Σε μια συγκινητική και άκρως εκπαιδευτική δράση, τα παιδιά του νηπιαγωγείου ανέλαβαν το ρόλο του Δημοσιογράφου, θέτοντας ερωτήματα στους παππούδες και τις γιαγιάδες τους για τη ζωή τους όταν ήταν μικροί. Η δράση είχε ως κεντρικό στόχο την καλλιέργεια του σεβασμού προς την τρίτη ηλικία, την ενίσχυση των οικογενειακών δεσμών και τη βιωματική κατανόηση των διαφορών στις συνθήκες διαβίωσης ανάμεσα στις γενιές. Μέσα από προσωπικές αφηγήσεις, τα παιδιά απέκτησαν μια ζωντανή εικόνα του παρελθόντος, συνδέοντας το σήμερα με το χθες.
Οι ερωτήσεις ήταν οι κάτωθι:

1.  Τι παιχνίδια παίζατε όταν ήσασταν μικροί και ποιο ήταν το αγαπημένο σας;

2. Όταν ήσασταν μικροί πως πηγαίνατε στο σχολείο;

3. Τι τρώγατε συνήθως;

4. Πείτε μια ιστορία (σύντομη) που θυμάστε από τον τόπο που μεγαλώσατε ή μια που θυμάστε γιατί σας έκανε εντύπωση τότε.

Οι απαντήσεις των παππούδων αποκάλυψαν έναν κόσμο όπου έβρισκαν χαρά στην φύση, ενώ κυριαρχούσε η απλότητα στην καθημερινότητά τους.
Τα παιχνίδια τους ήταν κυρίως κινητικά, ομαδικά και δημιουργικά, βασισμένα στη φαντασία: θυμήθηκαν το κρυφτό και το κυνηγητό, τα μήλα και τα κεραμιδάκια, την μπάλα, το κουτσό, ακόμη και το ψεύτικο μαγείρεμα με χώμα. Μάλιστα, μια γιαγιά περιέγραψε πως άρεσε στα παιδιά τότε να παίζουν κρυφτό πάνω στα βουνά, ενώ άλλοι έπαιζαν σπορ όπως μπάσκετ και βόλεϊ.

Στην καθημερινότητα, η διαδρομή προς τη γνώση είχε ατέλειωτο περπάτημα, αφού όλοι ανέφεραν ότι πήγαιναν στο σχολείο με τα πόδια, ακόμα κι αν αυτό σήμαινε 2 ώρες δρόμο.
Στη διατροφή, η απλότητα ήταν ο κανόνας, με τους παππούδες να τρώνε συνήθως ψωμί με τυρί, ξερό ψωμί, ή απλώς ψωμί. Πολλοί θυμούνται πως, ειδικά την εποχή της δικτατορίας, οι επιλογές ήταν περιορισμένες και έτρωγαν ψωμί από καλαμπόκι ή πατάτες κοκκινιστές.

Οι προσωπικές ιστορίες προσέφεραν τις πιο έντονες στιγμές. Οι αφηγήσεις περιλάμβαναν εμπειρίες αλληλεγγύης και υπέρβασης. Ένας παππούς θυμάται όταν έσωσε ένα παιδί που δεν ήξερε κολύμπι, μια γιαγιά αναφέρθηκε στη στιγμή που παραλίγο να πνιγεί, ενώ κάποιος άλλος θυμόταν πώς, όντας 10 χρονών, φόβισε λύκους για να προστατεύσει τα ζώα τους. Μία γιαγιά συγκινήθηκε αναφερόμενη στη μεγάλη αγάπη και αλληλεγγύη μεταξύ των γυναικών της γειτονιάς, οι οποίες έκαναν όλες τις δουλειές μαζί (παρασκευή γλυκών, τίναγμα χαλιών) χωρίς κακία ή ζήλεια. Μια άλλη γιαγιά τόνισε ότι, παρόλο που τότε τους άφηναν μόνους στο σπίτι δεν υπήρχε φόβος όπως σήμερα, ο κόσμος ήταν πιο αγαπημένος πιο μονοιασμένος, και η ζωή ήταν πολύ διαφορετική.

Η δράση αυτή αποτέλεσε μια πολύτιμη μαθησιακή εμπειρία για τους μαθητές, ενισχύοντας τη συναισθηματική νοημοσύνη και την πολιτισμική τους συνείδηση, ενώ παράλληλα απέδειξε τη δύναμη της προφορικής ιστορίας ως εκπαιδευτικού εργαλείου.

Τα νήπια κατανόησαν πως η παιδική ζωή των παππούδων χαρακτηριζόταν από σκληρές συνθήκες, ενώ τα παιδιά του σήμερα απολαμβάνουν άνεση και άμεση πρόσβαση στα αγαθά.

Η μελέτη των προσωπικών τους ιστοριών μας υπενθυμίζει ότι η ασφάλεια και οι ευκολίες της σύγχρονης εποχής δεν ήταν για εκείνους δεδομένες.

Είναι σημαντικό, λοιπόν, τα νήπια να καλλιεργήσουν την ευγνωμοσύνη για το σημερινό επίπεδο ζωής, ενώ παράλληλα να εμπνευστούν από την αντοχή και την αλληλεγγύη που χαρακτήριζαν τις προηγούμενες γενιές.
Εδώ μπορείτε να ακούσετε τη συνέντευξη από μια γιαγιά μαθήτριας του νηπιαγωγείου Δημητσάνας:

Τα παιδιά για να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους προς τη γιαγιά και τον παππού, τους έκαναν μια ζωγραφιά.

Σε συνέχεια της επίσκεψης γονέα μαθήτριας του νηπιαγωγείου μας στην τάξη, όπου τα νήπια παρακολούθησαν τη διαδικασία παρασκευής pancakes, ακολούθησε μια δημιουργική δραστηριότητα με επίκεντρο τη γραφή.

Αντί να ξεχάσουν την εμπειρία, τα παιδιά κλήθηκαν να τη μετατρέψουν σε γνώση. Συγκεκριμένα, μετέφεραν τη συνταγή από τη μνήμη τους στο χαρτί, χρησιμοποιώντας ως μέσο χάρτινες «ποδίτσες» (μαγειρικές ποδιές).

• Τα παιδιά αντιλήφθηκαν ότι η γραφή εξυπηρετεί έναν πρακτικό σκοπό (να καταγράψουμε μια οδηγία/συνταγή για να τη χρησιμοποιήσουμε ξανά).

• Εξασκήθηκαν στην γραφή, χρησιμοποιώντας σύμβολα, αριθμούς γράμματα για να αναπαραστήσουν τα υλικά: «μπανάνα», «αυγό», «αλεύρι», «μέλι».

Έτσι, η ποδιά μετατράπηκε σε έναν καμβά γνώσης, επιβεβαιώνοντας πως η βιωματική μάθηση, όταν συνδυάζεται με δημιουργικό τρόπο, ενισχύει τον παιδαγωγικό στόχο της ομαλής μετάβασης στον γραπτό λόγο.

Τα νήπια άκουσαν το παραμύθι “Να σε κάνω μια αγκαλιά;” της Φρόσως Φωτεινάκη και κατανόησαν την έννοια του αυτοσεβασμού και του δικαιώματος στην επιλογή. Η τρυφερή ιστορία βοήθησε τα παιδιά να αναγνωρίσουν ότι το σώμα τους ανήκει μόνο στα ίδια και ότι έχουν τη δύναμη να θέσουν τα όριά τους. Κατανόησαν ότι δεν είναι όλες οι αγκαλιές ίδιες: υπάρχουν οι «Αγκαλιές της Χαράς» που τις επιζητούμε και μας γεμίζουν δύναμη, αλλά και οι «Αγκαλιές της Δυσφορίας» που μας κάνουν να νιώθουμε άβολα, να ντρεπόμαστε ή να αγχωνόμαστε.

Μέσα από τη συζήτηση και τη δραματοποίηση, ο βασικός μας στόχος ήταν να εφοδιάσουμε τα παιδιά με τη «γλώσσα των συναισθημάτων» και τη δύναμη της λέξης «Όχι». Δεν εστιάσαμε στον φόβο, αλλά στην ενδυνάμωση. Τα παιδιά ανακάλυψαν πώς να εμπιστεύονται το «στομάχι» τους –το ένστικτο δηλαδή που τους λέει αν ένα άγγιγμα ή μια κατάσταση είναι ασφαλής– και να το επικοινωνούν με θάρρος.

Η προσέγγιση της άγνωστης για τα παιδιά έννοιας του «δικαιώματος» ξεκίνησε βιωματικά, ανοίγοντας ένα κουτί γεμάτο συμβολισμούς. Μέσα από απτά αντικείμενα —ένα σπιτάκι για την οικογενειακή θαλπωρή, μια καρδιά για την αγάπη, τρόφιμα και νερό για την επιβίωση, χάνζαπλαστ για την υγεία, ένα βιβλίο για τη μόρφωση και ένα λούτρινο λαγουδάκι για το παιχνίδι— τα νήπια συνέδεσαν τις καθημερινές τους ανάγκες με τη λέξη «δικαίωμα», αναγνωρίζοντας παράλληλα την Ειρήνη ως το θεμέλιο για να υπάρξουν όλα τα παραπάνω.

Η κατανόηση επισφραγίστηκε σωματικά και εικαστικά: με το σύνθημα «Στα χεράκια τα απλωμένα, δικαιώματα γραμμένα», τα παιδιά ένιωσαν τα δικαιώματα ως κάτι δικό τους και αδιαπραγμάτευτο, γραμμένο κυριολεκτικά στις παλάμες τους. Η δράση ολοκληρώθηκε με τη ζωγραφιά της «Ομπρέλας των Δικαιωμάτων», που προστατεύει τον γεμάτο χρώμα κόσμο τους από τα γκρίζα σύννεφα της φτώχειας και του πολέμου, περνώντας το σπουδαίο μήνυμα πως ό,τι αποτελεί δικαίωμα δικό τους, ανήκει σε κάθε παιδί της γης και οφείλουμε να το σεβόμαστε.

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Τροφή για Δράση», οι μαθητές μας εξοικειώθηκαν με τη δομή της διατροφικής πυραμίδας και έμαθαν να διακρίνουν τις τροφές που μας χαρίζουν ενέργεια, ενώ η σύμπραξη με το Δημοτικό για την παρασκευή υγιεινού πρωινού ενίσχυσε βιωματικά την κατανόηση των θρεπτικών συνδυασμών. Η δημιουργική έκφραση και η φαντασία των παιδιών απογειώθηκαν μέσα από την παιγνιώδη δραστηριότητα «Αν ήμουν φαγητό θα ήμουν…», όπου ζωγράφισαν τις προτιμήσεις τους αποδεικνύοντας πως έχουν εμπεδώσει την αξία των υγιεινών επιλογών. Παράλληλα, με στόχο την εξάσκηση της μαθηματικής σκέψης με ευχάριστο τρόπο, τα νήπια συμπλήρωσαν φύλλο εργασίας βασισμένο στην αγαπημένη ιστορία της «Πεινασμένης Κάμπιας», όπου κλήθηκαν να ανακαλέσουν και να καταμετρήσουν τα φρούτα που κατανάλωσε η ηρωίδα.

Τα νήπια έχοντας προηγουμένως προσεγγίσει τον κύκλο και τις χρήσεις του νερού μέσα από συζήτηση, σχετικά βίντεο, εικαστικές δημιουργίες και τη σύνταξη ιστογράμματος, προκειμένου να κατανοήσουν την αέναη κίνησή του και την αξία του για τη ζωή και πιο συγκεκριμένα τη διαδικασία της εξάτμισης, πραγματοποίησαν ένα πείραμα κολλώντας στο τζάμι της τάξης σακουλάκια με νερό, αφού πρώτα τα ζωγράφισαν, ώστε να παρατηρούν καθημερινά τη μείωση της στάθμης του, αντιλαμβανόμενα έτσι βιωματικά τη φυσική αυτή διαδικασία.

Στην καρδιά κάθε οικογένειας, οι παππούδες και οι γιαγιάδες, κρατούν μια ξεχωριστή και ανεκτίμητη θέση. Είναι οι φύλακες των ιστοριών, η πηγή σοφίας, αγάπης και τρυφερότητας. Στην παρεούλα μας, είχαμε την χαρά να αφιερώσουμε μια ξεχωριστή ημέρα σε αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους, φέρνοντας τις σχέσεις μας μαζί τους στο επίκεντρο.

Η ημέρα ξεκίνησε με μια γλυκιά έκπληξη και ένα παιχνίδι ανακάλυψης. Είχαμε τοποθετήσει φωτογραφίες ανάποδα, έτσι ώστε τα παιδιά να μην μπορούν να δουν το περιεχόμενό τους. Το κάθε παιδί διάλεγε στην τύχη μία φωτογραφία και με μεγάλη χαρά διαπίστωνε ότι αυτή απεικόνιζε τον παππού ή τη γιαγιά κάποιου συμμαθητή του! Αυτή η απλή κίνηση άνοιξε την πόρτα σε μια υπέροχη συζήτηση στην ολομέλεια, όπου το κάθε παιδί κρατούσε στα χέρια του τη φωτογραφία και μοιραζόταν τις ιστορίες του. Μίλησαν για το τι τους αρέσει να κάνουν μαζί, ποιες είναι οι αγαπημένες τους δραστηριότητες, τι τους μαθαίνουν οι παππούδες και οι γιαγιάδες τους και ποιες αναμνήσεις έχουν χαραχτεί πιο έντονα στην καρδιά τους. Ήταν μια συγκινητική στιγμή που ανέδειξε την μοναδικότητα κάθε σχέσης και πόσο σημαντικό είναι να τιμάμε αυτούς τους οικογενειακούς δεσμούς.

Και για να προσθέσουμε μια ακόμα δημιουργική διάσταση σε αυτή την ημέρα, παρουσιάσαμε μια ιδιαίτερη τεχνική, την “Imprint Technique”. Τα παιδιά χρησιμοποίησαν φωτογραφίες των παππούδων και των γιαγιάδων τους, πάνω στις οποίες είχαν περάσει κηρομπογιά στην πίσω πλευρά. Στη συνέχεια, τοποθέτησαν το χαρτί με τη φωτογραφία πάνω σε ένα λευκό χαρτί που είχε ήδη απορροφήσει υπέροχες χρωματιστές κηλίδες από βρεγμένο γκοφρέ χαρτί. Σχεδιάζοντας με στυλό πάνω από τα χαρακτηριστικά του προσώπου της φωτογραφίας, δημιουργήθηκε μια μοναδική αποτύπωση, σαν εκτύπωση, με το περίγραμμα να μεταφέρεται και να αναμειγνύεται μαγικά με τα χρώματα του γκοφρέ. Το αποτέλεσμα ήταν πραγματικά εντυπωσιακό.

Το Νηπιαγωγείο μας άνοιξε τις πόρτες του για μια ιδιαίτερη βιωματική συνάντηση, επιβεβαιώνοντας τη σημασία της ενεργής συμμετοχής της οικογένειας στη σχολική ζωή. Η δράση εντάσσεται στην προσπάθειά μας να ενισχύσουμε τη σχέση σχολείου-οικογένειας, μετατρέποντας την τάξη σε έναν χώρο συνεργασίας και κοινής δημιουργίας.

Σήμερα, είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε τη μητέρα μίας μαθήτριας του Νηπιαγωγείου μας. Η παρουσία της δεν ήταν απλώς συμβολική, αλλά ουσιαστική, καθώς ανέλαβε να καθοδηγήσει τα παιδιά στην παρασκευή ενός υγιεινού σνακ: τηγανίτες (1 μπανάνα, 1 αυγό, 1 κουταλιά της σούπας μέλι, 1 1/2 κουταλάκι ης σούπας αλεύρι)!

Αυτές οι βιωματικές δράσεις έχουν πολλαπλά οφέλη:

• Ενίσχυση Αυτοπεποίθησης: Για το παιδί του οποίου ο γονέας συμμετέχει, η ημέρα αυτή είναι ξεχωριστή. Νιώθει υπερηφάνεια και αναγνώριση, καθώς ο γονιός του γίνεται μέρος του εκπαιδευτικού του περιβάλλοντος, καθιστώντας το ίδιο τον πρωταγωνιστή της ημέρας. Η αυτοεκτίμησή του τονώνεται με έναν βαθύ και ουσιαστικό τρόπο.

• Γέφυρα Εμπιστοσύνης: Δημιουργείται μια ισχυρότερη γέφυρα εμπιστοσύνης και συνεργασίας μεταξύ του σχολείου και του σπιτιού, δείχνοντας ότι η μάθηση είναι μια κοινή, συνεχιζόμενη προσπάθεια.
  Τα νήπια έδειξαν την χαρά τους για την όλη διαδικασία δημιουργώντας μια ζωγραφιά για τη μαμά της συμμαθήτριάς τους.

• 

Τροφή για Δράση: Μια Γευστική Εκπαιδευτική Εμπειρία

Η δράση είχε παράλληλα ισχυρό εκπαιδευτικό χαρακτήρα γύρω από την υγιεινή διατροφή. Προηγήθηκε συζήτηση για τις βασικές ομάδες τροφίμων και τα οφέλη που προσφέρει καθεμιά στον οργανισμό μας. Η παρουσίαση έγινε με έναν δημιουργικό και ευχάριστο τρόπο:

• Οι ομάδες τροφίμων παρουσιάστηκαν στα νήπια μέσα σε χρωματιστά «σπιτάκια». Κάθε «σπιτάκι» αντιστοιχούσε σε μία ομάδα (π.χ., φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά) και αναφέρονταν με απλό τρόπο τα οφέλη τους.

• Η παρασκευή των τηγανιτών έγινε με υλικά που τα παιδιά αναγνώρισαν ως υγιεινά (1 μπανάνα, 1 αυγό, 1 κουταλιά της σούπας μέλι, 1 1/2 κουταλάκι ης σούπας αλεύρι), μαθαίνοντας βιωματικά πώς να επιλέγουν σωστές τροφές για ένα ισορροπημένο πρωινό ή σνακ.

Στην όμορφη αυτή δράση συμμετείχαν και μαθητές/τριες από την Α’ & Β’ Δημοτικού, στο πλαίσιο της συνεργασίας μας για την ομαλή μετάβαση των νηπίων. Η κοινή δημιουργία, η συνεργασία και η ανταλλαγή γνώσεων έκαναν την ημέρα αυτή ένα αξέχαστο μάθημα ζωής, υγείας και κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Τιμήσαμε την επέτειο της 17ης Νοεμβρίου, παρακολουθώντας σχετικό βίντεο και ακούγοντας τα ιστορικά συνθήματα των φοιτητών για Ελευθερία και Δημοκρατία. Τα παιδιά, με τις «ντουντούκες» τους, διοργάνωσαν τη δική τους συμβολική διαδήλωση μέσα στην τάξη, φωνάζοντας με ενθουσιασμό τα ίδια δυνατά μηνύματα.