Στα πλαίσια της δημιουργικής γραφής προσπαθούμε να βρούμε ιδέες και τρόπους ώστε τα παιδιά να παράγουν λόγο, προφορικό και γραπτό, μέσα από ευχάριστες δραστηριότητες, αυθεντικές συνθήκες και γενικά κάτι που θα τους κεντρίσει το ενδιαφέρον. Για το λόγο αυτό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ως κίνητρο ένα λογοτεχνικό βιβλίο, μία ταινία, ένα τραγούδι, ένα έργο τέχνης, μία εκδρομή, ένα παιχνίδι, κτλ. Παρακάτω ακολουθούν κάποιες προτάσεις παιχνιδιών δημιουργικής γραφής.
1) Γράφω μία ιστορία από τη ζωγραφιά του άλλου
Δίνουμε στα παιδιά ένα φύλλο Α4 και τους ζητάμε να κάνουν μία ζωγραφιά. Το θέμα μπορεί να είναι ελεύθερο ή συγκεκριμένο, πχ. Χριστούγεννα, μια βόλτα στο πάρκο, μια εκδρομή στο βουνό, κτλ. Μόλις ολοκληρωθούν οι ζωγραφιές, τις συγκεντρώνουμε και τις ξαναμοιράζουμε στα παιδιά μπερδεμένες, ώστε ο καθένας να έχει μπροστά του τη ζωγραφιά ενός άλλου. Τους μοιράζουμε και πάλι κόλλες Α4 και τους ζητάμε να φανταστούν μία ιστορία εμπευσμένη από τη ζωγραφιά. Η ζωγραφιά μπορεί να αποτελέσει την αρχή, τη μέση ή και το τέλος μιας ιστορίας.
Μόλις τελειώσει η διαδικασία της συγγραφής, ακολουθούν οι παρουσιάσεις. Κάθε παρουσίαση γίνεται ανά ζευγάρι συγγραφές-ζωγράφου. Κάθε μικρός συγγραφέας διαβάζει σε όλους την ιστορία του, ενώ παράλληλα ο μικρός καλλιτέχνης δείχνει τη ζωγραφιά του, η οποία αποτέλεσε αφορμή για τη συγγραφή της συγκεκριμένης ιστορίας. Στη συνέχεια ο μικρός ζωγράφος καλείται να αφηγηθεί προφορικά την ιστορία που είχε στο μυαλό του όταν δημιουργούσε τη ζωγραφιά του. Στο σημείο αυτό ενδεχομένως οι δυο ιστορίες να έχουν κάποια κοινά στοιχεία, όμως σίγουρα θα προκύψουν πολλές αντιθέσεις, που πιθανόν να προκαλέσουν γέλιο και γενικά μια ευχάριστη ατμόσφαιρα και θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον των ακροατών. Επιπλέον με αυτή τη διαδικασία οι μαθητές και οι μαθήτριες θα συνειδητοποιήσουν ότι ο καθένας μπορεί να βλέπει μία ζωγραφιά (και κατ’ επέκταση ένα έργο τέχνης) από τη δική του πλευρά.
Η ιδέα προέρχεται από τον ιστότοπο Playtivities .
2) Μια φορά κι έναν καιρό ….κάποιος …κάπου …κάποτε
Έχουμε ετοιμάσει τρεις ομάδες από μακρόστενα χαρτονάκια (ή και γλωσσοπίεστρα). Η κάθε ομάδα έχει και από ένα διαφορετικό χρώμα (ενδεικτικά πράσινο, μπλε, κόκκινο). Τα πράσινα χαρτονάκια αναφέρονται στο πού η ιστορία θα λάβει χώρα, τα μπλε χαρτονάκια περιλαμβάνουν διάφορους ήρωες της ιστορίας, ενώ τα κόκκινα χαρτονάκια περιγράφουν ένα κεντρικό θέμα της ιστορίας ή ένα πρόβλημα που ο ήρωας καλείται να αντιμετωπίσει.
Τα παιδιά διαλέγουν τυχαία ένα χρωματιστό καρτελάκι από κάθε κατηγορία και καλούνται να δημιουργήσουν ιστορίες προσπαθώντας να τοποθετήσουν τον ήρωά τους στον συγκεκριμένο τόπο όπου λαμβάνει χώρα η ιστορία και να τον εμπλέξουν στην αντίστοιχη περιπέτεια. Κι όταν αυτά δεν συνδυάζονται εύκολα, η φαντασία των παιδιών θα δημιουργήσει τις πιο αστείες και εφευρετικές ιστορίες. Πχ πώς μπορεί ένα ψάρι να βρεθεί στο δάσος και να ανακαλύψει έναν θησαυρό;
Η διαδικασία αυτή μπορεί να γίνει είτε ατομικά είτε κατά ομάδες παιδιών. Μάλιστα, στις ομαδικές ιστορίες, ανάλογα βέβαια με την ηλικία των παιδιών, μπορούν να δωθούν περισσότερες καρτέλες, εμπλέκοντας κι άλλους ήρωες στην ιστορία, τοποθετώντας τους σε περισσότερους τόπους ή βάζοντάς τους να αντιμετωπίσουν περισσότερες καταστάσεις.
Στο τέλος μπορούν να εικονογραφηθούν οι ιστορίες τους και να συνθέσουν “το βιβλίο με τα παραμύθια” της τάξης.
Το παιχνίδι αυτό μπορεί να γίνει και προφορικά κυρίως για τα μικρότερα παιδιά, αλλά και για τα μεγαλύτερα θέτοντας ίσως ένα χρονικό όριο.
Η ιδέα είναι εμπνευσμένη από τον ιστότοπο Blackboard and Brush .
3) Αλυσιδωτή ιστορία
Το παιχνίδι αυτό στηρίζεται στην ιδέα της αλυσιδωτής διαδοχής της ιστορίας από το ένα παιδί στο άλλο. Κάποιο παιδί ξεκινάει μία ιστορία, τη συνεχίζει το επόμενο βάζοντας τη δική του πινελιά, ακολουθεί το τρίτο προσδίδοντας τη δική του διάσταση, κ.ο.κ.
Μια τέτοιου είδους δραστηριότητα αποκτά περισσότερο ενδιαφέρον όταν γίνεται υπό ορισμένες συνθήκες. Για παράδειγμα έχουμε κρύψει μέσα σε ένα αδιαφανές πουγκί κάποια αντικείμενα, παιχνίδια, ξύλινες φιγούρες, κτλ. Το πρώτο παιδί βάζει το χέρι του μέσα στο πουγκί και βγάζει τυχαία ένα αντικείμενο. Με βάση αυτό ξεκινάει να αφηγείται προφορικά μία ιστορία (μία-δύο προτασούλες). Στη συνέχεια το δεύτερο παιδί επιλέγει κι αυτό ένα αντικείμενο, το οποίο καλείται να το συμπεριλάβει στη συνέχιση της ιστορίας του πρώτου παιδιού. Ακολουθεί το τρίτο παιδί και η ιστορία συνεχίζεται μέχρι να τελειώσουν όλα τα παιδιά. Εάν επιθυμούμε, μπορούμε να καταγράφουμε στον πίνακα τις προτάσεις, συνθέτοντας έτσι το παραμύθι της τάξης.
Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας, ξαναδιαβάζουμε την ιστορία και αποφασίζουμε όλοι μαζί για τον τίτλο της ιστορίας. Στο σημείο αυτό, ανάλογα με την ηλικία των παιδιών μπορεί να ακολουθήσει αυτοδιόρθωση από τους μαθητές στην έκφραση, γραμματική, σύνταξη, κτλ. Τέλος μπορούν οι μαθητές/-τριες να καταγράψουν σε χαρτί Α4 τις προτάσεις που είπε ο καθένας και να τις εικονογραφήσουν. Έτσι συρράπτοντάς όλα τα χαρτιά, έχουμε δημιουργήσει το παραμύθι της τάξης, το οποίο μπορεί να παραμείνει στη βιβλιοθήκη της τάξης και μπορούν να το διαβάζουν ή να το δανείζονται όλα τα παιδιά.
Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να γίνει και ομαδικά. Κάθε μέλος της ομάδας επιλέγει ένα αντικείμενο από το πουγκί. Η κάθε ομάδα συγκεντρώνει όλα τα αντικείμενα και συνθέτει με αυτά μία ιστορία. Στη συνέχεια την καταγράφουν και εάν θέλουν την εικονογραφούν.
Για τα μεγαλύτερα παιδιά τα αντικείμενα μπορούν να ανικατασταθούν με λέξεις σε χαρτονάκια, που μπορεί να είναι ουσιαστικά (συγκεκριμένα ή αφηρημένα), επίθετα, ρήματα, κτλ.
Η αρχική ιδέα βρίσκεται στον ιστότοπο Chasing cheerios .
Ευχαριστούμε πολύ για την έμπνευση και την καθοδήγηση προς αναζήτηση των ιδεών τον ιστότοπο A mom with a lesson plan .
3 σχόλια
Συντάκτης
Το άρθρο δημοσιεύτηκε και στο blog της εκλεκτής συναδέλφου και φίλης Χριστίνας Τότσκα “Στην Τετάρτη τάξη” . Χριστινάκι, σε ευχαριστώ πολύ για την τιμή!
http://stintetartitaxi.blogspot.gr/2015/01/blog-post_19.html
Μ αρέσουν πολύ οι αναρτήσεις σας!!! Εξαιρετική δουλειά!!!
Συντάκτης
Σας ευχαριστώ πολύ ! Με τιμάτε ιδιαιτέρως!