Η «βία» είναι ένας όρος ο οποίος ερμηνεύει την «αρνητική επίδραση» που ασκεί σε σωματικό, συναισθηματικό και επικοινωνιακό επίπεδο της έκφανσής της και δηλώνει με την παρουσία της ότι διαμορφώνει και οριοθετεί το πραγματικό αποτέλεσμα της υπεροχής του ισχυρού στον αδύνατο.
Η νοηματοδότηση της βίας δεν διαφοροποιεί την ποσοτική ή ποιοτική της δράση, καθώς και τον χώρο που εφαρμόζεται, είτε στο γενικό επίπεδο της κοινωνίας είτε στους ειδικούς θεσμούς, όπως είναι η εκπαίδευση και ο αθλητισμός.
Η «βία» έχει διαχρονική αναφορά στις πρωτόγονες έως τις νεωτερικές κοινωνίες με ίδια και επάλληλα χαρακτηριστικά, αφού οι αιτίες και οι αφορμές πρόκλησής της ήταν και παραμένουν υπαρκτές σε κάθε ανθρώπινη συλλογικότητα, ανεξάρτητα από την ταξική – διαστρωματική της διαμόρφωση.
Η ερμηνεία της «βίας» ως κοινωνικού φαινομένου με ενδογενή χαρακτηριστικά απαιτεί την ανάλυση των εκάστοτε συντελούμενων γεγονότων που αποτελούν απότοκα των καταβολών τους, και πρέπει να προσδιορίζονται από την πολιτισμική αναφορά των ατόμων που συμμετέχουν είτε ως θύματα είτε ως θύτες.
Επιπλέον οι ερμηνευτικές προσεγγίσεις του φαινομένου της «βίας», ως εκφάνσεις που θα έχουν σκοπό την επάλληλη διαμόρφωση ανάλογων μορφών δικαιοδοτικών μηχανισμών αντιμετώπισης, απλά θα λειτουργούν ως το «περί δικαίου αίσθημα» αναφοράς για να αιτιολογούν την παρουσία της.
Η «βία» στην κοινωνία είναι απόλυτα συνδεδεμένη με τους κανόνες κοινωνικοποίησης των μελών της από τους άτυπους και τυπικούς μηχανισμούς, μέσω των οποίων γίνεται η προσπάθεια ενσωμάτωσης και αποδοχής της κατανόησης της διαφορετικότητας εξαιτίας του ότι η προέλευσή της οφείλεται σε ποικιλία κληρονομικών, μορφωτικών και οικονομικών παραγόντων.
Αυτές οι «διαφορετικότητες» είναι που σε μεγάλο βαθμό διαμορφώνουν τις αιτιατές αναφορές προέλευσης της «βίας» από τον πρωτογενή πυρήνα γέννησής της, συνεπώς αποτελεί και μια γνώση που θα έπρεπε να λειτουργήσει με ανάλογο αποτρεπτικό μηχανισμό για την αντιμετώπισή της.
Οι διαχρονικές μελέτες για το φαινόμενο της «βίας» στην κοινωνία, στην εκπαίδευση και στον αθλητισμό απλώς καταγράφουν και αναδεικνύουν την παρουσία της ως «αναγκαιότητα», άρα και ως στερεοτυπικά αντιμετωπιζόμενη, αφού είναι κομμάτι της ανθρώπινης κοινωνικής πραγματικότητας.
Αναγνωρίζοντας τις γενεσιουργές αιτίες της «βίας» με καταβολές που εστιάζονται στο «διαφορετικό», άρα και μη ενσωματωμένο στους κανόνες που διαμορφώνονται «από τους ισχυρούς για τους ανίσχυρους», ίσως θα μπορούσαμε να ορίσουμε βασικούς άξονες πρόληψης και αντιμετώπισής της.
Η εκπαίδευση, όπως και ο αθλητισμός, είναι κοινωνικοί θεσμοί που έχουν τη δυναμική ανάπτυξης αμυντικών μηχανισμών με στόχο την αποτροπή φαινομένων «βίας» ανεξαρτήτως των αιτιών και των αφορμών δημιουργίας της, γι’ αυτό θα πρέπει να επενδύσουμε σε εναλλακτικές μορφές δράσεων που δύνανται να λειτουργήσουν αποτρεπτικά προς αυτή την κατεύθυνση.
Μια τέτοια εξέλιξη αφορά τις πολιτισμικές δράσεις που έχουν τόσο η εκπαίδευση όσο και ο αθλητισμός μέσω των βιωματικών τους εφαρμογών στους νέους, ως μέλη συλλογικοτήτων χωρίς διακρίσεις και διαχωρισμούς λόγω καταγωγής, φύλου, φυλής και ψυχοσωματικών ιδιαιτεροτήτων.
Τέτοιες πολιτισμικές δραστηριότητες βιωματικών εφαρμογών πνευματικών, συναισθηματικών και σωματικών εκφάνσεων θα επιτρέπουν σε όλους τους συμμετέχοντες να έχουν την προσωπική τους δημιουργία και έκφραση ικανοποίησης χωρίς περιορισμούς, εξαιρέσεις και αναδείξεις ανωτεροτήτων.
Η ατομική δημιουργική ικανοποίηση μέσω της εκπαίδευσης και του αθλητισμού μπορεί να διαμορφώσει τον απαιτούμενο αμυντικό μηχανισμό πρόληψης και καταπολέμησης της παραγόμενης «βίας» των νέων, ειδικότερα στις χαμηλές στρωματώσεις που «καταπιέζονται» περισσότερο σε κοινωνικές περιόδους κρίσης, όπως συμβαίνει σήμερα στη χώρα μας.
Πηγή: Κωνσταντινάκος Π. Αναπληρωτής Καθηγητής. Δημοσίευση Άρθρου “Πρόληψη της βίας στην κοινωνία“, εφ. ΑΥΓΗ ( 5-4-2015). URL: http://www.avgi.gr/article/10811/5490910/prolepse-tes-bias-sten-koinonia (τελευταία είσοδος 28/1/2017)
