Τίτλος διδακτικού σεναρίου: «Παίζοντας ρυθμικά τραγούδια βγαίνουν μαγικά»
Θεματικό πεδίο: Παιδί, Σώμα, Δημιουργία και έκφραση
Εμπλεκόμενα Θεματικά Πεδία – Θεματικές Ενότητες:
Α. Θεματικό Πεδίο: Παιδί και Επικοινωνία: Γλώσσα, Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών
Β. Θεματικό Πεδίο: Παιδί, Εαυτός και Κοινωνία
B.Σκεπτικό σεναρίου
Tο παρόν διδακτικό σενάριο αξιοποιείται στο Δ΄ Θεματικό Πεδίο : Παιδί, Σώμα, Δημιουργία και Έκφραση και συγκεκριμένα στην υποένοτητα της Μουσικής Τέχνης του Προγράμματος Σπουδών που στοχεύει :
- στην αναγνώριση του ήχου και στην εξοικείωση με τη μουσική γραφή
- στη μουσική παραγωγή και εκτέλεση
- στην εξοικείωση με τα συστήματα ρυθμού
- στην ανάπτυξη μουσικής κουλτούρας.
Ο ρυθμός ομορφαίνει τη ζωή μας. Υπάρχει παντού γύρω μας και κυρίως μέσα μας, η καρδιά μας χτυπάει ρυθμικά αλλά και η αναπνοή κινείται κατά τον ίδιο τρόπο. Τα παιδιά από νωρίς ξεκινούν να βγάζουν ήχους με το σώμα τους, έχουν μια φυσική ρυθμική ικανότητα όπως είπε ο μεγάλος Γερμανός Μουσικοπαιδαγωγός και συνθέτης CarlOrff ( 1895-1982 ), ο οποίος δημιούργησε μια πρωτοποριακή προσέγγιση στη μουσική αγωγή.
Α Φάση
ΕΞΟΙΚΕΙΩΣΗ
«Οι ήχοι γύρω μας»
Φυσάει δυνατά, παρουσιάζεται η κούκλα της τάξης και συζητάει με τα παιδιά για τους ήχους που ακούγονται.
Στα παιδιά δίνεται ως κεντρική έννοια η λέξη «ήχοι» και με τη μέθοδο του καταιγισμού ιδεών δημιουργείται ψηφιακός νοητικός χάρτης ανιχνεύοντας τις πρότερες γνώσεις των παιδιών.
Ψηφιακός νοητικός χάρτης στο ψηφιακό εργαλείο Gogle
Διακρίνουμε τους ήχους :
α)σε φυσικούς και τεχνητούς και δημιουργούμε πίνακα μονής εισόδου
β)σε ευχάριστους και δυσάρεστους και δημιουργούμε πίνακα διπλής εισόδου
Οι δύο πίνακες
Στη συνέχεια παίζουμε παιχνίδι από το Φωτόδεντρο με τους ήχους μουσικών οργάνων όπου ταυτίζουν τον ήχο που ακούν με την εικόνα (ευχάριστοι ήχοι).
https://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/7997
Με την κούκλα της τάξης συζητάμε για του οικιακούς ήχους (πλυντήριο ρούχων, πλύσιμο πιάτων, ηλεκτρική σκούπα κλπ). Αμέσως μετά χωρίζονται σε ζευγάρια και παίζουν παιχνίδι μνήμης με ήχους του σπιτιού από το Φωτόδεντρο (δυσάρεστοι ήχοι)
Στη συνέχεια συμπληρώνεται το διάγραμμα KWLH
Β Φάση Επισκόπησης «Μαθαίνοντας τους ρυθμούς»
H κούκλα της τάξης έρχεται και φέρνει το βιβλίο «Ούτε νότα» και το δίνει στη κυρία για να το αφηγηθεί.
Γίνεται η αφήγηση της ιστορίας που μιλάει για ένα παιδί που ήθελε να μάθει μουσική αλλά δεν ήξερε πιο όργανο να επιλέξει.
Η εκπαιδευτικός παρουσιάζει την εικόνα με το μοτίβο ΓΑΤΑ και το χτυπάει ρυθμικά με τα χέρια της .
Εξηγεί πως το μοτίβο ΓΑΤΑ αποτελείται από ήχους που θυμίζουν το βάδισμα της γάτας και η διάρκεια του κάθε ήχου ακούγεται με το ΤΑ . Το κάθε ΤΑ στη γλώσσα της μουσικής λέγεται ΤΕΤΑΡΤΟ και συμβολίζεται με ένα κεφάλι το λαιμό του.
Δίνεται σε φύλλο εργασίας το μοτίβο ΓΑΤΑ και το σχεδιάζουν.
Στη συνέχεια παρουσιάζει την παύση του τέταρτου εξηγώντας πως είναι η ΣΙΩΠΗ του ήχου, δηλαδή λέω τον ήχο από μέσα μου (ΤΑ ΤΑ).
Ακολούθως παρουσιάζει την εικόνα με το μοτίβο ΠΟΝΤΙΚΑΚΙ και το χτυπάει ρυθμικά με τα χέρια της.
Εξηγεί πως το μοτίβο ΠΟΝΤΙΚΑΚΙ αποτελείται από ήχους που θυμίζουν το γρήγορο τρέξιμο του ποντικού και η διάρκεια του κάθε ήχου ακούγεται με το ΤΙ .Το κάθε ΤΙ στη γλώσσα της μουσικής λέγεται ΟΓΔΟΟ και συμβολίζεται με ένα κεφάλι το λαιμό του και την ουρά.
Δίνεται σε φύλλο το μοτίβο ΠΟΝΤΙΚΑΚΙ και το σχεδιάζουν.
Μουσικοκινητική δραστηριότητα με τα δύο μοτίβα
Γ’ Φάση επεξήγηση «Παίζοντας και τραγουδώντας με τα μοτίβα»
Στην ολομέλεια οι μαθητές/τριες παίρνουν διάφορα κρουστά όργανα και αποδίδουν τα ρυθμικά μοτίβα χτυπώντας τα. Επινοούν άλλες λέξεις και τις χτυπούν.
Η εκπαιδευτικός ρωτά αν θέλουν να συνοδεύσουν γνωστά τους τραγούδια με τα μοτίβα ΓΑΤΑ και ΠΟΝΤΙΚΑΚΙ
Παίζει το τραγούδι «φεγγαράκι μου λαμπρό» στη φλογέρα και τα παιδιά βρίσκουν πως ταιριάζει να το συνοδεύσουν με το μοτίβο ΓΑΤΑ
Παίζει στη φλογέρα το γνωστό τους τραγούδι « Ο Γιαννιός» και τα παιδιά βρίσκουν πως ο γρήγορος ρυθμός του ταιριάζει να το συνοδεύσουν με το μοτίβο ΠΟΝΤΙΚΑΚΙ.
Τα παιδιά τραγουδούν μόνα τους τα τραγούδια και τα συνοδεύουν ρυθμικά με κρουστά όργανα της επιλογής τους. Η εκπαιδευτικός ηχογραφεί τη δραστηριότητα και την αποστέλλει στους γονείς για να την ακούσουν.
Η κούκλα της τάξης μιλάει στα παιδιά για το πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης SUNO που βρίσκεται στον Η/Υ με το οποίο μπορούν να δημιουργήσουν τα δικά τους τραγούδια. Θα επιλέξουν λέξεις σχετικές με το κάθε μοτίβο σε ρυθμό τέταρτα και όγδοα αντίστοιχα καθώς και το είδος της μουσικής που επιθυμούν. Μόλις δημιουργηθούν τα τραγούδια τα ακούν και χορεύουν.
Οι μαθητές/τριες δίνουν τις παρακάτω προτάσεις
Η γάτα τρώει το ποντίκι
Οι άνθρωποι χαϊδεύουν τις γάτες
Τα ποντίκια κάνουν ζημιές
Η γάτα τρέχει να πιάσει το μικρό ποντικάκι
Η γάτα τρώει το ποντίκι
Τα ποντίκια κάνουν ζημιές
Οι άνθρωποι χαϊδεύουν τις γάτες
Η γάτα τρέχει να πιάσει το μικρό ποντικάκι
Δημιουργείται μέσω της ΑΙ το παρακάτω τραγούδι
Μέσα στη νύχτα η γάτα κρυφά
Παίζει με το μικρό ποντικό
Μια μάχη που κρατάει για πάντα
Στην αυλή και στο σοκάκι ξεκινά
Τρέχει γρήγορα η γάτα
Δεν σταματά
Παλεύει ο ποντικός
Σώζεται για τώρα
Σε ένα κύκλο ατέλειωτο γυρνούν ξανά
Η γάτα πάντα προσπαθεί
Μένει αγωνία
Τα φώτα της πόλης λαμπυρίζουν
Ο ήχος της γάτας ακούγεται βροντερός
Ο ποντικός σε γωνιές κρύβεται
Η γάτα γελά
Ποτέ δεν κουράζεται
https://suno.com/song/a7b8281c-0613-4745-9d6c-ff4a9eb0efd2
Δ΄ Φάση εμπλουτισμού « Η μελισσούλα μαθαίνει τα μοτίβα»
1η Δραστηριότητα
Κάνοντας χρήση της μελισσούλαςbeebot και στην προσπάθειά τους να της μάθουν τα μοτίβα τα παιδιά χωρίζονται σε δυο ομάδες την ομάδα ΓΑΤΑ και την ομάδα ΠΟΝΤΙΚΑΚΙ και ντύνουν τη μελισσούλαbeebot αντίστοιχα.
Στο χαλάκι του beebot υπάρχουν τα μοτίβα ΓΑΤΑ ΚΑΙ ΠΟΝΤΙΚΑΚΙ .
Η πρώτη ομάδα θα προγραμματίσει το beebot ντυμένο ΓΑΤΑ να κινηθεί πάνω στο δικό του μοτίβο με τα ΤΕΤΑΡΤΑ . Στη συνέχεια η δεύτερη ομάδα θα προγραμματίσει το beebot ντυμένο ΠΟΝΤΙΚΑΚΙ θα κινηθεί πάνω στο δικό του μοτίβο με τα ΟΓΔΟΑ.
Ε Φάση -Εκτίμηση « Οι ρυθμικές δημιουργίες μας»
Η κούκλα της τάξης ζητά από τα παιδιά να της πουν τι τους άρεσε περισσότερο από το ταξίδι στους ήχους και τους ρυθμούς.
Δείχνει στα παιδιά εικόνες από ζωάκια με δισύλλαβες και τετρασύλλαβες λέξεις όπως ΚΟΤΑ ,ΚΑΤΣΙΚΑΚΙ και τους ζητά να τις αντιστοιχίσουν με το σωστό μοτίβο π.χ. την ΚΟΤΑ με τα δύο τέταρτα (ΓΑΤΑ) και το ΚΑΤΣΙΚΑΚΙ με τα τέσσερα όγδοα (ΠΟΝΤΙΚΑΚΙ).
Δημιουργούν μια ψηφιακή αφίσα με τις φωτογραφίες και τα μουσικά δημιουργήματα τους.
Τα προϊόντα παρουσιάζονται στους γονείς και στο δημοτικό σχολείο και αναρτώνται στην ιστοσελίδα του σχολείου.
Τα παιδιά συμπληρώνουν το διάγραμμα KWLH