Απρόσωπα Ρήματα/ Απρόσωπες εκφράσεις

Απρόσωπα ρήματα λέγονται όσα απαντούν συνήθως, ή μόνο, στο γ΄ ενι- κό πρόσωπο και δεν έχουν υποκείμενο όνομα που φανερώνει πρόσωπο ή πράγμα.

Οι απρόσωπες εκφράσεις ισοδύναμες προς τα απρόσωπα ρήματα, σχη- ματίζονται:

α. από ένα ουσιαστικό + ἐστί (καιρός ἐστι, ἀνάγκη ἐστί, ἔργον ἐστί)

β. από ένα ουδέτερο επιθέτου + ἐστί (ἄξιόν ἐστι, δίκαιόν ἐστι, δεινόν ἐστι) γ. από ένα ουδέτερο ρηματικού επιθέτου + ἐστί (βιωτόν εστί, διδακτέον

εστὶ)

 

δ. από ένα ουδέτερο μετοχής + ἐστί (εἰκός εστί, πρέπον εστί, δέον εστι) και

ε. από ένα τροπικό επίρρημα + ἔχει (καλῶς ἔχει, ῥαδίως ἔχει, εὖ ἔχει)

 

 

Ως υποκείμενο στα απρόσωπα ρήματα και στις απρόσωπες εκφράσεις τί- θεται συνήθως:

α. άναρθρο απαρέμφατο, ειδικό ή τελικό

 

π.χ. Κῦρος λέγεται σὺν πολλοῖς δακρύοις ἀποχωρῆσαι

 

β. ονοματική πρόταση (ειδική, ενδοιαστική, πλάγια ερωτηματική) π.χ. Ἀρκεῖ ὅτι τῶν ἄλλων καταγελᾷς.

Κίνδυνός ἐστι μὴ μεταβάλωνται καὶ γένωνται μετὰ τῶν πολεμίων. Ἀπόρως ἡμῖν ἔχει πόθεν τύχοιμεν ἂν σῳτηρίας.

 

 

Με τα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις συνάπτεται συ- νήθως ένας προσδιορισμός σε δοτική, που ονομάζεται δοτική προσωπι- κή ∙ δηλώνει το πρόσωπο, στο οποίο αναφέρεται το ρήμα και από αυτήν συχνά εννοείται σε αιτιατική το υποκείμενο του εξαρτημένου απαρεμφά- του.

π.χ. Οὐ ῥάδιον ἦν Ἀλκιβιάδῃ (δοτ. προσ.) σῶσαι τὴν πόλιν.

 

Ἀλκιβιάδην= υποκείμενο του απαρεμφάτου.

 

Μερικά από τα πιο συχνά απρόσωπα ρήματα είναι: χρὴ, δεῖ (=πρέπει),

δοκεῖ (φαίνεται καλό), προσήκει (=ταιριάζει), λέγεται, ὁμολογεῖται κ.ά.

 

Μερικές από τις πιο συχνές απρόσωπες εκφράσεις είναι: δέον ἐστί (=πρέπει να), καιρός ἐστι ή ὥρα ἐστί (=είναι κατάλληλη στιγμή να), ῥάδιόν ἐστι (=είναι εύκολο να), εἰκός εστί (= είναι φυσικό / λογικό να) κ.ά.