Σύντομη παρουσίαση του στοιχείου
- Ονομασία: Το αμίλητο νερό
- Σύντομη περιγραφή: έθιμο στην αλλαγή του χρόνου
- Πεδίο: κοινωνικές πρακτικές-τελετουργίες-εορταστικές εκδηλώσεις
- Περιοχή: Μακρυκάπα, Κεντρική Εύβοια
- Λέξεις κλειδιά: πρωτοχρονιά, έθιμα, νέο έτος
Ταυτότητα του φορέα του στοιχείου
- Ποιος είναι ο φορέας: συμμετέχουν τα μέλη κάθε οικογένειας
- Τόπος: Μακρυκάπα, Κεντρική Εύβοια
- Πληροφορίες: Π. Δ-Ι, Α3 (2020-21)
Αναλυτική περιγραφή του στοιχείου
Το απόγευμα της παραμονής του νέου έτους ο πατέρας διάλεγε και έκοβε ένα όμορφο κλωνάρι ελιάς και το έβαζε έξω στη βεράντα του σπιτιού μαζί με ένα κανάτι. Στην αλλαγή της χρονιάς ένα άτομο από κάθε οικογένεια έπαιρνε το κανάτι και κατέβαινε στη βρύση του χωριού για να το γεμίσει νερό. Σε όλο τον δρόμο που πήγαινε και που γύριζε, δεν επιτρεπόταν να μιλήσει, όπως δεν επιτρεπόταν να μιλάνε και τα άτομα που ήταν μέσα στο σπίτι. Για αυτό και το έθιμο ονομάστηκε αμίλητο νερό.
Όταν το άτομο, πολλές φορές μικρό παιδί για να μην κουράζεται, επέστρεφε με το γεμάτο κανάτι, το άφηνε έξω απο το σπίτι εκεί που ήταν το κλωνάρι ελιάς. Ο πατέρας έβγαινε πρώτος έξω, νιβόταν από το φρέσκο νερό, έβρεχε το κλωνάρι και έμπαινε μέσα στο σπίτι λέγοντας φωναχτά ευχές για το νέο έτος: “Καλημέρα, χρόνια πολλά!! Με υγεία και ευτυχία ο καινούργιος χρόνος!” Με το κλωνάρι ράντιζε τον χώρο και με το άλλο του χέρι έριχνε στο πάτωμα μια πλούσια χούφτα με κέρματα, ξηρούς καρπούς, καραμέλες για το καλό! Χτύπαγε απαλά στο κεφάλι τον καθένα δίνοντάς του την κατάλληλη ευχή, για υγεία, καλή πρόοδο κ. ά. Τα μέλη της οικογένειας επιτρεπόταν να τον χαιρετήσουν απαντώντας “Καλώς τον Βασίλη, Χρόνια πολλά!” εννοώντας τον Άγιο Βασίλειο του οποίου η μνήμη τιμάται την 1η Ιανουαρίου.
Με τη σειρά όλα τα μέλη της οικογένειας έπαιρναν από το χέρι του προηγούμενου το κλωνάρι ελιάς και επαναλάμβαναν το έθιμο.
Χώρος, εγκαταστάσεις
αυλή σπιτιού, σπίτι, δρόμος, βρύση ου χωριού
