Από τον 18ο αιώνα και μετά, μαζί με την οικονομική ανάπτυξη των Ελλήνων άρχισε και η πνευματική τους αφύπνιση.  Πολλοί Έλληνες έμποροι, όπως και μορφωμένοι Έλληνες του εξωτερικού, έρχονταν σε επαφή με τον Διαφωτισμό και συγκινούνταν από τις ιδέες του. Δημιουργήθηκε έτσι ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός.

Οι άνθρωποι αυτοί ονομάστηκαν Δάσκαλοι του Γένους.

ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ

Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός συνδύαζε τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό με τη θρησκευτική πίστη και την εθνική συνείδηση.

Ήταν μοναχός του Αγίου Όρους, ιεροκήρυκας και μάρτυρας.

Έκανε περιοδείες στην ελληνική ύπαιθρο και κήρυττε, για να εμποδίσει τους εξισλαμισμούς και να ιδρύσει σχολεία.

ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ

Γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας.. Εργάστηκε στο Βουκουρέστι, ως
γραμματέας του ηγεμόνα της Βλαχίας. Από το 1790 και μετά ζούσε στην Αυστρία.

Επηρεάστηκε από τις ιδέες του Διαφωτισμού και έβαλε
στόχο του τον αγώνα για την απελευθέρωση των ραγιάδων.

Το όνειρο του Ρήγα ήταν όλοι οι υπόδουλοι βαλκανικοί λαοί (και οι φτωχοί
Τούρκοι μαζί) να επαναστατήσουν εναντίον του σουλτάνου για να ζήσουν
και ειρηνικά σε μια ισχυρή «ελληνική δημοκρατία» με μορφή βαλκανικής
ομοσπονδίας, όπου όλοι οι πολίτες θα είχαν τα ίδια δικαιώματα.

   ” Η χάρτα του Ρήγα”

Βουλγάροι κι Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί,
Αράπηδες και άσπροι, με μια κοινήν ορμή,
Για την ελευθερίαν, να ζώσωμεν σπαθί,
πως είμαστ’ αντρειωμένοι, παντού να ξακουσθή.

(και λίγο πιο κάτω)

Να σφάξουμε τους λύκους, που στον ζυγόν βαστούν,
και Χριστιανούς και Τούρκους, σκληρά τους τυραννούν.

Εξέδωσε πολλά βιβλία, λογοτεχνικά και επιστημονικά.

Τα πιο σημαντικά του είναι η Χάρτα (ένας χάρτης του μελλοντικού ελεύθερου ελληνικού-βαλκανικού κράτους)

και ο Θούριος (ένας επαναστατικός ύμνος που έγινε σύμβολο του αγώνα για την ελευθερία).

Η Αυστρία ήταν εντελώς αντίθετη με μιαν εξέγερση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Έτσι, ένα βράδυ του Δεκεμβρίου του 1797, οι Αυστριακοί αστυνομικοί μετά από προδοσία συνέλαβαν
τον Ρήγα με άλλους 7 συντρόφους του, και τους παρέδωσαν στους Τούρκους. Εκείνοι τους φυλάκισαν
στο Βελιγράδι, τους βασάνισαν και τους δολοφόνησαν.

–ΑΔΑΜΑΝΤΙΟΣ ΚΟΡΑΗΣ

Καταγόταν από πλούσια οικογένεια της Χίου. Γεννήθηκε το 1748 στην Σμύρνη και σπούδασε στην περίφημη Ευαγγελική Σχολή. Συνέχισε τις σπουδές του στην Γαλλία, όπου και έζησε.

• Αντέγραψε και δημοσίευσε πολλά χειρόγραφα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.

• Επηρεάστηκε από την Γαλλική Επανάσταση και από τις ιδέες του Διαφωτισμού.

• Έγραψε το ποίημα “Σάλπισμα Πολεμιστήριον”

• Βοήθησε στην ίδρυση του “Ελληνικού κομιτάτου” στο Παρίσι.

Ενθουσιαζόταν με την ιδέα μιας ελληνικήεπανάστασης, όμως θεωρούσε πως ο ελληνικός λαός δεν ήταν ακόμη αρκετά μορφωμένος, ώστε να μπορέσει να επαναστατήσει και να δημιουργήσει ένα δημοκρατικό κράτος.

«Για να μπορέσουν οι Έλληνες να ελευθερωθούν», έλεγε, «πρέπει πρώ-
τα να μορφωθούν. Η μόρφωση όμως θα έρθει μόνο με την βοήθεια μιας
σωστής γλώσσας.»

Έτσι ο Κοραής επιχείρησε να καθιερώσει την χρήση μιας ελληνικής
γλώσσας, η οποία θα βασιζόταν στα απλοποιημένα αρχαία ελληνικά και, το
κυριότερο, θα ήταν «καθαρή»: απαλλαγμένη από ξένες λέξεις, τουρκικές ή σλαβικές.
Αυτή η γλώσσα ήταν η καθαρεύουσα.

ΕΞΑΣΚΗΣΗ: (κλικ στην εικόνα)