ΓΕ.Λ. ΣΚΙΑΘΟΥ

Φάκελος υλικού   Ενότητα 3η

 Η φιλοσοφία ως προϋπόθεση για την ευδαιμονία

Κεντρική Ιδέα της ενότητας

Η φιλοσοφία ως προϋπόθεση για την ευδαιμονία

 Κύρια σημεία της ενότητας

•  Οι άνθρωπο παροτρύνονται να φιλοσοφούν χωρίς ηλικιακή διάκριση 

Γιατί :  η διατήρηση της ψυχικής υγεία είναι εξαιρετικά σημαντική σε κάθε φάση της ανθρώπινης ζωής

• Οι άνθρωποι μπορούν να φιλοσοφούν αλλά και να επιζητούν την ευτυχία σε όλες τις φάσεις της ζωής τους

         Γιατί: 

α)Όταν ο ηλικιωμένος φιλοσοφεί, ανανεώνεται καθώς σκέφτεται με ευγνωμοσύνη τις εμπειρίες του

 β)Όταν ο νέος φιλοσοφεί, εφοδιάζεται  με ωριμότητα του επιτρέπει να μη φοβάται το μέλλον

Εν κατακλείδι,  ο άνθρωπος οφείλει να εστιάζει την προσοχή του σε ό,τι τον οδηγεί στην ευτυχία γιατί η ευτυχία αποτελεί τον υπέρτατο στόχο στον βίο του.

Τα επιχειρήματα της ενότητας

Α΄ επιχείρημα

1η Προκείμενη: Η ψυχική υγεία είναι σημαντική για όλους τους ανθρώπους

2η Προκείμενη: Η φιλοσοφία βοηθά στη διατήρηση της ψυχικής υγείας εννοείται

 Συμπέρασμα είναι απαραίτητο να φιλοσοφούμε σε κάθε ηλικιακή φάση της ζωής μας

Β΄ επιχείρημα

1η Προκείμενη:Οι γεροντότεροι  με τη φιλοσοφία αποκτούν νεανική διάθεση

2η Προκείμενη:Οι νεότεροι με τη φιλοσοφία γίνονται πιο ώριμοι

 Συμπέρασμα:Οι άνθρωποι πρέπει να φιλοσοφούν και στα νιάτα και στα γηρατειά τους. 

 Ερωτήσεις

1. Ποια συμβουλή δίνει ο Επίκουρος τόσο στους νέους όσο και στους ηλικιωμένους σχετικά με τη φιλοσοφία;
2. Πώς επηρεάζει η φιλοσοφία την ψυχή του ανθρώπου;
3. Πώς ο Επίκουρος συνδέει τη φιλοσοφία με την ευδαιμονία;
4. Πιστεύει ο Επίκουρος ότι υπάρχει κάποια κατάλληλη στιγμή για να φιλοσοφεί ο άνθρωπος;
5. Τι μπορούν να κερδίσουν τόσο οι νέοι όσο και οι γέροντες  από την ενασχόλησή τους με τη φιλοσοφία;
6. Πώς βοηθάει η φιλοσοφία τον γεροντότερο άνθρωπο να παραμείνει νέος;
7. Πώς βοηθάει η φιλοσοφία τον νεότερο άνθρωπο  στον βίο του;
8.   Πώς ο Επίκουρος προβάλλει τη σημασία της ευδαιμονίας;
9. Να βρείτε ποια στοιχεία του κειμένου τού προσδίδουν παραινετικό και δεοντολογικό χαρακτήρα. 

Ατομική και κοινωνική ευθύνη

Σωτήρης Στεφανόπουλος

Η ιστορία του κορονοїού έφερε στην επικαιρότητα τη λέξη «ευθύνη» στην ατομική και στην κοινωνική της εκδοχή. Λοιμωξιολόγοι και δημοσιογράφοι την έχουν εντάξει στο λεξιλόγιό τους, για να αφυπνίσουν το φιλότιμο και την αυτοπειθαρχία – στοιχεία απαραίτητα για να εφαρμοστούν τα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση για να βγούμε με τις μικρότερες απώλειες από αυτή την περιπέτεια.

Παρότι η πλειονότητα του κόσμου φαίνεται να προσαρμόζεται στη νέα αυτή κατάσταση, στις πρώτες ημέρες υπήρξαν φαινόμενα από πολλούς που αψήφησαν την κρισιμότητα των στιγμών. Καταναλωτική επιδρομή στα σουπερμάρκετ, συγχρωτισμός σε κλειστούς και ανοιχτούς χώρους έδειξαν μια ανωριμότητα των συμπολιτών μας που έβαλαν σε κίνδυνο τη ζωή τους, αλλά και τη ζωή των άλλων.

Εγινε με κάθε τρόπο επίκληση στην ατομική ευθύνη για την πιστή εφαρμογή των μέτρων. Η ευθύνη, όμως, δεν εμφανίζεται ξαφνικά, ούτε κατά παραγγελία. Καλλιεργείται στους πολίτες με την παιδεία, την εφαρμογή δίκαιων νόμων και την καθημερινή πρακτική στις μεταξύ μας σχέσεις και σε αυτές με το κράτος.

Η συναίσθηση του χρέους, οι ηθικές αρχές, αλλά και ο σεβασμός και η αγάπη για τον συνάνθρωπο γεννούν την ευθύνη. Είναι ατομική όταν εκπορεύεται από το άτομο και ασκείται από αυτό. Κινούμενο στο πλαίσιο της νομιμότητας έχει διακηρυγμένα δικαιώματα, αλλά έχει δεσμευτεί και με υποχρεώσεις.

Αν δεν εκδηλωθεί, έρχεται η αδήριτη ανάγκη και επιβάλλεται. Τότε, όμως, δεν μπορούμε να μιλάμε για ευθύνη, αλλά για συμμόρφωση. Γέννημα του φόβου και της τιμωρίας, πολλές φορές υποκριτικά, εμφανίζεται με τον μανδύα της ευθύνης. Η πραγματική όμως ευθύνη εκπορεύεται από ανθρώπους καλοπροαίρετους, αυτοθυσιαστικούς, ευαίσθητους πολίτες και καμιά φορά ήρωες. Σε αυτούς τους ανθρώπους δεν έχει θέση η ανυπακοή για την ανυπακοή, η αδιαφορία, η μαγκιά, ο εγωκεντρισμός, η προβολή και η δημοσιότητα λίγων λεπτών.

Προσωπικότητες με σταθερές αναφορές που δεν επηρεάζονται από τους ανέμους των καιρών, με επίγνωση του εφήμερου και του αιώνιου. Εγγύηση για τους συνανθρώπους του που έρχονται σε επαφή μαζί του, αλλά και στην κοινωνία ολόκληρη.

Στο σημείο ακριβώς αυτό φαίνεται ότι η ατομική ευθύνη δεν είναι και τόσο ατομική, αλλά εμπλέκεται με την κοινωνική, αφού μέσα στην κοινωνία καλλιεργείται, δοκιμάζεται και ασκείται. Την ονομάζουμε κοινωνική, όταν τη συναντούμε σε μεγάλα πληθυσμιακά σύνολα, όταν την προσδοκούμε από το σύνολο της κοινωνίας. Είναι τότε που οι πολλοί δεν συμμορφώνονται, αλλά στοιχίζονται οικειοθελώς πίσω από έναν υψηλό στόχο, έναν ιερό σκοπό. Τότε η επιτυχία των ενεργειών τους και των σχεδίων τους είναι πλέον η βέβαιη.

Οι κοινωνικοί αρμοί γίνονται πιο σφιχτοί και η αλληλεγγύη γίνεται σχεδόν ψηλαφητή. Το ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο διαπερνά τις διαφορετικότητες, ανοίγει τους ορίζοντες της ευαισθησίας και παίρνει τη μορφή μια μεγάλης αγκαλιάς, έτοιμης να κλείσει μέσα της και να βοηθήσει τον πλησίον, αυτόν τον άγνωστο…

ΚΕΙΜΕΝΟ 2 : To πρώτο θύμα είναι ο έμφοβος άνθρωπος

Αν ορίσεις κάτι σαν πραγματικό, γίνεται πραγματικό στις συνέπειές του.

Ανεξαρτήτως των διαστάσεων που θα πάρει στη χώρα μας ο κορωνοϊός, η πανδημία

μοιάζει να είναι ήδη εδώ. Ίσως η πιο μεγάλη απειλή είναι ότι μας «εκπαιδεύει» σε μια

κατάσταση όπου τίποτα δεν είναι αρκετό για την προστασία μας: ο ιός είναι αόρατος,

μας καλεί να ζήσουμε παίρνοντας μέτρα που ελπίζουμε να μας καλύψουν.

Βεβαιότητα δεν υπάρχει. Κι αυτό ίσως είναι το πιο τρομακτικό, ανοίγοντας τον δρόμο

για τον άκρατο ανορθολογισμό. Θα άξιζε, λοιπόν, να μας τρομάξει, εκτός από τον ιό,

ο φόβος για τον ιό. To πρώτο θύμα είναι ο ίδιος ο έμφοβος άνθρωπος που ζει σε έναν

εφιάλτη πριν από την έλευση του εφιάλτη. Υψώνει τείχη ψευδοπροστασίας και

αμπαρώνεται.

Τα φοβικά συναισθήματα είναι τοξικά. Δημιουργείται στο πι και φι μια κοινότητα

έμφοβων ανθρώπων. Μας ενώνει ο φόβος. «Δεν είμαι παρανοϊκός, δεν είμαι

υποχόνδριος, όλοι φοβούνται». Νιώθουμε μια παράδοξη τάξη, του φόβου, να μας

προστατεύει. Η απειλή εξοβελίζεται. Ο συλλογικός φόβος μας καθησυχάζει. Τα άδεια

ράφια στα σούπερ μάρκετ, η αλόγιστη συσσώρευση αγαθών που δεν χωράνε μέσα

στα σπίτια, τα δολοφονικά βλέμματα που καρφώνονται σε όποιον τύχει να βήξει στον

δρόμο ή στο λεωφορείο είναι στοιχεία για να οργανωθεί ένα ανορθολογικό σύστημα

προστασίας εαυτού. Αν έχουμε βουνά από χαρτιά τουαλέτας, πιθάρια με

απολυμαντικά, τότε θα είμαστε οχυρωμένοι. Κι όμως, όσο πιο οχυρωμένοι γινόμαστε, τόσο πιο ανοχύρωτοι νιώθουμε, εκτεθειμένοι στο σύνδρομο του «never enough».

[…]θα ήταν πολύτιμο να καλλιεργήσουμε, καθένας μας προσωπικά, μια στάση

ενσυναίσθησης απέναντι στον πολλαπλά πάσχοντα σήμερα εαυτό μας. Κάτι τέτοιο

όμως δεν μπορεί να λειτουργήσει αν δεν συμπεριλαμβάνεται μέσα της ο

συνάνθρωπός μας. Η κοινότητα οδύνης προστατεύει από την κουλτούρα

απανθρωποποίησης που ευδοκιμεί σε μια τέτοια δύσκολη συγκυρία. Η μοίρα μας

είναι δεμένη με την ετερότητα. Οι δυσοίωνοι καιροί μας το κάνουν πιο σαφές παρά

ποτέ……

Θέματα 

Θέμα Πρώτο

1.Ποια είναι η κεντρική ιδέα του δεύτερου κειμένου; Να την αποδώσετε σε μία παράγραφο 50 60 λέξεων

2.Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασμένες και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας με το αντίστοιχο χωρίο του κειμένου.

α.  Οι επιστήμονες και οι άνθρωποι των Μ.Μ.Ε. έχουν εντάξει την λέξη ευθύνη στο λεξιλόγιό τους, για να αφυπνίσουν το φιλότιμο και την αυτοπειθαρχία των πολιτών.

β.Οι ατέλειωτες ουρές  στα σουπερμάρκετ και ο συγχρωτισμός σε κλειστούς και ανοιχτούς χώρους έδειξαν πόσο πανικοβλήθηκαν οι Έλληνες από την πανδημία.

γ. Μόνο οι δύσκολες και κρίσιμες συνθήκες αφυπνίζουν τον άνθρωπο και γεννούν μέσα του το αίσθημα της ευθύνης

δ. Κοινωνική ευθύνη σημαίνει ότι οι πολίτες δεν υπακούουν απλά στους κανόνες αλλά ακολουθούν με τη θέλησή τους τους συλλογικούς στόχους και τα οράματα.      

 Θέμα 2ο

1.Το κείμενο 2 έχει γραφεί από μία ψυχολόγο. Μπορείτε να εντοπίσετε ειδικό

λεξιλόγιο που αναμένουμε να έχει ένα κείμενο που γράφεται από κάποιον

επιστήμονα; Τι πιστεύετε ότι προσδίδει αυτό στο κείμενο που διαβάσατε;

2. «Η κοινότητα οδύνης προστατεύει από την κουλτούρα απανθρωποποίησης που

ευδοκιμεί σε μια τέτοια δύσκολη συγκυρία. Η μοίρα μας είναι δεμένη με την

ετερότητα». Πώς θα χαρακτηρίζατε τη λειτουργία της γλώσσας σε αυτό το απόσπασμα; Να

τεκμηριώσετε την απάντησή σας με λέξεις /φράσεις του αποσπάσματος. Γιατί νομίζετε ότι

κάνει την συγκεκριμένη επιλογή;

Θέμα 3ο

     1.Ποιες είναι κατά τον συγγραφέα του πρώτου κειμένου οι γενεσιουργές συνθήκες της ατομικής ευθύνης

1. Ποια η διαφορά μεταξύ κοινωνικής ευθύνης και συμμόρφωσης κατά το συγγραφέα του πρώτου κειμένου;

θέμα 4ο 

Σε ένα κείμενο προσχεδιασμένου προφορικού λόγου (ομιλία) 350-400 λέξεων που θα αναρτήσετε στο ηλεκτρονικό περιοδικό του σχολείου σας να ευαισθητοποιήσετε τους αναγνώστες σχετικά με την αναγκαιότητα ύπαρξης ατομικής και κοινωνικής ευθύνης όχι μόνο σήμερα που βιώνουμε μία πρωτόγνωρη κρίση (πανδημία) αλλά και γενικότερα σε κάθε περίσταση και να προτείνετε τρόπους με τους οποίους μπορεί ο καθένας ως άτομο και ως πολίτης να εκφράσει και να αναδείξει αυτή  την υπεύθυνη συμπεριφορά.

https://drive.google.com/file/d/1W1OkflYrlwPlN74ez3BcMMz2E9ue-xw9/view

Πηγές για τα κείμενα: https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/236322_atomiki-kai-koinoniki-eythyni

https://drive.google.com/file/d/1NotnNBkZKmclmyEnt59NuRCYnS3DJYUG/view

 Φάκελος Υλικού – 2η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΌΤΗΤΑ   Επαναληπτικό Υλικό 

Κεντρική Ιδέα της ενότητας

 Η σημασία της φιλοσοφίας για την ανθρώπινη ζωή

 Κύρια σημεία της ενότητας

1η παράγραφος

•  Ο άνθρωπος έχει εφοδιαστεί με το σώμα και με όσα όργανα σχετίζονται με αυτό για να πορευτεί στη ζωή του.
• Αν όμως κάποιος δεν τα χρησιμοποιεί αυτά τα εφόδια όπως πρέπει μπορεί να προκύψουν κίνδυνοι
• Ο άνθρωπος πρέπει να επιθυμεί τη γνώση γιατί αυτή θα του επιτρέψει να χρησιμοποιήσει σωστά τα εφόδιά τους

• Πρέπει επομένως να φιλοσοφούμε γιατί έτσι θα μπορέσουμε να είμαστε καλοί πολίτες και να ζήσουμε με επωφελή τρόπο την ιδιωτική μας ζωή

2η παράγραφος

• Υπάρχουν 3 είδη γνώσεων (επιστημών) κατά τον Αριστοτέλη και η καθεμιά αποβλέπει σε διαφορετικούς στόχους.
• Άλλες γνώσεις (επιστήμες) έχουν ρόλο καθοδηγητικό και άλλες ρόλο υπηρετικό
• Υπάρχει μια επιστήμη που μπορεί να κρίνει ορθά, να θεωρεί ολόκληρο το αγαθό, να χρησιμοποιεί όλα τα πράγματα και να κυβερνά σύμφωνα με τη φύση.Κι αυτή  είναι η φιλοσοφία.

• Πρέπει επομένως να φιλοσοφούμε διότι η η φιλοσοφία εμπεριέχει την ορθή κρίση και την αλάνθαστη και επτακτική φρόνηση.

 Ερωτήσεις

1. Για ποιον λόγο ο άνθρωπος έχει εφοδιαστεί με το σώμα και με τα σχετικά με αυτό όργανα και πώς μπορεί να τα χρησιμοποιήσει;
2. Πώς μπορεί ο άνθρωπος να χρησιμοποιήσει τα εφόδιά του με σωστό τρόπο;
3. Γιατί οι άνθρωποι πρέπει, κατά τον τη Αριστοτέλη, να επιθΥούν την επιστήμη (γνώση);
4. Σε ποιους τομείς του ανθρώπινου βίου προκύπτουν  οφέλη για τον άνθρωπο

από τη φιλοσοφική δραστηριότητα;

5. Σε ποια διάκριση των επιστημών προχωρά ο Αριστοτέλης και ποια λειτουργική σχέση θεωρεί ότι έχουν μεταξύ τους;
6. Να εντοπίσετε μέσα στο κείμενο  τα χαρακτηριστικά της φιλοσοφίας που καθιστούν την φιλοσοφία την ανώτερη των επιστημών;
7. Να βρείτε ποια στοιχεία του κειμένου τού προσδίδουν δεοντολογικό χαρακτήρα. 
8. Να σχολιάστε σε υφολογικό επίπεδο τη χρήση του υποθετικού λόγου στο κείμενο.
9. Ποιο είναι το περιεχόμενο των όρων επιστήμη και φρόνηση στο κείμενο και ποι ήταν η σημασία τους στο προηγούμενο;

Αρχαία Γ΄Λυκείου – ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ , 1η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

Αδίδακτο κείμενο: Αριστοτέλης  Ρητορική1393b

λόγος δέ, οἷος ὁ Στησιχόρου περί Φαλάριδος καί <ὁ> Αἰσώπου ὑπέρ τοῦ δημα-
γωγοῦ. Στησίχορος μέν γάρ ἑλομένων στρατηγόν αὐτοκράτορα τῶν Ἱμεραίων Φάλαριν καί   μελλόντων φυλακήν διδόναι τοῦ σώματος, τἆλλα διαλεχθείς εἶπεν αὐτοῖς λόγον ὡς ἵππος κατεῖχε λειμῶνα μόνος, ἐλθόντος δ’ ἐλάφου καί διαφθείροντος τήν νομήν βουλόμενος τιμωρήσασθαι τόν ἔλαφον ἠρώτα τινά  ἄνθρωπον  εἰ δύναιτ’ ἂν μετ’ αὐτοῦ τιμωρήσασθαι τόν ἔλαφον, ὁ δ’ ἔφησεν, ἐάν λάβῃ χαλινόν καί αὐτός ἀναβῇ ἐπ’ αὐτόν ἔχων ἀκόντια· συνομολογήσας δέ καί ἀναβάντος ἀντί τοῦ  τιμωρήσασθαι αὐτός ἐδούλευσε τῷ ἀνθρώπῳ. «οὕτω δέ καί  ὑμεῖς», ἔφη, «ὁρᾶτε μή βουλόμενοι τούς πολεμίους τιμωρήσασθαι τό αὐτό πάθητε τῷ ἵππῳ· τόν μέν γάρ χαλινόν ἔχετε
ἤδη, ἑλόμενοι στρατηγόν αὐτοκράτορα· ἐάν δέ φυλακήν δῶτε  καί ἀναβῆναι ἐάσητε, δουλεύσετε ἤδη Φαλάριδι».

Φάλαρις: είναι το όνομα του ανθρώπου που εκλέχτηκε στρατηγός //  Λειμών : λειβάδι

Ασκήσεις

1. Να μεταφράσετε το υπογραμμισμένο τμήμα του κειμένου.

2. Γιατί ο ποιητής Στησίχορος είπε τον μύθο του αλόγου στους Ιμεραίους; Ποια αναλογία ήθελε να κάνει ανάμεσα στο μύθοι και τη δική τους περίπτωση;

3. λόγος δέ, οἷος ὁ Στησιχόρου περί Φαλάριδος καί <ὁ> Αἰσώπου ὑπέρ τοῦ δημαγωγοῦ. ……..τιμωρήσασθαι τόν ἔλαφον ἠρώτα τινά ἄνθρωπον

α. Στο παραπάνω απόσπασμα να βρείτε 3 ουσιαστικά β΄κλίσης και 2 ουσιαστικά γ΄κλίσης και να δώσετε την δοτική πληθυντικού τους.

β. Στο ίδιο απόσπασμα να βρείτε τις 5 μετοχές που υπάρχουν και να γράψετε το ρήμα στο οποίο ανήκουν στο πρώτο ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα της ίδιας φωνής.

4. α. ἐάν δέ φυλακήν δῶτε καί ἀναβῆναι ἐάσητε, δουλεύσετε  ἤδη  Φαλάριδι». Να αναγνωρίσετε το είδος του υποθετικού λόγου και να το μετατρέψετε στο είδος  της απλής σκέψης του λέγοντος.

β. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις:

ἑλομένων, αὐτοκράτορα, τιμωρήσασθαι, ἀκόντια, τῷ ἵππῳ

γ. μή βουλόμενοι τούς πολεμίους τιμωρήσασθαι τό αὐτό πάθητε τῷ ἵππῳ: Να αναγνωρίσετε συντακτικά την παραπάνω πρόταση.

ΑΣΚΉΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΙ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΚΕΙΜΕΝΟ Α.  Αλμπέρ Καμύ, «Η πανούκλα» (απόσπασμα)

[…]Έτσι οι αιχμάλωτοι της πανούκλας πάλεψαν όλη τη βδομάδα μ’ όποιον τρόπο μπορούσαν. Και μερικοί ανάμεσά τους όπως ο Ραμπέρ, έφθασαν, όπως βλέπουμε, να φανταστούν ότι ενεργούσαν ακόμα σαν ελεύθεροι άνθρωποι, ότι μπορούσαν να διαλέξουν. Όμως μπορούμε πράγματι να πούμε ότι αυτή τη στιγμή, στα μέσα του Αυγούστου, η πανούκλα είχε καλύψει τα πάντα. Δεν υπήρχαν πια τότε προσωπικά πεπρωμένα, αλλά μια συλλογική υπόθεση που ήταν η πανούκλα και αισθήματα που τα μοιράζονταν όλοι. Το σημαντικότερο ήταν ο χωρισμός και η εξορία, μ’ όλο το φόβο και την εξέγερση που περιέκλειαν. Να γιατί ο αφηγητής πιστεύει ότι ταιριάζει στο αποκορύφωμα της ζέστης και της αρρώστιας να περιγράψει τις βιαιότητες των επιζώντων συμπολιτών μας, την ταφή των νεκρών και την οδύνη των χωρισμένων εραστών.

Στα μέσα εκείνης της χρονιάς ήταν που έπιασε ένας δυνατός άνεμος, που φυσούσε για πολλές μέρες μέσα στη χτυπημένη από την πανούκλα πόλη. Τον άνεμο τον φοβούνται ιδιαίτερα οι κάτοικοι του Οράν, γιατί δε συναντά κανένα φυσικό εμπόδιο πάνω στο οροπέδιο που είναι χτισμένη η πόλη, κι έτσι χιμάει μ’ όλη του τη μανία μέσα στους δρόμους. Μετά απ’ αυτούς τους ατέλειωτους μήνες, που ούτε μια σταγόνα νερό δεν είχε δροσίσει την πόλη, το Οράν ήταν σκεπασμένο με μια γκρίζα σκόνη που ξεφλούδιζε στο φύσημα του ανέμου. Κι ο άνεμος σήκωνε κύματα σκόνης και χαρτιών που τυλίγονταν στα πόδια των σπάνιων πια περαστικών. Τους έβλεπες πια να διασχίζουν βιαστικοί τους δρόμους, γερμένοι μπροστά, φράζοντας μ’ ένα μαντίλι ή με το χέρι τους το στόμα. Το βράδυ, αντί οι άνθρωποι να μαζεύονται πολλοί μαζί προσπαθώντας να παρατείνουν τη διάρκεια αυτών των ημερών που καθεμιά τους μπορούσε να είναι κι η τελευταία γι’ αυτούς, συναντούσες μικρές ομάδες ατόμων που βιάζονταν να γυρίσουν στο σπίτι τους ή να χωθούν στα καφενεία. Έτσι, για μερικές μέρες, την ώρα του σούρουπου, που έπεφτε γρηγορότερα αυτή την εποχή, οι δρόμοι ήταν έρημοι και μόνος ο άνεμος θρηνολογούσε ανάμεσά τους ασταμάτητα. Μια μυρωδιά από φύκια και αρμύρα αναδινόταν από την ταραγμένη και πάντα αόρατη θάλασσα. Και τότε τούτη η έρημη πόλη, ασπρισμένη από τη σκόνη, πλημμυρισμένη από μυρωδιές θαλασσινές, αντηχούσε από το ουρλιαχτό του ανέμου και βογκούσε σαν ένα νησί που το χτύπησε η συμφορά.[…]

[πηγή: Αλμπέρ Καμύ, Η Πανούκλα, μτφ. Αγγελική Τατάνη, Γράμματα, Αθήνα 1990, σ. 155-156]

Ερωτήσεις

Διαβάζοντας αυτό το κείμενο αναρωτιέται κανείς αν η λογοτεχνία αντιγράφει την πραγματικότητα ή αν συμβαίνει το αντίθετο. Μελετώντας προσεκτικά τους κειμενικούς δείκτες  να προσπαθήσετε τεκμηριωμένα να εντοπίσετε τα βασικά ζητήματα που θέτει το κείμενο και να εκφράσετε  τον προβληματισμό σας γύρω από αυτά . (150 με 200 λέξεις.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β.  «Δίχως όρια»

Αφού μελετήσετε το κείμενο  «Δίχως όρια»(Φάκελος Υλικού – Νεοελληνική Γλώσσα, σελ. 58) να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις:

1. Στο κείμενο ένας άνθρωπος επιχειρεί έναν απολογισμό της ζωής του. Σε ποιους τομείς της ζωής του εστιάζει;
2. Τι κατά τη γνώμη σας επιχειρεί να αναδείξει ο συγγραφέας μέσα από τον απολογισμό του; Προβάλλει κάποια στάση ζωής; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας με στοιχεία από το κείμενο.
3. Πώς αναπαρίσταται η ζωή του ερευνητή – επιστήμονα στον λόγο του Stephen Hawking; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας με στοιχεία από το κείμενο.
4. Ποιο είναι το ρηματικό πρόσωπο που κυριαρχεί στο κείμενο; Να δικαιολογήσετε τη χρήση του.
5. Τη δεδομένη στιγμή η παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σημαντική απειλή που έχει ανατρέψει πολλά από τα πράγματα που θεωρούσαμε βέβαια. Ποια σημαντικά ζητήματα του σύγχρονου τρόπου ζωής θεωρείτε ότι τίθενται υπό αμφισβήτηση κάτω από την πίεση της απειλής της πανδημίας; Πώς μπορεί η ασθένεια και ο φόβος που αυτή προκαλεί να μας επηρεάσει σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο; Να καταγράψετε τους προβληματισμούς σας σε ένα άρθρο έκτασης 300-400 λέξεων.