οικονομικών) και το ATF (Τμήμα για Αλκοόλ, Καπνά και Όπλα).

Στην Ελλάδα, θεσπίστηκε ο παρακάτω νόμος το 1995, αλλά όπως προέκυψε από την έρευνα σε τυχαίο δείγμα 50 ατόμων μόνο 3 άτομα γνώριζαν με βεβαιότητα ότι υπάρχει, ενώ άλλα 9 απάντησαν:«νομίζω ότι υπάρχει, δεν είμαι σίγουρος».

Ν. 2328/1995 Φ.Ε.Κ. Α’ 159/03.08.1995

Στο κεφάλαιο 2 (Διατάξεις σχετικά με τον προγραμματισμό), άρθρο 7 (Υποχρεώσεις του ραδιοτηλεοπτικού σταθμού), αναφέρεται:

«1. Όλα τα στοιχεία των προγραμμάτων, με την παρουσίαση και το περιεχόμενό τους, οφείλουν να σέβονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα των άλλων. Ειδικά, δε πρέπει:

α] να είναι αντίθετα στα χρηστά ήθη και κυρίως να περιέχουν πορνογραφικές σκηνές.

β] να καλλιεργούν τη βία ούτε να είναι δυνατόν να παροτρύνουν σε φυλετικό μίσος.

2. Τα στοιχεία των προγραμμάτων που είναι δυνατόν να βλάψουν τη σωματική, πνευματική και ηθική ανάπτυξη των παιδιών ή των εφήβων δεν πρέπει να μεταδίδονται εφ’ όσον αυτοί οι τελευταίοι είναι δυνατόν να τα παρακολουθήσουν, λόγω της ώρας μετάδοσης και λήψης.

3. […]»

στο κεφάλαιο 3 (Περί διαφήμισης), άρθρο 11 (Γενικοί κανόνες) αναφέρεται:

«1. Όλες οι διαφημίσεις πρέπει να είναι έντιμες και ειλικρινείς.

2.Η διαφήμιση δεν πρέπει να είναι παραπλανητική ούτε να βλάπτει τα συμφέροντα των καταναλωτών.

3. Η διαφήμιση που απευθύνεται στα παιδιά ή που χρησιμοποιεί τα παιδιά πρέπει να αποφεύγει να βλάπτει τα συμφέροντά τους και να λαμβάνει υπόψη την ιδιαίτερη ευαισθησία τους.

4. Ο διαφημιστής δεν πρέπει να ασκεί καμία συντακτική επίδραση επί του περιεχομένου των εκπομπών»

στο άρθρο 13 (Μορφή και παρουσίαση), αναφέρεται:

«1. Η διαφήμιση πρέπει να αναγνωρίζεται εύκολα ως τέτοια και να διακρίνεται σαφώς από το υπόλοιπο πρόγραμμα με χρήση οπτικών ή ακουστικών μέσων. Κατ’ αρχήν, πρέπει να μεταδίδεται κατά ομάδες.

2. Η διαφήμιση που απευθύνεται στο υποσυνείδητο απαγορεύεται.

3. Η συγκεκαλυμμένη διαφήμιση απαγορεύεται, ειδικά η παρουσίαση προϊόντων ή υπηρεσιών στις εκπομπές, εφ’ όσον αυτή γίνεται με διαφημιστικό σκοπό.

4. Η διαφήμιση δεν πρέπει να χρησιμοποιεί ούτε οπτικά ούτε ακουστικά τα πρόσωπα που παρουσιάζουν καθημερινά τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων και τα προγράμματα επικαίρων».

[Από το 1970 αυτοί που εκπέμπουν στην τηλεόραση έχουν απαγορευθεί να χρησιμοποιούν υποσυνείδητα μηνύματα, αλλά οι Reeves και Nass σημειώνουν: «Οι υπολογιστές και το λογισμικό, πάντως, είναι άνευ ρυθμίσεων. Δεν υπάρχουν επίσημες απαγορεύσεις γι’ αυτές τις τεχνικές πουθενά στο χώρο των πολυμέσων. Συνεπώς, το θέμα της υποβολής έχει αποκτήσει νέα ζωή»] [Feeding Tube, article by William Powers in The New Republic, June 23, 1997]

Το πρόβλημα βέβαια δεν είναι οι νόμοι, αλλά οι αποδείξεις. Πως αποδεικνύει κανείς ότι αυτό που βλέπει για παράδειγμα στα παγάκια είναι ένα γυναικείο στήθος ή οτιδήποτε άλλο; Και πως κερδίζει κανείς μία δίκη από τη στιγμή που όλα τα στοιχεία είναι περιστασιακά; Με το παρόν δικαστικό σύστημα κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο, οπότε είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι ακόμα και όταν οι νόμοι “τηρούνται”, στην ουσία το άτομο παραμένει ανυπεράσπιστο μπροστά στην ικανότητα ενός καλού γραφίστα στην κάλυψη του οποιουδήποτε μηνύματος. Και η κατάσταση θα παραμένει μέχρι του να αποδειχθεί επιστημονικά η ύπαρξη της υποσυνείδητης αντιληπτικής ικανότητας του ανθρώπου.

I’m Done…Now What?

Η απόφασή μου να ασχοληθώ με αυτό το θέμα προέκυψε από δύο παράγοντες:

την πεποίθηση ότι το μυαλό του ανθρώπου είναι ικανό να καταφέρει πολύ περισσότερα πράγματα από όσα φανταζόμαστε και το πείραμα του 1957 στον κινηματογράφο του New Jersey που προανέφερα, για το οποίο είχα διαβάσει κάτι σχετικό.

Όταν διάβασα το άρθρο του κ. Stuart Rogers που ανέλυε λεπτομερώς τα γεγονότα που δημιούργησαν το μύθο γύρω από αυτό το πείραμα και ουσιαστικά κατέρριπτε κάθε πιθανότητα ύπαρξής του ομολογώ ότι απογοητεύθηκα. Αισθάνθηκα προδομένη από τα προσωπικά μου πιστεύω. Τελικά όμως, μέσα από αυτό το ταξίδι στο υποσυνείδητο ανακάλυψα ότι ακόμα και όταν ένα πείραμα ή μία θεωρία αποδεικνύεται λανθασμένη ή ψευδής αυτό δε σημαίνει ότι όλα όσα συσχετίζονται με αυτή είναι εσφαλμένα. Εξάλλου πολλές θεωρίες, στη διάρκεια της ανθρωπότητας, θεωρούντο αβάσιμες μέχρι που κάποιος βρέθηκε να τις επικυρώσει.

Αυτή η έρευνα βασίστηκε κατά ένα μεγάλο μέρος στις θεωρίες του καθηγητή Bryan Wilson Key και στο βιβλίο που έγραψε το 1989 το οποίο ομολογουμένως ήταν ένα συνταρακτικό βιβλίο στην ανάγνωσή του. Όταν συνέχισα την έρευνα σε άλλους χώρους ανακάλυψα την τάση από πολύ κόσμο να επιτίθεται σε προσωπικό επίπεδο στο συγγραφέα αποκαλώντας τον έως και “φαντασιόπληκτο ”. Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω το κατά πόσο όλα όσα αναφέρονται στο βιβλίο του είναι βάσιμα αλλά το ίδιο ισχύει και για όλα τα υπόλοιπα βιβλία που μελέτησα.

Σκοπός αυτής της έρευνας δεν είναι να πείσει τον αναγνώστη για οτιδήποτε, απλά μέσα από την παράθεση κάποιων στοιχείων να υπενθυμίσει στο κοινό ότι τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται.

Πολλοί σίγουρα θα διαφωνήσουν με τα ευρήματα της επεξεργασίας των διαφημίσεων, άλλοι πάλι θα τα βρουν ακραία ή και αστεία. Η αλήθεια είναι άλλωστε ότι κι εγώ, ιδιαίτερα στην αρχή, δεν μπορούσα να διακρίνω τίποτα από όλα όσα περιέγραφαν ότι υπήρχαν σε αυτές τις διαφημίσεις ή και ότι πολλές φορές θεωρούσα ότι έδειχναν υπερβάλλοντα ζήλο.

Όπως και να έχει, το γεγονός παραμένει ότι όποτε κοιτάζω πλέον μια διαφήμιση προσπαθώ να την αναλύω πιο κριτικά και να ψάχνω για τυχόν μηνύματα -υποσυνείδητα ή όχι- που προσπαθούν να μου περάσουν. Αυτό βέβαια έχει και το μειονέκτημα του ότι χάνεται λίγη από τη “μαγεία” των διαφημίσεων, αλλά ως γνωστόν δεν μπορεί κανείς να τα έχει όλα.

Εδώ θα ήθελα να τονίσω ότι αυτή η έρευνα θα μπορούσε να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο, γιατί το θέμα των υποσυνείδητων μηνυμάτων είναι πραγματικά μεγάλο, αλλά ο περιορισμός των 10.000 λέξεων μας αναγκάζει να μην επεκταθούμε ιδιαίτερα. Μακάρι στο μέλλον να βρεθεί κάποιος με το ανάλογο ενδιαφέρον και να συνεχίσει αυτή την έρευνα.

Τα πειράματα και οι θεωρίες πάνω στο υποσυνείδητο συνεχίζονται όπως άλλωστε και η ανάγκη για ευρηματικότερες και πιο αποτελεσματικές διαφημίσεις. Το τι θα συμβεί στο μέλλον και το κατά πόσο ο κόσμος θα χρησιμοποιεί καθημερινά υποσυνείδητες κασέτες για να αδυνατίσει, για να κόψει το κάπνισμα ή να βελτιώσει τις επιδόσεις του παραμένει άγνωστο. Όπως άγνωστο παραμένει αν η υπερβολική ή παράνομη χρήση τέτοιων μηνυμάτων θα οδηγήσει τον κόσμο σε μία πλήρως χειραγωγημένη κοινωνία.

Προσωπική μου άποψη είναι ότι ο εγκέφαλός μας από τη στιγμή που παραμένει κατά το μεγαλύτερο μέρος του αχαρτογράφητος σίγουρα θα κατέχει και άλλες “μυστηριώδεις” ικανότητες και γιατί όχι την αδυναμία (;) του να επηρεάζεται ανεξάρτητα της αντίληψής μας.

Θέλω να πιστεύω ότι, ακόμα και αν αποδειχθεί επιστημονικά η αποτελεσματικότητα των υποσυνείδητων μηνυμάτων, ο κόσμος θα τα χρησιμοποιήσει μόνο προς όφελος του κοινού καλού και της εξέλιξης της ανθρώπινης υπόστασης.

Αναδημοσίευση από:
http://users.hol.gr/~bpd/thesisgr.html

(πηγή:http://egolpio.wordpress.com/2008/02/18/uposyneidhta_mhnymata/)

«Δεν πας καλά, δεν πας καθόλου καλά», μου πε τις προάλλες ένα φιλαράκι, με αφορμή μια σοβαρή συζήτηση περί μουσικής ροκ και σατανισμού που είχαμε. Φυσικά, όπως κάθε σοβαρή συζήτηση μεταξύ Ελλήνων, έτσι και η δική μας διεξήχθη με ένα τραπεζάκι ανάμεσα μας και δυο φραπεδιές λίαν απολαυστικές σε καφετέρια κάπου στην Ποσειδώνος.

Ουδόλως επτοήθην για την παρατήρηση του, καθ΄ότι , είναι πολύ της μόδας, όταν δεν κάποιος δεν έχει επιχειρηματολογία, να «πετάει» τη συγκεκριμένη φράση και να «ξοφλάει» το «λογαριασμό». Επίσης, ακόμα κι αν το φιλαράκι επιχειρηματολογούσε για το ροκ και το σατανισμό, δεν νομίζω πως έτσι κι αλλιώς οι γνώμες μας θα συνέπιπταν ποτέ. Εκείνος είναι απόλυτος πως ουδεμία σχέση υπάρχει, και πως χωρίς ροκ , λίγο –πολύ «ουκ έστιν ντουνιάς»(προφανώς εννοεί πως αν δεν ακούει ροκ δεν αντέχει αλλιώς τον εκνευριστικό κόσμο) και εγώ πάλι πιστεύω πως η ροκ μουσική είναι πολύ ωραία έως σαγηνευτική, αλλά πως, ορισμένα τραγούδια της, έχουν και παραέχουν σχέση με σατανάδες και διαβολάκια και τριβολάκια. Αν λοιπόν κάτι με κάνει σήμερα να ασχολούμαι με το σατανά στη μουσική, είναι για άλλο λόγο: Γιατί δεν συγχωρώ την ανδρική αγένεια απέναντι σε μια γυναίκα , όσο (κατά τη γνώμη ενός άντρα) χαζή κι αν του φαίνεται ή «άσχετη» (από ροκ)!

Σύμφωνοι, δεν σκοπεύω να επιχειρηματολογήσω για το πασίγνωστο και λίαν αγαπημένο σε όλους μας τραγούδι «ΗOTEL CALIFORNIA», που θεωρούσα και θεωρώ παρόλα αυτά το καλύτερο μελωδικό κομμάτι των EAGLES. Δεν υπάρχει και κανείς –με στοιχειώδεις γνώσεις στη ροκ μουσική- που να μην έχει ακούσει για το ότι το εν λόγω ξενοδοχείο, το είχε αγοράσει το 1969 ο αρχιερέας της Εκκλησίας του Σατανά των ΗΠΑ, ο Αντον Σαντοζ Λα Βέϊ, που το μετέτρεψε σε σατανιστικό ναό και οι ΕAGLES πόζαραν μπροστά στο οίκημα αυτό. Ας πούμε ότι «αυτό δεν λέει τίποτα». Μήπως, επειδή είναι και Σάββατο σήμερα, να θυμηθούμε όλοι παρέα τους Black Widow και το περίφημο Come to the Sabbath, του οποίου οι στίχοι λένε « ελάτε μαζί μου στην έρευνα της δύναμης, άντρες και γυναίκες φέρτε τους συγγενείς σας θα ενωθούμε όλοι σ εκείνη την ώρα , ας αρχίσει τώρα το Σάββατο έλα, έλα στο Σάββατο, έλα στο Σάββατο, ο Σατανάς είναι εδώ».

Πάμε παρακάτω. Να μιλήσουμε για τους Possessed, τους αγαπημένους του φίλου που με πληροφόρησε ότι δεν πάω καλά που συσχετίζω τους σατανιστές με τραγούδια της ροκ: «Πίνω τον εμετό των ιερέων κάνω έρωτα με την πόρνη που πεθαίνει βυζαίνω το αίμα του κτήνους και κρατώ τα κλειδιά της πόρτας του θανάτου.. έχω διαταγή από το έξοχο κακό τον κύριο μου Σατανά, να καταστρέψω ό,τι οι θνητοί αγαπούν περισσότερο…» Να συνεχίσω; Καλύτερα όχι. Υπάρχουν πολλοί τέτοιοι στίχοι όμως. …

Και να υπενθυμίσω ότι είναι πολύ υποκριτές όσοι προσποιούνται πως ξεχνούν τον Όζι Όσμπορν, το «βασιλιά της τρέλλας» των χέβιμεταλλάδων και ανεπιθύμητο σε έξι αμερικανικές πολιτείες, που μπερδεύει το Ζ του ονόματος του με τις σατανιστικές αστραπές και επιδεικνύει όλο καμάρι τον ανάποδο σταυρό του ώσπου οδηγεί με το τραγούδι του «Λύση Αυτοκτονίας» ένα 19χρονο στην αυτοκτονία.

Θα πρέπει να επισημάνουμε βεβαίως ότι δεν μας απασχολεί εδώ αν υπάρχει ή όχι Σατανάς. Αν δηλαδή αυτός είναι «αναγκαίο παράγωγο της θρησκείας» ή αν είναι υπαρκτό πρόσωπο. Το θέμα είναι αν η μουσική χρησιμοποιείται από κάποιους για να μεταφέρουν σατανιστικά μηνύματα ασχέτως του αν τα μηνύματα αυτά, εμείς τα θεωρούμε σαχλαμάρες ή τρόπους παραπλάνησης και αποπλάνησης των νέων σε αδιέξοδους δρόμους. Δέχομαι και παραδέχομαι από την άλλη, ότι ιστορικά, η ροκ πρωτοεμφανίστηκε σε μια εποχή με ιδανικά και αξίες σε κρίση, όπου οι πολιτικές και κοινωνικές ανακατατάξεις ήταν δεδομένες και κυριαρχούσε κλίμα έντασης σε Αμερική και Ευρώπη. Η ροκ αποτέλσε ένα είδος «μουσικής εξέγερσης» για έναν καλύτερο κόσμο (“The Wall” – Pink Floyd), καλύτερη κοινωνική θέση για τη γυναίκα, τις ανθρώπινες σχέσεις, τον έρωτα, το περιβάλλον. Το ροκ ήταν διαμαρτυρία, και υπήρξαν φορές που η πολιτική εξουσία απαγόρευε «τις ροκιές».

Αυτά για να λέμε τα πράγματα με το όνομα τους. Αλλά το να καταλήγουμε να εμφανιζόμαστε κάποιοι σήμερα «άσχετοι» από ροκ μόνο και μόνο γιατί διαπιστώνουμε πως ορισμένα τραγούδια υμνούν –αν όχι υπηρετούν αφοσιωμένα-το Σατανά , είναι τουλάχιστον προσβολή του κοινού νου.

Διάβαζα στο διαδίκτυο την άποψη ενός σατανιστή για το θέμα. Ο άνθρωπος είχε πραγματικά διε-στραμμένη σκέψη. Ερωτηθείς για το αν αληθεύει ότι πολλά τραγούδια χέβι μέταλ παραπέμπουν στο σατανισμό, δήλωσε πως, αντίθετα, οι τραγουδιστές των στίχων αυτών είναι καταπιεσμένα μέλη μιας κονφορμιστικής κοινωνίας (έφερε μάλιστα ως παράδειγμα τους Iron Maiden που ξεκίνησαν από την κονφορμιστική Αγγλία) που τραγουδούν για να διαφημίσουν το Χριστιανισμό ή μιμούνται αποτυχημένα τους σατανιστές που είναι οι μόνοι κοινωνικοί αγωνιστές! Προς επίρρωσιν των λόγων του, ο κύριος αυτός αναφέρεται στον «Αριθμό του Κτήνους» (666) που είναι και χωρίο της Χριστιανικής Βίβλου, όπως «εξηγεί» και καταλήγει: «Αν προβαλλόταν μεσα από την οιαδήποτε μουσική και από τα ΜΜΕ ο γνήσιος σατανισμός, ο Χριστιανισμός θα είχε εξολοθρευθεί μέσα σε λίγους μήνες» και παραδέχεται πως η συγκεκριμένη φράση του, στην πραγματικότητα ανήκει στον δρα Λαβέϋ, συγγραφέα του βιβλίου « Η κρυφή ζωή ενός σατανιστή, εκδόσεις Feral House, 1990).

Και πού να μας μιλούσαν δηλαδή οι Mortuary Drape, που δεν δίστασαν να πουν « για μας, δεν είχε ποτέ σημασία η μουσική παιδεία ή οι τεχνικές δυνατότητες ενός μέλους , όσο η απόλυτη προσήλωση του στον αποκρυφισμό. Ο σατανισμός είναι ένα ιερό βιβλίο το οποίο έχει περιορισμούς και νόμους που δεν μπορούν να παραβιαστούν. Η εμπειρία είναι ο μόνος δρόμος για να οδηγηθείς στους απόκρυφους δρόμους του σατανισμού. Το κράτος και η εκκλησία δεν μας απασχολούν καθόλου γιατί δεν τους αποδεχόμαστε ως θεσμούς στη ζωή μας» .

Τέλος, ας μη θίξουμε καλύτερα το ζήτημα των σατανιστικών συμβόλων στα εξώφυλλα και στα εσώφυλλα των cd s συγκροτημάτων όπως WASP Ministry , Slayer, Venom, ούτε και για τη γνωστή χειρονομία του Ronnie James Dio, που συμβολίζει το «υπακούστε στο Διάβολο». Πρόκειται μάλιστα για την ίδια χειρονομία που «φιγουράρει» στα κουτάκια δημοφιλέστατης εταιρείας αναψυκτικού, κι όταν πρόσφατα ρώτησαν την την εταιρεία αν γνωρίζει ότι το σήμα αυτό είναι σατανιστικό, οι αρμόδιοι λέγεται πως απάντησαν: «απευθυνόμαστε κυρίως σε νέους, το σύμβολο αυτό είναι μόδα για αυτούς, ρωτήστε και τους ροκάδες που το εμπνεύστηκαν»!

Το τονίζουμε και πάλι: Η ροκ είναι αξιολάτρευτο είδος μουσικής και εκατοντάδες τραγούδια της «έχουν γράψει» στις καρδιές μας. Κι ούτε είναι σατανιστές όλοι οι τραγουδιστές ροκ. Ακόμα κι οι Iron Maiden, παραδέχονται ότι «ίσως να το κάνουν άλλα γκρουπ, αλλά εμείς δεν ασχολούμαστε με τον αποκρυφισμό και το σατανισμό ή τη μαγεία.. μπορεί να ναι κάτι που μας γοητεύει, αλλά δεν μπαίνουμε βαθύτερα σε αυτά γιατί πιστεύουμε ότι μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνα..»

Πάντως, να μην κοροϊδευόμαστε. Αυτοί που πιστεύουν στη νέα εποχή ότι γενικά η μουσική είναι έκφραση κοινωνικής διαμαρτυρίας, όπως ήταν στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, ας θυμηθούν τον Γκόραν Μπρέγκοβιτς , τον μουσικό απ το Σεράγιεβο που μπέρδεψε τόσο θεϊκά την ανθρώπινη ελπίδα με την απελπισία με τις τσιγγάνικες μελωδίες του ξεκινώντας την περιοδεία του στον κόσμο της μουσικής από ..ροκ ακούσματα. Τι έλεγε αυτός; « …Φυσικά η μουσική σήμερα δεν αλλάζει τον κόσμο. Ξέρουμε πολύ καλά, ειδικά εμείς που ζήσαμε σε ολοκληρωτικά καθεστώτα, πώς λειτουργεί η εξουσία. Από την άλλη, η μουσική είναι μια μαγική μορφή επικοινωνίας. Κι όταν γνωρίζεις τη μοσυική ενός λαού, τον αντιμετωπίζεις χωρίς προκαταλήψεις».

Κι αυτοί πάλι που πιστεύουν ότι η μουσική πρέπει να «ξεσηκώνει», πλανώνται . Να αλλάζει προς το θετικό τη διάθεση, ναι. Όταν όμως εντείνει την ανθρώπινη επιθετικότητα όπως κάνει η μουσική του Όζμπορν, εκεί υπάρχει πρόβλημα: Η λειτουργία της μουσικής υποτίθεται πως είναι (και)θεραπευτική: Πόσο αστείο μπορεί να είναι ότι η Σονάτα Κ 448 για δύο πιάνα του Μότσαρτ έχει θετική επίδραση στους επιληπτικούς ;Ότι αν ακούσεις μουσική για 15 λεπτά πριν ένα τεστ κοπώσεως ηρεμείς κι έχεις μεγαλύτερες επιδόσεις στο τεστ;

Σύμφωνα με τον μουσικοθεραπευτή Χαρίλαο Παπαϊωάνννου (εφημερίδα ΠΟΛΙΤΗΣ , 18-05-07), «η μουσική ανασυγκροτεί το ψυχισμό και πειθαρχεί τη σκέψη και την έκφραση των συγκινήσεων. Σε άτομα κλειστά στον εαυτό τους τα βοηθά να έχουν επαφή με την πραγματικότητα γιατί η μουσική γίνεται γέφυρα αποκατάστασης διαπροσωπικών σχέσεων και επικοινωνίας. Βοηθά στην απόκτηση του αισθήματος ελέγχου της ζωής μέσω επιτυχών εμπειριών, αλλα και στην υιοθέτηση θετικών μορφών συμπεριφοράς».

Αναρωτιέμαι, πώς μπορεί να «θεραπεύει» κάποιον το « Hell s Bells» των ΑC/DC : «..Είσαι νέος, αλλά θα πεθάνεις! Δεν θα λυπηθώ καμιά ζωή, κανένας δεν θα μου αντισταθεί. Έχω τις καμπάνες μου και θα σε πάρω στην κόλαση. Θα σε πάρω! Ο Σατανάς θα σε πάρει! Οι καμπάνες της κόλασης, ναι! Οι καμπάνες της κόλασης!»,

Μαμά μου…σκιάχτηκα ! Αρκετά! Κι έχει και μια χαρά καύσωνα έξω και γράφω για κόλαση … Μπα σε καλό μου! Ιησούς Χριστός Νικά Κι Όλα τα κακά σκορπά!

(2007)

(πηγή:http://androutsou.wordpress.com/2008/02/26/%CE%B7-%CE%BC%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CF%84%CE%B1-%CF%81%CE%BF%CE%BA-%CF%84%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BF%CF%85%CE%B4%CE%B9%CE%B1-%CE%BF-%CF%83%CE%B1%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%83-%CE%BA/)

π. Κυριακοῦ Τσουροῦ

Γραμματέως τῆς Σ.Ἐπιτροπῆς ἐπί τῶν αἱρέσεων

Μεταξύ τῶν τρόπων καί τῶν μεθόδων πού χρησιμοποιεῖ τό κίνημα τοῦ σύγχρονου σατανισμοῦ γιά νά ἐξαπλωθῆ στούς νέους κυρίως ἀνθρώπους εἶναι τά παιδικά παιγνίδια, τά ἠλεκτρονικά μέσα, τά παιδικά ἀναγνώσματα καί ἡ μουσική. Εἶναι ἄλλωστε γνωστό πόσο καταλυτική εἶναι ἡ ἐπίδραση τῆς εἰκόνας καί τῆς μουσικῆς πάνω στίς εὐαίσθητες καί εὔπλαστες ψυχές τῶν παιδιῶν. Ἔτσι, μέ τό κάλυμμα τοῦ παιγνιδιοῦ καί τῆς νότας εὔκολα μπορεῖ νά διεισδύσει, νά «περάσει» ὅπως λέμε, ἕνα μήνυμα στόν νοῦ καί στήν καρδιά τοῦ νέου κυρίως ἀνθρώπου καί νά διαμορφώσει μέσα του τρόπο ζωῆς, χαρακτῆρα, συμπεριφορά, ἠθική καί ἰδεολογία. Γιά τήν φαντασία τοῦ μικροῦ παιδιοῦ ἀποτελεῖ μορφοποιό δύναμη τό παιγνίδι, τό βιβλίο καί ἰδιαίτερα ὁ μαγικός κόσμος τῆς τηλεοράσεως.

Ὅπως ὅμως ἡ παιδεία γενικώτερα μόνη της, χωρίς τήν ἀρετή, γιά νά θυμηθοῦμε τόν Πλάτωνα, μπορεῖ νά καταντήση «πανουργία» καί ἀπειλή, ἔτσι καί ἡ μουσική ἤ ἡ τεχνολογία εἶναι δυνατόν νά μετατραποῦν σέ «ὄργανα» προωθήσεως μηνυμάτων ἤ «δογμάτων», πού νά εἶναι ψυχοφθόρα ἤ ἐπικίνδυνα. Τό ἴδιο καί ἡ ψυχοπλάστρα μουσική μπορεῖ νά καλεῖ σέ ὕμνο καί λατρεία τοῦ σατανᾶ, τά δέ παιδικά παιγνίδια νά μετατρέπονται σέ μέσα μυήσεως «ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων» στόν ἀποκρυφισμό καί στόν σατανισμό. Εἶναι διαπιστωμένο ὅτι στό ἄδυτο τῆς οἰκογένειας, ἐκεῖ ὅπου ὑποτίθεται ὅτι ἀναπτύσσεται προστατευμένο μέσα σέ ἰδανικές συνθῆκες ἀσφαλείας τό μέλλον τοῦ ἀνθρώπου, εἰσβάλλει μέ τόν πιό ὕπουλο καί ἐχθρικό τρόπο ὁ ἀντίπαλος τοῦ γονέα, πού ἀπαιτεῖ τό δικαίωμα τῆς διαμορφώσεως δικοῦ του ἀνθρώπου στά παιδιά μας.

Ἄς γίνωμε ὅμως πιό συγκεκριμένοι, μέ παραδείγματα ἀπό τόν χῶρο τῶν παιδικῶν παιγνιδιῶν, τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων, τῶν παιδικῶν ἀναγνωσμάτων καί τῆς μουσικῆς:

α) Παιγνίδια παγίδες

Ἐπιτραπέζιο παιδικό παιγνίδι, πού προσφέρεται σέ κουτί μέ σχῆμα φέρετρου, καλεῖ τά παιδιά νά παίξουν πάνω σέ χαρτόνι πού ἀπεικονίζει ἕνα νεκροταφεῖο μέ σπασμένα μνήματα. Οἱ μικροί παῖκτες ὑποδύονται ρόλους ὅπως τό …φάντασμα Χελίν, τό βαμπίρ Μπάθορι… τήν μάγισα Σαντρέν, τόν λυκάνθρωπο Τζιβαουντίν, τή μούμια Κονρού κλπ. Νικητής εἶναι ὅποιος φτάσει πρῶτος στό κέντρο τοῦ νεκροταφείου ὅπου εἶναι γραμμένη ἡ λέξη «Ἐφιάλτης». Στό παιγνίδι οἱ παῖκτες κερδίζουν κάρτες μέ συνθήματα ὅπως: «Γίνε ἀνελέητος», «Κάνε ὅ,τι θές γιά νά τρομάξεις κάποιον», «ὅταν δεῖς πανσέληνο οὔρλιαξε» (ἡ πανσέληνος συνδέεται μέ σατανιστικές τελετές), «Τούς ἠλίθιους τούς κάνω ὅ,τι θέλω. Τώρα ρίξε τό ζάρι γρήγορα, γιατί θά σοῦ σπάσω τά μοῦτρα παλιοσκουλήκι».

Μᾶς εἶναι ἀπολύτως ἀδύνατον νά ἀντιληφθοῦμε τήν «παιδαγωγική» ἀξία αὐτοῦ τοῦ «παιγνιδιοῦ».

Σέ ἄλλο παιγνίδι, πού συνοδεύεται μέ «προσπέκτους» «διακοσμημένο» μέ ἕντεκα τερατώδεις καί σατανικές μορφές, χαράσσεται ἡ «στρατηγική ἐπιβίωσης». Μ’ αὐτή καλλιεργεῖται μέσα στίς ἀπαλές ψυχές τῶν παιδιῶν ἡ βία καί τό μῖσος μέ φράσεις ὅπως: «Κάνε ἐπίθεση στόν ἀντίπαλό σου ἔχοντας στό μυαλό σου κάτι τό ἁπλό: πῶς θά τόν κόψεις φέτες στά γρήγορα». Καί πιό κάτω: «Ὅσο πιό πολύ δουλεύεις μέ τά φαιά κύτταρα, τόσο πιό θανάσιμο θά εἶναι τό χτύπημα».

Μήπως κάποιοι ὑποστηρίζουν ὅτι αὐτά τά συνθήματα θά βοηθήσουν τά παιδιά νά ἀποκτήσουν «αὐτοπεποίθηση»; Τότε ἄς μᾶς ἐπιτρέψουν νά ἐρωτήσωμε: Πότε καί πῶς ὁ νέος, πού «ζυμώθηκε» μέ τέτοια «δόγματα» θά ἀπορρίψη αὐτό τό «μάθημα τῆς βίας» πού πῆρε καί πῶς δέν θά τό μετατρέψη στό σατανικό δόγμα τοῦ Crowley: «Ὁ ἄνθρωπος ἔχει τό δικαίωμα νά ζεῖ σύμφωνα μέ τό δικό του νόμο, νά παίζει ὅπως θέλει, νά ξεκουράζεται ὅπως θέλει, νά πεθαίνει ὅποτε θέλει καί ὅπως θέλει…»;

Σέ διαφήμιση παιγνιδιῶν ὁ ἥρωας εἶναι ὁ «σοῦπερ κακός, μέ μιά στρατιά τέρατα κάτω ἀπό τίς διαταγές» του. Ἡ διαφορετικότητα δέ τοῦ παιγνιδιοῦ αὐτοῦ ὀφείλεται στό ὅτι σ’αὐτό «οἱ καλοί δέν πεθαίνουν τελευταῖοι, ἀντίθετα εἶναι αὐτοί πού ἐμποδίζουν τά σατανιστικά σας σχέδια καί πρέπει νά φύγουν πρῶτοι ἀπό τή μέση».

Σέ καρτοπαιγνίδι, μέ πολλές «ἀνατριχίλες» ἕνας μικρός παίκτης διαβάζει: «Ἐγώ εἶδα μιά νεκροκεφαλή νά βγάζει τήν ἄμορφη μάζα πού δέν πεθαίνει». Καί ὁ ἄλλος παίκτης λέει: «Εἶδα ἕνα χέρι δράκουλα νά βγαίνει ἀπό ἕνα τάφο». Ἄραγε πῶς θά τό ἑρμηνεύσει αὐτό τό «παιγνίδι» ἕνας παιδαγωγός; Καί μή πεῖ κανείς ὅτι εἶναι προσπάθεια νά κατανικηθῆ ὁ φόβος τοῦ θανάτου μέσα στήν ψυχή τοῦ παιδιοῦ!

Εἶναι σίγουρο πώς ἡ προβολή τῆς βίας, τοῦ «κακοῦ», τῶν τεράτων, τῶν ἀποκρουστικῶν φανταστικῶν μορφῶν, δέν καλλιεργεῖ τίς ἀπαλές ψυχές τῶν παιδιῶν. Μᾶλλον εἶναι μιά ἀπαράδεκτη «ἐμπορεύσιμη ἰδέα πού μπορεῖ νά μαγέψει τό κοινό», εἶναι μιά «ἀδίστακτη τακτική πωλήσεων μέ ἐπιπτώσεις σέ ἄτομα πού ἀκόμη βρίσκονται σέ τρυφερή ἡλικία». Παράδειγμα ἡ ψύχωση πού προκλήθηκε στούς μικρούς συλλέκτες τῶν Pokemon μέ τήν ἐμπορευματοποίησή τους, ὥστε «ἀκόμη καί ἡ Ἕνωση τῶν Ἄγγλων Διευθυντῶν Σχολείων ἔχει ἀνησυχήσει μέ τήν μαύρη ἀγορά καρτῶν στίς σχολικές αὐλές καί τά ποσά πού ἀπαιτοῦνται γιά νά συμπληρωθεῖ κάποια στιγμή μιά τέτοια συλλογή» (ἐφημερίδα “Τό Βῆμα τῆς Κυριακῆς”, 15.5.2000).

β) Τό παιγνίδι στήν ὀθόνη

Ἦλθε ὅμως καί τό νέο ἐπίτευγμα, τά ἠλεκτρονικά παιχνίδια, νά αἰχμαλωτίσει ἀκόμη περισσότερο τό μυαλό καί τήν φαντασία τοῦ παιδιοῦ. Σύμφωνα μέ πρόσφατη ἔρευνα τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Χάρβαρντ: «Βία, αἷμα καί θάνατος σέ ἀφθονία διαθέτουν τά περισσότερα ἠλεκτρονικά παιχνίδια ἰδίως ὅσα κρίνονται κατάλληλα γιά μικρά παιδιά» (ἐφημερίδα «Τά Νέα», 11.12.2001).

Ὁ συντάκτης τοῦ σχετικοῦ ἄρθρου σημειώνει ὅτι «Περισσότερο ἀπό τό 90% τῶν χρηστῶν τοῦ παιχνιδιοῦ περιέχει βίαιες πράξεις… Οἱ τίτλοι μέ τήν περισσότερη βία ἀνήκουν στίς κατηγορίες τῶν παιχνιδιῶν δράσης καί “Shoot’ em up”. Σέ αὐτά τά παιχνίδια συναντῶνται καί οἱ περισσότεροι θάνατοι ἀνά λεπτό, 24 κατά μέσο ὅρο. Συνολικά, τά μισά ἀπό τά παιχνίδια στήν ἔρευνα περιεῖχαν τουλάχιστον μία σκηνή μέ βίαιο θάνατο» (αὐτόθι).

Ἑλληνικό περιοδικό, σέ ἄρθρο του μέ τίτλο «Παιχνίδια πού διαφημίζουν τόν σατανᾶ» σημειώνει: «Πρόκειται γιά τά “Computer Games” πού προτρέπουν κατά κάποιο τρόπο ὅλους ἐμᾶς, μικρούς καί μεγάλους νά μποῦμε στούς σκοτεινούς κόσμους τοῦ Σατανᾶ. Γιά τά παιχνίδια τοῦ θανάτου πού παίζουν τό ρόλο τοῦ μυητῆ δίνουν εἰκόνες ἀλλά καί “συμβουλές” μέ κάθε λεπτομέρεια γιά τελετές μαύρης μαγείας καί βουντού ἐνῶ μιλοῦν καί γιά θυσίες στό Κτῆνος» (Οἰκ.Θησαυρός, 29.10.1996).

Στό φθοροποιό ἔργο τῶν ἠλεκτρονικῶν παιγνιδιῶν ἔρχεται συνεπίκουρος ἡ μαγική ὀθόνη τῆς τηλεοράσεως. Οἱ παιδικές ἐκπομπές μέ ἀποκρυφιστικό καί μαγικό περιεχόμενο, τύπου Χάρι Πότερ, εἶναι ἡ καθημερινή «τροφή» τῶν μικρῶν τηλεθεατῶν σέ ἀρκετά κανάλια. Πολλοί ἀπό τούς «ἥρωες» τῶν ἐκπομπῶν αὐτῶν δέν εἶναι πρότυπα ἀρετῆς, ἀνθρωπιᾶς, ἀλληλεγγύης, αὐτοθυσίας, ἀλλά «ἥρωες τοῦ παραλόγου», ὑπεράνθρωποι πού ἀντλοῦν τήν δύναμη ἀπό μέσα τους, πού δέν σκέπτονται κἄν –ἄρα καί δέν διδάσκουν– ὅτι πέραν ἀπό τίς ἀνθρώπινες δυνατότητες καί ἱκανότητες ὑπάρχει ἡ Παντοδυναμία καί ἡ Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Ἀντί οἱ ἥρωες αὐτοί νά διδάσκουν τήν σωστή σχέση τοῦ παιδιοῦ πρός τόν Θεόν-Δημιουργόν του, ντύνουν τήν «εἰκόνα τοῦ Θεοῦ» μέ μορφές ζώων καί φανταστικῶν τεράτων.

Ἀλλά καί μέ τό τελευταῖο ἐπίτευγμα τῆς τεχνολογικῆς προόδου τοῦ ἀνθρώπου, τό Διαδίκτυο, συμβαίνει ὅ,τι καί μέ τά ἄλλα ἐπιτεύγματά του. Δηλαδή, δέν χρησιμοποιεῖται μόνον ὡς πολυτιμώτατο ἀγαθό καί μέσο ἀνταλλαγῆς γνώσεων καί ἐπικοινωνίας, ἀλλά συχνά ὡς μέσο-ὄργανο διακινήσεως καταστροφικῶν ἰδεολογιῶν διαφόρων παραθρησκευτικῶν καί σατανιστικῶν ὁμάδων.

Ἐτσι, μπορεῖ κανείς νά βρεῖ σέ ἰστοσελίδα σατανιστικῆς ὁμάδος, ὑπό τόν τίτλο «Νέα τῆς Κόλασης», ποιοί εἶναι οἱ: «Δέκα λόγοι γιά τούς ὁποίους εἶναι πολύ θαυμάσιο νά εἶσαι σατανιστής». Καί βέβαια ὑπάρχει ἐκτενής ἀνάλυση γιά τό πῶς θά τό πετύχεις.

Σέ ἄλλη σελίδα διαβάζομε: «Συμμετέχετε γιά νά προάγουμε τίς μεθόδους καί νά γεννήσουμε ἕνα σατανικό ἔθνος μέ τό νά προχωρήσετε στίς ἐπίλεκτες δυνάμεις τῶν πιστῶν ὀπαδῶν τοῦ σατανᾶ… Ἔχει φτάσει ἡ ὥρα νά συντρίψουμε τή Χριστιανική ὑποκρισία καί νά φέρουμε στό προσκήνιο τήν κυριαρχία τοῦ σατανᾶ στή γῆ, νά φέρουμε τούς χριστιανούς γονατιστούς μπροστά μας, δηλ.νά τούς ὑποτάξουμε καί νά τούς κυριέψουμε…».

Ἡ προσφορά μέσῳ τοῦ Internet ἐμπλουτίζεται ἀκόμη μέ πάμπολλες «ἀγγελίες» γιά «ἀναζητήσεις» φίλων σατανιστῶν ἤ μέ τήν προβολή τῶν προτιμήσεών τους σέ «θυσίες, ἀκρωτηριασμούς, κανιβαλισμό… μπάνιο σέ αἷμα κατσίκας καί νά τό πίνει ἀπό ἀνθρώπινο κρανίο».

γ) Βιβλία διαβρωμένα

Κι ἄν κάποιοι γονεῖς, θέλοντας νά προφυλάξουν τά παιδιά τους ἀπό ὅλα ὅσα μέχρι τώρα ἐκθέσαμε, θελήσουν νά τά ἀπασχολήσουν μέ ἕνα βιβλίο, ἄς μή νομίσουν ὅτι δέν ἔχουν φθάσει ἐκεῖ οἱ ὑπηρέτες τοῦ κακοῦ.

Τό μάρκετιγκ καί ἰδίως τό κέρδος δέν ἔχουν ἀναστολές, ἰδιαίτερα ὅταν οἱ “ἐγκέφαλοί” τους ἔχουν στρατευθῆ στά προστάγματα τοῦ τέρατος πού λέγεται «Νέα Ἐποχή». Ἔτσι καί στό χῶρο τοῦ βιβλίου, μέσα ἀπό τό παραμύθι καί τά εἰκονογραφημένα ἔντυπα, προωθοῦν τόν σατανισμό. Τίτλοι βιβλίων ὅπως: «Σχολεῖο ὁ Τάφος», «Ἡ κατασκήνωση τοῦ Δράκουλα», «Ὁ ἀκέφαλος ποδηλάτης» κ.ἄ., καλύπτουν κείμενα βίας, μαγείας, σατανισμοῦ. Μέσα ἀπό πολλά βιβλία καί εἰκονογραφημένα παιδικά ἀναγνώσματα ἐπιδιώκεται ἡ κατάργηση τῆς διακρίσεως μεταξύ καλοῦ καί κακοῦ (καθαρά νεοεποχίτικο “δόγμα”). Ἡ πρόκληση τρόμου εἶναι ὁ κεντρικός ἐπιδιωκόμενος σκοπός, πού ξεκινᾶ ἀπό τά τρομακτικά ἐξώφυλλα καί καταλήγει σέ μιά ἀναστάτωση τῆς ἀπαλῆς ψυχῆς τοῦ νεαροῦ ἀναγνώστη. Πολύ εὔστοχα χαρακτηρίστηκε μιά συλλογή ἐξωφύλλων τέτοιων βιβλίων ὡς «εἰκονοστάσι τοῦ Διαβόλου».

Ἄραγε, ὅταν τό παιδί μας σήμερα ὁλοκληρώνει τό διάβασμα ἑνός παραμυθιοῦ νιώθει τό ἴδιο εὐτυχισμένο, γαλήνιο, χαρούμενο, ἀνάλαφρο, ἀσφαλές ὅπως μέ κεῖνα τά ἀξέχαστα παραμύθια τοῦ παπποῦ καί τῆς γιαγιᾶς, τοῦ «παλιοῦ καλοῦ καιροῦ»;

δ) Ὁ σατανικώτερος τρόπος

Τέλος, ὁ σατανισμός χρησιμοποιεῖ, καί μάλιστα εὐρύτατα, τίς «χορδές” καί τά «ὄργανα». Τό σατανιστικό μήνυμα καί ἡ λατρεία τοῦ σατανᾶ χρησιμοποιοῦν ἰδιαίτερα τήν hard rock καί τήν heavy metal μουσική γιά μέσο προσηλυτισμοῦ τῶν νέων κυρίως ἀνθρώπων.

Σατανιστική ὁρολογία, ὕβρεις κατά τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τοῦ Χριστιανισμοῦ γενικώτερα, συνθήματα βίας, αἰσχρά συνθήματα καί μηνύματα, ἀκόμη καί σατανιστικά ἤ ἀντιχριστιανικά σύμβολα κυριαρχοῦν σέ τραγούδια καί σέ ἔντυπα αὐτῆς τῆς μοντέρνας μουσικῆς. Συγκροτήματα φέρουν προκλητικούς καί ὑβριστικούς τίτλους ὅπως: «Rotting Christ» (σάπιος Χριστός) «Judas Priest» (ἱερέας τοῦ Ἰούδα) κ.ἄ.

Μέσα στό παραλήρημα τῆς ἔντονης αὐτῆς μουσικῆς ἀκούγονται λόγια ὅπως: «Εἶμαι ἑνωμένος μέ τό Σατανᾶ, ὑπακούω στίς ἐντολές του …ἀγαπάω τόν θάνατο.., εἶμαι κύριος τοῦ ἑαυτοῦ μου… Φέρω τό σημάδι τοῦ Διαβόλου, σκοτώνω τό νεογέννητο μωρό, σκίζω τή σάρκα τῶν νηπίων» (συγκρότημα Venon). Χωρίς ἀμφιβολία σοκάρουν τά συνθήματα τοῦ συγκροτήματος Black Sabbath στό «Paranoid»: “πάρε μιά ζωή, θά εἶναι φθηνή. Σκότωσε κάποιον, κανένας δέν θά κλάψει. Ἡ ἐλευθερία εἶναι δική σου, κάνε μόνο τό καθῆκον σου, θέλουμε μόνον τήν ψυχή σου».

Στό περιοδικό «The Forest» διαβάζομε ὅτι: «Τό black metal ΔΕΝ εἶναι μουσική, εἶναι ἰδεολογία πού ἐκφράζεται μέσα ἀπό δαιμονικούς ἤχους καί θορύβους». Ἐπί πλέον πολλά κείμενα τοῦ περιοδικοῦ διακοσμοῦνται μέ τόν ἀντεστραμένο σταυρό. Εἶναι πολύ χαρακτηριστική ἡ ἀπάντηση πού δίδει ἕνα μέλος ξένου συγκροτήματος: «Εἶμαι Θεός. Προσκυνῆστε με».

Σέ ἐρώτηση, τί ἐκφράζει τό συγκρότημα Crismson Moon, δίδεται ἡ ἀπάντηση: «Τήν καταστροφή κάθε μορφή ἐπιβολῆς ὅπως ἡ ἀστυνομία, οἱ κυβερνήσεις καί ὁ Χριστιανισμός. Οἱ μόνες ἀρχές πού πρέπει νά διέπουν τήν ἀνθρωπότητα εἶναι τά ἀνθρώπινα ἔνστικτα ὅπως ἡ λαγνεία καί ἡ ἐκδίκηση».

Καί σέ ἄλλη ἐρώτηση: «Μέ τί ἀσχολοῦνται οἱ στίχοι σας»;, δίδεται ἡ ἀπάντηση: «Ἀσχολούμαστε μέ φιλοσοφία καί ἀποκρυφιστικές πρακτικές ὅπως ὁ Ἀστρικός, ψυχικός καί τελετουργικός Βαμπιρισμός, Δαιμονολογία, Ἀστρική Προβολή, Μαγεία καί ἀρχαία Σουμεριακή καί Ἀσσυριακή μυθολογία».

Ὅταν δέ τούς ζητοῦν νά ποῦν πῶς ἐμπνέονται: ἡ ἀπάντηση εἶναι ὅτι «Χρησιμοποιοῦμε μαριχουάνα καί μανιτάρια. Δέν εἶναι λίγες οἱ φορές πού ἔχουμε βιώσει ἐξωκοσμικές ἐμπειρίες».

Δέν παραλείπει τό ἐν λόγῳ «μουσικό» περιοδικό νά ἀφιερώσει πέντε ὁλόκληρες σελίδες γιά νά προβάλλει τήν «Ἐκκλησία τοῦ Σατανᾶ».

Κάνει ἰδιαίτερη ἐντύπωση τό γεγονός ὅτι φιλοξενοῦνται τέτοια συγκροτήματα μέσα σέ δημόσιους χώρους, ὅπως εἶναι τό Ὀλυμπιακό Στάδιο στό ὁποῖο διοργανώθηκε Rockwave Festival (Ἰούλιος 2001) μέ σατανιστικά τραγούδια κάτω ἀπό τό ὄνομα γνωστῆς φίρμας μπύρας.

Μετά ἀπό ὅλα αὐτά κάθε ἐφησυχασμός εἶναι ἐνοχή. Ἡ καθυστέρηση στήν λήψη μέτρων, μέσα στά πλαίσια τῶν νόμων, εἶναι ἔγκλημα. Τό ποῦ ἀνήκει ἡ εὐθύνη εἶναι πρόδηλο: τά ἐγκλήματα διώκονται ἀπό τίς ἁρμόδιες Ἀρχές τίς τεταγμένες νά τίς προστατεύουν τήν δημόσια τάξη, τήν ὑγεία, τήν ζωή, τήν ἀσφάλεια καί τά ἔννομα ἀγαθά. Ἡ Ἐκκλησία ἔχει κρούσει ἐπανειλημμένα τόν κώδωνα τοῦ κινδύνου καί ἔχει ὑποβάλλει τίς προτάσεις Της. Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά, ἔχουσα συναίσθηση τῶν εὐθυνῶν Της καί μέσα στά πλαίσια τῶν δυνατοτήτων πού τό Σύνταγμα καί οἱ νόμοι Τῆς παρέχουν ἐπιτελεῖ τό καθῆκον Της.

Πρέπει ὅμως καί τά ἁρμόδια ὄργανα τῆς Πολιτείας νά ἀναγνωρίσουν τό πρόβλημα καί νά ἀναλάβουν τό μέρος τῆς εὐθύνης πού τούς ἀνήκει. Ἔχομε ἤδη θρηνήσει θύματα καί τοῦτο δέν πρέπει νά ξανασυμβεῖ. Αὐτό μπορεῖ νά ἀποφευχθῆ μόνον ὅταν ἔγκαιρα, ὀρθά καί ὑπεύθυνα καί μάλιστα προληπτικά ἀντιμετωπισθῆ ἡ ἀπειλή, ὅταν αὐτή σίγουρα ὑπάρχει.

(πηγή:http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/commitees/heresies/bibliothiki_satanchild.html)

ΣΑΤΑΝΙΣΤΙΚΗ ΜΟΥΣΙΚΗ

του μακαριστού π. Αντ. Αλεβιζοπούλου

(επιμέλεια κ. Κατερίνας Βασιλάκη, μουσικού)

Η δίψα για δύναμη, οι τελετουργικοί φόνοι και ο εθισμός σε κάθε είδους σαδισμό καλλιεργούνται με τη σατανιστική μουσική και προε τοιμάζουν το έδαφος του νεοσατανισμού. Όπως και άλλες φορές τονίσαμε, ο εγκέφαλος γνώστης σατανιστικής ομάδας πήρε τα πρώτα μαθήματα σατανισμού μέσω της μουσικής αυτής.

ΟΡΙΣΜΟΣ: Τι είναι μουσική,  κίνδυνοι

Μουσική είναι ο αρμονικός συνδυασμός των ήχων. Η μουσική ασκεί εκπληκτική επίδραση στον άνθρωπο και εκφράζει τον πολιτισμό ενός λαού. Αν αλλάξει κανείς τη μουσική, απειλεί τις πολιτιστικές αξίες και τα πολιτιστικά και πνευματικά θεμέλια της κοινωνίας μας. Μπροστά σ’ αυτή την απειλή βρισκόμαστε σήμερα με την σατανιστική Μουσική.

Α) Περί τίνος πρόκειται

Όταν μιλούμε για σατανιστική Μουσική εννοούμε κυρίως την σκληρή ρόκ Μουσική. Σ’ αυτήν ανήκει η Heavy Metal (σκληρή μεταλλική) και η αποκρυφιστική μουσική αυτού του είδους η Occult Metal (αποκρυφιστική μεταλλική). Σύμφωνα με στατιστική που αναφέρεται στην έρευνα του R.Fisher, η σκληρή ρόκ αποτελεί το 10% της πόπ καί ροκ μουσικής. Από αυτήν το 50% είναι Heavy Metal της οποίας το 10% ανήκει στην Occult Meted (Religiose Zeitzeichen in der Rock und Rogmusik, EZW-Texte V/1989, Stuttgart, σ. 8).

Καθαρά σατανιστική μουσική είναι η λεγόμενη Black Metal (μαύρη μεταλλική). Έχει ως μοναδικό στόχο τη λατρεία του Σατανά. Τα τραγούδια της συνοδεύονται από τρομακτικό θόρυβο και περιλαμβάνουν επικλήσεις στο διάβολο. Πολλοί νέοι ομολογούν πως το ενδιαφέρον τους για τον αποκρυφισμό ήταν άμεσο αποτέλεσμα αυτής της μουσικής. Εμπνέει το βίαιο σεξ, την αντικοινωνική επικοινωνία με γυναίκες, αυτοκτονίες, φόνους και τη λατρεία του Σατανά.

Όπως αναφέρει ο U. Baumer, η γέννηση του αποκρυφιστικού Rock αναφέρεται στο 1969 τρία χρόνια μετά την ίδρυση της Εκκλησίας τού Σατανά στο San Francisco από τον La Vey (U. Baumer, σ. 9). Εδώ θα’ πρεπε να σημειώσουμε ότι ο Mick Jagger, τραγουδιστής των Rolling Stones (Οι Κυλιόμενοι Λίθοι), συνέθεσε το τραγούδι: “Το their Satanic Majesties” (Στίς Σατανικές τους Μεγαλειότητες) κατ’ απαίτηση τού La Vey. Το δε συγκρότημα Eagles (Οι Αετοί) συνέθεσε το τραγούδι «Hotel California» (Ξενοδοχείο Καλιφόρνια) πού είναι γραμμένο όλο σε αντίστροφη γλώσσα και υπενθυμίζει το χρόνο και τον τόπο ίδρυσης αυτής της Εκκλησίας του Σατανά, του αρχιερέα, που είναι ό La Vey, και κυκλοφόρησε δέκα βιντεοκλίπ του τραγουδιού αυτού.

Την αρχή έκανε το αγγλικό συγκρότημα Black Sabbath με μουσικό σόου πλαισιωμένο με μαύρες λειτουργίες, επικλήσεις του Σατανά και λατρείες μαγισσών. Με αυτό τον τρόπο το συγκρότημα εξελίχθηκε σε πρότυπο και ενσάρκωση του αποκρυφιστικού ρόκ.

Σ’ αυτή την ιδιαίτερη κατηγορία του μουσικού αυτού είδους κυριαρχεί η μαγεία, ο πνευματισμός, ο σατανισμός και κάθε μορφή αποκρυφισμού που προβάλλεται πάνω στη σκηνή.

Το συγκρότημα αυτό που το 1969 αφιερώθηκε στο ολοκληρωτικό ρόκ, βαφτίστηκε με βάση την ταινία τρόμου με το Boris Karloff και έγινε πρωταγωνιστής για όλα τα συγκροτήματα που κατά τα τελευταία χρόνια δίδαξαν τον τρόμο. Ένα χρόνο αργότερα εξελίχθηκε σε συγκρότημα μεγάλων επιτυχιών με το Paranoid, ένα τρελλό ταξίδι παράνοιας που σκάρωσαν σε δέκα λεπτά οι Ozzy Osbourne (voc), Tony Jommi (g), Geezer Buttler (bg), και Bill Ward (dr).

Στην αρχή, επιδόθηκαν σε αποκρυφιστικά τελετουργικά πάνω στη σκηνή. Τα κείμενά τους σόκαραν το κοινό:

Πάρε μια ζωή, θα είναι φθηνή σκότωσε κάποιον, κανένας δεν θα κλάψει.

Η ελευθερία είναι δική σου Κάνε μόνο το καθήκον σου, Θέλουμε μόνο την ψυχή σου

(Siegfried Schmidt  Jonew, Barrt Gravew, RockLexikon, Reinbeck/Hamburg 1975, α. 54).

Η περίπτωση της Janine

Η αποκρυφιστική μουσική οδηγεί πολλούς νέους σταδιακά όλο και πιο βαθειά στο χώρο του σατανισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρει η Pat Pulling στο βιβλίο της Το δίχτυ του διαβόλου. Πρόκειται για την περίπτωση της Janine.

Η Janine κατάγεται από χριστιανική οικογένεια. Παρουσίασε δυσκολίες στο σχολείο έγραφε ποιήματα μοιρολατρικά για το θάνατο και το Σατανά και ζωγράφιζε σκηνές από ένα δαιμονισμένο κορίτσι με αποκρυφιστικά πλαίσια. Η μητέρα της ανησύχησε και την πήγε στην Pat Pulling (η οποία είναι μέλος της Ενώσεως Αμερικανών Γονέων) για συμβουλή.

Η Pulling αναφέρει ότι η Janine στην αρχή ήταν ευγενική όταν όμως ο λόγος στράφηκε στις ζωγραφιές, άναψε. Παρ’ όλα αυτά, ύστερα από μερικές συναντήσεις, έγινε φιλική. Τη ρώτησα αν παίρνει ναρκωτικά, γράφει η Pulling, και μου απάντησε πως παίρνει μερικές φορές μαριχουάνα.

Δεν ήθελε να αναφέρει για τους φίλους της τίποτα και δημιουργούσε την εντύπωση πως της λείπει η αυτοπεποίθηση νομίζει πως είναι άσχημη και κουτή…

Όταν τη ρώτησα γιατί έχει αυτή την εντύπωση, έβαλε τα κλάματα. Μου διηγήθηκε πως όταν ήταν 13 χρονών, έκανε έκτρωση, επειδή ο φίλος της δεν την ήθελε ή δεν επιθυμούσε το μωρό. Οι γονείς της δεν γνώριζαν τίποτε.

Της είπα πως είναι πολύ βασικό να μιλήσει στους γονείς της γι’ αυτό το θέμα και προσφέρθηκα να φέρω στη συζήτηση και ένα θεραπευτή, αν βέβαια ήταν πρόθυμη να μιλήσει στους γονείς της. Επέμεινε ότι δεν θα άνοιγε ποτέ μα ποτέ το στόμα της να πει κάτι τέτοιο στους γονείς της, επειδή θα μπορούσαν να έλθουν στο φως περισσότερα πράγματα.

Ύστερα από μακρά επιμονή μου, μου αποκάλυψε ότι ένα μέλος της οικογένειάς της είχε μαζί της σεξουαλική επαφή, όταν ήταν 12 ετών. Για να μη μιλήσει την απείλησε. Φοβόταν πως δεν θα γίνει πιστευτή και πως αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει σοβαρότατα οικογενειακά προβλήματα.

Μετά την πρώτη σεξουαλική εμπειρία, η Janine δεν έδωσε μεγάλη σημασία στην επιλογή των γνωριμιών της με άνδρες και άρχισε να παίρνει ναρκωτικά. Κατέληξε σε λάθος ανθρώπους και άρχισε να επισκέπτεται συναυλίες Rock και Heavy Metal. Οι φιλίες της στις συναυλίες την οδήγησαν στη μουσική Black Metal και στις αποκρυφιστικές αντιλήψεις που προωθούνται σ’ αυτές τις συναυλίες. Ύστερα από όλα αυτά ένοιωσε πως είχε προχωρήσει τόσο πολύ, ώστε να μη μπορεί να γυρίσει πίσω!

Με τις φίλες της, επισκέφτηκε μία συναυλία Rock όπου τις πλησίασαν μερικοί ενήλικες και τις κάλεσαν σ’ ένα πάρτυ, όπου μπορούσαν να έχουν μπύρα, μαριχουάνα και εκκωφαντική μουσική, όση επιθυμούσε η ψυχή τους. Πήγαν. Στους επόμενους μήνες προσκλήθηκαν και σε πολλά άλλα πάρτυ. Δεν έμαθαν τα επώνυμα αυτών των ενηλίκων, αλλά και ποτέ δεν ενδιαφέρθηκαν να τα μάθουν, γιατί, όπως ανέφερε η Janine, διασκεδάζαμε πολύ και όλα ήταν δωρεάν!.

Φυσικά δεν είπαν τίποτε στους γονείς της, επειδή εκεί έπιναν αλκοόλ και έπαιρναν ναρκωτικά. Για να λάβουν μέρος στα πάρτυ, έφευγαν κρυφά και με μεγάλες προφυλάξεις από τα σπίτια τους τα μεσάνυχτα. Μερικά τετράγωνα πιο πέρα τους περίμεναν οι ενήλικες. Έμπαιναν στα αυτοκίνητά τους και μέσα εκεί τους έκλειναν τα μάτια, για να μην αντιληφθούν που τις πηγαίνουν.

Η κυρία Pulling αναφέρει στη συνέχεια: Τη ρώτησα, αν αυτό δεν τη φόβισε και μου απάντησε πως οι μεγάλοι ήσαν πάντοτε τόσο καλοί και έλεγαν στους έφηβους πως αυτό γίνεται για την προστασία όλων για να μην έχουν οι ίδιοι δυ­σκολία από τους γονείς των παιδιών, λόγω του αλκοόλ και των ναρκωτικών, και για να μην έλθουν οι έφηβοι σε δυσκολία, αν ανακαλυφθούν αν πράγματι δεν ήξεραν που βρίσκονταν, δεν θα μπορούσαν να λαλήσουν και κανένας έφηβος δεν θέλει να γίνει καταδότης. Όταν οι έφηβοι γνωρίστηκαν πιο στενά μ’ αυτούς τους ενήλικες τα πάρτυ έλαβαν και σεξουαλική προέκταση. Στην αρχή οι έφηβοι είχαν σεξουαλική επαφή με τους ενήλικες και μεταξύ τους. Αργότερα όμως αναμείχθηκαν σ’ αυτές τις δραστηριότητες και μικρά παιδιά.

Η κ. Pulling ρώτησε την Janine αν ενοχλήθηκε από τη σεξουαλική επαφή με μικρά παιδιά. Απάντησε ότι στην αρχή βέβαια ενοχλήθηκε, αλλά όταν έμαθε ότι οι παρευρισκόμενοι ενήλικες ήσαν οι γονείς αυτών των παιδιών, έπαυσε να ανησυχεί.

Όταν η Janine άρχισε να διηγείται για ένα κοριτσάκι τεσσάρων ή πέντε ετών, που παρευρέθηκε πολλές φορές, έβαλε τα κλάματα. Το είχε πολύ λυπηθεί. Ξαφνικά το κοριτσάκι δεν ξαναεμφανίστηκε στα πάρτυ. Η Janine δεν γνωρίζει τι συνέβη μ’ αυτό το μικρό κορίτσι και οι υποψίες της την τυραννούσαν.

Η κ. Pulling τη ρώτησε αν μπορούσε να περιγράψει το κοριτσάκι και γιατί δεν είπε τίποτε σε κανέναν. Έδωσε μία ακριβή περιγραφή και είπε ότι δεν μίλησε σε κανένα, γιατί τους εξεβίαζαν: τους είχαν φωτογραφήσει σε ανώμαλες σεξουαλικές δραστηριότητες, όπου εχρησιμοποιούντο και ζώα και τους απειλούσαν πως θα δείξουν τις φωτογραφίες στους γονείς, αν αναφέρουν το παραμικρό για τα πάρτυ. Η Janine διηγήθηκε πως εκείνη την εποχή έγινε εξηρτημένη από τα ναρκωτικά που τόσο μεγαλόψυχα μοιράζονταν εκεί, πως φοβόταν μήπως οι γονείς της ανακαλύψουν αυτές τις φωτογραφίες.

Αλλά και εδώ δεν τελειώνει η φρικτή εμπειρία του δεκαπεντάχρονου κοριτσιού. Αφού οι έφηβοι αναμείχθηκαν σε σεξουαλικά όργια και φοβόντουσαν τον εκβιασμό, σπρώχθηκαν στις αποκρυφιστικές δραστηριότητες των ενηλίκων.

Στη διάρκεια ενός πάρτυ, διηγείται η Janine, οι έφηβοι οδηγήθηκαν σε ένα χώρο όπου ένας άντρας που αυτοονομαζόταν ιερέας, άρχισε να διαβάζει από ένα μεγάλο χειρόγραφο βιβλίο, που ονομαζόταν Βίβλος του Σατανά (Anton La Vey, Satanic Bible).

Ο χώρος ήταν στολισμένος με κόκκινα και μαύρα κεριά, που βρίσκονταν πάνω σ’ ένα βωμό. Υπήρχαν καθίσματα όπως στην Εκκλησία. Όταν ο ιερέας διάβαζε από τη Βίβλο, οι ενήλικες άρχιζαν έναν ύμνο. Οι έφηβοι πήραν την υπόσχεση πως ύστερα από μερικές συναθροίσεις θα ήσαν έτοιμοι για τη γιορτή της μυήσεώς τους. Ύστερα από αυτό δεν υπάρχει πλέον πισωγύρισμα. Θα έπρεπε να απαρνηθούν το θεό της δικής τους πίστεως και να αναγνωρίσουν τον Σατανά σαν Κύριο και Δάσκαλό τους.

Η Janine αναφέρθηκε σε τελετουργικά στα οποία περιελαμβάνετο και φόνος και περιέγραψε τις τελετές με όλες τις λεπτομέρειες. Αυτό διήρκεσε πολλές ώρες και η Janine διέκοπτε την διήγηση βάζοντας τα κλάματα.

Η κυρία Pulling της είπε πως δεν υπάρχει πλέον άλλη λύση από το να ενημερώσουν τους γονείς της και την αστυνομία. Αυτό την αναστάτωσε, όμως στο τέλος το δέχθηκε. Τότε ειδοποιήθηκε η αστυνομία.

Η κυρία Pulling καταλήγει:

Το τελευταίο που έμαθα γι’ αυτό το ζήτημα ήταν ότι οι αστυνομικές έρευνες συνεχίζονται. Μερικοί ίσως σκεφθούν πως πρόκειται για φαντασιοπληξίες της Janine. Οι υπόλοιπες λεπτομέρειες της διηγήσεώς της ήσαν αρκετές για να πείσουν τους ειδικούς ότι δεν επρόκειτο για φαντασιώσεις. Εκτός τούτου οι λεπτομέρειες των τελετουργικών αυτών είναι γνωστές μόνο σε λίγους ανθρώπους οι οποίοι έλαβαν βασική εκπαίδευση σε αποκρυφιστικά θέματα. Στο οικογενειακό περιβάλλον της δεν υπήρχε τίποτε, που να της πρόσφερε αυτές τις πληροφορίες.

Από το περιοδικό ΔΙΑΛΟΓΟΣ τεύχος 27 2002

(πηγή:http://www.egolpion.com/janine.el.aspx)

Μουσική: νότες ζωής ή αντίλαλοι θανάτου;

γράφει το μέλος alskdjfhg Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2007 – 01:00

Έχουμε κατά καιρούς ακούσει ότι η rock μουσική συνδέεται άμεσα με τη μαγεία, τον σατανά και τον σατανισμό. Αυτό το γεγονός κανείς μας δεν πρέπει να το παίρνει αψήφιστα. Κι όμως συμβαίνει!

Μάλιστα αυτήν την πραγματικότητα δεν διστάζουν να αποκαλύψουν οι ίδιοι οι λογής-λογής ροκάδες. Λόγω του ότι η γνώση είναι δύναμη, θα μιλήσω καθαρά, συγκεκριμένα και χωρίς επικαλύψεις. Βέβαια όσοι θέλουν τα πιστεύουν, άλλοι τα απορρίπτουν και άλλοι, όπως και εγώ, συνεχίζουν να ψάχνουν…

Αυτήν την εποχή, όπως αποκαλύπτει και η μαρτυρία του John Todd και την παραθέτει ο Jean-Paul Regimbal στο αποκαλυπτικότατο βιβλίο του για την ρόκ μουσική, «οι μεγάλοι παραγωγοί μουσικής ροκ εντ ρολλ είναι μέλη μιας σατανικής και ότι η μεγάλη πλειονότητα των συγκροτημάτων ροκ είναι γραμμένα σαν μέλη της μιάς ή της άλλης σατανικής θρησκείας. Όταν παράγουν ένα δίσκο ή πρέπει να συνθέσουν καινούργια τραγούδια, ζητούν από τους ή τις ιέρειες του σατανικού ναού τους να κάνουν χρήση μαγείας, ώστε το έργο τους να έχει μεγάλη επιτυχία». Ακόμη αναφέρει ότι: « Όταν οι (μαγικοί) τελετουργικοί κανόνες λάβουν χώραν και όταν οι δίσκοι έχουν υποστεί μάγια, ένας μεγάλος αριθμός δαιμόνων έχει επιφορτισθεί να εκτελέσει τις διαταγές τους (=των μάγων αρχιερέων ή ιερειών)». Άρα λέει ο Tod, «κάθε φορά που αγοράζετε ή φέρνετε σπίτι σας ένα δίσκο-άλμπουμ έτσι μαγεμένο, φέρνετε αναγκαστικά μαζί σας τη μαγεία και τους δαίμονες ταυτόχρονα, που είναι συνδεδεμένα μ’ αυτό το έργο. Δεν εκπλήσσει λοιπόν το γεγονός ότι μια επιρροή δαιμονική γίνεται αισθητή από τον ακροατή με τις ακόλουθες μορφές: την οξυθυμία, το πνεύμα επανάστασης, το άσεμνο λεξιλόγιο, τις βλασφημίες, τις τάσεις αυτοκτονίας. Κατά την γνώμη μου», συνεχίζει ο Todd, «δεν υπάρχει ούτε ένας μάγος ή μουσικός ροκ, που μπόρεσε» να γνωρίσει το Χριστό και την αλήθεια του, «χωρίς να έχει προηγουμένως καταστρέψει όλους τους δίσκους ροκ, που έχει στην κάτοχή του, και χωρίς να κόψει όλους τους δεσμούς με τη μαγεία».

Τα ίδια επιβεβαιώνει και ο Jeff Godwin στο βιβλίο του. Γράφει: όταν τα ροκ συγκροτήματα γράφουν τους δίσκους των, που υμνούν το διάβολο, καλούν ορισμένες φορές στα στούντιο μαζί τους μάγισσες, για να «ευλογήσουν» τη μουσική τους. Η «ευλογία» αυτή είναι ουσιαστική κατάρα. Οι δαίμονες καλούνται με επωδές και γοητείες για να ενισχύσουν με τη σατανική δύναμή τους τούς μουσικούς και τους τεχνικούς κατά τη διάρκεια της δισκογραφίας. Μορφές σατανιστικές εικονίζονται επίσης στους δίσκους και στις βιντεοταινίες. Αυτά τα «συνήθη αντικείμενα» μεταφέρονται κατόπιν παντού από τα παιδιά και τους εφήβους, οι οποίοι ελάχιστα συνειδητοποιούν ότι αγοράζοντας τέτοιους δίσκους ή βιντεοταινίες έχουν το… προνόμιο να μεταφέρουν τους δαίμονες στα σπίτια τους! Μίλησα, συνεχίζει ο Godwin, με μια γυναίκα, που ήταν αναμεμιγμένη στο σατανισμό και μάλιστα κατείχε θέση υψηλή στους σατανικούς κύκλους επί δέκα επτά χρόνια. Σαν μια από τις πιο ισχυρές μάγισσες στις Η.Π.Α. είχε μεταξύ των άλλων σκοτεινών έργων και ως έργο να «ευλογεί» τα στούντιο και τους δίσκους μερικών από τα πιο μεγάλα ροκ συγκροτήματα. Μου είπε ότι στο πίσω μέρος του άλμπουμ του συγκροτήματος «Stryper», που έχει τίτλο «Soldiers Under Command», υπάρχει ως σήμα της σατανικής «ευλογίας» ένα μισοφέγγαρο με μια μικρή μαύρη μουτζούρα πλάι απ’ αυτό. Το σήμα αυτό αντιπροσωπεύει τη λατρεία της σελήνης με μια σταλαγματιά αίμα πλάι.

Σύμφωνα και με την τακτική του σατανά, η ανήθικη ροκ προχώρησε στο σατανισμό σταδιακά. Πρώτα γοητεύει τα θύματά του, ύστερα τα παραπλανά και τελικά, αν ο άνθρωπος δε μετανοήσει, τον τυλίγει στη σατανική αγκαλιά του και τον κάνει υποχείριό του οδηγώντας τον στην αιώνια καταστροφή.

Από τα στάδια αυτά πέρασε η μουσική των «Μπήτλς». Προχωρώντας σταδιακά από το 1965 έφθασαν το 1968 να παρουσιάσουν το «Ντέβιλς Γουάιτ Άλμπουμ» (Devil’s White Album = Το λευκό άλμπουμ του σατανά) με δυό κομμάτια: Ρεβολούσιον Νο 1 (Revolution = επανάσταση Νο 1) και Ρεβολούσιον Νο 9. Στον δίσκο τους αυτό οι «Μπήτλς» κατέγραψαν και 18 υποσυνείδητα μηνύματα για να μεταδώσουν «το ευαγγέλιο του Σατανά»!…

Όμως το τραγούδι «Revolution No 9» φέρει στο προσκήνιο μια πλευρά ζωής του Λέννον. O Lennon, που κατά τη δεκαετία του 1960 ελατρεύετο ως… «θεός» και κατά τη δεκαετία του 1970 μέχρι του θανάτου του ως ο… «σοφώτερος των φιλοσόφων», ήταν, εκτός των άλλων, και κατ’ εξοχήν προληπτικός. Είχε απόλυτη εξάρτηση από την αριθμολογία και συγκεκριμένα από τον αριθμό 9, που θεωρούσε ότι ασκούσε τεράστια δύναμη στη ζωή του! Το τελευταίο άλμπουμ των Μπήτλς, το «Abbey Road», εξεδόθει το 1969. Ο Lennon έγραψε κάποια τραγούδια με κέντρο πάντα τον αριθμό 9. Το πρώτο ήταν «One After 909», άλλο ήταν το «No 9 Dream» και το δυσώνυμο «Revolution No 9». Στο τραγούδι αυτό, που γίνεται μέσα σε πανδαιμόνιο άγριων ηλεκτρονικών ήχων και μουσικής σταχυολογυμένης από το αγγλικό ραδιόφωνο, επαναλαμβάνεται μονότονα μια αγγλική φωνή που λέει: «Number 9, Number 9, Number 9…». Όταν ο δίσκος αναστραφεί, το μήνυμα «Number 9» γίνεται, «γύρισέ με, νεκρέ άνθρωπε».

Παράλληλα οι «Ρόλλινγκ Στόουνς» με τον σατανικό τους αρχιερέα Μικ Τζακερ (Mick Jagger) συνεχίζουν το έργο της διαδόσεως της σατανολογίας. Από τα πιο γνωστά μουσικά άλμπουμ του συγκροτήματος αυτού, που γράφονται κάτω από την επήρεια σκληρών ή μαλακών ναρκωτικών, είναι το «Συμπάθεια για το Διάβολο» (Sympathy for the Devil), «Χορεύοντας με τον κύριο D» (Dancing with Mr. D. – « D» είναι ο διάβολος) και (αφιερωμένο) «Στις αυτών σατανικές μεγαλειότητες» (To their Satanic Majesties).

Το άλλο τραγούδι των «Ρόλλινγκ Στόουνς» είναι το «Επικλήσεις στον αδερφό μου δαίμονα» (Invotations to my Demon Brother). Έχει εξ άλλου γραφεί ότι οι «Ρόλλινγκ Στόουνς» ανήκουν σε μια δαιμονική αίρεση της περιοχής του Σαν Ντιέγκο (San Diego). Ο αρχηγός του συγκροτήματος αυτού, ο Μικ Τζακερ (Mick Jagger), υπερηφανεύεται ότι είναι σατανιστής, ότι λατρεύει τον αντίχριστο με όλους τους κανόνες της μαύρης μαγείας και καυχάται διακυρύσσοντας πως είναι «ο Εωσφόρος του Ροκ»! Ο ίδιος δήλωσε ανοικτά: «Επιδιώκουμε να κατευθύνουμε τη θέληση και τη σκέψη των άλλων». Οι «Ρόλλινγκ Στόουνς» έφτασαν να δηλώσουν θρασύτατα και ανερυθρίαστα πως ένα ένα από τα σατανοκίνητα τραγούδια τους είναι… η απάντηση στην Πέμπτη Συμφωνία του Μπετόβεν»…!

Το δρόμο του σατανισμού ακολούθησαν μετά τους «Ρόλλινγκ Στόουνς» και τα συγκροτήματα «Who» (=Ποιος) και «Black Sabbath» (=Μαύρο Σάββατο), των οποίων η μουσική προσδιορίζεται ως Satan rock (σατανικό ροκ).Το αγγλικό συγκρότημα των «Black Sabbath» διέδωσε με τη μουσική τον αποκρυφισμό, τον σατανισμό, τη «μαύρη λειτουργία» και τις ανθρωποθυσίες. Πρώτο αστέρι τους είναι ο Οζζυ Οζμπορν, ο οποίος προτρέπει στην αυτοκτονία και παραπέμπει στο… σατανά!Τα μουσικά τους άλμπουμ περιέχουν πάρα πολλά αποκρυφιστικά και σατανικά σύμβολα όπως τον αριθμό «666» του αντιχρίστου. Ενώ ο Οζζυ Οζμπορν δηλώνει ανοικτά: «Το ακροατήριό μας βρίσκεται κάτω από την κυριαρχία μιάς σατανικής δυνάμεως, αυτό εξηγεί και την επιτυχία μας!…» Η δήλωση αυτή δεν αφήνει κανένα περιθώριο αμφιβολίας. Άλλωστε ο ίδιος ομολογεί πως κάθε φορά που κάνει κάποια σύνθεση τραγουδιού ή παρουσιάζεται στη σκηνή, βρίσκεται σε κατάσταση τρόμου.

Προσθέτω και τούτο: Οι «Black Sabbath» υβρίζουν σε δίσκο τους χυδαία το πανάγιο πρόσωπο του Θεανθρώπου Κυρίου μας (αδυνατώ να γράψω τον τίτλο του δίσκου, γιατί είναι ανατριχιαστικά βλάσφημος), ενώ στο εξώφυλλο του δίσκου υπάρχει μια αστραπή (το έμβλημα του σατανά, από το λόγο του Κυρίου «εθεώρουν τον σατανάν ως αστραπήν εκ του ουρανού πεσόντα»: Λουκ. ι’[10] 18), και στεφανωμένος ο αριθμός «666», το όνομα του αντιχρίστου (βλέπε: Αποκάλυψη ιγ’ [13] 18).

Διαφημιστής ή μάλλον προαγωγός στο σατανισμό είναι και το συγκρότημα «Led Zeppelin» (Λεντ Ζεππελιν) με δύο έργα που τους έκαναν… διάσημους(!), το «Σκάλα για τον ουρανό» (Strairway to Heaven), βασισμένο εξ ολοκλήρου στη μαγεία, και το «Παρουσία» (Presence), αφιερωμένο στη σατανική δύναμη, που είναι παρούσα στις συναυλίες τους.

Το Αυστραλιανό συγκρότημα AC/DC (Anti-Christ / Death (to) Christ = Αντίχριστος /Θάνατος στο Χριστό!) έχει προκαλέσει τις χειρότερες και βαθύτερες βλάβες στην κοινωνία από όλα τα συγκροτήματα. Τα τραγούδια τους είναι πηγή διαφθοράς και σατανισμού και ώθηση προς τα ναρκωτικά, το διάβολο, το έγκλημά. Γι’ αυτό είναι το πιο ανήθικο, δολοφονικό και σατανικό απ’ όλα τα «χάρντ ροκ» συγκροτήματα.

Υπάρχουν πολλά ακόμα παραδείγματα τέτοιων συγκροτημάτων, όπως «The Doors», «Death Rockers», «W.A.S.P.», «Plasmatics», «Motley Crue» και «Iron Maiden».

Ο σατανάς είναι που εμπνέει τους ροκάδες και τους προσφέρει την εγκόσμια δόξα και την εφήμερη φήμη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Vincent Fournier (Βίνσεντ Φέρνιερ). Ο Φέρνιερ έγινε διάσημος, αφού αφιερώθηκε στο σατανά, και για αντάλλαγμα πήρε το όνομα της διάσημης μάγισσας Alice Cooper (Αλίκη Κούπερ), η οποία πέθανε εδώ και εκατό χρόνια!

Όσοι γίνονται θύματα του σατανά μέσω της μουσικής ροκ είναι τόσο δυστυχισμένοι , ώστε ακολουθούν τυφλά τον πανούργο, παμπόνηρο και ορκισμένο εχθρό του Θεού και του ανθρώπου και τον μιμούνται πιστά. Γιατί ο εωσφόρος έγινε από άγγελος φωτός άγγελος του σκότους; Διότι θέλησε να στήσει το θρόνο του ψηλότερα από το θρόνο του Θεού.

Δύστυχοι, τραγικοί άνθρωποι και ιδιαίτερα οι νέοι! Που πηγαίνετε; Πορεύεσθε λοιπόν στο χάος, στην άβυσσο, στην αιώνια καταστροφή;

Πηγή: βιβλίο «Μουσική: νότες ζωής ή αντίλαλοι θανάτου;» του Νικολάου Π. Βασιλειάδη

(πηγή:http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&sid=1208)

Δείτε ένα σχετικό βίντεο εδώ

Για σένα που πρώτη φορά αναρωτιέσαι την ύπαρξη ή όχι υποσυνείδητων μηνυμάτων στον κόσμο που μας περιβάλλει, οφείλω να σε προειδοποιήσω ότι αυτά που θα διαβάσεις σε αυτή την εργασία, όπως και σε άλλα βιβλία που έχουν κατά καιρούς γραφτεί, θα σε κάνουν να δεις την κοινωνία της διαφήμισης, της μουσικής, της πολιτικής ακόμα και της γλώσσας με διαφορετικό μάτι! Τα υποσυνείδητα μηνύματα υπάρχουν και είναι τόσο επιμελώς κρυμμένα που πολλές φορές είναι πρακτικά αδύνατον να τα αντιληφθεί κανείς. Κι εγώ όπως κι εσύ, ήμουν πεπεισμένη ότι όλα αυτά ήταν απλώς λόγια ανθρώπων με περιορισμένη αντίληψη, κολλημένων σε στερεότυπα και απαρχαιωμένες ιδέες. Τελικά όμως αναρωτήθηκα μήπως ήμουνα κι εγώ σε αυτή την κατηγορία χωρίς καν να το έχω καταλάβει!

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι η σκέψη και η επικοινωνία μας απαρτίζονται από κανόνες και αυτοπεριορισμούς που αν μη τι άλλο μας αναγκάζουν να λειτουργούμε, τόσο ως άτομα όσο και ως σύνολο, με μία λογική που δεν αφήνει πολλά περιθώρια για εξερεύνηση άλλων διαστάσεων της ύπαρξής μας. Ίσως, μελλοντικά, όταν ο άνθρωπος θα εξελιχθεί ακόμα περισσότερο και θα μάθει να εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες του εγκεφάλου του που προς το παρόν βρίσκονται σε λήθαργο, να υπερβεί τα σημερινά εμπόδια και να εξελιχθεί σε ένα πραγματικά σκεπτόμενο όν.

Έτσι αποφάσισα να ασχοληθώ με τα υποσυνείδητα μηνύματα, που αν και σαν θέμα ξεφεύγει από τα όρια της γραφιστικής δημιουργίας, βρίσκεται σίγουρα μέσα στον ορισμό της οπτικής επικοινωνίας και της διαφήμισης τόσο από την δημιουργική όσο και από τη ρεαλιστική (χειραγωγική) πλευρά της.

Σε πολλές περιπτώσεις ίσως να θεωρήσεις τα παραδείγματα ακραία αλλά τελικά, ακόμα και αν όλα είναι αποκύημα της φαντασίας των ερευνητών, αυτό που θα σου μείνει θα είναι η αίσθηση της καχυποψίας και της εντονότερης κριτικής για όλα όσα, προς όφελος ορισμένων, προσπαθούν να σε πείσουν ότι είναι έτσι… ….και στις καταναλωτικές μέρες που ζούμε αυτό είναι ένα ιδιαίτερο χάρισμα… Καλή ανάγνωση και μη μείνεις εδώ! Συνέχισε την έρευνα, ή αν αυτό σε ενδιαφέρει περισσότερο, φτιάξε τα δικά σου μηνύματα και πειραματίσου με το μαγικό κόσμο τον ανθρωπίνων δυνατοτήτων!
IntroSEduXion

Σκεφτείτε το εξής:

Είστε καθισμένοι στο μετρό και διαβάζετε την εφημερίδα σας. Τα μάτια σας ακολουθούν τις αράδες και ο εγκέφαλος σας τις αναλύει σε γράμματα, σε λέξεις, σε συμβολισμούς, σε συναισθήματα και κάνει τους απαραίτητους συσχετισμούς ώστε όλα αυτά να μορφοποιούνται σε αποδεκτές έννοιες.

Αυτά σε συνειδητό επίπεδο! Διότι σκεφτείτε πόσα άλλα πράγματα συμβαίνουν αυτή τη στιγμή τα οποία καταγράφονται κατευθείαν στο υποσυνείδητο:Κάθεστε πάνω σε μία σκληρή καρέκλα, τα πόδια σας δεν χωράνε καλά κι αυτό σας ενοχλεί, η μπλούζα που φοράτε σας στενεύει, η θερμοκρασία του χώρου σας ενοχλεί, ο φωτισμός του βαγονιού δημιουργεί σκιές στο χώρο, ο διπλανός σας που άλλαξε μόλις θέση, το φως που εναλλάσσεται στο τούνελ, ο ήχος από τους από πίσω που μιλάνε και η φασαρία από το συρμό, η πόρτα που ανοιγοκλείνει, το άρωμα της κολόνιας σας και του δίπλα, γαστρικοί ήχοι από το στομάχι σας και μία αίσθηση πείνας, η πίεση της τσίχλας που μασάτε και η αίσθηση του πόνου από τη μελανιά που έχετε στο πόδι ενώ παράλληλα σκέφτεστε τα βραδινά σας σχέδια…

Με αυτό το απλό παράδειγμα είναι φανερή η απίστευτη ικανότητα του εγκεφάλου μας αλλά και οι δυνατότητες εκμετάλλευσής του από αυτούς που έχουν τα ανάλογα συμφέροντα.

Ας επεκταθούμε όμως…

Ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα θέματα της στο χώρο της διαφήμισης είναι η χρήση των υποσυνείδητων μηνυμάτων και το κατά πόσο αυτή μπορεί πραγματικά να επηρεάσει το θεατή.

Τι εννοούμε όμως με τον όρο “υποσυνείδητη διαφήμιση” και “συνειδητή” αντίληψη;

Μπορεί πραγματικά το συνειδητό να διαχωριστεί από το σύνολο του αντιληπτού;

Κατά πόσο η διαφήμιση όταν χρησιμοποιεί πλάγιες -υποσυνείδητες- μεθόδους επηρεάζει περισσότερο το θεατή και σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται;

Αυτά είναι ορισμένα από τα ερωτήματα που θα μας απασχολήσουν σε αυτή την έρευνα.

Subliminal = υποσυνείδητο. Αυτό που βρίσκεται κάτω από τη μικρότερη αντιληπτή αίσθηση. Βέβαια, οτιδήποτε πραγματικά κάτω της χειροπιαστής αίσθησης δεν μπορεί, κατ’ ορισμό, να γίνει αντιληπτό. Έτσι, υποσυνείδητο γενικά θεωρείται οτιδήποτε βρίσκεται εκτός της συνειδητής αντίληψης.

[Διαφήμιση: Η συναισθηματική ή λογική επικοινωνία που μεθοδικά διαμορφώνει μία συγκεκριμένη θέση σ’ ένα συγκεκριμένο κοινό για ένα προϊόν ή μία υπηρεσία. Τελικός σκοπός είναι να πείσει και να παρακινήσει το συγκεκριμένο κοινό στην επιθυμητή δράση, δηλαδή στην αγορά του προϊόντος ή της υπηρεσίας και στη συνέχεια στην υιοθέτηση του συγκεκριμένου brand/μάρκας προϊόντος. ] [Η Διαφήμιση Όπως Θα Θέλατε Να Την Ξέρετε, Σ. Καλαϊτζής]

Whats Up With All The Sexs?

Πριν αναλύσουμε όμως την έννοια του υποσυνείδητου πρέπει πρώτα να κατανοήσουμε τον τρόπο που ο εγκέφαλος συλλαμβάνει αναλύει και ταξινομεί μια εικόνα.

Εάν παρατηρήσουμε τα μάτια ενός θεατή καθώς κοιτάζει μια εικόνα θα προσέξουμε ότι τα μάτια του αναπηδούν, ξεκουράζονται στιγμιαία και στη συνέχεια επεξεργάζονται νέους χώρους που παρουσιάζουν ενδιαφέρον, αποφεύγοντας τις περιοχές που έχουν έλλειψη σε έντονες αντιθέσεις φωτός.

[Στη συνέχεια, η εικόνα περνάει στον εγκέφαλο όπου ανάλογα με το τι βλέπει κάθε μάτι ο εγκέφαλος αναλύει το μήνυμα. Είναι γνωστό ότι το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου επεξεργάζεται εντολές που έχουν σχέση με τη γλώσσα, το λόγο, τη γραφή, τους υπολογισμούς, την αίσθηση του χρόνου και του ρυθμού και των εντολών για σύνθετες κινήσεις. Αντίθετα το αριστερό ημισφαίριο αναλύει την αίσθηση του χώρου, οπτικοποιεί τα ερεθίσματα, αναγνωρίζει σχήματα, πρόσωπα και μελωδίες, κατανοεί και εκφράζει τα συναισθήματα και έχει μικρή ικανότητα στην κατανόηση του λόγου.

Έτσι, αν θέλετε να εκτιμήσετε έναν πίνακα ζωγραφικής τοποθετήστε τον στην αριστερή πλευρά του οπτικού σας πεδίου ή για να απολαύσετε ένα τραγούδι ακούστε το με το αριστερό σας αυτί.

Μία από τις χρήσιμες διαφορές ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια έχει σχέση με τη λήψη των αποφάσεων. Ψυχολόγοι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι παίρνουν πιο εύκολα ριψοκίνδυνες αποφάσεις όταν το αριστερό τους ημισφαίριο είναι πιο ενεργό από το δεξί, ενώ αυτοί οι οποίοι χρησιμοποιούν περισσότερο το δεξί τείνουν να είναι πιο προσεκτικοί και συγκαταβατικοί.] [Introduction To Psychology. Exploration &Application]

Τα πράγματα όμως περιπλέκονται από τη στιγμή που ο εγκέφαλος πρέπει να καταγράψει και να ταξινομήσει το ερέθισμα που έχει λάβει. Και αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο διότι ο τρόπος που ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται τα μηνύματα είναι πολύπλοκος. Η αντίληψη επηρεάζει ολοκληρωτικά το μυαλό και το σώμα και εξαρτάται τόσο από τα κοινωνικοπολιτικά συστήματα της εκάστοτε εποχής όσο και από τον ίδιο τον άνθρωπο, δηλαδή τα συναισθήματα και τις γενετικές προδιαθέσεις του. Έτσι για να αναλύσουμε τον άνθρωπο και να μπορέσουμε να εκμεταλλευθούμε τις “αδυναμίες” του πρέπει να τον βλέπουμε πάντα μέσα στο ευρύτερο χώρο που ζει.

Υπάρχουν δύο ειδών μνήμες οι οποίες ακολουθούν την αρχική εισαγωγή των δεδομένων που αναλύουμε συναισθητικά. Η μικρής διάρκειας και η μεγάλης διάρκειας μνήμη. Στην πρώτη χρησιμοποιούμε την ικανότητα της επιλεκτικής παρακολούθησης των γεγονότων που μας ενδιαφέρουν άμεσα και αποφασίζουμε αν και πόση πληροφορία θα αποθηκευτεί στη βραχέα μνήμη ενώ σημαντικά γεγονότα στα οποία δώσαμε βάρος παραμένουν για μεγάλες χρονικές περιόδους ή και για πάντα στη μνήμη μας.

Η αντίληψη του ανθρώπου έχει άμεση σχέση με το αναμενόμενο. Πολλές φορές για παράδειγμα σε μια ταμπέλα βλέπουμε αυτό που θέλουμε να δούμε και όχι αυτό που γράφει. Ιδιαίτερα όταν καλούμαστε να “ψυχολογήσουμε” κάποιον άλλο άνθρωπο, τότε τείνουμε στο να τον χαρακτηρίσουμε ανάλογα με την περιγραφή που μας εξυπηρετεί είτε λόγω του “εγώ” μας είτε επειδή ο φίλος μας, μας είπε ότι το άτομο αυτό είναι για παράδειγμα “ψυχρό, ανειλικρινές και κακόβουλο”.

Το ενδιαφέρον στοιχείο όμως είναι ότι τα απόλυτα αισθητικά όρια διαφέρουν τόσο από άτομα σε άτομο όσο και από στιγμή σε στιγμή. Μάλιστα έχει παρατηρηθεί ότι τα δυσάρεστα ή ανησυχητικά ερεθίσματα αργούν να καταγραφούν, ως μια αντιληπτική άμυνα. Η έννοια της αντιληπτικής άμυνας είχε απορριφθεί από πολλούς ψυχολόγους μέχρι που επικυρώθηκε από την ανακάλυψη της εμπεδωμένης τέχνης.

Σε πείραμα που διεξήχθη το 1949 παρατηρήθηκε ότι λέξεις όπως: “whore, rape, bitch, penis” οι οποίες προβλήθηκαν υπό μορφή flash αργούσαν να αναγνωριστούν σε σχέση με παρόμοιες αλλά πιο “καθαρές” λέξεις όπως: “wharf, rope, batch, pencil”.

Σε πείραμα του 1992 ανατέθηκε σε φοιτητές να δουν φωτογραφίες ενός ατόμου που περνούσαν πολύ γρήγορα από την οθόνη. Πριν από κάθε φωτογραφία προβαλλόταν μία υποσυνείδητη εικόνα. Κάποιες εικόνες (όπως γλυκά γατάκια) χρησιμοποιήθηκαν για να κάνουν τους θεατές να αισθανθούν όμορφα ενώ κάποιες άλλες (όπως φωτιά) για το αντίθετο. Το αποτέλεσμα ήταν να αλλάξουν την εντύπωση για το άτομο της φωτογραφίας.

Τι είναι όμως αυτό που κινεί τον άνθρωπο; Και πως μπορούμε να υποκινήσουμε κάποιον να αναλάβει δράση, δηλαδή να αγοράσει για παράδειγμα το προϊόν μας; Τα κίνητρα ενεργοποιούν, διατηρούν και κατευθύνουν τη δραστηριότητα μας. Και τα κίνητρα προέρχονται από τη αλληλουχία της ανάγκης, της ορμής, του στόχου και της επίτευξης αυτού. Οι τρεις κυριότεροι τύποι κινήτρων είναι τα πρωταρχικά, τα διεγερτικά και τα δευτερεύοντα κίνητρα τα οποία έχουν εξελιχθεί στο να περιλαμβάνουν και κοινωνικά συστήματα όπως ασφάλεια, κοινωνική αποδοχή, απληστία, και επιθετικότητα. Από τη στιγμή που κάποιος έχει κατανοήσει αυτή την απλή λειτουργία της ανθρώπινης υπόστασης είναι σε θέση να χειραγωγήσει σε ικανοποιητικό βαθμό τόσο το άτομο όσο και τη μάζα.

Οι Επικεφαλίνες και οι Βήτα-Ενδορφίνες είναι δυο από τα ναρκωτικά που παράγει και χρησιμοποιεί ο εγκέφαλός μας και χημικά είναι σχεδόν όμοια με το όπιο. Όταν ο εγκέφαλος μπαίνει σε καταληψία (trance) αυτές οι ουσίες εκκρίνονται και δημιουργούν μια αίσθηση ευφορίας στο άτομο. Σε πειράματα υπό τον ερευνητή Herbert Krugman παρατηρήθηκε ότι καθώς οι θεατές έβλεπαν τηλεόραση, το δεξί ημισφαίριο δούλευε με τη διπλάσια ταχύτητα από το αριστερό, δηλαδή οι θεατές βρισκόντουσαν σε καταληψία και συνεπώς έπαιρναν τη “δόση” τους!

Σε σχετικό πείραμα παρατηρήθηκε ότι με την τοποθέτηση σε φιλμ ενός λευκού καρέ κάθε 32 δημιουργούνται 45 παλμοί/ sec. οι οποίοι συλλαμβάνονται μόνο από το υποσυνείδητο και οι οποίοι είναι οι ιδανικοί για βαθιά ύπνωση!
[Είναι aξιοσημείωτο ότι αν αυξήσουμε τα στάνταρ 24 fps (καρέ ανά δευτερόλεπτο) σε 60 fps τότε έχουμε και φυσιολογικό ερεθισμό]. [Eldon Taylor, Subliminal Communication].

Αναλογιστείτε τώρα ότι μέχρι την ηλικία των 16 το παιδί έχει περάσει γύρω στις 10.000 – 15.000 ώρες μπροστά στην τηλεόραση (περισσότερες ώρες απ’ ότι στο σχολείο)!

Now U Hear Me – Now U Dont!

Ας περάσουμε όμως στον ήχο, ένα ακόμα μέσο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη μετάδοση υποσυνείδητων -και σ’ αυτή την περίπτωση υπό-ακουστικών- μηνυμάτων…

Η ένταση του ήχου μετριέται σε Ντεσιμπέλ. Η ακοή μας ξεκινάει από το μηδέν και όταν φτάσει τα 180 προκαλεί άμεση κώφωση. Η καταλληλότερη ένταση κυμαίνεται στα 60-80 ντεσιμπέλ.

Τι γίνεται όμως όταν ηχογραφήσουμε ένα μήνυμα σε πιο χαμηλή ένταση; Το “ακούμε” ή όχι;

Ο ήχος μετριέται σε κύκλους ανά δευτερόλεπτο (Hz). Κάθε κύκλος ενός κύματος είναι στην πραγματικότητα ένας παλμός ήχου. Ο άνθρωπος ακούει από τα 16Hz έως τα 20.000Hz. Δεν μπορούμε να ακούσουμε εξαιρετικά χαμηλές συχνότητες αλλά τις αντιλαμβανόμαστε ως ρυθμό. Έχει παρατηρηθεί ότι τέμπο από 48-70 bpms μειώνει τον καρδιακό και αναπνευστικό ρυθμό, αλλάζοντας έτσι τις κυρίαρχες εγκεφαλικές λειτουργίες.

Σε πειράματα έχει αποδειχθεί η ικανότητα του εγκεφάλου να διακρίνει ήχους και λέξεις υποσυνείδητα ακόμα και όταν αυτές λέγονται ανάποδα ή είναι ηχογραφημένες σε υπό-ακουστικά επίπεδα.

Η παλαιότερη τεχνική ηχογράφησης χρησιμοποιεί ένα κανάλι που ακολουθεί την ένταση του ήχου (του τραγουδιού), είναι αδύνατον να ανιχνευθεί χωρίς τη χρήση παραμετρικού ισοσταθμητή (equalizer) και είναι πατενταρισμένη.

Στην ουσία υπάρχουν τουλάχιστον τέσσερις τρόποι για υπό-ακουστική προβολή:

Το λεγόμενο «μαύρο κουτί» το οποίο αναφέραμε, η ψυχοακουστική απόκρυψη, το μασκάρισμα λευκού ήχου και το ανάποδο μασκάρισμα. Η πιο συνηθισμένη μορφή τέτοιων μηνυμάτων είναι η τελευταία λόγω της ευκολίας της παραγωγής και κατανάλωσής της.

Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι αντίθετα με την κοινή γνώμη, η ύπαρξη οποιασδήποτε μορφής υποαακουστικού μηνύματος προϋποθέτει τη δυνατότητα ηλεκτρονικής ανάλυσής του. Εάν μετά από ανάλυση δεν βρεθεί κάποιο μήνυμα, τότε πολύ απλά το μήνυμα δεν υπάρχει. Παράλληλα, για να υπάρξει κάποιο αποτέλεσμα θα πρέπει το άτομα να βρίσκεται σε αρκετά κοντινή απόσταση από το αναπαραγωγικό μέσο.

{[…]Ο Philip Merikle, ψυχολόγος στο University of Waterloo του Ontario, ανέλυσε ακουστικά κασέτες από τρεις εταιρίες που πουλούν self-help tapes και δεν βρήκε κανένα ίχνος από υπό-ακουστικές φωνές στις εγγραφές. Ανέφερε ότι η έλλειψη ομιλίας σημαίνει έλλειψη ερεθίσματος και συνεπώς κανένα υποσυνείδητο αποτέλεσμα.} [Article by Doug Stewart in the New Scientist, June 15, 1991]

Man Is The Measure Of All Things, or Is It Backwards?

Ο Πρωταγόρας (485-410π.Χ.), ένας από τους πιο γνωστούς Σοφιστές είπε ότι “Εν αρχή ην ο άνθρωπος” “Man Is The Measure Of All Things”

Οι Σοφιστές δέχτηκαν επίθεση από τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη επειδή δεν αναζητούσαν την “αντικειμενική αλήθεια” αλλά “χρησιμοποιούσαν οποιοδήποτε διαθέσιμο μέσο πειθούς” για να πετύχουν το σκοπό στους.

Ο Πλάτωνας, αν και αντίθετος με τους σοφιστές, δέχτηκε την άποψη ότι όλη η αντίληψη του ανθρώπου είναι σχετική του χρόνου, του τόπου και της κατάστασης του ατόμου. Αντίθετα ο Αριστοτέλης αναζητούσε να εξακριβώσει την αντικειμενική αλήθεια.

Με το πέρασμα του χρόνου η Αριστοτέλεια λογική έγινε η βάση του Δυτικού τρόπου σκέψης, της θρησκείας, της πολιτικής, της οικονομίας και γενικότερα της ζωής των ανθρώπων.

Οι Σοφιστές ξεχάστηκαν και μαζί με αυτούς ξεχάστηκαν και τα διδάγματά τους για τις ανάγκες του ανθρώπου και της αγωνίας του για την αναζήτηση της ευτυχίας.

Στις μέρες μας, η Σοφιστική ανθεί μέσα από τη διαφήμιση, με τέτοιο τρόπο που όμως να περνάει ως κοινωνικοονομική εκλογίκευση. Γιατί σε έναν Αριστοτέλειο κόσμο ο μόνος τρόπος για να πετύχει η Σοφιστική είναι να μην εκλαμβάνεται ως Σοφιστική.

Η επιστήμη της επικοινωνίας λειτουργεί πάνω στη Σοφιστική βάση ότι όλα τα πράγματα είναι σχετικά, ότι οι πωλήσεις είναι το κριτήριο της αποτελεσματικότητας και ότι η αλήθεια είναι εύπλαστη, προσαρμόσιμη ή ακόμα και αναλώσιμη.

Η αλήθεια μπορεί να δημιουργηθεί, να τροποποιηθεί, να αναποδογυριστεί και να μεταμορφωθεί σε αξιοπιστία, από τη στιγμή που εξαρτάται από την άποψη του θεατή και όχι από μια δομή αποδεδειγμένων γεγονότων.

Σλόγκαν όπως “Truth in Advertising” (Αλήθεια στη διαφήμιση), φαντάζουν αστεία από τη στιγμή που ακόμα και ο ίδιος ο ορισμός της Διαφήμισης μιλάει για “διαμόρφωση της άποψης του κοινού” και οι ίδιες οι διαφημίσεις καθημερινά βομβαρδίζουν τον καταναλωτή με εξωπραγματικές εικόνες μιας ζωής που “θα θέλατε να έχετε…και μπορείτε να έχετε αν αγοράσετε το Χ προϊόν”.

Αυτή η σχετική προοπτική λειτουργεί μόνο με την προϋπόθεση να μπορεί να αναδυθεί συνειδητά ανάμεσα στο κοινό.

Τελικά η αλήθεια είναι ένα προϊόν της ανθρώπινης αντίληψης και από τη στιγμή που κάποιος μπορεί να “κατασκευάσει” αλήθειες και να τις περάσει κατευθείαν στο υποσυνείδητο, τότε μπορεί να ελέγξει τις αποφάσεις που το άτομο νομίζει ότι λαμβάνει συνειδητά.

[Ο τροχός είναι η προέκταση του ποδιού, το βιβλίο είναι η προέκταση του ματιού, τα ρούχα η προέκταση του δέρματος και το ηλεκτρονικό κύκλωμα η προέκταση του κεντρικού νευρικού συστήματος. Τα μέσα με το που αλλάζουν το περιβάλλον, μας προκαλούν μοναδικές αναλογίες στην αισθητική αντίληψή μας. Η έκταση αυτών των αλλαγών τροποποιοεί τον τρόπο που σκεφτόμαστε και αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο. Όταν αυτές οι αναλογίες αλλάζουν, ο άνθρωπος αλλάζει] [Marshall McLuhan, The Medium Is The Massage].

[Εξάλλου, αν η αλήθεια ήταν πραγματικά αλήθεια παντού και πάντοτε και για όλους τους ανθρώπους, τότε δε θα υπήρχε η ανάγκη να πιστεύουμε σε αυτή, να την προπαγανδίζουμε, να παλεύουμε για εκείνη και να δολοφονούμε εις το όνομά της.] [Dr. Bruce R. Ledford].

Έτσι, όταν μπορούμε να αλλάξουμε και την παραμικρή αντίληψη του ανθρώπου μπορούμε να αλλάξουμε τον ίδιο και συνεπώς να καθοδηγήσουμε τον τρόπο σκέψης του.

Η κρίσιμη ερώτηση όμως είναι σε ποιο βαθμό είναι δυνατόν να χειραγωγήσουμε το άτομο και κατά πόσο η πλάγια (γκρίζα ή υποσυνείδητη) διαφήμιση είναι περισσότερο αποτελεσματική από την κλασσική διαφήμιση…

SIX Ways To DO IT!

Σύμφωνα με τους καθηγητές Key και Taylor:

Υπάρχουν έξι βασικές οπτικοακουστικές τεχνικές μέσω των οποίων μπορεί κανείς να μεταφέρει υποσυνείδητα μηνύματα, οι οποίες βέβαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε μόνες τους είτε σε συνδυασμούς.

1.Συγκριτιστικές απάτες (Figure-Ground Reversals)

2.Εμπέδωση (Embedding)

3.Διπλή σημασία (Double Entendre)

4.Ταχιστοσκοπικές προβολές (Tachistoscopic Displays)

5. Χαμηλής έντασης φωτισμός και ήχος (Low Intensity Light and Low Volume Control)

6.Φωτισμός και ήχος φόντου (Lighting and Background Sound).

Συγκριτιστικές απάτες (Figure-Ground Reversals)

Η οπτική και ακουστική αντίληψη μπορεί να χωριστεί σε μορφή (figure) -περιεχόμενο, αντικείμενο, πρώτο πλάνο- και σε βάση (ground) – δεύτερο πλάνο, το περιβάλλον το οποίο υποστηρίζει τη μορφή. Οι περιοχές γύρω από τη μορφή συνήθως λαμβάνονται ως δεδομένες, θεωρούνται άσχετες και περνούν απαρατήρητες. Ασυνείδητα όμως ο άνθρωπος διακρίνει και ξεχωρίζει και τις δύο. Το συνειδητό μέρος επεξεργάζεται το πρώτο πλάνο ενώ το υποσυνείδητο λαμβάνει τα ερεθίσματα του δευτέρου πλάνου. Αν όμως στο δεύτερο επίπεδο παρουσιαστεί μία δυνατή εικόνα, τότε τα επίπεδα αντίληψης αντιστρέφονται και η βάση γίνεται μορφή.
Εδώ να αναφέρουμε ότι μόνο το 1% των ενηλίκων έχει την ικανότητα της συγκριτιστικής αντίληψης, δηλαδή του να μπορεί να διακρίνει ταυτόχρονα και τις δύο εικόνες, ενώ υπό ύπνωση κάτι τέτοιο γίνεται με ευκολία από όλους.

Παρόμοια λειτουργεί αυτή η τεχνική και με τον ήχο. Συνήθως σε μία σύνθεση υπάρχουν τέσσερις φωνές για τη δημιουργία αρμονίας και η κάθε φωνή παίζει στο δικό της ρυθμό. Ένας απλός άνθρωπος συνήθως αναγνωρίζει το σύνολο των τεσσάρων φωνών ως μία μελωδία, ένας μουσικός όμως για παράδειγμα, είναι σε θέση να ξεχωρίσει δύο ή και σπανιότερα περισσότερες φωνές.

Στην πραγματικότητα, όλοι οι άνθρωποι ξεχωρίζουν και τις τέσσερις φωνές αλλά μόνο υποσυνείδητα, διότι ο εγκέφαλος έχει την ικανότητα να λαμβάνει κάθε ερέθισμα ξεχωριστά.

Εμπέδωση (Embedding)

Στην οπτική αντίληψη υπολογίζεται ότι μόνο το 1/1000 της ολικής εικόνας που καταγράφει ο εγκέφαλος περνάει στο συνειδητό. Το υπόλοιπο παραμένει σε λανθάνουσα μορφή στη μνήμη.

Η εμπέδωση μοιάζει σαν ο καλλιτέχνης να έχει κρύψει κάποια πρόστυχη ή ταμπού εικόνα μέσα στην εικόνα (ή ήχο μέσα σε μουσική).

Στην πραγματικότητα τίποτα δεν είναι κρυμμένο. Αν ο θεατής εκπαιδευτεί στην αντιληπτική ελαστικότητα τότε η εμπέδωση γίνεται άμεσα διαθέσιμη στο συνειδητό. Το μόνο πράγμα που είναι κρυμμένο στην εμπέδωση μίας εικόνας είναι αυτό που ο θεατής ή ακροατής κρύβει από τον εαυτό του. Η απώθηση στο υποσυνείδητο είναι μία ασυνείδητη εργασία έτσι ώστε το άτομο να προστατεύει τον εαυτό του από αισθήματα και πληροφορίες που θα του προκαλούσαν σύγχυση και άγχος.

Διπλή σημασία (Double Entendre)

Η διπλή σημασία μίας λέξης ή εικόνας χρησιμοποιείται συχνά στη διαφήμιση (αλλά και στη καθημερινή ζωή) διότι μπορεί να περάσει το επιθυμητό μήνυμα με τρόπο που η μία έννοια της λέξης να μην προκαλεί αλλά στο υποσυνείδητο να καταγράφονται όλες οι πιθανές προεκτάσεις αυτής της λέξης.

[Περίπου 300 φοιτητές πανεπιστημίου ρωτήθηκαν πόσες φορές είχαν ακούσει το τραγούδι Beat It!.

Από το 97% που το είχαν ακούσει:

28% το είχαν ακούσει από 1-25 φορές

21% 26-50

26% 51-100

25% πάνω από 100 φορές

Το 51% των φοιτητών που το είχαν ακούσει πάνω από 50 θεωρήθηκαν οπαδοί και χρησιμοποιήθηκαν για περαιτέρω έρευνα. Σε ανώνυμα ερωτηματολόγια οι μισοί παραδέχτηκαν ότι δεν είχαν ιδέα για το τι σημαίνει ο τίτλος Beat It!. Οι υπόλοιποι προσπάθησαν να το λογικοποιήσουν προσφέροντας λύσεις όπως: beat the system, beat up or fight with someone etc. Όταν τους έγινε γνωστή η έννοια της ομαδικής ομοφυλοφιλικής αυτοϊκανοποίησης οι φοιτητές σχεδόν αυτόματα και ομόφωνα δήλωσαν την απέχθεια τους για το τραγούδι. Πολλοί δήλωσαν ότι ένιωθαν ναυτία κάθε φορά που το σκεφτόντουσαν.] [W. B Key]

Ταχιστοσκοπικές προβολές (Tachistoscopic Displays)

Το ταχιστοσκόπιο εφευρέθηκε το 1962 από τον Dr. Hal Becker of Tulane University και είναι ένας προβολέας που σε συνδυασμό με μία οθόνη κινηματογράφου αναβοσβήνει λέξεις και εικόνες με πολύ μεγάλες ταχύτητες. Σύμφωνα με μελέτες η πιο κατάλληλη ταχύτητα για να υπάρξουν αποτελέσματα είναι 1/3000 second. Οι περισσότεροι άνθρωποι σε αυτή την ταχύτητα λαμβάνουν τα δεδομένα μόνο υποσυνείδητα, αν και ένα μικρό ποσοστό ατόμων είναι σε θέση να τα δει συνειδητά.

Στη διαφήμιση και στον κιινηματογράφο χρησιμοποιούνται πιο αργά ταχιστοκόπια της τάξης 1/10 έως 1/5 sec. διότι μεγαλύτερες ταχύτητες δεν μπορούν να ενσωματωθούν σε φιλμ ή βιντεοκασέτα. Αυτά τα γρήγορα εναλλασσόμενα πλάνα (γνωστά ως quick cuts) χρησιμοποιούνται ευρέως σε ταινίες, σε διαφημίσεις, σε video clips και οπουδήποτε υπάρχει η ανάγκη να αυξηθεί το συναίσθημα.

Αυτά τα πλάνα είναι υποσυνείδητα διότι αν και κανείς δεν είναι σε θέση να τα ανακαλέσει ένα προς ένα, η επίδρασή τους παραμένει αργοσβήνοντας στο μυαλό και δημιουργεί το ανάλογο συναίσθημα Αυτή η αίσθηση μπορεί να παρομοιαστεί με μετά-υπνωτική υποβολή. (post-hypnotic suggestion).

Εδώ αξίζει να αναφερθεί ότι η συνειδητή αναγνώριση περιεχομένου εξαρτάται από το ίδιο το περιεχόμενο. Για παράδειγμα, συναισθηματικές λέξεις αργούν μα καταγραφούν πολύ περισσότερο σε σχέση με ουδέτερες λέξεις.

Χαμηλής έντασης φωτισμός και ήχος (Low Intensity Light and Low Volume Control)

Ακόμα πιο αποτελεσματική και από τις ταχιστοσκοπικές προβολές είναι η χρήση της χαμηλής έντασης φωτισμού και ήχου. Οι περισσότερες φωτογραφίες που κυκλοφορούν στα περιοδικά έχουν υποστεί κάποιου είδους επεξεργασία (retouch). Έτσι, είναι πολύ εύκολο ο καλλιτέχνης, με έναν αερογράφο ή έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, να γράψει διάφορα μηνύματα όπως sex, kill, drink, eat, κτλ τα οποία να είναι τόσο διακριτικά γραμμένα στο φόντο ώστε να περνούν συνειδητά απαρατήρητα. Με μία όμως πιο χαλαρή ματιά ο θεατής είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα μπορέσει να τα διακρίνει.

Το ενδιαφέρον είναι ότι πολλοί συνδυασμοί γραμμάτων μπορούν να μεταφέρουν την έννοια του sex όπως se, zx, xe, ex, κι έτσι είναι ακόμα πιο εύκολο να περαστεί το μήνυμα χωρίς να γίνει αντιληπτό.

Παρόμοια, εάν ένα μήνυμα καταγραφεί σε κασέτα σε φάσμα ήχου που το ανθρώπινο αυτί δεν συλλαμβάνει και σε παράλληλο επίπεδο (stream) καταγραφεί μια απλή μουσική, τότε ο ακροατής λαμβάνει και τα δύο ερεθίσματα, τη μουσική συνειδητά και το μήνυμα ασυνείδητα.

Φωτισμός και ήχος φόντου (Lighting and Background Sound)

Δύο βασικά στοιχεία του κινηματογράφου και της τηλεόρασης είναι ο ήχος και ο φωτισμός του δεύτερου επιπέδου (background).

Και τα δύο έχουν ως σκοπό να υποστηρίζουν το πρώτο πλάνο, να δημιουργούν εντάσεις συναισθημάτων και να περνούν συνειδητά απαρατήρητα.

Αν αναλύσουμε μία οποιαδήποτε σκηνή από μια οποιαδήποτε ταινία θα παρατηρήσουμε ήχους όπως βήματα, φωνές, αέρα, θρόισμα φύλλων κτλ και φωτισμούς όπως σκιές, αντανακλάσεις, φώτα κ.α. Όλα αυτά καταγράφονται απευθείας στο υποσυνείδητο ενώ ο θεατής προσέχει μόνο τους δύο πρωταγωνιστές που μιλούν.

Βέβαια αυτά τα στοιχεία δεν περιορίζονται στον κινηματογράφο αλλά επεκτείνονται και στον τύπο:

Inside Your Brain, Undetected.

[Τα αποτελέσματα των υποσυνείδητων ερεθισμάτων έχουν εξακριβωθεί σε τουλάχιστον δέκα περιοχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Ο Βρετανός ψυχολόγος Norman Dixon, μελετώντας πάνω από 500 επιστημονικές έρευνες κατέληξε στο ότι: “η συμπεριφορά εξαρτάται από εξωτερικά γεγονότα πάνω στα οποία δεν έχουμε κανένα [συνειδητό] έλεγχο”. [Dixon, Subliminal Perception]

[Οι περιοχές αυτές είναι:

1.Όνειρα (Dreams)

2.Μνήμη (Memory)

3.Συνειδητή Αντίληψη (Conscious Perception)

4.Συναισθηματική Απάντηση (Emotional Response)

5.Ορμώμενη συμπεριφορά (Drive-Related Behavior)

6.Αντιληπτικό Όριο (Perceptual Threshold)

7.Λεκτική Συμπεριφορά (Verbal Behavior)

8.Επίπεδα Προσαρμογής ή Κριτικές Αξίες (Adaptation Levels or Judgmental Values)

9.Αγοραστική Συμπεριφορά (Purchasing Behavior)

10.Ψυχοπαθολογία (Psychopathology)
Αυτή η λίστα των υποσυνείδητων περιοχών εύγλωττα δείχνει ότι ο άνθρωπος μπορεί να προγραμματιστεί πολύ εύκολα από αυτούς που ελέγχουν τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Η συμπεριφορά του συνόλου είναι μετρήσιμη και θεωρείται προβλέψιμη σε σχέση με τις στατιστικές πιθανότητες. Tα μέσα μας παρέχουν το σύστημα μέσα από το οποίο ελέγχεται η οικονομική αγορά. Οι άνθρωποι γίνονται πιο ευάλωτοι όταν η μάχη των πιστεύω υποστηρίζει βασικές πολιτιστικές κατηχήσεις]. [W.B. Key, The Age Of Manipulation, p.36].

Ας δούμε κάποια παραδείγματα:

Περιοχή του Ονείρου:

Ο άνθρωπος προγραμματίζεται από την βρεφική ηλικία με κάποιες βασικές υποθέσεις και ιδέες οι οποίες είναι τόσο βαθιά ριζωμένες στο υποσυνείδητό του που όταν έρχεται η στιγμή να λάβει, για παράδειγμα, μία απόφαση δεν μπορεί ούτε ο ίδιος να αιτιολογήσει την επιλογή του αλλά εμμένει σε αυτή και την υπερασπίζεται σθεναρά. Μία έρευνα που ξεκίνησε το 1917 από το Βιεννέζο νευροχειρούργο Otto Poetzle απέδειξε ότι όλες οι πληροφορίες που εισάγονται υποσυνείδητα εμφανίζονται στα όνειρα, πολλές φορές με συμβολική μορφή. Παράλληλα, πιστεύεται ότι όσο πιο ευαίσθητο είναι το άτομο σε κάποιο θέμα τόσο πιο ευάλωτο σε υποσυνείδητα μηνύματα καθίσταται. Έτσι, στην υποσυνείδητη διαφήμιση, ο σκοπός είναι το μήνυμα να μη γίνεται αντιληπτό ώστε να έχει και το μεγαλύτερο δυνατό αντίκτυπο στο θεατή. Το δυνατό σημείο του υποσυνείδητου ερεθίσματος είναι ότι μπορεί να προκαλέσει ενέργεια μετά από μία χρονική περίοδο, παρόμοια με αυτή της μετά-υπνωτικής υποβολής.

Περιοχή της Μνήμης:

Μαθητές που συμμετείχαν σε υποσυνείδητα διαφημιστικά πειράματα για πάνω από 15 χρόνια ανακάλυψαν εκπληκτικές μνημονικές ικανότητες. Ακόμα και μετά από δέκα χρόνια, θυμόντουσαν όχι μόνο συγκεκριμένες διαφημίσεις που είχαν μελετήσει αλλά και τον τρόπο με τον οποίο είχαν ερευνηθεί καθώς και μία σειρά λεπτομερειών που αφορούσαν τους συμμαθητές τους όπως τα ρούχα που φορούσαν, τα ονόματά τους και άλλες μικρολεπτομέρειες Πολύ σημαντικό κατόρθωμα για μαθητές του χώρου της διαφήμισης αλλά και λόγω του ότι κατά μέσο όρο περνάνε στην αντίληψή μας γύρω στις 1.000 διαφημίσεις καθημερινά!

Συνειδητή Αντίληψη:

Η συνειδητή μνήμη και αντίληψη μοιάζουν να περιορίζονται από την αυτόματη αντίδραση του ατόμου να αποκλείσει οτιδήποτε θεωρεί ότι τον ενοχλεί. Αυτό έχει ως συνέπεια πολλές φορές να οδηγείται σε αντιδράσεις που απέχουν από τη φαινομενική λογική. Για παράδειγμα, όσο περισσότερο οι γονείς επιμένουν ότι η τηλεόραση κάνει κακό, τόσο το παιδί θα καθηλώνεται μπροστά της.

Συναισθηματική Απάντηση:

Πολλές φορές αυτό που αντιλαμβανόμαστε υποσυνείδητα είναι πολύ πιο δυνατό από αυτό που συνειδητά βλέπουμε. Για παράδειγμα σε αυτή την καταχώρηση για το συγκεκριμένο κέικ δεν υπάρχει κάτι ουσιαστικά κρυμμένο. Απλά ο θεατής δεν το αντιλαμβάνεται άμεσα συνειδητά διότι απλά δε θέλει, γιατί βάζει σε λειτουργία έναν ψυχολογικό μηχανισμό που λέγεται κατάπνιξη, απώθηση στο ασυνείδητο (repression). Στην πραγματικότητα, οποιοσδήποτε κοιτάξει λίγο χαλαρά αυτή την εικονογράφηση θα αντιληφθεί το προφανές. Και για να ενταθεί το νόημα το κείμενο γράφει: Mmmm…extra moist. Στην ουσία η καταχώρηση υπόσχεται περισσότερο και καλύτερο σεξ, αλλά στην πραγματικότητα οποιοσδήποτε καταναλώνει υπερβολικά μεγάλες ποσότητες λιπαρών προϊόντων στο τέλος θα είναι τόσο παχύς που το σεξ θα είναι πρακτικά ανέφικτο!

[Στο περιοδικό Playboy σε μια χριστουγεννιάτικη έκδοση παρουσιαζόταν μια γυμνή ξανθιά τυλιγμένη με μια γιρλάντα η οποία έμοιαζε φτιαγμένη από καρύδια και το κείμενο έγραφε: Give him ideas for Christmas. Αν η γιρλάντα παρατηρηθεί από κοντά είναι φανερό ότι απεικονίζει κόλπους και πέη! Το τεύχος μοιράστηκε σε φυλακισμένους στις Κρατικές Φυλακές της Γιούτα. Κανείς από τους φυλακισμένους δεν πρόσεξε αυτή τη λεπτομέρεια ακόμα και όταν προσκλήθηκαν να ψάξουν για τέτοιο περιεχόμενο!] [E. Taylor].

Ορμώμενη Συμπεριφορά:

Η καταχώρηση των McDonald’s για το Chicken McNugget είναι ένα ολοφάνερο και χαρακτηριστικό παράδειγμα:

“Buy One, Get One Free!”, (αγόρασε ένα, πάρε ένα δωρεάν). Αυτή η καταχώρηση εμφανίστηκε σε εφημερίδες σε όλη την Αμερική. Όσο για το ποιο ακριβώς κομμάτι του κοτόπουλου είναι αυτό…;

Αντιληπτικό Όριο:

Ο Dr. Bruce Ledford στο Alabama’s Auburn University χρησιμοποίησε υπό-ορατά εμπλουτισμένο χαρτί σε μία έρευνα πάνω στην αυτοεκτίμηση. Η Κλίμακα Αυτοεκτίμησης του Rosenberg, η οποία χρησιμοποιείται σε στάνταρτ τεστ τυπώθηκε σε δύο εκδόσεις:

Η μία πάνω σε απλό χαρτί και η άλλη πάνω σε χαρτί που έγραφε σε οριακά ορατό επίπεδο “I Love You!” και είχε μεγάλες καρδιές. Τα αποτελέσματα του τεστ αυτοεκτίμησης στην εμπλουτισμένη έκδοση έδειξαν αύξηση της αυτοεκτίμησης τουγκρουπ με κάτω του μετρίου μαθητές κατά 34.7%. Οι άνω του μετρίου μαθητές παρουσίασαν αύξηση κατά 13.1%.

Λεκτική Συμπεριφορά:

Οι λέξεις που ακούμε, μιλάμε και γράφουμε προσφέρουν ερεθίσματα για τις σκέψεις και τις πράξεις μας. Όσον αφορά τα υποσυνείδητα μηνύματα θα πρέπει να την χωρίσουμε σε τρεις τουλάχιστον κατηγορίες:

Πολλαπλές αντιμεταθέσεις νοήματος: Αναφέρεται σε λέξεις που εμπεριέχουν άλλες λέξεις που αλλάζουν δραστικά το νόημα τους. Για παράδειγμα: Con in Confidence, Sin in Sincere καθώς και σε συσχετισμούς που προκύπτουν όπως: pea και pee.

Υπονοούμενες / Ρητές έννοιες: Εδώ εντάσσονται φράσεις όπως: «Είμαι έντιμος». Το είμαι έντιμος σημαίνει ότι δεν έχω ανέντιμη συμπεριφορά. Άρα, ο ορισμός του έντιμου προκύπτει από το τι συμπεριλαμβάνουμε και τι αποκλείουμε κατά το συλλογισμό μας.

Συναφείς αναφορές: Λέξεις όπως ελευθερία, αγάπη κτλ δεν σημαίνουν το ίδιο και σίγουρα δεν εκφράζονται όμοια από όλους τους ανθρώπους.

Επίπεδα Προσαρμογής:

Ζητήθηκε από εθελοντές να συμπληρώσουν μία λίστα κάνοντας συνειδητές εκτιμήσεις σε αριθμητική κλίμακα. Στη συνέχεια εκτέθηκαν σε υποσυνείδητα μηνύματα που παρουσίαζαν τις αξίες ως λιγότερο ή περισσότερο, ελαφρύτερο ή βαρύτερο, πιο δυνατό ή πιο αδύνατο στην αντίθετη κατεύθυνση από την πρώτη εκτίμηση. Σημαντικές αλλαγές παρατηρήθηκαν στην αρχική εκτίμηση σε όλα τα πειράματα.

Αγοραστική Συμπεριφορά:

Η αγοραστική συμπεριφορά είναι ένας τομέας που λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στο χώρο της διαφήμισης και σπαταλούνται τεράστια ποσά στην ανάλυση και εκμετάλλευσή της. Σκοπός είναι να αναλυθεί η τάση του καταναλωτή να αγοράζει αλλά και να τον οδηγήσει στην αγορά του το Χ προϊόντος.

Ψυχοπαθολογία:

Στην ταινία Εξορκιστής φλασάρεται μία μάσκα θανάτου (death mask) για να δώσει ένα έξτρα τρόμαγμα στους θεατές. Η Warner Bros. μηνύθηκε από έναν πολίτη της Ινδιάνας ο οποίος λιποθύμησε κατά τη διάρκεια της ταινίας με αποτέλεσμα να σπάσει το σαγόνι του και μερικά δόντια.]

[Secret Voices: messages that manipulate. Time, Sept. 10, 1979:]

Κάτι ανάλογο έχει αναφερθεί και για την ταινία The Chainsaw Massacre για την οποία οι παραγωγοί παραδέχτηκαν δημοσίως ότι η ταινία περιείχε βίαια και τρομακτικά υποσυνείδητα ερεθίσματα.

[Ένα τηλεοπτικό σποτ για παιδικά παιχνίδια περιείχε το υποσυνείδητο μήνυμα: Get It μέχρι που η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνίας ανακοίνωσε μία προειδοποίηση ενάντια σε περαιτέρω υποσυνείδητα μηνύματα στο ράδιο και στην τηλεόραση.] [Secret Voices: Messages that Manipulate, Time, Sept 10, 1979

Grey Or Not, Here I Come!

Μια άλλη μορφή υποσυνείδητης διαφήμισης είναι η λεγόμενη γκρίζα. Ίσως να έχετε παρατηρήσει σε ταινίες (ειδικά σε ακριβές παραγωγές) στιγμές όπου ο πρωταγωνιστής θέλοντας για παράδειγμα να ξεδιψάσει ανοίγει το ψυγείο και παίρνει τη Χ μάρκα. Δε σας θυμίζει τίποτα; Τότε δείτε την ταινία Swordfish:

Φυσικά αυτή δεν είναι και η μοναδική ταινία…

Το ενδιαφέρον είναι ότι από συζητήσεις με πολλούς σινεφίλ βγήκε το συμπέρασμα ότι για τους περισσότερους κάτι τέτοιο περνάει απαρατήρητο. Και η καίρια ερώτηση είναι εφόσον οι θεατές δεν τη βλέπουν γιατί οι εταιρίες δαπανούν εκατομμύρια σε αυτού του είδους τη διαφήμιση; Μήπως όμως όταν θα πάνε την επόμενη φορά στο σουπέρ μάρκετ θα αγοράσουν το συγκεκριμένο προϊόν χωρίς να σκεφτούν το γιατί; www.buythisnow.com

Στις μέρες μας έχει αναπτυχθεί άλλο ένα ηλεκτρονικό μέσο επικοινωνίας και διαφήμισης, το διαδίκτυο, το οποίο φυσικά δεν μπορεί να μείνει έξω από τη φιλολογία των υποσυνείδητων μηνυμάτων. Ιδιαίτερα από τη στιγμή που είναι μια συνεχώς αναπτυσσόμενη αγορά με πολλές μελλοντικές προοπτικές.

Σερφάροντας στο διαδίκτυο, ψάχνοντας για πληροφορίες γι αυτή την εργασία, αναρωτήθηκα αν υπάρχουν κόμβοι που να ασχολούνται με το θέμα σε τεχνικό επίπεδο, δηλαδή να μεταδίδουν υποσυνείδητα μηνύματα.

Ανακάλυψα μόνο εφτά:

Στο site www.subliminalstuff.com υπάρχει ένα πείραμα σχετικά με το κατά πόσο βλέπουμε τα υποσυνείδητα καρέ και το τι συναισθήματα μας προκαλούν, στο οποίο η συγγραφέας πήρε μέρος και δυστυχώς ακόμα περιμένει το e-mail με τα αποτελέσματα. Ανεξάρτητα από αυτό πάντως, το site είναι πραγματικά ενδιαφέρον και σας συνιστώ να το επισκεφθείτε.

Στο www.pages2send.com υπάρχει ένα υποσυνείδητο μήνυμα αγάπης το οποίο έχει και μουσική.

Στο www.angelfire.com/ab/subliminalm υπάρχει ένα υποσυνείδητο κείμενο.

Στο http://home.att.net/~scorh3/subliminal.html υπάρχει μία υποσυνείδητη αλληλογραφία.

Στο www.gelb.com υπάρχει μια εταιρία κατασκευής υποσυνείδητων διαφημίσεων με ένα ειδικό πρόγραμμα Flash.

Στο www.gimmeabuck.com υπάρχει το μήνυμα do it. Αν υπάρχει και κάποιο άλλο κρυμμένο, είναι άγνωστο.

Και τέλος, το www.069fucking.com είναι ένα site με πορνό περιεχόμενο!

Το κατά πόσο αυτά τα site παρέχουν πραγματικά υποσυνείδητα μηνύματα και το ποια είναι αυτά παραμένει άγνωστο.

Count Me In!

[Η μέθοδος των υποσυνείδητων μηνυμάτων έχει ήδη δοκιμαστεί με κάποια επιτυχία στον κινηματογράφο για σύντομα -όχι διαφημιστικά- μηνύματα με ταχύτητα 3/3000th sec.

Αντίστοιχα, στην τηλεόραση, η υποσυνείδητη διαφήμιση τοποθετείται σε ένα frame κάθε 250 του φιλμ και μεταδίδεται μία φορά κάθε 11sec.

Τα αποτελέσματα δεν είναι σαφή]. (Radio and Television News, February 1948).

Στο Λονδίνο γύρω στο 1970 έγινε το εξής πείραμα:

Ζητήθηκε από ένα γκρουπ ανθρώπων να διαλέξουν μεταξύ 3 μαρκών μπύρας, Χ, Υ, Ζ. Έπειτα τους χώρισαν σε 3 γκρουπ. Στο πρώτο γκρουπ τους έδειξαν τις λέξεις “DRINK BRAND Χ” σε μια οθόνη πάνω από αυτή που παρακολουθούσαν. Στο δεύτερο γκρουπ έδειξαν τις ίδιες λέξεις στην τηλεόραση αλλά υποσυνείδητα και στο τρίτο γκρουπ δεν έδειξαν τίποτα. Μία εβδομάδα αργότερα τους ζητήθηκε να διαλέξουν και πάλι μία από τις τρεις μάρκες. Αυτοί που δεν είχαν δει το μήνυμα δεν άλλαξαν προτιμήσεις. Αυτοί που το είδαν συνειδητά είχαν μια μικρή αύξηση της προτίμησης της μπύρας Χ και αυτοί που το είδαν υποσυνείδητα είχαν μια μείωση της προτίμησης για την μπύρα Χ. Τα αποτελέσματα κατέληξαν στο ότι τα υποσυνείδητα μηνύματα δεν έχουν καμία επίδραση στις προτιμήσεις του ανθρώπου.

[Πολλοί πιστεύουν ότι οι διαφημίσεις περιέχουν υποσυνείδητα μηνύματα, κρυμμένες εικόνες σεξουαλικού περιεχομένου και λέξεις που μπορούν να αυξήσουν την δεκτικότητα του ατόμου σε μία καταχώρηση. Αυτή η θεωρία είναι αρκετά διαδεδομένη παρόλο που δεν υπάρχουν αποδείξεις τόσο για την ύπαρξη αυτών των μηνυμάτων όσο και για την υποτιθέμενη αποτελεσματικότητα τους και είναι μάλλον αποκυήματα της φαντασίας ενός και μόνο ατόμου, του W. B. Key. ] [Timothy E. Moore]

{[…] Καθησυχάσθηκα από τον τεχνικό της εταιρίας ότι λόγω του χρόνου που χρειάζεται ένα ηλεκτρόνιο να σαρώσει την οθόνη και την παραμονή του φωσφόρου σε αυτή, είναι τεχνολογικά αδύνατον να προβάλλουμε μία εικόνα πιο γρήγορα απ ότι το μάτι βλέπει. Σε μία βραδινή σκηνή στην τηλεόραση, μπορείτε να δείτε ότι τα φώτα των προβολέων ενός αμαξιού παραμένουν για λίγα δευτερόλεπτα παραπάνω σε σχέση με την υπόλοιπη εικόνα. Αυτό το φαινόμενο λέγεται ουρά κομήτη. Είναι φανερό ότι είναι αδύνατον ακόμα και για το πιο αργό ταχιστοσκόπιο ταχύτητας 1/3.000 του δευτερολέπτου, για το οποίο ο Vicary είχε αρχίσει να μιλάει στις αρχές του 1958 να μπορεί να λειτουργήσει στη σημερινή τηλεόραση.} {Article by Arthur Rogers in the Public Relations Quarterly, Winter 1992}

[Ισχυρισμοί του Merikle του 1988, σχετικοί με τα ακουστικά υποσυνείδητα μηνύματα δοκιμάστηκαν στο παρακάτω τεστ. Σε 17 συμμετέχοντες παρουσιάστηκαν υποσυνείδητα μηνύματα εμπεδωμένα σε λευκό ήχο και εξετάστηκαν τρία signal-to-noise (S/N) ποσοστά. Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν να μαντέψουν το κατά πόσο υπήρχε μήνυμα και τι έλεγε. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι συμμετέχοντες δεν μπόρεσαν να βρουν τι έλεγαν τα μηνύματα, εκτός από κάποια τυχαία ποσοστά.] [Article by J. L. Harris, D. Salus, R. Rerecich, D. Larsen in The Journal of General Psychology, Jan 1996]

[18 άντρες και 18 γυναίκες υποβλήθηκαν σε ταχιστοσκοπική προβολή των φράσεων: MOMMY AND I ARE ONE, DADDY AND I ARE ONE and MYMMO NAD REA ENO τόσο σε υποσυνείδητο όσο και σε υπερσυνείδητο επίπεδο. Η ανάλυση έδειξε ότι τα υποκείμενα δεν αντέδρασαν σε καμία περίπτωση πιο θετικά στις δύο πρώτες φράσεις από ότι στην αναγραμματισμένη. Η αξιοπιστία της υποσυνείδητης ψυχοδυναμικής ενεργοποίησης ως μέθοδος είναι υπό αμφισβήτηση.] [Perceptual and Motor Skills, Dec. 1997]

[Αντικείμενα παρακολούθησαν διαφημίσεις ψάχνοντας να βρουν ένα μήνυμα (τη φράση CHOOSE THIS) η οποία εμφανιζόταν σε διαφορετικά στάδια αντιθέσεων με το φόντο. Μετά πάω κάθε διαφημιστικό, τα υποκείμενα βαθμολογούσαν την τάση τους να ανταποκριθούν θετικά.

Στο πρώτο πείραμα, κανένα μήνυμα (συνειδητό ή υποσυνείδητο) δεν επηρέασε τη βαθμολογία τους σε σχέση με την ανυπαρξία μηνύματος.

Στο δεύτερο πείραμα, τα ποσοστά θετικής απόκρισης ήταν μεγαλύτερα στα εμφανή μηνύματα. Σε αυτά που πέρασαν απαρατήρητα τα αποτελέσματα ήταν αμφιλεγόμενα και μόνο 1/10 σε μέγεθος. Παραδόξως, και στα δύο πειράματα, τα διαφημιστικά που περιείχαν υποσυνείδητα μηνύματα δεν παρέμεναν στη μνήμη των υποκειμένων. Τα μηδαμινά αποτελέσματα των υποσυνείδητων μηνυμάτων σε σχέση με τα συνειδητά βρίσκονται υπό συζήτηση όσον αφορά τους κινδύνους και τις δυσκολίες στην τοποθέτησή τους.] [Article by Kirk H. Smith and Martha Rogers in the Journal of Applied Psychology, Dec 1994]

Στο πέρασμα των χρόνων έχουν γίνει πολλά πειράματα τα οποία υποστηρίζουν ότι τα υποσυνείδητα μηνύματα σε οποιαδήποτε μορφή δεν αποφέρουν κανένα αποτέλεσμα. Θα μπορούσαμε να γεμίσουμε σελίδες στην προσπάθεια να αναφέρουμε μερικά, όπως θα μπορούσαμε να κάνουμε και το αντίθετο για να υποστηρίξουμε την ύπαρξή τους.

Στο παράρτημα του βιβλίου παρατίθενται τρεις συνεντεύξεις από άτομα του χώρου οι οποίες προσφέρουν μία ακόμα άποψη για τη διαφήμιση γενικότερα καθώς και για τα υποσυνείδητα μηνύματα.

U CANnot Do That!

Για το τέλος αφήσαμε την πιο γνωστή περίπτωση υποσυνείδητου μηνύματος, η οποία ήταν ουσιαστικά και η πρώτη εμφάνιση αυτού του φαινομένου και της «χιονοστιβάδας» που ακολούθησε:

Το καλοκαίρι του 1957, και για έξι εβδομάδες, σε ένα drive-in κινηματογράφο στο New Jersey, των Ηνωμένων Πολιτειών, διεξάχθηκε το εξής πείραμα, υπό τον ερευνητή James Vicary:

Κάθε 5″ και καθ’ όλη τη διάρκεια του φιλμ “Picnic” παρεμβαλλόντουσαν οι λέξεις: “THIRSTY? DRINK COKE” “HUNGRY? EAT POPCORN” με τέτοια ταχύτητα που δεν ήταν συνειδητά αναγνώσιμες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα αύξηση των πωλήσεων της Κόκα Κόλα κατά 18% και του Ποπ κορν κατά 58%.

Η αντίπαλη θέση είναι ότι το όλο θέμα ήταν μία φάρσα και ότι κανείς έκτοτε δεν κατάφερε να επιφέρει παρόμοια αποτελέσματα. Λέγεται ότι ο Vicary τελικά παραδέχτηκε ότι είχε παραποιήσει τα αρχικά αποτελέσματα του τεστ και πολλοί κριτικοί πιστεύουν ότι το πείραμα δεν διεξήχθη ποτέ!

Το γεγονός πάντως παραμένει ότι η Federal Communication Committee, το 1974, απαγόρεψε την υποσυνείδητη διαφήμιση στο ράδιο και την τηλεόραση.

Στην Αμερική τουλάχιστον μέχρι το 1990 δεν υπήρχε κανένας νόμος που να απαγορεύει τα υποσυνείδητα μηνύματα. Όπως αναφέρθηκε, υπήρχε μία απαγόρευση από το αντίστοιχο Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο αλλά ασφαλώς δεν είχε την ισχύ ενός νόμου.

Πλέον, σύμφωνα με τον William Gillespie (www.wordwork.org/table/sublimin.html), υπάρχει πληθώρα νόμων από την FTC (Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου), το US Treasury Department (Υπουργείο Οικονομικών) και το ATF (Τμήμα για Αλκοόλ, Καπνά και Όπλα).

Στην Ελλάδα, θεσπίστηκε ο παρακάτω νόμος το 1995, αλλά όπως προέκυψε από την έρευνα σε τυχαίο δείγμα 50 ατόμων μόνο 3 άτομα γνώριζαν με βεβαιότητα ότι υπάρχει, ενώ άλλα 9 απάντησαν:«νομίζω ότι υπάρχει, δεν είμαι σίγουρος».

Ν. 2328/1995 Φ.Ε.Κ. Α 159/03.08.1995

Στο κεφάλαιο 2 (Διατάξεις σχετικά με τον προγραμματισμό), άρθρο 7 (Υποχρεώσεις του ραδιοτηλεοπτικού σταθμού), αναφέρεται:

«1. Όλα τα στοιχεία των προγραμμάτων, με την παρουσίαση και το περιεχόμενό τους, οφείλουν να σέβονται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα των άλλων. Ειδικά, δε πρέπει:

α] να είναι αντίθετα στα χρηστά ήθη και κυρίως να περιέχουν πορνογραφικές σκηνές.

β] να καλλιεργούν τη βία ούτε να είναι δυνατόν να παροτρύνουν σε φυλετικό μίσος.

2. Τα στοιχεία των προγραμμάτων που είναι δυνατόν να βλάψουν τη σωματική, πνευματική και ηθική ανάπτυξη των παιδιών ή των εφήβων δεν πρέπει να μεταδίδονται εφ όσον αυτοί οι τελευταίοι είναι δυνατόν να τα παρακολουθήσουν, λόγω της ώρας μετάδοσης και λήψης.

3. […]»

στο κεφάλαιο 3 (Περί διαφήμισης), άρθρο 11 (Γενικοί κανόνες) αναφέρεται:

«1. Όλες οι διαφημίσεις πρέπει να είναι έντιμες και ειλικρινείς.

2.Η διαφήμιση δεν πρέπει να είναι παραπλανητική ούτε να βλάπτει τα συμφέροντα των καταναλωτών.

3. Η διαφήμιση που απευθύνεται στα παιδιά ή που χρησιμοποιεί τα παιδιά πρέπει να αποφεύγει να βλάπτει τα συμφέροντά τους και να λαμβάνει υπόψη την ιδιαίτερη ευαισθησία τους.

4. Ο διαφημιστής δεν πρέπει να ασκεί καμία συντακτική επίδραση επί του περιεχομένου των εκπομπών»

στο άρθρο 13 (Μορφή και παρουσίαση), αναφέρεται:

«1. Η διαφήμιση πρέπει να αναγνωρίζεται εύκολα ως τέτοια και να διακρίνεται σαφώς από το υπόλοιπο πρόγραμμα με χρήση οπτικών ή ακουστικών μέσων. Κατ αρχήν, πρέπει να μεταδίδεται κατά ομάδες.

2. Η διαφήμιση που απευθύνεται στο υποσυνείδητο απαγορεύεται.

3. Η συγκεκαλυμμένη διαφήμιση απαγορεύεται, ειδικά η παρουσίαση προϊόντων ή υπηρεσιών στις εκπομπές, εφ όσον αυτή γίνεται με διαφημιστικό σκοπό.
4. Η διαφήμιση δεν πρέπει να χρησιμοποιεί ούτε οπτικά ούτε ακουστικά τα πρόσωπα που παρουσιάζουν καθημερινά τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων και τα προγράμματα επικαίρων».

[Από το 1970 αυτοί που εκπέμπουν στην τηλεόραση έχουν απαγορευθεί να χρησιμοποιούν υποσυνείδητα μηνύματα, αλλά οι Reeves και Nass σημειώνουν: «Οι υπολογιστές και το λογισμικό, πάντως, είναι άνευ ρυθμίσεων. Δεν υπάρχουν επίσημες απαγορεύσεις γι αυτές τις τεχνικές πουθενά στο χώρο των πολυμέσων. Συνεπώς, το θέμα της υποβολής έχει αποκτήσει νέα ζωή»] [Feeding Tube, article by William Powers in The New Republic, June 23, 1997]

Το πρόβλημα βέβαια δεν είναι οι νόμοι, αλλά οι αποδείξεις. Πως αποδεικνύει κανείς ότι αυτό που βλέπει για παράδειγμα στα παγάκια είναι ένα γυναικείο στήθος ή οτιδήποτε άλλο; Και πως κερδίζει κανείς μία δίκη από τη στιγμή που όλα τα στοιχεία είναι περιστασιακά; Με το παρόν δικαστικό σύστημα κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο, οπότε είναι ασφαλές να υποθέσουμε ότι ακόμα και όταν οι νόμοι τηρούνται, στην ουσία το άτομο παραμένει ανυπεράσπιστο μπροστά στην ικανότητα ενός καλού γραφίστα στην κάλυψη του οποιουδήποτε μηνύματος. Και η κατάσταση θα παραμένει μέχρι του να αποδειχθεί επιστημονικά η ύπαρξη της υποσυνείδητης αντιληπτικής ικανότητας του ανθρώπου.

Im Done. Now What?

Η απόφασή μου να ασχοληθώ με αυτό το θέμα προέκυψε από δύο παράγοντες:

την πεποίθηση ότι το μυαλό του ανθρώπου είναι ικανό να καταφέρει πολύ περισσότερα πράγματα από όσα φανταζόμαστε και το πείραμα του 1957 στον κινηματογράφο του New Jersey που προανέφερα, για το οποίο είχα διαβάσει κάτι σχετικό.

Όταν διάβασα το άρθρο του κ. Stuart Rogers που ανέλυε λεπτομερώς τα γεγονότα που δημιούργησαν το μύθο γύρω από αυτό το πείραμα και ουσιαστικά κατέρριπτε κάθε πιθανότητα ύπαρξής του ομολογώ ότι απογοητεύθηκα. Αισθάνθηκα προδομένη από τα προσωπικά μου πιστεύω. Τελικά όμως, μέσα από αυτό το ταξίδι στο υποσυνείδητο ανακάλυψα ότι ακόμα και όταν ένα πείραμα ή μία θεωρία αποδεικνύεται λανθασμένη ή ψευδής αυτό δε σημαίνει ότι όλα όσα συσχετίζονται με αυτή είναι εσφαλμένα. Εξάλλου πολλές θεωρίες, στη διάρκεια της ανθρωπότητας, θεωρούντο αβάσιμες μέχρι που κάποιος βρέθηκε να τις επικυρώσει.

Αυτή η έρευνα βασίστηκε κατά ένα μεγάλο μέρος στις θεωρίες του καθηγητή Bryan Wilson Key και στο βιβλίο που έγραψε το 1989 το οποίο ομολογουμένως ήταν ένα συνταρακτικό βιβλίο στην ανάγνωσή του. Όταν συνέχισα την έρευνα σε άλλους χώρους ανακάλυψα την τάση από πολύ κόσμο να επιτίθεται σε προσωπικό επίπεδο στο συγγραφέα αποκαλώντας τον έως και φαντασιόπληκτο . Δεν είμαι σε θέση να γνωρίζω το κατά πόσο όλα όσα αναφέρονται στο βιβλίο του είναι βάσιμα αλλά το ίδιο ισχύει και για όλα τα υπόλοιπα βιβλία που μελέτησα.

Σκοπός αυτής της έρευνας δεν είναι να πείσει τον αναγνώστη για οτιδήποτε, απλά μέσα από την παράθεση κάποιων στοιχείων να υπενθυμίσει στο κοινό ότι τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται.

Πολλοί σίγουρα θα διαφωνήσουν με τα ευρήματα της επεξεργασίας των διαφημίσεων, άλλοι πάλι θα τα βρουν ακραία ή και αστεία. Η αλήθεια είναι άλλωστε ότι κι εγώ, ιδιαίτερα στην αρχή, δεν μπορούσα να διακρίνω τίποτα από όλα όσα περιέγραφαν ότι υπήρχαν σε αυτές τις διαφημίσεις ή και ότι πολλές φορές θεωρούσα ότι έδειχναν υπερβάλλοντα ζήλο.

Όπως και να έχει, το γεγονός παραμένει ότι όποτε κοιτάζω πλέον μια διαφήμιση προσπαθώ να την αναλύω πιο κριτικά και να ψάχνω για τυχόν μηνύματα -υποσυνείδητα ή όχι- που προσπαθούν να μου περάσουν. Αυτό βέβαια έχει και το μειονέκτημα του ότι χάνεται λίγη από τη μαγεία των διαφημίσεων, αλλά ως γνωστόν δεν μπορεί κανείς να τα έχει όλα.

Εδώ θα ήθελα να τονίσω ότι αυτή η έρευνα θα μπορούσε να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο, γιατί το θέμα των υποσυνείδητων μηνυμάτων είναι πραγματικά μεγάλο, αλλά ο περιορισμός των 10.000 λέξεων μας αναγκάζει να μην επεκταθούμε ιδιαίτερα. Μακάρι στο μέλλον να βρεθεί κάποιος με το ανάλογο ενδιαφέρον και να συνεχίσει αυτή την έρευνα.

Τα πειράματα και οι θεωρίες πάνω στο υποσυνείδητο συνεχίζονται όπως άλλωστε και η ανάγκη για ευρηματικότερες και πιο αποτελεσματικές διαφημίσεις. Το τι θα συμβεί στο μέλλον και το κατά πόσο ο κόσμος θα χρησιμοποιεί καθημερινά υποσυνείδητες κασέτες για να αδυνατίσει, για να κόψει το κάπνισμα ή να βελτιώσει τις επιδόσεις του παραμένει άγνωστο. Όπως άγνωστο παραμένει αν η υπερβολική ή παράνομη χρήση τέτοιων μηνυμάτων θα οδηγήσει τον κόσμο σε μία πλήρως χειραγωγημένη κοινωνία.

Προσωπική μου άποψη είναι ότι ο εγκέφαλός μας από τη στιγμή που παραμένει κατά το μεγαλύτερο μέρος του αχαρτογράφητος σίγουρα θα κατέχει και άλλες μυστηριώδεις ικανότητες και γιατί όχι την αδυναμία ( του να επηρεάζεται ανεξάρτητα της αντίληψής μας.

Θέλω να πιστεύω ότι, ακόμα και αν αποδειχθεί επιστημονικά η αποτελεσματικότητα των υποσυνείδητων μηνυμάτων, ο κόσμος θα τα χρησιμοποιήσει μόνο προς όφελος του κοινού καλού και της εξέλιξης της ανθρώπινης υπόστασης.

Αναδημοσίευση από:

http://users.hol.gr/~bpd/thesisgr.html

Μεταφορά από σχετικά δημοσιεύματα του blog μας.

(πηγή: http://www.egolpion.com/0D021DB4.el.aspx)

ΟΜΟΙΟΠΑΘΗΤΙΚΗ:

ΕΠΙΣΤΗΜΗ Ή ΜΑΓΕΙΑ;

Νίκου Δήμου

… Η έρευνα που έκανα με οδήγησε στο συμπέρασμα ότι η ομοιοπαθητική δεν είναι επιστήμη. Δεν ανταποκρίνεται σε κανένα ορισμό και σε κανένα κριτήριο από αυτά που ορίζουν την επιστημονική σκέψη και πρακτική.

Και είναι απόλυτα φυσικό: όταν διατυπώθηκε αυτή η θεωρία, το 1810, από τον Γερμανό Hahneman – δεν γνωρίζαμε ακόμα τίποτα από το πως κινούνται και δρουν οι νοσογόνοι παράγοντες. Ούτε τα μικρόβια είχαν ανακαλυφθεί, ούτε οι ιοί, ούτε οι βάκιλοι. Τα βακτηρίδια ανακαλύφθηκαν, ταξινομήθηκαν και συσχετίστηκαν με ασθένειες πολλά χρόνια μετά.

Ο Hahneman πήρε την συλλογιστική του από την συμπαθητική μαγεία. Εκεί, κάνεις ομοιοπαθητικές ενέργειες για να ξορκίσεις το κακό ή να το επιφέρεις. Ή λογική του στηρίζεται σε καθαρά μεταφυσικές προϋποθέσεις.

Οι ομοιοπαθητικοί ισχυρίζονται ότι τα φάρμακά τους λειτουργούν με βάση την ιπποκράτειο αρχή «διά τα όμοια νόσος γίνεται και διά τα όμοια προσφερόμενα εκ νοσευόντων υγιαίνονται» (δηλαδή: με αυτά που προκαλούν την νόσο, με τα ίδια την θεραπεύει).Ας αφήσουμε που κανείς πια δεν ασκεί την ιατρική του Ιπποκράτη, ακόμα και αυτή η πρακτική, ισχύει μόνο για το πρώτο χάπι της ομοιοπαθητικής θεραπείας. Τα υπόλοιπα χάπια (ένα κάθε μέρα) περιέχουν υποτίθεται την ίδια ουσία ή μίγμα με το πρώτο, αλλά σε πάρα πολύ μεγάλη αραίωση. Τόσο μεγάλη, που έρευνες έχουν δείξει ότι συνήθως περιέχουν κατά μέσο όρο δυο-τρία μόρια της αρχικής ουσίας, και σε μερικές περιπτώσεις κανένα! «Είναι το ίδιο σαν να πιεις ένα ποτήρι νερό» είπε στον Observer (26.12.2005) ο Edzard Ernst καθηγητής εναλλακτικής ιατρικής στο πανεπιστήμιο του Exeter.

Όποτε υποβλήθηκε σε πειραματικό έλεγχο, η ομοιοπαθητική απέτυχε. Χαρακτηριστική είναι η έρευνα που δημοσιεύθηκε το περασμένο καλοκαίρι στο Lancet (in.gr 27.8.05). To συμπέρασμα της: οι ομοιοπαθητικές θεραπείες έχουν παραπλήσια δραστικότητα με τα ψευδοφάρμακα (placebo) τα οποία χορηγούνται στους ασθενείς για να τους κάνουν να νομίζουν ότι είναι καλύτερα.

Μάλιστα, το Lancet αναφέρει σε κύριο άρθρο που συνοδεύει τη σχετική έρευνα ότι ο χρόνος για περαιτέρω μελέτες έχει πια λήξει, οι γιατροί πρέπει να είναι ειλικρινείς με τους ασθενείς τους όσον αφορά την «έλλειψη ωφέλειας» της ομοιοπαθητικής.

Στην έρευνα αυτή. την μεγαλύτερη που έγινε επάνω στο θέμα, οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βέρνης στην Ελβετία, με επικεφαλής τον Ματίας Έγκερ, συνέκριναν κλινικές δοκιμές ομοιoπαθητικών φαρμάκων με συγκρίσιμες μελέτες της κλασσικής ιατρικής. Η ομάδα ανασκόπησε τη διεθνή βιβλιογραφία για το διάστημα 1995-2003 και εντόπισαν 110 έρευνες της ομοιοπαθητικής και 110 αντίστοιχες ιατρικές μελέτες.

Στη συνέχεια, χρησιμοποίησαν εξελιγμένα στατιστικά εργαλεία για να βαθμολογήσουν τα αποτελέσματα των μελετών όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του δοκιμαζόμενου φαρμάκου. Όσες μελέτες έφεραν σκορ κάτω από 1,0 θεωρήθηκαν αποτελεσματικές, συγκρινόμενες με placebo.

Η γενική βαθμολογία υπολογίστηκε στο 0,96 για την ομοιοπαθητική και 0,67 για την κλασσική ιατρική, όπως αναφέρει το Reuters. Ο Δρ Έγκερ καταλήγει έτσι στο συμπέρασμα ότι τα αποτελέσματα δεν προσφέρουν: «καμία πειστική ένδειξη ότι η ομοιοπαθητική ήταν ανώτερη από το placebo, ενώ για τη συμβατική ιατρική παρέμενε ένα σημαντικό όφελος».

Αλλά και ο καθηγητής Ernst, που αναφέραμε πιο πάνω, έκανε δύο πειράματα. Στην μία περίπτωση χορήγησε σε μία ομάδα από εγχειρισμένους ασθενείς ένα κλασικό ομοιοπαθητικό φάρμακο, το βάμμα αρνικής, που υποτίθεται ότι θεραπεύει τα τραύματα. Στην άλλη ομάδα έδωσε ένα όμοιο ψευτο-placebo. Ήταν τυφλό τεστ – οι ασθενείς, αλλά και οι γιατροί δεν γνώριζαν ποιος έπαιρνε τι. Δεν υπήρξε καμία διαφορά στην αποθεραπεία των τραυμάτων.

Σε μία άλλη μελέτη ανέθεσε σε πέντε ομοιοπαθητικούς να παρακολουθήσουν παιδιά που έπασχαν από άσθμα. Είπε στον Observer: «Υποτίθεται ότι τα παιδιά αντιδρούν καλύτερα από τους ενήλικες στην ομοιοπαθητική και ότι το άσθμα ανταποκρίνεται ειδικά καλά σε ομοιοπαθητικές θεραπείες. Όμως και πάλι δεν βρήκαμε καμία ένδειξη ότι η ομοιοπαθητική έχει αποτελέσματα».

Παρόλη την απουσία οποιωνδήποτε επιστημονικών αποδείξεων για την αποτελεσματικότητα της, η ομοιοπαθητική έχει γίνει κάτι σαν θρησκεία, με φανατικούς υποστηρικτές. Έτσι, κάτω από την πίεση των οργανωμένων οπαδών, το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Μεγάλης Βρετανίας χρηματοδοτεί πέντε ομοιοπαθητικά νοσοκομεία. Στις ΗΠΑ ο οφθαλμίατρος και πολιτικός Royal Samuel Copeland (ήταν γερουσιαστής από το 1923 ως το 1938), φανατικός ομοιοπαθητικός, κατάφερε να περάσει από το Κογκρέσο την Ομοιοπαθητική Φαρμακοποιία στο Food and Drug Act του 1938, δίνοντας στην ομοιοπαθητική μία νόμιμη υπόσταση.

Όλα αυτά δεν θα ενοχλούσαν κανένα αν δεν αφορούσαν την υγεία των ανθρώπων. Υπάρχουν συχνές περιπτώσεις – πολλοί γιατροί θα σας διηγηθούν ανάλογες – όπου κάποιος ασθενής, επιμένοντας στις ομοιοπαθητικές θεραπείες, έχασε την υγεία του – καμιά φορά και την ζωή του. Φυσικά ο κάθε πολίτης είναι ελεύθερος να εμπιστευτεί την τύχη του – και των δικών του – όπου θέλει: στον αστρολόγο, στο μέντιουμ, ακόμα και στον μάγο της φυλής. Αλλά θα πρέπει να είναι ενήμερος για τις πιθανές επιπτώσεις…

Πηγή :http://nikosdimou.blogspot.com. Το είδα εδώ.

ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ www.egolpion.com

3  ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ  2011

Ο Σύλλογος Φίλων της Μονής Βατοπαιδίου προσφέρουν, μέσω του Αντιαιρετικού Εγκολπίου, ένα βιβλίο σε μορφή pdf  σχετικό με το ιδιοκτησιακό καθεστώς στη λίμνη Βιστωνίδα. Πατήστε εδώ.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΩΝ

(10.12.1999) α. Γενικές ἀρχές

1) ῾Η ᾿Εκκλησία, ἀντικρύζει τὶς μεταμοσχεύσεις, ὅπως καὶ κάθε τι ποὺ σχετίζεται μὲ τὴν ὑγεία τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὴν πάλη του μὲ τὸν θάνατο, μὲ ἰδιαίτερη συμπάθεια, κατανόηση καὶ αἴσθημα σοβαρότητος. ᾿Αντιλαμβάνεται καὶ τὸ μέγεθος τοῦ προβλήματος καὶ τὶς δυνατότητες ποὺ παρέχουν οἱ μεταμοσχεύσεις καθὼς καὶ τὸ μεγάλο της χρέος ἀπέναντι στὴν κοινωνία, στὴν ἰατρικὴ πράξη, στοὺς λῆπτες ἀλλὰ καὶ στοὺς δυνητικοὺς δότες. Καὶ τὸν λήπτη θέλει νὰ βοηθήσει, ἀλλὰ καὶ τὸν δωρητή ὀφείλει νὰ σεβασθεῖ.
2) Τὸ κριτήριο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἠθικῆς τῶν μεταμοσχεύσεων, ὅπως καὶ κάθε προβλήματος, εἶναι πνευματικό. Ἂν κάτι βλάπτει τὴν ψυχὴ ἢ ὑποβιβάζει τὶς πνευματικὲς ἀξίες, ἀνεπιφύλακτα τὸ ἀπορρίπτει. Ἀντιθέτως, ἐὰν τὸ ἐπὶ μέρους ἐπιστημονικό ἐπίτευγμα εἶναι συμβατὸ μὲ τὴ θεολογικὴ παράδοση, διδασκαλία καὶ ἐμπειρία της, τὴν ἰδιοφυῆ ἀνακάλυψη τὴν ἀντιμετωπίζει μὲ τὴν τόλμη τῆς πνευματικῆς καινοτομίας της. Οὔτε μὲ τὸν ὀρθολογιστικὸ σχολαστικισμὸ ἔχει σχέση, οὔτε σὲ πολιτικὲς σκοπιμότητες ὑποχωρεῖ, οὔτε μὲ τὴν ἐκκοσμίκευση συντάσσεται.
3) Κάθε τι ποὺ ὑπερβαίνει τὸν ἀτομικισμὸ καὶ τὴν φιλοζωία καὶ συνδέει τοὺς ἀνθρώπους μὲ σχέση ἀμοιβαιότητος καὶ κοινωνίας, κάθε τι ποὺ ἀποδεικνύει τὴν ὑπεροχὴ τῆς πνευματικῆς ζωῆς ἐπὶ τῆς βιολογικῆς ἐπιβιώσεως, ἡ ᾿Εκκλησία τὸ προστατεύει καὶ τὸ ὑποστηρίζει. ᾿Αλλὰ καὶ μπροστὰ στὸ μυστήριο τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου καθὼς καὶ τῆς ψυχοσωματικῆς συμφυΐας τοῦ ἀνθρώπου στέκεται μὲ σεβασμὸ καὶ ἰδιάζουσα εὐαισθησία.

β. Εἰδικὲς ἀρχὲς

4) Οἱ μεταμοσχεύσεις μεταμορφώνουν τὸ δράμα τοῦ λήπτη σὲ ἐλπίδα ζωῆς. Ἡ ᾿Εκκλησία θὰ μποροῦσε μὲσα ἀπὸ τὴν φιλανθρωπία της νὰ τὶς εὐλογήσει, μὲ τὴν ἀδιαπραγμάτευτη ὅμως προϋπόθεση ὅτι κατὰ τὴ μεταμοσχευτικὴ διαδικασία προστατεύεται ἡ συνείδηση τοῦ δότη καὶ δὲν παραβιάζονται οἱ πνευματικὲς ἀξίες.
5) Kάθε λογικὴ ἀποδοχῆς τῶν μεταμοσχεύσεων ἀπὸ τὴν ᾿Εκκλησία ἔχει τρεῖς ἄξονες·
α) ῾Η ᾿Εκκλησία αἰσθάνεται μὲν τὸ φιλάνθρωπο χρέος της ἀπέναντι στὸν λήπτη -ποὺ ἔχει ἀνάγκη νὰ ζήσει-, ἀντιλαμβάνεται ὅμως περισσότερο τὸν ρόλο της δίπλα στὸν δότη -ποὺ μπορεῖ ἐλεύθερα νὰ προσφέρει. ᾿Επ᾿ οὐδενὶ λόγῳ καὶ μὲ κανένα τρόπο δὲν θυσιάζει τὸν σεβασμὸ πρὸς τὸ δότη στὴν ἀνάγκη ἐπιβιώσεως τοῦ λήπτη. Ὁ σκοπὸς δὲν εἶναι νὰ ζήσει ὁ λήπτηςּ ὁ σκοπὸς εἶναι νὰ δώσει ὁ δότης. Ὁ λήπτης λαμβάνει θνητὸ σῶμαּ ὁ δότης δίνει ἀπὸ τὴν ἀθάνατη ψυχή του. Ὅσο ἀνώτερη εἶναι ἡ ψυχὴ ἀπὸ τὸ σῶμα τόσο μεγαλύτερο εἶναι τὸ πνευματικὸ ὄφελος τοῦ δότη ἀπὸ τὸ βιολογικὸ κέρδος τοῦ λήπτη. «Μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν» (Πραξ. κ´ 35).
β) ῾Η δωρεὰ ὀργάνου πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ περιλαμβάνει τὴν «συνειδητὴ συναίνεση» τοῦ δότη, δηλαδὴ ὁ δότης πρέπει ἐν ἐπιγνώσει, ἐλεύθερα καὶ ἀβίαστα νὰ ἔχει συγκατατεθεῖ στὴν ἀφαίρεση τῶν ὀργάνων του, ἂν τυχὸν ἀπὸ κάποια αἰτία καταστεῖ ἐγκεφαλικὰ νεκρός. Ὁ δότης πρέπει νὰ ἐνεργεῖ ὡς δωρητής. Καὶ
γ) ῾Η ᾿Εκκλησία μπορεῖ νὰ δεχθεῖ τὶς μεταμοσχεύσεις μόνο μέσα σὲ ἀτμόσφαιρα ἀγάπης, συναλληλίας, ἐνίοτε αὐτοθυσιαστικοῦ φρονήματος, ἐξόδου ἀπὸ τὸν κλοιὸ τῆς φιλαυτίας καὶ φιλοζωίας μας -ποτὲ ὠφελιμιστικῆς ἢ χρησιμοθηρικῆς λογικῆς ποὺ ἀποξενώνει τὸ «δότη» ἀπὸ τὴν προσφορά του.
Κατόπιν τούτων, οἱ μεταμοσχεύσεις προσεγγίζονται ὡς ἀφορμὴ μετάδοσης ζωῆς σὲ μερικοὺς ἀνθρώπους, κυρίως ὅμως ὡς εὐκαιρία μετάγγισης πνευματικοῦ ἤθους στὴν κοινωνία.

γ. ῾Ο ρόλος τῆς ἰατρικῆς

6) ῾Η ἰατρικὴ φροντίζει γιὰ τὴν ἀποκατάσταση ἢ τὴ βελτίωση τῆς ὑγείας τοῦ ἀνθρώπου καὶ κατ’ ἐπέκταση γιὰ τὴν παράταση τῆς ζωῆς του. Ἡ θεολογία δὲν ἐμποδίζει τὴν ἰατρικὴ στὴν προσπάθεια αὐτή, ἀλλὰ καὶ δὲν ἀγνοεῖ τὴ σχετικότητά της. Παράλληλα, προβάλλει καὶ ὁρισμένες προϋποθέσεις γιὰ τὴν ὀρθὴ ἀνάπτυξη καὶ ἄσκησή της. Οἱ προϋποθέσεις αὐτὲς εἶναι δύο: α) ῾Ο σεβασμὸς τοῦ προσώπου καὶ β) ἡ ὠφέλεια τοῦ πλησίον.
7) Ἐπίσης, ἡ ἰατρικὴ ἐπιστήμη, ὅπως ἐπίσης καὶ οἱ ἰατρικὲς ἔρευνες, πρέπει νὰ ἐπιτελοῦνται μέσα στὰ πλαίσια τῶν ἰατρικῶν καὶ βιοηθικῶν δεοντολογικῶν κανόνων, οἱ ὁποῖοι προστατεύουν τὸν ἄνθρωπο ὡς προσωπικότητα. Οἱ γιατροὶ πρέπει νὰ ἐργάζονται μὲ ταπείνωση καὶ βαθύτατη αἴσθηση ὅτι εἶναι ὄργανα τοῦ Θεοῦ πρὸς ἐξυπηρέτηση τοῦ ἀνθρώπου.

δ. ῾Η δυνατότητα προσφορᾶς ὀργάνων

8) ῾Η ζωὴ εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ, τὸ ὁποῖο δὲν μᾶς χαρίζεται γιὰ νὰ βιώνουμε τὴ φιλαυτία καὶ τὴν κτητικότητά μας, ἀλλὰ μᾶς προσφέρεται γιὰ νὰ εἶναι τόσο δική μας, ὥστε νὰ μποροῦμε ἀκόμη καὶ νὰ τὴν προσφέρουμε μὲ ἀγάπη. ῾Ο καλύτερος τρόπος ἐπιστροφῆς της στὸν Θεὸ εἶναι ἡ προσφορά της ἀπὸ ἀγάπη στὸν πλησίον· «οὐκ ἔστιν ἄλλως σωθῆναι εἰ μὴ διὰ τοῦ πλησίον» (Ἅγιος Μακάριος Αἰγύπτιος).
9) Τὸ φρόνημα καὶ ἡ διάθεση τῆς αὐτοπροσφορᾶς ἀποτελοῦν τὸν πνευματικὸ ἄξονα τῆς ἠθικῆς τῆς ᾿Εκκλησίας στὸ θέμα τῶν μεταμοσχεύσεων. ῾Ο ἀποστολικὸς λόγος «ἐν τούτῳ ἐγνώκαμεν τὴν ἀγάπην ὅτι ἐκεῖνος ὑπὲρ ἡμῶν τὴν ψυχὴν αὐτοῦ ἔθηκε· καὶ ἡμεῖς ὀφείλομεν ὑπὲρ τῶν ἀδελφῶν τὰς ψυχὰς τιθέναι» (Α´ ᾿Ιω. γ´ 16) διαλύει κάθε ἀμφιβολία γιὰ τὸ ὅτι ἡ προσφορὰ τῆς ζωῆς, καὶ συνεπῶς καὶ ἡ δωρεὰ σώματος, δὲν εἶναι πράξεις αὐτοκτονίας ἢ εὐθανασίας, ἀλλά μποροῦν νὰ ἀποτελοῦν ἐκφράσεις τῆς «μείζονος ἀγάπης», περὶ τῆς ὁποίας κάνει λόγο ὁ ἴδιος ὁ Κύριος κατὰ τὴν παράδοση τῶν τελευταίων Του ὑποθηκῶν στοὺς μαθητές·«μείζονα ταύτης ἀγάπην οὐδεὶς ἔχει ἵνα τις τὴν ψυχὴν αὐτοῦ θῇ ὑπὲρ τῶν φίλων αὐτοῦ» (᾿Ιω. ιε´ 13). ῾Η προσφορὰ τῆς ζωῆς εἶναι τὸ μεῖζoν· ἡ προσφορὰ τῶν ὀργάνων εἶναι τὸ εὐλογημένο ἔλασσον. Οἱ παραπάνω ἁγιογραφικὲς ἀναφορὲς μεταθέτουν τὸ ἠθικὸ πρόβλημα ἀπὸ τὸ σχολαστικὸ προσδιορισμὸ τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου στὸ σεβασμὸ καὶ τὴν ἐλεύθερη ἔκφραση τοῦ αὐτεξουσίου.
10) Στὴν περίπτωση λοιπὸν ποὺ κάποιος ἐπιθυμοῦσε νὰ προσφέρει τὰ ὄργανά του, ἀκόμη κι ἂν ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος δὲν ταυτιζόταν μὲ τὸν ὁριστικὸ χωρισμὸ τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὸ σῶμα, μαζὶ μὲ τὰ ὄργανά του θὰ εἶχε προσφέρει καὶ τὴ ζωή του. ῾Η πράξη του δὲν θὰ περιεῖχε μόνο τὸ στοιχεῖο τῆς προσφορᾶς, ἀλλὰ καὶ αὐτὸ τῆς αὐτοθυσίας.
11) ῾Η ᾿Εκκλησία εὐνοεῖ καὶ ἐνθαρρύνει τὴν προσφορὰ ἑνὸς ἀπὸ τὰ διπλᾶ μας ὄργανα (νεφρά) ἢ ἱστῶν (δέρματος, μυελοῦ τῶν ὀστῶν, αἵματος), ἀπὸ ζῶντα δότη.

ε. Περὶ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου

12) ῾Η ᾿Εκκλησία σέβεται καὶ ἐμπιστεύεται τὴν ἰατρικὴ ἔρευνα καὶ κλινικὴ πράξη. Γι᾿ αὐτό, ἂν καὶ δὲν εἶναι ἁρμόδια, θὰ μποροῦσε νὰ δεχθεῖ τὴν διεθνῶς ὁμόφωνη ἄποψη ὅτι ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος ταυτίζεται μὲ τὸ ἀμετάκλητο βιολογικὸ τέλος τοῦ ἀνθρώπου.
῾Ο ἐγκεφαλικὸς θάνατος ἀποτελεῖ γεγονὸς ὁριστικῆς καὶ ἀνεπίστρεπτης καταστροφῆς τοῦ ἐγκεφάλου καὶ κατάσταση πλήρους ἀπώλειας αἰσθήσεων καὶ συνειδήσεως. Κατ’ αὐτὸν ἡ ἀναπνευστικὴ λειτουργία συντηρεῖται μόνον μηχανικά, ἡ δὲ διακοπὴ τῆς τεχνητῆς ὑποστηρίξεως ὁδηγεῖ σὲ σχεδὸν ἄμεση παύση καὶ τῆς καρδιακῆς λειτουργίας.
13) Αὐτὸ ποὺ στὴν οὐσία κάνει ἡ τεχνητὴ ὑποστήριξη τῆς ἀναπνοῆς εἶναι ὅτι προσωρινὰ ἀναχαιτίζει τὴν διαδικασία ἀποσυνθέσεως τοῦ σώματος ὄχι ὅμως καὶ τὴν ἀναχώρηση τῆς ψυχῆς.
14) ῾Ο ἐγκεφαλικὸς θάνατος πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ διαφοροποιηθεῖ ἀπὸ τὴν φυτικὴ κατάσταση -ποὺ συνήθως ὀνομάζεται «κλινικὸς θάνατος». Κατ’ αὐτήν, τὸ ἐγκεφαλικὸ στέλεχος λειτουργεῖ καὶ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον δὲν ἀπαιτεῖται τεχνητὴ ὑποστήριξη.
15) ᾿Επειδὴ ὑπάρχει πάντοτε ὁ κίνδυνος -σὲ μεμονωμένες εὐτυχῶς περιπτώσεις-, ἀπροσεξίας, λάθους ἢ καὶ ἀσέβειας πρὸς τὸ γεγονὸς τοῦ θανάτου, ἡ ᾿Εκκλησία μαζὶ μὲ τὴν πλειοψηφία τοῦ ἰατρικοῦ καὶ νοσηλευτικοῦ κόσμου καὶ τῶν ἁρμοδίων κοινωνικῶν φορέων, ἀπαιτεῖ τὴν ἐξασφάλιση τῆς ἀκριβοῦς τηρήσεως τῶν διεθνῶς ἀποδεκτῶν κριτηρίων διαγνώσεως τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου. ῎Ετσι:
α) εἶναι ἀπαραίτητη ἡ τεκμηριωμένη καὶ σαφὴς διαπίστωση τῶν αἰτίων τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου.
β) ῾Η πιστοποίηση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου πρέπει νὰ γίνεται ἀπὸ ἐπιτροπὴ εἰδημόνων ποὺ νὰ μὴν ἔχουν καμμία σχέση ἐξαρτήσεως ἀπὸ τὶς μεταμοσχευτικὲς ὁμάδες καὶ ἐπὶ τῇ βάσει τῶν ὑφισταμένων κλινικῶν καὶ ἐργαστηριακῶν κριτηρίων.
γ) Τὰ κριτήρια τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου δὲν εἶναι ἐπαρκῆ ἂν εἶναι μόνον κλινικά. Πρέπει νὰ προστεθοῦν καὶ ἐργαστηριακά (ἀξονικὴ τομογραφία καὶ ἕνα ἠλεκτροεγκεφαλογράφημα) ὥστε νὰ ἐπιβεβαιωθεῖ, κατὰ τὸ δυνατόν, ὄχι μόνο ἡ παύση τῶν λειτουργιῶν τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους, ἀλλὰ καὶ τοῦ φλοιοῦ. ῞Οπου δὲν ὑπάρχει ἐμφανὴς αἰτία ἐγκεφαλικῆς βλάβης πρέπει νὰ ἐπαναλαμβάνονται οἱ ἐξετάσεις γιὰ μεγαλύτερη ἐπιβεβαίωση, ἀκόμη κι ἂν αὐτὴ ἡ καθυστέρηση ὁδηγεῖ σὲ ἀπώλεια τῶν ὀργάνων.
δ) Πρὶν ἀπὸ τὶς δοκιμασίες τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου θὰ πρέπει νὰ ἔχουν προηγηθεῖ οἱ βιοχημικὲς ἐξετάσεις ποὺ νὰ παρουσιάζουν φυσιολογικὲς τιμὲς (ὄχι οὐρία οὔτε ἠλεκτρολυτικὲς διαταραχές). ᾿Επίσης, γιὰ νὰ ἐλεγχθεῖ ὁ ἐγκεφαλικὸς θάνατος πρέπει νὰ ἔχουν παρέλθει τουλάχιστον 24 ὧρες ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ τοῦ συμβάντος.
16) ῾Ο ἔλεγχος ἂν κάποιος εἶναι δότης (δηλαδὴ ἂν ὑπάρχει συναίνεση) πρέπει νὰ γίνεται μετὰ τὴν ὁριστικὴ διάγνωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, ὥστε αὐτὴ νὰ εἶναι κατὰ τὸ δυνατὸν ἀμερόληπτη καὶ ἀνεπηρέαστη.
17) Σύμφωνα μὲ ὅλα τὰ παραπάνω, ἡ δωρεὰ ὀργάνων ἀπὸ ἐγκεφαλικὰ νεκροὺς δότες καθὼς καὶ ἡ νηφάλια καὶ συνειδητὴ ἀπόφαση ὑγιοῦς ἀνθρώπου νὰ προσφέρει κάποιο ὄργανό του σὲ πάσχοντα συνάνθρωπο, ὡς πράξεις φιλαλληλίας καὶ ἀγάπης, εἶναι σύμφωνες μὲ τὴ διδασκαλία καὶ τὸ φρόνημα τῆς ᾿Εκκλησίας μας.

στ. Περὶ συνειδητῆς καὶ εἰκαζομένης συναινέσεως

18) Ἡ δωρεὰ προϋποθέτει τὴ «συνειδητὴ συναίνεση» τοῦ δότη σ᾿ αὐτὸ ποὺ κάνει. Κάθε τι ποὺ «εἰκάζει» τὴ βούλησή του ἀποτελεῖ παρέμβαση στὸ αὐτεξούσιο καὶ δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ γίνει ἀποδεκτό.
19) ῾Η «συνειδητὴ συναίνεση» ἀποτελεῖ πράξη αὐταπάρνησης, καὶ ἀγάπης, ποὺ συνδέει τὸ δωρητὴ μὲ τὸ γεγονὸς τοῦ θανάτου του, ποὺ ἐπισυμβαίνει μὲ τρόπο τραγικὸ καὶ σὲ σχετικὰ νεαρὴ ἡλικία. Ἐπίσης, ἐνέχει τὶς ἀρετὲς τῆς ἀνιδιοτέλειας, τῆς ἄρνησης τῶν φυσικῶν δικαιωμάτων, τῆς ἐμπιστοσύνης καὶ τοῦ ἐνδιαφέροντος γιὰ τοὺς ἄλλους, τῆς αὐτοπροσφορᾶς καὶ τῆς ἀπαλλαγῆς ἀπὸ τὸ φρόνημα τῆς φιλοζωίας.
20) Ἡ ᾿Εκκλησία, ἀσκώντας τὴν μεταμοσχευτικὴ ποιμαντική της, ἴσως ἐξασφαλίσει ἕναν ἀριθμὸ μοσχευμάτων καὶ συντελέσει ἔτσι στὴν ἐπιβίωση ἀντίστοιχων ἀνθρώπων (ἀνάλογα μὲ τὸ ποσοστὸ ἐπιτυχίας τῶν μεταμοσχευτικῶν ἐπεμβάσεων). Μὲ τὴν προϋπόθεση ὅμως τῆς συνειδητῆς συναινέσεως, αὐτοὶ ποὺ πνευματικὰ καλλιεργοῦνται εἶναι πολλοὶ περισσότεροι -ὅσοι ἔχουν συνειδητὰ δώσει τὴν συναίνεσή τους. Ἀπὸ αὐτοὺς θὰ προέλθουν οἱ ὁπωσδήποτε λιγότεροι δότες. ῾Η ᾿Εκκλησία δὲν εἶναι στραμμένη μόνο στοὺς πραγματικοὺς ἀλλὰ καὶ στοὺς δυνητικοὺς δότες.
῾Ο δότης μπορεῖ μὲν νὰ ὠφελεῖ μὲ τὴν προσφορά του, ὠφελεῖται ὅμως κυρίως μὲ τὴν πράξη τῆς συναίνεσής του. Σώζει βιολογικὰ μὲν τὸν λήπτη πνευματικὰ δὲ τὸν ἑαυτό του.
21) ῾Η συναίνεση δὲν εἶναι κάτι δευτερεῦον ποὺ θὰ μποροῦσε νὰ ἐπισκιασθεῖ ἀπὸ ὁποιαδήποτε ἄλλη πράξη (π.χ. ἀπογραφή, ἔκδοση ταυτότητος κ.τ.λ.). Θὰ πρέπει ἡ δήλωσή της νὰ εἶναι ἐλευθέρα καὶ ἀπόλυτα συνειδητή, καρπὸς ὥριμης σκέψης. Γι᾿ αὐτό, καλὸ θὰ ἦταν νὰ διατυπώνεται ἐντελῶς ἀνεξάρτητα ἀπὸ ὁποιαδήποτε ἄλλη κοινωνικὴ πράξη καὶ μὲ τὴν προϋπόθεση τῆς σωστῆς καὶ ἀβίαστης ἐνημερώσεως.

ζ. Περὶ συγγενικῆς συναινέσεως

22) ῾Η ᾿Εκκλησία ὑπὸ ὅρους καὶ κατ’ οἰκονομία, μέσα στὴν προοπτικὴ τῆς ἱερότητος τῶν συγγενικῶν δεσμῶν καὶ τῆς ἐπιδιωκόμενης καλλιέργειας τῶν σχέσεων κοινωνίας, θὰ μποροῦσε νὰ δεχθεῖ καὶ τὴν ὑποκατάσταση τῆς βουλήσεως τοῦ δότη ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς, βέβαια μὲ τὸ δεδομένο ὅτι αὐτὴ δὲν ἀντιτίθεται πρὸς τὴ δική του. ῾Η πρόνοια γιὰ τοὺς οἰκείους ἀποτελεῖ ἔκφραση πίστεως (Α´ Τιμ. ε´ 8), οἱ δὲ ἐγγενεῖς ὑποχρεώσεις ἀπέναντί τους ἀπόδειξη ἱερῶν συγγενικῶν δικαιωμάτων.
Γιὰ τοὺς συγγενεῖς ἡ ζωὴ τοῦ δότη καὶ ἡ τιμὴ τοῦ σώματός του ἴσως νὰ ἔχουν μεγαλύτερη ἀξία ἀπ᾿ ὅ,τι γιὰ τὸν ἴδιο. Μὲ δεδομένη τὴν ἀγάπη, ἡ ἀπόφαση τῆς δωρεᾶς τοῦ σώματος τοῦ ἄλλου ἴσως νὰ εἶναι καὶ δυσκολότερη ἀπὸ αὐτὴν τῆς δωρεᾶς τοῦ δικοῦ μας σώματος. ῾Υπ᾿ αὐτὴν τὴν ἔννοια, ὁ πραγματικὸς δότης εἶναι οἱ συγγενεῖς.
23) Ἐπειδὴ στὴν κοινωνία καὶ ἐποχή μας τὰ πάσης φύσεως συμφέροντα, ἰδίως τὰ οἰκονομικά, συχνὰ παρεμβάλλονται μὲ βέβηλο τρόπο ἀκόμη καὶ στὶς ἱερότερες τῶν σχέσεων, ὁ νόμος θὰ πρέπει νὰ προνοεῖ γιὰ τὴν ἀποφυγὴ κάθε ὑποψίας ἐμπορευματοποίησης τῶν μοσχευμάτων ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς.
24) Εὐχῆς ἔργον θὰ ἦταν, κατὰ τὴν ὁποιαδήποτε διαδικασία ἐνυπογράφου συναινέσεως, νὰ μποροῦσε ὁ δότης νὰ ἐκχωρήσει ἐκ τῶν προτέρων τὸ δικαίωμα διαθέσεως τοῦ σώματός του στοὺς συγγενεῖς του.

η. Οἱ ἐπιφυλάξεις τῆς ᾿Εκκλησίας

25) ᾿Επειδὴ ἡ ἐξέλιξη τῶν ἐπιστημῶν ἐπικοινωνίας καὶ πληροφορικῆς (διαδίκτυο, τήρηση μηχανογραφικῶν ἀρχείων μὲ εὐρύτατο φάσμα δεδομένων καὶ περιορισμένη δυνατότητα ἐλέγχου κ.ἄ.) ἀφ᾿ ἑνὸς καὶ ἡ πνευματικὴ πενία τῶν συγχρόνων κοινωνιῶν ἀφ᾿ ἑτέρου εἶναι δυνατὸν νὰ ὁδηγήσουν σὲ κακοποίηση, ἐκμετάλλευση ἢ καὶ θυσία τῶν μεταμοσχεύσεων στὸν βωμὸ τῶν μεγάλων οἰκονομικῶν συμφερόντων, ἡ ᾿Εκκλησία ὀφείλει νὰ προστατεύσει τὸ θεσμό, τὴν πράξη καὶ τὰ ἐμπλεκόμενα πρόσωπα ἀπὸ ἐνδεχόμενη βεβήλωση (βεβιασμένη διάγνωση ἢ προχειρότητα στὴν τήρηση τῶν κριτηρίων τοῦ ἐγκεφαλικοῦ θανάτου, ἐμπορευματοποίηση ἢ συναλλαγή οἱασδήποτε φύσεως σχετικὰ μὲ τὴν προσφορὰ ὀργάνων, ἐπιλογὴ ληπτῶν ἐπὶ τῆ βάσει ρατσιστικῶν κριτηρίων, παραβιάσεις τῶν καταστάσεων ἀναμονῆς, κ.λπ.).
26) Πρὸς ἀποφυγὴν τῶν παραβιάσεων τῶν καταστάσεων ἀναμονῆς, πρέπει νὰ γίνει ἀρχεῖο ἐγγραφῆς δοτῶν ἐπὶ μηχανογραφικῆς βάσεως, τὸ ὁποῖο νὰ ἐλέγχεται ἀπὸ κεντρικὸ ἀδιάβλητο μηχανισμό.
27) ᾿Ενῶ ἡ διεθνὴς καὶ ἑλληνικὴ νομοθεσία, γιὰ νὰ προστατεύσει τὶς μεταμοσχεύσεις ἀπὸ τὴν ἀπειλὴ τῆς ἐμπορικῆς συναλλαγῆς, ἐπιβάλλει τὴν ἀνωνυμία τοῦ λήπτη καὶ τοῦ δότη καὶ ἀπαγορεύει τὴ δωρεὰ ὀργάνου σὲ προκαθορισμένο ἀπὸ τὸ δότη φιλικὸ ἢ συγγενικὸ πρόσωπο (ἐξαίρεση οἱ μεταμοσχεύσεις νεφρῶν ἀπὸ ζῶντα δότη), κάτι τέτοιο δὲν ἀντιτίθεται κατ᾿ ἀνάγκην στὴν ἠθικὴ τῆς ᾿Ορθοδόξου Χριστιανικῆς ᾿Εκκλησίας.
28) ῾Η ᾿Εκκλησία δὲν μπορεῖ νὰ συγκατατεθεῖ στὴν ἀφαίρεση ὀργάνων ἀπὸ βρέφη μὲ συγγενῆ ἀνεγκεφαλία. Τέτοιοι δότες εἶναι πολλοὶ σπάνιοι, πράγμα ποὺ περιορίζει τὶς ἐλπίδες τῶν ληπτῶν-βρεφῶν. Παρὰ ταῦτα τὰ ἀνεγκέφαλα βρέφη ἐπειδὴ δὲν στεροῦνται στελέχους δὲν εἶναι ἐγκεφαλικῶς νεκρὰ καὶ ἐπειδὴ στεροῦνται συνειδήσεως δὲν ἔχουν τὴ δυνατότητα τῆς συναινέσεως -καὶ φυσικὰ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ τὴν εἰκάσει. Αὐτὸ δημιουργεῖ νομικὸ κώλυμα στὴν ἀφαίρεση ὀργάνων. ᾿Επὶ πλέον, ἡ κοινωνία πρέπει νὰ ἀρνηθεῖ κάθε ὠφελιμιστικὴ θεώρηση αὐτῶν τῶν βρεφῶν. ῾Η ἀνάγκη σεβασμοῦ πρὸς αὐτὰ δὲν ἀφήνει περιθώρια ὥστε τὸ πέρασμά τους ἀπ᾿ αὐτὸν τὸν κόσμο νὰ εἶναι ἐντελῶς χρηστικό.
29) Σχετικὰ μὲ τὸ ἐνδεχόμενο χρήσης τεχνητῶν ὀργάνων ἢ καὶ ξενομοσχευμάτων (γενετικὰ ἐπεξεργασμένων μοσχευμάτων ἀπὸ ζῶα), ὅπως καὶ προϊόντων κλωνοποίησης, ἐπειδὴ ἡ ἔρευνα δὲν ἔχει νὰ παρουσιάσει σαφῆ ἐπὶ τοῦ παρόντος ἀποτέλεσματα καὶ ἡ πορεία της δὲν εἶναι εὐκρινής, ἡ ᾿Επιτροπὴ Βιοηθικῆς ἐπιφυλάσσεται νὰ παρουσιάσει ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ τὶς θέσεις καὶ ἀπόψεις της ἐπ’ αὐτοῦ.
30) ῾Υπάρχει ὁ κίνδυνος, στὸ ἄμεσο μέλλον, μὲ τὴν χαλαρὴ διεθνῶς ἠθικὴ ἀπέναντι στὴν εὐθανασία καὶ τὴν τάση νομοθετικῆς κατοχυρώσεώς της, οἱ μεταμοσχεύσεις νὰ συνδυασθοῦν μὲ τὴν εὐθανασία. ῎Ετσι, ἄτομα ποὺ θὰ ἐπιλέγουν αὐτὸν τὸν τρόπο τερματισμοῦ τῆς ζωῆς τους ἐνδεχομένως θὰ καθίστανται καὶ δωρητὲς ὀργάνων. Αὐτὸς εἶναι ἕνας ἐπὶ πλέον λόγος ποὺ ἡ νομοθεσία τῶν μεταμοσχεύσεων θὰ πρέπει ἀπαραιτήτως νὰ διαθέτει ὑψηλὸ ἰδεολογικὸ ὑπόβαθρο.

θ. Κριτικὴ τοῦ νέου νόμου περὶ μεταμοσχεύσεων

᾿Ενῶ ἡ ᾿Εκκλησία ἀποδέχεται τὴν ἰδέα τῶν μεταμοσχεύσεων, ἀδυνατεῖ νὰ συμφωνήσει μὲ τὴν πρόσφατη νομοθετικὴ κατοχύρωσή τους στὴ χώρα μας, ἡ ὁποία κυριαρχεῖται ἀπὸ χρησιμοθηρικὴ ἀντίληψη καὶ στενὸ ὀρθολογισμό. ῾Ο μόνος τρόπος προστασίας τῆς ἠθικῆς καὶ πρακτικῆς τῶν μεταμοσχεύσεων ἀπὸ τὸ ἐνδεχόμενο κακοποιήσεώς της εἶναι ἡ σχετικὴ νομοθεσία νὰ εἶναι σαφής, μελετημένη, ἰδεολογικὴ καὶ ὄχι χρησιμοθηρική.
31) Στὸν προσφάτως ψηφισθέντα νόμο, ὁ νομοθέτης ἑρμηνεύει τὴ «μὴ ἄρνηση» τῶν συγγενῶν ὡς συναίνεση τοῦ δότη (῎Αρθρ. 12, παρ. 4). Τὰ ὄργανα ἀφαιροῦνται ὄχι ὅταν συναινοῦν, ἀλλὰ ὅταν «δὲν ἀντιτίθενται» οἱ συγγενεῖς. Οἱ μεταμοσχεύσεις δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ στηριχθοῦν σὲ μιὰ «μὴ ἄρνηση», καὶ μάλιστα τῶν συγγενῶν, τὴν στιγμὴ ποὺ ὅλοι ἀγωνιζόμαστε γιὰ τὴ συγκατάθεση, καὶ μάλιστα τοῦ δότη.
32) Στὴν περίπτωση αὐτή, ἡ ἔλλειψη ἢ ἡ μὴ ἐξεύρεση συγγενῶν θὰ ἦταν δυνατὸν νὰ ἑρμηνευθεῖ ὡς «μὴ ἄρνηση». Συνεπῶς, κάθε ἐγκεφαλικὰ νεκρὸς ἀλλοδαπός, λαθρομετανάστης, ἄγνωστος καὶ ἐγκαταλελειμμένος, ἀθίγγανος κ.τ.λ., -ὁ ἀριθμὸς τῶν ὁποίων δὲν εἶναι καθόλου εὐκαταφρόνητος, καὶ τῶν ὁποίων οἱ συγγενεῖς εἴτε δὲν βρίσκονται στὴν ῾Ελλάδα, εἴτε δὲν εἶναι εὔκολο νὰ ἀνευρεθοῦν- ἢ ὅποιος βρεθεῖ μόνος στὸ νοσοκομεῖο μετὰ ἀπὸ τροχαῖο ἀτύχημα ποὺ δὲν ἔχει γίνει ἀμέσως ἀντιληπτὸ ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς του θὰ θεωρεῖται αὐτομάτως δότης. Θὰ πρέπει ἄραγε στὴ δυστυχία τῆς μοναξιᾶς τους νὰ προσθέσουμε καὶ τὴν αὐθαίρετη ἀφαίρεση τῶν ὀργάνων τους; ῾Ο νόμος τῆς «μὴ ἄρνησης» λοιπὸν ἀποτελεῖ ἐκβιασμὸ τῆς συνειδήσεως.
33) ῾Η «συναίνεση» δὲν ἔχει καμμία σχέση μὲ τὴ «μὴ ἄρνηση». Τὸ «δίνω κάτι δικό μου» εἶναι ἐντελῶς διαφορετικὸ ἀπὸ τὸ «μοῦ παίρνουν κάτι ποὺ μοῦ ἀνήκει». Στὴ δεύτερη περίπτωση ἡ βούληση τῆς πολιτείας καὶ κοινωνίας ὑποκαθιστᾶ ὡς ἀγαθὸ τὴν ἔκφραση τῆς προσωπικῆς ἐλευθερίας.
34) Τὸ κράτος δὲν ἔχει κανένα δικαίωμα εἰσχωρήσεως στὴν ἰδιωτικὴ σφαῖρα τῆς ζωῆς τῶν πολιτῶν. Μία τέτοια ἐνέργεια ἀντιβαίνει στὰ ἄρθρα 2, παρ. 1 (περὶ τοῦ σεβασμοῦ καὶ τῆς προστασίας τῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρέπειας) καὶ 5, παρ. 1 (περὶ τῆς ἐλεύθερης ἀνάπτυξης τῆς προσωπικότητος τοῦ ἀτόμου) τοῦ συντάγματος.
35) Δὲν μπορεῖ ἐπίσης νὰ ὑποχρεώνει τὸν πολίτη νὰ ἐκφέρει γνώμη χωρὶς νὰ κατοχυρώνει τὸ δικαίωμά του νὰ μὴν ἐκφέρει. Ποιὲς οἱ ἐπιπτώσεις ἂν ὁ πολίτης ἀρνηθεῖ νὰ ἐκφράσει τὴ βούλησή του;
36) ῾Η ὑποκατάσταση τοῦ ὅρου «ἐγκεφαλικὸς θάνατος» μὲ τὸ «νέκρωση τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους» θεωρεῖται ἰατρικὰ ἀμφιλεγόμενη καὶ ἰδεολογικὰ ὕποπτη. Ἡ διαπίστωση τῆς παύσης τῶν λειτουργιῶν ὄχι μόνο τοῦ ἐγκεφαλικοῦ στελέχους ἀλλὰ καὶ τοῦ φλοιοῦ ἐπιβεβαιώνει τὴν ἀνεπίστρεπτη παύση ὅλων τῶν ἐγκεφαλικῶν λειτουργιῶν καὶ γι’ αὐτὸ εἶναι ἐπιβεβλημένη.
37) ῾Η διὰ νόμου ὑποχρεωτικὴ διακοπὴ τῆς μηχανικῆς ὑποστήριξης τῆς ἀναπνευστικῆς λειτουργίας σὲ περίπτωση ἐγκεφαλικὰ νεκροῦ ἀτόμου ποὺ δὲν εἶναι δότης (῎Αρθρ. 12, παρ. 6) εἶναι πνευματικὰ καὶ ἠθικὰ ἀντιδεοντολογική. ῾Ο νόμος πρέπει νὰ κατοχυρώνει τὸν γιατρὸ πού, γιὰ λόγους συνειδήσεως, δὲν ἐπιθυμεῖ νὰ διακόψει τὸν μηχανικὸ ἀερισμὸ καὶ φυσικὰ ὄχι νὰ τὸν τιμωρεῖ (῎Αρθρ. 20, παρ. 1).
38) ῾Η δυσκολία τῶν συγγενῶν νὰ συναινέσουν στὴ δωρεὰ τοῦ σώματος, ποὺ ὀφείλεται σὲ προσωπικοὺς, συναισθηματικοὺς ἢ καὶ φιλοσοφικοὺς λόγους, πρέπει νὰ γίνεται ἀπόλυτα σεβαστὴ καὶ ὄχι νὰ ἀντιμετωπίζεται ἐκβιαστικὰ μὲ τὴν ἀπειλὴ τῆς διακοπῆς τῆς μηχανικῆς ὑποστήριξης (῎Αρθρ. 12, παρ. 6).

ι. Ποιμαντικὲς δυνατότητες τῆς ᾿Εκκλησίας

39) Μὲ βάση τὶς παραπάνω ἀρχές, ἡ ᾿Εκκλησία ὀφείλει νὰ ἀγωνισθεῖ γιὰ τὴν ἐπικράτηση τῶν ἀρχῶν της, τὸ θετικὸ ἐπηρεασμὸ τῆς μεταμοσχευτικῆς πολιτικῆς καὶ νὰ δημιουργήσει ἡ ἴδια μιὰ μεταμοσχευτικὴ πνευματικὴ παράδοση προσανατολισμένη πρὸς τὶς πνευματικὲς ἀνάγκες προσφορᾶς αἰσθημάτων τοῦ δότη. Μὲ τὸν τρόπο αὐτόν, ἡ ἐξεύρεση μοσχευμάτων καὶ ἡ προώθηση τῶν μεταμοσχεύσεων δὲν θὰ ἀποτελεῖ ἐπιδιωκόμενο σκοπὸ ἀλλὰ φυσικὸ ἀποτέλεσμα.
40) Ἡ ᾿Εκκλησία μπορεῖ νὰ ὀργανώσει προγράμματα ἀγωγῆς δοτῶν μὲ σκοπὸ τὴν καλλιέργεια σημαντικῶν ἀρετῶν μεταξὺ τῶν πιστῶν της (μνήμη θανάτου, αὐτοπροσφορά, θυσιαστικὸ φρόνημα κ.τ.λ.). Ἔτσι, θὰ δίνει τὴ μαρτυρία τοῦ ἤθους της στὴ σύγχρονη κοινωνία μὲ ἕνα ἐντελῶς σύγχρονο τρόπο.
41) ῾Η ᾿Εκκλησία οὔτε τὴν ἀλήθεια θυσιάζει οὔτε τὸ πρόσωπο ὑποδουλώνει. ῍Αν κάποιος ἐπιθυμεῖ νὰ γίνει δωρητὴς τὸν εὐλογεῖּ ἂν δυσκολεύεται τὸν κατανοεῖ. Αὐτὴ εἶναι ἡ προστασία τοῦ προσώπου. Τὸ πνεῦμά της δὲν ὑποτάσσεται στὴν ἀνάγκη τῶν μεταμοσχεύσεων, ἀλλὰ ὑπηρετεῖ τὸ σεβασμὸ τοῦ προσώπου. Κυρίως τοῦ προσώπου ὡς δότου.
42) Ἐπίσης, σέβεται καὶ πλήρως κατανοεῖ τὴν φυσικὴ ἐπιθυμία τῶν ἀσθενῶν ἐκείνων οἱ ὁποῖοι μὲ τὴ λήψη τῶν μοσχευμάτων ἐπιθυμοῦν νὰ παρατείνουν τὸ χρόνο τῆς βιολογικῆς τους ζωῆς, καθὼς πιστεύει ὅτι τὸ γεγονὸς αὐτὸ θὰ μποροῦσε νὰ συντελέσει στὴν πνευματική τους ὁλοκλήρωση καὶ τὴν ἐπίτευξη τοῦ σκοποῦ τῆς ὕπαρξής τους.
43) Λόγῳ τοῦ πνευματικοῦ μεγέθους ποὺ ἐνέχει ἡ πράξη τῆς δωρεᾶς σώματος, πρὶν αὐτὸ συμβεῖ, καλὸ θὰ ἦταν ὁ ἱερεὺς τοῦ νοσοκομείου νὰ διαβάσει μιὰ κατάλληλη εὐχὴ ἢ νὰ τελέσει κάποια ἁγιαστικὴ πράξη (χρίση δι᾿ ἐλαίου, σταύρωμα κ.τ.λ.).
44) Σχετικὴ ἀγωγὴ πνευματικοῦ προσανατολισμοῦ θὰ μποροῦσε νὰ γίνει καὶ γιὰ τὴν καλλιέργεια καὶ προετοιμασία τοῦ λήπτη, ὥστε νὰ μὴν νοιώθει μόνον ὡς ὁ εὐνοημένος ἀποδέκτης ἑνὸς μοσχεύματος, ἀλλὰ ὡς εὐλογημένος δέκτης τῆς ἀγάπης κάποιου ἄγνωστου συνανθρώπου καὶ τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ.
45) Συμπερασματικά, ἡ ποιμαντικὴ τῆς Ἐκκλησίας πρὸς τοὺς δότες, τοὺς λῆπτες καὶ τοὺς γιατρούς πρέπει νὰ εἶναι τέτοια, ὥστε μέσα ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς τοὺς τρόπους νὰ δοξάζεται ὁ Θεός, νὰ ὁλοκληρώνονται πνευματικὰ οἱ ἄνθρωποι και ἡ ἀσθένεια ἢ παράταση ζωῆς νὰ ἀποτελέσουν προϋπόθεση ἐκπλήρωσης τοῦ βαθύτερου σκοποῦ τῆς δημιουργίας τους.

ια. Προτεινόμενη τακτικὴ τῆς ᾿Εκκλησίας

46) Εἶναι κοινὴ πεποίθηση ὅτι ὁ λόγος καὶ ὁ ρόλος τῆς ᾿Εκκλησίας μας στὴν πορεία τῶν μεταμοσχεύσεων στὴν ῾Ελλάδα εἶναι κεντρικός. Οἱ μεταμοσχεύσεις εἶναι ἴσως ἕνα ἀπὸ τὰ λίγα θέματα στὰ ὁποῖα ἡ πολιτεία ἔχει τὴν ἄμεση ἀνάγκη τῆς ᾿Εκκλησίας. Αὐτὸ δημιουργεῖ στὴν ᾿Εκκλησία οὐσιαστικὰ δικαιώματα καὶ μεγάλες ὑποχρεώσεις.
47) Δεδομένου ὅτι οἱ μεταμοσχεύσεις εὔκολα μποροῦν νὰ ὁδηγήσουν σὲ κατάχρηση καὶ παραβίαση θεμελειωδῶν ἠθικῶν ἀρχῶν καὶ ἀξιῶν καὶ ὑπάρχει τεράστια διαφορὰ ἤθους καὶ προσεγγίσεως μεταξὺ κοσμικῆς καὶ ἐκκλησιαστικῆς ἀντιλήψεως τοῦ θέματος, ἡ ᾿Εκκλησία πρέπει νὰ εἶναι πολὺ προσεκτικὴ στὶς ἐνέργειές της καὶ φειδωλὴ στὰ λόγια της.
48) Στὴν συνεργασία της μὲ τὴν πολιτεία, ἡ ᾿Εκκλησία θέτει σαφεῖς ὅρους, ὥστε νὰ μὴ χρεωθεῖ κοσμικὲς ἀποφάσεις καὶ ἐνέργειες ποὺ πιθανῶς θὰ γίνουν μὲ ἐντελῶς διαφορετικὸ πνεῦμα καὶ σκοπό. Τὸ ἐνδεχόμενο νὰ ὀργανώσει ἡμέρα δότου ἢ ἐκστρατείας ὑποστήριξης τῶν μεταμοσχεύσεων, μὲ σκοπὸ τὴ συγκέντρωση τοῦ μεγαλύτερου δυνατοῦ ἀριθμοῦ μοσχευμάτων θὰ τὸ ἀποφασίσει μόνον, ἀφοῦ ὑπάρχουν σαφῆ ἐχέγγυα σεβασμοῦ τῶν ἀρχῶν καὶ ὅρων της.
49) ῾Η ἀπουσία ἐπίσημης ἐκκλησιαστικῆς τοποθετήσεως στὸ θέμα ὁδήγησε σὲ αὐθαίρετη εἴτε ἀποδοχὴ εἴτε ἀπόρριψη τῶν μεταμοσχεύσεων ἀπὸ συγκεκριμένα ἁρμόδια ἢ ἀναρμόδια ἐκκλησιαστικὰ πρόσωπα. Αὐτὸ ἔχει προκαλέσει σύγχυση, ἐνίοτε δὲ καὶ διχασμό, μεταξὺ τῶν πιστῶν καὶ τοῦ θεολογικοῦ κόσμου.
Στὴν παροῦσα φάση, ἡ ᾿Εκκλησία μὲ σαφήνεια ἀλλὰ σὲ χαμηλοὺς τόνους διακηρύττει ὅτι θὰ μποροῦσε, μέσα στὰ πλαίσια τῶν προαναφερθεισῶν θεολογικῶν ἀρχῶν, νὰ δεχθεῖ τὴν ἰδέα τῶν μεταμοσχεύσεων καὶ ὅτι μέσα ἀπὸ αὐτὲς θὰ τῆς ἦταν δυνατὸν νὰ ἀσκήσει τὴν ποιμαντικὴ καὶ νὰ διοχετεύσει τὸ πνεῦμα καὶ τὸ ἦθος της.
Στὴ συνέχεια, θὰ προκαλέσει διάλογο καὶ εὐκαιρίες ἐνημέρωσης μέσα στοὺς κόλπους της (σεμινάρια πνευματικῶν, ὁμιλίες κ.τ.λ.), θὰ προσπαθήσει νὰ καλλιεργήσει πνεῦμα κατανοήσεως, συμφωνίας καὶ εὐρείας ἀποδοχῆς τῶν βασικῶν θεολογικῶν θέσεών της μεταξὺ τοῦ σώματος τῶν πιστῶν, ὥστε νὰ ἐξαλειφθεῖ κάθε ἀδικαιολόγητος ἀρνητισμός.
Τρίτο βῆμα θὰ ἔπρεπε νὰ εἶναι ἡ ἔκδοση καὶ κυκλοφορία ἐνημερωτικῶν καὶ ἐπεξηγηματικῶν τῶν ἀπόψεών της φυλλαδίων ἢ καὶ ἡ διοργάνωση μεγάλης ἀνοιχτῆς ἡμερίδος διὰ τῆς ὁποίας θὰ διακηρύξει τὶς ἀπόψεις της στὴν κοινωνία μας.
Τελευταία ἐνέργεια θὰ εἶναι ἡ ἔκδοση συνοδικῆς ἐγκυκλίου, ἡ ὁποία θὰ ἐκφράζει τὴν ἐπιτομὴ τῶν ἐκκλησιαστικῶν θέσεων καὶ προτάσεων καὶ θὰ διατυπώνει μὲ σαφήνεια τὸ περίγραμμα καὶ τὴν πρακτικὴ τοῦ Ὀρθοδόξου χριστιανικοῦ ἤθους στὸ θέμα τῶν μεταμοσχεύσεων.
50) Σχετικὰ μὲ τὸ νέο νόμο, ἡ ᾿Εκκλησία διαχωρίζει τὴ θέση της, δίχως ἐμπάθεια ἀλλὰ μὲ σύνεση καὶ σαφήνεια, ὥστε οὔτε τὴν ὑπόθεση τῶν μεταμοσχεύσεων νὰ βλάψει οὔτε τὴ βαρύτητα τῶν ἀπόψεών της νὰ ὑποβιβάσει. Παράλληλα ἔχει δημοσιοποιήσει τὶς ἀπόψεις της στὰ σημεῖα ποὺ διατηρεῖ τὶς ἐπιφυλάξεις καὶ ἔχει τὶς ἀντιρρήσεις της. ᾿Επίσης, ἔχει ἑτοιμότητα γιὰ ἄμεσες νομικὲς παρεμβάσεις καὶ θὰ ζητήσει τροπολογίες καὶ νομοθετικὲς βελτιώσεις, τέτοιες ποὺ θὰ διασφαλίζουν τὶς ἀρχὲς τῆς λογικῆς της καὶ θὰ ἐπιτρέπουν τὴν οὐσιαστικὴ συμπαράστασή της.
51) ᾿Απαραίτητος ὅρος συνεργασίας μὲ τὴν πολιτεία εἶναι ἡ τελευταία νὰ κατανοήσει ὅτι εἶναι ἐπιφορτισμένη μὲ τὴν τεράστια ὑποχρέωση νὰ προστατεύσει τὶς μεταμοσχεύσεις νομοθετικὰ καὶ πρακτικὰ ἀπὸ κάθε μορφῆς ἀσυνειδησία, χρησιμοθηρία ἢ καὶ χρηματικὴ ἐκμετάλλευση καὶ νὰ ἐξασφαλίσει τὴν ἐπιστημονικὴ ἀρτιότητα, ἐνημέρωση καὶ κατάρτιση τῶν ἁρμοδίων ἰατρῶν καὶ φορέων. Μὲ τὸν τρόπο αὐτόν, ὁ δότης δὲν καταντάει θῦμα ποταπῶν συμφερόντων, ἀσεβείας ἢ ἐπιστημονικῆς ἐπιπολαιότητος καὶ ἀγνοίας.
52) ᾿Επὶ πλέον, ἡ ἰατρικὴ κοινότητα καὶ ἡ πολιτεία ὀφείλουν νὰ βοηθήσουν στὴν ἐπιβολὴ καὶ νομοθετικὴ κατοχύρωση τῶν ἀκριβεστέρων κριτηρίων τοῦ «ἐγκεφαλικοῦ θανάτου», ἡ πιστὴ τήρηση τῶν ὁποίων αὐστηρῶς νὰ ἐλέγχεται.
53) ᾿Επίσης, εἶναι ἀναγκαία ἡ ἵδρυση σοβαρῶν καὶ ἀξιοπίστων μεταμοσχευτικῶν κέντρων τὰ ὁποῖα νὰ διαθέτουν τὴν κατάλληλη ἐπιστημονικὴ καὶ τεχνολογικὴ ὑποδομὴ, ὥστε ἡ λήψη τῶν ὀργάνων τοῦ δότη καὶ ἡ ἐν συνεχείᾳ μεταμόσχευσή τους στὸν κατάλληλο λήπτη νὰ γίνεται μὲ τὰ ὑψηλότερα ποσοστὰ ἐπιτυχίας καὶ τὶς λιγότερες ἀπώλειες.
54) Ἡ ᾿Εκκλησία θὰ ἐπιμεληθεῖ τὴ συμμετοχή της δι’ ἐκπροσώπων της σὲ ἐπιστημονικὰ ἰατρικὰ συνέδρια σχετικὰ μὲ τὶς μεταμοσχεύσεις, ὥστε καὶ τὴ γνώση της νὰ ἀνανεώνει καὶ τὶς ἀρχές της νὰ προβάλλει.
55) Τέλος, ὁ ρόλος καὶ ἡ ἐκπροσώπησή της στὸ ᾿Εθνικὸ Συμβούλιο Μεταμοσχεύσεων -ἐφ’ ὅσον αὐτὸ συνεχίσει νὰ ὑφίσταται- καὶ στὸν ὑπὸ σύστασιν ᾿Εθνικὸ ᾿Οργανισμὸ Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ.) πρέπει νὰ εἶναι κεντρικὸς καὶ παρεμβατικὸς καὶ ὄχι εἰκονικὸς καὶ δευτερεύων. Σκοπός της εἶναι τὰ μεταμοσχευτικὰ κέντρα νὰ λειτουργοῦν κατὰ τὸ δυνατὸν ἐπὶ τῆ βάσει τῶν ἰδικῶν της ἀρχῶν σεβασμοῦ, ἐλευθερίας καὶ ἀγάπης τοῦ προσώπου.

(πηγή: http://www.ecclesia.gr/greek/holysynod/commitees/bioethics/k0005.htm)

Το βιβλίο «Γιατρέ μου, γίνονται θαύματα;» της κ. Βασιλικής Τζουράκη επανακυκλοφορεί σε τέταρτη έκδοση από τις εκδόσεις Μύρτος. Πρόκειται για ένα βιβλίο που κάνει χρήση ανατολικοθρησκευτικών αλλά και χριστιανικών στοιχείων με τρόπο αποκρυφιστικό. Στη νεότερη αυτή έκδοση γίνονται σαφέστερα αντιληπτές οι εξωχριστιανικές πλάνες που διαποτίζουν το βιβλίο.

Η συγγραφέας του βιβλίου είναι αρχιτέκτων, δημοσιογράφος, συγγραφέας βιβλίων φενγκ-σούι και τακτική συνεργάτης περιοδικών αστρολογίας και αυτοβελτίωσης όπου αρθογραφεί σε θέματα εσωτερισμού, εναλλακτικών/αποκρυφιστικών «θεραπειών», μαγείας, μαντείας και σαμανισμού. Κατά το παρελθόν συμμετείχε ως εισηγήτρια σε συνέδριο διαφόρων αιρετικών ομάδων στην Αθήνα και καθοδήγησε «σεμινάριο» καρμικής αστρολογίας και αναδρομών μέσω ύπνωσης στη Σάμο.

Το βιβλίο «Γιατρέ μου, γίνονται θαύματα;» κυκλοφορεί όχι μόνον σε αποκρυφιστικά αλλά -αυτή την περίοδο- και σε χριστιανικά βιβλιοπωλεία. Μήπως θα πρέπει να ελέγχουμε τι βιβλία προωθούμε; Το βιβλίο έχει προλογίσει κληρικός ο οποίος προφανώς δεν εγνώριζε τίποτα από τα προαναφερθέντα και επλανήθη. Οι άνθρωποι της Εκκλησίας συνήθως λειτουργούν με μια καλοπροαίρετη, αθώα διάθεση, αντίθετη με το πονηρό πνεύμα των ημερών μας. Μήπως οι εποχές απαιτούν διαρκή εγρήγορση και αναζήτηση ενημέρωσης, για να μην πλανώμεθα και να μην πλανούμε;

Την τέταρτη έκδοση του βιβλίου προλογίζει γνωστή βιολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, εξειδικευμένη στην «ενεργειακή ψυχοθεραπεία»[1] η οποία κάνει ομιλίες για «κρυφά υπνωτικά μηνύματα στην καθημερινότητά μας»[2] και γράφει για την «επαφή με τον βαθύτερο εαυτό στο πνευματικό επίπεδο» και την «ενέργεια που ρέει απρόσκοπτα στο σώμα στο ενεργειακό επίπεδο»[3].

Το βιβλίο «Γιατρέ μου, γίνονται θαύματα;» κινείται στο χώρο της πλάνης της «Νέας Εποχής», όπου «όλα είναι ένα», όλα αποτελούνται από «ένα συμπαντικό πνεύμα ή ενέργεια» και «ο άνθρωπος μπορεί να επιτύχει τα πάντα στηριζόμενος στις απεριόριστες δυνάμεις που έχει μέσα του». Αυτές οι πλάνες που είναι βέβαια ασυμβίβαστες με την αλήθεια του Χριστού και του Ευαγγελίου βρίσκονται σε πολλές σελίδες του εν λόγω βιβλίου. Μαζί με τους βίους και τα απολυτίκια των αγίων, διαβάζει κανείς:

– για «ενεργειακά κέντρα» -τα γνωστά ως «τσάκρας» στις ανατολικές δοξασίες- σελ. 38

– για «αιθερικές, αστρικές, διανοητικές και πνευματικές ενέργειες», σελ. 38

– για «την ιαματική ενέργεια των αγίων», σελ. 196

– για την «εναρμόνιση των ενεργειακών πεδίων του προσευχομένου και του ασθενούς», σελ. 44

– για «βιοενέργεια και σκεπτομορφές» – πρόκειται για αποκρυφιστικές έννοιες- σελ. 41

– για την «αύρα που μπορεί να αλλάξει την εγκεφαλική συχνότητα του ατόμου» -μεταφυσική υπόθεση των ανατολικών θρησκειών και του αποκρυφισμού- σελ. 31

– για «σαμάνους-θεραπευτές-ιατρούς», σελ. 22

– για «το συμπαντικό επίπεδο» και τις «άπειρες δυνατότητες» που έχει ο άνθρωπος, σελ. 46

– για τη «δύναμη της θετικής σκέψης», σελ. 70-71

– για «την Πηγή που αναζητεί ο καθένας στο πνευματικό του ταξίδι» -Νεοεποχίτικος ορισμός για το Θεό- σελ. 76

– για την «ενεργειακή ροή που αποκαθιστούν οι βελόνες στο βελονισμό», για την «ενεργό ουσία των ομοιοπαθητικών διαλυμένη σε τόσο ελάχιστες ποσότητες ώστε να αγγίζουν το μηδέν» και για τη «θεραπευτική ενέργεια του ρέικι», σελ. 160

– για τις ιάσεις στα Ευαγγέλια «που λειτουργούν όπως οι εναλλακτικές θεραπείες» -εντελώς αυθαίρετη ερμηνεία- σελ. 161

– «για προσευχές και διαλογισμούς που επέφεραν τη θεραπεία», σελ. 185.

Το βιβλίο που περιλαμβάνει και ευχές από το «Ευχολόγιον», οι οποίες διαβάζονται μόνον από ιερείς, αποτελεί ξεκάθαρο παράδειγμα διείσδυσης της πλάνης και προσπάθειας να αλλοιωθεί το ορθόδοξο φρόνημα. Το βιβλίο «Γιατρέ μου, γίνονται θαύματα;» αποτελεί εγχειρίδιο αποκρυφισμού και δεν έχει θέση στα χέρια ορθοδόξων Χριστιανών.

[1]. «Γιατρέ μου, γίνονται θαύματα;», Μύρτος, 2009, σελ. 19

[2]. http://www.lifeinbalance.gr/portal/index.php?option=ozo_content&perform=view&id=353&Itemid=34

[3]. Από την ιστοσελίδα της.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ: http://www.im-glyfadas.gr/01/09/01090007.asp

ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ www.egolpion.com

8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011

Σύμφωνα με την παράδοση, πρώτος έφτασε στην Αρμενία ο Απόστολος Θαδδαίος, έχοντας κατ` αρχάς κηρύξει με επιτυχία τη νέα θρησκεία στη Μ. Ασία (Καισαρεία) και στην Έδεσσα (Ούρφα ή Γετέσια) της Ασσυρίας, όπου κατάφερε να πάρει με το μέρος του τον βασιλιά Απκάρ (Αύγαρος).
[Όλα ξεκίνησαν όταν ο βασιλιάς της Έδεσσας που έπασχε από χρόνια ασθένεια, έχοντας ακούσει τις θαυματουργές ικανότητες του Ιησού Χριστού, τον προσκάλεσε για να τον θεραπεύσει. Πολλά χρόνια αργότερα η ευχή του πραγματοποιήθηκε στο πρόσωπο του Αποστόλου Θαδδαίου, από τον οποίο θεραπεύτηκε και μυήθηκε.]
Ο Θαδδαίος πέρασε αμέσως μετά στη γειτονική Αρμενία, που την περίοδο εκείνη ήταν φόρου υποτελής των Πάρθων. Εκεί διέδωσε τις νέες ιδέες σε πολλές περιοχές, ενώ μια από τις επίμονες προσπάθειές του ήταν να μυήσει και τους άρχοντες και ευγενείς. Έτσι ήρθε σε ρήξη με το κατεστημένο. Η αντίδραση του εγκάθετου των Πάρθων, βασιλιά Σανατρούκ ήταν κάθετα αρνητική στο νέο δόγμα. Ιδίως όταν πληροφορήθηκε πως ακόμη και η κόρη του Σαντούχτ έχει αφοσιωθεί στο λόγο του Θαδδαίου, διέταξε καθολικό διωγμό των πιστών, ενώ επέβαλε την ποινή της φυλάκισης στην κόρη του.

Όταν κατά καιρούς ο βασιλιάς έστελνε αξιωματούχους του στη φυλακή, για να την μεταπείσουν προς την πατροπαράδοτή τους θρησκεία, τον μαζδεϊσμό, με απογοήτευση διαπίστωνε πως τελικά οι αξιωματούχοι του αλλαξοπιστούσαν. Εξοργισμένος διέταξε να θανατώσουν την κόρη του και τους αξιωματούχους του. Τότε βρήκε και ο Απόστολος Θαδδαίος μαρτυρικό θάνατο το 66 μ.Χ..

Όχι πολύ αργότερα ο Σανατρούκ διαπίστωσε πως και η αδελφή του Βοκουή ήταν οπαδός της νέας θρησκείας και ακολουθούσε τον λόγο ενός νέου Αποστόλου, του Βαρθολομαίου – ο οποίος είχε έρθει λίγο μετά τον Θαδδαίο στην Αρμενία και, παράλληλα με εκείνον, κήρυσσε τη νέα θρησκεία. Χωρίς δεύτερη σκέψη και μπροστά στον κίνδυνο της ευρείας εξάπλωσης της νέας θρησκείας, διέταξε το έτος 68 μ.Χ. να θανατώσουν και την αδελφή του και τον Βαρθολομαίο. Η θυσία των δυο Αποστόλων στο όνομα του Χριστού, όπως και των εκατοντάδων επωνύμων μα και ανωνύμων, αντί να μειώσει, αύξησε τον αριθμό των πιστών, που υπολογίζεται πως ως το 68 μ.Χ. είχαν φτάσει τους 3.500.

Ο Ιούδας Ιακώβου, σύμφωνα με μιαν εκδοχή ήταν ο ίδιος ο Θαδδαίος, όμως σύμφωνα με μιαν άλλη εκδοχή ήταν ανιψιός της Παναγίας και κήρυξε στην Ασσυρία και στη Μεσοποταμία, εισήλθε στην νοτιοανατολική Αρμενία -κοντά στην λίμνη Ούρμια (σημερινό βόρειο Ιράν)- όπου, παρά τους διωγμούς και τα μαρτύρια, έζησε για πολλά χρόνια και κήρυξε το λόγο του Θεού. Ο Συμεών ο Χανναναίος κήρυξε, επίσης, στις περιοχές της Ασσυρίας, της Βαβυλωνίας, της Περσίας και τελικά στην Αρμενία και στη χώρα των Αλανών.

Αυτοί ήσαν, λοιπόν, οι τέσσερις πρώτοι που κήρυξαν τη θρησκεία της αγάπης, της ισότητας και της αλληλεγγύης στην Αρμενία. Οι τρεις πρώτοι -ο Απόστολος Θαδδαίος, ο Απόστολος Βαρθολομαίος και ο Ιούδας Ιακώβου υπήρξαν άμεσοι μαθητές του Ιησού Χριστού, ενώ ο Συμεών ο Χανναναίος κήρυξε μετά τη μύησή του από τους μαθητές Αυτού.
Αμέσως μετά το θάνατο των Αποστόλων και μέχρι τον αποφασιστικό ερχομό του Γρηγορίου του Φωτιστή -τα πρώιμα εκείνα χρόνια μεταξύ 68 μ.Χ.-287 μ.Χ.-, τη διάδοση του νέου δόγματος και την καθοδήγηση των πιστών ανέλαβαν να συνεχίσουν κατά σειράν οι επίσκοποι: Ζακαριά, Ζεμεντός, Ατερνερσέη, Μουσέ, Σαχέν, Σαβάρς, Γεβόντ και Μεχρουζάν. Βέβαια εκατοντάδες ήταν και οι ανώνυμοι που συνέβαλαν στο έργο αυτό και που συχνά πλήρωσαν με τη ζωή τους την πίστη τους στο Χριστό. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των Μαρτύρων Βοσκιάν, Σουκιασιάν και Αραρατιάν, των οποίων η ύπαρξη και δράση επιβεβαιώνεται από έλληνες χρονικογράφους της εποχής.

Οι Βοσκιάν ήταν πέντε πρέσβεις απεσταλμένοι της Ρώμης, περί τα μέσα του 1ου αιώνα μ.Χ. στην Αρμενία. Ο αρχηγός τους ονόματι Βοσκί (Χρυσός) βαφτίστηκε, χρίστηκε κληρικός και αφιερώθηκε, μαζί με τους συντρόφους του (εξ ου και Βοσκιάν), στο κήρυγμα και την καλλιέργεια των νέων ιδεών στην Αρμενία.
Εκμεταλλευόμενοι την αποστολή τους ως πρέσβεις, αποφάσισαν να κηρύξουν και στο παλάτι του βασιλιά Αρδασές Β΄. Οι Βοσκιάν βρήκαν τραγικό θάνατο, όταν η αλανικής καταγωγής βασίλισσα Σατενίκ -σύζυγος του Αρδασές Β΄- πληροφορήθηκε πως εκείνοι είχαν μυήσει τους δεκαεννέα Αλανούς ακολούθους της.
Ο ανώτερος αυτών των αυλικών, ονόματι Παχάτρα (ή Βααθρά), όταν βαφτίστηκε πήρε το όνομα Σουκιάς, με αποτέλεσμα όλοι οι ακόλουθοί του να ονομαστούν Σουκιασιάν. Εκδιωχθέντες από το παλάτι έζησαν 44 χρόνια ασκητικής ζωής, κρυμμένοι στο όρος Σουκαβέτ και μετά από επίμονη καταδίωξη, τελικά βρήκαν μαρτυρικό θάνατο από τα χέρια του αλανού πρίγκιπα Παρλαχά (ή Βαρλαά).

Η περίπτωση των Αραρατιάν Μαρτύρων αφορά τους 9.000 αρμένιους ακρίτες, που, παρά το ότι περί το 118 συνέβαλαν τα μέγιστα στη νίκη του αυτοκράτορα Αδριανού ενάντια στους εχθρούς της Ρώμης στα ανατολικά της σύνορα, ο Αδριανός τελικά τους εξολόθρευσε μέχρις ενός με αφορμή την πίστη τους. Πολλά χρόνια αργότερα ο ζωγράφος Καρπάτζιο (1522) απαθανάτισε τη θυσία των Ακριτών στους πρόποδες του Αραράτ και το έργο φυλάσσεται στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Βενετίας. Όμοια είναι και η περίπτωση του θρυλικού Μπογικτός (Πολύευκτη) εκ Μελιτηνής, του οποίου η ιστορία παρουσιάζεται με πολύ γλαφυρό τρόπο στην ομώνυμη όπερα του Γάλλου Κορνέι (Κορνήλιος).

Περί το 226 μ.Χ. οι Πέρσες Σασανίδες, υπό την αρχηγεία του Αρτασίρ, ανέτρεψαν την κυριαρχία των Πάρθων και κατάφεραν να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους. Μετά από αυτές τις εξελίξεις στα νοτιοδυτικά σύνορα της Αρμενίας, η ειρηνική και φιλική προς τη Ρώμη βασιλεία του Χοσρόη, της παρθικής δυναστείας των Αρσακιδών, σύντομα θα κλονιζόταν. Οι Σασανίδες είχαν υποσχεθεί στον, επίσης παρθικής καταγωγής, πρίγκιπα Ανάγ την εξουσία της αρμενικής σατραπείας, αν δολοφονούσε το βασιλιά Χοσρόη. Ο Ανάγ, με συνωμοσία, έφερε εις πέρας το εγχείρημα, όμως οι ακόλουθοι του Χοσρόη εξεγέρθηκαν και για αντίποινα δολοφόνησαν αυτόν και την οικογένειά του το 238. Διεσώθη μόνον ο μόλις 2 ετών γιος του Ανάγ, Σουρέν, τον οποίον φυγάδευσε η τροφός του στην Καισαρεία. Εκεί ο Σουρέν μεγάλωσε με τα χριστιανικά ιδεώδη, βαφτίσθηκε και πήρε το όνομα Γρηγόριος (Κρικόρ). Διέθετε, επίσης, υψηλή μόρφωση και παιδεία και με την ενηλικίωση νυμφεύθηκε τη γαλαζοαίματη Μαριάμ, από την οποία απέκτησε δύο παιδιά, τον Βερτανές και τον Αριστακές (Αρίσταρχος). Μερικά χρόνια αργότερα (το 267) διέκοψαν τον έγγαμο βίο και η μεν Μαριάμ ακολούθησε τη μοναστική ζωή, ενώ ο Γρηγόριος εγκατέλειψε την Καισαρεία και αφοσιώθηκε στον ασκητισμό και στη μελέτη.

Στο μεταξύ στην Αρμενία οι Σασανίδες, για να εκδικηθούν το θάνατο του Ανάγ, δολοφόνησαν όλα τα μέλη της οικογενείας του Χοσρόη. Διασώθηκαν ο ανήλικος γιος του Τιριδάτης και η κόρη του Χοσροβιτούχτ, που φυγαδεύτηκαν στη Ρώμη. Ακολούθησε μια περίοδος μεγάλων αναταραχών και δολοπλοκιών, με αποτέλεσμα να διχαστεί η Αρμενία. Το δυτικό τμήμα, όπου επικράτησαν οι Χοσροβικοί περιήλθε στη ρωμαϊκή κυριαρχία, ενώ το ανατολικό κατελήφθη από τους Πέρσες.

_

Ο εξόριστος πρίγκιπας Τιριδάτης, κατά την ασυλία του στη Ρώμη, υπηρέτησε στα στρατεύματα του στρατηγού Λικίνιου, όπου μάλιστα διακρίθηκε για τον ηρωισμό του κυρίως στους πολέμους κατά των Γότθων. Το 286 με τη βοήθεια του ρωμαϊκού στρατού, ο Τιριδάτης απελευθέρωσε τα υπό περσική κυριαρχία εδάφη, ένωσε τη διχασμένη χώρα, ανακατέλαβε το θρόνο του πατέρα του και, με τις ευλογίες του αυτοκράτορα Διοκλητιανού, ανακηρύχθηκε βασιλιάς της ανεξάρτητης Αρμενίας, συμμάχου της Ρώμης. Η συμμαχία αυτή με τους Ρωμαίους διήρκεσε 14 περίπου χρόνια και διεκόπη με την ανακήρυξη του χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας του αρμενικού κράτους. Η τεράστια έκταση του βασιλείου του Τιριδάτη εκτεινόταν δυτικά από τη Σεβάστεια και τη Νικόπολη μέχρι τους εσωτερικούς-νότιους πρόποδες των ποντιακών οροσειρών, έως βόρεια στο Ρουστάβ (σημ. Τιφλίδα). Από εκεί, ακολουθώντας τον ρου του ποταμού Κούρα (Κύρου) έως τις εκβολές του στην Κασπία θάλασσα και από εκεί νοτιοδυτικά έως και τη λίμνη Ούρμια και νότια στην πόλη Μαχγκέρτ. Από εκεί, κατά μήκος των βόρειων πηγών του ποταμού Τίγρη έως την ’μιδα και από τον Ευφράτη μέσω της Μελιτηνής και Λάρισας στη Σεβάστεια.

Αμέσως μετά τη νίκη του κατά των Σασανιδών, ο Τιριδάτης πιστός στην πατροπαράδοτη θρησκεία της αρχαίας Αρμενίας -ένα είδος Ζωροαστρικού πολυθεϊσμού με επίδραση θρησκευτικών στοιχείων της αρχαίας Περσίας και της Ελλάδας- τέλεσε ευχαριστήρια θυσία στο ναό της θεάς Αναΐδας (Διάνα).
Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, στη διάρκεια της γιορτής, ζήτησε από το γραμματέα του, που δεν ήταν άλλος από τον Γρηγόριο, να αποθέσει εκ μέρους του στεφάνι στην είσοδο του ναού. Η πεισματική άρνηση του Γρηγορίου και η δήλωσή του ότι προσκυνά μόνο στον έναν και αληθινό Θεό, εξόργισαν τον Τιριδάτη, ο οποίος κρίνοντας ατιμωτική τη συμπεριφορά του προς τους πανάρχαιους θεούς, διέταξε να τον υποβάλουν σε άγρια βασανιστήρια.
Όταν μάλιστα πληροφορήθηκε πως ο Γρηγόριος είναι ο γιος του Ανάγ, του δολοφόνου του πατέρα του Χοσρόη -πράγμα που στη διάρκεια της συνεργασίας τους αγνοούσε- πρόσταξε να τον φυλακίσουν στο Χορ Βιράπ (Βαθύς Λάκκος), της πόλης Αρτασάτ (Αρτάξατα), από όπου ποτέ κανείς κατάδικος δεν είχε βγει ζωντανός. Ο Γρηγόριος, όμως, επέζησε επί 13 χρόνια στο σκοτεινό λάκκο χάρη στην πίστη του, μα και τη φροντίδα μιας πιστής, που καθημερινά του έφερνε κρυφά λίγο βρεμένο ψωμί.
Ο λάκκος Χορ Βιράπ, -στην ανατολική όχθη του ποταμού Αράξη, στους πρόποδες του όρους Αραράτ- είναι ως τις μέρες μας ιερός τόπος προσκυνήματος.

Εκείνη την εποχή ο αυτοκράτορας Διοκλητιανός και ιδίως ο καίσαρας Γαλέριος κήρυξαν «πόλεμο» κατά του χριστιανισμού, που στο μεταξύ είχε διαδοθεί σε όλη τη ρωμαϊκή επικράτεια και στις περιοχές της Μ. Ασίας και της Αρμενίας. Θύματα αυτών των διωγμών έπεσαν και 37 μοναχές, οι οποίες διέφυγαν το 293 από τη Ρώμη και μετά από μακρά περιπλάνηση μέσω Ελλάδας, βορείου Αφρικής, Αγίων Τόπων και Ασσυρίας, έφτασαν στην Αρμενία, όπου έζησαν ασκητικά στη Μονή Χοκεάτς, με ηγουμένη την Καγιανέ και φημίζονταν για την ευγένεια και τις αγαθοεργίες τους. Ανάμεσά τους ήταν η καταγόμενη από αυτοκρατορική οικογένεια Χριψιμέ, χάριν της οποίας το τάγμα των μοναχών ονομάστηκε Χριψιμιάν.
Ο κατατρεγμός των χριστιανών είχε φουντώσει στην Αρμενία, όταν ο Τιριδάτης -κατά μια εκδοχή θέλοντας να κρατήσει τις διπλωματικές ισορροπίες, αφού γνώριζε την καταγωγή των Χριψιμιάν, ή κατά μιαν άλλη εκδοχή επειδή είχε ερωτευθεί την Χριψιμέ- προτίμησε τον αυστηρό περιορισμό και την επιτήρησή τους. Τελικά πάνω στην έξαρση των διωγμών οι μοναχές βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν βάναυσα. Το παλάτι σείστηκε από την είδηση αυτή και ακόμη και ο ίδιος ο βασιλιάς, αφού υπέφερε για πολλές ημέρες έπεσε τελικά βαριά άρρωστος.

Σύμφωνα με την παράδοση η αδελφή του Τιριδάτη, Χοσροβιτούχτ, έστειλε τους αξιωματούχους του παλατιού να βγάλουν τον Γρηγόριο από το Χορ Βιράπ και να τον φέρουν στο παλάτι, κι αυτό διότι είχε δει στα όνειρά της πως μόνον ο Γρηγόριος μπορούσε να θεραπεύσει τον αδελφό της. Οι αξιωματούχοι προς μεγάλη τους έκπληξη τον βρήκαν ζωντανό παρά τα 13 χρόνια εγκλεισμού του στο λάκκο. Ο Γρηγόριος θεράπευσε τον βασιλιά, ο οποίος αποδέχτηκε τη νέα πίστη και πολύ σύντομα βαφτίστηκε χριστιανός από τον Γρηγόριο.

Ο Τιριδάτης το 301 με βασιλική διαταγή ανακήρυξε το χριστιανισμό επίσημη θρησκεία του αρμενικού κράτους. Ο Γρηγόριος στάλθηκε με μεγαλοπρεπή πομπή στην Καισάρεια, όπου από τον Έλληνα επίσκοπο Λεόντιο χειροτονήθηκε επίσκοπος «Καθολικός Πατριάρχης των Αρμενίων» με έδρα την πόλη Αστισάτ. Λέγεται πως αμέσως μετά την επιστροφή του, βάφτισε χιλιάδες λαού στις πηγές του ποταμού Ευφράτη και εν συνεχεία συνέβαλε στην περαιτέρω εξάπλωση της νέας θρησκείας όπως και στην οργάνωση της αρμενικής εκκλησίας.

Η πεποίθηση, πως η θυσία των μοναχών Χριψιμιάν ήταν θέλημα Θεού, είναι ζωντανή μέχρι τις μέρες μας, διότι αμέσως μετά τη θυσία αυτών έλαμψε, μέσω του Τιριδάτη, το φως του αρμενικού πολιτισμού και άνθησε, μέσω του Γρηγορίου του Φωτιστή, το χριστιανικό πνεύμα στην Αρμενία.

Η Αρμενική Εκκλησία στη Ελλάδα

Οι Αρμένιοι κατάφεραν να επιβιώσουν και επιβιώνουν ως σήμερα αφήνοντας έντονα τα ίχνη τους στο πέρασμα των αιώνων παρά το ότι βρέθηκαν παγιδευμένοι ανάμεσα σε αντιμαχόμενες ιδεολογίες και θρησκείες, γνώρισαν εκστρατείες, διωγμούς, εξορίες με αποκορύφωμα τη Γενοκτονία του 1915 όπου και εκδιώχθηκαν ολοκληρωτικά από τα πατρογονικά τους εδάφη και αναγκάστηκαν να διασκορπισθούν και να ζήσουν με λαούς άλλοτε φιλόξενους και άλλοτε όχι.

Παρά τις αντίξοες συνθήκες στο πέρασμα των αιώνων άντεξαν γιατί είχαν την ικανότητα να επιβιώνουν σαν λαός, διαφυλάσσοντας τη θρησκεία, τη γλώσσα και τον πολιτισμό τους μεταδίδοντάς τον από γενιά σε γενιά.
Επιβίωσαν σαν λαός γιατί πρωταρχικό μέλημά τους ήταν η ανέγερση εκκλησιών και σχολείων και μέσω αυτών γαλουχήθηκαν οι επερχόμενες γενιές.

Στην φιλόξενη ελληνική γη, συναντάμε αρμενικές εκκλησίες που χτίστηκαν με μεγάλους κόπους και θυσίες λίγο χρόνο μετά την εγκατάσταση Αρμενίων στην περιοχή. Εκκλησίες που δε λειτούργησαν μόνο ως λατρευτικοί χώροι, αλλά και σαν σχολεία, σαν κέντρα πολιτισμού, σαν σημεία συνάθροισης των Αρμενίων.

Όλες οι εκκλησίες λειτουργούν μέχρι σήμερα επιτελώντας το ίδιο έργο, εξακολουθούν να είναι λατρευτικοί χώροι και ταυτόχρονα κέντρα διατήρησης του αρμενισμού.

Μητροπολιτικός Ναός – Αθήνα
Αγ. Ιάκωβος – Νίκαια_
Αγ. Καραμπέτ – Νέος Κόσμος
Εκκλησία της Παναγίας – Περιστέρι
Αγ. Καραμπέτ – Αλεξανδρούπολη
Αγ. Γεώργιος – Διδυμότειχο
Αγ. Ιωάννης ο Πρόδρομος – Ηράκλειο Κρήτης
Εκκλησία της Παναγίας – Θεσσαλονίκη
Αγ. Σταυρός – Καβάλα
Αγ. Γρηγόριος ο Φωτιστής – Κομοτηνή
Εκκλησία της Παναγίας – Ξάνθη
Αρμενικαθολική Εξαρχία
Ευαγγελιστές

Σύνδεσμοι Θρησκευτικού περιεχομένου

Αρμενική Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία – Σουρπ Γκαραμπέντ

Καθολικοσσάτο Πασών των Αρμενίων Ετσμιατζίν – www.etchmiadzin.com

Καθολικοσσάτο του Μεγάλου Οίκου της Κιλικίας – www.cathcil.org

Αρμενικό Πατριαρχείο του Αγ. Ιακώβου, Ιεροσόλυμα – www.armenian-patriarchate.org

Αρμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως – www.armenianpatriarchate.org.tr

Σύνδεσμοι Πολιτιστικού περιεχομένου

“Ματενανταράν” Μουσείο αρχαίων χειρογράφων – www.matenadaran.am

Εικονική περιήγηση στην αρχαία αρμενική πόλη Ανί – www.virtualani.freeserve.co.uk

πηγή: http://www.armenianprelacy.gr/index_gr.html

(Δημοσίευση από Ruy_Lopez στις 1/3/2004 20:08 (1964 αναγνώσεις))

Όταν αναφερόμαστε στον πολιτισμό της Αιγύπτου οι περισσότεροι έχουμε υπόψη δύο πράγματα: τον αρχαίο αιγυπτιακό πολιτισμό των Φαραώ και της πολυθεΐας, και τον ισλαμικό πολιτισμό. Πυραμίδες και μιναρέδες είναι τα σύμβολα που παραπέμπουν στο ένδοξο παρελθόν και το σημερινό παρόν της Αιγύπτου.

Κι όμως, εκτός από τις δύο αυτές πολιτιστικές συνεισφορές της μεγάλης αυτής χώρας στον παγκόσμιο πολιτισμό, υπάρχει και μια άλλη Αίγυπτος που για πολλούς αιώνες ήταν λησμονημένη από την ιστορία, λησμονημένη από την επιστημονική έρευνα, από την γνώση των πολλών. Δεν είχε όμως λησμονηθεί, αυτή η άλλη Αίγυπτος, από τον Τριαδικό Θεό.

Κι όμως, εκτός από τις δύο αυτές πολιτιστικές συνεισφορές της μεγάλης αυτής χώρας στον παγκόσμιο πολιτισμό, υπάρχει και μια άλλη Αίγυπτος που για πολλούς αιώνες ήταν λησμονημένη από την ιστορία, λησμονημένη από την επιστημονική έρευνα, από την γνώση των πολλών. Δεν είχε όμως λησμονηθεί, αυτή η άλλη Αίγυπτος, από τον Τριαδικό Θεό.

Πρόκειται για μια Αίγυπτο χιλιοβασανισμένη από την πανουργία της ιστορίας, ταυτόχρονα όμως ζωντανή και περήφανη ως κληρονόμος ενός αρχαίου χριστιανικού πολιτισμού ο οποίος διαμόρφωσε και εν πολλοίς προσδιόρισε καταλυτικά την εξέλιξη του χριστιανικού πνεύματος και της θεολογίας ως τις μέρες μας. Πρόκειται για τους Κόπτες και την Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία, την αρχέγονη Εκκλησία της Αιγύπτου που ζει την πίστη της μέσα σ’ ένα ισλαμικό περιβάλλον, αποτελούμενη το 12% του συνολικού πληθυσμού της χώρας, με νηστεία, προσευχή, ταπείνωση και, κυρίως, επίγνωση του σημαντικού παρελθόντος της.

Η Κοπτική Εκκλησία της Αιγύπτου είναι η συνέχεια της αρχαίας Εκκλησίας της Αλεξάνδρειας, ο ηγέτης της οποίας «Πάπας και Πατριάρχης» κατείχε στον θεσμό της Πενταρχίας των Πατριαρχών την τρίτη θέση πίσω από τους Επισκόπους Ρώμης και Κωνσταντινουπόλεως. Η συνέχεια αυτή βέβαια διεκδικείται και από την «Μελχιτική» Εκκλησία, την Ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Αλεξάνδρειας που προέρχεται από το σχίσμα στην Ανατολική Εκκλησία το οποίο συνέβη τον 5ο αιώνα. Η ιστορία αυτή, το άγνωστο σχίσμα για πολλούς, σημάδεψε την τύχη ενός μεγάλου τμήματος του Βυζαντίου και στην ουσία οδήγησε στην εκκλησιαστική απομόνωση την γηγενή Εκκλησία της Αιγύπτου για 13 αιώνες.

«Κόπτης» αποτελεί την συγκεκομμένη μορφή της λέξης «Αιγύπτιος», που προέρχεται από την λέξη «Αίγυπτος» που με την σειρά της προέρχεται από την αρχαία αιγυπτιακή λέξη “Hak-ka-Ptah”, δηλ. ο ναός του πνεύματος του Ptah, μιας σεβάσμιας θεότητας της αιγυπτιακής μυθολογίας- ήταν το όνομα της Μέμφιδος, της αρχαίας πρωτεύουσας του ενοποιημένης άνω και κάτω Αιγύπτου.

Ιδρυτής της Εκκλησίας των Κοπτών θεωρείται ο Ευαγγελιστής Μάρκος, ο οποίος διετέλεσε πρώτος Πατριάρχης της την τέταρτη δεκαετία του πρώτου αιώνα. Ο Χριστιανισμός στην Αίγυπτο ζούσε τα πρώτα χρόνια μαζί με τον παγανισμό, ωστόσο η ανακάλυψη αρχαίων βιβλικών παπύρων στην κοπτική γλώσσα στην αμμώδη περιοχή της άνω Αιγύπτου αποδεικνύουν την σταδιακή και ταχύτατη διείσδυση της χριστιανικής πίστης στην αιγυπτιακή κοινωνία.

Σταθμό στην εξέλιξη της θεολογικής σκέψης ήταν η ίδρυση της περίφημης «Κατηχητικής Σχολής» στην Αλεξάνδρεια πριν το 200 μ.Χ. Ήταν η πρώτη σημαντική σχολή των χριστιανικών γραμμάτων στον κόσμο που δημιουργήθηκε ως αντίβαρο στο ειδωλολατρικό Μουσείο των Πτολεμαίων, μια σχολή που καλλιέργησε με συστηματικό τρόπο τον ερμηνευτικό κλάδο της θεολογίας. Ιδρυτής της σχολής θεωρείται ο Πάνταινος ο οποίος προσπάθησε να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της δυναστικής Αιγύπτου και των ελληνικών Ευαγγελίων μέσω της χρήσης του αρχαϊκού ελληνικού αλφαβήτου. Τον Πάνταινο διαδέχθηκε ο Κλήμης Αλεξανδρείας, ένας θεολόγος που προσπάθησε να συμφιλιώσει την ελληνική φιλοσοφία με τον χριστιανισμό. Ο Κλήμης αγαπούσε την γνώση, την οποία εξύψωσε ως το ανώτατο στάδιο της πίστης. Ήταν όμως μια γνώση όχι νοησιαρχική αλλά βασισμένη στην εντολή της αγάπης. Η μελέτη της ελληνικής φιλοσοφίας τον οδηγεί στο συμπέρασμα πως ο Χριστός ήταν ο «σπερματικός» λόγος των φιλοσόφων, πως οι εθνικοί φιλόσοφοι προσέγγισαν την αλήθεια η οποία όμως αποκαλύφθηκε στην πληρότητα της εν Χριστώ. Πάντως τόσο ο Μωυσής όσο και ο Πλάτων ήταν χριστιανοί προ Χριστού. Στη συνέχεια το άλλο μεγάλο όνομα είναι ο Ωριγένης, ίσως ο πολυγραφότερος εκκλησιαστικός συγγραφέας όλων των εποχών, αμφιλεγόμενος αλλά ακατάβλητος στην προσπάθεια του ερμήνευσε όλα τα βιβλία της Γραφής, ενώ έκανε και την πρώτη κριτική μελέτη του κειμένου της.

Η Αλεξάνδρεια όμως γνώρισε την περίοδο της απόλυτης ακμής της στην εποχή του Μεγάλου Αθανασίου. Ήταν η εποχή της σύγκρουσης με τις ιδέες του πρεσβύτερου Άρειου που διαμόρφωσε το τριαδολογικό δόγμα της Εκκλησίας μέσα από την σύγκλιση της 1ης Οικουμενικής Συνόδου η οποία καθιέρωσε το Σύμβολο της Πίστης καταδικάζοντας την ορθολογιστική θεώρηση του Υιού από τον Άρειο. Η επιρροή της αλεξανδρινής σκέψης φαίνεται και στις επόμενες δύο οικουμενικές συνόδους οι οποίες με τη σειρά τους αντιμετώπισαν ανάλογου προβληματισμού αιρέσεις μ’ αυτήν του Αρείου, που ως θεμέλιο είχαν την ορθολογική κατανόηση του προσώπου του Χριστού. Ο μονοφυσιτισμός που εκπροσωπείτο από τον Ευτυχή και δίδασκε την απορρόφηση της ανθρώπινης φύσης από την θεία, και ο Νεστοριανισμός που διασπούσε την ενότητα των φύσεων στο πρόσωπο του Χριστού. Η αντιμετώπιση των δύο αυτών αιρέσεων βασίστηκε στην θεολογία του πατριάρχου Κυρίλλου Αλεξανδρείας, μια από τις πλέον αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στην εκκλησιαστική ιστορία.

Η 4η Οικουμενική Σύνοδος στην Χαλκηδόνα το 451 μ.Χ υπήρξε η απαρχή των δεινών για τον αιγυπτιακό χριστιανισμό. Συνήθως η κοινή αντίληψη για τους Κόπτες τονίζει πως αυτοί είναι μονοφυσίτες χριστιανοί, πως αποκήρυξαν τους κανόνες της 4ης Οικουμενικής επειδή διατύπωσε όρους ενάντια στον μονοφυσιτισμό, εγκαταλείποντας έτσι την κοινή ορθόδοξη πίστη, με αποτέλεσμα πέραν της διακοπής της εκκλησιαστικής κοινωνίας να χαλαρώσουν οι δεσμοί των αιγυπτίων με το βυζαντινό κράτος που ως αποτέλεσμα θα έχει την κατάκτηση τους από το Ισλάμ. Ωστόσο η αλήθεια είναι διαφορετική. Δίχως να εισέλθουμε σε πολύπλοκες θεολογικές διατυπώσεις, οι Κόπτες κατανοούσαν το χριστολογικό δόγμα, τον τρόπο ένωσης των δύο φύσεων στον Χριστό, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά την θεολογία του Κυρίλλου Αλεξανδρείας. Ο μονοφυσιτισμός διδάσκει την απορρόφηση της ανθρώπινης φύσης του Χριστού από την θεία κατά την υποστατική ένωση. Για να αντιμετωπιστεί λοιπόν η δοξασία του μονοφυσιτισμού που αν γινόταν αποδεκτή έκανε προβληματική την σωτηρία του ανθρώπου- γιατί τότε θ’ αμφισβητείτο η ανθρώπινη παρουσία του Χριστού στον κόσμο- συνεκλήθη κατόπιν πίεσης του αυτοκράτορα Μαρκιανού Οικουμενική Σύνοδος στην Χαλκηδόνα της Μ. Ασίας. Στη Σύνοδο αυτή κυριάρχησε ο άξονας Ρώμης-Κωνσταντινούπολης εις βάρος της Αλεξάνδρειας που πιστευόταν πως είχε παρεκκλίνει από την ορθή πίστη. Οι τελικές αποφάσεις της Χαλκηδόνας δεν έγιναν αποδεκτές από τον κλήρο και τον λαό της Εκκλησίας της Αλεξανδρείας. Υπήρχε σύγκρουση δύο μακροχρόνιων παραδόσεων: η Αλεξάνδρεια θεωρούσε πως ο Χριστός αποτελεί υπόσταση «εν δύο φύσεσιν», ενώ οι υπόλοιποι μιλούσαν για ένα πρόσωπο αποτελούμενο «εκ δύο φύσεων». Η διαφορά στα αυτιά του σύγχρονου ανθρώπου ακούγεται μάλλον εξωπραγματική, όμως για εκείνη την εποχή σήμαινε όχι μόνο διαφορά στον τρόπο κατανόησης της εν Χριστώ σωτηρίας του ανθρώπου αλλά και αφορμή πολιτικής αντιπαράθεσης της βυζαντινής εξουσίας με τις ανατολικές επαρχίες. Η αντιπαράθεση με την αυτοκρατορική εξουσία και η αποκοπή της Αλεξάνδρειας από την εκκλησιαστική κοινωνία με τις υπόλοιπες εκκλησίες- καθώς δεν απεδέχθη τις αποφάσεις της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου- έφεραν την αποξένωση στις μεταξύ τους σχέσεις για να οδηγηθεί η Αίγυπτος στην αραβική και μουσουλμανική ηγεμονία.

Για αιώνες είχε χαθεί η επικοινωνία ανάμεσα στους δύο βασικούς κορμούς των ανατολικών εκκλησιών. Το 1964 όμως σηματοδοτεί ένα έτος σταθμό που εγκαινιάζει την νεώτερη ιστορία των δύο εκκλησιών. Είναι το έτος της πρώτης θεολογικής συνάντησης που πραγματοποιείται στο Άαρχους της Δανίας. Επρόκειτο για μια ανεπίσημη συνάντηση όπου 15 θεολόγοι από τις δύο πλευρές αντάλλαξαν απόψεις, αναγνώρισαν την κοινή ορθόδοξη πίστη τους και έδωσαν αμοιβαίες υποσχέσεις για συνέχιση των μεταξύ τους συναντήσεων. Σημαντική ήταν η παραδοχή πως το αποτέλεσμα της Συνόδου του 451 διαμορφώθηκε και από την επίδραση κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών παραγόντων. Οι ανεπίσημες διασκέψεις συνεχίστηκαν το 1967 στο Μπρίστολ, το 1970 στην Γενέβη, το 1971 στην Αντίς Αμπέμπα για να φτάσουμε στην πρώτη επίσημη συνδιάσκεψη το 1985 στο Σαμπεζύ της Ελβετίας. Τελευταία συνάντηση ήταν στην Γενεύη το 1990. Η πρόοδος υπήρξε εντυπωσιακή, αληθινός καρπός της αγιοπνευματικής χάριτος σε κάθε στιγμή του διαλόγου. Αποδείχτηκε πως παρά την υπεραιωνόβια διακοπή των σχέσεων, οι χριστολογικές προσεγγίσεις των δύο εκκλησιών βρίσκονταν σε συμφωνία με την οικουμενική παράδοση της Εκκλησίας παρά την διαφορετικότητα στην ορολογία που χρησιμοποιούσαν προκειμένου να εκφράσουν τον τρόπο της υποσταστικής ένωσης των φύσεων: στο κοινό ανακοινωθέν της Γενέβης (1990) επισημαίνεται η ομοουσιότητα του Χριστού προς τον Πατέρα κατά την θεία φύση, και η ομοουσιότητα προς εμάς κατά την πρόσληψη της ανθρώπινης φύσης, και πως οι δύο φύσεις ενώθηκαν στην μια υπόσταση (πρόσωπο) του Θεού Λόγου δίχως σύγχυση, μεταβολή, διαίρεση ή διάκριση. Ο Ιησούς Χριστός είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος με όλες τις ιδιότητες που ανήκουν στην θεότητα και την ανθρωπότητα. Η υποψία του μονοφυσιτισμού και του νεστοριανισμού απομακρύνθηκε από τις καρδιές των συμμετεχόντων εκπροσώπων. Ωστόσο παρέμειναν ορισμένα θέματα ανοιχτά, όπως η θέση ορισμένων οικουμενικών συνόδων στο πλαίσιο της παράδοσης της Κοπτικής Εκκλησίας, ο αναθεματισμός αγίων της Κοπτικής Εκκλησίας, όπως ο Λέων, ο Διόσκουρος και ο Σεβήρος από τις οικουμενικές συνόδους, και ερωτήματα σχετικά με την δικαιοδοσία των εκκλησιών σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Η κατ’ αρχήν αυτή συμφωνία δεν συνιστά άρση της ποικιλομορφίας του εκκλησιαστικού τρόπου ζωής και φρονήματος των δύο εκκλησιών με σκοπό την κατάκτηση μιας ισοπεδωτικής και εν πολλοίς ανιστορικής ενότητας. Ωστόσο, όπως συμβαίνει πάντοτε στον εκκλησιαστικό χώρο, η Ιστορία με την συσσωρευμένη εμπειρία της, τα πάθη και τις συγκρούσεις της, οριοθετεί δεσποτικά την σκέψη όλων όσων μετέχουν σε τέτοιες κινήσεις, με συνέπεια να μην γίνεται ποτέ εκείνο το αποφασιστικό βήμα προς την ένωση των εκκλησιών- άλλωστε τον τελευταίο λόγο τον έχει πάντα το λαϊκό σώμα κι αυτό δεν είναι πάντα επαρκώς ενημερωμένο για τις εξελίξεις ή, όπως συχνότερα συμβαίνει, άγεται από τυχάρπαστους δημαγωγούς και φανατικούς υπέρμαχους της παράδοσης η οποία ερμηνεύεται αντιδιαλεκτικά, σαν να βρισκόταν έξω από την ιστορική της σάρκα.

Υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος να διανυθεί ώστε να επιτευχθεί το ευαγγελικό «ίνα εν ώσιν». Απαιτείται κοινή προσπάθεια και πολλή προσευχή για την τελική κοινωνία και την άρση της διαίρεσης του σώματος της Ανατολικής Εκκλησίας.

( πηγή: http://www.ideopolis.gr/modules/news/article.php?storyid=68)

Η ίδρυση της Αιθιοπικής Εκκλησίας ανάγεται κατά την παράδοση στον Ευαγγελιστή Ματθαίο, αλλά ο Χριστιανισμός εμπεδώθηκε στην Αιθιοπία κατά τον 4ο αι. Η Εκκλησία της Αλεξάνδρειας ασκούσε την πνευματική εποπτεία στην Αιθιοπική Εκκλησία η οποία παρέμεινε σταθερή στην Ορθοδοξία κατά την περίοδο των ερίδων γύρω από τον Αρειανισμό. Στην Αιθιοπία αναπτύχθηκε σύντομα η εκκλησιαστική ζωή με επίκεντρο την Αξώμη (Αξούμ), αλλά η διάδοση του Χριστιανισμού στην ύπαιθρο ακολούθησε βραδύτερο ρυθμό. Οι Εννέα Άγιοι, οι οποίοι κατά την παράδοση ανέλαβαν το σχετικό ιεραποστολικό έργο, πρέπει να έδρασαν μετά το 480, να προέρχονταν από τις τάξεις των εχθρών της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου (451) και να οργάνωσαν τις σχέσεις της Εκκλησίας της Αιθιοπίας με την Κοπτική Εκκλησία της Αιγύπτου. Η τελική εξάρτηση της Αιθιοπικής Εκκλησίας από τον Κόπτη Πατριάρχη της Αιγύπτου,  χρονολογούμενη μετά τα μέσα του 7ου αι. δηλ. μετά την αραβική κατάκτηση της Αιγύπτου, περιοριζόταν στην εκλογή και χειροτονία Κόπτη Αρχιεπισκόπου της Αιθιοπικής Εκκλησίας, ενώ η επιρροή της αποδυναμωνόταν από την παντοδυναμία του Ηγούμενου της ιστορικής αιθιοπικής μονής Ντέμπρα Λίβανος, ο οποίος ασκούσε ουσιαστικά τη διοίκηση της Αιθιοπικής Εκκλησίας κατά τους μέσους χρόνους. Η κατάκτηση της Β. Αφρικής από τους Άραβες, η επέκταση των Περσών μέχρι την Υεμένη και η απομόνωση της Αιθιοπίας από τον λοιπό χριστιανικό κόσμο ως το 13^ο αι., σταθεροποίησε τις σχέσεις της Αιθιοπικής με την Κοπτική Εκκλησία παρά το γεγονός ότι υπήρχαν σημαντικές διαφοροποιήσεις στη θεολογία και στη Λατρεία μεταξύ τους. Σχετικά αξιοπρόσεκτο είναι ότι με αυτή την απομόνωση δεν διακόπηκαν οι πνευματικοί δεσμοί με το Βυζάντιο. ‘Έτσι το περίφημο νομικό κείμενο «Φέτχα Ναγκάστ (Fetha Nagast = Νόμοι των Βασιλέων) συμπεριέλαβε αυτούσιες διατάξεις όχι μόνο από το Θεοδοσιανό Κώδικα του 5^ου αι. και από το νομοθετικό έργο του Ιουστινιανού του 6^ου αι. αλλά και από το ευρύτατα αναθεωρητικό έργο της Μακεδονικής δυναστείας του 9^ου αι. Η ευρύτητα της βυζαντινής επίδρασης κατανοείται πληρέστερα από το γεγονός ότι αυτή η νομική συλλογή ρύθμιζε όχι μόνο αστικά θέματα αλλά και το ζήτημα των σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας. Ανάλογες βυζαντινές επιδράσεις παρουσιάζονται και στον εκκλησιαστικό βίο (θεολογία, Λατρεία, Τέχνη) και επιβεβαιώνουν τις συνεχείς σχέσεις της Εκκλησίας της Αιθιοπίας με το Ορθόδοξο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας.

Η παρακμή του βασιλείου και της Εκκλησίας της Αιθιοπίας διευκόλυνε την προσηλυτιστική δραστηριότητα του Ισλάμ ενώ η δυναστεία των Σολομωνιδών του βασιλείου της Αιθιοπίας ενίσχυσε από τα μέσα του 13^ου αι. τις τάσεις για ανανέωση του εκκλησιαστικού βίου. Η αναδιοργάνωση της Εκκλησίας και η ανάπτυξη της Θεολογίας από αξιόλογους θεολόγους (Ιμπν αλ Ασάλ, Ζέρε Γιακόμπ κ.ά.) ενίσχυσαν την Αιθιοπική Εκκλησία στον αγώνα της εναντίον της προσηλυτιστικής δράσης του Ισλάμ. Εξάλλου η δράση των Ιησουιτών, οι οποίοι υποστηρίζονταν από τους Πορτογάλους των ακτών της Ερυθράς θάλασσας, δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στην Εκκλησία της Αιθιοπίας, αλλά η απόφαση του Πάπα Ιουλίου του Ι’ (1550 -1555) να στείλει ένα Πορτογάλο Ιησουίτη ως Πατριάρχη Αιθιοπίας προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση του λαού. Ακόμα η προσχώρηση του «νεγκούς» (βασιλιά) Σουσένυος (1607 – 1632) στο Ρωμαιοκαθολικισμό και η προσπάθειά του να επιβάλει την επιλογή του στο λαό προκάλεσαν εμφύλιο πόλεμο με κατάληξη την παραίτησή του. Ωστόσο, σταδιακά διαμορφώθηκε από τους Ιησουίτες μια μικρή Ουνιτική Αιθιοπική Εκκλησία, η οποία ενισχύθηκε με την κατάκτηση της Αιθιοπίας από τους Ιταλούς και την παραχώρηση από τον Μουσολίνι στον Πάπα του δικαιώματος να εγκρίνει την εκλογή του αρχηγού της Αιθιοπικής Εκκλησίας (1935).

Μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αναθεωρήθηκαν οι σχέσεις της Αιθιοπικής με την Κοπτική Εκκλησία της Αιγύπτου (1948), ενώ από το 1951, η Αιθιοπική Εκκλησία ανακηρύχθηκε αυτοκέφαλη Εκκλησία. Από το 1958 ο αρχηγός της φέρει τον τίτλο του Πατριάρχη με ανάλογη αναδιοργάνωση των Αρχιεπισκοπών και των Επισκοπών της. Η αυτονόμηση της Αιθιοπικής από την Κοπτική Εκκλησία διευκόλυνε την ανάπτυξη των σχέσεών της με τις Ορθόδοξες Εκκλησίες και ιδιαίτερα με την Εκκλησία της Ελλάδος με συνέπεια την αρτιότερη θεολογική κατάρτιση νέων θεολόγων και την ανανέωση των θεολογικών σπουδών στο θεολογικό κολλέγιο της Αντίς Αμπέμπα (1944). Ο Πατριάρχης της Εκκλησίας της Αιθιοπίας έχει έδρα την Αντίς Αμπέμπα και προΐσταται της Ιεραρχίας, αλλά ο Ηγούμενος της μονής Ντέμπρα Λίβανος διατήρησε τις αρμοδιότητές του για την εποπτεία των μονών, της εκκλησιαστικής περιουσίας και της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης, ενώ σε περίπτωση χηρείας του θρόνου ανακηρύσσεται τοποτηρητής.

Οι εξελίξεις στην Εκκλησία της Αιθιοπίας είναι άσχετες με την ακμή των ελληνικών κοινοτήτων της περιοχής. Ο αυτοκράτορας της Αιθιοπίας Ιωάννης ο Δ’ (1872 – 1889) ανέπτυξε στενές σχέσεις με τον ελληνισμό της Αιγύπτου και το ορθόδοξο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, όπως και με τις ελληνικές κοινότητες της Αιθιοπίας και της Ερυθραίας. Το 1908 ιδρύθηκε από τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Φώτιο (1900 – 1925) η ορθόδοξη Μητρόπολη Αξώμης, με αξιόλογη ποιμαντική και εκπαιδευτική δράση στις ελληνικές κοινότητες της Αιθιοπίας (Αντίς Αμπέμπα, Ντιρεντάουε κλπ.) και με σημαντική προσφορά στην προώθηση των σχέσεων της Εκκλησίας της Αιθιοπίας με το ορθόδοξο Πατριαρχείο της Αλεξανδρείας.

(Βλ. Ιω. ΦΕΙΔΑΣ στο: Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τ. 21-Θρησκείες, έκδ. Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1992, σελ. 113-114)

Κόπτες της Αιθιοπίας: Σαν λευκοντυμένοι άγγελοι

Οι ιεραπόστολοι Φρουμέντιος και Αιδέσιος κήρυξαν το Ευαγγέλιο στην τότε Αβησσυνία τον 4ο αι. μ.Χ. Σήμερα, η κοινότητα των Αιθιόπων περιλαμβάνει ορθοδόξους, προτεστάντες, μουσουλμάνους και αριθμεί λίγες χιλιάδες. «Η χριστιανική αιθιοπική κοινότητα εμφανίζεται στην Ελλάδα μετά την πτώση του Χριστιανού αυτοκράτορα Χαϊλέ Σελασιέ», σημειώνει ο γραμματέας της Ορθόδοξης Αιθιοπικής Εκκλησίας στην Αθήνα κ. Μαράουϊ Μελέσε. «Τότε, όσοι σπουδάζαμε στη Θεολογική Σχολή της Αθήνας διαπιστώσαμε ότι υπήρχε ανάγκη για εκκλησία και απευθυνθήκαμε στο υπ. Παιδείας και την Αρχιεπισκοπή». Επειτα από αρκετά χρόνια, το 1989, οι Αιθίοπες άρχισαν να λειτουργούν σε μια παλιά, μικρή εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στα Τουρκοβούνια. Σήμερα αναζητούν δωρεές για να κτίσουν τη δική τους εκκλησία.

Αυτό που κυρίως διακρίνει και εντυπωσιάζει στους Χριστιανούς Αιθίοπες είναι το βαθύ θρησκευτικό τους αίσθημα και η πνευματική τους παιδεία. Η απόλυτη ησυχία μέσα στον ασφυκτικά γεμάτο ναό, η επί ώρες βαθιά κατάνυξη, οι εσωτερικές προσευχές που προδίδονται από το άηχο κούνημα των χειλιών ηλεκτρίζουν την ατμόσφαιρα και εμπνέουν σεβασμό και στον πλέον δύσπιστο παρατηρητή. Στη λειτουργία όλοι προσέρχονται ανυπόδητοι, τυλιγμένοι σε λευκό λεπτό ύφασμα – οι γυναίκες το φοράνε από το κεφάλι, ως ένδειξη σεβασμού στην επικοινωνία με το Θείο και για να μην προκαλούν την προσοχή των ανδρών. Οι λευκοντυμένες φιγούρες μοιάζουν με αγγέλους επί γης.

Η κραυγή «λι, λι, λι» από τη λέξη «αλληλούια» είναι ο τρόπος για να εκφράσουν τη χαρά τους. Η αιθιοπική λίρα «κραρ» και τα τύμπανα «καμπερό» συνθέτουν το μουσικό μέρος της λειτουργίας. Οι ψαλμοί είναι στην αιθιοπική διάλεκτο «γκιζ» και ψάλλονται (τι ευχάριστη έκπληξη για τη θέση της γυναίκας στη συγκεκριμένη κοινωνία) από γυναίκες. «Οι ψάλτριες είναι 12», εξηγεί ο ευσεβής Αιθίοπας, «αλλά δεν μπόρεσαν να έρθουν όλες διότι δουλεύουν στα σπίτια. Το Πάσχα, όμως, θα καταφέρουν να έρθουν».

Οι χριστιανοί Αιθίοπες δεν βάφουν αυγά, δεν τρώνε μαγειρίτσα, ούτε έχουν εντυπωσιακές λαμπάδες. Απλά κεριά έχουν στην Ανάσταση και το αναστάσιμο φαγητό είναι ένα ιδιαίτερα μαγειρεμένο κοτόπουλο που χρειάζεται τουλάχιστον τρεις ώρες για να ετοιμασθεί.

Το μεσημέρι του Πάσχα τα παιδιά επισκέπτονται τους γονείς και για να τους τιμήσουν, τους προσφέρουν πολύτιμα αγαθά – αρνιά και άλλα ζωντανά στα χωριά. Εάν δεν υπάρχουν γονείς, ανταλλάσσονται επισκέψεις στα σπίτια. Σερβίρεται ειδικός καφές –εξάλλου στην επαρχία Καφάρ της Αιθιοπίας «γεννήθηκε»– και γίνονται σημαντικές, εκ καρδίας συζητήσεις.

Πηγή: http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_22/04/2006_181758

Ethipia

Religion

Previous to the conversion of the country to Christianity, the worship of the serpent was perhaps the religion of a portion of Ethiopia, i. e., of the aboriginal Cushite tribes. From inscriptions at Axum and Adulis it would seem that the Semites, on the other hand, had a religion similar to that of Chaldea and Syria. Among the gods mentioned we find Astar, Beher, and Medr — perhaps representing the triad of sky, sea, and land. As to the Jewish religion, and its introduction in the time of Solomon, we have only the assertion found in some recent documents, which, as we have already said, cannot be received as history. The origin of the Judaistic tribe called the Falashas, who nowadays occupy the country, is quite hidden from us, and there is no reason to regard them as representatives of a national religion which has disappeared. After the evangelization by St. Frumentius, and in spite of the resulting general conversion of the people, Paganism always retained some adherents in Ethiopia, and has its representatives there even to this day. Moreover at the time of the Mussulman wars Islam succeeded in securing a foothold here and there. Nevertheless Christianity has always been the really national religion, always practiced and defended by the rulers of the nation.

Although converted to Christianity by missionaries of the Catholic Church, Ethiopia today professes Monophysitism. But subject to the influence of Egypt, it has adopted in the course of time the theory of the Egyptian Church regarding the human nature of Christ. Our lack of information about the country prior to the thirteenth century hinders us from following the history of its separation from Rome, or even fixing the date of that event. Like the Egyptians, the Ethiopian Church anathematizes Eutyches as a heretic, yet remains monophysite, and rejects the Catholic teaching as to the two natures. United in their statement of belief, the Ethiopian theologians have divided into two great schools in its explanation. On the one hand, the Walda-Qeb (“Sons of Unction”, as they are nowadays called), hold that the most radical unification (tawahedo) exists between the two natures, such being the absorption of the human by the Divine nature that the former may be said to be merely a fantasm. The unification is the work of the Unction of the Son Himself according to the general teaching of Walda-Qeb. Some among them, however, known as the Qeb’at (Unction), teach that it is the work of the Father. Others again, the Sega-ledj or Walda-sega (Sons of Grace), hold that the unification takes place in such a way that the nature of Christ becomes a special nature (bahrey), and this is attributed to the Father, as in the teachings of the Qe’bat. But, as the mere fact of the unction does not effect a radical unification (for this schools rejects absorption), the unification is made perfect, according to them, by what they call the adoptive birth of Christ — the ultimate result of the unction of the Father. In effect, they recognize in the incarnation three kinds of birth: the first, the Word begotten of the Father; the second, Christ, begotten of Mary; the third, the Son of Mary, begotten the Son of God the Father by adoption, or by his elevation to the Divine dignity — the work of the Father anointing his Son with the Holy Spirit, whence the name Sons of Grace. However, while rejecting absorption, this latter school refuses to admit the distinction of the two natures. Both schools, moreover, assert that the unification takes place without any blending, with change, without confusion. It is contradiction itself set up as a dogma.

The difficulties following from this teaching in regard to the reality of the Redemption, the Monophysite Church calls mysteries; her theologians confess themselves unable to explain them, and simply dismiss them with the word Ba faqadu; it is so, they say, “by the will of God”. In sympathy with the Church of Constantinople, as soon as it was separated from Rome, the Ethiopian Church in the course of time adopted the Byzantine teaching as to the procession of the Holy Ghost; but this question never was as popular as the Incarnation, and in reference to it the contradictions to be found in the texts of native theologians are even more numerous than those touching on the question of the two natures. Adrift from the Catholic Church on the dogma of the humanity of Christ and the procession of the Holy Spirit, the Ethiopian Church professes all the other articles of faith professed by the Roman Church. We find there seven sacraments, the cultus of the Blessed Virgin and of the saints; prayers for the dead are held in high honour and fasts without number occur during the liturgical year.

The Bible, translated into Gheez, with a collection of decisions of the Councils, called the Synodos, make up the ground-work of all moral and dogmatic teaching. The work of translating the Bible began in Ethiopia about the end of the fifth century, according to some authorities (Guidi, G. Rossini), or, in the opinion of others, (Méchineau), in the fourth century at the very beginning of the evangelization. Notwithstanding the native claims, their Old Testament is not a translation from the Hebrew, neither is its Arabic origin any more capable of demonstration; Old and New Testaments alike are derived from the Greek. The work was done by many translators, no doubt, and the unity of the version seems to have been brought about only by deliberate effort. At the same time as the Solomonian restoration in the thirteenth century, the whole Bible was revised under the care of the Metropolitan Abba Salama (who is often confounded with St. Frumentius), and the text followed for the Old Testament was the Arabic of Rabbi Saadias Gaon of Fayûm. There was perhaps a second revision in the seventeenth century at the time of the Portuguese missions to the country; it has recently been noticed (Littman, Geschicte der ¨thiopischen Literatur). But, just as the great number of translators employed caused the Bible text to be unusual, so also the revision of it was not uniform and official, and consequently the number of variant readings became multiplied. Its canon, too, is practically unsettled and fluctuating. A host of apocryphal or falsely ascribed writings are placed on the same level as the inspired books, among the most esteemed of which we may mention the Book of Henoch, the Kufale, or Little Genesis, the Book of the Mysteries of Heaven and Earth, the Combat of Adam and Eve, the Ascension of Isaias. The Hâymanotâ Abaw (Faith of the Fathers), the “Mashafa Mestir” (Book of the Mystery), the “Mashafa Hawi” (Book of the Compilations), “Qérlos” (Cyrillius), “Zênâ hâymânot” (Tradition of the Faith) are among the principal works dealing with matters moral and dogmatic. But, besides the fact that many of the quotations from the Fathers in these works have been modified, many of the canons of the “Synodos” are, to say the least, not historical.

Liturgy

In the general effect of its liturgical rules the Ethiopian Church is allied to the Coptic Rite. Numerous modifications, and especially additions, have, in the course of time, been introduced into its ritual; but the basic text remains that of Egypt, from which, in many places, it differs only in the language. Its calendar and the distribution of festivals are regulated as in the Coptic Church, though the Ethiopians do not follow the era of the martyrs. The year has 365 days, with a leap year every four years, as in the Julian calendar. Its ordinary year begins on 29 August of the Julian calendar, which corresponds to 11 September of the Gregorian calendar. After a leap year the new year begins on the 30th of August (or 12 September). The year has twelve months of thirty days each, and an added month of six days or of five days — according as the year is a leap year or not. The era followed is seven years behind ours, during the last four months of our year, and eight years during the remaining months. The calendar for each year is arranged in an ecclesiastical synod held in the springtime. It is at this gathering that the dates of the principal movable feasts are settled, as well as the period for the fasts to be observed during the course of the year. The greater feasts of the Ethiopian church are Christmas, the Baptism of Christ, Palm Sunday, Holy Week, Ascension Day, Pentecost, the Transfiguration. A great number of feasts are scattered throughout the year, either on fixed or movable dates, and their number together with the two days every week (Saturday and Sunday) on which work is forbidden reduces by almost one-third the working days of the year. Fasts are observed every Wednesday and Friday, and five times annually during certain periods preceding the great festivals; the fast of Advent, is kept during forty days; of Ninevah, three days; of Lent, fifty-five days; of the Apostles, fifteen days; the fast of the Assumption, fifteen days. Most of the saints honoured in Ethiopia are to be found in the Roman Martyrology. Among the native saints (about forty in all) only a few are recognized by the Catholic Church — St. Frumentius, St. Elesban, the Nine Saints, and St. Taklu Hâymânot. But, deprived of religious instruction, the Ethiopian people mingle with their Christianity many practices which are often opposed to the teaching of the Gospel; some of these seem to have a Jewish origin, such, for instance, as the keeping of the Sabbath, the distinction of animals as clean and unclean, and the custom of marrying a widow to the nearest relative of her deceased husband.

Ecclesiastical Hierarchy

The Ethiopian Hierarchy is subject to the Coptic Patriarch of Alexandria. This dependence on the Coptic Church is regulated by one of the Arabic canons found in the Coptic edition of the Council of Nicea. A delegate from this patriarch, chosen from among the Egyptian bishops, and called the Abouna, governs the Church. All-powerful in matters spiritual, his influence is nevertheless very limited in other directions, owing to the fact that he is a stranger. The administrative authority is vested in the Etchagué, who also has jurisdiction over the regular clergy. This functionary is always chosen from among the monks and is a native. Legislation concerning the clergy is always regulated by a special code, of which the fundamental principles are contained in the Fetha nagasht. Only the regular clergy observe celibacy, and the facility with which orders are conferred makes the number of priests very large.

(Καθολική Εγκυκλοπαίδεια-Αιθιοπία στο: http://www.newadvent.org/cathen/05566a.htm)