Εάν αποβάλουμε τη ζάχαρη, το λευκό ψωμί, τα μακαρόνια και τις πατάτες από τη διατροφή μας, θα ζούμε υγιείς τουλάχιστον ως τα 100 μας χρόνια. Αυτή τη νέα θεωρία – που τελευταία έχει προκαλέσει δημόσιες και επιστημονικές συζητήσεις σε ΗΠΑ και Βρετανία – υποστηρίζει η καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Σίνθια Κένιον, γνωστή για τις εργασίες της γύρω από τη διαδικασία της γήρανσης.
Πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί έως σήμερα σχετικά με το όνειρο του ανθρώπου για αιώνια νεότητα και πολλά φάρμακα ή τροφές έχουν προταθεί ως ελιξίρια μακροζωίας – για κανένα όμως δεν υπάρχουν οριστικές αποδείξεις. Πολλοί μάλιστα επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα καλύτερα μέτρα για εξασφάλιση μακράς και ποιοτικής ζωής είναι τα εμβόλια και οι καλύτερες συνθήκες ζωής, που αύξησαν κατά τους προηγούμενους αιώνες το προσδόκιμο επιβίωσης κατά 50%.
Η καθηγήτρια Κένιον παρουσίασε τα συμπεράσματα των πρόσφατων μελετών της σε μια εργασία που πρόκειται να δημοσιευθεί στην επιστημονική επιθεώρηση «Proceedings of the Royal Society». Συγκεκριμένα, οι υδατάνθρακες που προσλαμβάνουμε από το ψωμί, τις πατάτες και τα μακαρόνια έως τα κρουασάν, τα κέικ και τα μπισκότα επηρεάζουν άμεσα δύο γονίδια – κλειδιά που κυβερνούν τη νεότητα και τη μακροζωία.
Η καθηγήτρια στήριξε τη μελέτη της σε πειράματα σε σκώληκες, ιδίως τον C. elegans που ζει στο έδαφος σε όλο τον κόσμο. Επεμβαίνοντας σε αυτά τα γονίδια, η Κένιον κατόρθωσε να βοηθήσει τους σκώληκες να ζήσουν έξι φορές περισσότερο από το φυσιολογικό. «Και όχι μόνον αυτό, αλλά τώρα ξέρουμε και πώς να τους κάνουμε να παραμείνουν υγιείς για όλο αυτό το διάστημα», ανέφερε προ ημερών σε ομιλία της στο Wellcome Collection στο Λονδίνο.
Η δρ Κένιον επανέλαβε τα πειράματα σε ποντίκια και βρήκε – όπως έγραψε στο επιστημονικό περιοδικό «Nature» τον περασμένο Σεπτέμβριο – ότι τα αποτελέσματα ήταν λιγότερο καλά, αλλά «συνδυασμοί γενετικών επεμβάσεων και διατροφικής στέρησης μπορεί σχεδόν να διπλασιάσουν τη διάρκεια ζωής τους».
Τα δύο γονίδια-κλειδιά
Οι επιστήμονες γνώριζαν ήδη ότι μπορούν να κάνουν τα πειραματόζωα να ζουν περισσότερο και καλύτερα μειώνοντας τις θερμίδες τους περίπου κατά τα τρία τέταρτα. Η λύση αυτή θα ήταν πρακτικά ανέφικτη για τους ανθρώπους. Η Κένιον βρήκε όμως, γιατί η μεγάλη μείωση των θερμίδων έχει αυτό το θεαματικό αποτέλεσμα, ανακαλύπτοντας ότι αλλάζει τον τρόπο που συμπεριφέρονται τα δύο γονίδια: κλείνει τον διακόπτη σε ένα γονίδιο που ελέγχει την ινσουλίνη, γεγονός που με τη σειρά του δίνει το πράσινο φως σε ένα άλλο γονίδιο (DAF16) που δρα ως ελιξίριο της ζωής.
Το δεύτερο«δίνει εντολές σε ένα ευρύ φάσμα γονιδίων που “επισκευάζουν” και αναζωογονούν τον οργανισμό», σύμφωνα με την καθηγήτρια.
Η δρ Κένιον άλλαξε τη διατροφή της, περιορίζοντας δραστικά τους υδατάνθρακες (κυρίως τους επεξεργασμένους, όπως η ζάχαρη), γιατί προκαλούν στον οργανισμό την παραγωγή περισσότερης ινσουλίνης (περισσότερη ινσουλίνη σημαίνει πιο ενεργό το πρώτο «κακό» γονίδιο).
Οπως επισημαίνει, έκοψε τελείως τις πατάτες, το ρύζι, το ψωμί, τα μακαρόνια και τα νουντλς. Αντίθετα, πρόσθεσε σαλάτες (χωρίς γλυκά ντρέσινγκ), πολλές ελιές, ξηρούς καρπούς, μεγάλες ποσότητες από πράσινα λαχανικά, μαζί με τυρί, κοτόπουλο, ψάρι και αυγά. Τρώει μερικά φρούτα κάθε μέρα, αλλά όχι πολλά. Και μένει μακριά από τα γλυκά, εκτός από τη σοκολάτα με 80% κακάο.
Τον περασμένο χρόνο δοκίμασε να προσθέσει μια μικρή ποσότητα γλυκόζης στη φυσιολογική διατροφή μερικών σκωλήκων στο εργαστήριό της. Η γλυκόζη μπλοκάρισε τα γονίδια της νεότητας και οι σκώληκες σταδιακά έχασαν πολλά από τα οφέλη της υγείας τους.
«Η εργασία αυτή έφερε επανάσταση στον τρόπο κατανόησης της διαδικασίας της γήρανσης», σχολίασε ο καθηγητής Κλινικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ Τζεφ Χόλι. «Δέκα χρόνια νωρίτερα νομίζαμε ότι η γήρανση είναι αποτέλεσμα αργής φθοράς. Η καθηγήτρια Κένιον έδειξε ότι η διαδικασία αυτή ελέγχεται από συγκεκριμένα γονίδια».
Επιστημονικές επιφυλάξειςΠερισσότερα: η αμφιλεγόμενη δίαιτα της μακροζωίας