Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας
Από το 2017 και κάθε χρόνο η 9η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί και γιορτάζεται ως η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, συνδεδεμένη με την ημερομηνία θανάτου (9 Φεβρουαρίου 1857) του Εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού.
Με τον εν λόγω εορτασμό επιδιώκεται η ανάδειξη της διαρκούς συμβολής της Ελληνικής Γλώσσας στην ανάπτυξη του ευρωπαϊκού και παγκόσμιου πολιτισμού. Η αξία της ελληνικής γλώσσας είναι ανεκτίμητη. Πρόκειται για μια γλώσσα που μιλιέται αδιάλειπτα εδώ και 40 αιώνες! Είναι η γλώσσα στην οποία μας άφησαν το έργο τους σπουδαίοι φιλόσοφοι, ποιητές και συγγραφείς. Όμηρος, Πλάτων, Θουκυδίδης, Αισχύλος, Αριστοφάνης, Ιπποκράτης, Ευαγγελιστές, Πατέρες της Εκκλησίας και τόσοι άλλοι. Η ελληνική γλώσσα διαμόρφωσε την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Είναι η πλούσια γλώσσα της λογοτεχνίας και η ακριβής γλώσσα της επιστήμης που εμπλουτίζει τις περισσότερες γλώσσες του πλανήτη .
Στο πλαίσιο του φετινού εορτασμού, το υπουργείο Εξωτερικών δημιούργησε ένα ολιγόλεπτο βίντεο, που διατρέχει την ελληνική ποιητική δημιουργία.
Στο βίντεο με θέμα «Η ελληνική γλώσσα στη διαχρονία της … η αναμάγευση του κόσμου», που δημιουργήθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, νέοι και νέες από 23 χώρες ανά τον κόσμο που διδάσκονται την ελληνική γλώσσα μάς «ταξιδεύουν» σε τρεις χιλιετίες ελληνικής ποίησης.
Στη συνέχεια με τους μαθητές μας σκεφτήκαμε “Πόσες ελληνικές λέξεις μπορούμε να βρούμε στην αγγλική γλώσσα;”
Η ελληνική γλώσσα είναι μια από τις πλουσιότερες γλώσσες στον κόσμο, που διακρίνεται από εκτεταμένο λεξιλόγιο. Χιλιάδες από αυτές τις λέξεις έχουν δανειστεί ευρέως στα αγγλικά και σε άλλες γλώσσες.
Συνολικά, σύμφωνα με έρευνα του κ. Αριστείδη Κωνσταντινίδη [1], η αγγλική γλώσσα και η διεθνής επιστημονική ορολογία περιέχουν περισσότερες από 150.000 ελληνικές λέξεις. Μόνο στο αμερικανικό λεξικό Merriam Webster υπάρχουν συνολικά 166.724 λέξεις, από τις οποίες το μερίδιο στις καθαρές ελληνικές λέξεις είναι 42.914. Αυτό, δηλαδή 25,73% – μία στις τέσσερις λέξεις είναι καθαρά ελληνικές. Στην ιατρική ορολογία η αναλογία είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή, όπου από τις 43.716 λέξεις, οι 20.346 είναι ελληνικές. Δηλαδή σχεδόν το 50% προέρχεται από την ελληνική γλώσσα. Φυσικά υπάρχουν τα μαθηματικά και η επιστημονική ορολογία για τα οποία το μεγαλύτερο μέρος τους βασίζεται στα ελληνικά, χάρη στους λαμπρούς προγόνους μας.
Ένα βιβλίο της Άννυ Στεφανίδη[2] εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2010, το οποίο προσδιορίζει πάνω από 6.000 ελληνικές λέξεις που χρησιμοποιούνται σήμερα στα αγγλικά. Είναι μια ολοκληρωμένη συλλογή ελληνικών λέξεων, προθεμάτων και επιθημάτων στην αγγλική γλώσσα.
-
γεωγραφία (geographia) - geography
-
αρxιτέκτων (architekton) - architect
-
ακαδημία (akadimia) - academy
-
ατμόσφαιρα (atmosphera) - atmosphere
-
κόσμος (kosmos) - cosmos
-
τεχνολογία (technologia) - technology
-
πλανήτης (planetis) - planet
-
θεωρία (theoria) - theory
-
ιδεολογία (ideologia) - ideology
-
φιλοσοφία (philosophia) philosophy
Επίσης υπάρχουν χιλιάδες λέξεις με ελληνική ρίζα. Ας δούμε μερικές από αυτές.
AFTER = Από το ομηρικό αυτάρ= μετά. Ο Όμηρος λέει: “θα σας διηγηθώ τι έγινε αυτάρ”.
AMEN = λατινικά: amen. Το γνωστό αμήν προέρχεται από το αρχαιότατο ή μήν = αληθώς, (Ιλιάδα Ομήρου β291-301), ημέν. Η εξέλιξη του ημέν είναι το σημερινό αμέ!
DISASTER = από το δυσοίωνος + αστήρ
DOLLAR = από το τάλλαρον = καλάθι που χρησίμευε ως μονάδα μέτρησης στις ανταλλαγές. π.χ. «δώσε μου 5 τάλλαρα σιτάρι». Παράγωγο είναι το τάλληρο, αλλά και το τελλάρo!
DOUBLE = από το διπλούς – διπλός.
EXIT = από το έξιτε = εξέλθετε
HUMOR = από το χυμόρ = χυμός (Στην ευβοϊκή διάλεκτο, όπως αναφέρεται και στον Κρατύλο του Πλάτωνος, το τελικό ‘ς’ προφέρεται ως ‘ρ’. Π.χ. σκληρότηρ αντί σκληρότης). I = από το εγώ ή ίω, όπως είναι στην βοιωτική διάλεκτο.
KARAT = εκ του κεράτιον, (μικρό κέρας για τη στάθμιση βάρους).
KISS ME = εκ του κύσον με = φίλησέ με ( …;είπε ο Οδυσσέας στην Πηνελόπη).
1. Konstantinidis, Aristidis. 2006. Η Οικουμενική Διάσταση της Ελληνικής Γλώσσας [The Universal Reach of the Greek Language]
2. Annie Stefanidis.2010. You Speak Greek you just don’t know it – Amazon, IANOS or other bookstores.