(αφιερωμένο στα μεγάλα παιδιά…. όποιος περνά την πόρτα ιδιαίτερα ενός σχολείου θέτει αυτόματα τον εαυτό του προς εκπαίδευση, όχι αξιολόγηση αλλά εκπαίδευση…. ανά πάσα στιγμή εκπαιδεύει και εκπαιδεύεται σε στάσεις, γνώσεις, συμπεριφορές….)

Ο όρος μαθησιακή διαδικασία τείνει να αντικατασταθεί από τον όρο μαθησιακή διεργασία ή διεργασία μάθησης. Σε μια τέτοια διεργασία κυρίαρχη αναδεικνύεται η αλληλεπιδραστική σχέση μαθητή- μαθησιακού υλικού. Πρόκειται για μια διεργασία όπου όλοι οι εμπλεκόμενοι, μαθητής, δάσκαλος, γονείς, μαθησιακό υλικό, εκπαιδευτικός φορέας, μέθοδοι, μέσα, τεχνικές, σύμβουλοι-υποστηρικτικό προσωπικό, δομές έχουν το δικό τους ρόλο. Όταν αυτή η μαθησιακή διεργασία- μαθησιακό συμβόλαιο μαθητή- μαθησιακού υλικού οργανωθεί και οριοθετηθεί στα πλαίσια ενός εκπαιδευτικού φορέα μιλούμε για εκπαίδευση. Υπάρχουν είδη μάθησης π.χ τυπική, μη τυπική, άτυπη , καθώς και είδη εκπαίδευσης: συμβατική, ανοικτή, εκπαίδευση ενηλίκων…   Η μάθηση με όποιο είδος και αν συντελείται στα πλαίσια όποιας μορφής εκπαίδευσης παράγει αποτελέσματα. Άρα πρώτη βασική αλήθεια η μάθηση παράγει αποτελέσματα. Τα αποτελέσματα αυτά εμφανίζονται ως αλλαγή στάσεων, γνώσεων, συμπεριφορών και είναι σε κάθε περίπτωση μετρήσιμα είτε ποιοτικά ( μέσω ελέγχου-αξιολόγησης -ανατροφοδότησης- διαδικασιών μια ομολογουμένως χρονοβόρα διαδικασία που οδηγεί όμως σε ουσιαστικές βελτιώσεις του μαθησιακού περιβάλλοντος μέσω του οποίου λαμβάνει χώρα η μαθησιακή διεργασία) είτε ποσοτικά ( μετρήσιμα αριθμητικά αποτελέσματα μεταβλητών- παραγόντων που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τη μαθησιακή διεργασία που συντελείται στα πλαίσια ενός οργανισμού μάθησης- εκπαιδευτικού οργανισμού). Η διαδικασία αυτή στόχο έχει να παραχθεί νέα γνώση και να πάμε ένα βήμα παρακάτω βελτιώνοντας τα σημεία όπου χρειάζεται … προκειμένου η αλληλεπιδραστική σχέση μαθητή- μαθησιακού υλικού να οδηγήσει σε ευδόκιμα αποτελέσματα….

Η ανοικτή εκπαίδευση στηριζόμενη στο δικαίωμα όλων για μόρφωση και στο δικαίωμα της επιλογής χρησιμοποιώντας κυρίως τη μέθοδο της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης εξΑΕ προσπαθεί να καλύψει τη φυσική και όχι μόνο απόσταση του μαθητή από τον Καθηγητή- Σύμβουλο εστιάζοντας στον Υποστηρικτικό ρόλο του Καθηγητή , στην διαμόρφωση κατάλληλου μαθησιακού πακέτου ( υλικό και δραστηριότητες ανατροφοδότησης προκειμένου να διευκολυνθεί η μαθησιακή αλληλεπίδραση μαθητή- μαθησιακού υλικού) και χρησιμοποιώντας τις νέες τεχνολογίες στοχεύει στη διαμόρφωση αυτόνομης μορφωτικής φυσιογνωμίας μέσω της ευρετικής πορείας προς τη γνώση για κάθε μαθητή σεβόμενη το ρυθμό μάθησης του …… ( και φυσικά πάρα πολλά ακόμα που αφορούν το ιδεώδες της ανοιχτής και τον τρόπο που αυτό γίνεται πράξη)

Η εκπαίδευση ενηλίκων από την άλλη χρησιμοποιώντας τις αρχές μάθησης ενηλίκων π.χ κάθε σκέψη = δράση, τις σχέσεις διδασκόντων και διδασκομένων, την επικέντρωση στους ενδιαφερόμενους εκπαιδευόμενους, στην ανάπτυξη κινήτρων  και γενικά στηριζόμενη και αυτή στον υποστηρικτικό ρόλο των εκπαιδευτών με την βασική προϋπόθεση πως και εκπαιδευτικοί και εκπαιδευόμενοι θέλουν και είναι σε θέση να επιλέξουν την και τον τρόπο εκπαίδευσης τους καθιερώνοντας μεταξύ τους ένα μαθησιακό συμβόλαιο- σεμινάριο που καλούνται με ευθύνη και υπευθυνότητα να προχωρήσουν και να αναπτύξουν οδηγούνται σε μια αυτενεργή μάθηση ακολουθώντας τακτικές αυτορυθμιζόμενης συμπεριφοράς ή εμφανίζονται πρόθυμοι να ακολουθήσουν

Η συμβατική εκπαίδευσης αφορά την υποχρεωτική  εκπαίδευση που γνωρίζουμε στα πλαίσια της οποίας λαμβάνει χώρα η τυπική εκπαίδευση που με το εξεταστικό ή άλλο σύστημα οδηγεί στην παροχή πτυχίου ( κάτι που μπορεί αν γίνει και από τις δυο άλλες μορφές εκπάιδευσης δεδομένων συνθηκών)

Διαπιστώνουμε πως η συμβατική εκπαίδευση χρειάζεται ένα φρεσκάρισμα προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής. Άρα δεύτερη αλήθεια η συμβατική εκπαίδευσης χρειάζεται ανανέωση

Μιας και όλες οι μορφές εκπαίδευσης αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, ξεχωρίζοντας κάθε φορά το στοιχείο στο οποίο ρίχνουν το περισσότερο βάρος για να εκφραστούν ιδεολογικά και να δοκιμαστούν στην πράξη μπορεί να χρησιμοποιήσει και αυτό γίνεται η μια μορφή στοιχεία της άλλης κάτι σαν τα αντιδάνεια της Ελληνικής και να συνεχίσει την πορεία της π.χ η συμβατική προσφέρει στις άλλες μορφές το μαθησιακό υλικό και λαμβάνει τον υποστηρικτικό πλέον ρόλο του εκπαιδευτή ( εκπαιδευτικού) …. εγκαταλείπει το μεταλαμπαδευτή… ακόμα και το διαμεσολαβητικό ρόλο ….του εκπαιδευτικού και τείνει προς τον υποστηρικτικό ρόλο του, τοποθετώντας το μαθητή στο επίκεντρο του εκπαιδευτικού συστήματος που από δασκαλοκεκτρικό μετατρέπεται σε μαθητοκεντρικό και αναλαμβάνει ρόλο συμβούλου στη σχέση μαθητή- μαθησιακού υλικού μαι ανακαλυπτική σχέση μάθησης μια ς και για τουλάχιστον στην πρωτο βάθμια δεν τίθεται θέμα παραγωγής νέας γνώσης ( όχι πως δεν είναι ευχής έργον) αλλά ανακαλυπτικής μάθησης…δηλ μάθησης που προϋπάρχει και καλείται να ανακαλύψει ο μαθητής μέσα όμως από κατάλληλα διαμορφωμένο μαθησιακό υλικό( βλ. εξΑΕ) και την παροχή κινήτρων για παιδιά, αλλά και για εκπαιδευτικούς γιατί και ο ίδιος ο εκπαιδευτικός στα πλαίσια και όχι μόνο της εκπαιδευτικής του μονάδας χρειάζεται στήριξη ( δημιουργία υποστηρικτικών  δομών…βλ. ΑεξΑΕ)…… και πολλά άλλα που για όποιον ενδιαφέρεται θα ακολουθήσει κατάλογος περαιτέρου  υλικού. Άρα τρίτη βασική αλήθεια η μορφές εκπαίδευσης αλληλεπιδρούν..

……

έρχεται το ερώτημα γιατί ενώ γνωρίζουμε τόσα πολλά τα διαπιστωμένα αποτελέσματα της επίδοσης των μαθητών….. είναι χαμηλά

Η απάντηση μου φαίνεται απλή…. έχουμε σκεφτεί να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή ή πετάμε….και για να είναι πιο εύηχο στοιβάζουμε μέσα στη σχολική τάξη αποσπασματικά τι…. ότι μας αρέσει … παίρνουμε την ενεργητική μάθηση μέσα στην σχολική τάξη… παίρνουμε τη διαφοροποιημένη διδασκαλία( σεβασμός ρυθμός μάθησης βλ. εξΑΕ ) μέσα στη σχολική τάξη…. κτλ και τι μοναδικό κάνουμε προηγουμένως αναφέραμε  10 παραμέτρους που αλλάζουν κάθε φορά που εμείς χρησιμοποιούμε ή προτιθέμεθα να χρησιμοποιήσουμε μια νέα εκπαιδευτική τι; μέθοδο, μορφή ( να το πάλι το μπέρδεμα με τις έννοιες και το περιεχόμενο του) και τέλος πάντων επιλέγουμε κάτι την ενεργητική μάθηση και άκουσον άκουσον πάμε να τη χρησιμοποιήσουμε χωρίς να βελτιώσουμε τα 9 από τα 10 στοιχεία με τα λίγα μαθηματικά που ξέρω ένας άγνωστος προϋποθέτει ένα γνωστό εμείς στο ένα γνωστό την ενεργητική μάθηση πάμε να την εφαρμόσουμε με 9  άγνωστα εε και να θέλουμε δε φαίνεται η μεταβολή γιατί ευτυχώς ο ανθρωπινός εγκέφαλος και ευτυχώς των παιδιών που είναι μικρά ακόμα και είναι δυνατός φυσιολογικά αντιστέκεται για να προστατευτεί….. δεν θα ήταν καλύτερο να ξεκινούσαμε από τη σχολική μονάδα; Μπορούμε να μετατρέψουμε μια σχολική μονάδα σε οργανισμό μάθησης; και μετά θα προχωρήσουμε και στην σχολική τάξη…αλλιώς και να θέλει ο δάσκαλος δε γίνεται τίποτα αν προσκρούει στα επόμενα μη μετασχηματισμένα 9 δεδομένα… Άρα 4η βασική αρχή Πρώτα επιχειρώ να μετασχηματίσω μια σχολική μονάδα σε οργανισμό μάθησης και μετά επεμβαίνω στη σχολική τάξη…

….ισχύει αντίστοιχα και στη β/θμια ο καθηγητής-δάσκαλος και ο δάσκαλος -καθηγητής μετασχηματίζουν την σχολική τους μονάδα με συνεργασία και ομαδικότητα, συλλογικότητα…σε οργανισμό μάθησης +++όλες οι σχετικές παράμετροι (ρώτησαν ένα μεγάλο καθηγητή σε ήθος και γνώσεις ποιος είναι ο καλός δάσκαλος και απάντησε εκείνος που αγαπά, γνωρίζει και έχει εμπειρία ….)

5η Βασική αρχή     δεν τα σχηματίζω όλα μονομιάς οικοδομώντας παράγω γνώση αποφασίζω κάθε φορά τι θα αλλάξω και προσπαθώ για αυτό λέμε η γνώση και ο τρόπος του μανθάνει είναι επένδυση για το μέλλον…. εμάς μας διακατέχει το άγχος και συναγωνιζόμαστε και για το ποιος θα είναι πιο καινοτόμος και μαθημένοι στην τεχνολογία και στην εικόνα μετατρέπουμε την εκπαίδευση σε εικονοβιβλίο του ταπλετ που αλλάζει γρήγορα η μάθηση όμως μα ς διαψεύδει γιατί ξεχνάμε δυο βασικά χαρακτηριστικά της μάθησης που δεν πρόκειται να αλλάξουν ο χρόνος και η συνήθεια αυτά είναι ανθρώπινα χαρακτηριστικά η εποχή των ρομπότ να αλλάξουμε συνήθειες τόσο γρήγορα αργεί πολύ ακόμα…………..

6η τελευταία βασική αρχή ας χρησιμοποιούμε τις λέξεις εννοιολογικά σωστά όταν λέμε συνεργασία, συνάθροιση, συνομήλικος, έχουμε το συν της πρόσθεσης …δηλ. μιας δράσης μας δείχνει ότι κάτι μας συνδέει υπάρχει βρε αδερφέ μια διάδραση που μας ενώνει τα μαθηματικά της ζωής μαθαίνουμε στην τρίτη δημοτικού…ας αποφύγουμε να χρησιμοποιούμε λέξεις που δεν γνωρίζουμε…. καλά ….. τηλεφωνεί κάποιος και λέει για τη διασφάλιση της ποιότητας της κλίσης ..η κλίση καταγράφεται …. ποια διασφάλιση ποιότητας… με ποια κριτήρια…με ποιους ποιοτικούς δείχτες….. που αναφέρονται αυτοί οι δείκτες —-ποιες μεταβλητές ελέγχουν και ποιος στόχος εν τέλει εξυπηρετείται….

άρα ως εκπαιδευτικοί ξέρουμε ποια λέξη ταιριάζει που και την λέμε και άμα δεν ξέρουμε να καθίσουμε κάτω να τη μάθουμε σωστά όχι όπως την αντιλαμβάνεται ο καθένας όπως συμβατικά έχουν συμφωνήσει εκείνοι που την όρισαν και μέσα από την έρευνα αν αλλάξει η μετασχηματιστεί πάει καλώς….

άλλο εκπαίδευση και άλλο μάθηση: τι τις διαφοροποιεί ( έχουμε και την άτυπη μάθηση…. πώς να γλυτώσεις από την τηλεόραση που είναι ειδήμων και δει τα τηλεοπτικά σόου, για ιατρικά, εκπαιδευτικά και παντού θέματα….) ποια είναι χρονοβόρα ας αποφασίσουμε το περιεχόμενο της κάθε μιας και ας τις δούμε αλληλένδετες και θα βελτιωθούν τα αποτελέσματα στα ποσοστά για την επίδοση των παιδιών…. έτσι που δουλεύουμε και πολύ υψηλά είναι γενικά όχι μόνο εδώ…. 

ένας  φυσικός ανακάλυψε ότι ο καλύτερος τρόπος να αποκτήσουν οι μαθητές τη γνώση που ήθελε ήταν να αλληλεπιδρούν, να αλληλοεπιχειρούν διαλογικά…. και ο Καποδίστριας έιχε χρησιμοποιήσει την αλληλοδιδακτική μέθοδο επίσης, και ο πατήρ ο Κοσμάς ο Αιτωλός αγωνιζόταν μη ξεχάσουν την γλώσσα τους οι υπόδουλοι…. η Ιστορία κάνει κύκλους τα βήματα που κάνει ο άνθρωπος φαντάζουν μεγάλα στην ουσία είναι πολύ μικρά… έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας όρεξη να χουμε και ο Θεός βοηθός………………