Σταύρος Ξαρχάκος – ο συνθέτης του μήνα
ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ο Σταύρος Ξαρχάκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1939. Είναι από τους σημαντικότερους Έλληνες συνθέτες, με πλούσιο έργο στο έντεχνο, λαϊκό, κινηματογραφικό και θεατρικό τραγούδι. Σπούδασε μουσική στην Ελλάδα και συνέχισε στο Juilliard School της Νέας Υόρκης, καθώς και στο Παρίσι με τον Νάντι Μπουλάνζ.
Έχει συνεργαστεί με κορυφαίους Έλληνες στιχουργούς και τραγουδιστές (Νίκος Γκάτσος, Μάνος Ελευθερίου, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Νίκος Ξυλούρης, Βίκυ Μοσχολιού κ.ά.), ενώ έχει συνθέσει μουσική για τον κινηματογράφο, την τηλεόραση, το θέατρο και το μπαλέτο. Διατέλεσε και βουλευτής, καθώς και καλλιτεχνικός διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής (KOEM).
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ (ενδεικτικά)
Δισκογραφία / Τραγούδια:
- Μάνα μου Ελλάς
- Άπονη ζωή
- Στου Όθωνα τα χρόνια
- Χάθηκε το φεγγάρι
- Όνειρο δεμένο
- Έβαλε ο Θεός σημάδι
Μουσική για κινηματογράφο:
- Τα κόκκινα φανάρια (του Βασίλη Γεωργιάδη)
- Λόλα (του Ντίνου Δημόπουλου)
- Μοντέρνα Σταχτοπούτα (του Αλέκου Σακελλάριου)
- Ρεμπέτικο (του Κώστα Φέρρη)
Θέατρο:
- Το μεγάλο μας τσίρκο του Ι. Καμπανέλλη (με την Τζένη Καρέζη και τον Κώστα Καζάκο)
- Συνεργασίες με το Εθνικό Θέατρο και το Θέατρο Τέχνης
- Μουσική για αρχαίες τραγωδίες και κλασικά έργα
Ο Ξαρχάκος είναι γνωστός για την πολυμορφία του έργου του και τη βαθιά ελληνική ταυτότητα της μουσικής του, συνδυάζοντας παραδοσιακά και συμφωνικά στοιχεία. Παραμένει ενεργός και ιδιαίτερα σεβαστός στον χώρο της ελληνικής μουσικής.
ΤΟ «ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ» ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΞΑΡΧΑΚΟΥ
Το Ρεμπέτικο είναι μία από τις σημαντικότερες μουσικές δημιουργίες του Σταύρου Ξαρχάκου και αποτελεί κορυφαίο δείγμα κινηματογραφικής μουσικής με βαθιές ρίζες στην ελληνική λαϊκή παράδοση.
Γενικά στοιχεία
- Τίτλος ταινίας: Ρεμπέτικο
- Έτος: 1983
- Σκηνοθεσία: Κώστας Φέρρης
- Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
- Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
- Πρωταγωνίστρια: Σωτηρία Λεονάρδου (στον ρόλο της Μαρίκας Νίνου – με αλλαγμένο όνομα)
Περιεχόμενο:
Η ταινία αφηγείται τη ζωή μιας ρεμπέτισσας τραγουδίστριας, εμπνευσμένη ελεύθερα από τη βιογραφία της Μαρίκας Νίνου. Μέσα από τη μουσική, την αφήγηση και τη σκηνοθεσία, παρουσιάζεται η ιστορία του ρεμπέτικου τραγουδιού και της Ελλάδας του 20ού αιώνα: Μικρασιατική Καταστροφή, προσφυγιά, πόλεμος, Κατοχή, Εμφύλιος, κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις.
Η μουσική:
Ο Ξαρχάκος, σε συνεργασία με τον Νίκο Γκάτσο, δημιούργησε έναν από τους πιο συγκλονιστικούς ελληνικούς κινηματογραφικούς δίσκους. Η μουσική κινείται μεταξύ ρεμπέτικου και έντεχνου, διατηρώντας τη γνησιότητα του παλιού ύφους αλλά με υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο.
Γνωστά τραγούδια από το «Ρεμπέτικο»:
- «Καίγομαι καίγομαι»
- «Εμένα λόγια μη μου λες»
- «Στου Θωμά»
- «Μάνα μου Ελλάς»
- «Τα παιδιά της Άμυνας»
- «Το δίχτυ»
Youtube playlist για “Ρεμπέτικο” – Ξαρχάκος:
Διακρίσεις:
- Βραβείο μουσικής στο Φεστιβάλ Βερολίνου (1984)
- Διεθνής αναγνώριση και προβολή σε πολλές χώρες
- Ο δίσκος Ρεμπέτικο θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους στην ελληνική μουσική ιστορία
Το Ρεμπέτικο του Ξαρχάκου είναι κάτι περισσότερο από σάουντρακ: είναι ένα ζωντανό μνημείο της νεότερης ελληνικής ιστορίας και της λαϊκής ψυχής.
Επιλεγμένες βιβλιογραφικές/εκδοτικές αναφορές
- Ρεμπέτικο – Σταύρος Ξαρχάκος (Εκδόσεις Φίλιππος Νάκας)
- Περιέχει όλα τα κομμάτια από το «Ρεμπέτικο» σε διασκευή για πιάνο και φωνή. Fagotto Books
- Διαδικτυακές βιογραφίες & αφιερώματα:
- «Η μουσική του … μιλά απευθείας στην ελληνική ψυχή» (Notospress) — εισαγωγή στο έργο και το στίγμα του στην ελληνική μουσική. Νότος Press
- Πολιτιστικά άρθρα για την επαναπαρουσίαση του «Ρεμπέτικου – 40 Χρόνια Μετά». athinorama.gr+1
- Εκδόσεις / μουσικά έργα που σχετίζονται με το «Ρεμπέτικο»:
- Άρθρα για την επανεκτέλεση / επανέκδοση (live album) του έργου για τα 40 χρόνια. ProtoThema+1
