Σήμερα στην τάξη μας κάναμε ένα φανταστικό ταξίδι! Εξερευνήσαμε τον Κύκλο του Νερού, αυτόν τον ατέλειωτο χορό που κάνει το νερό στη Γη μας.

Ο Χορός της Σταγόνας 

Είδαμε όμορφες εικόνες και περιγράψαμε τι συμβαίνει:

1. Ο Ήλιος Ζεσταίνει: Οι ζεστές ακτίνες του ήλιου πέφτουν στο νερό των λιμνών, των ποταμιών και των θαλασσών. Αυτή η θερμότητα κάνει το νερό να εξατμίζεται, δηλαδή να μετατρέπεται σε αόρατο υδρατμό, σαν καπνό, και να ανεβαίνει ψηλά στον ουρανό.
2. Γεννιέται το Σύννεφο: Όσο οι υδρατμοί ανεβαίνουν, συναντούν κρύο αέρα και μαζεύονται μαζί, μετατρέπονται πάλι σε μικροσκοπικές σταγόνες νερού, δημιουργώντας τα σύννεφα (αυτό λέγεται συμπύκνωση).
3. Η Επιστροφή (Βροχή): Όταν τα σύννεφα γεμίσουν πολύ με νερό, το αφήνουν να πέσει στη Γη με τη μορφή βροχής, χιονιού ή χαλαζιού. Και πάλι το νερό επιστρέφει στην πηγή του—στη λίμνη, στο ποτάμι, στη θάλασσα—για να ξεκινήσει ο κύκλος ξανά!

Αυτή η διαδικασία είναι τόσο σημαντική γιατί μας βοηθά να καταλάβουμε από πού έρχεται το νερό που πίνουμε και πώς ανανεώνεται στη φύση.

Το Νερό… Είναι Ζωή! 

Τα νήπια μας αναζήτησαν τις πηγές του νερού και μίλησαν για τον πολύτιμο ρόλο και τη σημασία του. Συζητήσαμε γιατί το χρειαζόμαστε: πίνουμε νερό για να ζήσουμε, μαγειρεύουμε με αυτό, πλενόμαστε για να είμαστε καθαροί, και ποτίζουμε τα φυτά και τα δέντρα. Κάθε ζωντανός οργανισμός—τα ζώα, τα φυτά, οι άνθρωποι—έχει ανάγκη τη μαγική αυτή ουσία. Το νερό είναι ζωή!

Παίζουμε και Μαθαίνουμε 

• Μουσική & Κίνηση: Ακούσαμε το τραγούδι της σταγόνας και το μιμηθήκαμε με το σώμα μας, νιώθοντας πως ανεβαίνουμε ψηλά (εξάτμιση) και πως πέφτουμε κάτω (βροχή).
• Τεχνολογία & Δημιουργία: Χρησιμοποιώντας coding δημιουργήσαμε μια ψηφιακή σταγόνα, βάζοντας έτσι τη φαντασία μας και τη λογική μας σε δράση.
  
  
• Ζωγραφική: Δώσαμε χρώμα σε εικόνες που σχετίζονταν με το νερό.
  

Αντιλαμβανόμενοι την πολυπαραγοντική αιτιολογία της παιδικής παχυσαρκίας, την ανάγκη έγκαιρης πρόληψης από τα πρώτα χρόνια ζωής των παιδιών, καθώς και τον κομβικό ρόλο του σχολείου για τη διαμόρφωση των συμπεριφορών υγείας, το πρόγραμμα “Τροφή για Δράση” αποσκοπεί να αποτελέσει βασικό πυλώνα της Εθνικής Δράσης.

Στο Νηπιαγωγείο μας, σε συνεργασία με την Α’ Τάξη του Δημοτικού, ξεκινήσαμε ένα υπέροχο ταξίδι στον κόσμο της υγείας και της ευεξίας, συμμετέχοντας στο πρόγραμμα «Τροφή για Δράση». Στόχος μας είναι να μάθουν τα παιδιά, με διασκεδαστικό τρόπο, πώς να υιοθετούν υγιεινές συνήθειες στη διατροφή και τη σωματική τους δραστηριότητα, επικεντρώνοντας σε τέσσερις βασικούς πυλώνες: την κατανάλωση νερού, τη μείωση του καθιστικού χρόνου, την αξία του πρωινού και των υγιεινών ενδιάμεσων γευμάτων, καθώς και την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας.

Σήμερα, λοιπόν, τα νήπια μας έκαναν το πρώτο τους βήμα, γνωρίζοντας τη μαγική πυραμίδα της διατροφής, ώστε να κατανοήσουν τη δομή της και τη σημασία της ως οδηγό για ισορροπημένη διατροφή. Συζητήσαμε για το αγαπημένο τους φαγητό, ενθαρρύνοντας την έκφραση προσωπικών προτιμήσεων και συναισθημάτων γύρω από το φαγητό σε ένα ασφαλές περιβάλλον. Έπειτα, μάθαμε ποια φαγητά είναι «φίλοι» μας και μας δίνουν δύναμη (υγιεινά) και ποια είναι «λιγότερο καλοί φίλοι» (ανθυγιεινά), με σκοπό να διακρίνουν και να ονομάζουν τις υγιεινές και ανθυγιεινές τροφές, αναπτύσσοντας κριτική σκέψη για τις διατροφικές επιλογές. Σε ένα διασκεδαστικό φύλλο εργασίας, τα ομαδοποιήσαμε τα φαγητά, εφαρμόζοντας τη νέα γνώση μέσω πρακτικής δραστηριότητας, ενισχύοντας τη λογικομαθηματική τους σκέψη και την ικανότητα κατηγοριοποίησης. Φυσικά, δεν έλειψαν τα παιχνίδια και ο χορός της σωστής διατροφής, συνδυάζοντας τη μάθηση με την κίνηση και το παιχνίδι, προάγοντας τη χαρά της συμμετοχής και την κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη.

Αρχικά, καθίσαμε όλοι μαζί και συζητήσαμε το μεγάλο ερώτημα: «Τι πρέπει να κάνουμε για να περπατούν όλοι εύκολα;» Αυτό ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσει ο σχεδιασμός της δράσης μας.
Έτσι, γίναμε οι μικροί μηχανικοί της γειτονίας μας. Τα βήματα που ακολουθήσαμε ήταν τα παρακάτω:

1. Οργάνωση Βόλτας μέσω Google Maps και Χαρτογράφηση Εμποδίων: Οργανώσαμε μια «περιπολία» στην κοινότητά μας με τη χρήση του Η/Υ της τάξης. Στόχος μας ήταν να εντοπίσουμε όλα τα εμπόδια που δυσκολεύουν τους ανθρώπους (π.χ. αναπηρικά αμαξίδια, γονείς με καρότσια, ηλικιωμένους, ανθρώπους που δεν βλέπουν καλά). Όλα αυτά τα καταγράψαμε προσεκτικά στον δικό μας «Χάρτη Εμποδίων»!
   
   
   
2. Ερωτήσεις για Λύσεις: Προετοιμάσαμε μια λίστα με σημαντικές ερωτήσεις που θα θέσουμε στον Δήμο μας ή σε άτομα με αναπηρία. Για παράδειγμα, σκεφτήκαμε: «Πώς μπορούμε να βάλουμε ράμπες σε όλα τα μαγαζιά, ώστε να μπορούν να μπαίνουν όλοι;»
   Στη λίστα των ερωτήσεων σκοπός μας ήταν να εντοπίσουμε αν η Δημητσάνα είναι προσβάσιμη σε όλους. Δημιουργήθηκε λοιπόν “Ο Χάρτης Προσβασιμότητας”, για να μπορούν όλοι να περιηγηθούν στη Δημητσάνα με ασφάλεια!Αυτός περιείχε τις εξής οδηγίες: Όταν βρίσκουμε κάτι που βοηθάει βάζουμε ✓. Όταν βρίσκουμε κάτι που δυσκολεύει βάζουμε ✗ και σκεφτόμαστε τι θα μπορούσαμε να κάνουμε! Καταγράψαμε όσα εντοπίσαμε ότι βοηθούν αλλά και όσα χρειάζονται βελτίωση.
   
3. Σχεδιασμός Μακέτας: Η πιο δημιουργική στιγμή! Αποφασίσαμε να φτιάξουμε τη μακέτα της ιδανικής, προσβάσιμης γειτονιάς. Διαλέξαμε ποιοι δρόμοι θα μπουν στη μακέτα, πού θα είναι τα σπίτια, πού θα τοποθετηθούν οι ράμπες και πού θα φτιαχτούν ειδικοί χώροι στάθμευσης.
   
4. Συλλογή Υλικών: Για να φτιάξουμε τη μακέτα, συγκεντρώσαμε υλικά που υπήρχαν στο σχολείο: χαρτόκουτα, ρολά χαρτιού, πολύχρωμα χαρτιά, τουβλάκια πλαστικά και ξύλινα, τέμπερες, νερομπογιές.

Η δράση υλοποιήθηκε σε τρεις φάσεις (τρεις διδακτικές ώρες), αξιοποιώντας τα λογοτεχνικά βιβλία «Μερικές φορές…» και «Η παλέτα των συναισθημάτων».
Ο σκοπός των δράσεων αφορούσε στην αναγνώριση, έκφραση και κατανόηση της έντασης των συναισθημάτων. Στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτορρύθμισης και ενσυναίσθησης στις κοινωνικές σχέσεις.

1. 10/10/2025 (Εισαγωγή): Παρουσίαση του «Μερικές φορές…» για την αναγνώριση και ονομασία των βασικών συναισθημάτων. Οι μαθητές/τριες συμμετείχαν μέσω μίμησης εκφράσεων και σύντομων αφηγήσεων.
2. 13/10/2025 (Αποχρώσεις): Αξιοποίηση της «Παλέτας των συναισθημάτων» για την κατανόηση της έντασης και της ποικιλίας. Ακολούθησε δημιουργική δραστηριότητα (ζωγραφική) για την απεικόνιση της δικής τους συναισθηματικής παλέτας.
3. 14/10/2025 (Διαχείριση): Συζήτηση για την διαχείριση δύσκολων συναισθημάτων (π.χ. θυμός). Διεξαγωγή δραστηριοτήτων ρόλων (role-playing) για την ενίσχυση της ενσυναίσθησης και την κοινωνική λειτουργία των συναισθημάτων.

Σύντομη Αποτίμηση

Η δράση είχε εξαιρετικά θετική ανταπόκριση. Οι μαθητές/τριες συμμετείχαν με ενθουσιασμό, ιδιαίτερα στις μιμητικές ασκήσεις και στο role-playing. Παρατηρήθηκε ενεργοποίηση του συναισθηματικού λεξιλογίου τους και εμφανής προσπάθεια για κατανόηση των άλλων μέσω της ενσυναίσθησης. Η οπτικοποίηση των αποχρώσεων μέσω της ζωγραφικής αποδείχθηκε αποτελεσματική. Συνολικά, οι στόχοι της αυτορρύθμισης και της κοινωνικής ευαισθητοποίησης τέθηκαν σε γερές βάσεις.

Δημιουργήθηκε υπερσύνδεσμος στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο όπου έχει αναρτηθεί υλικό από τη δράση: https://grafis.sch.gr/index.php/s/dXdPSxLaZYrLKN6

Λήψη αρχείου

Οι δραστηριότητές μας στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Δεξιοτήτων της θεματικής ενότητας Ευ Ζην – «Είμαι Εγώ! Είμαι Μοναδικός!», συνδέθηκαν με τη δράση του ενεργού πολίτη, η οποία στοχεύει να ευαισθητοποιήσει τα νήπια σε θέματα αναπηρίας, ευαλωτότητας και προσβασιμότητας στον αστικό χώρο.

Τα παιδιά, έχοντας ήδη βιωματικές εμπειρίες κατανόησης των κινητικών και αισθητηριακών δυσκολιών μέσα από προηγούμενες δραστηριότητες όπως ζωγραφική με το στόμα ή με κλειστά μάτια, γραφή Braille και Νοηματική, καθώς και μέσα από τη δράση «Το Βάζο με τις Ευγενικές Λέξεις», είχαν ήδη αναπτύξει αίσθημα σεβασμού, αποδοχής και αλληλεγγύης απέναντι σε άτομα με ιδιαιτερότητες.

Στο επόμενο στάδιο, προσεγγίσαμε το θέμα «Μια γειτονιά για όλους». Αρχικά, πραγματοποιήθηκε διερεύνηση με τη βοήθεια φωτογραφιών που απεικόνιζαν άτομα σε αναπηρικά αμαξίδια ή με μπαστούνι λευκό να προσπαθούν να κινηθούν στην πόλη. Μέσα από συζήτηση, προέκυψαν ερωτήματα που τα ίδια τα παιδιά διατύπωσαν και αποτέλεσαν τον νοητικό μας χάρτη:

• Τι είναι τα ανάγλυφα πλακάκια ή η απτική λωρίδα;

• Ποιους βοηθούν;

• Τι δυσκολεύει τα άτομα με δυσκολία στην όραση;

• Μπορούν όλοι να ανεβαίνουν τα σκαλιά;

• Τι είναι η ράμπα; Ποιους διευκολύνει;

• Τι είναι η κουπαστή; Με ποιον τρόπο βοηθάει και ποιούς;

Καθώς επεξεργαζόμασταν τις εικόνες, προκλήθηκε έντονος προβληματισμός στα παιδιά. Αναρωτήθηκαν αν στο σχολείο και στη γειτονιά της Δημητσάνας υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές για άτομα με αναπηρία. Παρατήρησαν ότι τα πεζοδρόμια είναι στενά και ανηφορικά, ότι λείπουν ράμπες και οδηγοί τυφλών, και διαπίστωσαν πως «οι άνθρωποι με αμαξίδιο σίγουρα θα δυσκολεύονται στους δρόμους του χωριού.

Μέσα από τη συζήτηση ενισχύθηκαν οι παιδαγωγικοί στόχοι της δράσης:

• Ανάπτυξη ενσυναίσθησης, μέσα από τη βιωματική κατανόηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία.

• Καλλιέργεια κοινωνικής υπευθυνότητας, καθώς τα παιδιά πρότειναν να ενημερώσουν τους μεγάλους για την ανάγκη δημιουργίας ραμπών και ειδικών διαδρομών.

• Ενδυνάμωση της συνεργασίας και της επικοινωνίας, μέσα από τον διάλογο, τη λήψη αποφάσεων και τον σχεδιασμό προτάσεων.

• Ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και της αποδοχής της διαφορετικότητας, καθώς τα παιδιά συνειδητοποίησαν ότι όλοι έχουμε ανάγκη από κατανόηση και σεβασμό.

Η φάση της διερεύνησης ολοκληρώθηκε με τη σκέψη ότι μπορούμε, ως μικροί ενεργοί πολίτες, να προτείνουμε λύσεις στους μεγάλους, ώστε η γειτονιά μας να γίνει πιο φιλική και προσβάσιμη για όλους, αφού προηγηθεί μια πιο συγκεκριμένη καταγραφή των προβλημάτων της γειτονιάς μας.

Η 10η Οκτωβρίου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, μια όμορφη ευκαιρία να μιλήσουμε στα παιδιά για τη σημασία των συναισθημάτων. Από πολύ μικρή ηλικία, είναι σημαντικό τα νήπια να μάθουν να αναγνωρίζουν πώς νιώθουν – να καταλαβαίνουν πότε είναι χαρούμενα, λυπημένα, θυμωμένα ή φοβισμένα. Όταν ένα παιδί μαθαίνει να εκφράζει τα συναισθήματά του με λόγια ή μέσα από το παιχνίδι, αναπτύσσει τον συναισθηματικό του γραμματισμό, δηλαδή την ικανότητα να αναγνωρίζει, να ονομάζει και να διαχειρίζεται όσα νιώθει.

ΛΥΠΗ

ΘΥΜΟΣ

ΧΑΡΑ

Μέσα από δραστηριότητες όπως η παλέτα των συναισθημάτων ή το παιχνίδι με τις καρτέλες έκφρασης, τα παιδιά μαθαίνουν να συνδέουν το κάθε συναίσθημα με χρώματα, εκφράσεις και καταστάσεις. Έτσι ενισχύεται η αυτογνωσία τους και η ενσυναίσθηση, δηλαδή η ικανότητα να καταλαβαίνουν πώς νιώθουν και οι άλλοι γύρω τους. Όταν ένα παιδί αναγνωρίζει ότι κάποιος φίλος του είναι λυπημένος και θέλει να τον παρηγορήσει, τότε καλλιεργείται η κοινωνική του ανάπτυξη και η ικανότητα συνεργασίας.

Τα παραμύθια που μιλούν για τα συναισθήματα, όπως αυτό που διαβάσαμε στην τάξη με τίτλο “Μερικές φορές”, βοηθούν τα παιδιά να κατανοήσουν πως η καρδιά μας μοιάζει με κύμα — άλλοτε ανεβαίνει με τη χαρά κι άλλοτε λυγίζει με τη λύπη. Μέσα από τη λογοτεχνική εμπειρία, τα παιδιά αναγνωρίζουν ότι όλα τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά και πολύτιμα. Μαθαίνουν ότι κανένα συναίσθημα δεν είναι «κακό», αλλά ότι όλα μάς βοηθούν να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας.

Όταν ένα νήπιο μπορεί να πει «τώρα είμαι θυμωμένο» ή «φοβήθηκα», κάνει ένα σημαντικό βήμα για την ψυχική του ανθεκτικότητα και την εσωτερική του ισορροπία. Μέσα από τη συζήτηση, τη ζωγραφική και το παιχνίδι ρόλων, καλλιεργεί τη δεξιότητα της επικοινωνίας και μαθαίνει να βρίσκει τρόπους να ηρεμεί και να εκφράζεται με υγιή τρόπο.

Η ψυχική υγεία ξεκινά από τα πρώτα χρόνια της ζωής. Και κάθε φορά που ένα παιδί μαθαίνει να ακούει την καρδιά του, να κατανοεί και να εκφράζει τα συναισθήματά του, βάζει τις βάσεις για έναν ενήλικα που θα ζει με επίγνωση, αγάπη και ισορροπία.

Σήμερα, στην τάξη, βάλαμε τους εαυτούς μας στη θέση κάποιου που αντιμετωπίζει δυσκολίες.

Αρχικά, δοκιμάσαμε να ζωγραφίσουμε κρατώντας το πινέλο με το στόμα, μια διαδικασία που μας έφερε αμέσως σε επαφή με τις κινητικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν κάποιοι άνθρωποι. Όπως ήταν φυσικό, δεν ήταν καθόλου εύκολο.

Στη συνέχεια, κλείσαμε τα μάτια μας και συνεχίσαμε το έργο, βιώνοντας έστω και για λίγο την απουσία της όρασης. Πάλι δυσκολευτήκαμε, αλλά η επιμονή μας έφερε κάποια αποτελέσματα, μαθαίνοντας να μην τα παρατάμε στην πρώτη αποτυχία.

Και εκεί ήρθε η στιγμή της συνεργασίας: Ζητήσαμε από τον διπλανό μας να μας καθοδηγήσει με ανοιχτά μάτια, ενώ εμείς συνεχίζαμε στα τυφλά. Με αυτόν τον τρόπο, ενεργοποιήσαμε την αλληλοβοήθεια, όπου ο ένας γινόταν τα “μάτια” του άλλου.

Ολοκληρώνοντας, δεν κρατούσαμε απλώς μια ζωγραφιά, αλλά ένα μεγάλο μάθημα: Πόσο σημαντικό είναι να αναγνωρίζουμε την αξία της προσφοράς και να στεκόμαστε δίπλα στον συνάνθρωπο που μας έχει ανάγκη, αλλά και πόσο λυτρωτικό είναι να μην φοβόμαστε να ζητάμε εμείς βοήθεια όταν τη χρειαζόμαστε.

Σήμερα τα παιδιά έπαιξαν με εκπαιδευτικά παιχνίδια. Συζητήσαμε πώς παίζονται, σε ποια γωνιά ανήκουν και ποιους κανόνες πρέπει να τηρούμε, για να μάθουν να συνεργάζονται και να αναπτύξουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες.

Ξεκινήσαμε με καρτέλες για προγραφή και μαθηματικά, ώστε να εξοικειωθούν με βασικές μαθηματικές έννοιες. Μετρήσαμε από το 1 έως το 10 βάζοντας τους αριθμούς στη σειρά και φτιάξαμε μια ιστορία με τα ζωάκια τους: ο δεινόσαυρος γνώρισε τα 2 σαλιγκαράκια, που βρήκαν τις 3 κάμπιες, με σκοπό να καταλάβουν την ακολουθία των αριθμών και να συνδέσουν τους αριθμούς με την αφήγηση.

Όταν φτάσαμε στο 8 (πορτοκάλια) και το 9 (νανάκια), ρωτήσαμε αν έφταναν τα πορτοκάλια για όλους τους νάνους. Χρησιμοποιώντας τουβλάκια για να αντιστοιχίσουν (9 τουβλάκια για τους νάνους, 8 για τα πορτοκάλια), διαπίστωσαν ότι έμενε ένας νάνος χωρίς πορτοκάλι, μαθαίνοντας έτσι την αντιστοίχιση και την έννοια του “ένα λιγότερο” με πρακτικό τρόπο. Αμέσως πρότειναν να μοιραστούν οι υπόλοιποι το δικό τους πορτοκάλι, δείχνοντας ενσυναίσθηση και πνεύμα συνεργασίας.

Ολοκληρώσαμε στο 10 και στη συνέχεια παίξαμε με κάρτες όπου έπρεπε να βρουν το μισό που ταίριαζε (π.χ., το μισό λιονταράκι έψαχνε το άλλο του μισό), για να αναπτύξουν την οπτική τους αντίληψη και να κατανοήσουν την έννοια του “μισού” και “ολόκληρου”.

Τέλος, ρίξαμε ένα ζάρι με διάφορα σχέδια και ότι μας έδειχνε η κάθε πλευρά το ζωγραφίζαμε στο κεφάλι ενός ανθρώπου χωρίς μαλλιά, δημιουργώντας τις πιο αστείες κομμώσεις του νηπιαγωγείου, ενθαρρύνοντας τη δημιουργικότητα και την έκφραση.

Ακόμη τα παιδιά εξοικειώθηκαν με τα υλικά του νηπιαγωγείου για τις εικαστικές τους δράσεις και τους κανόνες πρόσβασης σε αυτά, ενώ κατανόησε το ρόλο του ο καθένας ως βοηθός της τάξης, ώστε να μπορούν όλοι μαζί να οργανώνουν αποτελεσματικά κάθε δραστηριότητα τους.

Για τη καλύτερη οργάνωσή μας και τις απογευματινές ώρες συζητήθηκαν οι κανόνες του ολοήμερου προγράμματος.

Τα παιδιά σήμερα παρακολούθησαν την ιστορία του μικρού βοσκού που είχε μοναδική του φίλη την καλαμιά της λίμνης. Ο βοσκός συνομίλησε με την καλαμιά και αναρωτήθηκε για την πορεία του νερού. Τελικά, αποφάσισε να ανακαλύψει όλες τις μορφές του νερού (στερεά, υγρή, αέρια), με τη βοήθεια της μουσικής.

Σε αυτή του την αναζήτηση, βοήθησαν τον βοσκό γλάροι, πέστροφες, χιονονιφάδες, παγοδρόμοι και φυσικά και τα παιδιά με την ενεργή συμμετοχή τους. Το παραμύθι ήταν διαδραστικό, μουσικοκινητικό και γεμάτο με μουσικές αφιερωμένες στο νερό. Περνώντας από διάφορα μουσικά είδη και εποχές, ακολούθησαν τον κύκλο του νερού με παιχνίδια ενεργητικής ακοής, τραγούδι, χορό και πολύ κέφι.